ل گـەل هـەر بەرتەنگیەكێ بەرفرەهیەك هـەیـە
عیماد مەلا یاسین
مرۆڤ ب سروشتێ ل سەر هاتیە ئافراندن حەز ژ نەخۆشی و بەرتەنگی و تڕس و ئاستەنگێن دكەڤنە د رێیا ژیان و شادیا وی ناكەت نەمازە هەكە درێژ خایەن بیت؛ لەورا ژ سوننەتێن خوداینە یێن خۆرستی كو بەرتەنگی د بەردەوام نینن و پشتی هەر تەنگاڤیەكێ بەرفرەهیەك یا هەی و بەرتەنگییەك نەشێتە دو بەرڤرەهییان: (فإن مع العسر يسراً إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا) الشرح:5-6.
ڤێجا پێدڤیە خوە ب ئۆمێد بێخن و بێ هیڤی نەبن و ما چ ژ ڤێ سۆزا خودایێ مەزنتر هەیە یا كو هیڤییێ دكەتە د دلێن مە دا. لێ تەوەرێ هەرە گرنگ ئەوە ئەم چاوا رەفتارەكا حەكیمانە ل گەل قەیرانان بكەین؟ چونكی بۆ مە یا خۆیایە كو سوننەتا خودای وەسا برێڤەچوویە كو بهێنفرەهیا بەندێن خوە سەڕبۆر و تاقی دكەت، مینا ئەڤان رویدان و پێشهاتێن نها ل دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤێن پەیدابووین: (ولنبلونكم بشيءمن الخوف والجوع ونقص من الأموال والأنفس والثمرات وبشر الصابرين…) البقرة : 155.ئەڤجا بۆ مە وەك كورد د ڤێ رەوشا هەستیار دا گەلەكا فەرە بهێنفرەهی و رەفتارەكا هەڤسەنگ و ژیوارانە بۆ خوە و گەلێ مە بهەلبژێرین، چونكێ ژ ئالاڤێن پێدڤییە د مامەلەكرنا دگەل هەر قەیرانەكی دا و هەروەسا باوەریا ب خودێ و ب سۆزێن وی بۆ كەسێن ستەم لێ هاتینەكرن و بهێنفرەهـی ل سەر كێشای دگەل بكارئینانا ئەگەران، خودێ ئەڤێ راستیێ تەكەز دكەت و دبێژیت: (… سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْرًا) الطلاق : : 7. یێ هزرا خۆ د ڤێ ئایەتا پیرۆز دا بكەت، دێ بینیت مزگینیەكا مەزنە بۆ خودانێن باوەریێ مزگینیێ ددەتێ ب ساناهی ئێخستنێ پشتی ب زەحمەت ئێخستنێ هەر چەند ماوەی بكێشیت و هندیكە بەرتەنگییە دوماهی یا بۆ هەی، و دەراڤێ تەنگ دەرگەهەكێ فرەه یێ بۆ هەی، و تاراتیێ ئەلندەكا گەش ل دویڤ دا دهێت، بەلێ ئەڤە مزگینیە بۆ هەر باوەردارەكی، كو بەرتەنگیێ بەردەوامی بۆ نینە و چارەسەری یا نێزیكە، و هەلاتنا رۆژا بەرفرەهیێ پشتی تاراتیا بەرتەنگیێ دێ هەبیت بێگومان.
باوەردارێ كار بنەجه ئەوە یێ رەفتارێ ل گەل قەیرانا بكەت ب تەناهی، و ب شارەزاهی نەخشەی د دانیت، و راوێژێ دگەل ئەڤێن بسپۆری هەی دكەت. بەرێ خۆ بدەنە ژیانناما پێغەمبەری ﷺ چەندا پرە ب هەلوەستێن سەخت، و ئەو هەمبەری وان هەلوەست و قەیرانان ب بهێنفرەهی و خۆڕاگری و ب هزركرنڤە راوەستا، پشتی پشتبەستنا ب خودایێ مەزن.
ژ كارێن مەترسیدار ل سەر تاك و جڤاكان، دەنگوباسێن درەو و پرۆپاگندەنە ئەڤێن دئێنە ڤەگوهاستن ژ ژێدەرێن نەدیار و پشتراستكری و مەبەست ل پشت هەی، كو دبنە ئەگەرێ تێكدنان تەناهی و سەقامگێریا وەلاتی و جڤاكی، و بەلا د ئازرینن، و ترس و دوو دلیێ بەربەلاڤ دكەن. ڤێجا زوی بەلاڤبوونا پروپاگندان، كارەكە ئیسلامێ حەرام كریە؛ چونكی ئاراندنا ترسێ د وەختێ قەیرانادا رەنگڤەدانا خوە یا نەرێنێ هەیە لسەر ئاسایش و ژیان و ساخلەمیا خەلكی و ل سەر وەلاتییە خوە نەهاڤێتە د ناڤ كاروبارێن مایێ وی تێنەچیت و نە ئاخڤیت ژبلی د بسپۆریا خوە دا، لەوما پێغەمبەر ﷺ دبێژیت: «كفى بالمرء كذبا أن يحدث بكل ما سمع»، رواه مسلم.
ئەڤرۆ پتر ژ هەر دەمەكی مللەتێ مە ب لایەنێن سیاسیڤە د هشیاربن دەمێ ئەم ئەزمانێن خوە ددەینە كاری بێی دیتن و پشتراستكرنا بابەتی بۆ بەرژەوەندیەكا تەنگ یا حیزبی بكارنەئینن و بەلاڤكرنا دەنگوباسێن درەو و بتایبەت د ڤی سەردەمی دا كو پرۆپاگندە و درەو زۆر بووینە تێدا، دیسا لاڤاكرن د وەختێ قەیرانان دا چەكێ مرۆڤێ دیندار و ستەم لێ كریە د دەمێ بەرتەنگی و قەیرانان دا، هەروەكی پێغەمبەری ﷺ دگۆت: (يا حي ياقيوم برحمتك أستغيث) رواه النسائى. . مە ئۆمێد یا هەی پشتی برینا مۆچە و بودجێ و راستاندنا پترۆلا هەرێمێ و و نەدانا مافێن نەتەوەیی بۆ كوردان ل سووریا و تركی و ئیرانێ، دێ د نەخشێ نوی یێ دەولەتێن زلهێزدا ل رۆژهەلاتا نوی دا هەبیت و دئێتە بەرچاڤكرن و ئاسۆدەیێن هەرە باش بۆ مە هەنە.
