عەبدولرەحمان بامەرنی

من بەحسا كامیرێن كۆداك كر، ژبەركو من هەڤالەك یێ هەی خوە گەلەك ب كامیرەیان خوە یا كۆداك مەزن دكر. ئەڤا ئەز بەحس دكەم سالێن نۆتان بوو، مرۆڤەكێ وان كامیرەكا كۆداك یا فۆتوگرافی ژ دەرڤەی وەلاتی بۆ فرێركربوو و هندی ناڤێ كامیرێ ل سەر ئەزمانێ وی بوو و هندی چاڤێ خوە د دایێ و د گەل خوە دگێراند، هەڤالەكێ مە یێ دی بۆ ترانە گۆتێ خۆزی مرۆڤ كامیرا تەبا. ئەڤ هەڤالێ ئەز ژێ بەحس دكەم، هەمی سالۆخەتێن جوانێن هەڤالینیێ د گەل دا بوون و دەما ئەز بەحسا وی و كامیرا وی دكەم، بتنێ مەبەستا من بەهایێ وان كامیران بوو ل وی سەردەمی و هەر چەندە نوكە هەڤالێ مە نە بەحسێ كامیرا خوە دكەت و نە ل هەلكەفتان ژی كامیرا خوە دگەل خوە دگێرینیت، لێ ئەز باوەردكەم وی ئەو كامیرە ل جهەكی یا پاراستی، كو هەر نوی بمینیت، خوە ئەگەر ئێدی وێنان پێنەگریت ژی، لێ بەهایێ وێ لدەف وی ناهێتە خارێ.
بۆچی من بەحسا كامیرێن كۆداك كر و د دەمەكیا ئەز دشیام گەلەك تشتێن دی ب كەمە نموونە؟ مەبەستا من گوهۆرین و خوە گونجاندنە، لێ بنێرە دەما كامیرێن كۆداك هەین، كو ناڤێ كۆمپانیێ (ئیستمان كۆداك) بوو و ئەو كۆمپانیەكا ئەمریكی یا گشتی بوو و ب وێنەكێشانێ یا ب ناڤودەنگ بوو، لێ نوكە كەس پەنایێ نابەتە بەر كامیرێن ژ وی رەنگی و كەسەك نینە ئەگەر مۆبایلەكا زیرەك د دەستی دا نەبیت و دشێت جوانترین وێنە و باشترین كوالێتی بۆ خوە بكێشیت و نە بتنێ ئەو، دشێت ب كامیرا خوە ب هزاران وێنەیان عەمبار بكەت و هەر چەندە مۆدێلا وێنەیێ كاغەزێ ژی نەمایە، بچی ئەلبۆمەكێ بكری و وێنێن خوە تێدا ب رازینی و هەر گاڤا تە ڤیا بچی ئەلبۆما خوە دەربینی و وێنان نیشا هەڤالێن خوە، ناسیارێن خوە بدەی، ژ خوە یا دلئێش ژی ژ وێنەیێن كاغەزی، دەما بەرێخوەددەیێ وێنەیەكێ تە د ناڤدا نە و یێ هاتیە بێی تە یێ هاتە برن. نوكە ئەو هەمی نەما، ب كلیكەكێ دشێی ل وێنێن خوە ڤەگەری، ئەڤە ژبلی وێنەیێ كاغەزێ جوان نەهات، بەرێخوەدانا تەیا دروست نەبوو، كەنی ل سەر لێڤێن تەنەبوو و پرچا تەیا شەكری نەبوو و ئەرێ بتنێ وەك پرسیار كو مە گەلەك ل سەر ڤی بابەتی درێژكر، لێ من مەبەست ب ڤێ درێژكرنێ هەبوو، چەند تشت مە هەبوون و د گەل دەمی نەمان؟ دبیت گەلەك، لێ بنێرە، هەر ل سالێن نوتان و ل دووماهیێن سالێن نۆتان بوو، ژنوی جیهازێن تلستارێ پەیدا ببوون و هینگێ دگۆتنێ ئەنەلۆك و ل دهۆكێ هەمیان نەبوو، هەمیا كرینا وان پێچێنەدبوو و هندەكان ژی شەرم دكر ل مالێن خوە دانن، ژبەركو هەر تشت بێ سانسۆر نیشا ددا. بیرا من دهێت یاریەكا جاما جیهانی یا تەپا پێی بوو، چایخانەك ل رێزا پانۆراما ئازادی یا نوكە بوو، كو وی دەمی گەراجێ رێما لێ بوو و هەر چەندە بەرێخوەدانا یاریێن تەپا پێی بۆ من دگرنگ نینن، لێ ئەڤە سوحبەتا گەنجەكییە، گۆت یاری نێزیكی دەمژمێر چاری سپێدێ بوو و هەر ژ سەعەت هەشتی شەڤێ ئەز چووم ل سەر كورسیەكێ من جهێ خوە كر و تا بوویە دەمێ یاریێ ئەز ژ جهێ خوە نە رابووم، ژ ترسا ئێك بهێتە جهێ من و میزلدانكا من تژی بوو و هەر ئەز نە رابووم! ئەرێ پرسیار، نوكە ب چەند رێكان ئەم دشێین ل ڤان جۆرە یاریا بنێرین و بێ خوە ماندی بكەین؟
ژڤان نمووننێن من ئیناین، چ تشتەك وەك خوە نامینیت و ل ڤێ پێشكەفتنا جیهان گەهشتیێ و ڤان گوهۆرینێن بلەز یێن ب سەرمەدا دهێن، چ ل سەر مە پێدڤییە، ئایا ئەم وەك هەڤالێ من یێ خودانێ كامیرا كۆداك د گەل كامیرێن خوە بژین و ئەم خوە ژ رابردوویێ خوە بەرنەدەین یان خوە دگەل هەر پێشهاتەكێ بگونجینین؟ ئەز باوەردكەم دڤێت ب هەر چ رێكا هەبیت، پیەكێ مە د گەل ڤان پێشكەفتنان بیت و ئەگەر سەدا سەد ئەم تشتەكی ژێ نەزانین ژی، ئەم خوە دگەل بكارئینانێن وێ ب گونجینین. ئەگەر مە شیانێن داهێنانێ نەبن، مە شیان نەبن ئەم نوواتیان بكەین ژی، هەر چنە بیت، ئەم وەك كەسێن نەزان نەبین و ئەڤ نویاتیێن هەنێ بكەڤنە د خزمەتا مە دا و بزانین بكاربینین و ئەڤا ئەز دبێژم نە بابەتەكە ب هەلبژارتنا مەڤە گرێدایە كا ئەم بكەین یان نەكەین، ئەگەر ئەم نەكەین، ئەم دێ د رێ دا مینین.

عبدالرحمن بامەرنی

بەری یازدە سالان بوو، دەما تیرۆرستێن داعشێ ب سەر شنگالێ دا گرتی و ئەو كارەسات پەیدا كری یا دروست بووی. لێ ھەردەم پرسیارەكا ھەی، ئەرێ بۆچی شنگال و بۆچی داعش؟ رەنگە ھەر ئێكی بەرسڤێن خوە ھەبن، لێ ئەڤا ئەز دنڤیسم رەنگە دی ڤەكێ دییێ راستیان بیت، خوە ئەگەر شرۆڤەكرن ژی بیت، لێ راستییەكە و دڤێت مە ڤەكولینێن جودا ل بەر دەست ھەبن. هەتا رێكخراوەكا وەكی داعش پەیدا ببیت، دڤێت چەند فاكتەرەك ھەبن و ژوان ژی (زەمینەسازی و عەقلێ مودەبەر و ھۆڤاتی) و دگەل سەرھلدانا داعشێ ئەڤ ھەر سێكە ھەبوون.
ئێك: پشتی شەرێ ئازادیا ئیراقێ، رێرەوێ حوكمداریێ ھاتە گوھۆرین. ژبەر رێژەیا زۆرا عەرەبێن شیعە، حوكمەت و جھێ بریارێ كەفتە دەستێ وان، دەڤەرێن سننەنشین ھاتنە پەراوێزخستن و كارێن تیرۆرێ، پەقاندن، رەڤاندن و خزمەتگوزاری بەراورد ل گەل دەڤەرێن شیعەنشین نە دھاتنە بەراوردكرن و ئەڤە ژی بوو ئەگەر كو زەمینە بۆ سەرھلدانا رێكخراوەكا وەكی داعشێ یا ل كار بیت.
دوو: پشتی شەرێ ئازادیا ئیراقێ، ب بریارەكا سیاسی یا وی سەردەمی، ھەر كەسێ دەست ل گەل بەعسیان ھەی و تایبەتی ژی ئەفسەرێن پلە بلند، ھەمی ژ كارێن وان ھاتنە دوورخستن و (فەسل)كرن. نە بتنێ ئەڤە، نەھێلان د ھیچ ئەركەكێ سیاسی دا پشكدار ببن و تا نوكە ژی ئەڤ بریارە یا ل كارە و د دەمەكیدا، پرانیا ڤان ئەفسەران ل دەڤەرێن سننەنشین بوون و ئەوا حوكمەتا ئیراقێ برێڤەدبر و خودان بریار بوون و دەما ھاتینە پەراوێزخستن، ئەڤە بوونە ئەقلێ مودەبەرێ داعش.
سێ: دەما داعش پەیدا بووی و باژێرێ مووسل ژ سەربازێن ئیراقێ ھاتیە پاقژكرن و خەلكی ب دەستقوتان پێشوازی لێكری و دا ئەڤ پێشوازیا ھەنێ یا بەردەوام بیت، ئەقلێ مودەبەر كو ئەفسەرێن پلە بلندێن سەردەمێ رژێما سەدامی بوون، گرنگی ب دوو خالان دا، ئێك، دێ چاوان ئەڤ خەلكێ ھەنێ باوەریێ پێ ئینیت و بۆ ڤێ ژی باشترین رێك ئایین بوو و ئایین كرنە بنەما. خالا دوویێ و دا دەنگێ نە رازیبوونێ دروست نەبیت و چ ب حەزا وان بیت یان بێی حەزا وان، ھۆڤاتی ھاتە بكارئینان و د گرتنەبەرا ڤێ ھۆڤاتیێ دا، سۆتنا ب ساخی، سەربرین، جەلدەدان، ھەر چ جۆرێ ئەشكەنجەدانێ ھەبیت و خەلك ژێ بترسیت ئەو ب كارئینان و دگەل ڤێ ژی، مفا ژی ھەر تشتەكی ھاتە وەرگرتن كو بەھانەیەكێ بۆ وێ رەفتارێ دروست بكەت و ژێدەرێ وێ بكەتە ئایین. ل ڤێرە پرسیار ئەڤەیە، پەیدا بوونا داعشێ چ گرێدان ب شنگالێ و ئێزدیان ڤە ھەبیت؟
سەركردەیێن داعشێ و بۆ سەرخستنا بەرنامەیێ خوە، دڤیابا ئەندامێن خوە پاداشت كربانە و دێ چ پاداشتی پێشكێشی وان كەت، پێنەڤێت دەما ئایین كرینە بنەمایێ دەستھەلاتا خوە، ئێكەم تشت دڤێت بەھەشت و دۆزەخ پاداشت و سزا بن و ئەڤە كر. ژلایەكێ دی ڤە، بیر ل وێ چەندێ ھاتەكرنێ، ئەڤ پاداشتێ ھەنێ زوی بھێتە دان و ئێزدی وەك ئایین باشترین ھەلبژاردە بوو ل دەڤەرێ و ئەڤە كرن، دەستدرێژی و سەبیكرن و تالانكرن و تالان برن.
ل ڤێرە پرسیارا ھەرە ئالۆزا د ڤێ بگرەوبكێشێ دا ئەڤەیە، ئەڤ خەلكێ بەرەڤ شنگالێ و ئێزدیان ڤە ھاتین ئەو كی بوون، ئایا تا وی راددەی باوەری ب ھزرا داعش ھەبوو، تا وێ كارەساتێ ئەنجامبدەن و دەستدرێژی و سەبیكرن و كۆشتنا ب كۆم بكەن؟ د دەمەكی دا ھاتوچوو و تێكەلیا ئێزدیێن شنگالێ زێدەتر دگەل پارێزگەھا مووسلێ ھەبوو ژ دھۆكێ، ژبەر نێزیكیا رێكێ و شنگال ب خوە قەزایەكە سەر ب كارگێریا مووسلێ ڤە و ژلایەك دیڤە، گەلەك ژ عەرەبێن گوندێن جیرانێن ئێزدییان ئەڤ دەستدرێژییە كرن، جیرانەتیا گوندی، دوستینیا پێكڤە ژیانێ و ئەڤێن ھەنێ ھەمی ھاتنە ژبیركرن و ھەمیان تالان پێخوشتر بوو ژ وێ دۆستینی و پێكڤە ژیانێ و پرسیارا دڤێت ئەم بەر سینگا وێ بگرین، ئەو چ خالا لاوازە، داعشان شیایین ڤێ خەلكێ ھەنێ بۆ خوە راكێش بكەن و باوەریێ پێ بینن، كو ل دھۆكێ ژی رەنگە ھندەكا پروپاكندە بۆ دكرن و ئەرێ دا كو تشتەكێ ھۆسا و ل بن ناڤەكێ دی دوبارە نەبیتەڤە، ئەم چ بكەین و ئەم د دویر بین ژ ھەڤكێشەیێن خەلكەكێ دی، كو نە مە تێ و نە مە ژێ؟ ئەز باوەرم دڤێت ئەم ڤەكۆلینێن بەردەوام ل سەر ھەمی ھویركاریان بكەین و ژ چ خالەكێ دەرباز نەبین چ مەزن بیت یان بچویك.

عەبدولرەحمان بامەرنی

من هەڤالەكێ خوە ل ناڤ بەهیەكێ دیت و هەڤالێ من یێ قوتابخانێ و سەربازیێ بوو و هند تشت دناڤبەرا مەدا هەبوون، تێرا وێ چەندێ دكر ئەم هندەكێ خوە ژ بەهیێ و بەهیچنان ڤەدزین و بەحسا ژیانێ بكەین.
مە سەرێن خوە گەهاندنە ئێك و مە هندەكێ بەحسا بیرهاتنێن خوەكر، هەڤالان، كی مایە و كێ وەغەركریە، مە بەحسا ژیانا ئێكدو كر، تۆ چ دكەی، ژیانا تە چاوان دەرباز دبیت و زارۆك و خێزان؟! لێ ژبەركو ئەم دناڤ بەهیێ داینە، سحبەتا مرنێ سەر ژ گەلەك سوحبەتێن دی ستاند، ئایا مە چ ژ ژیانێ وەرگرتیە و ژیانێ چ دایە مە و مرن یانكۆ چ؟ ئەڤا راستی بیت، هەڤالێ من ترسەك ژ تشتەكی ددلیدا بوو و دڤیا دەربكەت، لێ من ئەو دەرفەت بۆ نە رۆخساند، ژبەركو ئەز نەشێم بۆ وی چ بكەم!
نڤیسەرێ رۆسێ تولستۆی گۆتنەكا جوان یا هەی و دبێژیت: دگەل نۆكەیا خوە بژی) و من ژی گۆتە هەڤالێ خوە، ئەگەر تە شییا دگەل نۆكەیا خوە بژی، تە چ كێشە نابن، ئەگەر تۆ ب خوە چارەسەریێ بۆ پەیدا نەكەی؟ گۆت چاوا؟ من گۆتێ ئەز دێ هندەك پرسیاران ژتە كەم و هەر گاڤا تە شییا بەرسڤا وان ب گۆتنا تولستۆی ڤە گرێدەی و دوهی و سوبەهی ژبیربكەی، دێ شێی ل سەر ئاستەنگێن خوە راوەستی، گۆت، گوهێ من یێ ل تە؟ من گۆتێ: خوشترین چركەیا ژیانا تە؟ من تێئینادەر وی دڤێت بەرسڤەكا درێژ بدەتە من، لێ هەر زوی بیرا وی ل ڤی نڤیسەرێ رۆسی هات و گوت: نۆكە، من گوتێ: گرنگترین كارێ تە؟ گۆت نوكە و یا سیێ من گوتێ: گرنگترین كەس كییە؟ گۆت تۆ. پشتی بێدەنگیەكێ و تێهزرینێ گۆت: من گەلەك حەز ژ ڤێ هەڤكێشەیێ كر، من گۆتێ بەلێ و (نوكە) ئەو كلیلەیە یا دشێت هەر تشتێ بۆری ژبیرا مە ببەت و سوبەهی بۆ سوبەهی بهێلیت و كورتیا وی، ژیانا تە ئەوە یا تۆ تێدا دژی و هەكو دبێژن و هەووووو.

عەبدولرەحمان بامەرنی

ل پارێزگەها دهۆكێ چەندین دەڤەرێن گەشت و گوزاری لێ هەنە و گەشتیار ژ دەرڤەی پارێزگەهێ، ژ مووسل و ناڤەراست و هەتا باشوورێ ئیراقێ ژی سەرەدانێ بۆ دكەن، لێ ئەڤ دەڤەرێن هەنێ نە كەفتینە د خزمەت دا. ئەگەر ب رەنگەكێ دی بێژم، ئایا ب رێكا گەشت و گوزاری، ئەم شیاینە داهاتەكی بۆ پارێزگەهێ بەردەست بكەین؟ بەری بەرسڤا ڤێ پرسێ بدەم، بابەتێ گەشتیاران ب ڤی رەنگی د ناڤ خەلكیدا یێ بەربلاڤە، دبێژن: (گەشتیارێ عەرەب دهێت، لێ پارەی نامەزێخیت و تا چا و قازانێن خوە یێن ئیپراخان ژی ل گەل خوە دئینن). د بەرامبەردا ل بازاری ئەگەر لێگەرەكێ د ناڤ دكانداران دا بكەی، دێ بێژن: (ئەگەر ژ ڤان گەشتیاران نەبیت، ئەم كرێیێن دكانێن خوە دەرنائینین). ئەڤ هەردوو تەخێن هەنێ راست دبێژن، ژبەركو هەر گەشتیارێ ژ مالا خوە دەركەڤیت و سەرەدانا دەڤەرێن گەشتیاری بكەت، ئەوی پێشوەخت بەریكێن خوە یێن تژی پارە كرین و رەنگە د وەرزێ هاڤینێ دا بتنێ دوسێ جارەكان خێزانا خوە بینتە گەشتەكێ. لێ پێشوەخت ئەو دێ حسابا خوە كەت، كو دێ لڤێ گەشتا ئێك رۆژی یان چەند رۆژێ كۆژمەكێ پارەی مەزێخیت و بۆ ڤێ چەندێ ژی ئەو دێ برەكێ پارەی ل گەل خوە هەلگریت و هێتە گەشتێ و تا ڤێرە زۆر یا ئاساییە، لێ یا نە ئاسایی، دەما ئەو گەشتیارێ هەنێ بۆ چەند رۆژان ل پارێزگەهێ دمینیت و ل شوینا پێنج سەد هزار دیناران بتنێ سەد هزار دیناران بمەزێخیت، یانكو مە عەقلیەتا گەشتیاری نینە یان مە هندەك كێماسیێن دی یێن هەین و دڤێت ئەم چارە بكەین.
دەما ئەز بەحسا عەقلیەتا گەشتیاری دكەم، ئەز بەحسا چەند خالان دكەم، ئێكەم ئەو گەشتیارێ بهێت، دڤێت هەست ب ئارامیێ بكەت و چ جوداكاریێ نەبینیت، ڤێجا ئەو جوداكاریا هەنێ د مامەلەكرنێ دا بیت، د كرین و فرۆشتنێ دا بیت، ژبەركو ئەو یێ هاتی مێشكێ خوە ئارام بكەت و وی نەڤێت كەسەك وی ئیستیغلال بكەت تشتان گرانتر بفرۆشیتێ، وی نەڤێت هەست بكەت كو ژ نەتەوەیەكێ دییە یان ئاینەكێ دییە و خالا دوویێ، ئەو یێ هاتی بۆ چەند رۆژان بمینیت و وی خزمەتەكا جوان دڤێت، ژبەركو پارە یێ د بەریكێ دا و دێ وی پارەی مەزێخیت، ئەڤ خزمەتا ئەز ژێ دبێژم ل خوارنگەهێ یە، ل هۆتێلێ یە، ل دكانێ یە، ل مامەلەكرنێ یە، ل پێشوازیێ و ل پیاسێ یە د ناڤ جاددەیان دا و خالا سیێ كو رەنگە ئەم ب گرنگی وەرنەگرین، ل سۆشیال میدیایێ چەند گرتەڤیدیۆ كەفتنە بەرچاڤێن من و كۆمێنتێن نەشرین، بۆ نموونە گەنجەكی یان كەسەكی رەفتارەكا خەلەت یا كری، نابیت تو ڤێ بۆ هەمی گەشتیاران گشتگیر بكەی و ئەڤە دێ پێناسەكا خەلەت دەتە باژێری هەمیێ.
ئەو پێشنیارێن ئەز دئێخمە بەرچاڤ، مەبەست ژێ ئەم چاوان بشێین مفای ژڤی گەشتیاری وەربگرین و ئەم چاوان وە لێبكەین بمینتە ل هیڤیێ جارەكا دی قەستا باژێرێ مە بكەت و دەهان كەسێن دی ژی دگەل خوە بینیت، بارا مەزنا ڤێ چەندێ ژی دكەڤیتە سەر ملێن رێڤەبەریا گەشت و گوزارێ، دڤێت رێ ل هەر جۆرە (ئیستیغلال)كرنەكێ بهێتەگرتنێ و دەڤەرێن گەشتیاری بهێنە جوداكرن ژ دەڤەرێن دی، ئەڤ خەلكێ دڤێت ل ڤان دەڤەران بژیت، نابیت كەسەك بیت خودان عەقلەكێ بەرتەنگ و خالەكا دی و تایبەت ل ناڤ باژێری، بازار یێ ڤەكری بیت و تایبەت خوارنگەهـ و ئەگەر هزرەك بهێتەكرنێ بۆ رۆژێن تایبەت، هەكە نموونەكێ بێژم، ل سیلاڤێ ل رۆژێن ئەینی هەر جار چالاكیەكا مللی بهێتەكرنێ و مەزاختیێ وێ چالاكیێ ل سەر دكاندارێن سیلاڤێ بیت و بارگرانی بۆ چ دكانداران نابیت و مفایێ وێ دێ بۆ هەمیان پێكڤە بیت، خوە دكانا پشكدار چەند ژ جهێ چالاكیێ یێ دویر ژی بیت، ژبەركو رێژەیا گەشتیاران دێ دو قات و سێ قات زێدەتر لێهێت.

عەبدولرەحمان بامەرنی

دهۆك ب ناڤان دهێتە ناسكرنێ، بۆ نموونە ئەگەر تە بڤێت شۆفێرێ تەكسیێ تە بگەهینتە جهەكێ دەستنیشانكری، دڤێت ناڤێ تاخی و كولانەكێ بێژیێ و پرانیا جاران، ئەو كولان ب ناڤێ كەسان هاتینە ناڤكرن و رەنگە ئەڤە ئێك ژ تایبەتمەندیێن دهۆكیان بیت.
هەر ل سەر ڤی قاونی، هەتا نۆكە ژی ناڤێ سینەما نەورۆز دهێتە گوتنێ و بۆ من ب خوە، ئەز گەلەك جهان ب ناڤان دزانم، لێ ئەز نزانم بۆچی ئەو جهە ب وی ناڤی دهێنە ناسكرنێ؟ سینەما نەورۆز ژی ئێك ژ جهێن هەرە بەرنیاسێن بازارێ دهۆكێ یە و یێ ل سەر دەمێ سینەمێ ژیا بیت یان نە، لێ دزانیت جاددا سینەما نەورۆز دكەڤیتە كیرێ و سەرەرای ئەڤە چەندین سالە ئەو سینەمە بوویە خرابە و نەهاتیە نوژەنكرن، لێ نوكە (شەفەر و حەفارە) كەفتینە قەرقوودێ وێ و سەروسیما بۆ نەهێلاینە، ئایا دێ سینەمەیەك ل جهێ وێ هێتە ڤەكرنێ یان نە؟ دبیت ئەرێ و دبیت نەخێر، لێ خەلك دێ وێ جاددەیێ هەر بڤی ناسكەن و بۆ ئەڤێن چانس نەبووین بچنە وێ سینەمێ، ل سالێن هەشتیان گەرمە گەرما فلمان بوو و تایبەت ئەگەر فلمەكێ (بروسلی یان جاكیشانی یان ئەمیتابی) بایە، گەنج دچوونە سەرملێن ئێك تا دشیان پلێتەكا چوونا ژوور ژ پەنجەرەیێ بكڕن هندی دبوو قەرەبالغ و تشتێ ژ سینەمێ بۆ من مایی وەك بیرهاتن، ئەز ل ناڤنجیا مەمێ ئالان بووم و سەیدایێ (حەجی خالد) ماموستایێ مەبوو و د پولێڤە پرسیارەك ژمن كر و من نەزانی، گۆت تو بۆ سینەمێ یێ زیرەكی؟! بۆ چەندین سالان سەیدایێ حەجی خالد ما دسەرێ مندا و وی چاوان زانی ئەز چوو بوومە سینەمێ و ئەرێ پا وی ل سینەمێ چ دكر؟!! هەتا سالێن پشتی دو هزارێ، من جارەكێ سەدایێ خوە دیت و من گۆتێ، ئەرێ سەیدا تە چاوا زانی ئەز ل سینەمێ بووم؟ كرە كەنی و گۆت: رێڤەبەرێ سینەمێ هەڤالێ من بوو و لبەر پەنجەرا ژۆرا وی، چاڤێ من ب تەكەفت).
چیرۆكا من و سەیدایێ حەجی خالد ب سەرێ خوە، لێ هیڤیدارم ل جهێ وێ سینەمەیەكا دی و ب شێوەیەكێ پێشكەفتی بهێتە ئاڤاكرنێ.

عەبدولرەحمان بامەرنی

د نوكە دا ب دەهان و سەدان دەرچۆیێن پەیمانگەه و زانكۆیان دهێنە دیتنێ، هەمی ژی ل هیڤیا وێ چەندێ نە بهێنە دامەزراندن و هەر چ جۆرەكێ دامەزراندنێ بیت، رەنگە دێ دەستلێكاربن. ئەڤە ژی مافەكێ رەوایێ هەر كەسەكییە بەرهەمێ رەنجا خوە ببینیت. لێ ئەرێ هەر دەرچۆیەك دڤێت بهێتە دامەزراندن؟ پرسیار ژ ملیاردێرێ ئەمریكی (ئیلۆن ماسك)كرن، ئەرێ تو دەرچۆیێ زانكۆیا هارفۆردی؟ كو ئێك ژ زانكۆیێن هەرە ب ناڤودەنگە ل ئەمریكا، ئیلۆنی گۆتێ نەخێر، لێ دەرچۆیێن ڤێ زانكۆیێ یێن هەین دگەل من كاردكەن. مەبەست ژێ ئەوە، ئەگەر هەر كەسەك ژ مە شیانێن خوە یێن هزری و یێن جەستەیی و ئەوا وی ژ ئەنجامێ خواندنا خوە بدەستڤەئینایی بێخیتە دخزمەتا پێشكەفتنا خوەدا، دێ كارێن باش كەت و ئەز دێ نموونەكێ چمە د ناڤ بابەتێ خوەدا، كو پارچە ڤیدیویەك بوو و چەندین جاران من بەرێخوە دایێ، گەنجەكی عەرەبانكەیەكا خوە ل سەر خشاندنێ د دەستاندا بوو و پیەكێ خوە ددانا سەر و پیێ دی دئێخستە سەر ئەردی و قووناغەكێ دچوو. ئەگەر ئەوا من دوێ پارچە ڤیدیۆیێ دا دیتی بكەمە بابەتەكێ خواندنێ، هەر كەسێ ل ڤی بەشی بنێریت دێ ڤان هزران كەت، ئەڤ گەنجە ب رێكا ڤێ عەرەبانكا بچویك، كو چێكرنا وێ گەلەك یا ب ساناهییە، دشێت قووناغەكا رێكێ یا درێژ د دەمەكێ كورت دا ببریت! ئەڤ هزكرنە ژی ب مەبەستا، ئەگەر ئەڤ گەنجە شیانێن خوە یێن جەستەیی و یێن هزری پێكڤە بدەتە كاری، دێ شێت ئەركەكێ مەزن ب شیانێن كێم ئەنجامدەت و د هەمان دەمدا، ئەڤ شیاندانا هەنێ بەشەكێ وەرزشێ و خۆشییێ ژی د گەلدایە. بەشێ دووێ ژ ڤێ پارچە ڤیدیۆیێ، كەسەك چاڤدێریا ڤی گەنجی دكەت و دهێت دبێژیتێ، ئەگەر ئەز تە بكار بێخم، تو چ دبێژی؟ ئەو گەنج دبێژیتێ چ كار؟ زەلام ب تەباشیرێ چارگۆشەكا فرەهیا وێ دو مەتر ل رەخێن وی دكێشیت و دبێژیتێ، هەتا نیڤ دەمژمێرا دی د ناڤ ڤێ چارگۆشەیێ دا بمینە، دێ 20 دولاران دەمەتە. گەنج ژی ل دەرفەتەكا وەسان دگەریا و گوتێ بلا. گەنج د ناڤ چارگۆشەیێ دا ما و پشتی نیڤ دەمژمێرێ 20 دۆلارێن خوە وەرگرتن و زەلامی گۆتێ سوبەهی ژی ئەز یێ ل هیڤیا تە، رۆژا پاشتر بۆ كرە دەمژمێرەك ب 60 دۆلاران و ل دووماهیێ وی زەلامی گۆتێ ئەگەر تو ب هەیڤانە كار بكەی، هەر رۆژێ بۆ ماوەیێ هەشت دەمژمێران د ناڤ ڤێ چارگۆشێ دا بمینی و پارەكێ باش دایێ. سەرووبەرێ ڤیدیویێ هوسا بەردەوام بوو، هەڤالێن گەنجی دهاتن و د گوتێ ئەز یێ ب شولم و تا گەنجی خاستی بهێتە خانەنشینكرن، ئەڤە ژی دەمێ سەرێ وی سپی بووی و تاقەت نەمایی. زەلامی گوتێ بلا و عەرەبانكا وی كرە د دەستاندا ڤە، لێ دەما عەرەبانكا خوە دانایە عەردی و پیەكێ خوە دانایە سەر و دا پیێ دی ل سەر عەردی ب شدینیت، عەرەبان ژبن پیان چوو و كەفتە سەر عەردی.
هەمان پارچە ڤیدیۆیێ ئەگەر بەرۆڤاژی كەینە سەر دامەزراندنێ، كو گەلەك ژمە حەزدكەن بهێینە دامەزراندن، یان گەلەك گەنج دخوینن دا بهێنە دامەزراندن یان گەلەك گەنجان شیانێن هزركرنێ و یێن جەستەیی یێن باش هەنە، لێ خەونا وان بتنێ دامەزراندنە، ئەرێ لڤێرە، ئارمانجا گەنجی ب دامەزراندنێ چ تشتە، بتنێ بدەستڤەئینانا داهاتەكییە و هەرهۆ؟! سەرەرایی ئەڤ گۆتارا من گەلەك دیتنێن جودا د هەلگریت، لێ كورتیا مەبەستا من ب نڤیسینێ، ئەم شیانێن خوە بدەینە كاری، ئەو خواندن و بسپۆریا د چار سالێن زانكۆیێ دا بێخینە دخزمەتا خوەدا بۆ ڤەدیتنا كارەكێ گونجای دگەل شیانێن مە، هینگێ نە بتنێ دێ بینە خودان داهات و دێ ژین، لێ دگەل وی داهاتی دێ خۆشیێ ژی ب ژیانا خوە بەین، دێ مفایەكی ژی گەهینینە وەلاتێ خوە و خەلكێ خوە و ئەم نابینە بارگرانی و وەك تێبینی ژی، ئەڤ بابەتێ من زێدەتر بابەتەكێ خوە پێگەهاندنێ یە و نموونا من ئینای، نموونەكە ژ بۆ خوە ئاڤاكرنێ و هەمی بابەت ژی رێژەیینە.

عەبدولرەحمان بامەرنی

من وێ رۆژێ گوهێ خوە ددا سمینارەكا (فرناندۆ سافاتیر)، بەحسا رەوشەنبیریێ دكر و مەزاختنا پارەیی. یێ ڤی كەسی ناس نەكەت ژی، ئەو فەیلەسۆف و نڤیسەرەكێ ئیسپانییە و ئەڤا من ژ ئاخفتنا وی وەرگرتی، دبێژیت: «رەوشەنبیریا مرۆڤی چەند یا كێم بیت، ئەو ل بێهنڤەدانان و دەركەفتنان زێدەتر مەزاختنێ دكەت». هەر چەندە مەبەستا وی زێدەتر ئەوبوو، دەما رەوشەنبیریا مرۆڤی یا كێم بیت، مژویلاهیێن مرۆڤی ژی دێ تشتێن زێدە و بێ رامان بن، ئەڤە ژی وەك هەستكرن ب كێماسیەكێ یە، لێ د ناڤ گۆتنێن خوەدا، ڤی نڤیسەری گەلەك تشتێن دی بەحسكرن، كو ب راستی ژی ل سەر مە دگونجن و ئەز هندەكان ناسدكەم، نابێژم نە رەوشەنبیرن، لێ دا بابەت ژ چوارچوڤێ مەزاختنا زێدە دەرنەكەڤیت، دێ بەحسا حالەتەكێ ئێكی ژوانان كەم. ژبەركو دو ناسیارێن وی مەزرەعەیێن خوە هەنە و ل رۆژێن ئەینی یان بێهنڤەدانان، قەستا جهێ خوە دكەن و ئەوی چ جهێن تایبەت نینن، كو ئەز هەست دكەم ئەڤ چەندە ڤالاتییەكێ ل دەف وی دروست دكەت، هەمی ئەینییان خێزانا خوە ل ترومبێلێ سیار دكەت و دەردكەڤیت. دبیت تا ڤێرە تشتەكێ ئاسایی بیت، لێ ل هاتنەڤەیێ یا كرییە نەریتەك، دڤێت شیڤێ ل خورانگەهەكێ بدەتە خێزانێ و ژنوی قەستا مالێ بكەت؟ دەما مە پرسیار ژێ كری، بۆچی ئەو ڤێ چەندێ دكەت؟ راستە تە ترۆمبێلا هەی و زور تشتەكێ ئاساییە تو خۆشییێ بۆ خوە و خێزانا خوە دروست بكەی و پێكڤە دەركەڤن، لێ شوینا هوین خوارنێ ل خورانگەهەكێ بخوون، رەنگە ئەگەر ل مالێ هوین دروست بكەن، دێ مەزاختییێ وە یێ دەركەفتنێ گەلەك كێمتر بیت؟ بۆچی من ئەڤە كرە نموونە، ژبەركو گەلەك جاران ل روونشتنان ئەم بابەتان ڤەدكەین و پرانیا جاران ئەو ناگەهینتە سەرێ هەیڤێ، ئەگەر پارێن دكانێ ل سەر نەبن! مەبەستا من بڤێ نڤیسینێ ژی هەر ئەڤەیە. ئەرێ ئەم دشێین خۆشییێ ژ هەر تشتی وەربگرین و مەزاختنەكا كێمتر بكەین؟ باوەردكەم هین هەمی دێ دگەل من هەڤرا بن و ئەگەر بتنێ ئەم بەرێخوە بدەینە هەلكەفتێن خوە و بكەینە نموونە و ئەز ژخوە دەستپێبكەم و مە هەمییان ئەڤ جورێ كێماسییێ یێ هەی یان ئەم دكەڤینە بن كاریگەریا وێ. دا دویر نەچین، جەژنا قوربانی نەیا دویرە، من بەرێخوەددا ئێك ژ كەنالان و پرسیار ژ ژنەكێ كرن، گوت من 10 كیلویێن چەرەزا بۆ مێهڤانان یێن كرین و ئەگەر (فستەف و گەزوو)یا ژێ بدەینە ئالیەكی، كو د سەر شازدە هزار دیناران دانە و دێ بێژین تێكەلۆك یێن كرین و دێ دوازدە هزار دیناران بتنێ بۆ دانین، ئەڤە بوونە 120 هزار دینار دڤێ قەیرانێ دا، ئەرێ بۆچی؟! ڤێجا ژبلی چكلێتا و هێڤە و وێڤە ب سەرێ خوە! رەنگە ئێك ڤێ نڤیسینێ بخوینیت و بێژیت، ئەو سەربلندییە بۆ وی؟! راستە سەر بلندییە و ئها مەبەستا من ژی بڤێ نڤیسینێ ئەڤەیە، ل هەلكەفتان، نەورۆزان، دەركەفتنان ئەم مەزاختنەكا زێدە دكەین و بەریكێن خوە ل بەر پارەی دهێلینە ڤەكری و ئەز ناڤێ وی نابێژم، لێ هەڤالەكێ من خودێ ل بەر دەستێ وی زێدەتر لێبكەت، دەستێ وی دگەل هندەكان یێ ڤەكرییە و ئەڤ تشتێن بهایی دكەن، بێی بازار پارە یێ هژمارتییە ناڤ دەستێ وی و من یا دیتی بازارێ ربعێ ژی یێ كری و نە جارەكێ بەلكو گەلەك جاران و ئەگەر بەرسڤا ناڤونیشانێ گۆتارا خوە ژی بدەم، ئەڤا من كرییە پرسیار، ئەز نابێژم هەستكرن ب كێماسیێ لێ ب پشت راستی ڤە ئەم دكەڤینە بن كارگەریا كەسێن دی و هەر گاڤا مە شییا ئەم ژبەر یێن دی چ تشتان نەكەین و وێ بكەین یا مە باوەری پێهەی، باوەردكەم دێ ژیانا مە گەلەك رێكوپێكتر بیت.

عەبدولرەحمان بامەرنی

بەری چەندەكێ ئەم ل مالەكێ دروونشتی بووین و سوحبەت چوو سەر (كارتا نیشتیمانی) كو دڤێت هەر هاولاتیەكی كارتا نیشتیمانی بۆ خوە دروستكربیت، ئەگەر مامەلێن وی برێڤەناچن و سەرەرایی دەمێ‌ بڕیارەك دەربچیت، حكومەت یان جهێن پەیوەندیدار چەند هەیڤان مولەتێ ددەن تا خەلك كارۆبارێن خوە رێكدئێخیت و ل دەمێ بۆ وی گونجای ئەوا ژێ هاتییە داخوازكرن سەر راست بكەت، لێ وەك نەریتەك ل رۆژێن دووماهیێ ژنوو بیرا مە دهێت و دبیتە پەلەپەلا مە.
درێژ ناكەم سوحبەت چوو سەر كارتا نیشتیمانی و بەحسێ‌ ناڤەكی هاتەكرن ناڤێ باپیرێ سیێ بوو و ب شاشی ل سەر ناسناما بارێ كەسایەتی هاتبوو نڤیسین و ناڤ ژی (بافرۆ) بوو و چیرۆكا ڤی ناڤی ژی، دەما بۆ ناڤنڤیسینێ و دروستكرنا ناسنامان ل دەستپێكا چەرخێ بۆری ل گوندان دگەریان، پرسیار ژ ژنەكێ هاتەكرنێ و ناڤێ وێ و یێ بابێ وێ و یێ باپیرێ وێ، لێ وێ ژ ناڤێ خوە و یێ بابێ خوە زێدەتر نەدزانین، ئینا ئەڤێن ل دووران گۆتێ هەما بێژە ناڤێ وی (بافرۆ)یە و وێ ژی گۆت بافرۆ و ئەڤێ ناڤ ژی دنڤیسین ژی ناڤێ باپیرێ وێ ب بافرۆی نڤیسی و ژ هینگێ وەرە بافرۆ كەفتیە سەر ناسنامان و دەرگەهێ سوحبەتێ ڤەبوو، چەندین نموونێن دی هاتنە بەحسكرن، كو ب ناڤ ب شاشی هاتینە نڤیسین وەكی (محۆ و حەمۆ و عەلۆ ووو) و هندەكان دویڤچوون بۆ كرن و ناڤێن خوە سەر راست كرن، لێ ئەو سەر راستكرنا هەنێ بتنێ ل سەر ناسنامێ دروست دبوو و ئەز ب خوە چەند كەسان بڤان كورتە ناڤان ناسدكەم و یێن كەفتینە سەر دەڤێ خەلكێ و ئێدی سەرراستكرنا وان یا ژ دەست دەركەفتی، دەمێ‌ من گوتیە نەڤیێن بافرۆی، ئەرێ بۆچی وە ناڤێ باپیرێ خوە راستڤەنەدكر؟ گۆت نێ كەس نەمایە ئەم پرسیارا ناڤێ دروست ژێ بكەین و مە ناڤ وەكی خوە هێلا، لێ نەڤیێن كچان بافرۆ ب بازیدی گوهارتن و دەمێ‌ مە گۆتیێ بۆچی؟ مەرەم ژێ روتینا فەرمانگەهێن حكومی، ب كەنیڤە گۆتن: تۆ ب خودێ ما (بافرۆ) ژی ناڤە؟.

عەبدولرەحمان بامەرنی

مەبەستا من ب سندۆقێ، دەما هزركرنا مە ئەو دنیابینین بیت، یا وەك تەلقینێ بۆ مە هاتیە ڤەگێران و ئەم ل سەر راهاتین و دا بابەتێ نڤیسینا من باشتر بگەهیت، ئەز دێ بابەتێ خوە كورتكەمە سەر هندەك دیاردە و هەلكەفتێن جڤاكی یێن كۆمێ و مفایێ وان. هەر بۆ نموونە گێران و درۆستكرنا هەلكەفتان د خوەبخوەدا گەلەك بابەتان هەلدگریت و رێزبەندیا گرنگیا بابەتی د چ دا بیت، بۆ من بخوە جوداهی نینە، ژ بەركو هەمی ل دۆر بابەتەكێ سەرەكی دزڤرن ئەو ژی مەدەنیبوونە. ئەڤ مەدەنیەتا ئەز ژێ بەحس دكەم،پێكڤە ژیانە دەركەفتنە ژ قەرقوودێ دەروونەكێ بەرتەنگ و هەلكێشانا بابەكێ هینك و دلڤەكەرە و سیهێن مرۆڤی پێ چالاك دبن و دگەل ڤانە، ژیان پەیدا دبیت و حەز بۆ بەردەوامییا ژیانێ خورتتر لێدهێت، بێژنە من چاوا؟ ئەڤە چەند سالە دیاردا سێرانێن گوندان یا پەیدا بووی و بتنێ ئەو نامەیێن بۆ من هاتین وەك نموونە یێن پرسیارا سێرانا گوندێ ئەز لێ ژ داكیبوویم دكەن گەلەكن، هەمیان ژی ب رەنگەكێ وەسا بەحس دكرن، كو دێ رۆژەكێ خۆشیەكا خۆش بەن و ئها من بەحسا ڤێ خۆشیێ یە، دەما ژڤانەكێ خۆش د رێ دا بیت بۆ چەند رۆژێن بهێت یان چەند دەمژمێرێن بهێت یان چەند خۆلەكێن بهێت و یان كو دێ تشتەك رویدەت و مرۆڤ دێ دگەلدا ژیت. هەرە فێستیڤالا شەل و شەبكان، هەڤالەكی گوتە من ئەرێ بۆچی ئەم نەچینە فێستیڤالێ؟ من گوتێ بلا و مە هەڤالەكێ دی ژی یێ هەی و مە گوتە وی ژی، گوت ئەز ناهێم و من خاك نینن و من شەل و شەپك ژی نینن! هەڤالێ من راست دگۆت، وی ژی شەل و شەپك نینن و من ژی نەبوون و هەڤالێ من یێ ئێكێ دەستەكێ خاكی بۆ خوە كەركربوو و زێدەتر دڤییا د ڤێ هەلكەفتێ دا وان خاكان ل بەر بخوە بكەت و لێ ئەڤە دووماهی نینە و راستە كرینا شەل و شەپكان گەلەك پارە بۆ دڤێت، لێ من و هەڤالێ خوە یێ دی یا بۆ خوە دانای تا سالەكا دی هەر ئێك ژمە ببیتە خودانێ دەستەكێ شەل و شەبكان و ب كێمی هەر ئێك ژمە دەستەكێ خاكی هەبیت و ئەڤ پێنگاڤا ب دەستڤەئینانێ بخوە پێنگاڤەكە بەرەڤ مەدەنیبوونێ، ب مەبەستا خوە گونجاندن دگەل هەلكەفت و رۆژێن خۆش و ئەم هەمی پێدڤی رۆژێن خوشین و بۆ سالا بهێت ژی مە ئارمانجەك یا لدەف خوە دروست كری، چەند چاڤێ ئێك ژمە هەردووكان بچیتە سەر كەسەكی و بەژنا خوە ب شەل و شەپكان راپێچیابیت، ئەم ژی دێ هزرێ تێدا كەین و دێ هزركرنا مە چیتە سەر رەنگێ شەل و شەبكی و كا دێ چ جۆری و چ رەنگی بۆ خوە هەلبژێرین.
دا بزڤرمە سەر سێرانێن گوندان، رەنگە هەبن بێژن ئەڤ سێرانێن هەنێ دەڤەرداریێ و عەشیرەتێ خورت دكەت! رەنگە بارەكا مافداریێ دگەل گوتنێن وان بیت، لێ بارا زێدەتر بەروڤاژی ڤێ چەندێ یە. خۆزی نە بتنێ گوندییان، بەلكو زانكۆیێن مە ژی پیتە ب گوندان دابا، بۆ نموونە، بۆ ڤەكۆلینێن دەرچوونێ بەرێ قوتابیێن خوە دابایە دویڤچوونێ و ڤەكۆلینێ ل سەر مێژوو و جوگرافیا گوندان، بلا هەر ئێكی ژ گوندێ خوە دەستپێكربایە، كو ئەم پێدڤی نڤیسینا مێژوو و شوینەوار و كولتوورێ ڤان گونداینە و ئەڤە دێ مێژوویا مە كۆمڤەكەتە سەرئێك، ئەڤ داتایێن ژ ڤان ڤەكۆلینان دروست دبن، دێ مفا بۆ چەند لایەنان ژێ دروست بن، ئێكەم تشت بۆ زانكۆیێ ب خوە و سوبەهی پێدڤی ڤەكۆلینان بن د هەر وارەكی دا و دیسا بۆ گوندێ و خەلكێ گوندی و بۆ دەڤەرێ و یا من دڤێت ژ بابەتێ ب ئەنجام بگەهینم، ساخكرنەڤەیا هەلكەفتان، دروستكرنا هەلكەفتان و پشكداریكرنا خەلكی ب ڤان جۆرە هەلكەفتان، تایبەت ئەز بەحسا یێن گشتی دكەم نە یێن گرێدایی تەخەكا تایبەت، مفایێن خوە یێن هەمە لایەنی هەنە و پێنگاڤەكن بەرەڤ مەدەنیبوونا تاكی كو ئەم پێدڤی هەبوونا مێشكەكێ ئارامین و ب مێشكێن ئارام داهێنان پەیدا دبیت و پێكڤە ژیان دروست دبیت.

عەبدولرەحمان بامەرنی

تێگەهێ قەرقوودەی د ڤێ گۆتارێ دا، دەما مرۆڤ هزردكەت مانا مرۆڤی و هەبوونا مرۆڤی ئەو قەرقوودەیە و مەبەستا من ژ قەرقوودەی، رەنگە قەرقوودێ كیسەلەی نزیكترین بیت، دەما كیسەلە هزربكەت ئەگەر قەرقوودێ وی نەبیت، یانكو ژیانا وی یا د مەترسیێدا.
لێبنێرە، هەر ئێك ژمە ئالودەبوویێ وێ ژینگەهێ یە ئەڤا دناڤدا دژیت و چ وی بڤێت یان نەڤێت، دێ پابەندی هندەك یاسا و رێسایێن وی جهی بیت یێ دگەلدا رۆژانێن خوە دبەتە سەر. ئەو ژینگەها ئەز ژێ بەحسدكەم رەنگە جهێ ئاكنجیبوونا مرۆڤی بیت ل تاخەكی یان كولانەكێ و مرۆڤ نەچارە دا خوە راگریت و بشێت دگەل وان مرۆڤێن د وێ كولانێدا بەردەوامییێ بكەت، هندەك تشتان، رەفتاران بكەت چ بدلێ وی بن یان ژی بدلێ وی نەبن. ئەو ژینگەهـ رەنگە جهێ كاری بیت و رەنگە هەڤالێن مرۆڤی یێن كاری وەك مرۆڤی هزرنەكەن، رەفتارێن وان، مامەلەكرنا وان د پێشهاتاندا، لێ مرۆڤ پێ ل گەلەك تشتان د دانیت، دا بشێت خوە دگەل بگونجینیت و رەنگە ئەو ژینگەهـ هەبوونا مرۆڤی بیت دگەل پارتەكا سیاسی یان ئەندامبوونا مرۆڤی د ناڤ جڤاكەكێ یان گرۆپەكی دا بیت و مرۆڤ بزانیت ئەو ژینگەهـ یا مرۆڤی نینە، لێ مرۆڤ دێ هەمی هەولەكێ دەت خوە دگەل بگونجینیت! پرسیار ل ڤێرە ئەڤەیە، ئەڤ ژینگەها نوكە ئەم تێدا دژین، ئایا ئەو ژینگەهەیە یان ل سەر مە هاتییە سەپاندن یان ئەوە یا ئەم ب نەچاری خوە دگەل دگونجینین یان ژی ب حەزا مەیە و مەدڤێت دگەلدا د بەردەوام بین؟ رەنگە هەر كەسەكی لدویڤ بارودۆخێ ئەو د ناڤ دا دژیت، ژینگەها وی یا جوداتر بیت و لێ ئەگەر ئەو ژینگەها هەنێ یا گونجایی نەبیت و فاكتەرێ شەڕمێ یان ژ دەستدانێ یان ترسێ هەبیت كو مرۆڤ وێ ژینگەهێ بگوهوریت، هینگێ دبیتە جورەكێ رەڤینێ ژ هەر تشتەكی و ژ هەر بەرپرساتییەكێ و مرۆڤ شیانێن خوە دكوژیت ژ پێخەمەت تشتەكێ مرۆڤی باوەری پێنەبیت.
گوتنەكا (ئەلبێر كامۆ)ی دڤی دەربارەی دا یا هەی جوان دبێژیت و ئەو بەحسێ هەمان تشت دكەت، یێ ئەز بۆ دچم و دبێژیت: «یا سرۆشتی یە ئەگەر مرۆڤ دەست ژ بەشەكێ بچویك یێ ژیانا خوە بەردەت ژ پێخەمەت ژ دەستنەدانا هەمییێ». دەما ئەز دبێژم كامۆی جوان یا گوتی، مەبەستا من ئەم نەچار نینین خوە دگەل تشتەكی بگونجینین دگەل بیروباوەر و شیانێن مە نەگونجیت و گەلەك جاران دڤێت ئەم دەستان ژ هندەك تشتان بەردەین، چ گرێدایی ژیانا مەبن یان حەز و ئارەزۆ و خەوێن مەبن، رەنگە ل وی دەمی خەونەك بیت، پەیوەندیەك بیت، وەزیفەیەك بیت و ژ دەستدانا مە، شكسەتنا مە یان رەڤینا مە نینە هندی ئارامبوونا هەبوونا مەیە كو دڤێت خوە ژبیرنەكەین، ئەم یێ د هەبوونێ دا و مافێ مەیە ئەم ژیانا خوە وەك مە بڤێت و مە باوەری پێ هەی دەرباز بكەین. ئەڤا ئەز دبێژم، رەنگە گەلەك بێژن پا بیروباوەرێن مە؟ پا كا پرەنسیپن مە؟ دیتنا كەسێن دی ل سەر مە؟ و لێ ئەگەر بزڤرمە گوتنا (ئەلبێر كامۆ)ی ڤە دڤی دەربارەیدا، ئەڤ دەركەفتنە ژ قەرقوودەی چ تشتەك ژڤانە هەمیان نینن، بەروڤاژی، وەك دانپێدانەكێ یە ب شكەستنەكێ و دانپێدانا هەنێ بخوە شكەستن نینە، بەلكو دەركەفتنەكە ژ شكەستنەكا گەلەك مەزن بۆ شكەستنەكا بچویك و دگەل دەمی مرۆڤ دشێت و شوینوارێن وێ شكەستنا بچویك ژی نەهێلیت و ل ڤێرە ژیراتی و زانابوون د چ دایە؟ پێنەڤێت ئەو زانابوونا هەنێ نە دهندێ دایە مرۆڤ خوە ب تشتەكیڤە گرێدەت تا دووماهیێ، بەلكو د پاشڤەزڤرینەكا ژیرانەدایە و دڤێت بگەهینە باوەریەكێ، ئەو ژی دەست بەردان نە لاوازییە، بەلكو زیرەكاتییە بۆ رزگاركرنا خوەیێ مرۆڤی بخوە.