تیرۆر و چهند هۆكارێن پهیدابوونا وێ
ههر دیاردهك ل دهمێ سهرهلدهت و پهیدا دبیت چهندین هوَكارێن بهرچاڤ و جودا جودا ههنه كو دبنه پالنهر و دهلیڤه خوشكهر بوَ پهیدابوون و سهرهلدانا وێ. بهلی یا مهترسی و خوینا وی ترین دیارده كو بوویه سهدهمێ كوشتن و تالان كرن و بێ سهروشین كرن و دهربهدهركرن و پێشیل كرنا ههموو یاسا و رێسا یین ژیانی كو ئهڤروَ ژ ههر قۆناغهكا بووری پتر گهشهكری و دهلیڤێن باش بوَ پهیدابووین دیاردا تیرۆرێ یـه. ههر چهنده دیاردهكا كهڤنه و ل دهست پێكا ههبوونا مرۆڤی تیرۆر ژی پهیدابویه دهمێ قابیل كورێ ئادهمی برایێ خوه هابیل تیرۆركری و بهردهوامی پێ هاتیه دان د ههموو قۆناغێن ژیانا مرۆڤایهتیێ دا بهلی نوكه ژههر قۆناغ و سهردهمهكی پتر گهشه كریه و بهرفرهه بوویه و سنوورێن زوَربهی ولاتان بڕی یـهو پێشێلكریه و نهخشهكێ نوو بوَ دانایه ب تایبهتی ل وهلاتێن روَژههلاتا ناڤین تا گههشتیه وی ڕادهی زوَربهی سهركردێن وهلاتین جیهانی بتنێ هزر ل چهوانیا لاوازكرنا تیرۆری دكهن نهك ژناڤبرنا وی ب ئێك جاری و ئهڤه مهترسیهكا ب هێزه بوَ پاشهروَژا دهڤهری و مرۆڤایهتیێ. .. بهری تیرۆر ل ههر وهلاتهكی یان دهڤهركێ گهشه بكهت و بهرفرهه بیت هندهك هوَكار ههنه دبنه پالنهر و رێ خوهشكهر وهك ئهڤێن ل خارێ دیار ب كورتی :-
1)- هوَكارێن سیاسی : ژ ئهنجامێ شێوازێ برێڤهبرنا دهستههلاتا سیاسی و پهیدابوونا سیستهمێ تاك ڕهویی و دكتاتوَری و خوهسهپاندنا ب هێز ل سهر جڤاكهكێ پێك هاتی ژ چهندین نهتهوه و ئایین و زمان و مهزههب ب شێوهیهكی كو چ هزر ل بیر و بوَچوونێن ئهوان تهخ و چین و ههر تاكهكی جڤاكی یان نهتهوهی و ئایینی نههیته گرتن و مافێن وان بهێنه پێشێل كرن و پشت گوه ئێخستن وهك ئهو نموونا ل عێراقێ و سووریا و یهمهن و مسر و لیبیا و.. هتد كو ل ڤان سالێن بووری دا پهیدابووی و ئهڤروَ یی بابجا ئهوێ سیسهتا خوه یا تاكڕهویی و ههله ددهن.
2)- هوَكارێن ئابووری: پهیدا بوونا گهندهلیێ و بهرفرهه بوونا رهـ و ریشالێن وێ ب ههموو شێوازین خوه ڤه ژل ایهكی و ژ لایهكی دی ڤه زێدهبوونا رێژا ههژاریی و ب ههدهر دانا سامانێن گشتی وسروشتی و ژ ناڤبرن و لاواز كرنا ژێرخانا ئابووری د ناڤ كوَمهلگههێ دا ب گشتی و تهخا گهنج و لاوان ب تایبهتی و بێ هیڤی كرنا ئهوان ب پاشهروَژهكا گهش و ئارام و پیشكهفتی، دبیته كارتێكرنهكا نهرێنی ل ناڤ مێشكێ وان دا و دبیته پالنهرهكێ ب هێز كو ل رێكهچارهكا دی یا نه یاسایی بگهرهیت بوَ خوهشگوزهرانیا خوه ب ههلبژێریت و ئهو هیڤی و ئومێدێن ل دهف ههین تا رادهكی پێ پـڕ بكـهت، ئهگهر بشێوهیهكی نه یاسایی ژی بیت.
3)- هوَكارێن ئایینی: ههر ئایینهكێ خودایێ مهزن بوَ مرۆڤایهتیێ هنارتبیت پهیاما ئاشتی و پێكڤه ژیانێ و لێبورینێ ژ مانشێت و رێنمایێن سهرهكی بووینه و ب چ رهنگا پشتگیریێ ل كارێن تیرۆری و ترساندن و تێك دانا ژیانا مرۆڤایهتیێ ب تایبهتی و ژینگهها مرۆڤی ب گشتی ناكهت ب وی شێوێ دهێته بهلاڤ كرن. بهلێ هندهك كهس و گروَپ و لایهن شیاینه ل ژێر پهردا سپی یا ئایینی بهردهوامیێ ب كارێن تیرۆری بدهن بوَ هندهك مهرامێن خوه یێن تایبهتی و رادیكالی و رازیكرنا لایهن و پالپشتێن خوه و خهلكهكێ ساده و نهفام د بوارێ ئایینی دا بۆ خوه راكێشن و بكهنه د ناڤا بهرنامێ خوه دا و ب ڤێ چهندێ پهیاما ئاشتی و پێكڤه ژیان و لێبورینی وهردگێرن بوَ تێك دان و پهیداكرنا رهوشهكا ئالوز و نه سهقامگیر و كوشتن و تالان و مال وێرانكرن و دهربهدرهكرن ئهوا ئهڤروَ پێ گههشتینه ئارمانجا خوه جێ به جێ بكهن.
4)- هوَكارێن ڕاگههاندنێ: راگههاندنێ روَلهكێ زوَر كاریگهر و ئهرێنی و نهرێنی ههیه بوَ بهلاڤكرن و گهشهكرنا دیاردا تیرۆرێ و ههروهسا بهروڤاژی. ئهڤروَ گهلهك دهزگایێن ڕاگههاندنی ههنه ب ڤی ئهركی رادبن نهك تهنها كهنالێن تهلهفزیوَنی بهلكو مالپهرێن توَرێن جڤاكی و یوتوب و.. هتد. .. بهلێ روَلێ كهنالێن تهلهفزیوَنی زوَرترین كاریگهریا خوه ههیه و هندهك بووینه سهكۆیێن تیرۆرێ و رێكین دروست بوونا تیرۆری د ناڤ مێشكێ مرۆڤی دا ژبهر بهلاڤ كرن و نیشاندانا كریارێن تیرۆری بێ كو شروَڤهكرنا راست و دروست ژلایهكی كهسانین بسپوَر ڤـه بوَ بهێته كر بتنێ ب روَلێ نیشاندان و بهلاڤ كرنێ ڕادبن و ئهڤێ چهندێ زوَر كاریگهریا خوه ههیه ل سهر گوهدار و تهماشهڤانا.
