کەفتنا ئیرانـێ د بەرژەوەندیا ئـەمـریكـا دا نینە
هـەلز عەلی سەلیم
ئەڤ شەڕێ د ناڤبەرا ئیسرائیلێ و ئیرانێ دا نە شەڕكێ نوویە ژ ناكۆكییەكا سیاسیان یا نوكە, بەلكو ئەڤ شەڕە بۆ سەرهلدانا شۆرەشا ئیسلامی ل ئیرانێ ل سالا 1979 ڤەدگەریت, كو وەلاتێ ئیراقێ سالا 1980 تا 1988 شەڕ ل دژی ڤێ رژێمێ كر و بهێزبوونا وێ ب پشتەڤانیا وەلاتێن زلهێز و تا نوكە ژی شەڕ ب شێوازێن جودا دهێتە كرن, ژبەركو ئیسرائیل دبیت بۆ سەر ئاخ و ستراتیجیەتا ئیرانێ دوژمنەكا ب مەترسییە, كو ئیران ل سالا 1982، *حزب الله* دامەزراند داكو بیتە هێزەكا سەرەكیا سیاسی بو ئیرانێ دژی ئیسرائیلێ، دیسا بەرنامەیێ ئەتۆمی یێ ئیرانێ كەتە د كاری دا و ئیسرائیلێ سۆز دا نەهێلیت ئیران چەكێ ئەتۆمی هەبیت و دروست بكەت.
ل سالا 2013 د شەڕێ سووریێ دا ئیسرائیلێ چەند مووشەكەك ل هێز و سەركردەیێن حزبوللا ل سووریێ دان, ل گەل چەندین روودانێن دیتر یێن سیاسی و لەشكرێ ئیرانێ و ئیسرائیلێ هەڤدژایەتییا ئێك ل رۆژهەلاتا ناڤین كر و ب تایبەت ل ئیراقێ، سووریا، فلستین، یەمەن و لوبنانێ، هەروەسا ژی ئیسرائیلێ چەند زانایێن ئەتۆمێ یێن ئیرانی كوشتن و ڤایرۆسێ شكستن چێكر یێ كو ئامیرێن یۆرانیۆمێ رادوەستینیت, كو هۆسا دیار دبیت ئیسرائیلێ ب رێكێن دپلۆماسی د كریارێن ئیستخباراتی شەڕێ ئیرانێ كر.
ل سالا 2024 ئیسرائیلێ مووشەك ل قونسلخانەیا ئیرانێ دان ل دیمەشقێ و ئیرانێ بەرسڤا ئیسرائیلێ ب 300 مووشەك و فرۆكەیان دا، كو ئەڤە هێرشەكا ئێكسەر و شەڕەكێ مەزن بوو د ناڤبەرا هەردو لایان دا هاتیەكرن. د هەمان سال دا ئیسرائیلێ ژی هێرشەك ل سەر حزبوللا ل لوبنانێ كر و د ئەنجامدا چەندین سەركردە كوشتن، ژ وان ئەمیندارێ گشتی یێ حزبوللا حەسەن نەسرۆللا.
ئەڤ شەڕێ نوكە پێشبینی بۆ هاتەكرن و ژ مێژە ئیسرائیلێ بریاردابوو شەڕی ئیرانێ بكەت, كو بەری دەمەكی ئیسرائیلێ هێرشەكا مەزن ل سەر ئیرانێ كر كو چەندین زانا و سەركردەیێن ئیرانێ كوشتن و هێرش ب مووشەكا ل سەر جهێن ئەتۆمی كرن، هەروەسا ئیرانێ ژی بەرسڤا وان دا، ل ڤێرە دیاربوو كو ئیران ل سەر هێرشێن ئیسرائیلێ بێدەنگ نابیت و ب تایبەت دەمێ ئیرانێ هێرشكریە سەر وەلاتێ قەتەرێ, ئەڤ چەندە بوو جهێ نەرازیبوونا دەولی كو ئەمریكا ل دەسپێكێ ل گەل ڤی شەڕی بوو, بەلێ نوكە یا هەولددەت هەمی رێكێن دپلۆماسی و دانوستاندنێ ل گەل ئیرانێ بكەت كو دەستبەردای چەكێ ئەتۆمی بیت، ب تایبەت پشتی ڤی شەڕی كارتێكرن ل سەر خەلكی ل دەڤەرێ كری و ئابووری چەندیێن وەلاتێن دەردۆر لاوازكری و خەلكەك ژدەستدای، واتە ئەمریكا ناخوازیت رژێما ئیسلامی ل ئیرانێ بگوهۆریت چونكی د بەرژەوەندییا وێ دا نینە، ژبەر هێزێن ئەمریكی ل دەڤەرێ نە ب هێجەتا هەبووونا هزرێن توندرەو، بتنێ ئەمریكا دڤێت ئیران دەستبەردای دروستكرنا چەكێ كیمیاوی و مووشەكان بیت.
ل ڤێرە ل سەر ملێن جڤاكا دەولی یە, هەولبدەت ئەڤ شەرە جاەركا دی دوبارە ببیت و نەهێلن بیتە شەڕەكێ ئەقلیمی دا شەڕ بەر ب چ ئاقارێن دیتر ڤە نەچیت.
