دەولەمەندیا هونەرێ فلكلۆرێ كوردی
مونا عەبدولسەلام
هونەرێ فلكلورێ كوردی ئێك ژ زەنگینترین هونەرێن جیهانێ یە، چونكی هونەرێ فلكلورێ كوردی گەلەك رهـ و ریشال و چەق ژێ دچن د بەهرا پتر یا جیهانێ دا هونەرێ وان یێ فلكلور دبیت هندەك بابەتێن دەست نیشانكری بن، بەلێ د هونەرێ دەولەمەندێ مەدا گەلەك چەق ژێ دچن بۆ نموونە ستران و هوزان و حەیرانوك و هاڤێتنە بەر ئێك یابەندا و پێگوتن و گوتنێن مەزنان و چیروك و شەهیان و دیلانا كوردی و نوكتە و پێكەنین و داستان،ب گشتی هەر ژ دەسپێكا مئژوویا كوردی دژییانا كوردەواری دا فلكلورێ كوردی ب هەمی لایەنێن خوە ڤە كاریگەرییەكا مەزن لسەر ژییانا كوردەواری كرییە و هێدی هێدی ئەڤ كاریگەریە بەرفرهـ بوویە و گەلەك چەق ژ خوە داینە، بۆ نموونە سترانا كوردی مێژوویا وێ گەلەك یا كەڤنە كو دڤەگەریتە ڤە هەر ژ دەسپێكا هەبوونا مرۆڤی دایك ب لایلایان زارۆكێ خوە دنڤینیت هەتا كو هێدی هێدی مەزن دبیت و پێدگەهیت هندەكێت دی ب گەنجاتی و دەمێ چوونا قوتابخانێ یان هەتا دەمێ كاركرنا زارۆكی و ددەمێ ئاهەنگ و شەهیان و كاركرن و سەرشیشتا زاڤای ڤەگوهاستنا بیكێ هەروەسا ب پێشمەرگەی و شورەش و سەرهلدان و سەركەفتنێن كوردان و لدەمێ زبارە و كاركرن ل ناڤ بیستانان دا ،هەروەسا ب زولم و زورداری وبن دەستیا كوردان ژی گوتینە هەتا كو ب شەهیدبونا پێشمەرگەی و خەلكێ دەڤەرێ و پیر و گەنج و زاروكان گوتینە ئەڤەژی بومە وێ چەندێ د گەهینیت كو ب درێژاهیا مێژوویا كوردی ستران و هوزانێ كاریگەرییەكا مەزن لسەر ژیانا مللەتێ كورد هەبوویە،شەهیان و دیلانا كوردی ئێك ژ دابونەریتێن گەلەك كەڤن یێن كوردایە مێژویا وێ ڤەدگەریتە ڤە بو سێ یان چار هزار سالان بەری نوكە دیلانا كوردی دگەلەك قوناغان را یابوری و یاهاتییە گوهرین روژبوروژ دیلانێن نوی لێ زێدەبون و گەلەك جاران مللەتێن دەوروبەر كاریگەرییا خوە لسەر دیلانا كوردی یا كری،گەلەك فەلسەفە یێن هەین كو پەیدابونا دیلانا كوردی ڤەدگەرینن بو گەلەك ئەگەران ئێك ژوان فەلسەفەیان دبێژن كویا ژنمایشێن سەربازی یێن وی دەمی هاتییە وەلگرتن و گەلەك فەلسەفێن دژی یێن هەین لێ مێژوویا دەركرتنا دیلانێ ڤەدگەریت بۆ مێژوویا پەیدابونا مرۆڤی لێ دگەلەك قوناغان را بووری یە،ب گشتی هونەرێ كوردی گەلەك یێ بەرفرەهە هەربگرە ژ حەیرانوكێت ب مرۆڤی دهاتنە گۆتن، گەلەك جاران ژی حەیرانوك ب شێوازێ بەندان دهاڤێتنە بەر ئێكودوو ل شەڤبێریێن كەڤن و شەڤێن درێش یێن زڤستانێ ب گوتنا چیروك و گوتنێن مەزنان و نوكتە و پێكەنین و گۆتنا ئەفسانە و داستانێن ئەڤینی دبوراندن ئەڤە هەمی بەلگەنە لسەر دەولەمەندیا هونەرێ فلكلورێ كوردی، لێ ب لێبورین ڤە ل ڤان دووماهیا بەشەك ژ هونەرمەندێن كورد ستران و دیلانا كوردی ئێخستیە ل لژێر كاریگەریا وەلاتێن دەوروبەر ئەڤەژی دبیتە ئەگەر كو هێدی هێدی هونەرێ فلكلورێ كوردی بەرزە ببیت ل ژێر كاریگەرییا بیانیان،ئەڤجا یالسەر هونەر دوستێ كورد پێدڤییە گەلەك گرنگیێ بدەتە ستران و مۆزیك و هونەرێ رەسەنێ كوردی داكو هەر یێ زیندی بیت.
