رۆژنامهڤانهكێ توركیا: نه دووره رۆسیا داخوازا سێ باژێرێن توركیا بكهت
ب، سهرجان مهحمود:
جهنگیز چاندار رۆژنامهڤان و نڤیسهرێ ناڤدار یێ توركیا د نڤیسا خوه یا ل مالپهرێ T24 دا راگههاند كو ل بهر دهرگههێ توركیا شهرهكی دژوار د ناڤبهرا رۆسیا و ئۆكرانیایێ دا دهستپێكریه و راستیهكا ڤی شهری ههیه كو یان دێ پۆتین دهستههلاتا خوه ژ دهست دهت یان ژی دێ ئۆكرانیا ژناڤ چیت، پشتی شهرێ جیهانی یێ ئێكێ، شهرێ جیهانی یێ دویێ و شهرێ سار یێ د ناڤبهرا سۆڤیهتێ و ئهمریكا و ناتۆ دا ئهڤه جارا یهكێ یه مهترسیهكا وهسا مهزن دروست بوویه كو جیهان بهر ب شهرێ جیهانێ یێ سیێ ڤه دچیت و ئهو یهك ژی نیشا ددهت كو شهرێ ل ئۆكرانیا جیهانێ بهر ب شهرهكێ نوو ڤه دبهت و ههموو ئاماژێن نها ژی ڤێ راستیێ باش نیشا ددهن.
رۆژنامهڤانێ ناڤهاتی ههروهسا راگههاند ژی كو ههكه مرۆڤ بهرێ خوه بدهته روودانێن بهری دهستپێكرنا ههر دو شهرێن جیهانی ئاشكرا دبیت كو رهوشا نها یا جیهانێ ژی وهك رهوشا بهری ههر دو شهرێن جیهانی یه و مخابن نها ژ ههر دهمێ زێدهتر ههموو جیهان كهڤتیه بهر مهترسیا شهرێ جیهانی یێ سیێ و پۆتین پاشهرۆژا خوه ب بهرفرههكرنا رۆسیا ڤه گرێدایه و دخوازیت وهك دهستپێكێ دهولهتا ئۆكرانیایێ ژناڤ ببهت و وهسا دیاره پۆتین نهخشهكا بهرفرهه ل سهر وان دهولهتێن كو سالا ۱۹۹۱ خوه ژ سۆڤیهتێ جودا كرینه، ئاماده كریه و ل ههمبهر دا ئهمریكا، ئێكهتیا ئورۆپا و ناتۆ ژی ب یهكگرتی ل دژی رۆسیایێ ههلویست وهرگرتینه و ئورۆپا ژ نوو ڤه دهست ب بهێزكرنا خوه د وارێ سهربازی دا كریه ژ بهر كو ئهو پۆتینی ل ههمبهرێ ئازادیا وهلاتێن خوه ژی گهف دبینن.
رۆژنامهڤان جهنگیز چاندار د پشكهكا دی یا نڤیسا خوه دا ژی راگههاند كو وهك جوغرافی ئۆكرانیا 603 هزار كیلۆمیترێن دوجار مهزنه، ههروهسا نێزیكی ٤٥ ملیۆن وهلاتی تێدا دژین، ههكه رۆسیا ههموو ئۆكرانیایێ داگیر بكهت ژی نهشێت ب تهمامی ئۆكرانیایێ كۆنترۆل بكهت و ئارامیێ بجه بكهت، ژ بهر كو وهلاتیێن ئۆكرانیایێ ب ههستهكی مهزن یێ نیشتمانی و ب داخوازا ژیانهكا ئازاد دێ ل ههمبهر رۆسیا بهردهوام د ناڤ شهرهكی مهزن دا بن، ژ بهر هندێ ژی رۆسیا نهشێت ئۆكرانیایێ بكهته ژێر كۆنترۆلا خوه.
جهنگیز چاندار ههرووهسا راگههاند كو باژێرێن قهرس، ئهردههان و ئارتڤین یێن توركیا ژ سالا ۱۸۷۸ ههتا ۱۹۱۸ د ناڤ سنورێ رۆسیایێ دا بوون و د سهرهدهمێ دهستههلاتا ستالینی دا ل سۆڤیهتا رۆسیا د ناڤبهرا سالێن 1945 ههتا 1953 داخوازا باژێرێن قهرس، ئهردههان و ئارتڤینێ ژ توركیا نهكریه و د رهوشا ئهڤرۆ دا ژی نهتهوهپهرستێن رۆسیا ڤان ههر سێ باژاران وهك ئاخا خوه دبینن و نه دووره پۆتینێ سهرۆكێ رۆسیا ژی پشتی ئۆكرانیا داخوازا ڤان باژێران ژ توركیا بكهت.