ئه‌ری باوه‌رنامه‌ پیڤه‌رێ‌ مرۆڤ یێ‌ ره‌وشه‌نبیر یه‌؟

ئه‌ری باوه‌رنامه‌ پیڤه‌رێ‌ مرۆڤ یێ‌ ره‌وشه‌نبیر یه‌؟

29

ئه‌ڤرۆ، هه‌رهین محه‌مه‌د:

گه‌له‌ك كه‌س وه‌سا هزردكه‌ن هه‌ر مرۆڤه‌كێ‌ خودان باوه‌رنامه‌ بیت واته‌ ئه‌و كه‌سه‌ یێ‌ ره‌وشه‌نبیره‌ و دجڤاكێ‌ مه‌ دا ئه‌ڤه‌ كێشه‌ به‌ربه‌لاڤه‌ و وه‌ك و پیڤه‌ره‌كی یه‌ ل سه‌ردچن ل دورڤی بابه‌تی ژی ماموستایه‌كێ‌ زانكویا دهۆكێ‌ دیاردكه‌ت كو نوكه‌ ژی هه‌ر باوه‌رنامه‌كا بلند بیت وه‌كو ماسته‌ر و دكتۆرا ل وه‌لاته‌كێ‌ نێزیك دێ‌ هه‌ماهه‌نگی هێته‌كرن و ده‌مه‌كێ‌ كورت دا دێ‌ وێ‌ باوه‌رنامێ‌ وه‌رگریت یا وی دڤێت واته‌ ژبۆ  وه‌گرتنا قوتابی چ پیڤه‌ر نین بتنێ‌ حه‌زه‌ و هنده‌ك رێكارێن ب ساناهی و ئه‌ڤه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌ر هه‌موو كه‌سان به‌خیتێ‌ هندێ‌ یێ‌ هه‌ی بنه‌ خودان باوه‌رنامه‌كا بلند.

 

 

رێنجبه‌ر جمیل شێخو، ماموستایێ‌ زانكویا دهۆك دبێژت: باوه‌رنامه‌ ل كوردستانێ‌ و رۆژ هه‌لاتا ناڤین ب گشتی باوه‌رنامه‌ ژ بۆ هندێ‌ یه‌ كه‌سه‌ك فێری خاندن و نڤیسینێ‌ بكه‌ت بی َكو كه‌سایه‌تیه‌كێ‌ بۆ وی كه‌سی ئاڤابكه‌ت و ئه‌ڤه‌ ژی ژ سه‌ده‌ما هندێ‌ یه‌ كو كه‌سه‌ك خودان باوه‌رنامه‌كا بلنده‌ و ئاسته‌كێ‌ نزم یێ‌ كه‌سایه‌تیێ‌ یێ‌ لده‌ڤ هه‌ی، چونكو ئه‌م نه‌شیاینه‌ دقوناغێن خاندنێ‌ دا كه‌سایه‌تیه‌كا باش بۆ ڤی تاكی ئاڤابكه‌ین و ئه‌ڤه‌ ژی بۆ گه‌له‌ك ئه‌گه‌ران دزڤریت ئێك ژوان لاوازیا سیسته‌مێ‌ په‌روه‌ردێ‌ مه‌نهه‌جێ‌ كلاسیك ئانكو مه‌نهه‌جێ‌ ره‌فتاركرنێ‌ نه‌ كو یێ‌ خاندنێ‌ شێوازێ‌ ره‌فتاركرنێ‌ ل قوناغا په‌روه‌ردێ‌ دا گه‌له‌ك یێ‌ لاواز بوو كو قوتابی ب گه‌هیته‌ قوناغا زانكۆیێ‌ و هێشتا قوتابی ئه‌ته‌كێتێن رێزگرتنێ‌ چه‌وانیا ره‌فتاركرنێ‌ ل گه‌ل ماموستای و دبیت ل وه‌لاتێن پێشكه‌فتی ل قوناغێن سه‌ره‌تایی فێری ڤان تشتان بن و هه‌تا ژلایێ‌ زانستی ڤه‌ قوتابی هه‌یه‌ فێری رێنوسیێ‌ نه‌بوویه‌ و هه‌رچه‌نده‌ قوناغا ئاماده‌یی ژی ده‌رباسكریه‌ وێ‌ رامانێ‌ دگه‌هینت خه‌له‌تیه‌ك یا هه‌ی دسیسته‌مێ‌ په‌روه‌ردێ‌ دا وخاله‌كا دی ژی چو پیڤه‌رنه‌ماینه‌ بۆ وه‌رگرتنا باوه‌رنامێ‌  و ل هه‌موو وه‌لاتان هه‌ركه‌سه‌كێ‌ دڤێت بخوینت هنده‌ك مه‌رج هه‌نه‌، به‌لێ‌ مخابنی ڤه‌ ل وه‌لاتێ‌ مه‌ هه‌رحه‌زه‌كا ته‌ هه‌بیت بێ‌ مه‌رج دێ‌ گه‌هیێ‌ ئانكو مه‌سه‌له‌كا پاره‌ی یه‌ و نوكه‌ ژی هه‌ر باوه‌رنامه‌كا بلند بیت وه‌كو ماسته‌ر و دكتۆرا ل وه‌لاته‌كێ‌ نێزیك دێ‌ هه‌ماهه‌نگیه‌كێ‌ كه‌ت و ده‌مه‌كێ‌ كورت دا دێ‌ وێ‌ باوه‌رنامێ‌ وه‌رگریت یا وی دڤێت واته‌ ژبۆ  وه‌گرتنا قوتابی چ پیڤه‌ر و بتنێ‌ حه‌زه‌ و هنده‌ك رێكارێن ب ساناهی و ئه‌ڤه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌ر هه‌موو كه‌سان به‌خیتێ‌ هندێ‌ یێ‌ هه‌ی بنه‌ خودان باوه‌رنامه‌كا بلند

ل گوره‌ی ڤه‌كولینێن زانستی ئاڤاكرنا كه‌سایه‌تیا مرۆڤی ل قوناغێن ده‌ستپكی ده‌ستپێدكه‌ت، ئانكو مرۆڤ دشێت كه‌سایه‌تێ‌ دژیێ‌ دو سالیی دا ل ده‌ڤ زارۆیی دروستبكه‌ت.

ناهیدا دوسكی، جێگرا سه‌رپه‌رشتێ‌ په‌روه‌ردێ‌ رێڤه‌به‌ریا سه‌رپه‌رشتاریی ل په‌روه‌ردا گشتی یا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ په‌رپه‌رێ‌ په‌روه‌رده‌ و زانكۆ یێ‌ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: رفتارو كریارێن هه‌رتاكه‌ كه‌سه‌كی ئه‌نجامێن په‌روه‌رده‌كرن و ئاڤاكرنا ره‌وشه‌نبیریا وێ‌ خێزانێ‌ یه‌ یا ئه‌و تێدا دژین و ب درێژاهیا سالێن ته‌مه‌نی و باوه‌رنامه‌ بتنێ‌ رێیه‌كه‌ بتنێ‌ ژبۆ ژخوه‌ پێگه‌هاندن و پێزانینن زانستی و جهێ‌ مخابنیێ‌ یه‌ ئه‌ڤرۆ دجڤاكێ‌ مه‌ دا تاكێ‌ مه‌ باوه‌رنامه‌ كریه‌ رێیه‌ك و ئارمانجه‌ك ژبۆ دامه‌زراندن و دابینكرنا پاریێ‌ خارنێ‌ و باوه‌رنامه‌ نابیته‌ پیڤه‌ره‌ك ژبۆ ره‌وشت و ره‌فتارێن باش یێن دروست ل ده‌ڤ تاك، له‌ورا دبینم گه‌له‌ك یا گرنگه‌ هه‌ر تاكه‌ك پێداچوونه‌كێ‌ دخوه‌دا بكه‌ت و بۆ دابینكرنا ره‌فتارێن سه‌رده‌مانه‌ نه‌ و پتر خزمه‌ت كرنا جڤاكی و ده‌و روبه‌ران و هه‌كه‌ جوداهیێ‌ دناڤبه‌را ئه‌ڤرۆ و دوهی دا بكه‌ین دێ‌ بینین رێژا نه‌خوینده‌واریێ‌ گه‌له‌ك یا كێمه‌ نه‌ وه‌ كو دهی یه‌، به‌لێ‌ پویته‌ دانا دهی ب زانینێ‌ و زانستێ‌ هه‌لگرێن بازوه‌رنامان دهاته‌ كرن ژبه‌ر خودانا كێماسیا خودانێن باوه‌رناما گه‌له‌ك كه‌سایه‌تێن وان دبه‌رچاڤ و نیاس بوون جڤاكی دا هه‌روه‌سا هاتنا ته‌كنه‌لوژیایێ‌ یا نوی پێشكه‌فتی و ئه‌م نه‌شیاینه‌ وه‌كو پێدڤی ب كاربینین و سه‌ره‌ده‌ریه‌كا زانستی ل گه‌ل بكه‌ین و بوویه‌ جهێ‌ سه‌برو مژول كرن و خوه‌شیا بێ‌ مفا بۆ تاكی و هه‌كه‌ نه‌بێژین بوویه‌ ئه‌گه‌رێ‌ كومه‌ كا ئایشێن جڤاكی.

محه‌مه‌د بامه‌رنی ماموستایێ‌ قوتابخانا په‌یمان یا بنه‌ره‌ت گۆت: ده‌ست ڤه‌ ئینانا باوه‌رنامێ‌ ژ حه‌زێن هه‌ركه‌سه‌كی نه‌ یه‌ ب سه‌میانێن وان باوه‌رنامه‌ وكه‌سایه‌تیا تاكی ڤه‌ زورترین مه‌زاختی دهێنه‌ خه‌رج كرن دڤی بیاڤی دا ژ بۆ هندێ‌ تاك دجڤاكی دا بیته‌ كه‌سه‌كێ‌ به‌رنیاس و ژ وانان ژی وه‌رگرتنا باوه‌رنامێ‌ دنوكه‌ دا چه‌ند تێبینیه‌ك ل سه‌ر خودانێ‌ وێ‌ هه‌نه‌ و شاره‌زا خودان باوه‌رناما گرنگی نه‌دایه‌ پرۆسا گه‌هشتن ژبۆ بروانامێ‌ بێ‌ زه‌حمه‌ت و ب واسته‌یی و هه‌بوونا باوه‌رنامێن بلند و زانست و جڤاك گرنگیدان ب مادیاتان دچیت و خودان په‌روه‌رده‌ ژی ئه‌نجامێن وێ‌ كو باوه‌رنامه‌ بێ‌ رێز كریه‌ و هه‌كه‌ سه‌حكه‌ینه‌ دیرۆكێ‌ پرانیا شاعرۆ و زانا و مێژوو نڤیسێن جیهانی و كوردستان ژوان كه‌سان بووینه‌ كو ب سرۆشتی و ڤیانا زانستی پێ‌ گه‌هشتینه‌ و دونیا هه‌می تێكڤه‌داینه‌ ژبۆ هندێ‌ بگه‌هنه‌ زانستی و پله‌ وپاره‌ و پوست لاداینه‌ بتنێ‌ ل زانست و زانینی َو ره‌وشه‌نبیریێ‌ گه‌ریاینه‌ و پێگه‌هشتینه‌.

محه‌مه‌دی گۆت: بزاڤ كرن بۆ گه‌هشتنا باوه‌رنامێ‌ گرنگه‌ و یا گرنگه‌ كاربۆ بهێته‌كرن مه‌ره‌م بتنێ‌ ژ باوه‌رناما و پێزانین نه‌بن، به‌لكو گه‌شتن ب پل ره‌وشه‌نبیری و تێگه‌هشتنێ‌ و دانا باوه‌رنامێ‌ هند ب ساناهی نه‌بیت.

کۆمێنتا تە