ژینگه‌ها چاكسازیێ ل عیراقێ نینه
ژ وان 100 رۆژێن حوكمرانیا نووری مالكی ده‌ست پێ بكه‌ین بۆ راگه‌هاندنا چاكسازیێ كو دو گه‌را د سه‌رۆكایه‌تیا حكوومه‌تێ دا ب هه‌می شیانێن خوه ڤه نه ب تنێ نه‌شیا پرۆسه‌یا چاكسازیێ ل عیراقێ بكه‌ته پێنگاڤه‌كا رژد، به‌لكی بنیاته‌كێ دی بۆ سه‌رهلدانا شۆره‌شه‌كا دی یا گه‌نده‌لیێ ل عیراقێ دانا، بگره ژ تالانكرنا نه‌فتێ و سه‌روه‌ت و سامانی و حه‌تا ئیفلاسكرنا دامه‌زراوێن ئه‌منی یێن ڤی وه‌لاتی. چاكسازیا د حوكمرانیا مالكی دا چوویه د قووناغا چه‌سپاندنێ دا بێ چاره‌سه‌ری هێلا، به‌لكو هه‌ڤركیێن تائیفی و نه‌ته‌وه‌یی ل په‌ی ئینا كو پتر رێك خۆش كر بۆ مالكی و داروده‌ستێن وی كو شێوه‌یه‌كێ دامه‌زراوی ب ده‌نه گه‌نده‌لیێ.
پێنگاڤا عه‌بادی یێ سه‌رۆك وه‌زیرێن نها یێ عیراقێ ژی وه‌كی ترانه‌پێكرنه‌كێ یه، چونكی چ ده‌لیڤه‌كا باش نینه بۆ پێنگاڤێن ده‌ستپێكی یێن پێرابوونێ و رێكێن قانوونی بۆ ده‌ستنیشانكرن و كێمكرنا گه‌نده‌لیێ د ده‌زگه‌هێن حكومیێن عیراقێ دا كو گه‌نده‌لیێ تێ دا ره و رووشالێن مێژوویی هه‌نه. ئه‌م دێ خوه ژ مجاملا پشته‌ڤانیا ڤێ پێنگاڤا عه‌بادی دوور كه‌ین، چونكی ئه‌ركێ سیاسه‌تمه‌داران و لایه‌نێن سیاسی یه پشته‌ڤانیا خوه بۆ هه‌ر پێنگاڤه‌كا ژ ڤی جۆری دیار بكه‌ن و ل سه‌ر ئاستێ جه‌ماوه‌ری و سیاسی ژی هۆسا دیار نه‌كه‌ن كو پشته‌ڤان نینن یان ژی دژی ڤێ پێنگاڤێ نه كو به‌ری راگه‌هاندنێ ب پێنگاڤه‌كا ژ بارچووی هاتیه دانان، جومگێن گرنگ و بریار بده‌ستێن ڤی وه‌لاتی به‌شه‌كێ به‌رچاڤێ گه‌نده‌لیێ نه، ڤێجا چه‌وا عه‌بادیه‌ك ب ڤێ ره‌وشا نها یا عیراقێ دێ رووی ب رووی گه‌نده‌لیێ بیت؟ هه‌رێما كوردستانێ د سه‌قامگیریه‌كا جوداتر دایه ژ عیراقێ و چ ده‌ما ناهێته هه‌مبه‌ركرن دگه‌ل وی بارودۆخێ نها عیراق تێ دا، ژبه‌ر هندێ هه‌ر پێنگاڤه‌كا ژ ڤی جۆری هه‌كه كار ژی ل سه‌ر بهێته كرن، ب وی ئالیه‌تێ و ئارمانجێ نابیت یا كو عه‌بادی ده‌ست پێكری، سه‌باره‌ت ده‌ڤه‌رێن سوننه نشین، ئه‌و ده‌ڤه‌رێن نها ل بن ده‌ستێ داعش، كو حوكمه‌تا عیراقێ هه‌تا ماوه‌یه‌كێ نه‌دیار ژی نه‌شێت رزگار بكه‌ت و حوكمی تێدا بكه‌ت و هه‌كه بشێت ژی حه‌ز دێ جوداتر بن ژ باژێره‌كی كو ده‌ستێ داعش نه‌گه‌هشتیێ و ب تنێ د ناڤ هه‌ڤركیێن مه‌رجه‌عیان دانه. ئێدی دڤێت ژ قولاچه‌كا به‌غدا بۆ ناڤ مالا شیعه‌یان سه‌حكه‌ینه ڤێ چاكسازیێ، نه بۆ وێ عیراقا بانگه‌شه بۆ تێته‌كرن. چونكی ئه‌وێ ده‌ستهه‌لاتا زۆرینه هه‌ی و زۆربه‌یا بریار و جهێن هه‌ستیارێن ڤێ حوكمه‌تێ ل به‌رده‌ست ب تنێ شیعه‌نه، حه‌زا سوننیان ئه‌وێن ژده‌رڤه و د ناڤ ده‌ستهه‌لاتا داعش دا رزگاركرنا ده‌ڤه‌رێن وانه، یان ژی گرنگی دانه ب ژیانا په‌نابه‌ریا وان و دابینكرنا پێدڤیێن ده‌ستپێكی یه و هه‌ر ده‌ما ده‌ڤه‌رێن وان بهێنه رزگاركرن، هندی هزرا دروستكرنا ژیانه‌كێ دكه‌ن هند هزرا هندێ ناكه‌ن چه‌وا و ب چ شێوه گه‌نده‌لی بهێته بنبركرن.
ئه‌رێ گه‌نده‌لی ئه‌گه‌ره‌كێ به‌رچاڤێ ڤێ دۆخی یه كو نها ب سه‌ر عیراقێ دا هاتی و چ هیڤیه‌ك نه‌هێلایه كو هزر د پێشكه‌فتنێ دا بهێنه كرن، به‌لێ نها كیژ پێنگاڤ دێ شێت قه‌ره‌بوویا ڤی دوخی كه‌ت؟ چاكسازی د كیرێ دا دێ هێته‌كرن؟ د ده‌مه‌كی دا پرۆسا سیاسی ل عیراقێ دا د خرابترین مێژوویا خوه دایه و چ پێكهاته‌ك خوه ب خودانێ ڤی وه‌لاتی نزانیت و حوكمێ عیراقێ ژی هه‌ر هوسا بوویه كو ژ بلی ئنتیمایا مه‌زهه‌بی و نه‌ته‌وه‌یی چ پێگیریه‌ك ژی نه‌هاتیه‌كرن. دستووره‌كێ هۆسا ل عیراقێ هه‌یه خالێن وی نه‌بووینه جهێ باوه‌ریا پێكهاته‌یان، به‌لكی كا چه‌وا مفایێ مه‌زهه‌به‌كی تێدا بیت وه‌سا هاتیه بكارئینان، هه‌ڤپشكیا راسته‌قینه د عیراقێ دا نینه، ئێدی كیژ چاكسازی دێ بیته جهێ هیڤی و ئومێدا خه‌لكێ عیراقێ؟.
