NO IORG
Authors Posts by عه‌بدولعه‌زیز محسن

عه‌بدولعه‌زیز محسن

عه‌بدولعه‌زیز محسن
14 POSTS 0 COMMENTS

18

عه‌بدولعه‌زیز محسن بارزانى:
دیدار: ئه‌ڤرۆ
جهێ دلخۆشیێ یه‌ ده‌مێ دیداره‌كێ ل گه‌ل نڤیسكار و هزرمه‌ند و خودان پێنڤیسه‌كێ ب وژدان دكه‌ین، ئه‌وژى پشتى به‌رهه‌مئینانا (40) په‌رتووكان (عه‌بدولعه‌زیز محسن بارزانى)، دێ په‌رتووكا خوه‌ یا (41) وه‌كو پرۆژه‌كێ مه‌زنێ ره‌وشه‌نبیرى و نیشتیمانپه‌روه‌رى و نه‌ته‌وه‌یى ل گه‌ل جڤاكى ئاخڤیت.
بۆ پتر رۆنكرن ل سه‌ر په‌رتووكا (هزر و فه‌لسه‌فا رێبازا بارزانى نه‌مر د گۆتنێن بارزانیێ نه‌مر دا)، ڤێ دیدارا كلاسیكى بخوینن.
هزرا ڤێ په‌رتووكێ مه‌ ڤیا بزانین كانێ ژكیڤه‌ هات و ده‌سپێشخه‌رى چاوا بوو مه‌ ژ به‌رهه‌ڤكارێ ڤێ په‌رتووكێ پسیار كر وى ژى د به‌رسڤێ دا گۆت: وه‌كو نڤیسكار و رۆژنامه‌ڤان و راهێنه‌ره‌كێ گه‌شه‌پێدانا مرۆڤى، پشتى چه‌ندین په‌رتووكێن منێن جودا جودا هاتینه‌ چاپكرن و به‌لاڤكرن و من دڤیا كاره‌كێ مه‌زنێ مرۆڤایه‌تى و نیشتیمانپه‌روه‌رى و نه‌ته‌وه‌یى و كوردایه‌تیا راسته‌قینه‌ بكه‌م. چه‌ند گۆتنێن بارزانى نه‌مر گه‌له‌ك كارتێكرن ل هزر و هه‌ست و ره‌فتارێن من دا هه‌یه‌. رۆژ ب رۆژێ ئه‌و هزر ل ده‌ڤ من په‌یدا بوو كو ل گۆتنێن جه‌نابێ بارزانى نه‌مر بگه‌ریێم. پشتى زێده‌تر ژ پێنچ سالان د رێیێن جودا دا من پرسیاركرن و ل گۆتن و ژێده‌رێن گۆتنان گه‌ریایم، سۆپاس بۆ خودێ كو شیام (250) گۆتنان په‌یدا بكه‌م، لێ گه‌له‌ك و گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ت هنده‌ك جاران بۆ گۆتنه‌كێ زێده‌تر ژ جاره‌كێ ل دهۆكێ ده‌ركه‌فتیمه‌. به‌لێ سه‌ر ئه‌نجام من گۆتن ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ئینایه‌.
پاشى به‌رێ خوه‌ دانا گه‌له‌ك په‌رتووكان و پرسیار و راوێژ ل گه‌ل خه‌لكێ شاره‌زا من بریاردا بكه‌مه‌ په‌رتووكه‌كا جودا، ئه‌وژى لێك ڤاڤارتن و پۆلینكرنا وان بۆ سه‌ر (13) ده‌رگه‌هێن ژێكجودا (13) ده‌رگه‌ه ب حوكمێ هندێ كو بارزانى نه‌مر سالێ (12) هه‌یڤان بێ راوه‌ستیان خزمه‌تا مرۆڤایه‌تى و گه‌لێ كوردستانێ كریه‌. لێ ده‌رگه‌هێ (13) مه‌ كره‌ ده‌رگه‌هێ گشتى داكو ئه‌و گۆتنا ل هه‌ر (12) ده‌رگه‌هێن دى جهێ وان نه‌بیت د ده‌رگه‌هێ (13) دا جهێ وان بكه‌ین.
پاشى مه‌ ده‌ست ب شرۆڤه‌كرنا وان كر بۆ هندێ ئه‌ڤ په‌رتووكه‌ گه‌له‌كا جودا بیت و ل دووڤ دا مه‌ كرنه‌ پاوه‌رپوینت و چه‌ند سمینار ل سه‌ر گۆتن.
پاشى د سه‌ره‌دانه‌كا مێژوویى دا ل رێكه‌فتى (23/2 /2020) دگه‌ل (38) په‌رتووكێن خوه‌ یێن دى من ب ده‌ستێن خوه‌ راده‌ستێ جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانى كرن و من گۆتێ”ئه‌زبه‌نى دێ كه‌مه‌ په‌رتووك”، ئه‌مركر گه‌له‌ك باشه‌.
پاشان كاودانه‌كێ ژ نشكه‌كێڤه‌ گه‌له‌ك و گه‌له‌ك نه‌خوش بۆ من دروست بوو، ئه‌وژى كورێ من تووشى نه‌خۆشیه‌كا گران بوو. ئێدى ئه‌ز كه‌فتمه‌ د كاودانه‌كێ ده‌روونى و گه‌له‌ك دژوار دا.
به‌لێ من هه‌ر ده‌ست ژ ڤێ په‌رتووكێ به‌رنه‌ دا، چونكو ل ده‌ڤ من نه‌ په‌رتووكه‌، به‌لكو پرۆژه‌یه‌كێ مرۆڤایه‌تى و نیشتیمانپه‌روه‌رى و نه‌ته‌وه‌یێ ئێكجار مه‌زنه‌.

دیسا ل دۆر چاوانیا برێڤه‌چوونا ڤى كارى و كانێ كێ پشته‌ڤانى لێ كر و ژ كه‌نگى هه‌تا كه‌نگى.. عه‌بدلعه‌زیز محسن گۆت كو پشتى بۆ ماوێ سێ هه‌یڤان ئه‌م ماینه‌ ل وه‌لاتى توركیا باژێرێ ئه‌نقه‌ره‌، ژبه‌ر نه‌خۆشیا كوڕێ من، من په‌یوه‌ندى ب هزرمه‌ند و ره‌وشه‌نبیرێ كوردستانێ (د.فازل عومه‌رى) كر كو هه‌ڤكاریا من د ڤى پرۆژێ مه‌زن دا بكه‌ت. ب حوكمێ ئه‌زموونا وى ب سۆپاسى ڤه‌ و بێ دودلى، گۆت سه‌رچاڤان.
من كره‌ پرۆژه‌ و خسته‌ به‌ر ده‌ستێن جه‌نابێ وى پشتى خواندى مه‌ پێگڤه‌ گوهۆرینێن مه‌زن تێداكرن و دختورى ژبلى پێداچوونا زمانى گوهۆرینا د شرۆڤه‌یا گۆتنان دا ژى كر و ب راوێژ دگه‌ل جه‌نابێ وى نه‌خشه‌ سازى و دییزاین ژى بۆ هاته‌ دانان.
له‌ورا ژى هه‌ر ل ده‌ستپێكا په‌رتووكێ ده‌مێ په‌رێن وێ دهێنه‌ڤه‌دان سۆپاسنامه‌یه‌كا تایبه‌ت ل گه‌ل وێنێ وى هاتینه‌ دانان. كو دوباره‌ د ڤێ دیدارێ دا ژى من دڤێت گه‌له‌ك و گه‌له‌ك سۆپاسیا رێزدار د.فازل عومه‌ر بكه‌م. چونكو ئه‌گه‌ر ئه‌و نه‌بایه‌ ئه‌ڤ په‌رتووكه‌ ب ڤى ره‌نگى ژدایك نه‌دبوو.
دا هه‌ر هێته‌ هه‌بوونێ به‌لێ نه‌ ب ڤى ره‌نگى. ده‌لیڤه‌ یه‌ ژى ببێژم خوزى مه‌ زانیبا ئه‌ڤ مرۆڤه‌ چه‌ندێ مه‌زنه‌ مه‌ره‌ما من فازل عومه‌ره‌.

ل دۆر جوداهیا ڤێ په‌رتووكێ ژیێن دیتر یێن ل سه‌ر بابێ رۆحى هاتینه‌ به‌رهه‌ڤكرن چیه‌؟ مه‌ ژێ پرسى و
به‌رسڤا ناڤبرى ئه‌ڤه‌بوو: من نه‌ڤێت هه‌لسه‌نگاندنێ بۆ په‌رتووكێن كه‌سى بكه‌م، من نه‌ڤێت هه‌ر په‌رتووكه‌كێ نمره‌یه‌كێ بۆ دانم، به‌لێ ب هیچ ره‌نگه‌كێ من په‌رتووكێن وه‌كو ڤێ په‌رتووكێ نه‌دیتینه‌. له‌ورا ل گۆر باوه‌ریا من ئه‌وێن به‌رى ڤێ په‌رتووكێ په‌رتووك ل سه‌ر بارزانى نه‌مر نڤیسین ڤێ په‌رتووكێ دبینن دێ زانن كانێ ئه‌ڤ په‌رتووكه‌ چه‌ندا جودایه‌ ژ هه‌مى په‌رتووكێن دى، به‌لكو نه‌ بتنێ ل ناڤه‌رۆكێ ل دیزاین و به‌رگ و چاپكرنێ ژى جوداهیا خوه‌ هه‌یه‌.

مه‌ ل سه‌ر چاوانیا ره‌نگڤه‌دانێن په‌رتووكێ مژار بۆ ڤه‌كر و ئه‌رێ دێ چاوا هێته‌ به‌لاڤكرن، نڤیسه‌رى گۆت: چونكو په‌رتووك یا جودایه‌، من دڤێت جوداهى ژى بهێته‌ به‌لاڤكرن و شێوازێ رێوره‌ سمێن ئیمزاكرنا وێ یا جودا بیت.
نها ئه‌م هزر د وى شێوازى دا دكه‌ین كانێ دێ چاوا ل وان سازیان هێته‌ ئیمزاكرن ئه‌وێن جه‌نابێ بارزانى نه‌مر ب سالان خه‌بات و تێكۆشین بۆ كرى بۆ نموونه‌ سازیه‌كا مینا په‌رله‌مانێ كوردستانێ.
تشته‌كێ گرنگ ده‌ربابه‌رى ئه‌وى شاندێ ژ رۆسیا هاتین مه‌ ژى كاك عه‌بدولعه‌زیزى پرسى كو ل گه‌ل وان كاركرین كانێ كینه‌ و چاوا بوو؟ به‌رسڤا وى ژى ئه‌ڤه‌ بوو: ئه‌ڤ په‌رتووكه‌ هاتیه‌ وه‌رگێران ب سه‌ر چه‌ند زمانان و زاراڤان ئێك ژ وان رۆسى یه‌، رۆسیا وێ د رێكا (كۆمه‌لا دۆستینا كوردى ـ رۆسى) هاتیه‌ وه‌رگێران بۆ سه‌ر زمانێ رۆسى.
ئه‌ڤێ كۆمه‌لێ سه‌ره‌دانا كوردستانێ كر و رێوره‌ سمه‌كێ گه‌له‌ك ژ هه‌ژى رێخستن، ئه‌وژى ل رێكه‌فتى (3/6/2021) ب هه‌ماهه‌نگى دگه‌ل مه‌دا. سه‌ره‌دانا مه‌زارێن نه‌مران ل بارزان كرن و پشتى پێشوازیێ و دانانا تاجه‌ گولینه‌كێ ل سه‌ر مه‌زارێن نه‌مران (مه‌مۆ مه‌مۆیى) سه‌رۆكێ كۆمه‌لێ په‌یڤه‌ك پێشكه‌شكر، پاشى داخواز ژ رێزدار (خه‌لات بارزانى) نوونه‌رێ سه‌رۆك بارزانى كر، كو خه‌لاتێ كۆمه‌لێ پێشكه‌شێ من وه‌كو به‌رهه‌ڤكارێ په‌رتووكێ و (دێرین مراد) وه‌كو وه‌رگێرێ په‌رتووكێ بكه‌ت. ب سۆپاسى ڤه‌ مه‌ دو خه‌لات وه‌رگرتن.
• ته‌پا جیهانێ كو كوردستان د نیڤا وێ دا بوو و ناڤێ من ل سه‌ر بوو.
• سۆپاسناما كۆمه‌لێ كو ل وه‌زاره‌تا دادا رۆسى هاتیه‌ هه‌ژماركرن و ناڤێ من ل سه‌ر بوو.
ناڤه‌روكا وێ به‌حسێ په‌رتووكێ دكه‌ت.
پاشى من په‌یڤه‌ك پێشكه‌شكر و من ژى به‌حسێ په‌رتووكێ و بنه‌مایێن رێبازا بارزانى كر.
ل دووڤ دا من په‌رتووك ئیمزاكر و ب سه‌ر به‌رهه‌ڤبوویان دا به‌لاڤكر و پاشى لۆگۆیێ بارزانى نه‌مر من پێشكه‌شى شاندێ ناڤهاتى كر و بۆ جارا ئێكێ یه‌ چالاكیه‌كا ب ڤى ره‌نگى ل سه‌ر مه‌زارێن نه‌مران ل بارزان دهێته‌كرن، ئه‌وژى ژبه‌ر گرنگیا ڤێ په‌رتووكێ یه‌.
مه‌ ژێ خواست كو ب گشتى ل سه‌ر مژارا ڤێ په‌رتووكێ باخڤیت، عه‌بدولعه‌زیز محسن د به‌رسڤ دا گۆت: ناڤێ په‌رتووكێ ((هزر و فه‌لسه‌فا رێبازا بارزانى د گۆتنێن بارزانى نه‌مر دا)) ئه‌ڤ په‌رتووكه‌ ل ڤان ده‌رگه‌هان پێك دهێت:
• كوردستان و ئاخ.
• ئیراده‌ و خوراگرى و باوه‌رى.
• شه‌رو به‌ره‌ڤانیكرن.
• ئازادى و رزگارى.
• دادپه‌روه‌رى.
• ئاشتى.
• ئارمانج و رێك.
• هێڤى و ئومێد.
9. ئێكگرتن و ژێكڤه‌ بوون.
10. مرۆڤ دۆستى.
11. به‌رژه‌وه‌ندیا ملله‌تى.
12. مافێن مه‌.
13. گشتى.
ئه‌ڤ په‌رتووكه‌ ژ (313) لاپه‌رێن نیڤ ئه‌ى فۆر پێك هاتیه‌.
ل په‌رتووكخانا به‌درخانیان ژمارا سپاردنێ بۆ هاتیه‌ وه‌رگرتن و ب تیراژا (1000) دانان ل وه‌لاتێ ئیرانێ ب باشترین و فۆل كوالیتى هاتیه‌ چاپكرن.
بۆ كۆمكرنا هه‌ر (250) گۆتنان مفا ژ (10) جۆرێن ژێده‌ران هاتیه‌ وه‌رگرتن.
ئه‌وژى ئه‌ڤ په‌رتووكه‌ دێ بیته‌ (10) زمان و زاراڤ كارێ وێ به‌ر ب دووماهیێ یه‌. لێ بتنێ دێ مه‌ پێدڤى ب سپونسه‌ره‌كێ هه‌بیتن ئه‌وژى دێ هنده‌ك مه‌رج بۆ هه‌بن.زمان و زاراڤ ژى ئه‌ڤه‌نه‌:
1. بادینى.
2. سورانى.
3. لاتینى.
4. عه‌ره‌بى.
5. توركى.
6. فارسى.
7. ئینگیلیزى.
• فه‌ره‌نسى.
• ئه‌لمانى.
11. رووسى.
دێ هه‌ر ئێك ژڤانه‌ ب (1000) دانان هێنه‌ چاپكرن
ئانكو دێ بنه‌ (10,000) ده‌ه هزار په‌رتووك (500) ژوان دێ بنه‌ پاكێجه‌ك پلان ئه‌وه‌ ل هه‌ر پێنج پارێزگه‌هێن كوردستانێ مینا:
(كه‌ركووك، هه‌له‌پچه‌، سلێمانى، هه‌ولێر، دهۆك) ل جهێن فه‌رمى بهێته‌ دانان.
(500) دانێن دى ل هه‌ر زمان و زاراڤه‌كێ بۆ وى وه‌لاتى بهێنه‌ هنارتن.
ل دووماهیێ ژى كاك عه‌بدولعه‌زیز گۆت: پشتى من ب به‌رفره‌هى به‌رسڤا پرسیارێن هه‌وه‌ داین، من دڤێت ژبیر نه‌كه‌م كو دیزاینا ناڤه‌رۆك و به‌رگى هه‌مى ژلایێ (ناسر مینبه‌رى) ڤه‌ هاتینه‌ دیزاینكرن و جاره‌كا دى ژى من دڤێت سوپاسیا هزرمه‌ندێ مه‌زن (د.فازل عومه‌ر) بكه‌م بۆ هه‌ڤكاریا وى دگه‌ل من دا من دڤێت ببێژم ده‌مێ من داخواز لێ كرى گۆتى سه‌رچاڤان من ل (1991) وه‌ره‌ ل به‌ربوو خزمه‌ته‌كێ بۆ بارزانى نه‌مر بكه‌م، چونكو ئه‌ز گه‌له‌ك باش دزانم كانێ ئه‌ڤ زاته‌ چه‌ندێ مه‌زنه‌ و چ ماف ل سه‌ر مه‌ هه‌یه‌ بۆ من ژى به‌رى ڤێ په‌رتووكێ من (40) په‌رتووكێن دى هه‌نه‌، لێ بۆ من ئه‌ڤه‌ ل هه‌ر (40) دى مه‌زنتر و باشتر و ب بهاتره‌، چونكو ل ده‌ڤ من نه‌ په‌رتووكه‌ به‌لكو پرۆژه‌یه‌كێ گه‌له‌ك مه‌زنه‌.
سوپاسیا شێرزادێ برا و رۆژناما ئه‌ڤرۆ دكه‌م و ئه‌و رۆژ هاتنه‌ بیرا من ده‌مێ ئه‌ز په‌یامنێرێ ڤێ رۆژنامێ.

25

ل بیره‌وه‌ریا (59) سالیا شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن
دوهى بۆ ئه‌ڤرۆ بخوینه‌ ، د ا د سوبه‌هى بگه‌هى

عه‌بدولعه‌زیز محسن بارزانى *
*سه‌رۆكێ ئنستتیوتا دهۆك بۆ ره‌وشه‌نبیریا گشتى DIGC
مانشێت
(شۆره‌ش شیا گیانێ به‌رخودانێ و خۆگۆریكرنێ په‌یدا بكه‌ت و هێزێ و شیانانێن گه‌لێ كوردستانێ بهێز بێخیت)
هه‌لبه‌ت پشتى بارزانى نه‌مر دگه‌ل زێده‌تر (500) پێشمه‌رگه‌هان شیاین شه‌ڕێ سێ ده‌وله‌تان بكه‌ن و ل رووبارێ ئاراس ده‌رباز ببن و بۆ ماوێ زێده‌تر (11) سالان ل ئێكه‌تیا سۆڤیه‌تا به‌رێ بمینن، و پشتى شۆره‌شا (14) ته‌موزێ یا سالا (1958) و هاتنا (عبدالكریم قاسم) بۆ سه‌ر حوكمى.
بارزانى و هه‌ڤالێن خوه‌ ب خێزانڤه‌ زڤرینه‌، لێ ب مخابنى ڤه‌ ل سه‌ر دۆزا گه‌لێ كوردستانێ، بارزانى و عبدالكریم قاسم نه‌گه‌هشتنه‌ چ رێكه‌فتنان و بارزانى ب نه‌چارى به‌رى (59) سالان ئانكو ل رێكه‌فتى (11 ـ 9 ـ 1962) ده‌ست ب شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن كر.
ئه‌ڤێ شۆره‌شێ شیا ریه و ریشالێن خوه‌ د ناڤ دل و ده‌روونێ هه‌ر كوردستانیه‌كێ دا بچینیت.
شۆره‌شا ئه‌یلۆلێ شیا ل باشوورێ كوردستانێ ده‌رباز ببیت و بۆ هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ و پێشمه‌رگێن هه‌ر چار پارچان شۆره‌شێ ب شۆره‌شا خوه‌ بزانن.
ئه‌ڤ شۆره‌شه‌ ژبلى كو شۆره‌شه‌كا له‌شكرى بوویه‌، شۆره‌شه‌كا جڤاكى و ئابوورى و بازرگانى و كه‌لتوورى و باوه‌رى ب خوه‌ بوون بوویه‌.
د ناڤ ڤێ شۆره‌شێ دا پێشمه‌رگێن هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ پشكدار كرینه‌ و شه‌هید ژى بووینه‌.
شۆره‌شا ئه‌یلۆلێ شیا گیانێ به‌رخودانێ و خوه‌ گوریكرنێ په‌یدا بكه‌ت و هێزێ و شیانان ل ده‌ڤ گه‌لێ كوردستانێ بهێز بێخیت.
د ناڤ ڤێ شۆره‌شێ دا نه‌ته‌وه‌ و ئاینێن جۆرا و جۆر هه‌بووینه‌ و هه‌موویان پێگڤه‌ خوه‌ ب خودانێ شۆره‌شێ زانى یه‌.
ئه‌ڤ شۆره‌شه‌ ب سه‌ركردایه‌تیا پارتى دیموكراتى و كوردستان و رابه‌راتیا جه‌نابێ بارزانى نه‌مر به‌رپا بوویه‌ و برێڤه‌ چوویه‌ و سه‌ركه‌فتن ل دووڤ سه‌ركه‌فتنێ تۆمار كرینه‌.
لێ من دڤێت مێژوویێ ل بیرا خوانده‌ڤانان بینمه‌ڤه‌ ده‌مێ به‌حسێ رێبازا بارزانى دهێته‌كرن، وه‌كو چاوا جه‌نابێ سه‌رۆك بارزانى د په‌یڤه‌كێ دا ل كۆنگرێ (13) دا گۆت:
بارزانى دڤێت ل سه‌ر بنیاتێ (شێخ عبدالسلام بارزانى و شێخ ئه‌حمه‌د بارزانى و جه‌نابێ بارزانى نه‌مر) بهێته‌ گۆتن و په‌یره‌وكرن. من ژى دڤێت سه‌رنجا هه‌وه‌ راكێشم بۆ یاداشتا شێخ عبدالسلام بارزانى دایه‌ ده‌وله‌تا ئو سمانى و تێدا د رێیا چه‌ند خالان دا داخوازا مافێن گه‌لێ كوردستانێ دكه‌ت.
له‌ورا دبێژم گرنگه‌ خوانده‌ڤان بچن ل وان خالان بگه‌ریێن كانێ چ بوونه‌.
مێژوو دبێژیته‌ مه‌ هه‌رن ل دادپه‌روه‌ریا په‌یره‌وكرنا حوكمرانیا شێخ ئه‌حمه‌دێ بارزانى بگه‌ریێن كانێ چ بۆ مرۆڤایه‌تیێ كریه‌ و ئه‌وا نوكه‌ وه‌لات و ملله‌تێن پێشكه‌فتى كار ل سه‌ر دكه‌ن ئه‌ڤه‌ به‌رى (100) سالانه‌ د ناڤ رێبازا بارزانى دا هاتیه‌ په‌یره‌وكرن.
مێژوو دبێژیته‌ مه‌ دڤێت ب رژدى ل سه‌ر هزر و فه‌لسه‌فه‌ و رێبازا بارزانى نه‌مر را بوه‌ستین، ب تایبه‌ت ژى د شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن دا.
ئه‌و شۆره‌شا شیایى چۆكان ب دوژمنى دانێن و دوژمنى نه‌چار بكه‌ت دانپێدانێ ب مافێن گه‌لێ كوردستانێ بكه‌ت.
مه‌زنترین ده‌ستكه‌فتێ شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن ژى رێكه‌فتنا (11) ئادارا سالا (1970) یه‌.
كو ل (15) خالێن ئاشكه‌را پێك دهێت كو ئه‌ڤێن ل خوارێ نه‌.
1ـ زمانێ كوردى دگه‌ل زمانێ عه‌ره‌بى دێ زمانێ فه‌رمى بیت ل ده‌ڤه‌رێن پتریا ئه‌وان ئاكنجیێن كورد بن، و زمانێ كوردى ل ئه‌وان ده‌ڤه‌ران زمانێ خواندن و فێركرنێ بیت و زمانێ عه‌ره‌بى ژى ل هه‌موو قوتابخانا دێ هێته‌ خواندن یێن كو ب كوردى دخوینن، دهه‌مان ده‌م دا زمانێ كوردى وه‌كى زمانێ دووێ ل ئه‌وى سنوورێ قانوونان دانیت و ل هه‌مى لایێن عیراقێ دێ هێته‌ خواندن.
2ـ پشكداریكرنا برایێن مه‌ یێن كورد د ده‌ستهه‌لات و جوداهى نه‌كرنێ د ناڤبه‌را كورد و كه‌سێن دى دا ل فه‌رمانگه‌هێن گشتى دا، دبیت پێگه‌هه‌كێ گرنگ و مفادار بیت د ده‌وله‌تێ دا، وه‌ك وه‌زاره‌ت و سۆپا و ئه‌وێن دى، ئه‌ڤه‌ هه‌مى ژ ئه‌و كارێن گرنگن كو ئارمانجا شۆره‌شێ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانێ و حوكمه‌ت د ئه‌وى ده‌مى دا دانپێدانێ ب ئه‌وى بنه‌مایى دكه‌ت، جه‌ختێ ل سه‌ر پێدڤیا كاركرنێ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ئه‌وان بنه‌مایان ب رێژه‌یه‌كا یه‌كسان، ل گه‌ل به‌رچاڤگرتنا بنه‌مایێن شیانان و ژێهاتنێ و رێژه‌یا ئاكنجیبوونێ و ئه‌و بێبه‌هركرنا برایێن مه‌ یێن كورد یێن كو ل بۆرى تووش بووین.
3ـ ژبه‌ر ئه‌و پاشكه‌فتنا ل ده‌مێ بۆرى د هه‌ردو وارێن ره‌وشه‌نبیرى و په‌روه‌رده‌یى دا ب سه‌رێ نه‌ته‌وه‌یێ كورد هاتى، پلانه‌كێ بۆ چاره‌سه‌ركرنا ئه‌ڤێ پاشكه‌فتنێ دانن، ب رێیا:
أـ له‌زكرن د بجهئینانا بریارێن جڤاتا سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شێ دروویێ زمان و مافێن ره‌وشه‌نبیرى دا بۆ گه‌لێ كورد و گرێدان و ئاماده‌كرن و ئاراسته‌كرن به‌رنامه‌یێن تایبه‌ت بۆ كاروبارێن نه‌ته‌وێ كورد ل رادیۆ و ته‌له‌ڤزیۆنێ ب رێڤه‌به‌ریا گشتى ره‌وشه‌نبیرى و راگه‌هاندنا كوردى.
ب ـ ڤه‌گه‌راندنا ئه‌وان قوتابیێن ده‌ركرى بۆ قوتابخانه‌یان یان ژبه‌ر بارۆدوخێ توند و تیژیێ ل ده‌ڤه‌رێ نه‌چار بووین ده‌ستا ژ خواندنێ به‌رده‌ن، بێ به‌رچاڤگرتنا ژیێ وان یان دیتنا رێكه‌ چاره‌یه‌كا گونجایى بۆ گیر و گرفتان.
ت ـ ڤه‌كرنا قوتابخانه‌یێن زێده‌ ل ده‌ڤه‌را كوردى و بلندكرنا ئاستێ په‌روه‌رده‌ و فێركرنێ و رازیبون و وه‌رگرتنا قوتابیێن كورد ل زانكۆ و كۆلیژا سه‌ربازى و (به‌عسه‌ و زه‌ماله‌) یا خواندنێ ب رێژه‌یه‌كا وه‌كهه‌ڤ.
4 ـ فه‌رمانبه‌رێن كو ل یه‌كه‌یێن كارگێرى یێن كو پشكا گه‌له‌كا وان كوردن، دڤێت كورد بن، یان ئه‌و كه‌س بن یێن كو كوردیێ باش دزانن، ئه‌گه‌ر ژماره‌یا پێدڤى ژى په‌یدا نه‌بوو، و به‌رپرسێن پۆستێن (پارێزگار، قایمقام، رێڤه‌به‌رێ پۆلیسان، رێڤه‌به‌رێ ئاسایشێ (ئه‌من) و یێن دى ژ ئه‌ڤى جۆرى) دامه‌زرینن و ئێكسه‌ر دێ ده‌ست ب گرنگیدانا داموده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ ل ده‌ڤه‌رێن كوردى هێته‌كرن، ب شیره‌تكاریكرنێ د چارچووڤێ لیژنا بلند یا سه‌رپه‌رشتیا بجهئینانا ئه‌ڤێ به‌یاننامێ، ب ئه‌ڤى شێوه‌ى كو بجه ئینانا وێ مسۆگه‌ر بكه‌تن، و ئێكه‌تیا نیشتمانى و ئارامیێ ل ده‌ڤه‌رێ بده‌ستڤه‌ بینیت.
5 ـ حوكمه‌ت دانپێدانێ ب مافێن گه‌لێ كورد دكه‌تن ژ پێكئینانا رێكخراوێن قوتابیان و لاوان و ئافره‌تان و مامۆستایان یێن تایبه‌ت بخوه‌ڤه‌ و ئه‌و رێكخراوێن ئه‌ندامێن رێكخراوێن نیشتمانى یێن عیراقێ وه‌كى ئه‌وان بن.
6 ـ بڕگه‌یا (أ) : كاركرن ب هه‌ردو بڕگه‌یێن (1) و (2) یێن بریارا ژماره‌ (59) ێ مێژوویا (05 ـ 08 ـ 1968) ێ جڤاتا سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شێ هه‌تا مێژوویا ده‌رچوونا ئه‌ڤێ به‌یاننامێ، ئه‌ڤه‌ ژى هه‌مى ئه‌وان پشكداریێن دكارێ توندوتێژیێ دا ل ده‌ڤه‌رێن كوردى دا كرى دگریت. بڕگه‌یا (ب): كرێكار و فه‌رمانبه‌ر و خزمه‌تگوزارێن مه‌ده‌نى و سه‌ربازى دێ گه‌ڤه‌رن بۆ خزمه‌تێ و ئه‌ڤه‌ ژى ل دویڤ پێڤه‌گرێدانێ ب (میلاك) دێ هێته‌ بجهئینان و دێ مفایى ژ خه‌لكێ مه‌ده‌نى ل ده‌ڤه‌رێن كوردى ل دووڤ ده‌ڤه‌رێ ژى هێته‌ وه‌رگرتن.
7 ـ بڕگه‌یا (أ) ده‌سته‌یه‌ك ژ كه‌سێن خودان تایبه‌تمه‌ندى دێ پێكهێت بۆ هندێ بله‌ز دێ ده‌ڤه‌رێ ژ هه‌مى لایه‌كى ڤه‌ هه‌لسه‌نگینیت و قه‌ره‌بوویا سالێن ئه‌ڤێ دووماهیێ ب سه‌رى هاتین ڤه‌گه‌ریت و بۆدجه‌كا پێدڤى بۆ بجهئینانا ئه‌ڤى كارى دێ هێته‌ ته‌رخانكرن، ئه‌ڤ ده‌سته‌یه‌ دێ سه‌ر ب وه‌زاره‌تا كاروبارێن باكوورى بیت.
بڕگه‌یا (ب) ئاماده‌كرنا پلانا ئابوورى ب شێوه‌یه‌كى كو پێشڤه‌چوونه‌كا هه‌ڤپشك و وه‌كهه‌ڤ د هه‌مى كار و لایه‌نێن جودا جودا ل عیراقێ دابین كه‌ت و ل به‌رچاڤگرتنا بارودۆخێ پاشكه‌فتى یێ ل ده‌ڤه‌رێن كوردى دا. بڕگه‌یا (ج) ته‌رخانكرنا مووچه‌یێ خانه‌نشینان بۆ خێزانێن ئه‌وان كه‌سێن د بارودۆخێن شه‌ڕى دا پشكدارى بزاڤا چه‌كدارى یا كوردى بووین و هاتینه‌ شه‌هیدكرن و بۆ خه‌لكێ دى یێ كو ب ئه‌گه‌رێ بارودۆخى تووشى نه‌هامه‌تیێ هاتین و ل دووڤ قانوونه‌كا تایبه‌ت و ل سه‌ر شێوازێ قانوونێن كار پێ دهێته‌كرن.
بڕگه‌یا (د) كاركرنا بله‌ز بۆ دهه‌وار چوونا خه‌لكێ زیانڤێكه‌فتى و ده‌ستكورتان ب رێیا ب دووماهى ئینانا پرۆژه‌یێ خانى دروستكرنێ و تشتێن دى یێ كو كارى بۆ بێكاران دابین دكه‌ت و پێشكێشكرنا هاریكاریێن كه‌لوپه‌ل و پاره‌ى ب شێوه‌یه‌كێ گونجایى و قه‌ره‌بوویه‌كا ژ هه‌ژى پێ بهێته‌دان بۆ ئه‌وان زیانڤێكه‌فتیێن پێدڤى ب هاریكاریێ هه‌ى و ئه‌ڤه‌ ژى ب لیژنا بلند دێ هێته‌ راسپاردن و ئه‌وێن دێ ژێ هێنه‌ راكرن ئه‌وێن د بڕگه‌یێن پێشیێ دا ئاماژه‌ پێ هاتیه‌دان.
8 ـ ڤه‌گه‌راندنا ئاكنجیێن گوندێن عه‌ره‌ب و كوردان بۆ جهێن وان یێ به‌رێ، به‌لێ ئه‌و گوندێن دكه‌ڤنه‌ ئه‌وان ده‌ڤه‌رێن نابیت ببنه‌ ده‌ڤه‌رێ ئاكنجیبوونێ، ئه‌وێن حوكمه‌ت ب مه‌ره‌ما مفاداریا گشتى و ل دووڤ قانوونێ دێ كه‌ته‌ مولكێ خوه‌ و ل ده‌ڤه‌رێن نێزیكى ئه‌وان دێ هێنه‌ ئاكنجیكرن و هه‌ر زه‌ره‌ر و زیانه‌كا ژ ئه‌گه‌رێ هندێ ڤێكه‌ت بیت دێ هێنه‌ قه‌ره‌بۆكرن.
9 ـ له‌زكرن د په‌یره‌وكرنا قانوونا چاكسازیا چاندنێ دا ل ده‌ڤه‌رێن كوردى و راستڤه‌كرنا وێ ب شێوه‌یه‌كێ كو پاقژكرنا په‌یوه‌ندیا ده‌ره‌به‌گا پێڤه‌ مسۆگه‌ر بكه‌ت و هه‌مى جۆتیاران ژى پارچه‌یێن زه‌ڤیێن گونجایى پێ بهێنه‌دان و ژ ئه‌وێ باجا چاندنێ كو د ماوه‌یێ سالێن شه‌ڕى دا ل سه‌ر كۆمبووین بهێنه‌ به‌خشین و لێ خۆش ببن.
10ـ رێكه‌فتن ل سه‌ر راستڤه‌كرنا ده‌ستوورێ ده‌مكى وه‌كى ئه‌ڤێ ل خوارێ:
أـ گه‌لێ عیراقێ ژ دو نه‌ته‌وه‌یێن سه‌ره‌كى پێك دهێت، ئه‌و ژى نه‌ته‌وه‌یێن عه‌ره‌ب و نه‌ته‌وه‌یێ كوردن، ئه‌ڤ ده‌ستووره‌ دانێ ب مافێ نه‌ته‌وه‌یى یێ گه‌لێ كورد و مافێن هه‌مى كێم نه‌ته‌وه‌یان د چارچووڤێ ئێكه‌تیا عیراقێ دا دانیت.
ب ـ زێده‌كرنا ئه‌ڤێ بڕگه‌یا ل خوارێ بۆ ماده‌یێ چارێ ژ ده‌ستوورێ : (زمانێ كوردى دێ زمانێ فه‌رمى بیت ل ده‌ڤه‌رێن كوردان مل ب ملێ زمانێ عه‌ره‌بى)
ت ـ چه‌سپاندنا ئه‌ڤا به‌رى نوكه‌ د ده‌ستورێ هه‌رده‌م دا.
11ـ ڤه‌گه‌راندنا ئێزگه‌یێ رادیویێ و چه‌كێن گران بۆ حوكمه‌تێ، ئه‌ڤه‌ ژى دێ گرێدایى بجهئینانا قووناغێن دووماهیێ یێن رێكه‌فتنامێ بن.
12ـ جێگره‌كێ سه‌رۆك كۆمارى دێ كورد بیت.
13ـ قانوونا پارێزگه‌هان ب شێوه‌یه‌كى بهێته‌ راستڤه‌كرن كو ل گه‌ل ئه‌ڤێ به‌یاننامێ بگونجیت.
14ـ پشتى راگه‌هاندنا به‌یاننامێ و ب راوێژكاریكرنێ ل گه‌ل لیژنا بلند یا سه‌رپه‌رشتا بجهئینانا ئه‌ڤێ به‌یانامێ كارێ پێدڤى دێ هێته‌ ئه‌نجامدان بۆ رێكخستنا ئه‌و پارێزگه‌ه و یه‌كه‌یێن كارگێرى یێن كو پرانیا ئه‌وان كورد تێدا دژین و دێ ل دووڤ ئه‌و ئامارێن قه‌رمى هێته‌كرن و ده‌وله‌ت بزاڤێ دكه‌ت بۆ پێشڤه‌چوونا ئه‌و یه‌كه‌یێن كارگێرى بۆ به‌رفره‌هكرنا ئه‌وان، بۆ هندێ گه‌لێ كورد په‌یره‌وا سه‌رجه‌م مافێن نه‌ته‌وه‌ى یێن خوه‌ بكه‌ت و بۆ بده‌ستڤه‌ئینان و گه‌هشتنێ ب ئۆتونۆمیێ، هه‌تا ئه‌و یه‌كه‌یێن كارگێرى دهێنه‌ بجهئینان هه‌ماهه‌نگیا كاروبارێن نه‌ته‌وه‌یێ كورد دێ ب رێیا كۆمبوونا ده‌ورى د ناڤبه‌را لیژنا بلند و پارێزگه‌هێن ده‌ڤه‌رێ باكوورى هێته‌ گرێدان، ژبه‌ر هندێ ئۆتونۆمى د چارچووڤێ كۆمارا عیراقێ دا دێ هێته‌ بجهئینان، بێگومان وه‌به‌رهێنانا هه‌مى سامانه‌كێ سروشتى ل ئه‌ڤى ده‌ڤه‌رێ تایبه‌ته‌ ب ده‌ستهه‌لاتداریا ئه‌ڤێ كۆمارێ ڤه‌.
15ـ گه‌لێ كورد ب درێژیا ئاكنجییان هه‌ڤبه‌رى ئاكنجیێن عیراقێ پشكدارى ده‌ستهه‌لاتا قانووندانانێ بكه‌ن.
مێژوو دبێژیته‌ مه‌ راسته‌ شۆره‌شا ئه‌یلۆلێ تووشى نسكۆیێ بوو، لێ ئه‌و باوه‌ریا د ڤێ شۆره‌شێ دا هاتیه‌ چاندن، بۆ ئه‌گه‌رێ خوه‌ رێخستن و دروستكرنا شۆره‌شا گولانا نیشتیمانى یا پێشكه‌فتنخواز، كو هه‌رده‌م سیاسه‌تمه‌دار بناڤ دكه‌ن ته‌مامكه‌را شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن.
ل به‌ر رۆناهیا هه‌لسه‌نگاندنا شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن دا، د شۆره‌شا گولانێ دا به‌ره‌ى كوردستانى هاته‌ پێكئینان و سه‌رهلدانا بهارا سالا (1991) لێ دروست بوو.
پاشى هه‌ر قوتابیێ رێبازا بارزانى سه‌رۆك مه‌سعود بارزانى ل باژێرێ كوریێ د په‌یڤه‌كێ دا داخوازكر، كو دڤێت هه‌لبژارتن بهێنه‌كرن و ده‌وله‌تا قانوونێ بهێته‌ دامه‌زراندن و ب خۆشحالیڤه‌ ل رێكه‌فتى (19 ـ 5 ـ 1992) كه‌رنه‌ڤالێ هه‌لبژارتنان ل كوردستانێ برێڤه‌چوو.
د شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن دا دروو شمێ شۆره‌شێ (ئوتونومى بۆ گه‌لێ كوردستانێ و دیمۆكراسى بۆ عیراقى).
نوكه‌ من دڤێت بیرا خوانده‌ڤانان بینمه‌ ڤه‌ رێبازا بارزانى به‌رى (60) سالان داخوازا دیموكراسیێ بۆ عیراقێ كریه‌، لێ ب مخابنیڤه‌ هێشتا رۆژانه‌ كوشتن و تیرۆر و شكاندنا هه‌ڤدو ل عیراقێ یا به‌رده‌وامه‌ و نه‌شێن دیمۆكراسیێ په‌یره‌و بكه‌ن.
دیسا دێ بیرا خوانده‌ڤانان ئینمه‌ ڤه‌ رێبازا بارزانى دگه‌ل ئوسمانان نه‌گه‌هشتنه‌ رێكه‌فتنێن دووماهیێ، ل سه‌ر دۆزا گه‌لێ كوردستانێ.
رێبازا بارزانى ل گه‌ل رژێمێن ئێك ل دووڤ ئێك نه‌گه‌هشتنه‌ رێكه‌فتنێن دووماهیێ ل سه‌ر دۆزا گه‌لێ كوردستانێ.
نه‌خا سمه‌ رژێما گۆربه‌گۆرا به‌عس. لێ پشتى ل رێكه‌فتى (9 ـ 4 ـ 2003) په‌یكه‌رێ سه‌دام حسێنێ دیكتاتۆر ل مه‌یدانا فیرده‌وس هاتیه‌ هه‌ڕفاندن و تشته‌ك نه‌ما ناڤێ ده‌وله‌تا عیراقێ و سه‌روه‌ریا وێ جاره‌كا دى رێبازا بارزانى دگه‌ل حاكمێ مه‌ده‌نیێ ئه‌مریكى (پۆل بریمه‌ر) و جڤاتا حوكمى كه‌فتنه‌ گه‌نگه‌شه‌كرنێ ل سه‌ر دۆزا گه‌لێ كوردستانێ.
دیسان مێژوو دبێژیته‌ مه‌ رێبازا بارزانى شیان ببنه‌ كار ئه‌كته‌رێن سه‌ره‌كى د نڤیسینا ده‌ستوورێ هه‌میشه‌ یێ عیراقا فیدرال و شیان (98%) مافێن گه‌لێ كوردستانێ ب هه‌موو پێكهاتێن وێ یێن ئاینى و نه‌ته‌وه‌یى ڤه‌ مسۆگه‌ر بكه‌ن.
دیسا مێژوو دبێژیته‌ مه‌ پشتى پێشێلكرنا زێده‌تر (55) مادێن ده‌ستوورى جاره‌كادى رێبازا بارزانى میكانیزمه‌كا دى گرته‌ به‌ر ئه‌وژى ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ.
من دڤێت ل ڤێره‌ دوهى و ئه‌ڤرۆ پێگڤه‌ گرێ بده‌م ئه‌وژى:
ببێژم ئه‌رێ چ جوداهى هه‌یه‌ د ناڤبه‌را داخوازیێن شێخ عبدالسلامێ بارزانى و بارزانى نه‌مر د شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن دا و سه‌رۆك مه‌سعود بارزانى د ده‌ستوورێ عیراقا فیدرال دا و سه‌رۆكێ پێشمه‌رگه‌ د ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا ل ڤێره‌ بۆ مه‌ دیار و ئاشكه‌را دبیت، كو رێبازا بارزانى ئه‌ڤه‌ زێده‌تر ل (100) سالانه‌ ب به‌رده‌وامى خه‌بات و تێكۆشینێ دكه‌ن، ل پێناڤێ رزگارى و ئاخ و ئالا و سروود و بهایێن گه‌لێ كوردستانێ.
له‌ورا گه‌له‌كا گرنگ و پێدڤى یه‌ هه‌موو خه‌لكێ كوردستانێ (دوهى بخوینیت بۆ ئه‌ڤرۆكه‌، داكو د سوبه‌هى بگه‌هیت).
ل دووماهیێ من دڤێت ببێژم هزار سلاڤ ل گیانێ پاكێ هه‌موو شه‌هیدێن رێیا ئازادیێ بن، و سه‌روه‌رێ وان بارزانى نه‌مر و ئیدریسێ هه‌رده‌م ساخ.
من باوه‌ریه‌كا ئێكجار مه‌زن هه‌یه‌، كو ل ده‌مه‌كێ نێزیك دێ گوهۆرینێن ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دروست بن و دێ سه‌ر ئه‌نجام به‌رهه‌مێ زێده‌تر (100) سالێن خه‌بات و به‌رخودانێ و تێكۆشینێ د خزمه‌تا گه‌لێ كوردستانێ دا ته‌مام بن، ئه‌وژى راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ یه‌، لێ ئه‌م ژدل پێدڤیى ئێكرێزى و ئێكده‌نگیا گه‌لێ كوردستانێ ینه‌.
ب تنێ یا ماى ببێژم (59) سالیا شۆره‌شا ئه‌یلۆلا مه‌زن پیرۆزه‌.

50

ل بیرئینانا (44) سالیا پیلانا خیانه‌تكارا جه‌زائیر
گه‌لێ كورد پیلان شكاند و رۆژ ب رۆژێ ژ ئارمانجێن خوه‌ یێن ستراتیجى نێزیك دبیت
عه‌بدولعه‌زیز محسن بارزانى
مانشیت
(ره‌وشا فیدرالى و ئازادیا مه‌، به‌رهه‌مێ خوین و خوه و خۆراگریا گه‌لێ كورد و سه‌ركێشا دلسۆزا بارزانیێ نه‌مره‌)
ل سه‌ر رێكه‌فتنامه‌یا شه‌شى ئادارێ یا سالا (1975) یاكو هاتیه‌ نیاسین ب رێكه‌فتنا جه‌زائیر، ئه‌ڤه‌(44) سال بوورین. دنێڤبه‌را رژێما ده‌سه‌لاتدارا هه‌رفتى ل عیراقێ و رژێما ئیرانێ یا گۆر به‌گۆر داكو هاتبوو مۆركرن، د په‌راوێزێ كۆنفرانسه‌كێ ئیسلامى دا ل ده‌وله‌تا جه‌زائیر ب پیرۆزباهیا چه‌نده‌ها ده‌وله‌ت و هێزێن مه‌زن، ل ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ دژى ئاوات و داخوازیێن ره‌وایێن گه‌لێ كورد، ژلایه‌كێ دیڤه‌، پێدڤیه‌ بزانین به‌رى به‌ستنا پیلانا جه‌زائیر، كۆمبوونێن سێ قولى د ناڤبه‌را وه‌زیرێن ده‌رڤه‌ یێن هه‌رسێ ده‌وله‌تێن توركیا، عیراقێ و ئیرانێ دا، ل پایته‌ختێ توركیا، باژێرێ ئه‌نقه‌ره‌ دهاتنه‌ گرێدان و ئه‌ڤ كۆمبوونه‌ رێخوشكه‌ر دهێنه‌ هژمارتن، بۆ گرێدانا رێككه‌فتنا شه‌شى ئادارێ (1975)، وه‌سا دیار و خۆیا دبیت رێككه‌فتنا جه‌زائیر ب ئاوایه‌كى هاتبوو دارشتن كو چ ده‌لیڤه‌ نه‌بن گه‌لێ كورد به‌رگریێ نیشا بده‌ت، لێ داگیركه‌رێن كوردستانێ وه‌سا هزر د شۆره‌شا ئیلۆنێ و رابه‌رێ نه‌مرێ گه‌لێ كورد دا دكر كو تووشى شاشیه‌كا مێژوویێ بكه‌ن.
مه‌به‌ستا دوژمنان ژپیلانێ ئه‌و بوو دربه‌كێ كۆژه‌ك و بنبر داوه‌شیننه‌ گه‌لێ كورد و ژلایێ ده‌روونى ڤه‌ و روحا به‌رگریێ ل ده‌ڤ برۆخینن و وێران بكه‌ن. دوژمنان دڤیا ب رێیا هێزا له‌شكرى یا چه‌ند لایه‌ن، كارى قركرنا گه‌لێ كورد ده‌ست پێ بكه‌ن و هه‌تا زه‌مانه‌كێ دوور و درێژ گه‌لێ كورد سه‌رێ خوه‌ بۆ (امر الواقع) بچه‌مینیت و چ حزب و كۆمه‌له‌ و كه‌سێن كورد هه‌تا ئه‌ڤ زه‌مانه‌ مایه‌، نه‌ بتنێ ل كوردستانا عیراقێ، به‌لكو ل هه‌موو كوردستانێ هزر ل شۆره‌ش و به‌رگریێ نه‌كه‌ن. د ئه‌نجام دا شۆره‌ش ژییاڤه‌ و پێشكه‌فت. رێبازا بارزانى بسه‌ركه‌فت و گه‌لێ كورد په‌رله‌مان و حوكمه‌تا خوه‌ پشتى سه‌رهلدانا پیرۆز ل بهارا (1991) لێ دامه‌زراندن. داگیركه‌ران ژى ژ ئه‌نجامێ پیلانا خوه‌ یا چه‌په‌ل ده‌ه سالن، شه‌رێ ئێك و دو قركرن. پتر ژ ملیۆنه‌كا گه‌نجان كرنه‌ قوربانیێن خیانه‌تا خوه‌ ل گه‌لێ كورد و وه‌لاتێ خوه‌ ژى وێرانكر.
رێككه‌فتنا خیانه‌تكاریا جه‌زائیر ل (6/3/1975)ێ ژى درێژیدانه‌كا مێژووییه‌ بۆ وان خیانه‌تێن ل گه‌لێ كورد هاتینه‌ كرن، چونكو ئه‌ڤێ رێككه‌فتنێ هه‌موو رێك ل به‌ر كوردان گرتن و دربه‌ك بوو ل پشتا كوردان دایى، ژبه‌ر زه‌وقێ هنده‌ك به‌رهه‌م و بیرێن په‌ترۆلێ.
ئارمانجا سه‌ره‌كیا رێككه‌فتنێ نه‌هێلانا شۆره‌شا كوردى ب كریار د ده‌مێ چه‌ند ده‌مژمێران دا، شكه‌ستنا شۆره‌شا ئیلۆنا مه‌زن ل (6/3/1975) دیار بوو، ل وى ده‌مى پیلان یا گه‌رم بوو، كو ئه‌گه‌ر پێشمه‌رگه‌ خوه‌ ب ده‌ست ئیرانێ و عیراقێ ڤه‌ به‌رنه‌ده‌ن، شاهێ گۆربه‌گۆر هێزێ بكاربینت دژى گه‌لێ كورد. رێیا ب ده‌ست پێشمه‌رگه‌یێن شۆره‌شێ مایى، هنده‌ك په‌نابه‌ر چوونه‌ ئیرانێ و هنده‌كا ژى چه‌كێ خوه‌ دانا به‌ر ده‌ستێ حوكمه‌تا عیراقێ.بێگومان ئیمزاكه‌رێن رێككه‌فتناما جه‌زائیرێ وه‌سا هزر كر شۆره‌شا كوردى ب دووماهى هات و ڤێجا چریسكا وێ هه‌لنابیت، لێ هزر و بۆچوونێن وان پتر به‌روڤاژى هاتن. ئه‌وبوو پشتى سال وه‌خته‌كى ب دروستى ل (26 گولانێ 1976) جاره‌كا دى ئاگرێ چریسكا شۆره‌شا كوردى دگۆپیتكێن چیایێن كوردستانێ دا غونى و جاره‌كا دى به‌رده‌وامى ب خه‌باتا خوه‌ یا شۆره‌شگێرانه‌ دا ب ناڤێ (شۆره‌شا گولانێ یا پێشكه‌فتنخواز). پاشى مه‌ هه‌میان دیت چ ب سه‌رێ وان هه‌موو خیانه‌تكاران هات و هه‌ر ئێك ب ده‌رده‌كى چوو، شۆره‌شا ئیلۆنا مه‌زن بوو كارتێكرنا وێ یا نه‌ته‌وه‌یى ژتوخیبێ كوردستانا عیراقێ به‌ر ب هه‌موو پارچێن كوردستانێ ده‌رباز ب بوو و ببوو گه‌فه‌ك ل سه‌ر وه‌لاتێن كوردستانا لێكڤه‌كرى، ل سالا (1980) شه‌ر د نێڤبه‌را عیراقێ و ئیرانێ دا ده‌سپێكر و پاشاى شه‌رێ كه‌نداڤێ دووێ ژى ب دووڤدا هات، ئه‌ڤ رێككه‌فتنا خیانه‌تى هه‌مبه‌رى كوردان بوو ئێك ژ ئه‌گه‌رێن گرنگێن ئالۆزى و نه‌ره‌حه‌تیا ده‌ڤه‌رێ و دێ هه‌روه‌سا مینت هه‌تاكو كورد داخوازیێن خوه‌ یێن عادیلانه‌ بجه بینن، چونكو ئێك ژ ئه‌نجامێن راسته‌وخوه‌ یێن رێككه‌فتنا جه‌زائیر تێكدانا گه‌لێ كورده‌، له‌ورا راپۆرتا (ئۆپك) پشكا (ج)ماده‌یێ (3) دبێژیت: سیاسه‌تا مه‌ به‌رامبه‌ر كوردان نه‌ یا ئه‌خلاقى بوو، چونكو نه‌ مه‌ هاریكاریا وان كر و نه‌ مه‌ هێلا ئه‌و ئاریشه‌یێن خوه‌ ب دانوستاندنان چاره‌ بكه‌ن، مه‌ پشتا خودایێ، وێ خیانه‌تێ گه‌له‌ك گه‌له‌ك كار ل سه‌ر سه‌نتا سیاسه‌تا ده‌ولى كر و هه‌تا سیاسه‌تا (نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى ژى) به‌رامبه‌ر دۆزا گه‌لێ كورد، نه‌ بتنێ ل كوردستانا عیراقێ به‌لكو ل سه‌رانسه‌رى كوردستانێ ئه‌و شۆره‌شا كوردى ژى یا گه‌هشتیه‌ قووناغێن گه‌شدار، ئه‌و ره‌وشا فیدرالى و ئازادیا گه‌لێ كورد نها ل كوردستانا عیراقێ تێدا دبۆریت، هه‌موو به‌رهه‌مێ خوین و خوه و خۆراگرى و قوربانیێن گه‌لێ كورد و سه‌ركێشا دلسۆزانه‌ و كوردپه‌روه‌رانه‌یا بارزانیێ نه‌مره‌، راسته‌ شكه‌ستنا ئادارا (1975)، شكه‌ستنا وێرانكه‌ر بوو، ژ نشكه‌كێ ڤه‌ و خیانه‌ته‌كا مه‌زن بوویه‌ و ڤه‌ژانا وێ كارتێكرنا خوه‌ ل سه‌ر ده‌روونێ هه‌ر كورده‌كى هه‌بوویه‌، لێ به‌رامبه‌ر وێ، ده‌نگێ دۆزا كوردى ده‌نگڤه‌دا و مه‌ودایێ خوه‌ به‌رفره‌هتر لێكر، هه‌تا وژدانا ره‌ئیا گشتیا جیهانى ژى ل وى ده‌مى هه‌ژاندى. له‌ورا ژى ئه‌ڤرۆكه‌ د ڤێ بیره‌وه‌ریێ دا، ئه‌م دكارین بێژین گه‌لێ كورد پیلان شكاند و نها یێ به‌ر ب ئارمانجێن خوه‌ یا دایه‌ رێ و به‌ر ب پێشڤه‌دچیت.
ئانكو پشتى پیلانا جه‌زائیر شۆره‌شا گولان نیشتیمانى و پێشكه‌فتنخواز هاته‌ به‌رپاكرن و ل دووڤ دا به‌رى كوردستانى و پاشى سه‌رهلدان و پشتى هنگى هه‌لبژارتن و دروستكرنا په‌رله‌مان و حوكمه‌تێ و په‌سه‌ندكرنا فیدرالیه‌تێ و پێشكه‌فتن و پێشخستنا كوردستانێ و خوشگوزه‌رانیا خه‌لكى و شكاندنا مه‌زنترین گرۆپێ تیرۆرستیێ داعش و ئه‌نجامدانا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ و نوكه‌ پلان و ئارمانجێن ستراتیجى هاتینه‌ دانان بۆ راگه‌هاندن و پاراستنا ده‌وله‌تا كوردستانێ و ده‌وله‌تسازیێ داكو نیشا هه‌موو جڤاكێ جیهانێ بهێته‌دان خودانێن پیلانا خیانه‌تكاریا جه‌زائیر گۆربگۆر بوون گه‌لێ كورد و خه‌لكێ كوردستانێ ژى سه‌ركه‌فت، له‌ورا ل دووماهیێ جاره‌كا دى ل (44) سالیا ڤێ پیلانا نێڤده‌وله‌تێ دا دێ بێژین چو جاران نه‌ مه‌ خوه‌ چه‌ماندى یه‌ و نه‌ خوه‌ دچه‌مینین.

61

رۆلێ ئاواره‌یان
ـ پشكا پازدێ:
دبێژن ئاواره‌یى ده‌رده‌كێ گه‌له‌ك گرانه‌، چونكو ژ ئه‌نجامێ روودانه‌كێ ل سه‌ر ملك و مال حالێن خوه‌ ره‌ڤینه‌ ئاواره‌یى جهه‌كێ دى بووینه‌ نه‌خاسمه‌ ئه‌و ئاوارێن ده‌ڤه‌را شنگالێ و ده‌وروبه‌رێن پارێزگه‌ها مووسل كو پشتى هاتنا داعش ئه‌و خه‌لكێ كه‌فتینه‌ ده‌ستێ داعش ل گه‌ل خوه‌ برن و وه‌كو وان ڤیاى سه‌ره‌ده‌رى دگه‌ل كرن، لێ ئه‌وێن دى ل سه‌ركوت و پێخاس ب زكێ برسى ب گریا زارۆیان ب رۆندكێن دایكان ب ترسه‌كا زێده‌ به‌ر ب ده‌شت و چیا برێكه‌فتن بۆ هندێ بشێن گیانێ خوه‌ ژمرنێ رزگاربكه‌ن قه‌ستا كوردستانێ كرن نه‌خاسمه‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ دهۆكیا ژى ب حوكمه‌ت و خه‌لك ڤه‌ پێشوازیه‌كا ئێكجار مه‌زن ل وان كرن ده‌رگه‌هێن مالێن خوه‌ بۆ ڤه‌كرن ده‌رگه‌هێن قوتابخانان بۆ ڤه‌كرن هه‌رچه‌نده‌ باراپترى نه‌ بوسلمان ژى بوون لێ ده‌رگه‌هێن مزگه‌فتان بۆ هاتنه‌ ڤه‌كرن، لێ ئه‌ڤرۆكه‌ قووناغه‌كا دى یا ژیانێ هاتیه‌ پێش پێدڤیه‌ هه‌مى خه‌لكێ كوردستانێ ب هه‌مى ئۆل و نه‌ته‌وه‌ڤه‌ خوه‌، لێ بكه‌نه‌ خودان ئه‌وژى پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ یه‌، من دڤێت بیرا ئاوارا بینمه‌ڤه‌ كو ئه‌گه‌ر وان بڤێت بزڤرنه‌ڤه‌ سه‌روارێ خوه‌ جهێ بابوكالێن خوه‌ جاره‌كا دى تووشى ئاواره‌یێ و ده‌ربه‌ده‌ریێ و ره‌ڤێ و ترسێ و برسێ و جینۆسایدێ نه‌بنه‌ڤه‌، ب تنێ ده‌رمانێ وان راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ یه‌ د ناڤا راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ دا هه‌مى پێشبینى ئه‌ون كو شنگال و ده‌ڤه‌را شنگالێ دێ بیته‌ پارێزگه‌ه كو ئه‌گه‌ر ببیته‌ پارێزگه‌ه ژى مافه‌كێ سروشتى یێ خه‌لكێ وێ ده‌ڤه‌رێ یه‌، چونكو قه‌زا شنگالێ ئێك ژ كه‌ڤنترین قه‌زایێن عیراقێ و كوردستانێ یه‌ وه‌ ده‌مێ خه‌لك ب به‌لێ ده‌نگى بۆ ریفراندۆما سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ دده‌ن بلا باش بزانن پشته‌ڤانیه‌كا ئێكجار مه‌زنه‌ بۆ پێشمه‌رگه‌هێن قه‌هره‌مان نه‌خاسمه‌ ل سه‌رجه‌مێ (1710) شه‌هیدێن ب تنێ د شه‌رێ داعش دا نێزیكى (600) پێشمه‌رگه‌ ل ده‌ڤه‌را شنگالێ بۆ رزگاریا ئاخا شنگالێ هاتینه‌ شه‌هیدكرن و ل سه‌رجه‌مێ زێده‌تر (11000) هزار بریندارا نێزیكى (3000) هزاران ب تنێ ل سنۆرێ ده‌ڤه‌را شنگالێ هاتینه‌ برینداركرن دڤێت ئه‌ڤ چه‌نده‌ د هزر و مه‌ژى و عه‌قلێ هه‌مى ئاواران دا بیت و چ جاران ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژبیرنه‌كه‌ن وه‌ پاداشتێ خینا وان شه‌هیدان پاداشتێ قاره‌مانیا وان پێشمه‌رگان به‌ژدارى كرنه‌ دریفراندۆما سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ دا هه‌مى پێكڤه‌ ببێژن (به‌لێ)، دیسا بۆ هندێ هه‌مى ئه‌و زارۆ و كچ و كوڕ و ژن و مێرێن د ده‌ستێ داعش دا بهێنه‌ رزگاركرن باشترین هێز بۆ رزگاركرنا وان به‌ژداریكرنه‌ د ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا، چونكو ده‌مێ كوردستان دبیته‌ ده‌وله‌ت دكه‌ڤیته‌ ل سه‌ر نه‌خشێ جیهانێ د وى ده‌مى دا پێدڤى یه‌ جیهانا ئازاد هه‌مى پێكڤه‌ وان هه‌مى مرۆڤان ژ ده‌ستێ تیرررستان رزگار بكه‌ن.
د هه‌مان ده‌م دا پاداشتكرنا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ خه‌لكێ كوردستانێ پاداشتا قوتابخانان دێران مزگه‌فتان د ده‌مێ ئاواره‌ بوونا وان و ڤه‌حه‌واندنا وان بتنێ بتنێ پشكداریكرنا ئاواره‌یانه‌ دپرۆسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا ده‌مێ كوردستان دبیته‌ ده‌وله‌ت سنوورێن مه‌ژى دێ پاراستى تر بن ئه‌و عه‌ره‌بێن شۆڤینى و جیرانێن ده‌ڤه‌را شنگالێ ئه‌وێن بووینه‌ ئه‌گه‌رێ ئه‌نجامدانا جینۆساید و تاوان و كاره‌ساتا وێ ده‌ڤه‌رێ ئێدى دێ خاترا خوه‌ ژ وان خوازن و ئه‌و دێ ل ده‌وله‌ته‌كا دى بن توژى دێ ل ده‌وله‌تا خوه‌بى ژ ئه‌ڤرۆ وێڤه‌ هه‌مى خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ دێ ب ئارامى و ئێمناهى ژیانێ ده‌ربازكه‌ن بۆ هندێ باشترین خزمه‌تگوزارى ل ده‌ڤه‌رێ هه‌بیت بۆ هندێ خودان ژیانه‌كا سه‌رده‌میانه‌ بن وه‌كى هه‌مى جڤاكێن جیهانێ دچارچووڤێ به‌خته‌وه‌ریێ دا بژین ده‌رمانێ ده‌ردێ هه‌مى ئاواره‌یان به‌ژدارى كرنه‌ دریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا.
ئه‌گه‌ر نوكه‌ ئاواره‌ د نه‌ ئارام بن ژبه‌ر نه‌ ئاواره‌بوونێ پشتى راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ دێ هه‌ڤركیا خۆشگوزه‌رانیا ژیانێ كه‌ن وه‌ دێ د چارچووڤێ نه‌ ئارامیێ دا ده‌رباز بن پارێزگه‌ها شنگالێ ژى وه‌كى هه‌مى پارێزگه‌هێن دى دێ خزمه‌تگوزاریێن جورا و جۆر بۆ وى خه‌لكى هه‌بن وه‌ دێ ئۆفیسێن رێكخراوێن جڤاكێ مه‌ده‌نى و رێكخراوێن بیانى رێكخراوێن سه‌ر ب نه‌ته‌وێن ئێكگرتى ڤه‌ دێ لێ هێنه‌ دامه‌زراندن دوى ده‌مى دا دێ ده‌نگ و ره‌نگ و پێدڤى و داخوازیێن وان راسته‌وخوه‌ گه‌هنه‌ جیهانا ژ ده‌رڤه‌ وه‌ دێ ل دووڤ پێدڤى و داخوازیێن وان پلان و به‌رنامه‌ بۆ هێنه‌ دانان وه‌ دێ خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ ئه‌و بخوه‌ كارمه‌ند بن د ناڤ وان رێكخراوان دا دێ كارمه‌ند بن د ناڤ داموده‌زگه‌هێن ده‌ڤه‌را خوه‌دا دێ پێشمه‌رگه‌ بن بۆ پاراستنا سنوورێن ده‌ڤه‌را خوه‌ د وى ده‌مى دا باشترین ژیان دێ بۆ ده‌ڤه‌رێ زڤریت و دێ خه‌لكێ وێ ده‌ڤه‌رێ هه‌ست ب ئارامیه‌كا زێده‌كه‌ت، لێ ئه‌گه‌ر وان بڤێت ئه‌وا مه‌ گۆتى بۆ وان چێ بیت دڤێت هه‌مى ئاواره‌ ب كچ و كورڤه‌ ب ژن و مێرڤه‌ ب پیر و كال ڤه‌ ب كه‌رنه‌ڤاله‌كێ ئێكجار مه‌زن ب ئالایێ كوردستانێ ب سروودا ئه‌ى ره‌قیب پێكڤه‌ (25/9/2017) ببێژن به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بلا ئاواره‌ هه‌مى خه‌لكێ كوردستانێ ب هه‌مى پێكهات و ئاین ڤه‌ نه‌كه‌ڤنه‌ د چارچووڤێ دودلیێ دا نه‌بێژن ئه‌م نزانین كانێ ریفراندۆم دێ هێته‌ پاشخستن یان نه‌ ئه‌ز دبێژمه‌ وان ناهێنه‌ پاش ئێخستن چونكو ریفراندۆم ئامرازه‌ بۆ جێبه‌جێكرنا ئارمانجا مه‌زن ئه‌وژى راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ یه‌ ژبه‌ر هندێ دێ بێژم به‌دیلێ ریفراندۆمێ ب تنێ ئه‌نجام دانا ریفراندۆمێ یه‌ یان ب رامانه‌كا دى به‌دیلێ ریفراندۆمێ بتنێ راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ یه‌.

51

رۆلێ مامۆستایان

• پشكا سێزدێ:
ده‌مێ من گوه ل په‌یڤا مامۆستا دبیت یان مامۆستایه‌كى دبینم، ئێكسه‌ر قووناغا سه‌ره‌تایى یا خواندنێ د ژیانا من دا دهێته‌ بیرا من و رۆلێ مامۆستاى دهێته‌ بیرا من كانێ مامۆستا د ناڤ جڤاكى دا د هه‌مى قووناغێن ژیێ مرۆڤى چه‌ندێ گرنگ و مه‌زن و ب بهایه‌ مامۆستا ئه‌و كار ئه‌كته‌رێ كارایه‌ ده‌مێ هه‌ر تاكه‌كه‌سه‌كێ ب تایبه‌ت دقووناغا زارۆكینیێ و تاكو دووماهیا ژیێ وى ژتاریێ به‌ر ب رۆناهیێ دبه‌ت مامۆستا ئه‌و كار ئه‌كته‌ره‌ ده‌مێ ئه‌و گۆتنا كورده‌واریا مه‌زنان دهێته‌ بیرا مرۆڤى ده‌مێ دبێژن ئێك ب سه‌دا و سه‌د ب ئێكێ ل گۆر باوه‌ریا من مامۆستا ئه‌و تاكه‌كه‌سه‌ ئه‌وێ ب راستى ژى نه‌ ئێك به‌رامبه‌رى سه‌دایه‌ به‌لكو ئێك به‌رامبه‌رى هزارا و هێشتا زێده‌تره‌ ،لێ داكو بهێنه‌ سه‌ر وى بابه‌تى ئه‌وێ مه‌ دڤێت به‌حس بكه‌ین. ئه‌و ژى رۆلێ مامۆستایه‌ ژبۆ پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ كانێ ئه‌گه‌ر مامۆستایى بڤێت رۆل هه‌بیت و رۆلێ خوه‌ بگێریت و ببیته‌ ئه‌و مرۆڤێ گه‌له‌ك مه‌زن و كاریگه‌ر د ناڤ جڤاكى دا ب تایبه‌ت بۆ پرسه‌كا نشتیمانى و نه‌ته‌وه‌یى و په‌روه‌رده‌یى مینا پرسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ مامۆستا بشێت گرنگیا ریفراندۆمێ بۆ هه‌مى ته‌خوچینێن جڤاكى به‌حس بكه‌ت مامۆستا دشێت پیرۆزیا ریفراندۆمێ بۆ هه‌مى جڤاكى به‌حس بكه‌ت، مامۆستا دشێت خه‌لكى هانبده‌ن داكو پشكداریه‌كا ئێكجار مه‌زن و كار دڤێ پرۆسێسێ دا بكه‌ت، مامۆستا دشێت ده‌نگێ به‌لێ ئه‌و به‌لێ یا ل شه‌كرێ شرینتر بۆ هه‌مى خه‌لكى شرۆڤه‌ بكه‌ت مامۆستا دشێت ب ده‌نگێ به‌لێ هیڤى و ئۆمێدێن مه‌زن ل ده‌ڤ خه‌لكى په‌یدا بكه‌ت چونكو گه‌له‌ك جاران د ناڤ خه‌لكى و خێزانێ دا ده‌یك و باب پرسیاره‌كێ ل زارۆیێن خوه‌ دكه‌ن دبێژن كورێ من یان كچا من ئه‌ڤ كاره‌ یان ئه‌ڤ تشته‌ یان ئه‌ڤ پێزانینه‌ یا خه‌له‌ته‌ د به‌رسڤێ دا زارۆك دبێژنه‌ ده‌یك و بابێن خوه‌ هوون دره‌وا دكه‌ن ده‌یك و باب دبێژن بۆچى ئه‌م دره‌وا دكه‌ین تو چاوا دزانى ئه‌م دره‌وا دكه‌ین ئه‌ڤ تشتێ مه‌ گۆتى یێ راسته‌ نه‌ دره‌وه‌ د به‌رسڤێ دا زارۆك دبێژن مامۆستایێ مه‌ یان مامۆستامه‌ ئه‌ڤ پێزانینه‌ یا گۆتیه‌ مه‌ زارۆك دبێژن ئه‌وا مامۆستاى گۆتى یا دروسته‌ نه‌ك ئه‌وا هین دبێژن.
له‌ورا ئه‌گه‌ر چه‌ند پێزانینه‌ك یا شاش ژى بیت ماده‌م مامۆستاى گوتیه‌ ئه‌و یا دروسته‌ ژ به‌ر هندێ مامۆستا گه‌له‌كێ ب بها و عه‌زیزه‌ ل ده‌ڤ هه‌ر تاكه‌كێ جڤاكى یا من دڤێت بێژم ئاخفتنا من گۆتنێن من د ئاراسته‌كرینه‌ بۆ وى مامۆستایێ عه‌زیز كو دڤێت نوكه‌ مه‌زنترین رۆل باشترین رۆل بهاترین رۆل بگێریت دپرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا، داكو هه‌مى جڤاكێ كوردستانێ ب هه‌مى پێكهاتێن خوه‌ڤه‌ ل تارستانا زولم و زورداریا رژێمێن ئێك ل دووڤ ئێكێن عیراقێ رزگار بكه‌ن جڤاكى به‌ره‌ڤ رۆناهیه‌كا گه‌له‌كا ب شه‌وق و ئاشنا بكه‌ن وه‌ ل گۆر باوه‌ریا من هه‌ر ئه‌ڤ چاڤه‌رێ یه‌ ل مامۆستایان دهێته‌كرن چونكو مامۆستایان د هه‌مى قووناغێن حكومرانیێ دا درێغى نه‌كریه‌ مینا د سالا(1991) دا مامۆستایێن كوردستانێ بوون نه‌هێلان پرۆسا خواندنێ را ب وه‌ستیت ب خوبه‌خشانه‌ و بێ به‌رامبه‌ر ئایندێن زارۆیێن كوردستانێ رۆنكرن سه‌رفه‌رازیه‌كا ئێكجار مه‌زن بۆ خوه‌ ملله‌تێ خوه‌ بۆ حوكمه‌تا خوه‌ دروستكرن د پێشوازیكرنا ئاواران دا ده‌رگه‌هێن قوتابخانان بۆ ئاواران ڤه‌كرن گرۆپێن رێكخستنێ یێن مامۆستایان دروستكرن و خزمه‌تا وان كر دبرینا میزانیا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا ژلایێ حوكمه‌تا عیراقێ ڤه‌ دابه‌شكرنا مووچێ مامۆستایى بۆ نیڤه‌كێ واته‌ نیڤ مووچه‌ هه‌ر مامۆستاى نه‌هێلا پرۆسا خواندنێ راوه‌ستیت و به‌رده‌وامى ب په‌روه‌رده‌ و فێركرن و زانست و زانینێ دا ئه‌ڤه‌ هه‌مى ئه‌و سه‌رفه‌رازینه‌ ئه‌وێن مامۆستاى بخوه‌ تۆماركرى و مه‌زناهیا خوه‌ نیشا جڤاكى داى لێ ئه‌ڤرۆكه‌ چاڤه‌رێیه‌كا ئێكجار مه‌زن و مه‌زنتر ل مامۆستاى دهێته‌كرن ژبۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ، دیسا خه‌تیرێ هه‌ره‌ مه‌زن دده‌ستێن وى دابیت.
چونكو خودان هزره‌، چونكو ره‌وشه‌نبیره‌ ،چونكو خودان زانست و مه‌عریفه‌یه‌ وه‌ ئه‌و زێده‌تر ئێكێ دى گه‌له‌ك باش دژیانێ دگه‌هیت وه‌ مامۆستا گه‌له‌ك باش دزانیت كانێ ریفراندۆما سه‌ربه‌خویا كوردستانێ چه‌ندا مه‌زن و گرنگ و پیرۆزه‌ مامۆستا گه‌له‌ك باش دزانیت دروستبوون و راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ چه‌ندا بهایه‌، له‌ورا ده‌لیڤه‌كا گه‌له‌ك گرنگ و زێرینه‌ بۆ مامۆستاى هاتیه‌ پێش كو ئه‌و به‌رى ته‌خه‌كا دى یا جڤاكى ده‌ستپێشخه‌ریێ بكه‌ت وه‌ رۆلێ خوه‌ بگێریت دپروسا ریفراندوما سه‌ربه‌خویا كوردستانێ دا وه‌ دێ شێت ڤێ جارێ ژى وه‌كى جارێن دى سه‌رفه‌رازیه‌كا هێشتا مه‌زنتر تۆمار بكه‌ت وه‌ دێ شێت مامۆستاى و په‌یڤا مامۆستاى بێخیته‌ د مێژوویا سه‌رفه‌رازیێ دا. له‌وما ل دووماهیێ دبێژم مامۆستایێ قه‌درگران مامۆستایێ ب بها مامۆستایێ عه‌زیز و خرشتڤى ئه‌ز دگه‌ل ته‌ تو دگه‌ل من ئه‌م هه‌ردو پێگڤه‌ بۆ ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ.

به‌ر ب سه‌رخه‌بوونێ
رۆلێ وه‌رزشڤانان
پشكا چاردێ:
دبێژن ئه‌وا د رێیا وه‌رزشێ دا دهێته‌كرن، د رێیا سیاسه‌تێ دا ناهێته‌كرن، واته‌ ئه‌وێن وه‌رزشێ دكه‌ن پلان و به‌رنامێن وه‌رزشى دادرێژن هه‌مى پێگڤه‌ وه‌رزشڤانن ل هه‌مى جیهانێ ژى وه‌رزشێ و وه‌رزشڤانا كارتێكرنه‌كا ئێكجار مه‌زن ل سه‌ر رایا گشتى هه‌یه‌، د هه‌مان ده‌م دا هه‌ڤركیه‌كا مه‌زن د ناڤبه‌را هه‌لبژارتیێن وه‌رزشى و یانه‌یێن وه‌رزشى و هانده‌رێن وه‌رزشى هه‌یه‌، ئه‌وا من دڤێت ببێژم رۆلێ وه‌رزشڤان و وه‌رزشكارایه‌ د بانگه‌شه‌یا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا ل گۆر باوه‌ریا من وه‌رزشڤان دشێت رۆله‌كێ ئێكجار مه‌زن بگێریت د هه‌مى پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا، بۆ نموونه‌ دو یانه‌یێن وه‌رزشى د رێیا وه‌رزشڤانان دا دشێن جوانترین یارى پێشكه‌شى هانده‌رێن خوه‌ بكه‌ن ب ئارمانجا هاندانا هانده‌ران و خه‌لكى بۆ پشكداریكرنێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا، لێ ده‌نگێ به‌لێ وه‌رزشێ ب هێزتر دكه‌ت ده‌نگێ به‌لێ وه‌رزشڤانى جوانتر و باشتر و ب بهاتر نیشا هانده‌رى دده‌ت، دیسا وه‌رزشڤان دشێت د رێیا ریكلامه‌كا وه‌رزشى دا بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ هه‌مى هانده‌رێن وه‌رزشى سه‌رنجا وان رابكێشیت بۆ هندێ ب ئێك ده‌نگ و ره‌نگ هه‌مى پێكڤه‌ پشكداریێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ن.
یانه‌یێن وه‌رزشى د رێیا وه‌رزشڤانێن خوه‌ دا دشێن هه‌مى رێك و میكانزمان بكاربینن بۆ هانده‌را و هانده‌رێن خوه‌ داكو هه‌مى پێگڤه‌ پشكداریێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ن.
وه‌ ب جۆره‌كێ هانده‌رێن خوه‌ تێبگه‌هینن كو ئه‌گه‌ر ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ سه‌رگرت دێ كارێ وه‌رزشى ژى پێشكه‌ڤیت ئێك ژ پێشكه‌فتنێن هه‌ره‌ مه‌زن و به‌رچاڤێن كوردستانێ دروستكرنا هه‌لبژارتیێ كوردستانێ یه‌ كو ئه‌و هه‌لبژارتى دێ یاریێن مه‌زن ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ ل گه‌ل هه‌لبژارتیێن دى یێن ده‌وله‌تا كه‌ن و هه‌لبژارتیێ كوردستانێ دێ شێت ل سه‌ر هه‌مى جلوبه‌رگێن وه‌رزشى و ئه‌درێسێن وان ئالایێ كوردستانێ هه‌بیت وه‌ دشێن ل هه‌مى وه‌لاتێن جیهانێ د كۆنگره‌یێن رۆژنامه‌ڤانى دا به‌حسا هه‌لبژارتیێ كوردستانێ بكه‌ن ل پشتا وان ل به‌ر سنگێ وان ئالایێ كوردستانێ یێ دانایى بیت ئه‌گه‌ر وه‌رزشڤانا بڤێت هیچ وه‌رزشڤانه‌كێ كوردستانێ ئێدى ب ناڤێ عیراقێ پشكداریێ د هیچ به‌ریكانه‌ و قاره‌مانیه‌كێ دا نه‌كه‌ن، دڤێت ئه‌و خێزان و مال و مالباتێن خوه‌ هانده‌رێن خوه‌ پالپشت و پشته‌ڤانێن خوه‌ هه‌مى پێكڤه‌ پشكداریێ د ریفراندوما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ن، هه‌كه‌ وان بڤێت ژ ئه‌ڤرۆ وێڤه‌ د هه‌مى به‌ریكانه‌ و قاره‌مانیان دا ب ناڤێ كۆمارا كوردستانێ پشكداریێ بكه‌ن زێده‌تر رێز ل وان بێته‌گرتن پێشوازى ل وان بێته‌كرن وه‌كو وه‌رزشڤانێن كۆمارا كوردستانێ دڤێت بێ دودلى ئه‌و و هانده‌رێن خوه‌ پێكڤه‌ پشكداریێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ن.
چونكو هه‌ر ته‌خه‌كا جڤاكى دشێت رۆلێ خوه‌ بگێریت پشك هه‌بیت د دروستكرن و راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ دا، لێ دڤێت د ناڤبه‌را هه‌مى ته‌خوچینێن جڤاكى هه‌ڤركى دروست ببیت بۆ هندێ كانێ كى دێ شێت پشكا باش و مه‌زن ب ده‌ستكه‌ڤیت ب دیتنا من ئه‌گه‌ر وه‌رزشڤانى بڤێت دێ پشكا هه‌ره‌ مه‌زن ب به‌ر وى كه‌ڤیت ددروستكرنا ده‌وله‌تا كومارا كوردستانێ دا وه‌ پاشان پاریێ مه‌زن ژى دێ هه‌ر بۆ وى بیتن هانده‌رێن مه‌زن ژى دێ هه‌ر بۆ وى بن وه‌ به‌رى دروستبوونا ده‌وله‌تێ ب سه‌دان كه‌س دێ پشته‌ڤان و هانده‌ر بن بۆ وه‌رزشڤانى، لێ پشتى دروستبوونا ده‌وله‌تێ ئه‌ڤ رێژه‌ دێ زێده‌ بیت و دێ ب هزاره‌ها كه‌س هانده‌ر و پشته‌ڤان بن بۆ وه‌رشڤانى، چونكو وه‌رزشا كوردستانێ ژى دێ چیته‌ د ناڤ نه‌خشێ وه‌رزشا جیهانى دا واته‌ وه‌رزشڤان و یانه‌یێن وه‌رزشى هه‌لبژارتیێ كوردستانێ دێ ب ناڤێ كۆمارا كوردستانێ پشكداریێ د هه‌مى به‌ریكانه‌ و قاره‌مانیێن جیهانى دا كه‌ن، له‌ورا ژبۆى ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ژى وه‌رزشڤانان رۆله‌كێ هه‌رێ مه‌زن هه‌یه‌، كو من باوه‌رى پێ هه‌یه‌ یێن دكه‌ن هێشتا ژى دێ كه‌ن هه‌ر ئه‌ڤه‌ ژى ل وان دهێته‌ چاڤه‌رێكرن خاله‌كا گه‌له‌ك گرنگ و مه‌زن من دڤێت به‌حس بكه‌م د هه‌مى یاریكرنێ دا هێلا سپى یا هاتیه‌ دیاریكرن بۆ هه‌ر یاریه‌كێ واته‌ ئه‌و هێلا سپى سنۆرێن یاریكرنا راست و دروست و یاساینه‌ بۆ هندێ بۆ كوردستانێ ژى هێل و سنوور و نه‌خشه‌ بێنه‌ دیاریكرن وه‌رزشڤان دشێت مه‌زنترین رول هه‌بیتن چونكو ده‌مێ ته‌په‌ ژ هێلا سپى ده‌ر دكه‌ڤیت یارى رادوه‌ستیت وه‌ ده‌مێ سنوور بۆ كوردستانێ هاتنه‌ دیاریكرن هه‌مى كاره‌سات و تاوان و جینوساید ل سه‌ر كوردستانێ رادوه‌ستن واته‌ هه‌ردوكا په‌یوه‌ندیه‌كا راسته‌وخو پێگڤه‌ هه‌یه‌، له‌ورا ژى بۆ هندێ ئه‌وا مه‌ ل ده‌ستپێكێ گۆتى نوكه‌ ژى بێژینه‌ ڤه‌ و بیرا هه‌مى وه‌رزشڤانان بینینه‌ ڤه‌ كو كارێ وه‌رزشى ژ كارێ سیاسى كێمتر نینه‌، به‌لكو د گه‌له‌ك روودان و پێشهاتان ژى دا زێده‌تره‌ ژى، چونكو گه‌له‌ك جاران ئه‌وا وه‌رزش دشێت بكه‌تن سیاسه‌ت نه‌شێت بكه‌ت وه‌ ئه‌وا وه‌رزش دكه‌ت درێكا وه‌رزشڤان و وه‌رزشكارا دایه‌، له‌ورا بۆ هه‌ر روودانه‌ك و پێشهاته‌كێ وه‌رزشڤان و وه‌رزشكارا رۆله‌كێ مه‌زن هه‌یه‌ د پرۆسه‌یا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ژى دا دێ شێن ئه‌و كار ئه‌كته‌رێن كارا بن سه‌ركێشیا پشكه‌كا هه‌ره‌ مه‌زنا جڤاكى بكه‌ن بۆ هاندانا خه‌لكى دپشكداریكرنا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا ل دووماهیێ دێ بێژم وه‌رزشڤان و وه‌رزشكارێ خوشتڤى ئه‌گه‌ر ته‌ بڤێت یێ دلشاد و سه‌ركه‌فتى بى د هه‌مى یاریێن خوه‌دا بێژه‌ به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ئه‌گه‌ر ته‌ بڤێت د مه‌زنترین قاره‌مانیا جیهانى دا هه‌ڤركیێ بكه‌ى و ببیه‌ قاره‌مانێ جیهانێ ژته‌ دهێته‌ خواستن ته‌ مه‌زنترین رۆل هه‌بیت دریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا، چونكو سه‌ركه‌فتنا ریفراندۆمێ ب ده‌نگێ به‌لێ راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ مه‌زنترین كاسا سه‌ركه‌فتنێ یه‌ د ده‌ستێن ته‌دا، له‌ورا كوردستان داخوازێ ژته‌ و هانده‌رێن ته‌ دكه‌ت (25/9/2017) هوون هه‌مى پێگڤه‌ ببێژن به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ.

71

• پشكا یازدێ:

رۆلێ دوكانداران
یا ڤه‌شارتى نینه‌ كو هه‌ر جار ئه‌م به‌حسێ رۆلێ ته‌خه‌ك و چینه‌كا گرنگا جڤاكى دكه‌ین ل دووڤ تێگه‌هشتنا مه‌ هه‌مى ئه‌وێن ئه‌م به‌حس دكه‌ین دگرنگن، لێ هنده‌ك ل هنده‌كێن دى گرنگترن ئه‌وا ئه‌ڤێ جارێ من دڤێت به‌حسێ رۆلێ وان بكه‌م، ئه‌و ژى(دوكاندارن) رۆلێ دوكانداران وه‌كو ئه‌و ته‌خا گه‌له‌ك گرنگ كو رۆژانه‌ راسته‌وخوه‌ دانوستاندنێ ل گه‌ل خه‌لكى دكه‌ن ئه‌و دشێن رایا گشتى ب هه‌ر ئاراسته‌یه‌كا وان دڤێت ببه‌ن چونكو ب رێیا كارێ خوه‌ دانوستاندنان ل گه‌ل ته‌خێن دى یێن جڤاكى دا رۆژانه‌ ل گه‌ل هزاره‌ها مرۆڤان دكه‌ن ئه‌گه‌ر وانا بڤێت دێ جڤاكى ب ئاراسته‌یه‌كا ئه‌رێنى ڤه‌ به‌ن یان به‌روڤاژى، له‌ورا ل گۆر باوه‌ریا من دوكاندار دشێن رۆله‌كێ ئێكجار مه‌زن د پرۆسه‌یا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا بگێرن، دوكاندار وه‌كو مرۆڤه‌كێ رێنجبه‌ر دشێت رۆلێ خوه‌ د هه‌مى پرۆسێن ژیانێ دا بگێریت و رێنجبه‌ریا خوه‌ رۆژ ب رۆژێ به‌ر ب پێشڤه‌ ببه‌ت، چونكو دڤێت بزانیت ئه‌گه‌ر نشتیمانێ ئه‌و تێدا دژیت یا ئازاد و یا ئارام بیت، ئه‌و ژى دێ شێت بازاركرنێ ب ره‌نگه‌كێ هێشتا باشتر سه‌ركه‌فتیتر ئه‌نجامده‌ت، نه‌ك هه‌مى هزرا وى ب تنێ ل سه‌ر پاره‌وه‌رگرتن و قازانجكرنێ بیت. كێم كه‌س هندى دوكاندارى رۆژانه‌ خه‌لكى دبینیت، كێم كه‌س هندى دوكاندارى رۆژانه‌ سه‌ره‌ده‌ریێ دكه‌ت، كێم كه‌س هندى دوكاندارى رۆژانه‌ دانوستاندنێ دكه‌ت، به‌لێ هه‌مى ئه‌و بابه‌تێن مه‌ به‌حسكرین پێدڤى ب سه‌ر راوه‌ستیانێ یه‌، ئه‌و ژى كانێ چه‌ند ژ وان گۆتن و كریاران د به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى دانه‌، چه‌ند ژ وان گۆتن و كریاران ب تنێ د پاره‌ وه‌رگرتن و به‌رژه‌وه‌ندیا وى دانه‌، یا گرنگه‌ ئه‌م هه‌مى گه‌له‌ك ب باشى بزانین ئه‌گه‌ر كوردستانا مه‌ ئازاد بوو سنۆرێن مه‌ هاتنه‌ ده‌ستنیشانكرن وى ده‌مى هه‌مى دوكاندار دێ باشتر و كاراتر هاورده‌كرنێ و هنارده‌كرنێ كه‌ن وى ده‌مى دێ زه‌نگینتر بن و دێ ناڤێ وه‌لاتێ وان ل سه‌ر متایێ وان هێته‌ نڤیسین، ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژ ده‌رڤه‌ى بازاركرنێ و قازانجكرنێ بۆ مرۆڤى ژ لایێ ده‌روونى ڤه‌ ئارامیه‌كا ئێكجار مه‌زنه‌ ژ به‌ر هندێ ژى بۆ پرسه‌كا مینا پرسا ریفراندۆما سه‌رخوه‌یا كوردستانێ دوكاندار دشێت د فرۆتنا هه‌ر متایه‌كێ دا ل گه‌ل هه‌ر كه‌سه‌كێ كارته‌كێ بده‌ته‌ بكرى كو ناڤه‌رۆكا وێ كارتێ هاندانا خه‌لكى بیت داكو پشكداریێ ب به‌لێ د ڤێ پرۆسێ دا بكه‌ن د هه‌مان ده‌م دا د پاره‌ وه‌رگرتنێ دا دوكاندار دشێت پرسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ل گه‌ل بكڕێ خوه‌، به‌حس بكه‌ت، دیسا دزڤراندنا باقیا پاره‌ى دا دوكاندار دشێت ببێژیت ئه‌ڤه‌ من بهایێ (250) دیناران یان زێده‌تر ل ته‌ زڤراند داكو ژبیرنه‌كه‌ى پشكداریێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ى، د وى ده‌مى دا نه‌ ب تنێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، نه‌ ب تنێ پێشمه‌رگه‌یه‌ك ل سنۆران نه‌ ب تنێ مامۆستایه‌كێ ئاینى ل مزگه‌فتێ یان هه‌ر ئۆله‌كێ دى نه‌ ب تنێ كادره‌كێ لایه‌نێ سیاسى نه‌ ب تنێ میدیا به‌لكو دوكاندار ژى دێ بیته‌ كار ئه‌كته‌ره‌كێ ئێكجار مه‌زن و دێ بیته‌ هه‌ڤپشكێ وان هه‌مى لایه‌نێن مه‌ به‌حسكرین و دێ ب دروستى بیته‌ خودانێ ڤى وه‌لاتى واته‌ ئه‌گه‌ر دوكاندارى بڤێت دێ شێت ببیته‌ پشكه‌كا مه‌زن ل سه‌رئێخستنا پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ل هه‌رێما كوردستانێ، لێ هه‌كه‌ نه‌ڤێت یان نه‌كه‌ت وى ده‌مى ئاریشه‌كا مه‌زن په‌یدا دبیت چو ده‌مه‌كێ نه‌شێت ب مرتاحى سه‌رێ خوه‌ دانیته‌ سه‌ر بالیفكا خوه‌ و بنڤیت هه‌ر دێ ئاخینكا هه‌لكێشت د وى ده‌مى دا په‌شێمانى فایده‌ ناكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ئه‌ڤرۆ رۆژ رۆژا هه‌مى ته‌خه‌كێ یه‌ نه‌خاسمه‌ ئه‌و ته‌خا گرنگا دبێژنێ دوكاندار، له‌ورا ژى ئه‌و گۆتنا مه‌زنان دهێته‌ بیرا مرۆڤى ده‌مێ دبێژیت (شۆلكه‌رێ خوه‌به‌ خۆشتڤیێ خه‌لكى به‌)، دوكاندار دێ بیته‌ شۆلكه‌رێ خوه‌ خۆشتڤیێ خه‌لكى دێ متایێ خوه‌ ژى فرۆشیت، دێ پارێن خوه‌ ژى وه‌رگریت دێ قازانج ژى كه‌ت، لێ دڤێت هه‌مى پرسێن نشتیمانى و نه‌ته‌وه‌یى ژبیر نه‌كه‌ن داكو بشێت ل سه‌ر بازاركرنا خوه‌ یێ به‌رده‌وام بیت، ئه‌ڤه‌ هنده‌ك ماف و ئه‌ركێن دوكاندارى بوون مه‌ دانه‌ خۆیاكرن، به‌لێ رامان ئه‌و نینه‌ كو ئه‌ڤه‌ ب تنێ نه‌ و ب دووماهی هاتن د پرسه‌كا مینا سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا، دڤێت ئه‌م هه‌مى خوه‌ ب خودان بزانین ببینه‌ هه‌ڤپشك و پالپشت بۆ سه‌ركه‌فتنا وێ پرۆسێ، چونكو ئه‌گه‌ر مه‌ ئه‌و نه‌كر ئه‌م هه‌مى تێدا دێ خوساره‌ت بین، ده‌مێ خوساره‌ت ژى دبین، د ووڤدا ئه‌م چ بكه‌ین فایده‌ ناكه‌ت، چونكو نوكه‌ ئه‌م وه‌كو هه‌رێما كوردستانێ یێ وه‌كى خوه‌ دئاخڤێن، به‌لێ مه‌ پێدڤى یا ب دروست بوون و راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ هه‌ى ده‌وله‌تێ ژى پێدڤى یا ب مه‌ هه‌میان هه‌ى، له‌ورا هه‌كه‌ ده‌ستێ راستێ هێزا ده‌وله‌تێ بیت ده‌ستێ چه‌پێ هێزا مه‌ بیت واته‌ دێ دو ده‌ست تێكدا بن دێ بیته‌ هێزه‌كا ئێكجار مه‌زن كو چو نه‌حه‌ز و نه‌یار و دوژمنه‌ك نه‌شێت خوه‌ ل به‌ر وێ هێزێ رابگریت، له‌ورا دبێژم گه‌لى دوكاندارێن خۆشتڤى هزرا خوه‌ باش بكه‌ ده‌ستا بهه‌لینه‌ ئه‌ڤ ده‌مێ ل پێشیا ته‌ ده‌مه‌كێ زێرینه‌ و چ جاران د ژیانا ته‌دا دوباره‌ نابیته‌ ڤه‌ ئه‌ز و تو پێكڤه‌ ئه‌م هه‌مى پێكڤه‌ بۆ هشیاریا خه‌لكى بۆ هاندانا خه‌لكى بۆ پشكداریا خه‌لكى داكو هه‌مى خه‌لك پێگڤه‌ بێژن: به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ وى ده‌مى ئه‌م هه‌مى پێكڤه‌ دێ چینه‌ د مێژوویا سه‌رفه‌رازیێ دا.

رۆلێ فه‌رمانبه‌ران
(پشكا دوازدێ)
عه‌بدولعه‌زیز محسن بارزانى
سه‌رۆكێ ئنستتیۆتا دهۆك بۆ ره‌وشه‌نبیریا گشتى
د ناڤ سیسته‌مێ حوكمرانیا هه‌ر وه‌لاته‌كى دا پێدڤى ب دامه‌زراندنا فه‌رمانبه‌ران هه‌یه‌ بۆ راپه‌راندنا كاروبارێن رۆژانه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ ژى دبێژن زێده‌تر ل ملیۆنه‌ك و چار سه‌د هزار فه‌رمانبه‌ران هه‌یه‌، هه‌كه‌ ئه‌ڤ فه‌رمانبه‌ره‌ ژیێ وان د سه‌ر (18) سالیێ دا بیت، واته‌ هه‌میان پێكڤه‌ مافێ ده‌نگدانێ هه‌یه‌ هه‌كه‌ فه‌رمانبه‌ر ب وژدانانه‌ هزر بكه‌ت و ئه‌ڤه‌ چه‌ند ساله‌ هه‌یڤانه‌ مووچه‌كێ باش به‌رامبه‌رى كارێ خوه‌ ل حوكمه‌تێ وه‌ردگریت، لێ پشتى برینا میزانیا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژ لایێ به‌غدا ڤه‌ مووچێ فه‌رمانبه‌ران ب نیڤى بوویه‌.
چونكو بڕینا میزانیا حوكمه‌تا هه‌رێمێ دژى دستوورى یه‌ دژى بنه‌مایێن مافێ مرۆڤى یه‌، لێ سه‌د ژ سه‌دێ پرسه‌كا سیاسى یه‌ بۆ هندێ خه‌لكێ كوردستانێ ب گشتى و فه‌رمانبه‌ر ب تایبه‌تى بكه‌ڤنه‌ دبن گڤاشتن و كاریگه‌رى و كارتێكرنا حوكمه‌تا عیراقێ ڤه‌، ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ژى سه‌د ژ سه‌دێ پرسه‌كا سیاسى یه‌، بۆ هندێ خه‌لكێ كوردستانێ فه‌رمانبه‌رێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ نه‌كه‌ڤنه‌ بن وێ هزر و تێگه‌هشتنا حوكمه‌تا عیراقێ، دڤێت پێدڤى یه‌ هه‌مى پێكڤه‌ خوه‌ ئاماده‌ بكه‌ن بۆ پشكداریكرنێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا یا ئێكێ ناكه‌ڤنه‌ بن گڤاشتنێن حوكمه‌تا عیراقێ یا دووێ دێ بنه‌ خودان سه‌روه‌رى یا سیێ ده‌وله‌تا كوردستانێ دێ پشتبه‌ستنێ ل سه‌ر خوه‌ كه‌ت، دێ نیڤ مووچێ فه‌رمانبه‌ران كه‌ته‌ مووچێ دروست، لێ دڤێت ل دووڤ سیسته‌مه‌كێ سه‌رده‌میانه‌ و دادپه‌روه‌ریانه‌ بیت كو مووچه‌ و بازار هه‌ڤسه‌نگیه‌ك د ناڤبه‌را وان دا هه‌بیت، ژ به‌ر هندێ فه‌رمانبه‌رێن حوكمه‌تێ دڤێت بێ دودلى و نه‌ ب تنێ پشكداریێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ن، به‌لكو دڤێت هه‌ڤالێن خوه‌ مالباتا خوه‌ جیرانێن خوه‌ كه‌سوكارێن خوه‌ تێبگه‌هینن هان بده‌ن داكو هه‌مى پێكڤه‌ د (25/9/2017) ببێژن به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ، چونكو دڤێت نه‌هێنه‌ ژبیركرن و فه‌رمانبه‌ر گه‌له‌ك ب باشى بزانیت كو به‌رى هه‌ر تشته‌كى ئه‌ركه‌كێ مه‌زن دكه‌ڤیته‌ سه‌ر ملێن وى به‌رامبه‌رى خوینا شه‌هیدان به‌رامبه‌رى قوربانیدانا گه‌لێ كورد و خه‌لكێ كوردستانێ ل به‌رامبه‌رى خوین و خوه و رۆندكێن گه‌لێ كورد و خه‌لكێ كوردستانێ به‌رامبه‌رى ئه‌و ئاخا ل سه‌ر دژیت به‌رامبه‌رى وى ئالایێ ل سه‌ر هه‌ر فه‌رمانگه‌هه‌كێ هاتیه‌ هه‌لدان، له‌ورا ئه‌ڤ رۆژه‌ رۆژا زڤراندنا كه‌رامه‌تا ملله‌تێ كورد و خه‌لكێ كوردستانێ یه‌ ئه‌وژى ب دو رێیا.
1ـ پشكداریا فه‌رمانبه‌رى د رۆژا ریفراندۆمێ دا.
2ـ ب به‌لێ ببێژیت به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ.
ل وى ده‌مى ئه‌و ئه‌ركێن گشتى نیشتیمانى و نه‌ته‌وه‌یى مرۆڤى ئه‌خلاقى دینى ل سه‌ر خوه‌ را دكه‌ت د هه‌مان ده‌م دا وژدانا خوه‌ ته‌نا دكه‌ت و دڤێت فه‌رمانبه‌رێ عه‌زیز و خۆشتڤى ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژبیر نه‌كه‌ت وه‌ بۆ رۆنكرنا ئه‌ڤى بابه‌تى د چارچووڤێ نشتیمانپه‌روه‌رى دا دڤێت رێڤه‌به‌رێ هه‌ر رێڤه‌به‌ریه‌كێ ب دروستى رۆلێ خوه‌ بگێریت.
1ـ بۆ هشیاریا فه‌رمانبه‌ران.
2ـ بۆ رۆنكرن ل دۆر پرسا ریفراندۆمێ.
3ـ بۆ هاندانا فه‌رمانبه‌ران د پشكداریكرنا ریفراندۆمێ دا.
4ـ بۆ هندێ هه‌مى فه‌رمانبه‌ر ب به‌لێ ببێژن به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ.
5ـ ئه‌ڤ ریفراندۆمه‌ بۆ راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ یه‌.
6ـ بۆ نه‌هێلانا نیڤ مووچه‌ و راستڤه‌كرنا مووچێ دروسته‌.
د وى ده‌مى دا من باوه‌رى هه‌یه‌ كو هه‌مى فه‌رمانبه‌ر بێ دودلى دێ پشكداریێ كه‌ن و ب به‌لێ ده‌نگێ خوه‌ ده‌ن، چونكو فه‌رمانبه‌ر ئه‌و ته‌خا گرنگا جڤاكى یه‌ كه‌سێن خوانده‌ڤان و تێگه‌هشتینه‌، له‌ورا دڤێت به‌رى ته‌خه‌كا دیترێ هه‌ڤركیێ بكه‌ت بۆ پشكداریكرنێ د ڤێ پرسێ دا راسته‌ گه‌له‌ك جاران مه‌ گو ل ده‌نگێ نه‌رازیبوونا فه‌رمانبه‌رى دبیت و ئاریشا هه‌ره‌ سه‌ره‌كى نیڤ موچه‌یه‌، دیسا گیرۆبوونا مووچه‌یه‌ وه‌ گه‌له‌ك جاران بۆ ئه‌ڤێ چه‌ندێ ئاریشێن خێزانى دروست بووینه‌، به‌لێ حوكمه‌تا عیراقێ ب به‌رنامه‌ و پیلان ئه‌ڤ چه‌نده‌ دژى خه‌لكێ كوردستانێ ئه‌نجامدا بۆ هندێ به‌رنامه‌ و پیلانێن حوكمه‌تا عیراقێ ژناڤ بچن چ دى ئاریشێن خێزانى دروست نه‌بن چ دى كو حوكمه‌تا كوردستانێ ئاریشا مووچه‌دانێ نه‌بیت دو ئه‌رك دكه‌ڤنه‌ سه‌ر ملێن فه‌رمانبه‌ران بۆ هندێ خوه‌ جڤاكێ خوه‌ ملله‌تێ خوه‌ خه‌لكێ كوردستانێ ل ڤان هه‌مى ئاریشان رزگار بكه‌ت.
1ـ دێ ل رێكه‌فتى (25/9/2017) پشكداریێ د ریفراندۆمێ دا كه‌ت.
2ـ دێ بێژیت به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ.
وى ده‌مى فه‌رمانبه‌ر دێ چیته‌ د دیرۆكا سه‌رفه‌رازیێ دا دێ خوه‌ ملله‌تێ خوه‌ وه‌لاتێ خوه‌ ل ئاریشێن گه‌له‌ك مه‌زن رزگار كه‌ت و من باوه‌ریه‌كا مه‌زن یا هه‌ى كو فه‌رمانبه‌رێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دێ وه‌كى كه‌رنه‌ڤال پشكداریێ د ڤێ پرسا نشتیمانى و نه‌ته‌وه‌یى دا كه‌ت، ژ به‌ر هندێ بۆ هه‌ر كاودانه‌كێ فه‌رمانبه‌رى رۆله‌كێ هه‌ره‌ مه‌زن و كاریگه‌ر هه‌یه‌، ب تنێ یا ماى بێژم فه‌رمانبه‌رێن خۆشتڤى ئه‌م هه‌مى پێكڤه‌ چاڤه‌رێ جوامێریا هه‌وه‌ینه‌ داكو هوون هه‌مى پێكڤه‌، ببێژن به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ.

60

پشكا نه‌هێ:
هه‌ر جار نڤیسین و به‌حسكرنا رۆلێ لایه‌ن و ته‌خه‌كا ده‌ست نیشانكرى شرۆڤه‌كرن ل سه‌ر نه‌ كاره‌كێ ب ساناهى یه‌، ره‌نگه‌ بۆ خوانده‌ڤانى گه‌له‌ك ب ساناهى بیت و مفایه‌كێ مه‌زن ژێ وه‌رگریت، لێ بۆ نڤیسه‌رى نه‌ یا ب ساناهى یه‌، چونكو به‌رپرسیاره‌یه‌كا ئێكجار مه‌زنه‌، ئه‌وا مه‌ دڤێت د گۆشا ئه‌ڤێ جارێ دا به‌حس بكه‌ین پشته‌ڤانیا هه‌ر سێ پارچێن دى یێن كوردستانێ نه‌ ئانكو رۆژهه‌لات باكۆر رۆژئاڤا بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ، چونكو د چارچووڤێ یاسایێ دا وان ماف نینه‌ پشكداریێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ن، لێ ئه‌و دشێن پشته‌ڤانیه‌كا نه‌ته‌وه‌یى یا ب هێز بۆ باشوورێ كوردستانێ په‌یدا بكه‌ن، كو ئه‌و نه‌ته‌وه‌ یا ب هێز ببیته‌ هێزه‌كا نشتیمانى به‌رى هه‌ر ده‌وله‌ته‌كێ هه‌ر گه‌له‌كێ هه‌ر نه‌ته‌وه‌كێ هه‌ر ملله‌ته‌كێ هه‌ر جڤاكه‌كێ ئه‌ڤ هه‌رسێ پارچه‌ ب دروستبوونا ده‌وله‌تا كوردستانێ ل باشوورێ كوردستانا مه‌زن دێ سه‌ر بلند بن ژبه‌ر هندێ هه‌ر سێك پارچه‌ چ ل باشوورێ كوردستانێ بن یان ل پارچێن خوه‌ بن یان ل ده‌رڤه‌ى كوردستانا مه‌زن دا بن دشێن پشته‌ڤانیه‌كا مه‌زن بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن پشته‌ڤانیا وان هێزه‌كا مه‌زن ل سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن پشته‌ڤانیا وان هێزه‌كا مه‌زن ل باشوورێ كوردستانێ په‌یدا دكه‌ت پشته‌ڤانیا وان گه‌هاندنا بۆچوونا ئیرادا باشوورێ كوردستانێ یه‌ بو هه‌مى جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى پشته‌ڤانیا وان عه‌شقه‌كا مه‌زن بۆ دروستبوونا ده‌وله‌تێ دروست دكه‌ت پشته‌ڤانیا وان بانگه‌وازیه‌ بۆ ده‌وله‌تا كوردستانێ بو پاراستن و سه‌ر ئێخستنا پێگڤه‌ژیانێ وه‌ د هه‌مان ده‌م دا دروستبوونا باشوورێ كوردستانێ بو ده‌وله‌ته‌كا سه‌ربه‌خوه‌ هێزه‌كا مه‌زنه‌ بۆ هه‌ر سێ پارچێن دى كو ئه‌گه‌ر ئه‌ڤرۆكه‌ باشوور ببیته‌ كوردستان دڤێت ئه‌وژى بزانن سوباهى یان دوور و نێزیك پارچێن دژى دێ بنه‌ ده‌وله‌ت تاكو هێدى هێدى ئه‌ڤ سنۆرێن ده‌ستكرد دناڤبه‌را هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ نه‌مینن و نه‌خشێ كوردستانا مه‌زن جێگیر ببیت، ژبه‌ر هندێ ژى دڤێت هه‌ر سێ پارچێن دیتر كار و چالاكیێن جودا جودا بۆ هشیاریا نه‌ته‌وه‌یى ئه‌نجامبده‌ن و نه‌ ب تنێ به‌رى ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ، به‌لكو پشتى ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ ژى دڤێت هه‌ر به‌رده‌وام بن تاكو راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ پشتى راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ ژى دڤێت هه‌ر به‌رده‌وام بن بۆ پاراستنا ده‌وله‌تا كوردستانێ تاكو دانپێدانێن نێڤده‌وله‌تى بۆ په‌یدا دبن، نوكه‌ ئه‌ز وه‌كو عه‌بدولعه‌زیز دێ ڤان پرسیاران ئاراسته‌ى رێنجبه‌رى كه‌م:
پ 1/ رێنجبه‌ر ب دیتنا ته‌ پارچێن دى یێن كوردستانێ دشێن چ رۆل بگێرن بۆ پشته‌ڤانیا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ؟
رێنجبه‌ر: بێگومان كاك عه‌بدولعه‌زیز مه‌ گه‌له‌ك تشتێ د سه‌رى دا به‌حسكرى و ئاماژه‌ پێدایى لێ گه‌له‌ك جاران بۆ سه‌ركه‌فتنا تیپه‌كا ته‌پاپێ پشته‌ڤانى دڤێت ئانكو دبێژن هانده‌رێن هه‌ر تیپه‌كێ یاریكه‌رێ دوازدێ یه‌ د گۆره‌پانا یاریێ دا ب رامانه‌كا دى هاندان ئێك ژ خالێن بۆ سه‌ركه‌فتنا هه‌ر یاریه‌كێ و پرۆسه‌كێ بۆ پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ژى باشوورێ كوردستانێ پێدڤى یه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ هاندان و پالپشتى و پشته‌ڤانیا هه‌رسێك پارچێن دى هه‌یه‌، چونكو نوكه‌ رۆژ رۆژا هه‌لكرنا ئالایێ كوردستانێ یه‌ پاراستنا نه‌ته‌وه‌یى دروستبوونا زمانێ ستاندارده‌ ژبه‌ر هندێ ب باوه‌ریا من ئه‌گه‌ر هه‌رسێك پارچه‌ ب میكانزم و ئالاڤێن جۆرا و جۆر پشته‌ڤانیا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن، دێ خه‌لكێ باشوور رۆژا هه‌ژمێرن كانێ دێ كه‌نگى بیته‌ رێكه‌فتى (25/9/2017) داكو ب ده‌نگێ خوه‌ ب ئیرادا خوه‌ ب باوه‌ریا خوه‌ ببێژیته‌ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى نه‌خشێ سایكس پیكۆ ب دووماهی هات دڤێت نه‌خشه‌كێ دى ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست بهێته‌ دارێژتن دناڤ وى نه‌خشه‌ى دا نه‌خشێ هه‌ره‌ جوان دێ نه‌خشێ ده‌وله‌تا كوردستانێ بیت.
پ2/ كاك رێنجبه‌رى گه‌له‌ك جاران دناڤبه‌را پشته‌ڤانیێ و پشكداریێ ئاریشه‌ك دشێوازێ پرسیارێن روژنامه‌ڤانان دروست دبیت بۆ خه‌لكێ هه‌رسێك پارچان د هه‌مان ده‌م دا به‌رسڤا وان ژى ئالووزى لێ دروست دبیت واته‌ ته‌ماشه‌ڤان و گوهدارێن سازیێن راگه‌هاندنێ د وه‌رگرتنێ دا ئالۆزتر دبن بۆچوونا ته‌ بۆ ڤێ چه‌ندێ چى یه‌؟
رێنجبه‌ر:كاك عه‌بدولعه‌زیز پرسیاراته‌ یا روون و ئاشكه‌رایه‌ تو یێ دبێژى پشته‌ڤانى (یان پشكدارى) دڤێت هه‌مى لایه‌ك باش بزانن دچارچووڤێ هه‌مى دستوور و یاسا و رێسایان دا خه‌لكێ هه‌رسێ پارچێن دى مافێ پشكداریێ و ده‌نگدانێ دریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا نینه‌، لێ مافێ پشته‌ڤانیه‌كا مه‌زن هه‌یه‌، چونكو باراپترى خه‌لكێ هه‌رچار پارچێن كوردستانێ ئێك زمان بكاردئینن ئێك نه‌ته‌وه‌نه‌ ئێك ئاخ هه‌یه‌ ئێك ئالا هه‌یه‌ ئه‌ڤرۆكه‌ پارچه‌یه‌ك ژ هه‌ر چار پارچان دێ به‌ر ب ئازادى و سه‌رفه‌رازیا ئێك جاره‌كى برێكه‌ڤیت ئه‌ڤه‌ پرسه‌كا نه‌ته‌وه‌یى جڤاكى مرۆڤى ئاینى ئه‌خلاقى یه‌، له‌ورا دڤێت ب تنێ پالپشت و پشته‌ڤان بن داكو پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ ب چاڤدێریا ناڤه‌ندێن بریاردانێ دا ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ ب سه‌ركه‌فتیانه‌ ب دووماهیك بهێت ئه‌ڤرۆكه‌ ئه‌و دێ پالپشتیێ ل باشوور كه‌ن سوباهى باشوور دێ پالپشتیێ ل وان كه‌ت و باشوور دێ بیته‌ مالا مه‌زن و پشته‌ڤانیه‌كا ب هێز بۆ ب ده‌ستڤه‌ئینانا مافێن وان ژى.
دووماهیك ئه‌م پێكڤه‌ گه‌هشتینه‌ ئه‌وێ چه‌ندێ كو لێك ڤاڤارتن د ناڤبه‌را پشته‌ڤان و پشكداریێ دا چه‌ندا گرنگه‌ د هه‌مان ده‌م دا ده‌ست نیشانكرنا رێك و میكانزمێن پالپشتیێ هێشتا گرنگتره‌، له‌ورا ژى مه‌ هه‌ردووك پۆلین كرن و ئه‌ركێ هه‌ردوكان ژى ده‌ست نیشانكر ب تنێ یاماى ببێژین ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ پێدڤى ب پشته‌ڤانیا هه‌رسێك پارچێن دى یێن كوردستانێ هه‌یه‌ وه‌ دروستبوونا ده‌وله‌تا كوردستانێ ژى دێ بیته‌ مالا مه‌زنا هه‌رسێك پارچێن دى له‌ورا ئه‌م هه‌مى پێگڤه‌ بۆ دروستكرنا ده‌وله‌تا كوردستانێ.

پشكا ده‌هێ
رۆلێ مامۆستایێن ئاینى
د گۆشا ڤێ جارێ دا دێ بۆچوونێن من ب تنێ بن، لێ بابه‌تێ ڤێ جارێ به‌رپرسیاره‌تیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌، چونكو دێ به‌حسێ رۆلێ مامۆستایێن ئاینى ب هه‌مى پێكهاتێن خوه‌ڤه‌ كه‌ین، نه‌خاسمه‌ مامۆستایێن ئاینێ ئیسلامێ، ئه‌و ژى داكو رۆله‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن بگێرن دچارچووڤێ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا، داكو ل ده‌ستپێكێ بیرا خوانده‌ڤانان و هه‌مى مامۆستایێن ئاینى بینمه‌ڤه‌ پیچه‌كێ بزڤرینه‌ دیرۆكێ و ئه‌م هه‌مى پرسیاره‌كا رژد ژ خوه‌ بكه‌ین كانێ ئه‌و شۆره‌شێن هاتینه‌كرن، هزرا كێ بووینه‌ به‌رنامێ كێ بووینه‌ پلانا كێ بووینه‌؟ بۆچى وانا بریارا هه‌لگیرسانا شۆره‌شێ دا هه‌ر ژ شێخ عوبه‌یدوللا یێ نه‌هرى، شێخ سه‌عید پیران، قازى محه‌مه‌د، شێخ عه‌بدولسه‌لام بارزانى، شێخ ئه‌حمه‌د بارزانى، مه‌لا مسته‌فایێ بارزانى ئه‌ڤه‌ هه‌مى شێخ و مه‌لابوون ئه‌ڤه‌ هه‌مى گه‌له‌ك د شاره‌زابوون د لایه‌نێ ئاینى دا و شرۆڤه‌ یێن ئایاتێن قورئانا پیرۆز دا ژبه‌ر هندێ دینێ وان ل سه‌ر وان سه‌پاند كو چ دى زولمێ قه‌بوول نه‌كه‌ن و ده‌ست ب شۆره‌شێ بكه‌ن و ئه‌و هه‌مى شۆره‌ش ئه‌ڤرۆ یێن بۆمه‌ هه‌میان بووینه‌ بناغه‌ بۆ به‌رخودانێ، له‌ورا دڤێت ئه‌ڤرۆ ژى مامۆستایێن ئاینى ب ئاینێ ئیسلامێ ڤه‌، ب ئاینێ ئێزدیان ڤه‌ ب ئاینێ مه‌سیحیان ڤه‌، ب ئاینێ كاكه‌ییا ڤه‌ ب مه‌زهه‌بێن شیعه‌ و سوننه‌ڤه‌، هه‌میان پێكڤه‌ باشترین رۆل هه‌بیت د هشیاركرنا خه‌لكى دا، د هاندانا خه‌لكى دا بۆچوونا سه‌ر سندۆقێن ده‌نگدانێ، داكو هه‌مى خه‌لك ب به‌لێ ده‌نگ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بده‌ن، مامۆستایێن ئاینى یێن ئه‌ڤرۆ دڤێت گه‌له‌ك ب باشى هزر د وان مامۆستایێن ئاینى ئه‌وێن دوهى شۆره‌شكرى بكه‌ن و پرسیارێ ژ خوه‌ بكه‌ن ببێژن د وان كاودانێن سه‌خت و دژوار دا ئه‌و شیان شۆره‌شان بكه‌ن، چاوا ئه‌ڤرۆ د ڤان كاودانێن خۆش دا نه‌شێن خه‌لكى هانده‌ن خه‌لكى هشیار بكه‌ن مامۆستایێن ئاینى یێن دوهى چوونه‌ د دیرۆكا سه‌رفه‌رازیێ دا، گه‌له‌كا گرنگه‌ مامۆستایێن ئاینى یێن ئه‌ڤرۆ ژى هه‌مان رێك و رێباز ده‌ست نیشان بكه‌ن و بگه‌هنه‌ كاروانێ وان یێ سه‌ر فه‌رازیێ، چونكو خه‌لكێ كوردستانێ یێن دبن كاریگه‌رى و كارتێكرنه‌كا مه‌زنا مامۆستایێن ئاینى ڤه‌، له‌ورا دڤێت ئه‌و ژى بزانن كو ئه‌ڤرۆ رۆژ رۆژا وانایه‌ ب خواندن و شرۆڤه‌كرنا ئایه‌تێن قورئانا پیرۆز داكو خه‌لكێ مه‌زلۆم دبن ده‌ستێ زالما قورتال بن ئه‌ركێ مامۆستایێن ئاینى یه‌، خه‌لكى هانده‌ن بۆ شۆره‌شه‌كا سه‌رده‌مى داكو هه‌مى خه‌لك ب هه‌مى ته‌خوچین ڤه‌ ب هه‌مى پێكهاتێن جڤاكى ڤه‌ ب هه‌مى پێكهاتێن نه‌ته‌وه‌یى ڤه‌ ب هه‌مى پێكهاتێن ئاینى ڤه‌ ب شیعه‌ و سوننه‌ڤه‌ بانگه‌وازیا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن و هه‌میان پێكڤه‌ هان بده‌ن ب رێیێن ئاشتى دیمۆكراسى بچنه‌ سه‌ر سندۆقێن ده‌نگدانێ ب تنێ بێژن (به‌لێ) وى ده‌مى دێ سنۆرێن كوردستانێ هێنه‌ ده‌ستنیشانكرن دێ كه‌رامه‌تا مرۆڤێ كورد و كوردستانى زڤریته‌ڤه‌ دێ مرۆڤ ل سه‌ر ڤى عه‌ردى هه‌ست ب هه‌بوونا خوه‌ كه‌ن و هه‌كه‌ دوهى و ئه‌ڤرۆ د رۆژێن ئه‌ینى و ئێكشه‌مبى و شه‌مبى رۆژێن دى دا رێوره‌سمێن ئاینى دهێنه‌گێران و دوعا بۆ سه‌رفه‌رازیا هه‌مى گه‌لێن بنده‌ست دهێته‌كرن پشتى راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ دێ دوعایێن مامۆستایێن ئاینى هێنه‌ گوهۆرین وى ده‌مى دێ دوعا كه‌ن بۆ پاراستنا ده‌وله‌تێ دێ دوعا كه‌ن بۆ پێشڤه‌برنا ده‌وله‌تێ دێ دوعا كه‌ن بۆ پاراستنا پێكڤه‌ژیانێ د ناڤ ڤێ ده‌وله‌تێ دا، واته‌ خوه‌ شێوازێ دوعاكرنێ ژى دێ هێته‌ گوهۆرین دێ د كه‌ش و هه‌وایه‌كێ ئازاد دا ب باوه‌رى بخوه‌بوون ل سه‌ر ئاخا خوه‌ ل بن ئالایێ خو دێ رێوره‌سمێن ئاینى هێنه‌گێران و ب رێڤه‌چن و ب هه‌مى بیر و باوه‌رڤه‌ دێ بێژم ئه‌گه‌ر ئه‌ڤرۆ مامۆستایێن ئاینى بیرا خوه‌ ل مامۆستایێن ئاینى یێن دوهى بینه‌ڤه‌ دێ سه‌رفه‌رازیه‌كا ئێكجار مه‌زن بۆ سوبه‌هى تۆماركه‌ن وه‌ دێ باوه‌ریه‌كا مه‌زن د ناڤبه‌را خوه‌ و خه‌لكى دا دروست كه‌ن و دێ خه‌لك كۆم كۆمه‌ قه‌ستا مامۆستایێن ئاینى و جهێن ئاینى كه‌ن و مامۆستایێن ئاینى دێ بنه‌ هێمایێ به‌رخودان و پێكڤه‌ ژیانێ و دروستكه‌رێن راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ چه‌ندا خۆشه‌ د بابه‌تێن نشتیمانى دا هه‌ر تاكه‌كێ رۆلێ خوه‌ هه‌بیت نه‌خاسمه‌ مامۆستایێن ئاینى بابه‌تێ ریفراندۆم به‌ر ب سه‌رخه‌بوونا كوردستانێ بابه‌ته‌كێ نشتیمانى یه‌ دڤێت مامۆستایێن ئاینى ب ده‌نگه‌كێ بلند ب تبلا شه‌هدێ هه‌وار بكه‌ن گازى خه‌لكى بكه‌ن ببێژن ئه‌ڤه‌ رۆژ رۆژا، هه‌وه‌یه‌ ببێژن وه‌رن دا پێكڤه‌ بچین ب به‌لێ ده‌نگێ خوه‌ بده‌ینه‌ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ و نیشا خه‌لكى بده‌ن كو ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ په‌رله‌مانێ عیراقێ یه‌ ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ په‌رله‌مانێ كوردستانێ یه‌ ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ ئه‌نجوومه‌نێ پارێزگه‌هانه‌ ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ ده‌ست نیشانكرنا سه‌رۆكه‌كى یه‌ به‌لكو ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ بۆ دروستكرن و راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ یه‌ ئه‌و ده‌وله‌تا دێ ئه‌م هه‌مى تێدا ژین ژبه‌ر هندێ پشكداریا خه‌لكى د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا به‌رى هه‌ر تشته‌كى ئه‌ركه‌كێ (ئاینى یه‌)، دڤێت مامۆستایێن ئاینى ئه‌وێ راستیێ بۆ خه‌لكى به‌حس بكه‌ن، چونكو بۆ هندێ رێوره‌سمێن ئاینى ب ئازادى ب سه‌رفه‌رازى ب بێ سانسۆر بهێنه‌ ئه‌نجامدان هزاره‌ها كه‌سا سه‌رێ خوه‌ یێ داناى داكو مامۆستایێن ئاینى ل جهێن خوه‌ یێن ئاینى رێوره‌سمێن خوه‌ یێن ئاینى ب رێڤه‌ببه‌ن، دڤێت خوینا شه‌هیدان جینۆسایدا كیمیا بارانكرن و ئه‌نفالكرن و خرابكرنا گوندێن كوردستانێ یێن بوسلمانان، یێن ئێزدیان یێن مه‌سیحیان، ل بیرا هه‌مى خه‌لكى بینینه‌ڤه‌ نه‌بوونا ده‌وله‌تێ چ كاره‌سات و تاوان ب سه‌رێ خه‌لكى ئینان و هاتن هه‌ر رۆژێ ل بن ناڤه‌كى هه‌ر رۆژێ ل بن ماسكه‌كێ به‌لێ، هه‌میان پێكڤه‌ ئێك ئارمانج هه‌بوو ئه‌و ژى ژناڤبرنا گه‌لێ كورد و خه‌لكێ كوردستانێ واته‌ دڤێت مامۆستایێن ئاینى دوهى بخوینن بۆ ئه‌ڤرۆ داكو د سوباهى بگه‌هن وه‌ دڤێت هه‌مان رێك و رێباز نیشا هه‌مى خه‌لكى بده‌ن وه‌ ب ڤى ره‌نگى مامۆستایێن ئاینى بۆ حه‌تا حه‌تا دێ چنه‌ د دیرۆكا سه‌رفه‌رازیێ دا و من باوه‌ریه‌كا مه‌زن یا هه‌ى كو باراپترى مامۆستایێن ئاینى دێ ب وى رۆلى رابن دێ سه‌د ژ سه‌دێ ئه‌ڤى ئه‌ركى جێبه‌جێكه‌ن.

 

78

 

• پشكا حه‌فتێ:
پۆلینكرنا ده‌ستهه‌لاتان ده‌ستنیشانكرنا ئه‌رك و رۆلێ هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌كێ ژ بۆى خزمه‌تكرنا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى نه‌كاره‌كێ هندێ ب ساناهى یه‌ ، لێ ئه‌گه‌ر ب پلان و به‌رنامه‌ هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌ك ل دووڤ پێدڤى و داخوازیێن خه‌لكى به‌رنامێ خوه‌ دارێژیت، هه‌لبه‌ت دێ پێگڤه‌ گرێدانه‌ك د ناڤبه‌را وێ ده‌ستهه‌لاتێ و خه‌لكى دا دروست بیت، به‌لێ ب مخابنى ڤه‌ د ڤى چارچووڤه‌ى دا هزر وه‌كو پێدڤى ل سه‌ر نه‌ هاتیه‌كرن ژبه‌ر هندێ باراپترى ده‌ستهه‌لاتان وه‌كى خوه‌ بخو كار دكه‌ن، له‌ورا هه‌رده‌م دووراتیه‌ك د ناڤبه‌را وان و خه‌لكى دا هه‌یه‌ ده‌مێ دووراتى هه‌بیت كێماسى په‌یدا دبن ده‌مێ كار ل سه‌ر كێماسیان نه‌هێته‌كرن دبنه‌ ئاریشه‌ ده‌مێ ئاریشه‌ نه‌هاته‌ كونترۆلكرن چ سنۆر نامینن و هه‌ر ئێك وه‌كى خوه‌ ره‌فتارێ دكه‌ن دوى ده‌مى دا هه‌مى ده‌ستهه‌لات هه‌مى خه‌لك پێگڤه‌ زه‌ره‌رمه‌نده‌ مه‌ دڤێت به‌حسێ رێزبه‌ندیا ده‌ستهه‌لاتان بۆ هه‌وه‌ دیار بكه‌ین.
1ـ ده‌ستهه‌لاتا یاسا دانانێ.
2ـ ده‌ستهه‌لاتا جێ به‌جێكرنێ.
3ـ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ.
4ـ ده‌ستهه‌لاتا راگه‌هاندنێ.
5ـ ده‌سهه‌لاتا رێكخراو و كۆمه‌لێن مه‌ده‌نى.
نوكه‌ مه‌ دڤێت ل سه‌ر سێ ده‌ستهه‌لاتان پاسێ بده‌ین و ده‌رباز ببین و به‌حسێ ده‌ستهه‌لاتا چارێ بكه‌ین ده‌ستهه‌لاتا چارێ ژى دهێته‌ دابه‌شكرن و پۆلینكرن ل سه‌ر ئه‌ڤێن ل خوارێ.
1ـ روژنامه‌ و گوڤار واته‌ خواندن.
2ـ تله‌ڤزیون واته‌ دیتن.
3ـ رادیۆ واته‌ بیستن.
4ـ سوشیال میدیا واته‌ تورێن جڤاكى.
هه‌كه‌ بهێت هه‌ر ئێك ژ ڤانه‌ ئه‌م ل سه‌ر براوه‌ستین ره‌نگه‌ هه‌ر ئێكى پێدڤى ب چه‌ند گۆشه‌ و گۆتاران هه‌بیت داكو بشێن خالێن ب هێز و لاواز د ناڤ هه‌ر ئێك ژڤانه‌ ده‌ستنیشان بكه‌ین خالێن ب هێز په‌رجان بكه‌ین خالێن لاواز ل چاره‌سه‌ریان بگه‌رین، چونكو ده‌ستهه‌لاتا چارێ كاریگه‌رى و كارتێكرنه‌كا ئێكجار مه‌زن ل سه‌ر هزر و هه‌ست و ره‌فتارێن هه‌ر تاكه‌كه‌سه‌كى هه‌یه‌، ژ به‌ر هندێ ژى دڤێت هه‌مى ده‌مه‌كى گه‌له‌ك ب باشى بزانن.
دێ چاوا ئه‌و مادێن ل به‌ر ده‌ستێ وان ئاراسته‌ى رایا گشتى كه‌ین؟
وه‌ دێ چاوا هزر د وێ چه‌ندێ دا كه‌ن كو بابه‌ت و پرسێن نه‌ته‌وه‌یى و نشتیمانى ژێكجودا كه‌ن؟
وه‌ دێ چاوا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى ل به‌رچاڤ گرن نه‌خاسمه‌ د بابه‌ته‌كێ مینا ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ؟
نوكه‌ ئه‌ز وه‌كو عه‌بدولعه‌زیز دێ ڤان پرسیاران ئاراسته‌ى كاك رێنجبه‌رى كه‌م بۆ هندێ هێشتا بابه‌ت ب هزر و بۆچوونێن جودا جودا بهێته‌ زه‌نگینكرن و شرۆڤه‌كرن داكو خوانده‌ڤان ژى بابه‌تى زێده‌تر ل سه‌ر هزره‌كێ بخوینیت و وه‌ربگریت.
پ 1/كاك رێنجبه‌ر تو وه‌كو مامۆستایه‌كێ زانكۆیێ شاره‌زا د وارێن یاسایى دا تو رۆلێ ده‌ستهه‌لاتا چارێ چاوا دبینى؟
رێنجبه‌ر: هه‌لبه‌ته‌ هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌كێ رۆل و ئه‌ركێ خوه‌ هه‌یه‌ ده‌ستهه‌لاتا چارێ ژى كو ل سه‌ر میدیایێ ب گشتى هاتیه‌ په‌سه‌ندكرن دڤێت ئه‌ڤ ده‌ستهه‌لاته‌ هه‌مى ده‌مه‌كى د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى دا بیت و هه‌ول بده‌ت ببیته‌ پره‌كا راستگۆیى و وێره‌كیێ د ناڤبه‌را خه‌لكى و ده‌ستهه‌لاتێ دا، چونكو ده‌ستهه‌لاتا چارێ دشێت راسته‌وخوه‌ و نه‌راسته‌وخوه‌ بچیته‌ د ناڤ هه‌ر ماله‌كێ دا و كاریگه‌ریێ و كارتێكرنێ ل مه‌ژیێ هه‌ر تاكه‌كه‌سه‌كى بكه‌تن، ژ به‌ر هندێ دڤێت هه‌ر روودانه‌ك و پێشهاته‌كێ ب درۆستى هه‌لسه‌نگینیت و یا پێدڤى و پێدڤیتر د به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى دا بۆ بكه‌ت، نه‌خاسمه‌ هه‌كه‌ پرسه‌كا نشتیمانى هاته‌ پێش نموونه‌ بۆ ڤێ چه‌ندێ میدیا دڤێت بۆ پرسا ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ د وى ئاستێ به‌رپرسیاره‌تیێ دا بیت و ئه‌ڤێ پرسا نشتیمانى ب راستگۆیى یا نه‌ و شه‌فافانه‌ ڤه‌گوهێزیت.
پ 2/كاك رێنجبه‌ر چ ئه‌رك دكه‌ڤیته‌ سه‌ر ملێن ده‌ستهه‌لاتا چارێ كو میدیایه‌ بۆ هندێ گرنگیا پرسا ریفراندۆمێ بۆ خه‌لكى شرۆڤه‌ بكه‌ت؟
رێنجبه‌ر: كاك عه‌بدولعه‌زیز د رستا پرسیارێ دا تو دبێژى (گرنگیا) پرسا ریفراند‌ومێ واته‌ ئه‌ڤ پرسه‌ پرسه‌كا گه‌له‌ك گرنگه‌ ، له‌ورا ژى دڤێت میدیا دچارچووڤێ گرنگیا ڤێ پرۆسێ دا گه‌له‌ك ب گرنگى ئه‌ڤێ پرسێ بۆ هه‌مى ته‌خ و چینان شرۆڤه‌ بكه‌ن و د رێیا خه‌لكێ شاره‌زا و بسپۆرێن تایبه‌تمه‌ندێن جودا جودا ئه‌ڤێ پرسێ د رێیا ریپۆرتاژ و مێزگه‌ردێن خوه‌دا بۆ خه‌لكى ئه‌وا پێدڤى بكه‌ت وى ده‌مى دێ ب دروستى ژى ئه‌رك و رۆلێ میدیایێ دیار بیت و به‌رچاڤ بیت وه‌ خه‌لك دێ خوه‌ د ناڤ میدیایێ دا بینن پاشى دێ پێگڤه‌ گرێدانه‌ك د ناڤبه‌را خه‌لكى و ده‌ستهه‌لاتێ دا دروست بیت ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كى ده‌ستهه‌لاتا چارێ و میدیایه‌.
دووماهی ئه‌م پێگڤه‌ گه‌هشتینه‌ وى ئه‌نجامى كانێ گرنگیا ده‌ستهه‌لاتا چارێ چى یه‌ و هه‌كه‌ بڤێت دشێت چ رۆل بگێریت و ئه‌و رۆلێ دگێریت دێ چاوا كارتێكرنێ ل بارا پترى تاك و جڤاكى كه‌ت واته‌ ده‌ستهه‌لاتا چارێ ب هه‌مى رێك و میكانزمێن خوه‌ڤه‌ دشێت كاریگه‌ریه‌كا ئێكجار مه‌زن هه‌بیت نه‌خا سمه‌ د پرۆسه‌یه‌كا مینا ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانى،َ چونكو دڤێت هه‌مى لایه‌ك ژ قووناغا ئاخفتن و تیۆرى ده‌رباز ببن بۆ قووناغا كریار و پراكتیكى و بۆ ڤێ چه‌ندێ میدیا دشێت كار ئه‌كته‌ره‌ك گه‌له‌ك كاریگه‌ر بیت دڤێ پرۆسا نشتیمانى دا داكو ئه‌و ژى بشێت بچیته‌ د ده‌رگه‌هێ سه‌رفه‌رازیێ دا نوكه‌ ب تنێ یا ماى ببێژین به‌لێ هزار جاران به‌لێ بۆ ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ.

پشكا هه‌شتێ/ رۆلێ ره‌ڤه‌ندێ
مه‌ د خه‌له‌كێن چوویى دا به‌حسێ رۆلێ گه‌له‌ك لایه‌ن و ته‌خوچینان د ناڤ كوردستانێ دا كریه‌، لێ ئه‌ڤرۆكه‌ مه‌ دڤێت به‌حسێ رۆلێ ره‌ڤه‌ندا كوردستانى ل ده‌رڤه‌ى كوردستانێ دا بكه‌ین واته‌ دروستكرنا لۆبیێن ب هێز بۆ پشته‌ڤانیا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا ژ به‌ر وان كاودانێن جودا جودا ئه‌وێن ب سه‌رێ خه‌لكێ كوردستانێ هاتین د قووناغێن جودا جودا دا هه‌مى ئه‌و لایه‌نێن سیاسى ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌مى ئه‌و پێكهاتێن نه‌ته‌وه‌یى ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌مى ئه‌و پێكهاتێن ئاینى ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌مى تایبه‌تمه‌ندیێن جودا جودا ل هه‌رێما كوردستانێ قه‌ستا ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى كرینه‌ ب سه‌ر بارا پترى وه‌لاتێن جیهانێ هاتینه‌ به‌لاڤكرن ئه‌ڤ خه‌لكى فێرى كه‌لتوور و یاسا زمانێن ده‌وله‌تێن دونیایێ بووینه‌،به‌لێ ل وێ باوه‌رێ دانه‌ كو هه‌موو وه‌خته‌كى عه‌شقا كوردستانێ ئاخا كوردستانێ ناڤێ كوردستانێ ئالایێن كوردستانێ شه‌هیدێن كوردستانێ كاره‌سات و تاوانێن ب سه‌رێ كوردستانێ هاتین ناڤێن پێشمه‌رگێن كوردستانێ ده‌ستكه‌فتێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هه‌مى ده‌مه‌كێ بووینه‌ ڤۆلكانه‌كا مه‌زن د دلێ وان دا گازیا ده‌وله‌تبوونێ دكه‌ن و ئه‌ڤى خه‌لكى شیاینه‌ تێكه‌لیه‌كا گه‌له‌كا باش ل گه‌ل خه‌لكێ وان ده‌وله‌تان بكه‌ن ئه‌وێن لێ ئاكنجى ژبه‌ر هندێ ئه‌ڤ ده‌مه‌ ده‌م ده‌مێ وانه‌ رۆژ رۆژا وانه‌ كو هه‌ول بده‌ن په‌یاما خه‌لكێ كوردستانێ بگه‌هینه‌ جهێن بریار دانێ وه‌ بشێن داخوازیێن گه‌لێ كوردستانێ ب هه‌مى پێكهاتێن وێڤه‌ بگه‌هینه‌ رایا گشتى یا جیهانێ وه‌ ب جل و به‌رگێن كوردى وه‌ ب جل و به‌رگێن كوردستانى ب ئالایێن كوردستانێ ب زمانێن كوردستانێ جودا جودا ل سه‌ر جاده‌ و ل جهێن فه‌رمى ئه‌نجام بده‌ن وه‌ داخوازیا خه‌لكێ كوردستانێ بگه‌هینه‌ ناڤه‌ندێن بریار دانا جیهانى وه‌ بشێن رۆله‌كێ گه‌له‌كێ مه‌زن بگێرن بۆ پشته‌ڤانیكرنێ ل ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ، چونكو ره‌ڤه‌ندا كوردستانى نوكه‌ شیاینه‌ تێگه‌هشتنا راستا هه‌مى وا ده‌وله‌تا بزانن ئه‌وێن لێ دژین ژبه‌ر هندێ پشته‌ڤانیا وان ده‌وله‌تا ب ده‌ستڤه‌ئینانا وان ده‌وله‌تان پشتگیریكرنا ناڤه‌ندێن بریارێ یێن وان ده‌وله‌تان بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌ من دڤێت بێژمه‌ هه‌مى ره‌ڤه‌ندا كوردستانێ وه‌ بیرا وان ل گۆتنه‌كا مه‌زنان بینمه‌ڤه‌ ده‌مێ دبێژیت (شام شه‌كره‌ به‌لێ وه‌لات شرینتره‌)راسته‌ نها ئه‌و وه‌لاتێ هه‌وه‌ ل وێ شه‌كرێ گه‌له‌ك شرینتره‌ ژبه‌ر هندێ دڤێت ئه‌ڤرۆكه‌ مه‌زنترین رۆل بهێته‌ گێران بو پشته‌ڤانیا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ نوكه‌ ئه‌ز وه‌كو عه‌بدولعه‌زیز دێ ڤان پرسیارێن ل خوارێ ئاراسته‌ى رێنجبه‌رى كه‌م:
پ 1/رێنجبه‌ر ته‌ دڤێت چ بێژیه‌ ره‌ڤه‌ندا كوردستانى ل ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى بو پشته‌ڤانیكرنێ ل ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ؟
رێنجبه‌ر: هه‌لبه‌ت رۆلێ هه‌ر تاكه‌ كه‌سه‌كێ دپرسێن نشتیمانى و نه‌ته‌وه‌یى دا رۆله‌كێ گرنگه‌ نه‌خا سمه‌ ره‌ڤه‌ندا كوردستانى ل ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى چونكو گه‌له‌ك جاران شێوازێ هزركرنا وان جوداهى هه‌یه‌ ل گه‌ل هزركرنا تاكێن كوردستانى لێ ده‌مێ كار دهێته‌ سه‌ر هندێ كو وه‌لاتێ وان یێ ل به‌ر گوهۆرینێن مه‌زن، ئه‌و ژى رۆلێ خوه‌ دگێرن لێ ب حوكمێ رێسا و یاسایێن هه‌ر وه‌لاته‌كێ دڤێت كار ل سه‌ر هندێ بهێته‌كرن كو ب ره‌نگه‌كێ مه‌ده‌نى شارستانى ئاشتیخوازانه‌ بشێن پشته‌ڤانیێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربه‌خویا كوردستانێ ب ده‌لیڤه‌ ببینن و هه‌ول بده‌ن ل دووڤ یاسا به‌لگه‌نامه‌یێن نێڤده‌وله‌تى بیرا هه‌مى په‌رله‌مان و حوكمه‌ت و جهێن بریار دانێ ل هه‌ر وه‌لاته‌كى بینه‌ڤه‌ كو هه‌ر ملله‌ته‌كێ مافێ چاره‌نڤیسى هه‌یه‌ ئه‌ڤه‌ خاله‌كا گه‌له‌ك گرنگه‌ داكو بشێن وێ پشته‌ڤانیێ ب ده‌ستڤه‌بینن.
پ 2/رێنجبه‌ر ژبلى به‌لگه‌نامه‌ یاسایێن نێڤ ده‌وله‌تى چ تشتێ دى یێ گرنگه‌ ره‌ڤه‌ندا كوردستان ل ده‌رڤه‌ى كوردستانێ بیرا جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى بینته‌ڤه‌ داكو پشته‌ڤانیا وان بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ب ده‌ستڤه‌ بینن؟
رێنجبه‌ر: ئه‌ڤه‌ پرسیاره‌كا گه‌له‌ك جوانه‌ و دڤێت ره‌ڤه‌ندا كوردستانى هه‌مى رێك و ئالاڤ و میكانزم ئاخفتن و كریارێن جودا جودا نه‌ بتنێ یێن ده‌رڤه‌ى كوردستانێ به‌لكو یێن د ناڤ كوردستانێ ژى دا بیرا جڤاكێن نێڤده‌وله‌تى و ناڤه‌ندێن بریاردانێ بینه‌ڤه‌ كو ب تنێ گه‌لێ كوردستانێ هه‌ر ل شه‌ڕێ جیهانى یێ ئێكێ پاشان شه‌رێ جیهانى یێ دووێ دابه‌شكرنا كوردستانێ ب سه‌ر ده‌وله‌تێن جودا جودا دا نه‌خا سمه‌ ئه‌و تاوان و كاره‌ساتێن ئێك ل دووڤ ئێك ل سه‌ر ده‌ستێن رژێمێن عیراقێ ب تایبه‌ت (35) سالێن حوكمرانیا رژێما سه‌دام و به‌عسیان هه‌مى تاوانێن دژى مرۆڤایه‌تیێ ب سه‌رێ خه‌لكێ كوردستانێ ئیناین پشتى نه‌مانا وێ رژێمێ ژى به‌غدا هه‌ر نه‌شیا مافێن خه‌لكێ كوردستانێ بۆ دابین بكه‌ت واته‌ ل ده‌ستپێكا دروست بوونا عیراقێ عیراق ب زورى هاتیه‌ پێك ئینان و دروست بوویه‌ ب تایبه‌تى پشتى دروستبوونا مه‌زنترین رێكخراوا تیرۆرستیا ب ناڤێ (داعش) كو ناڤوده‌نگیا وێ ل هه‌مى جیهانێ به‌لاڤ بوویه‌ به‌لێ پێشمه‌رگێن كوردستانێ ب هه‌مى پێكهاتێن خوه‌ڤه‌ ئه‌و بتنێ شیان ئه‌ستورا داعش تێك بشكێنن و ل پێش هه‌مى جیهانا ئازاد ب تایبه‌ت ئه‌وێن به‌حسێ مافێ مرۆڤى دكه‌ن شه‌رى بكه‌ن،له‌ورا ئه‌ڤروكه‌ ئه‌و رۆژه‌ كو جڤاكێ نێڤ ده‌وله‌تى ژى پشته‌ڤانیا سه‌ربخوه‌یا هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت وه‌ بۆ ڤێ چه‌ندێ ره‌ڤه‌ندا كوردستانێ دشێن باشترین رۆل بگێرن.
دووماهیك واته‌ ل دووماهیێ ئه‌ز و رێنجبه‌ر گه‌هشتینه‌ ئه‌وێ باوه‌ریێ كو ئه‌گه‌ر ره‌ڤه‌ندا كوردستان بڤێت دێ شێت رۆله‌كێ مه‌زن گێریتن بو پشته‌ڤانى و ب ده‌ستڤه‌ئینانا په‌رله‌مان و حوكمه‌ت ناڤه‌ندێن بریار دانێ ل هه‌موو جیهانێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربه‌خویا كوردستانێ جاره‌كا دى دێ بێژینه‌ هه‌مى ره‌ڤه‌ندا كوردستانێ ژبیر نه‌كه‌ن (شام شه‌كره‌ به‌لێ كوردستان گه‌له‌ك شرینتره‌).

81

عبدالعزیز محسن بارزانى
رێنجبه‌ر جمیل
• پشكا حه‌فتێ:
پۆلینكرنا ده‌ستهه‌لاتان ده‌ستنیشانكرنا ئه‌رك و رۆلێ هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌كێ ژ بۆى خزمه‌تكرنا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى نه‌كاره‌كێ هندێ ب ساناهى یه‌ ، لێ ئه‌گه‌ر ب پلان و به‌رنامه‌ هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌ك ل دووڤ پێدڤى و داخوازیێن خه‌لكى به‌رنامێ خوه‌ دارێژیت، هه‌لبه‌ت دێ پێگڤه‌ گرێدانه‌ك د ناڤبه‌را وێ ده‌ستهه‌لاتێ و خه‌لكى دا دروست بیت، به‌لێ ب مخابنى ڤه‌ د ڤى چارچووڤه‌ى دا هزر وه‌كو پێدڤى ل سه‌ر نه‌ هاتیه‌كرن ژبه‌ر هندێ باراپترى ده‌ستهه‌لاتان وه‌كى خوه‌ بخو كار دكه‌ن، له‌ورا هه‌رده‌م دووراتیه‌ك د ناڤبه‌را وان و خه‌لكى دا هه‌یه‌ ده‌مێ دووراتى هه‌بیت كێماسى په‌یدا دبن ده‌مێ كار ل سه‌ر كێماسیان نه‌هێته‌كرن دبنه‌ ئاریشه‌ ده‌مێ ئاریشه‌ نه‌هاته‌ كونترۆلكرن چ سنۆر نامینن و هه‌ر ئێك وه‌كى خوه‌ ره‌فتارێ دكه‌ن دوى ده‌مى دا هه‌مى ده‌ستهه‌لات هه‌مى خه‌لك پێگڤه‌ زه‌ره‌رمه‌نده‌ مه‌ دڤێت به‌حسێ رێزبه‌ندیا ده‌ستهه‌لاتان بۆ هه‌وه‌ دیار بكه‌ین.
1ـ ده‌ستهه‌لاتا یاسا دانانێ.
2ـ ده‌ستهه‌لاتا جێ به‌جێكرنێ.
3ـ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ.
4ـ ده‌ستهه‌لاتا راگه‌هاندنێ.
5ـ ده‌سهه‌لاتا رێكخراو و كۆمه‌لێن مه‌ده‌نى.
نوكه‌ مه‌ دڤێت ل سه‌ر سێ ده‌ستهه‌لاتان پاسێ بده‌ین و ده‌رباز ببین و به‌حسێ ده‌ستهه‌لاتا چارێ بكه‌ین ده‌ستهه‌لاتا چارێ ژى دهێته‌ دابه‌شكرن و پۆلینكرن ل سه‌ر ئه‌ڤێن ل خوارێ.
1ـ روژنامه‌ و گوڤار واته‌ خواندن.
2ـ تله‌ڤزیون واته‌ دیتن.
3ـ رادیۆ واته‌ بیستن.
4ـ سوشیال میدیا واته‌ تورێن جڤاكى.
هه‌كه‌ بهێت هه‌ر ئێك ژ ڤانه‌ ئه‌م ل سه‌ر براوه‌ستین ره‌نگه‌ هه‌ر ئێكى پێدڤى ب چه‌ند گۆشه‌ و گۆتاران هه‌بیت داكو بشێن خالێن ب هێز و لاواز د ناڤ هه‌ر ئێك ژڤانه‌ ده‌ستنیشان بكه‌ین خالێن ب هێز په‌رجان بكه‌ین خالێن لاواز ل چاره‌سه‌ریان بگه‌رین، چونكو ده‌ستهه‌لاتا چارێ كاریگه‌رى و كارتێكرنه‌كا ئێكجار مه‌زن ل سه‌ر هزر و هه‌ست و ره‌فتارێن هه‌ر تاكه‌كه‌سه‌كى هه‌یه‌، ژ به‌ر هندێ ژى دڤێت هه‌مى ده‌مه‌كى گه‌له‌ك ب باشى بزانن.
دێ چاوا ئه‌و مادێن ل به‌ر ده‌ستێ وان ئاراسته‌ى رایا گشتى كه‌ین؟
وه‌ دێ چاوا هزر د وێ چه‌ندێ دا كه‌ن كو بابه‌ت و پرسێن نه‌ته‌وه‌یى و نشتیمانى ژێكجودا كه‌ن؟
وه‌ دێ چاوا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى ل به‌رچاڤ گرن نه‌خاسمه‌ د بابه‌ته‌كێ مینا ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ؟
نوكه‌ ئه‌ز وه‌كو عه‌بدولعه‌زیز دێ ڤان پرسیاران ئاراسته‌ى كاك رێنجبه‌رى كه‌م بۆ هندێ هێشتا بابه‌ت ب هزر و بۆچوونێن جودا جودا بهێته‌ زه‌نگینكرن و شرۆڤه‌كرن داكو خوانده‌ڤان ژى بابه‌تى زێده‌تر ل سه‌ر هزره‌كێ بخوینیت و وه‌ربگریت.
پ 1/كاك رێنجبه‌ر تو وه‌كو مامۆستایه‌كێ زانكۆیێ شاره‌زا د وارێن یاسایى دا تو رۆلێ ده‌ستهه‌لاتا چارێ چاوا دبینى؟
رێنجبه‌ر: هه‌لبه‌ته‌ هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌كێ رۆل و ئه‌ركێ خوه‌ هه‌یه‌ ده‌ستهه‌لاتا چارێ ژى كو ل سه‌ر میدیایێ ب گشتى هاتیه‌ په‌سه‌ندكرن دڤێت ئه‌ڤ ده‌ستهه‌لاته‌ هه‌مى ده‌مه‌كى د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى دا بیت و هه‌ول بده‌ت ببیته‌ پره‌كا راستگۆیى و وێره‌كیێ د ناڤبه‌را خه‌لكى و ده‌ستهه‌لاتێ دا، چونكو ده‌ستهه‌لاتا چارێ دشێت راسته‌وخوه‌ و نه‌راسته‌وخوه‌ بچیته‌ د ناڤ هه‌ر ماله‌كێ دا و كاریگه‌ریێ و كارتێكرنێ ل مه‌ژیێ هه‌ر تاكه‌كه‌سه‌كى بكه‌تن، ژ به‌ر هندێ دڤێت هه‌ر روودانه‌ك و پێشهاته‌كێ ب درۆستى هه‌لسه‌نگینیت و یا پێدڤى و پێدڤیتر د به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى دا بۆ بكه‌ت، نه‌خاسمه‌ هه‌كه‌ پرسه‌كا نشتیمانى هاته‌ پێش نموونه‌ بۆ ڤێ چه‌ندێ میدیا دڤێت بۆ پرسا ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ د وى ئاستێ به‌رپرسیاره‌تیێ دا بیت و ئه‌ڤێ پرسا نشتیمانى ب راستگۆیى یا نه‌ و شه‌فافانه‌ ڤه‌گوهێزیت.
پ 2/كاك رێنجبه‌ر چ ئه‌رك دكه‌ڤیته‌ سه‌ر ملێن ده‌ستهه‌لاتا چارێ كو میدیایه‌ بۆ هندێ گرنگیا پرسا ریفراندۆمێ بۆ خه‌لكى شرۆڤه‌ بكه‌ت؟
رێنجبه‌ر: كاك عه‌بدولعه‌زیز د رستا پرسیارێ دا تو دبێژى (گرنگیا) پرسا ریفراند‌ومێ واته‌ ئه‌ڤ پرسه‌ پرسه‌كا گه‌له‌ك گرنگه‌ ، له‌ورا ژى دڤێت میدیا دچارچووڤێ گرنگیا ڤێ پرۆسێ دا گه‌له‌ك ب گرنگى ئه‌ڤێ پرسێ بۆ هه‌مى ته‌خ و چینان شرۆڤه‌ بكه‌ن و د رێیا خه‌لكێ شاره‌زا و بسپۆرێن تایبه‌تمه‌ندێن جودا جودا ئه‌ڤێ پرسێ د رێیا ریپۆرتاژ و مێزگه‌ردێن خوه‌دا بۆ خه‌لكى ئه‌وا پێدڤى بكه‌ت وى ده‌مى دێ ب دروستى ژى ئه‌رك و رۆلێ میدیایێ دیار بیت و به‌رچاڤ بیت وه‌ خه‌لك دێ خوه‌ د ناڤ میدیایێ دا بینن پاشى دێ پێگڤه‌ گرێدانه‌ك د ناڤبه‌را خه‌لكى و ده‌ستهه‌لاتێ دا دروست بیت ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كى ده‌ستهه‌لاتا چارێ و میدیایه‌.
دووماهی ئه‌م پێگڤه‌ گه‌هشتینه‌ وى ئه‌نجامى كانێ گرنگیا ده‌ستهه‌لاتا چارێ چى یه‌ و هه‌كه‌ بڤێت دشێت چ رۆل بگێریت و ئه‌و رۆلێ دگێریت دێ چاوا كارتێكرنێ ل بارا پترى تاك و جڤاكى كه‌ت واته‌ ده‌ستهه‌لاتا چارێ ب هه‌مى رێك و میكانزمێن خوه‌ڤه‌ دشێت كاریگه‌ریه‌كا ئێكجار مه‌زن هه‌بیت نه‌خا سمه‌ د پرۆسه‌یه‌كا مینا ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانى،َ چونكو دڤێت هه‌مى لایه‌ك ژ قووناغا ئاخفتن و تیۆرى ده‌رباز ببن بۆ قووناغا كریار و پراكتیكى و بۆ ڤێ چه‌ندێ میدیا دشێت كار ئه‌كته‌ره‌ك گه‌له‌ك كاریگه‌ر بیت دڤێ پرۆسا نشتیمانى دا داكو ئه‌و ژى بشێت بچیته‌ د ده‌رگه‌هێ سه‌رفه‌رازیێ دا نوكه‌ ب تنێ یا ماى ببێژین به‌لێ هزار جاران به‌لێ بۆ ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ.

75

پشكا پێنجێ ـ رۆلێ پێشمه‌رگه‌ى
پێشمه‌رگێ دوهى ل سه‌ر ئاستێ كوردستانێ ناڤه‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن و گرنگ و پیرۆز بوو، لێ قاره‌مانى و به‌رخودان و خۆگوریكرن ئیراده‌ و باوه‌ریا وى وه‌لێ كر كو ب ناڤوده‌نگیا وى سنۆرێن كوردستانێ و عیراقێ رۆژهه‌لاتا ناڤین ده‌رباز بكه‌ت بۆ هه‌موو جیهانا ئازاد و ئه‌ڤرۆكه‌ ده‌مێ ل باژێره‌كێ ئه‌ورۆپى ل باژێره‌كێ ئه‌مریكى ئێك دبێژیت ئه‌ز پێشمه‌رگه‌ مه‌ خه‌لكێ بیانى ب گرنژینڤه‌ و عه‌شقه‌كا زێده‌ وێنه‌ و سێلفیان ل گه‌ل دگرن، چونكو پێشمه‌رگێ كوردستانێ ل پێش هه‌موو مرۆڤێن ئازادى خواز جیهانا ئازاد به‌رگرى ل مرۆڤ دین ئاین پێكهات و مرۆڤاتیێ كر وه‌ شیا رێكخراوا تیرۆرستیا داعش ئه‌وا هه‌موو جیهان تووشى له‌رزۆكێ كرى ب كارێن خوه‌ یێن دڕندانه‌، به‌لێ پێشمه‌رگه‌ى ئه‌و راوه‌ستاندن ژناڤبرن ئه‌ستۆره‌یا وان تێك شكاند پێشمه‌رگه‌ ب بیروباوه‌رێن خوه‌ ب چه‌كه‌كێ گه‌له‌ك سڤك ب پوستالێن خوه‌ یێن پیرۆز داعش هزرا داعش بۆ داعشیا بۆ هه‌موو جیهانا ئازاد بنئاخكرن، دوهى رۆلێ پێشمه‌رگێ كوردستانێ د شه‌ڕێن پارتیزانى دا د بزاڤا رزگاریخوازا گه‌لێ كورد و خه‌لكێ كوردستانێ دا شیا به‌عسیا بنئاخ بكه‌ت، ئه‌ڤرۆكه‌ ژى پێشمه‌رگێن كوردستانێ یێن بووینه‌ ناڤوده‌نگ و ره‌نگه‌كێ نیڤ ده‌وله‌تى كو د ناڤه‌ندێن بریاردانێ دا به‌حس ل سه‌ر قاره‌مانیا وان دهێته‌كرن، به‌لێ هێشتا رۆلێ وان تمام نه‌بوویه‌ ئه‌ڤرۆكه‌ ژى ئه‌م چاڤه‌رێ دكه‌ین نه‌ به‌س ب لویلیا تڤه‌نگا خوه‌ ب خوین رێتنا خوه‌ ب قه‌هره‌مانیا خوه‌ ب به‌رخودانا خوه‌، به‌لكو بتنێ ب ده‌نگێ خوه‌ ببێژن به‌لێ بۆ ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دێ سنۆرێن كوردستانێ هێنه‌ ده‌ستنیشانكرن دێ ناسناما كوردستانێ هێته‌ دیاركرن دێ پارێ كوردستانێ هێته‌ دیاركرن دێ پاسپۆرتا كوردستانێ هێته‌ دیاركرن، دێ كوردستان ل پرا بچووكیێ تورك فارس عه‌ره‌ب ده‌رباز بیت دێ كه‌رامه‌تا خه‌لكێ كوردستانێ هێته‌ زڤراندن دێ ب ده‌نگێ خوه‌ كوردستان ل هه‌موو گورگێن درنده‌ هێته‌ پاراستن و هه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ نه‌بن، دێ گورگ خه‌لكێ كوردستانێ خۆن ژ به‌ر هندێ بۆ زێده‌تر رۆنكرن و شرۆڤه‌كرنا ئه‌ڤى بابه‌تى ئه‌ز وه‌كو عه‌بدولعه‌زیز دێ ڤان پرسیاران ئاراسته‌ى كاك رێنجبه‌رى كه‌م داكو هێشتا بابه‌تى شرۆڤه‌ بكه‌ت.
پ 1/ كاك رێنجبه‌ر تو رۆلێ پێشمه‌رگێ كوردستانێ د پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا چاوا دبینى؟
رێنجبه‌ر: به‌لێ گومان تێدا نینه‌ كو ئه‌گه‌ر پێشمه‌رگه‌ نه‌بان ئه‌ڤ بارودۆخێ نوكه‌ دروست نه‌دبوو ئه‌گه‌ر پێشمه‌رگه‌ نه‌بان بویك و زاڤایه‌ك نه‌دشیان شه‌هیانا خوه‌ بكه‌ن، زارۆ نه‌دشیان بچنه‌ قوتابخانان نه‌ساخ نه‌دشیان بچنه‌ نه‌خۆشخانان، خه‌لك ب گشتى پێكهاتێن دینى نه‌ته‌وه‌یى نه‌دشیان مومارسا بیره‌وه‌ریێن خوه‌ یێن ئاینى و نه‌ته‌وه‌یى بگێرن خه‌لك ب گشتى نه‌دشیا ژیانێ به‌رده‌وام بكه‌ن، چونكو پێشمه‌رگه‌ى هه‌موو پێكڤه‌ دپاراستن به‌ره‌ڤانى ل كوردستانێ و ل هه‌موو كوردستانیان دكر، لێ ئه‌ڤرۆ ژى پێشمه‌رگه‌ دشێت ب ده‌نگێ خوه‌ كو به‌لێ یا وى ل لیلیا تڤه‌نگا وى گه‌له‌ك شرینتر بیت و ببێژیت به‌لێ و سه‌د جارا به‌لێ بو ریفراندوما سه‌ربه‌خویا كوردستانێ.
پ 2/ باشه‌ پێشمه‌رگه‌ بتنێ دشێت بێژیت به‌لێ بو ریفراندومێ یان دشێت هێشتا رول هه‌بیت؟
رێنجبه‌ر: به‌لێ نه‌ بتنێ ب ده‌نگدانێ دێ رولێ هه‌ر تاكه‌ كه‌سه‌كى ب دوماهیك هێت نه‌خاسمه‌ پێشمه‌رگێن كوردستانێ ، به‌لكو ژبلى ده‌نگدانێ چونكه‌ پێشمه‌رگه‌ یێ پیروزه‌ خه‌لك ب پیروزى به‌رێ خو دده‌نێ ئه‌وى كارتێكرنه‌كا پیروزا هه‌ى ل سه‌ر خه‌لكى ، له‌ورا دڤێت پێشمه‌رگه‌ بێژیته‌ هه‌موو پێكهاتێن كوردستانێ ئه‌ز ب تڤه‌نگا خو توژى ب ده‌نگێ خو ئه‌م هه‌ردووك پێگڤه‌ بو دروستكرن و راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ .
دوماهیك ئه‌ز و رێنجبه‌ر گه‌هشتینه‌ ئه‌وێ باوه‌ریێ كو پێشمه‌رگێ كوردستانێ دشێت روله‌كێ ئێكجار مه‌زن بگێریت بو پرۆسا ریفراندوما سه‌ربه‌خویا كوردستانێ وه‌كو چاوا پێشمه‌رگه‌ى رول گێرا قاره‌مانى نیشا دا بو ناڤه‌كێ جیهانى دروو ب روو بوونا شه‌رێ داعش دا وه‌ بو ئه‌گه‌رێ هندێ كو هه‌موو خه‌لك بێژیت ئه‌م هه‌موو پێشمه‌رگه‌ینه‌ ،له‌ورا نوكه‌ژى داخواز ل هه‌موو خه‌لكى دهێته‌كرن ببێژن به‌لێ بۆ ریفراندوما سه‌ربه‌خویا كوردستانێ.

 

پشكا شه‌شێ: رۆلێ شۆفێرێن ته‌كسی
درووشمه‌ك هه‌یه‌ دبێژن (السیاقه‌ فن و زوق و الأخلاق) هه‌كه‌ هه‌ر مرۆڤه‌ك نه‌خاسمه‌ ئه‌وێ شۆفێر بیت و ترومبێلێ بهاژۆت، دڤێت گه‌له‌ك ب هویرى و ب كویرى ب باوه‌رى هزرا خوه‌ د ڤى درووشمى دا بكه‌ت، په‌یڤ بۆ په‌یڤێ رامانا وێ بزانیت و ببیته‌ پشكه‌ك ژ ژیانا وى، بۆ نموونه‌ دڤێت شۆفێر بزانیت كانێ شۆفێرى چى یه‌، نه‌خاسمه‌ شۆفێرێ (ته‌كسیێ) ته‌كسى و شۆفێرێ وێ، دو لایه‌نێن پێكڤه‌گرێداینه‌ د هه‌مان ده‌م دا، هه‌كه‌ وان بڤێت بۆ ژیانێ دئه‌رێنى بن دشێن رۆله‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن و كارا بگێرن هه‌كه‌ وان بڤێت دێ شێن بنه‌ كار ئه‌كته‌ره‌كێ گه‌له‌ك كارا بۆ سه‌رخستنا هه‌ر پرۆسه‌كێ د ژیانا مرۆڤاتیێ دا، چونكو ته‌كسیێ و شۆفێرێ ته‌كسیێ پێكڤه‌گرێدانه‌كا راسته‌وخوه‌ ل گه‌ل خه‌لكى، هه‌یه‌ ژ به‌ر هندێ شۆفێرێ ته‌كسیێ بۆ پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ ژى دشێت رۆله‌كێ ئێكجار مه‌زن بگێریت و ب هه‌مى قووناغێن پرۆسێ مینا گرنگیا پرۆسێ، هشیاریا خه‌لكى، هاندانا خه‌لكى، ده‌نگدانا خه‌لكى ب به‌لێ، دا كو شۆفێرێ ته‌كسیێ ژى وه‌كو هه‌ڤوه‌لاتیه‌كێ كارا د چارچووڤێ هه‌ستكرن ب به‌رپرسیاره‌تیێ بۆ خزمه‌تا گه‌ل و نیشتمانێ خوه‌ ناڤێ خوه‌ د مێژوویا سه‌رفه‌رازیێ دا تۆمار بكه‌ت، بۆ هندێ جاره‌كا دى بیرا هه‌مى خوانده‌ڤانان ل درووشمێ سه‌رى بینینه‌ ڤه‌، دێ چاوا شۆفێرێ ته‌كسیێ ب ره‌نگه‌كێ هونه‌رى رۆل هه‌بیت د پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا؟.
دێ چاوا ب ره‌نگه‌كێ زه‌وقى رۆل هه‌بیت د پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا، دێ چاوا ب ره‌نگه‌كێ ئه‌خلاقى رۆل هه‌بیت دپرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ دا.
ده‌مێ شۆفێرێ ته‌كسیێ ئه‌ڤێ چه‌ندێ ب ئه‌ركێ خوه‌ بزانیت دێ شێت رۆلێ خوه‌ ژى ب سه‌ركه‌فتیانه‌ گێریت وه‌ دێ شێت ئه‌وى درووشمى سه‌د ژ سه‌دێ جێ به‌جێكه‌ت بۆ هندێ بابه‌ت زێده‌تر بهێته‌ زه‌نگینكرن دێ نوكه‌ ڤان پرسیارێن ل خوارێ ئاراسته‌ى كاك رێنجبه‌رى كه‌م:
پ1/ رێنجبه‌ر تو رۆلێ شۆفێرێ ته‌كسیێ چاوا دبینى بۆ ڤێ پرۆسێ؟
رێنجبه‌ر: هه‌لبه‌ت هه‌ر تاكه‌ كه‌سه‌كى، هه‌كه‌ بڤێت دێ شێت رۆله‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن و كاریگه‌ر گێریت نه‌خاسمه‌، د روودان و پێشهاتێن نیشتمانى نه‌ته‌وه‌یى دا به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى شۆفێرێ ته‌كسیێ ژى ئێك ژ وان تاكه‌ كه‌سانه‌ كو رۆژانه‌ دانوستاندنێ ل گه‌ل چه‌ندین ته‌خوچینێن جودا جودا دكه‌ت وه‌ ل جهێن جودا جودا، ژ به‌ر هندى دشێت رۆله‌كێ ئێكجار مه‌زن بگێریت د هه‌مان قووناغێن پرۆسێ دا.
پ2/باشه‌ چاوا رۆلێ خوه‌ بگێریت بۆ هندێ به‌رچاڤ رۆنى ل ده‌ڤ په‌یدا بیت دێ یێ سه‌ركه‌فتى بیت؟
رێنجبه‌ر: بێگومان گه‌له‌ك رێك و ئالاڤ و ئامراز میكانزم هه‌نه‌ ژ وان.
1ـ شێوازێ ئاخفتن و سه‌ره‌ده‌ریكرنێ.
2ـ پێشكێشكرنا پۆسته‌ر و پروشۆران.
3ـ هه‌لكرنا ستران و ڤیدیۆیان.
4ـ گه‌هاندنا خه‌لكى ب خۆبه‌خشانه‌.
5ـ نڤیسینا درووشمێن به‌لێ بۆ ریفراندۆمێ د ناڤ ته‌كسیێ دا و ل سه‌ر جهێن جودا جودا.
ئه‌ڤه‌ هه‌مى هنده‌ك رێكن گه‌له‌كێن دژى هه‌نه‌ كو دشێت رۆلێ خوه‌ بگێریت.
دووماهیك وه‌سا دیاره‌ ئه‌ز و رێنجبه‌ر پێكڤه‌ گه‌هشتینه‌ ئه‌وێ باوه‌ریێ كو هه‌مى مرۆڤان هه‌ر تاكه‌ كه‌سه‌كى هه‌ر ته‌خه‌كا جودا جودا د ناڤ سه‌كته‌رێن جودا جودا دا دشێت باشترین رۆل بگێریت و هه‌بیت د پرۆسا ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ شۆفێرێن ته‌كسیێ ژى ئێك ژ وان كار ئه‌كته‌رێن گه‌له‌ك كارایه‌ و دشێت رۆله‌كێ ئێكجار مه‌زن بگێریت بۆ ڤێ پرۆسا نیشتمانى گرێدایى ژیان و ژیار و كه‌رامه‌تا مرۆڤێ كورد و كوردستانى، ژ به‌ر هندێ شۆفێرێ ته‌كسیێ مه‌ بو ته‌ رۆلێ ته‌ ده‌ستنیشانكر، تو ژى بێژه‌ (یاالله‌) زه‌ندوباسكان لێ هه‌لبكه‌ و ناڤێ خوه‌ د دیرۆكا سه‌رفه‌رازیێ دا تۆمار بكه‌.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com