ل دەمێ جوگرافیا بەر ب قەلغانەكا مرۆڤی ڤە دهێتە گوهۆڕین
رێبین سلێمان حسێن
ژ دامەزراندنا كۆمارا ئیسلامیا ئیرانێ ل سالا ١٩٧٩ز تا نوكە، مامەلەیا تارانێ ل گەل كوردان نەبوویە وەكو مامەلەیا هەڤوەلاتیان ل گەل دەولەتێ، بەلكو وەكی مامەلەیا “بەرەیێ ناڤخۆیی” بوویە كو دڤێت ب هێزێ بێتە كونترۆلكرن و نەتەوەیەكە كو پێدڤیە بهێتە هەلوەشاندن د ناڤ پرۆژەیا فارسی – شیعەیا ناڤەندی دا و سیاسەتا ئیبادەكرنێ ل گەل بكارئینایە.
ئیبادەكرن بتنێ بۆمبەبارانكرن و كوشتن نەبوویە، بەلكو سیاسەتەكا سیستەماتیك بوویە ژ ئینكاركرن و توانەوەیا كولتووری و تەپەسەركرنا بێدەنگ، یا كو هەوال نابێژن چونكی دەنگی ناكەت، بەلێ مرنەكا درێژخایەن دروست دكەت ژ نموونەیێن ئیبادەكرنێ:
– ل زەردەشتێ سالا ١٩٨٧ز دا، ئێرانێ غازا كیمیاوی ل سەر باژێرەكێ كوردی بەردا و كو ئێكەم جاربوو سیستەمەكێ موسلمان چەكێ كیمیاوی ل دژی “گەلێ خوە” بكاربینیت.
– سێدارەدانێن جڤاكی ل سالێن نۆتان دا و سزادانێن جڤاكی بۆ هەر گوندەكێ كو ئێك ژ گەنجێن وێ بهێتە تۆمەتباركرن كو پەیوەندی ل گەل حزبەكا ئۆپۆزسیۆن هەیە سیاسەتەكا ڕۆژانە بوو.
– پەروەردە ب زمانێ كوردی ب تەمامی قەدەغەیە، تەنانەت پشتی خەباتا زیدەتر ژ ٤٠ سالان، زانكۆیەك نینە كو ب كوردی وان بدەت، تەنانەت ئێك وانەیا زمانێ كوردی نینە.
– میدیایا كوردی قەدەغەیە و چالاكیین رەوشەنبیری كوردی وەكو تێكدانێ دئینە هژمارتن، نەشانۆیا كوردی هەیە نە ژی ڕۆژنامەیەكا ئازاد، نە ڕادیۆیەكا سەربەخۆ.
ئەڤە بتنێ فشارەكا سیاسی نینە، بەلكو ئیبادەكرنەكا ناسنامەیی یا هێواشە، جۆرەكێ نوی ژ جینۆسای دا بێدەنگە، یا كو پێدڤی ب بومبێ نینە، بەلكو پێدڤی ب پشتگوه خستنەكا درێژخایەن هەیە.
تاران دزانیت كو ژ دوژمنێن دەرەكی و نارەزیاین ناڤخۆیی تژییە، ژبەر هندێ پەنابریە بەر “سیاسە الدرع المحیگی”، ئانكو بكارئینانا كەنارێن دەولەتێ، كو نەتەوین پالپشتكری لێ دژین، وەكی دیوارێن دژگەرین سەربازی بۆ هەر هێرشەكا دەرەكی.
ل سالێن دوایێ دا و ل گەل زێدبوونا شەڕێ ئیران و ئیسرائیلێ، دەڤەرێن كوردی ل ئیرانێ بووینە بنگەهێن سەربازی یێن نەڕەسمی:
– ل مەهابادێ، كوگەهێن مووشەك و درۆنێن دروستكریێن ئیرانی هاتنە دیتن.
– ل بانێ، ئامیرێن حەساس و دوور ژ تارانێ دهێنە ڤەگوهاستن، چونكی نێزیكێ سنوورێن ئیراقێ یە و بۆ ئیسرائیلێ زەحمەتە دویفچوونێ بكەت.
– ل زەردەشت و كرماشانێ دا، ناڤەندێن راهێنانێن پاسدارێن شۆرشگێر و ناڤەندێن چاڤدێریا ئەلیكترۆنی ل سەر سنووران دهێنە دامەزراندن.
بەلێ كارەسات ئەوە كو ئەڤ دامەزراوەیێن هە نێزیكێ گوندێن مەدەنی یێن پڕ ژ هەڤوەلاتیان دهێنە ئاڤاكرن، ل دەمێ ئیسرائیل ل ئێك ژ ڤان جهان ددەت، گوندێن كوردی د ناڤ چەكۆچ و بزماران دا دمینن.
ئەم نە بتنێ ب سیاسی پشتگوه هاڤێتینە, بەلكو بووینە قەلغانێن مرۆڤی. پرسیارا گرنگ: بۆچی كوردستانا رۆژهەلات ب تایبەتی؟ بۆچی ئەڤ دامەزراوە ل تاران، یان ئەسفەهان، یان قومێ ناهێنە ئاڤاكرن؟
بەرسڤ ب ساناهی و ئالۆزە:
١. چونكی ئیران كوردان وەكو پشكەك ژ پارچا ڕاستەقینەیا نیشتمانی خوە نابینیت.
٢. چونكی كوردستانا رۆژهەلات دویرە ژ ناڤەندا دەولەتێ و نێزیكی سنوورانە.
٣. چونكی تاران دزانیت كو لێدانێن ئیسرائیلێ، ئەگەر ڕووبدەن، دێ ل دامەزرەوەیان دەت، نەك ل سەر مەدەنیان و بۆ وێ گرنگ نینە كورد ببنە قوربانی.
٤. ل دوماهێ، سیستەم ژ كوردان ناترسیت چونكی وان بێدەنگیا هەلبژارتی و جیهانێ ژی پشتگوه ئێخستینە.
ئەڤرۆ كوردستان ئالیەنەكا ڕاستەوخۆ نینە ل شەڕێ ئێران – ئیسرائیلێ دا، بەلێ ئەو شانۆیە كو ب بێدەنگی یاری ل سەر دئێتەكرن و مە كوردان نە مۆشەك هەنە نە ژی بریارا شەڕ و ئاشتیێ و فرۆكەیێن ئیسرائیلێ جیاوازیێ د ناڤبەرا دەزگەهەكێ سەربازی و گوندەكێ چیای دا ناكەن و ئاگرێ ئیرانێ ژی جیاوازیێ د ناڤبەرا دوژمنەكێ دەرەكی و هەڤوەلاتیەكێ ناۆخۆ دا ناكەت.
ئەرێ ئەڤە بێلایەنییە؟ نەخێر. ئەڤە ملكەچیبوونا ب زۆرییە بۆ ململانەكێ كو ئەم كونترۆلا وێ ناكەین، بەلكو چارەنڤیسێ مە دیاردكەت.
سیستەما ئیرانێ نەمر نینە، د ناڤخۆ دا یێ دهەلوەشیت
• نەرازیبوون ل تاران و ئەهوازێ و بەلۆچستان و كوردستانێ.
• دوبەرەكی ل سوپایێ پاسداران خرابتر دبیت.
• دابەزین ل رێزا هەرێمی و شەڕەكێ ڕاستەوخۆ ل گەل ئیسرائیلێ ل سەر خاكا ئیراق و سووریا و ئیرانێ ب خۆ.
ڤی چارچووڤەی دا، پێدڤیە كورد زێدەتر قوربانیان نەدەن، پێدڤیە ئامادە بن بۆ پشتی كەفتنا دیواری، ئاڤاكرنا پرۆژەكێ سیاسی یێ زەلال و ئاڤاكرنا سازیێن هەرێمی و زێدەكرنا هشیاریا ناسنامەیی و ناسیۆنالییزمی كو هەمی دفەڕن و ناهینە پاشئێخستن.
ئەڤە نە بتنێ شەڕەكە د ناڤبەرا دو دەولەتان، ئەڤە دەمەكێ سەرەكیە د دیرۆكا هەرێما مەدا. دەمەكە كو نەخشە دشێن بهێنەگوهۆرین و هەڤسەنگی دشێت بشكێت.
بێدەنگ نەبە ئەگەر مەیدان هاوارێ بكەت و جەنەرال هاوارێ نەكەت
چاڤێن خوە نەگرە ئەگەر سەربازخانە ل سەر قوتابخانا تە هاتنە ئاڤاكرن.
ئەگەر گەردەلوول ژ ڕۆژهەلاتێ هات، پشتا خۆ نەدێ، بەلكو ئالایێ خوە بەرەف وێ ڕابگرە، بەلكو دشێت ل گەل خوە دەرفەتەكێ ببینیت.
هەمی پشتگیری خیانەت نینن، چونكی هندەك پرد ژ بەرین دوژمنی دهێنە ئاڤاكرن.
ئەڤرۆ جیهان د گوهۆرینێ دایە هەڤكێشە جێگیر نینن.
بەلێ ئەوێن د ناڤا ڤان گوهۆرینان دا د بێدەنگن، دێ دەرفەتا دارشتنا چارەنڤیسێ خۆ ژدەستدەن.
دبیت مە فرۆكەیێن جەنگێ و سۆپا نەبن، بەلێ مە یادوەریەك وخاكەك و هۆكارەك هەنە كو وەكی ناڤێ بنەمالێ دهێنە ڤەگوهاستن. بلا بێدەنگی دوژمنێ مە بیت، هەروەكو كا چاوا چەك بوو.
