چه‌وا دێ ده‌مێ خوه بۆ تاقیكرنان رێكوپێك كه‌ین ؟
ئه‌ڤرۆ، عه‌دنان رێكانی:
به‌ری هه‌ر تشته‌كێ قوتابیێن هێژا تو پێدڤی ب رێكخستنا ده‌می بۆ هه‌ر تاقیكرنه‌كا هه‌بیت، نه‌خاسم تاقیكرنا دووماهیا سالا و تاقیكرنێن چاره‌نڤیسێ پاشه‌رۆژا ته پێڤه‌گرێدایی بیت، له‌روا یا فه‌ره تو پتر گرنگیێ ب ده‌مێ خوه بده‌یی، رۆژێن به‌ری تاقیكرنا یا پێدڤییه كارێ خواندنا ته بهێته رێكخستن، چونكی دڤان رۆژاندا هه‌سته‌كێ تایبه‌ت بۆ مرۆڤی په‌یدا دبیت وه‌كی دودلی و ترس و هنده‌ك جاران هش وبیرێن مرۆڤێ كێم دبن و ته‌ركیز نامینیت، ئه‌ڤه هه‌می تشته‌كێ سرۆشتی یه تو دشێی ل سه‌ر ڤان خالێن نه‌رێنی زاڵ ببی و كونترۆل بكه‌ی، برێیا رێكخستنا ده‌مێ خوه بۆ كارێن فه‌ر دخواندنێ دا و پێگیریه‌كا ته‌مام ب ڤان خالێن ده‌ستنیشانكری ل خوارێ:
- خوه دانه‌پاش ژ هه‌ر گه‌نگه‌شه‌كا بێ مفا و دووربوونا ژ هزركرنا دئاریشاندا.
- بكارئینان دروست بۆ هه‌ر ده‌لیڤه‌كا بده‌ستڤه‌ئینانا ده‌می هه‌بیت بشێوه‌كێ هه‌ره‌باش، دڤی ده‌میدا پێدڤیه تو رێكخستنا ده‌مێ خوه برێكخستنه‌كا تایبه‌ت بكه‌ی، بشێوه‌كی ده‌مێ ب هه‌روه‌ی نه چیت و نه بوریتن، لگه‌ل هندێ ژی ده‌مژمێرێن خواندنێ گه‌له‌ك درێژ نه‌بن كو كارتێكرنه‌كا نه‌رێنی و خراب ل سه‌ر ده‌رونی ته بكه‌ت وتو تووشی ماندیبوونه‌كا زێده ببی و ره‌نكڤه‌دانه‌كا خراب ل سه‌ر تاقیكرنێن ته بكه‌ت.
- پێدڤی تو گرنگیێ ب پرۆگرامێن خواندنا خوه یا سالێ هه‌میێ بكه‌ی هه‌ر ژ ده‌ستپێكێ هه‌تا دووماهیێ، ئه‌ڤه بۆ ده‌رونێ ته دێ ده‌لیڤه‌كا ئارم به‌خش بیت، دێ بیته هاریكار بۆ رێكخستنا ده‌مێ خواندنێ ژی.
- دانانا خشته‌كێ رێكخستنا كارێ خواندنێ، ئه‌ڤه یا مفایه چونكی كارێ رێكخستی دهێته به‌رچاڤكرن، زێده‌باری دیاركرنا وی كارێ هاتیه ئه‌نجامدان د هه‌ر ده‌مه‌كێ بووری دا، دیسان دیاركرنا كارێ پێدڤی یێ مایی چیه كو تو بكه‌ی، ئه‌ڤه دێ بیته پێگیریه‌كا ته‌مام بو بجهئینانا كاره‌كێ ده‌ستنیشانكری دده‌مه‌كێ ده‌ستنیشانكری دا.
مه‌رجێن خشتێ بمفا بۆ كارێ خواندنێ :
- دڤێت خشته‌یێ پراكتیكی بیت، مو نه‌بیته ئه‌گه‌رێ ماندیبوونا قوتابی، چونكی هه‌گه تو نه‌شیایی هه‌می ناڤه‌رۆكا خشتی بكاربینی دێ بیته ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا بێ ئۆمێدییا قوتابی، دیسان یێ ئارام به‌خش نابیت بۆ قوتابی ل دووما په‌یڕه‌وێ خواندنا نه‌شیت ته‌مام بكه‌ت، له‌ورا پێدڤیه هه‌ر ده‌مێ ته دیت ئه‌و خشته بۆ ته‌یێ گران و نه‌خوشه پێدڤیه تو بگوهوڕی.
- پێدڤیه خشتێ به‌ری تاقیكرنا یێ هووربین و هه‌می ده‌لیڤێن خواندنێ بدروستی اێدا بهێنه بكارئینان بۆ خواندن و لیڤه‌گه‌ریان و پێداچوونه ڤا بابه‌تان بخوه‌ڤه بگرتین.
- رێكخستنا خشته‌ی دڤێت بۆ رۆژه‌كێ پتر ژ بابه‌ته‌كی بهێته ده‌ستنیشانكرن بۆ خواندنێ، ئه‌ڤه دێ بیته ئه‌گه‌رێ هه‌ره‌باش بۆ پێداچوونا بابه‌تی پشتی ب دووماهی ئینانا وی بابه‌تی دده‌مێ كێم دا، كو دێ بیته هوكارێ ژبیرنه‌كرنا وێ خواندنێ، لگۆڕ ڤه‌كولینێن زانستی ده‌ستنیشانكرنا چه‌ند رۆژان بۆ ئێك بابه‌ت كاره‌كێ بمفا نینه وه‌كی پارڤه‌كرنا بابه‌تی ل سه‌ر چه‌ندین رۆژا بكه‌ی.
- پێدڤیه قوتابی گیانی بهێزێ هه‌ڤڕكیێ بۆ بجهئینانا خشتی هاتیه دنان هه‌بیت، به‌رۆڤاژی وێ چه‌ندێ قوتابی دێ هه‌ر رۆژه‌كێ و هه‌ر حه‌فتیه‌كێ خشته‌كی گۆهوریت و پێگیری ته‌مام پێ ناكه‌ت، وه‌كی هه‌می قوتابیێن دیتر.
- پێدڤیه قوتابی هێزو وشیانێن خوه زێده‌تر بكه‌ت، هه‌كه هنده‌ك ئاسته‌نگ كه‌فتنه به‌ر سینگێ وی، كو دبنه ئاسته‌نگێن ده‌رڤه‌یی دسه‌تهه‌لات وشیانێن مرۆڤی، داكو ئه‌و ده‌می بهه‌روه‌ی چووی دوباره بهێته قه‌ره‌بوكرن بۆ به‌رده‌وامیا پرۆسا خواندنێ وپێگیریا خشته‌ی.
رۆژانێن تاقیكرنێ :
- هشیاربی گه‌له‌ك زووی ژ خه‌و هشیار نه‌بی، هندك قوتابی ل ده‌مژمێر دو یان سێ هشیار دبن بۆ خواندنێ به‌ری تاقیكرنێ، ئه‌ڤه دبیته ئه‌گه‌رێ ماندیبوونا مێشكی دده‌مێ تاقیكرنێ دا، چونكی ئه‌و بباشی بێهنا خوه نه‌دایه.
- به‌ری تو بچی تاقیكرنێ تێشتا خوه بخۆ و بزكی ڤالا نه‌چیه تاقیكرنی ئه‌ڤه یا خرابه و نه‌رێنی یه.
- خوه ژ هه‌ر گه‌نگه‌شه‌كا ل گه‌ل هه‌ڤالان به‌ری تاقیكرنێ دوور بكه، نه‌خاسمه ل دۆر بابه‌تێ تاقیكرنێ ، چونكی دێ بوو ته تشویشێ چێكه‌ت ودبیت هنده‌ك پێزانینێن شاش بۆ ته بهێن.
- بزاڤێ بكه دده‌مێ تۆ لاپه‌رێ پرسیاران دبینێ خوه ئارام بكه، دوجار یان سێجاران هه‌ناسه‌كا كوویر هه‌لكێشه وده‌رونێ خوه ئارام بكه، پاشی هه‌می پرسیاران بخوینه، جاره‌كا دی دوباره بخوینه‌ڤه و باشتر هزرێن خوه تێدا بكه، به‌ری تو به‌رسڤا پرسیاران بده‌ی.
- به‌ری هه‌ر تشته‌كێ پرسیارا ب سناهی به‌رسڤ بده، ئه‌ڤه دێ بۆ ته ده‌لیه‌ڤه‌كا ده‌مێ درێژتر په‌یدا كه‌ت، تۆ هزرێن خوه باشتر بكه‌ی بۆ وێ پرسیارا ب زحمه‌ت لبه‌ر ته.
- ده‌مێ ته هه‌می به‌سڤێن پرسیاران ب دووماهی ئینان پێدڤیه پێداچوونا هه‌می به‌رسڤان ئێك ئێكه بكی، هه‌كه ته به‌رسڤا لقه‌كی یان پرسیاره‌كێ ژبیر كربیت یان به‌رسڤه‌كا شاشدا بیت دا راستڤه‌كه‌ی به‌ری ده‌ركه‌فتنا ژ هۆلا تاقیكرنێ.
