ئۆپه‌راسیۆنا مووسلێ چاوا بیت؟!

ئۆپه‌راسیۆنا مووسلێ چاوا بیت؟!

81

دبیت ئه‌ڤ ناڤه‌ یێ گران بیت بۆ پرانیا رایا گشتی كو دێ ئۆپه‌راسیۆن گه‌له‌ك یا دژوار بیت وه‌كو كاره‌كێ له‌شكری، لێ ل دووڤ وان سه‌ربۆرێن مه‌ وه‌ك پێشمه‌رگه‌ ل گه‌ل رێخراوا نه‌رێخستی ب ره‌نگه‌كێ رێكوپێكێ سه‌ربازی، دوور نینه‌ ب دیتنا من ئه‌ڤ ئۆپه‌راسیۆنه‌ گه‌له‌ك رۆژان ب خوه‌ڤه‌ بگریت، نموونه‌ ژی ئه‌و ده‌ڤه‌رێن پێشمه‌رگه‌ی رزگار كرین، وه‌كو ئۆپه‌راسیۆنا ده‌ڤه‌رێن میحوه‌رێن، به‌ربه‌ستا مووسلێ، جه‌سه‌، زومار، كارێزێ، حه‌گنه‌، قه‌سه‌ریجێ، وانكه‌، و هتد، كو هه‌ژمارا مه‌ ب سه‌دان جاران ژ یا وان پتر بوو، ئێك ژ وان ئۆپه‌راسیۆنان نێزیكی 8000 سه‌ربازان بوون، ل به‌رامبه‌ر ژی گه‌له‌ك ب ساناهی ئه‌وان جهێن خوه‌ به‌ردابوون و به‌رهنگاریا وان نه‌ ل وی راده‌ی بوو یا مه‌ هزر بۆ ددانا و به‌لێ جاره‌كا دن دێ زڤرمه‌ ڤه‌ و بێژم ژی كو ل دووڤ پره‌نسیپا له‌شكری ناببیت مرۆڤ پێشدیتنا ساناهی بدانیت و هه‌می كاروباران بدانیت ساناهیتر ژ كه‌تواری، به‌لێ دڤێت بزه‌حمه‌تتر بدانیت، به‌لێ ل ڤێره‌ بلا ڤه‌رێژا گۆتنێ وه‌كو ژیوار بۆ هه‌می خه‌لكی بلا ئه‌م ته‌ماشه‌ بكه‌ینه‌ هێزا داعشێ ل مووسلێ هه‌ر وه‌كو قه‌بارێ وێ بخوه‌ نه‌ گه‌له‌ك نزم نه‌دانین و گه‌له‌ك مه‌زن ژی نه‌كه‌ین زێده‌ رادێ خوه‌. ئه‌ڤ ئۆپه‌راسیۆنه‌ ل دووڤ پێشنیازا من پێدڤیه‌ پارڤه‌ بیته‌ چه‌ندین قووناغان و ب ڤی ره‌نگی:
1. قووناغا میدیایی و پرۆپاگندێ: پلانه‌كا رێخستی یا دارێتێ ب تێروته‌سه‌ل بهێته‌ دانان ژ لایێ راگه‌هاندنا ژۆرا عه‌مه‌لیاتان ڤه‌ ب هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل هه‌والگێریا له‌شكری یا گشتی و چقێن وێ یێن هێزا پاراستنێ و ئه‌فسه‌ره‌كێ شاره‌زا و ئه‌كادیمی سه‌رپه‌رشتیێ ل سه‌ر بكه‌ت، ئه‌ڤه‌ ژی هه‌كه‌ ب من بیت:
أ ـ كو ئێزگه‌هه‌كێ تایبه‌ت بو بهێته‌ ده‌ستنیشانكرن و بلا ئێزگێ ده‌نگێ مووسل بیت چونكو ستافێ وێ یێ به‌رهه‌ڤه‌ نها ل كوردستانێ و په‌خشا وێ ل مووسلێ هه‌یه‌ و هه‌می ئێزگه‌ه و كه‌نالێن عیراقێ و ده‌ڤه‌رێ پرۆپاگندێ بۆ بكه‌ن، چونكو سه‌ره‌رای هندێ كو داعشێ ل مووسلێ سانسۆر داناینه‌ سه‌ر ئامیره‌ و تلفزیۆنان، به‌لێ هه‌نه‌ ب دزیڤه‌ هه‌لدكه‌ن و ئه‌نترنێت ژی هه‌یه‌ خه‌لكێ مووسلێ ب دزیڤه‌ بكاردئینن، كو چاوا ل ته‌دمور وه‌لاتیه‌كێ سووریی بۆ رۆژناما ئێندیپێندت داتا و ڤیدیۆ فرێدكرن ب دزیڤه‌.
ب ـ ئاراسته‌كرنا پرۆپاگنده‌یان بۆ خه‌لكێ مووسلێ بلا ب بۆیاغه‌كا ئاینێ ئیسلامێ بیت چونكو داعشێ ژی ئه‌و ستایل ل ده‌سپێكێ بۆ ئاراسته‌كر ب هه‌له‌ماری هه‌تا ده‌ستێ دانایه‌ سه‌ر. چونكو مووسلی خوه‌ ددانن كه‌سێن موته‌دین و موسلمان زێده‌ی راده‌ی.
ج ـ بلا هاڤێتنا به‌لاڤۆكان ب رێیا فرۆكان ڤه‌ بهێته‌ كرن، گۆتارێن ده‌روونی ب شێوازه‌كێ ساده‌ بن، كو وان بڤێت نه‌ڤێت به‌لاڤۆك بگه‌هنه‌ به‌رده‌ستێ وان، كه‌س نامینیت كو ئه‌و مزگینی نه‌گه‌هیتێ و كه‌یفا وان دێ پێ هێت چونكو بێهنا وان گه‌له‌ك ته‌نگ بوویه‌، كو ئێدی ئه‌و ژی دێ تێر بن و پرانیا وان ئێدێ ته‌رویجا تیرۆرێ ناكه‌ن و ده‌ڤ گازنده‌ نامینن، یا وان دیتی ئه‌و باش ڤه‌مراندن.
د ـ بلا گۆتاره‌كا تایبه‌ت ئاراسته‌كری بیت بۆ شه‌رڤانێن داعشێ كو وان تێبگه‌هینن ئه‌و یێن شه‌ڕێ موسلمانان بخوه‌ دكه‌ن و ئه‌ل نه‌ ل سه‌ر حه‌قیێ نه‌، گه‌له‌ك ژ وان یێن دیل دكه‌ فتنه‌ ده‌ستێن پێشمه‌رگه‌ هزر دكرن كو كورد نه‌موسلمانن.
2 ـ قووناغا بۆردومانێ:
ئه‌ڤه‌ ژی دی ب دو جۆران بیت، یا ئه‌سمانی به‌ری یا تۆپخانێ یه‌، دێ یا جه‌خت بیت و ئارمانجێن زێندی ب خوه‌ڤه‌ گریت، بلا هنده‌ك پر بهێنه‌ په‌قاندن، جهێن له‌شكری، هه‌ر چه‌نده‌ ئه‌و دێ بزاڤێ كه‌ن ئارمانجان بڤه‌شێرن و چنه‌ د ناڤ خه‌لكێ سڤیل دا، له‌ورا خوه‌ هێرش و به‌رگیركرنا وان ژی یا له‌شكری نابیت، به‌لێ هه‌والگێری فه‌ره‌ ل ڤێره‌ رۆلێ خوه‌ ببینیت وه‌كو مه‌ ل سه‌ری ژی ئاماژه‌ پێ كری.
بۆردۆمانا تۆپخانێ و راجیمێ ژی دێ پتر رۆلێ خوه‌ بینیت ژ به‌ر كو كریار دێ یا له‌شكری بیت، ل ڤێره‌ ژی ژ به‌ر بیناهیكرن (ره‌صدی) دێ هه‌بیت، یا باش ئه‌وه‌ ژی هه‌كه‌ ئه‌نترنێتێ راسته‌ خوه‌ بهێته‌ گرێدان باشتره‌ چونكو هه‌ژمارێن ئه‌حداسیاتان د دیاركرینه‌ ل سه‌ر نه‌خشه‌یی. دێ پشته‌ڤانیا هێرشێ هێته‌ كرن ل ده‌مێ (اقتحام) ێ و هێرشێن هه‌مه‌ر و ده‌رۆعان، كو ل وان ئارمانجان بده‌ن یێن به‌رهنگاریێ دكه‌ن، ل ڤێره‌ ژی هێزا داعش گه‌له‌ك باوه‌ریا خوه‌ ددانه‌ ته‌ سه‌ر قه‌ناسان، دێ ئه‌ڤ خاله‌ چه‌نده‌كێ یا ئالۆز بیت. دڤێت سه‌رباز باش جلك و كه‌لوپه‌لێن درع راپێچیت.
3 ـ قووناغا پێشڤه‌چوونێ:
پێشڤه‌چوونا دووماهیێ دڤێت پشتی پلانه‌كا دی بیت یا چاوانیا دۆرپێچكرنێ، دڤێت پلانا ته‌عبیێ ل ڤێره‌ بهێته‌ دارێتن ژ لایێ ئه‌فسه‌رێن بسپۆر ڤه‌ بۆ دانانا تیرێن هێرشبرنێ، دڤێت ئه‌و ده‌ڤه‌رێن قورتالبوونا وان بهێنه‌ گرتن یێن كو فرۆكه‌ نه‌بینیت و نه‌شێت لێبده‌ت، پێدڤیه‌ ئالیات بهێنه‌ دادان ب په‌راشۆتان ل جهێن ستراتیژی و هه‌ر وه‌سا هێزه‌كا باش یا سه‌بازێن په‌راشۆتان بهێنه‌ دادان، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤه‌ ژی دمینیت ل سه‌ر جۆرێ وی له‌شكرێ نیزامی هه‌كه‌ یێن هه‌ڤپه‌یمانان بن، به‌لێ هه‌كه‌ هێزا پێشمه‌رگه‌ی بن، یا ژ من ڤه‌ مه‌ نه‌واته‌كا باش هه‌یه‌ و ئه‌ز ب خوه‌ ژی وه‌كو ئه‌فسه‌ره‌ك (عقید) ئێك ژ سه‌رپه‌رشتێن ئێكه‌م خۆلا ئه‌فه‌سه‌ران بووم یێن ل له‌شكرێ تایبه‌ت هاتینه‌ مه‌شقدان ده‌مێ ب پلا (نه‌قیب) بووم، كو خۆله‌ك بهێته‌ ڤه‌كرن و مه‌ ژی هێزا په‌راشۆتڤانان هه‌بیت، ئه‌ڤه‌ زێده‌باری دادانا فرۆكێن ب پانه‌ك هێلیكۆپته‌ر بۆ دانانا هێزێن مللی چو ژ پێشمه‌رگه‌ی یان حه‌شدا شه‌عبی یان یه‌كه‌یێن له‌شكرێ عیراقێ. پاشی دێ ب هه‌مه‌ر و تانك و دروعان پێشڤه‌چوون دێ یا رێكوپێكك و سه‌ركه‌فتی ببیت.
4 ـ قووناغا دۆرپێچكرنێ:
هه‌می ده‌ڤه‌ر دێ هێنه‌ ئاسێكرن پشتی كو به‌رگریكرن نه‌مینیت، یا باش ئه‌وه‌ ئقتیحام زوو نه‌هێته‌ كرن، ژ به‌ر كریارێن ته‌خریبێ چاندنا عه‌بواتان و تێنتیان ژ دوور ڤه‌، بلا چه‌ند رۆژان ژ دوور ڤه‌ بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن دا زیانێن گیانی نه‌بن، پاشی بلا هێزێن ئه‌ندازێ ب هوشیاری و ب بكارئینانا رۆبۆتان و ئامیره‌ و درۆعان چاره‌سه‌ری بهێنه‌ كرن هه‌ر وه‌سا مفا ژ دیلبوویان وه‌ربگرین بۆ دیاركرنا داتایێن چاندنا ئه‌لغام و ته‌خریباتان.
5 ـ قووناغا هێرشكرنێ:
ئه‌ڤ قووناغه‌ دێ یا ب زه‌حمه‌ت بیت، دڤێت پلان و ئارمانجێن وان یێن گرنگ بن، وه‌كو لێدانا سه‌رانێن وان ژ ئه‌ میر و به‌رپرسێن وان دا مۆرالا وان بهێته‌ خار، دڤێت هه‌می ئه‌و سه‌ربازێن دچنه‌ هێرشا ده‌سپێكێ یا ته‌ماسی ل گه‌ل دوژمنی یا مغاویر بیت و مه‌شقدایی بیت ل سه‌ر كریارێن پیشه‌یا مه‌یدانێ (مهنه‌ المیدان). د ا خوه‌ ژ مه‌ترسیا ئاگرێ دوژمنی بپارێزن و ئه‌و هه‌می راسپارده‌یێن زانستێ له‌شكری بكاربینن.
هه‌كه‌ هات و ئه‌ڤ ئۆپه‌راسیۆنه‌ هاته‌ ده‌سپێكرن دێ بیته‌ ئه‌گه‌ره‌ك كو پشتا داعشێ بشكێت و هه‌ر ب له‌ز ئه‌و ئۆپه‌راسیۆنێن باژێرێن دیتر ژی بهێنه‌ ده‌سپێكرن. هه‌كه‌ له‌شكرێ هه‌ڤپه‌یمان و ئه‌مریكیان پشكدار ببن دێ گه‌له‌ك زوو و به‌لكو ب سعه‌تان ئۆپه‌راسیۆنێ ئه‌نجامبده‌ن وه‌كو سه‌ربۆرا 2003 یا رۆخیانا به‌غدایێ.

کۆمێنتا تە