عەلیێ‌ خەلیل گۆتە من بزڤڕە سەر لەشكرییا خوە، حكومەتێ‌ ستێرەك دا من...

عەلیێ‌ خەلیل گۆتە من بزڤڕە سەر لەشكرییا خوە، حكومەتێ‌ ستێرەك دا من و مووچێ‌ من 12 دینار بوون

81

دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:

ل سالا 1936ێ‌ ژدایك بوویە و ل هەر دو شۆڕەشێن ئیلون و گولانێ‌ رۆلەكێ‌ كاریگەر هەبوو و تایبەت دبیاڤێ‌ كارگێری دا و بەرپرسێ‌ بیاڤێ‌ ناڤبری بوو ل هێزا دهۆك و ل هەوا ئەنفالان دەربەدەری توركیا دبیت و پشتی چار سالان ل كەمپا مێردینێ‌ ل سەر هلدانێ‌ ڤەدگەریت و نوكە خانەنشینە.
پێشمەرگێ‌ هەر دو شۆڕەشێن ئیلون و گولانێ‌ بنیامێ‌ محەمەد گەرەگوهی، بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: 3/9/1955 چوومە لەشكرییا شاهاتی ل ئیراقێ‌ وی دەمی ژیێ‌ من 18 سال بوون و دو سالان مامە دلەشكریێ‌ دا هتا 14/7/دەستهەلاتا ئیراقێ‌ ژ شاهاتی هاتیە ژناڤبرن، و دەستهەلات بوویە كوماری، وی دەمی چو بەحسێ‌ كوردینێ‌ نەبوو، رۆژەكێ‌ كاك (عەمەر) هاتە لایێ‌ من وی دەمی گەلەك مرۆڤەكێ‌ كورد پەروەر بوو بوومن ئاخفت و جارا دووێ‌ هەر كاك (عەمەر و ملا مەحمود دێرشەوی) هاتنە نك من و خواستن بچمە دناف رێكخستن پارتی دیموكراتی كوردستان دا ل سالا 1958ێ‌ بوومە پارتی و هەمان دەم د لەشكرێ‌ ئیراقێ‌ دا ژی بووم هەتا 1961ێ‌ سەقایێ‌ وەلاتی بەرە ب شەری دچوو و حوكمەت ل دەڤەرێن كوردی دیار بوو، وی دەمی ل گەل عەقید(سەعید حەمو) بووم كەسەكێ‌ توركمان بوو ل شەرێ‌ (سیارەتیكا) من لەشكری هێلا و بەرە ب گوندی هاتم و بەرە مالا خالێ‌ خوە چووم و دووڤدا من هەڤالێ‌ خوە (عەمەر) دیت ئەوێ‌ ل سەر دەستێ‌ وی هاتیمە رێكخستن و گۆت بۆچی هاتی دڤیابا ل جهێ‌ خوە بای، چونكە ئەڤە فەرمانا بارزانی یە من ژێ‌ خواست لەشكری یا كوردستانێ‌ بكەم، و ببمە پێشمەرگە و ل سالا 1961ێ‌ چوومە دەف سەرقول (عەلی خەلیل خوشەڤی) ل (بانكا) پشتی بخێر هاتنێ‌ و كەیف خوشیێ‌ ناڤبری هایداركرم ب فەرمانا (ملا مستەفا بارزانی) شەرێ‌ راوستیایە جارێ‌ هەرە مال هەتا تە ئاگەهداردكەین و پشتی چەند هەیڤان گازیكرم و هاونەك رادەستی من كر.
هەمان پێشمەرگێ‌ دێرین گۆت: ئێكەم شەرێ‌ پشكداربوویم ل گەلیێ‌ (قەنتاران) بوو هاتینە درێكا حوكمەتێ‌ دا و ئەڤە دهاتە هژمارتن دووم چالاكی یا شۆڕەشا ئیلونێ‌ پشتی راكرنا رەبیەكێ‌ ل زاخۆ ژلایێ‌ سەرقول(عیسێ‌ سوار) ڤە، دەمژمێر نەهی سپێدێ‌ فەوجەكا حوكمەتێ‌ ژ فرۆكخانێ‌ هات و ل گەلی دا مە هاڤێتێ‌ و هاتنە شكاندن و كاغەزەك بۆ (عەلیێ‌ خەلیل) من هنارت و داخازا جه گوهورینێ‌ من كر، و من هایداركر كو ب سەركەفتینە و مە شەهید و بریندار هەنە و باشترە جهێ‌ خوە بگوهورین، چونكی حكومەت دێ‌ بهێز هێتە مە و بەرسف دا رەتكر، و گۆت هەر هێزەكا حكومەتێ‌ بهێت دێ‌ هوسا شكێنین و نیڤرۆ گەلەك هێزا هات و مە جهێن خوە بەردان، و بەردەوام بووین ل گەل پێشمەرگەی هەتا بەیانا سالا 1970ێ‌ .
بەرپرسێ‌ كارگێریێ‌ هێزا دهۆك گۆت: ل دەمێ‌ چوویمە هێرشا گەلیێ‌ قەنتارا مە پێشتر جهێ‌ خوە چێكر، چونكی توپ چیبووم و دو پێشمەرگە ل گەل من بوو و مە بەرا جهێ‌ خوە چێكر و و (12) گولە توپ مە هاڤێتن و دەبابێ‌ هاڤێتە مە و ئەگەر ژ ئەوا بەرا نەبا دا پرت پرت بم وی دەمی هەڤالێ‌ من (عومەر) شەهیدبوو وی دەمی ل هەڤالێن خوە بەرزە ب بووم ، و هەتا گەهشتیمە دێركێ‌ و هەڤالێن من گۆت بوو (عەلیێ‌ خەلیل) ئەو دمەترسیێ‌ دا بوو، لەوما سەرەك بوو من كربوو خێر.
ناڤبری زێدەتر گۆت: پشتی بەیانا 11ی ئادارێ‌ و ئێك ژ بەندێن رێككەفتن ل سەر هاتیەكرن، كو ئەو كەسێن پێشتر دكارێن پولیس و لەشكری یا عیراقێ‌ دا و گەهشتینە پێشمەرگەی ڤەگەرنە سەر كارێ‌ خوە، وی دەمی زێدەتر هێزا پێشمەرگەی ئەو بووینە ئانكو پولیس و لەشكرێ‌ عیراقێ‌ پێكدهات و گەلەك شارەزا بوون دبیاڤێ‌ لەشكری دا، (عەلیێ‌ خەلیل) هایداركرم بچمە سەر لەشكری یا خوە ل مویسل وی دەمی ئەوێن چوونە شۆڕەشێ‌ دگۆتنێ‌ (عاصات) من وی دەمی ژمارا خوە یا لەشكری گۆت ئێكسەر فائیلا مە هاتە دەرخستن، وی دەمی گۆتن تە گەلەك خزمەتا لەشكری كریە و بێ‌ سزادانی دێ‌ ستێرەكێ‌ دەینە تە بەلێ‌ نەدانە سەر ملێن خوە چونكە سەر ملی باوەرنامە دڤێت وی دەمی مووچێ‌ من (12) دینار بوون، وی دەمی لقێ‌ ئێك یا پارتی دیموكراتی كوردستان هاتە مویسل و (عەلی شنگالی) بەرپرسێ‌ لقێ‌ بوو و هەر ئێك ژ مە ل جهێ‌ خوە هەر گوهورین و پێشهاتەكا دروست ببا مە دگەهاندە لقێ‌ ئێك و دهاتنە هایداركرن، وی دەمی (مەلا مستەفا بارزانی) ژی بەری هەر پێنگاڤەكا هاتبا هاڤێتن زانیاری دگەهشتنێ‌ و جهێن مەیێن لەشكەری هایداركرین كو چەوا سەركردایەتییا كوردی هەر تشتەكی دزانیت و ئەڤە هوون دگەهینێ‌ و ئێكسەر ئەم هەمی پولیس و لەشكەر ڤەگوهاستینە باشورێ‌ ئیراقێ‌ و بۆ پارێزگەها (دیوانیە) هاتمە ڤەگوهاستن و بن چاداران و دووڤدا حكومەتێ‌ خانەنشین كرین و هەر هەیڤ ژی مووچێ‌ مە دامە كو (12) دینار بوون و پشتی ڤەگەریایم گەهشتمە هێزا دهۆك وی دەمی (عەلیێ‌ خەلیل) بەرپرسێ‌ هێزێ‌ بوو و (عەبدوالرزاق گەرماڤی دۆسكی) جێگرێ‌ وی بوو و وی دەمی چو بارەگا نەبوون و نانێ‌ مە ل سەر خەلكی بوو، پێشر ژی ل گەل شۆڕەشێ‌ بەرپرسێ‌ كارگێری وبوم و پشتی كەیف خوشیێ‌ خواستن بچمە سەر كارێ‌ خوە ل (قەصرا مەلكی) ل زاویتە و هێشتا شەری دەست پێ نەكربوو، و مە بارەگایێ‌ خوە ڤەگوهاست دەڤەرا دۆسكییا ل گوندێ‌ ناڤدارا و مە چادرەك ڤەدا و خالێ‌ من (سەعدی كوركی) ل گەل من بوو، رابووین ب ئاڤاكرنا ئاڤاهیەكی بۆ هێزا دهۆك دناڤبەرا گوندێن(بروحەجەرا، ئەلندكێ‌ و ناڤداران) دا و ماوێ‌ شەش هەیڤان مە كار ل سەر ئاڤاكرنێ‌ كر، بەردەوام بوو وسێ‌ جاران پارە بۆ وی ئاڤاهی هاتەمەزاختن و چەند جاران لژنە دهات بۆ دیفچوونا مەزاختی و مە ئاشەكێ‌ ئاڤێ‌ ژی مە دروستكر و (حەجی حسێنێ‌ ناڤداری) ئاش ئاڤاكر، و (سەید محەمەد) مەدانا بەر ئاشی و (حجی حسێنی ) بارەگایێ‌ مە ژی وی ئاڤاكربوو، وی دەمی حوكمەتێ‌ ئاش هەمی ژناڤبربوون و دووماهیێ‌ لژنە هات كو پێك هاتبوون ژ (عەبدوالرزاق گەرماڤی، عەبدوللا گەرماڤی برایێ‌ عەبدوارزاق، لەتیف بامەرنی) ئێكی دی ژی بوو ناڤ ناهێتە بیرامن و دیفچوونا ئاڤاهی كر، و یا پاران و گۆتن مە ئەف هزرە ژ تەنەكر و پێنچ دینارێن مە تەخارینە، و من خواست دووبارە پێداچوونێ‌ بكەن، و دووڤدا كرنە كەنی گۆتن نەخێر پێنچ دینارێن تە دیف مە دهێن و ئەڤە پێنچ دینارێن تە و پێنچ دینار ژی دیاری بووتە.
پێشمەرگێ‌ هەر دو شۆڕەشێن ئیلونێ‌ و گولانێ‌ زێدەتر گۆت: دەمێ‌ شۆڕەش شكەستی و ب رادیۆیێ‌ هایداری بابەتی بووین كو كاودانێن مە كوردان نەباشن لێ‌ من هەڤالێن خوە ئاگەهدار نەكرن و من هەر بەرزەدكر وێ‌ شەڤێ‌ خەوا من نەهات و دەمژمێر (12)ی شەڤێ‌ دو كەس هاتن و ل سەر داخازا (بابەكر زێباری و عەبدوالرزاق گەرماڤی) ئاگەهداركرم كو ئەز و خالێ‌ خوە بچینە (مەمانێ‌) چونكە كاودان تێكچووینە وی دەمی خالێ‌ من (سەعدی كوركی) ل مال بوو وبێ‌ خالێ‌ خوە چناكەم چوومە (مەمانێ‌) كاودان تێكچووینە و چوومە دووف خالێ‌ خوە را و ئەو گیربوو دو رۆژ دەربازبوون و دناڤبەرا من و خالێ‌ من بۆ گەنگشە وی حەز نەبوو بچین و دگۆت نەچە ئیرانێ‌ خوە گوری زارۆكێن خوە بكە چونكە من زارۆیەكێ‌ پەككەفتی هەبوو خێزان من ژی یا ب گولچیسكەكێ‌ بوو وی حەز دكر نەچم و نەچاربووم خوە رادەستی حوكمەتێ‌ بكەم ل لیوایێ‌ و من چەكێ‌ خوە رادەست كر و هەر كەسەكێ‌ خوە رادەست كربا (50) دینار بۆ تڤنگێ‌ دانێ‌ و زڤرینە مالێن خوە.
ناڤبری گۆت: پشتی شكەستنێ‌ ماینە ل كوردستانێ‌ و مە هیڤی هەبوو دێ‌ پێشمەرگە ڤەگەریتە ڤە و مە دەست بكارێ‌ رێكخستنێ‌ هەر كر و دبەردەوام بووین، هەتا مەفرەزێن پێشمەرگەی دیاربووین و گەلەك كەیفا مە هات و ئێك هەبوو دگۆتنێ‌(عەریف خوشابە) هەڤالەكێ‌ مەیێ‌ كەڤن بوو و خال من (سەعدی كوركی) ڤە ب مەفرەزەكێ‌ ڤە هات و گۆت ژ بەرێ‌ بهێزتر هاتینە و شورەرشا گولانێ‌ دەست پێكر.
هێشتا گۆت: پشتی هەوا ئەنفالان دەست پێكری ل گەل چەندین مرۆڤێن خوە بەرەف توركیا چووین و ل كەمپا (مێردینێ‌) ئاكنجیبووین و مە كارێ‌ گێری بۆ خەلكێ‌ خوە كر و هەر ئەڤە ژی ب فەرمانا حزبێ‌ و مە سێ‌ لژنە دروست كر (حزبی، كارگێری، ریسپی) و دو سالان ل كەمپێ‌ دا ماین و جەدرما نەهێلا دەركەڤین و چار سالان ل كەمپێ‌ دا ماین هەتا سەرهلدانێ‌ و ژلایێ‌ سەرۆكی ڤە هاتینە هایداركرن كو بچینە كوردستانێ‌ و هاریكاریا مللەتی بكەین وی دەمی بەرپرسێ‌ حزبی ل كەمپێ‌ خودێ‌ ژێ‌ رازی (جەمیل بێسفكی) بوو و (حسێن بێسفكی) ژی ل وێر بوو و من ئاگەهداركرن دێ‌ چمە كوردستانێ‌ و ب چەند رێكێن نەقانوونی و دەربازی كوردستانێ‌ بووین.
ل دووماهیێ‌، پێشمەرگێ‌ هەر دو شورەشێن ئیلون و گولانێ‌ گۆت: داخازێ‌ ژ خەلكێ‌ كوردستانێ‌ دكەم ژینگەها كوردسنانێ‌ ب پارێزێن چونكە ڤێ‌ ئاخێ‌ گەلەك قوربانی بۆ هاتینەدان و داخازێ‌ ژ پارتێن سیاسی دكەم ئێك رێزی و ئێك دەنگیا مللەتێ‌ مە ب پارێزن.

کۆمێنتا تە