NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by hari

hari

1055 POSTS 0 COMMENTS
Link Daftar Slot Gacor 2023 https://smkypm5sukodono.sch.id/daftar-slot/  Daftar Slot

874

هونه‌ر كاره‌كێ پيرۆزه‌،‮ ‬بۆ هه‌ر ملله‌ته‌كێ به‌لكو بوويه‌ ناسناما ملله‌تان‮ ‬و گه‌له‌ك ملله‌ت هه‌نه‌ ل سه‌ر ڤي‮ ‬ئه‌ردي‮ ‬ب هونه‌رێ خوه‌ هاتينه‌ ناساندن،‮ ‬هونه‌ر پره‌كێ دناڤبه‌را ملله‌تان دا ئاڤا دكه‌ت و پتر تيگه‌هشتنێ و ل ئێك نيزيك بووني‮ ‬په‌يدا دكه‌ت و هونه‌ر جيهانه‌كا دووره‌ ژ لايه‌نگريێ ژبه‌ركو هونه‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌ دهێته‌ نياسين و لدووڤ ئايديۆلۆجيا چ لايه‌نان‮ ‬ناچيت به‌لكۆ په‌ياما ئاشتي‮ ‬و لێبورينێ به‌لاڤه‌ دكه‌ت،‮ ‬دوور‮ ‬ژ توند و تيژي،‮ ‬هه‌گه‌ر‮ ‬ته‌ماشه‌ي‮ ‬هونه‌ري‮ ‬خوه‌ بكه‌ين ل كوردستاني‮ ‬دێ بيني‮ ‬به‌شك ژ ڤي‮ ‬هونه‌ري‮ ‬هه‌موو چاڤليكرنه‌ و هيچ بنه‌مايێن هونه‌رێ كوردي‮ ‬تێدا نابينين و دووره‌ ژكه‌لتۆرێ كوردي،‮ ‬دبينم‮ ‬رۆژ بۆ رۆژێ ئه‌ڤ چاڤلێكرنه‌ به‌ر ب‮ ‬زێده‌بوونێ دچيت،‮ ‬بێي‮ ‬كو هزر ل داهاتي‮ ‬بكه‌ين،‮ ‬بڤي‮ ‬ره‌نگي‮ ‬ژي‮ ‬كارتێكرنا خوه‌ هه‌يه‌ لسه‌ر جڤاكێ مه‌،‮ ‬جڤاك نزانيت كيش هونه‌رێ دروسته‌‮ ‬يان په‌ياما هونه‌ري‮ ‬كوردي‮ ‬چيه‌ چ دگه‌هينت بۆ خه‌لكي‮.‬

140

گه‌له‌ك ژ پرۆژێن به‌لێنده‌رايه‌تي‮ ‬ب تايبه‌ت‮ ‬يێن به‌ر ئه‌رد و چێكرنا جاده‌ و ئاڤرێدان دبنه‌ ئه‌گه‌ر كو بۆريێن ئاڤێ‮ ‬يێن وه‌لاتيان و‮ ‬يێن حوكمه‌تێ ژي‮ ‬بهێنه‌ شكاندن و پتريا جاران به‌لێنده‌ر ئه‌گه‌رێن شكه‌ستنێ نه‌،‮ ‬به‌لێ پشتي‮ ‬دشكێنن خوه‌ لێ ناكه‌نه‌ خودان و وه‌لاتي‮ ‬ژي‮ ‬گازندا دكه‌ن،‮ ‬ل گه‌ل هندێ ژي‮ ‬رێڤه‌به‌ريا ئاڤا دهۆكێ ديار كر كو هه‌ر به‌لێنده‌ره‌كێ بۆريه‌كا ئاڤێ بشكێنيت دڤێت ئه‌و ب خوه‌ چێكه‌ته‌ڤه‌‮.‬
وه‌لاتيه‌كێ تاخێ ماسيكا2 بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ ديار كر،‮ ‬پشتي‮ ‬به‌لينده‌ره‌كي‮ ‬جادێن تاخێ وان كولاين بۆ وێ‮ ‬يه‌كێ جاده‌ بهێته‌ ڤه‌كرن و قێركرن،‮ ‬بۆريا وان‮ ‬يا ئاڤێ هاته‌ شكاندن و بۆ ماوێ پتر ژ‮ ‬10‮ ‬رۆژان ئه‌و مانه‌ د وي‮ ‬حالي‮ ‬دا و كه‌سێ خوه‌ ل وان نه‌كره‌ خودان و گۆت‮: ‬ئه‌م ناچاربووين مه‌ ل سه‌ر كيستێ خوه‌ بۆري‮ ‬چێكره‌ ڤه‌‮.‬
نوري‮ ‬سه‌لاح،‮ ‬ئاكنجيێ تاخێ ماسيكا2‮ ‬زێده‌تر گۆت‮: ‬هنده‌ك به‌لێنده‌ر بووينه‌ ئه‌گه‌ر كو باژێر پووچ ببيت و چو مفاي‮ ‬ناگه‌هيننه‌ وه‌لاتي‮ ‬و حوكمه‌تێ و پرۆژێن وان گه‌له‌ك بێسه‌روبه‌ر برێڤه‌ دچن،‮ ‬چونكو پرۆژه‌ي‮ ‬ژ خوه‌ ڤه‌ دكه‌ن و ده‌مێ بۆريه‌كا ئاڤێ خوه‌‮ ‬يا گشتي‮ ‬دي‮ ‬بيت د شكێنن،‮ ‬ده‌مه‌ك درێژ دچيت هه‌تا جاره‌كا دي‮ ‬چێ دكه‌نه‌ڤه‌‮.‬
به‌لێنده‌ر هاريوان ره‌شيد بۆ ئه‌ڤرۆ ديار كر،‮ ‬هه‌ر پرۆژه‌كێ به‌لێنده‌ر كار تێدا بكه‌ت ل دووڤ ده‌مێ به‌لێنده‌رايه‌تيێ و ماوێ پرۆژه‌ي‮ ‬هه‌ر ئاريشه‌كا د ناڤ پرۆژه‌ي‮ ‬دا په‌يدا ببيت ل سه‌ر به‌لێنده‌ري‮ ‬دكه‌ڤيت دروست بكه‌ت و گۆت‮: ‬هه‌كه‌ ماوێ پرۆژه‌ي‮ ‬ساله‌ك بيت،‮ ‬د وێ سالێ هه‌موو‮ ‬يێ دا و هه‌تا پرۆژه‌ ب دووماهي‮ ‬دهێت هه‌ر بۆريه‌كا بهێته‌ شكاندن،‮ ‬چو‮ ‬يا گشتي‮ ‬بيت‮ ‬يان ژي‮ ‬يا وه‌لاتيان پێدڤيه‌ به‌لێنده‌ر دروست بكه‌ت،‮ ‬هه‌روه‌سا پتريا پرۆژه‌يان ژي‮ ‬ل دووڤ گرێبه‌ستێ هه‌تا ساله‌ك ژي‮ ‬ل سه‌ر پرۆژه‌ي‮ ‬ده‌رباز دبيت،‮ ‬به‌لێنده‌ر پێ دهێته‌ راسپاردن هه‌ر ئاريشه‌كا په‌يداببيت،‮ ‬دڤێت به‌لێنده‌ر چاك بكه‌ت‮.‬
هاريوان ئاشكرا كر كو چو به‌لێنده‌ر حه‌زناكه‌ن پرۆژه‌ي‮ ‬ژ خوه‌ ڤه‌ بكه‌ن‮ ‬يان ژي‮ ‬بێسه‌روبه‌ر دروست بكه‌ن‮ ‬يان ژي‮ ‬بۆريه‌كێ بشكێنن،‮ ‬به‌لێ پتريا جاران شكاندنا بۆريێن ئاڤێ ب ده‌ستێن قه‌لابه‌ و شه‌فه‌لا و حه‌فارا دهێنه‌ شكاندن،‮ ‬چونكو ل ده‌مێ كۆلانا جادێ گه‌له‌ك جاران بۆري‮ ‬ناهێنه‌ ديتن و شۆفێر نه‌شێت ببينيت و گۆت‮: ‬د ڤي‮ ‬بياڤي‮ ‬دا گه‌له‌ك به‌لێنده‌ر ژي‮ ‬د خه‌مسارن،‮ ‬چونكو هنده‌ك جارا دێ بۆريه‌كێ شكێنن و ماوه‌يه‌كێ درێژ ب سه‌رڤه‌ چيت و ل دووماهيێ هه‌ر چێناكه‌ن ژي‮.‬
جه‌لال جه‌ميل،‮ ‬رێڤه‌به‌رێ ئاڤا پارێزگه‌ها دهۆكێ بۆ ئه‌ڤرۆ ديار كر،‮ ‬هه‌ر پرۆژه‌كێ ئاريشه‌ك تێدا په‌يدا ببيت و زيان بگه‌هيته‌ حوكمه‌تێ‮ ‬يان وه‌لاتيان و پرۆژێ به‌لێنده‌رايه‌تي‮ ‬بيت،‮ ‬ل وي‮ ‬ده‌مي‮ ‬به‌لێنده‌ر پێ به‌رپرسياره‌ و دڤێت ب زووترين ده‌م چاره‌ بكه‌ت و گۆت‮: ‬ل ده‌مێ چێكرنا پرۆژه‌ي‮ ‬و هه‌تا پشتي‮ ‬ب دووماهي‮ ‬ژي‮ ‬دهێت ل دووڤ گرێبه‌ستێ ساله‌كێ چاككرن ژي‮ ‬ل سه‌ر به‌لێنده‌ري‮ ‬هه‌يه‌ خوه‌ چو ئاريشه‌ د‮ ‬وي‮ ‬پرۆژه‌ي‮ ‬دا په‌يدا ببيت‮.‬
ناڤبري‮ ‬ديار كر كو هه‌كه‌ ساله‌ك ل سه‌ر ماوێ پرۆژه‌يه‌كێ ئاڤێ دا بووري‮ ‬و ژ نوو ئاريشه‌ په‌يدابوون،‮ ‬ل وي‮ ‬ده‌مي‮ ‬دێ رێڤه‌به‌ريا ئاڤێ ژێ به‌رپرسياربيت و ئێدي‮ ‬به‌لێنده‌ري‮ ‬چو په‌يوه‌ندي‮ ‬پێڤه‌ نامينيت‮.‬

318

مامۆستايه‌كێ زانكۆيێ ئه‌گه‌رێن زێده‌نه‌بوونا به‌رهه‌مێ هژيرێ ل ده‌ڤه‌رێ ديار دكه‌ت و ئاشكرا كر كو ئه‌رد و جوتيار و هه‌ر تشته‌كێ پێدڤي‮ ‬ل ده‌ڤه‌رێ هاريكاره‌ هژير زێده‌بيت،‮ ‬ب تنێ دڤێت بيستانێن تايبه‌ت ب هژيران هه‌بن و ديسا دڤێت كارگه‌هێن چێكرنا مره‌بێ هه‌بن،‮ ‬دا كو جوتياري‮ ‬پالڤه‌ده‌ت پتر گرنگيێ ب چاندنا هژيران بده‌ن‮.‬
ئه‌كره‌م ساركي‮ ‬نوونه‌رێ گومركێن فێقي‮ ‬ديار كر،‮ ‬هژير ناهێته‌ هه‌ژمارتن ژ خوارنێن سه‌ره‌كي‮ ‬و كێم دهێته‌ فرۆتن و ژ به‌ر ڤه‌گوهاستنا وێ كێم داخوازي‮ ‬يا ل سه‌ر،‮ ‬دڤێت زوو بگه‌هيت هه‌كه‌ دێ پووچ بيت،‮ ‬له‌وما گومركان كێم هژير دچيت و پتريا خه‌لكێ هژير هه‌ين ئێكسه‌ر دبه‌نه‌ بازاري‮ ‬دفرۆشن دا كو خراب نه‌بن و زوو بهێنه‌ فرۆتن‮. ‬
د‮. ‬شوكري‮ ‬حه‌جي‮ ‬سالح مامۆستايێ كوليژا چاندنێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ ديار كر،‮ ‬ل جيهانێ هه‌تا‮ ‬400‮ ‬جۆرێن هژيران هه‌نه‌ و ل كوردستانێ هنده‌ك جۆرێن تايبه‌تێن هژيران هه‌نه‌ كو گرێداينه‌ ب خه‌لكێ كوردستانێ و ئه‌ڤه‌ د كه‌ڤن دا ل گه‌ل خه‌لكي‮ ‬ژياينه‌ وه‌كي‮ ‬جۆرێن دي،‮ ‬ديسا هنده‌ك توخمێن هژيرا هه‌نه‌ بياني‮ ‬نه‌ و هاتينه‌ دناڤ ئاقارێ وه‌لاتێ مه‌ و كورد هزر دكه‌ن ئه‌و هژير هه‌ر كوردي‮ ‬نه‌،‮ ‬لێ ژ به‌ر به‌لاڤبوونا وێ د ناڤا كوردستانێ دا،‮ ‬نوكه‌ دهێته‌ هژمارتن ژ هژيرێن كوردستانێ‮.‬
ل دور جۆرێن هژيران ژي،‮ ‬مامۆستايێ زانكۆيێ گۆت‮:‬‮ (‬وه‌زيري،‮ ‬بيناتي،‮ ‬قريني،‮ ‬رووباري،‮ ‬شنگالي،‮ (‬ته‌فسك‮) ‬يا چيايه‌،‮ (‬كتك‮) ‬دهێته‌ هشكرن،‮ ‬ديسا هنده‌ك توخمێن هژيرێ هه‌نه‌ عيراقي‮ ‬نه‌ و د ناڤ كوردستانێ دا به‌ربه‌لاڤبووينه‌ وه‌ك‮ (‬ئفسن ديالايا ره‌شه‌،‮ ‬بلا تركي‮ ‬يا ره‌شه‌‮) ‬ديسا ل ده‌ڤه‌را ئاكرێ هژيره‌ك هه‌يه‌ ب ناڤێ‮ (‬يه‌حيا به‌گ‮) ‬يا هه‌ره‌ به‌رنياس و به‌ربه‌لاڤ ل كوردستانێ و ب تايبه‌ت ل ده‌ڤه‌را به‌هدينان‮ (‬بيناتي،‮ ‬ريباري‮) ‬يه‌ بۆ فرۆتنێ‮ ‬يا خۆشه‌،‮ ‬ديسا گه‌له‌كان‮ ‬دده‌ت و بۆ فرۆتنێ داخوازي‮ ‬گه‌له‌ك ل سه‌ر هه‌يه‌،‮ ‬چونكه‌‮ ‬يا مه‌زنه‌ و پتر ل بازاري‮ ‬دهێته‌ فرۆتن‮.‬
مامۆستايێ زانكۆيێ گۆت‮: ‬هژيرێن دێم و ئاڤي‮ ‬هه‌نه‌‮ ‬يێن دێم‮ (‬كتك،‮ ‬رووباري‮) ‬نه‌ و و جۆرێن دي‮ ‬هه‌موو ئاڤي‮ ‬نه‌ و گه‌له‌ك حه‌ز ژ كێم ئاڤيێ دكه‌ن،‮ ‬لێ ئاڤدان هه‌ر دڤێت،‮ ‬مامۆستايێ زانكۆيێ ئاماژه‌ كره‌ وێ چه‌ندێ ژي‮ ‬كو هژير هه‌نه‌ ژ دو به‌ران هه‌تا چار به‌ران هژير هه‌يه‌ به‌رهه‌مي‮ ‬ده‌ت و ئه‌ڤه‌ ل دووڤ جۆرێ هژيرێ دمينيت،‮ ‬هه‌نه‌ هه‌يڤا پێنچ و هه‌يڤا حه‌فت و هه‌يڤا هه‌شت ژي‮ ‬به‌ره‌كي‮ ‬ده‌ت،‮ ‬هه‌مبه‌ر جوداهي‮ ‬دناڤبه‌را هژيرێن زه‌ر و ره‌ش مامۆستايێ زانكۆيێ گۆت‮: ‬ئه‌ڤ هه‌ر دو توخمن و كه‌رستێن جودا جودا تێدا هه‌نه‌،‮ ‬بۆ خوارنێ هژيرا زه‌ر خۆشتره‌‮.‬
ل دور چاندنا هژيران ژي،‮ ‬مامۆستايێ زانكۆيێ گۆت‮: ‬ب دو شێوازان ئه‌ف هژيره‌ دهێنه‌ چاندن‮ ‬يان ب قه‌له‌مي،‮ ‬يان ئه‌ڤ هه‌ژيرێن ده‌ردورێن دارا هه‌ژيرێ هێشتا بچووك ده‌ردكه‌ڤن دێ كۆلي‮ ‬و دێ چي‮ ‬چيني‮. ‬
ل دۆر به‌رهه‌مێ ژي‮ ‬مامۆستايێ زانكۆيێ گۆت‮:‬‮ ‬كوردستانێ ب گشتي‮ ‬و دهۆكێ ب تايبه‌تي‮ ‬بيستانێن تايبه‌ت ب هژيرێ ڤه‌ نين،‮ ‬دبيت كه‌سه‌كي‮ ‬چه‌مه‌ك هه‌بيت دو هه‌تا چار بنێن هژيران د ناڤ دا هه‌بن،‮ ‬ئاريشه‌ ئه‌وه‌ ڤه‌گۆهاستنا هژيرێ گه‌له‌ك‮ ‬يا بزحمه‌ت و هه‌تا دچيته‌ جهه‌كي‮ ‬هه‌ر زوو پووچ دبيت،‮ ‬له‌وما گه‌له‌ك خواستن ل سه‌ر نينه‌ و دڤێت بازار نێزيكي‮ ‬بيستاني‮ ‬بيت،‮ ‬ديسا نه‌بوونا كارگه‌هان بۆ چێكرنا مره‌با هژيرێ،‮ ‬ڤێ ژي‮ ‬كارتێكرن ل سه‌ر زێده‌كرنا هژيران كريه‌‮.‬
سه‌باره‌ت به‌رهه‌مێن هژيران مامۆستايێ زانكۆيێ ئاماژه‌ كره‌ وێ چه‌ندێ‮ ‬كو ژ نه‌بوونا بيستانان پێزانين دروست ل سه‌ر رێژا به‌رهه‌مێ هژيران نينن،‮ ‬هنده‌ك جۆرێن هژيران هه‌نه‌ داره‌ك ب تنێ هه‌تا‮ ‬100‮ ‬كيلۆيان به‌رهه‌مي‮ ‬ده‌ت و ديسان ل دووڤ رووبه‌رێ دارێ‮ ‬يه‌ و هه‌يه‌ پێنچ سالي‮ ‬و هه‌يه‌‮ ‬10‮ ‬سالي‮ ‬گۆمان نينه‌ به‌رهه‌مێ هه‌ردويان وه‌ك ئێك بيت،‮ ‬ل دۆر ژيێ دارا هژيرێ ژي‮ ‬مامۆستايێ زانكۆيێ گۆت‮: ‬هه‌تا‮ ‬100‮ ‬سالان و زێده‌تر ژي‮ ‬ژيێ هژيرێ ڤه‌دكێشيت‮…‬
هێشتا گۆت‮: ‬هژيرا هشك ل كوردستانێ گه‌له‌ك ناهێته‌ بكارئينان و ئه‌ڤه‌ د ده‌مه‌كي‮ ‬دايه‌ ئه‌ڤ جۆره‌ گه‌له‌ك‮ ‬يا ب مفايه‌،‮ ‬ديسا بۆ قولونێ و مه‌عيده‌ي‮ ‬گه‌له‌ك مفا تێدا هه‌يه‌‮). ‬ئاخ و جوتيار هه‌ر دو گه‌له‌ك هاريكارن بۆ شوونبوونا هژيرێ‮.‬

116

ژ سالا ‮2181‬ هه‌تا نها،‮ ‬ئه‌كاديميا سه‌لته‌نه‌تيا په‌روه‌رده‌يێن له‌شكري‮ ‬ب ناڤێ‮ “‬سندهێرست‮” ‬ل نێزيكي‮ ‬له‌نده‌نێ جهه‌ك بوويه‌ كو ئه‌فسه‌رێن بريتاني‮ ‬تێدا خول ديتينه‌‮. ‬ل ڤێ ئه‌كاديميێ،‮ ‬كاديرێن ئه‌فسه‌ر د پرۆگرامه‌كێ گڤاشتي‮ ‬يێ ‮44‬ حه‌فتيان دا،‮ ‬ل وارێ پراكتيكي‮ ‬و تيۆري‮ ‬شاره‌زايه‌كا پرۆفشينال ب خوه‌ڤه‌ دبينن و ل دۆر نرخ و گرنگيا سۆپايێ بريتانيا دێ بنه‌ خودان ناسينه‌كێ‮. ‬مل ب ملێ ئه‌فسه‌رێن بريتاني‮ ‬كو ب سالانه‌ هژماره‌كا زێده‌ ژ كادرێن بياني‮ ‬ژي‮ ‬ل ئه‌كاديميا‮ “‬سانت هێرست‮” ‬دهێنه‌ په‌روه‌رده‌كرن‮. ‬كچ و كورێن گه‌نج كو پتر ژ بنه‌مالێن زه‌نگين و خودان ده‌ستهه‌لاتێن عه‌ره‌بانن و چه‌ندين به‌ره‌باب ژ سه‌رۆكێن وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست بۆ نموونه‌ چار شاهێن عه‌ره‌ب ده‌رچوويێن ڤێ ئه‌كاديميێ نه‌‮: ‬مه‌لك عه‌بدوللا ل ئۆردنێ،‮ ‬شێخ حه‌مه‌د ژ به‌حرينێ،‮ ‬شێخ ته‌ميم ژ قه‌ته‌ر و سولتان قابووس ژ عه‌مان‮. ‬د ناڤ شاهێن به‌رێ‮ ‬يێن وه‌لاتێن عه‌ره‌بي‮ ‬ژي‮ ‬دشێين ئاماژه‌ ب شێخ سه‌عد ميرێ به‌رێ‮ ‬يێ كوێتێ و شێخ ئه‌حمه‌د ميرێ به‌رێ‮ ‬يێ قه‌ته‌ڕێ بكه‌ين‮. ‬تێكهه‌ليا ئه‌كاديميا سانت هێرست ل گه‌ل وه‌لاتێن عه‌ره‌بي‮ ‬دزڤريت بۆ سه‌ده‌مه‌ك كو بريتانيا هێزا مايتيكه‌را كه‌نداڤا عه‌ره‌بي‮ ‬بوويه‌‮. “‬مايكل ئيستيونس‮”‬،‮ ‬جێگرێ رێكخراوا ڤه‌كۆلينێن ئه‌مني‮ ‬و زێره‌ڤانيا سه‌لته‌نه‌تي‮ ‬RUSI ‮ ‬دبيژيت‮:”‬سانت هێرست جهه‌كه‌ كو سه‌رۆكێن داهاتي‮ ‬هه‌ڤدو دنياسن و هه‌روه‌سا سانت هێرست بالاده‌ستيا بريتانيا ل كه‌نداڤا عه‌ره‌بي‮ ‬ژي‮ ‬به‌رفره‌ه دكه‌ت‮. ‬بژارتيێن سياسه‌تێ ل كه‌نداڤێ،‮ ‬گرنگيه‌كێ وه‌سا دده‌نه‌ بريتانيا كو ئێدي‮ ‬وه‌لاتێن هه‌ڤسه‌نگێن مه‌ مينا فه‌ره‌نسا زێده‌ نه‌يا گرنگه‌‮. ‬ئه‌ڤ خاله‌ هێزه‌كێ زێده‌تر ژ راستيا شيان و سه‌نگا مه‌،‮ ‬دده‌ته‌ مه‌‮. ‬ئه‌ڤ هێزه‌ ژبه‌ر هه‌بوونا وان كه‌سانه‌ كو ب سالان ل بريتانيا ده‌وه‌ر ديتينه‌ ول گه‌ل هه‌ڤ خول و مامۆستايێن خوه‌ د تێكهه‌ليێ دانه‌‮.” ‬سه‌ره‌ده‌ري‮ ‬ل گه‌ل كه‌سێن كو به‌رێ ل سانت هێرست ماينه‌،‮ ‬گه‌له‌ك سه‌رنجراكێشه‌،‮ ‬بۆ نموونه‌ هوون ب له‌ز دشێن ل گه‌ل وان په‌يوه‌نديان بدانن و قادا فرۆتنا چه‌كي‮ ‬ژي‮ ‬ئه‌ڤ خاله‌ گه‌له‌گ گرنگه‌‮. ‬به‌لێ هه‌بوونا ده‌رچوويێن ئه‌كاديميا سانت هێرست ل وه‌لاتێن عه‌ره‌بي‮ ‬يێن كه‌نداڤێ هه‌رده‌م نه‌ ب واته‌يا گه‌ره‌نتيا فرۆتنا چه‌كي‮ ‬يه‌‮. ‬ل سالا ‮3102‬ سه‌ره‌راي‮ ‬مايتێكرنا ديڤيد كاميرۆن سه‌رۆك وه‌زيرێ بريتانيا،‮ ‬ئيمارات بريار دا كو ژ كڕينا فرۆكێن‮ “‬تايفۆن‮” ‬ژ بريتانيا خوه‌ دوور بيخه‌ت‮. ‬ب هه‌ر حال ل ره‌وشێن جوداتر ژي،‮ ‬هه‌ڤ خولێن به‌رێ ل سانت هێرست شيانه‌ بازارا بازرگانيێن له‌شكري‮ ‬پتر گه‌رم بكه‌ن‮. “‬جين كينيمانێت‮” ‬جێگرێ پرۆگرامێن رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست و باكۆرێ ئه‌فريقيا ل رێكخراوا‮ “‬چتم هاوس‮” ‬دبێژيت‮:”‬حوكمه‌تێن سه‌لته‌نه‌تي‮ ‬يێن كه‌نداڤێ بووينه‌ ژێده‌ره‌كي‮ ‬گرنگ‮ ‬يێ ئابووري‮. ‬هوون دبينن كو بۆ نموونه‌ بلندترين ئاڤاهيا له‌نده‌ن ژ لايێ قه‌ته‌ريان پشته‌ڤانيا دارايي‮ ‬ژێ دهێته‌ كرن‮ ‬يان رێكخراوێن ژێرخاني‮ ‬و گه‌شه‌پێدانا ژێده‌رێن پترۆلا بريتانا،‮ ‬ب پاره‌يا ئيماراتێ كارێ خوه‌ ب رێڤه‌دبه‌ن‮. ‬ئه‌م حه‌ز دكه‌ن‮ ‬يان ژي‮ ‬باشتر بێژين نه‌چارين كو وان ژبه‌ر هۆكارێن بازرگاني‮ ‬ل ده‌ڤ خوه‌ بهێلين‮.” ‬سياسه‌تا بريتانيا ل كه‌نداڤێ پتر ژ هه‌ر تشته‌كێ ل سه‌ر بازرگانيي‮ ‬يه‌ و دلگرانيێن گرێداي‮ ‬ب مافێ مرۆڤ و ديمۆكراسي‮ ‬ل پله‌يا دويێ دا جهێ خوه‌ دگريت‮. ‬ئه‌كاديميا سانت هێرست ل سالا ‮2102‬ بۆ ئاڤاكرنا نڤينگه‌هه‌كا نوو بۆ قۆتابيان،‮ ‬نێزي‮ 52‬ مليۆن دۆلاران ژ ئيمارات هاريكاري‮ ‬وه‌رگرت‮. ‬ئاڤاهيا نوو ب ناڤێ شێخ زايد ئێكه‌مين سه‌رۆكێ ئيماراتي‮ ‬هاته‌ ب ناڤكرن‮. ‬ئه‌ميرێ به‌حرێنێ ژي‮ ‬به‌رده‌وام‮ ‬يارمه‌تيده‌رێ سانت هێرست بوويه‌ و نێزيكي‮ 02‬ كه‌س ژ ئه‌ندامێن مالباتا وي‮ ‬ژ ئه‌كاديميا ناڤبري‮ ‬باوه‌رنامه‌ وه‌رگرتينه‌‮. ‬ل ئادارا سالا ‮3102‬ناڤه‌ندا وه‌رزشيا سانت هێرست پشتي‮ ‬وه‌رگرتنا هاريكاريه‌ك ب گۆژمێ پێنچ مليۆن دۆلاران ژ لايێ ئه‌ميرێ به‌حرێنێ ڤه‌،‮ ‬كو ب خوه‌ پێشتر ژ ڤي‮ ‬ئه‌كاديمي‮ ‬باه‌ورنامه‌ وه‌رگرتيه‌،‮ ‬ب ناڤێ‮ “‬هۆلا شێخ حه‌مه‌د‮” ‬هاته‌ ڤه‌كرن‮. ‬به‌لێ ناڤلێكرنا ڤێ هۆلێ ب ناڤێ عه‌ره‌به‌كێ،‮ ‬بوو ئه‌گه‌رێ ناره‌زايه‌تيا وه‌لاتيێن بريتاني‮. ‬د به‌رده‌امي‮ ‬و زێده‌بوونا ره‌خنه‌يان دا،‮ ‬ئه‌كاديميا سانت هێرست د به‌ياننامه‌كێ دا ديار كر كو هه‌موو هاريكاريێن دارايي‮ ‬بۆ ڤێ ئه‌كاديميێ ل چارچووڤا په‌يماننامه‌يێن قانووني‮ ‬و نێڤده‌وله‌تيا بريتانيا دهێنه‌ ئه‌نجامدان و ئه‌ڤ گۆژمێن پاره‌ ژي‮ ‬بووينه‌ ئه‌گه‌رێ عۆمباركرنا پاره‌يا باجده‌رێن‮ ‬بريتاني‮. ‬ده‌ما دۆستێن سانت هێرست دبنه‌ دوژمن،‮ ‬چ تشته‌ك دهێته‌ روودان؟ تۆني‮ ‬بلێر سه‌رۆك وه‌زيرێ به‌رێ بريتانيا ل سالا ‮1002‬ ده‌ما سه‌ره‌دانا سووريێ كر،‮ ‬زه‌مينه‌ بۆ گه‌رمبوونا تێكه‌لێن له‌نده‌ن و ديمه‌شق ئاڤا كر و سانت هێرست ل سالا ‮3002‬ به‌رهه‌ڤيا وه‌رگرتنا گه‌له‌ك ئه‌فسه‌رێن سووري‮ ‬كر‮. ‬نوكه‌ ژي‮ ‬هه‌موو دزانن سووريێ بوويه‌ ئێك ژ ئاريشه‌دارترين وه‌لاتێ جيهانێ‮. ‬
رۆژنامه‌ڤان‮ “‬مايكل كاركرل‮” ‬كو پێشتر ل دۆر قۆناغا خويندنا مه‌عمه‌ر قه‌زافي،‮ ‬سه‌رۆكێ به‌رێ ليبيا ل ئه‌كاديميه‌كا ديتر ل بريتانيا ل سالا ‮6691‬ نڤيسيه‌ دبێژيت‮:” ‬پشتي‮ ‬سێ سالان كو ل ڤێ ئه‌كاديميێ قه‌زافي‮ ‬بوو خودان زانستا له‌شكري،‮ ‬شيا ده‌ستهه‌لاتا وه‌لاتێ خوه‌ ب ده‌ستڤه‌ بينيت‮.” ‬ل سالا ‮3102‬ ژي‮ ‬روودانه‌كێ مينا قه‌زافي‮ ‬ل مسرێ ژي‮ ‬هاته‌ رۆژه‌ڤێ‮. ‬سه‌رهه‌نگ ئه‌حمه‌د عه‌لي‮ ‬ده‌رچوويێ ئه‌كاديميا سانت هێرست ل سالا ‮0991‬ ب ناڤێ ئێك ژ له‌شكرێن پله‌ بلندێ مسري،‮ ‬محه‌مه‌د مورسي‮ ‬سه‌رۆك كۆمارێ ئيسلامي‮ ‬خوازا وي‮ ‬وه‌لاتي‮ ‬ژ ده‌ستهه‌لاتێ لادا‮. ‬ل داڤيا سالێن ‮09‬ دا هنده‌ك هه‌ولدانان د ناڤ ده‌وله‌تا تۆني‮ ‬بلێر بۆ قه‌ده‌غه‌كرنا خويندنا كاديرێن بياني‮ ‬ل سانت هێرست هاتن كرن‮. ‬به‌لێ پشكداريا سه‌رۆك وه‌زيرێ بريتانيا ل به‌هيداريا جه‌نازه‌يا مه‌لك حسێن ل سالا ‮9991‬ بوو ئه‌گه‌رێ ڤێ چه‌ندێ كو ڤێ پلانێ بهێته‌ ژبير كرن‮. “‬ئارتور دنارو‮” ‬كو وي‮ ‬ده‌مي‮ ‬شيره‌تكارێ كاروبارێن رۆژهه‌لاتا ناڤين و ئێك ژ رێڤه‌به‌رێن ئه‌كاديميا سانت هێرست بوويه‌ دبێژيت‮:”‬ل به‌هيداريا مه‌لك حسێن دا،‮ ‬پتريا سه‌رۆكێن هه‌موو وه‌لاتان و سه‌رۆك وه‌زيرێ مه‌ ژي‮ ‬تۆني‮ ‬بلێر پشكداري‮ ‬كربوون‮. ‬ئه‌وي‮ ‬ديت كو چاوا من ل گه‌ل هنده‌ك ژ سه‌رۆكێن وه‌لاتێن عه‌ره‌بي‮ ‬مينا سولتانێ وه‌لاتێ برۆنئي،‮ ‬سولتانێ عه‌مانێ،‮ ‬به‌حرێن و سعووديێ دانوستاندنان دكه‌م‮. ‬توني‮ ‬بلێر ژ من پرسيار كر تو چاوا وان دنياسي؟ من ژي‮ ‬به‌رسڤ دا و گۆت،‮ ‬هه‌موو وان كه‌سان رۆژه‌ك ل ئه‌كاديميا سانت هێرست ده‌وره‌ ديتينه‌‮”.‬
ئه‌ڤرۆ پتر ژ هه‌ر وه‌لاته‌كي،‮ ‬سانت هرس كادرێن ئه‌فسه‌رێن ئيماراتي‮ ‬په‌روه‌رده‌ دكه‌ت‮. ‬ب گۆره‌ي‮ ‬سه‌رژمێريێن ئه‌وێن كو ل هه‌يڤا مه‌ي‮ ‬يا سالا ‮4102‬ ده‌ربازي‮ ‬ده‌وريێ بووينه‌،‮ ‬نها ‮27‬ كادريرێن بياني‮ ‬ل ڤي‮ ‬ئه‌كاديميێ دا په‌روه‌رده‌ دبينن كو نێزيكي‮ 04‬٪ وان ژ رۆژهه‌لاتا ناڤين هاتينه‌‮. ‬
ژێده‌ر‮:‬

http://www.bbc.co.uk/persian

‮ ‬وه‌رگێران‮: ‬منبه‌ري

150

ڤه‌كوله‌رێ ده‌روني‮ ‬مه‌تين سه‌فه‌ر ديار دكه‌ت كو‮ ‬ده‌مێ ڤالا دبيته‌ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ تاكه‌ كه‌س توشي‮ ‬بێزاريێ ببيت،‮ ‬هه‌لبه‌ت بێزاري‮ ‬ژي‮ ‬بۆ مروڤي‮ ‬بێهن ته‌نگيێ و هزرێن نێگه‌تيڤ په‌يدا دكه‌ت و هزرێن نێگه‌تيڤ ژي‮ ‬ئاريشه‌ و تاوانا په‌يدا دكه‌ن‮. ‬
ده‌ربارێ تا چه‌ند گه‌نج مفاي‮ ‬ژ ده‌مێ ڤالا وه‌ردگرن؟ به‌رپرسێ ناڤه‌ندا بالا‮ ‬يا ئامێديێ‮ ‬يا ئێكه‌تيا لاوێن ديموكراتا كوردستانێ محسن ئه‌رتيسي‮ ‬بۆ‮ ‬ڕۆژناما ئه‌ڤرۆ خويا دكه‌ت كو گه‌نجێن مه‌ وه‌كو پێدڤي‮ ‬مفاي‮ ‬ژ بێهنڤه‌دانێن هاڤينێ و ده‌مێن ڤالا وه‌رناگرن،‮ ‬گه‌نج بۆ هه‌موو تشته‌كي‮ ‬چاڤلێكرنێ دكه‌ن لێ بۆ ڤێ چه‌ندێ كو مفاي‮ ‬ژ ده‌مێن خوه‌‮ ‬يێن ڤالا وه‌ربگرن چاڤ لێكرنێ ناكه‌ن و ده‌مێ وان هه‌موو‮ ‬يێ بێ به‌رنامه‌يه‌ و وه‌خته‌كێ گه‌له‌ك ژێ دچيت هه‌موو ده‌مێ خوه‌ ل كافيا و سه‌ر جادا و لبه‌ر دكانا دبورينن‮ ‬يان ب وان كاراڤه‌‮ ‬يێن كو چ مفاي‮ ‬ژێ نه‌بينن‮ ‬و گۆت‮:‬‮ »‬له‌ورا هنده‌ك گه‌نج‮ ‬يان ئه‌و كه‌سێن خوه‌ ددانن نوخبه‌،‮ ‬پێدڤيه‌ لسه‌ر ڤي‮ ‬بابه‌تي‮ ‬براوستن و ئه‌ڤ چه‌نده‌ ببيته‌ كه‌لتور لنك وان داكو گه‌نج ژي‮ ‬چاڤ ل وان بكه‌ن‮«.‬

ئه‌و كه‌سێن تاوانێن مه‌زن ژي‮ ‬دكه‌ن ئه‌ون‮ ‬يێن د بێكار و گه‌له‌ك ده‌مێ ڤالا هه‌يي
ڤه‌كوله‌رێ ده‌روني‮ ‬مه‌تين ئاماژێ بڤێ چه‌ندێ ژي‮ ‬دكه‌ت كو‮ ‬هه‌ر جڤاكه‌كێ رێژا بێ كاريێ تێدا‮ ‬يا بلند بيت بێ گومان رێژا ئاريشان ژي‮ ‬ب گۆڕه‌ي‮ ‬هه‌بۆنا بێ كاريێ دێ زێده‌ بيت ژبه‌ركو ئه‌و كه‌سێن تاوانێن مه‌زن ژي‮ ‬دكه‌ن ئه‌ون‮ ‬يێن د بێكار و گه‌له‌ك ده‌مێ ڤالا هه‌يي‮ ‬و گۆت‮:‬‮ »‬له‌ورا ڤه‌كوله‌رێ جڤاكي‮ ‬دوركهايم بێ كاريێ بڤي‮ ‬ئاواي‮ ‬ل قه‌له‌م دده‌ت كو بێكاري‮ ‬مه‌زنترين نه‌خۆشيا جڤاكي‮ ‬يه‌‮«.‬

گه‌نج بخوه‌ و دام و ده‌زگه‌هێن خزمه‌تا گه‌نجان دكه‌ن هه‌ردوو د كه‌مته‌رخه‌من
سه‌باره‌ت رێكخراوێن گه‌نجان چ‮ ‬ڕول د پڕكرنا ده‌مێن ڤالا دا هه‌يه‌؟ محسن ئه‌رتيسي‮ ‬دده‌ته‌ زانين كو‮ ‬رێكخراوێن لاوان و گه‌نجان ئه‌وان ژي‮ ‬وه‌كو پێدڤي‮ ‬ئه‌و بارودوخ بو گه‌نجا نه‌ئينايه‌ ئارا كوجهێن باش هه‌بن ژلايێ كومه‌لايه‌تي‮ ‬ڤه‌ ژ بۆ هندێ كو گه‌نجێن مه‌ سه‌ره‌دانا وان بكه‌ن و ده‌مێن ب مفا لێ ببورينن‮ ‬و دبێژيت‮:‬‮ »‬ئه‌ز ڤێ هاوكێشێ د دولايه‌نان دا دبينم ژ لايه‌كێ ڤه‌ گه‌نج بخوه‌ د كه‌مته‌رخه‌من چونكي‮ ‬براستي‮ ‬هه‌ول ناده‌ن بۆ هندێ كو مفاي‮ ‬ژ ڤان ده‌مێن ڤالا وه‌ربگرن و ژلايێ ديڤه‌ ئه‌ڤ دام و ده‌زگه‌هێن كو خزمه‌تا گه‌نجان دكه‌ن ئه‌و ژي‮ ‬د كه‌مته‌رخه‌من‮«.‬

كوڕ‮ ‬پتر ده‌مي‮ ‬خوه‌ ڤالا دبورينن لێ كچا پتر حه‌زا كاري‮ ‬هه‌يه‌
سه‌باره‌ت ب نێرينا ته‌ كوڕ‮ ‬پتر دده‌مێ ڤالا دا دژين‮ ‬يان كچ؟‮ ‬ڕۆژنامه‌ڤان ئاواز نهێلي‮ ‬خۆيا دكه‌ت كو‮ ‬هه‌لبه‌ت ده‌م بۆ كوري‮ ‬و كچێ وه‌ك ئێكه‌ به‌س كوڕ‮ ‬پتر ده‌مي‮ ‬خوه‌ ڤالا دبورينن لێ كچا پتر حه‌زا كاري‮ ‬هه‌يه‌ لێ د جڤاكي‮ ‬مه‌دا ده‌رفه‌ت پتر بو كوڕي‮ ‬هه‌يه‌‮ ‬و گوت‮:‬‮ »‬هه‌كه‌ مروڤي‮ ‬راستيا ژيانێ بڤێت دڤێت مروڤ رێزێ ل ده‌مي‮ ‬خوه‌ بگريت و هه‌كه‌ مروڤي‮ ‬رێز بۆ ده‌مي‮ ‬نه‌گرت ئه‌ڤه‌ مروڤي‮ ‬رێز ل ژيانا خوه‌ نه‌گرت و بتايبه‌تي‮ ‬د ژيێ گه‌نجاتيێ دا چونكي‮ ‬گه‌نجاتي‮ ‬پيروزترين ماوێ ژيانێ‮ ‬يه‌ و هێزه‌كا جياواز‮ ‬يا هه‌ي‮ ‬و ئه‌ڤ هێزا هه‌نێ پێدڤي‮ ‬ب هندێ‮ ‬يه‌ كو ب جواني‮ ‬و رێك و پێكي‮ ‬بهێته‌ بكارئينان لێ جهي‮ ‬داخێ‮ ‬يه‌ پڕانيا گه‌نجێن ڤي‮ ‬سه‌رده‌مي‮ ‬نزانن و ده‌مي‮ ‬خوه‌ ڤالا و بێ مفا دبورينين و ژيێ خوه‌ دبه‌ت بێ ئه‌و هه‌ست پێ بكه‌تن‮«.‬
ئه‌رتيسي‮ ‬ئه‌و چه‌نده‌ ژي‮ ‬نه‌ڤه‌شارت كو‮ ‬گه‌له‌ك جارا گه‌نجێن مه‌ داخواز دكه‌ن پارك بو بهێنه‌ چێكرن و په‌رتوكخانه‌ بهێنه‌ دانان لێ سه‌ره‌دانا وان بۆ په‌رتوكخانا و پاركا گه‌له‌ك‮ ‬يا كێمه‌ و هه‌كه‌ په‌رتوكخانه‌ ب ئاوايه‌كێ سه‌رده‌ميانه‌ ژي‮ ‬نه‌بيت ژلايێ جڤاكي‮ ‬ڤه‌ تێكه‌ليه‌ك نه‌بيت و جهه‌ك نه‌بيت كو سه‌رنجا وان رابكێشيت،‮ ‬هه‌لبه‌ت تشته‌كێ ب ساناهي‮ ‬نينه‌ كو گه‌نج به‌رێ خوه‌ بده‌نه‌ وێرێ‮ ‬و گۆت‮:‬‮ »‬گه‌نجێن مه‌ ل كوردستانێ خوه‌ نا وه‌ستينن ژ بو پاشه‌روژا خوه‌ و لنك مه‌ هه‌موو تشت بۆيه‌ پاره‌ و پله‌ ئه‌م نه‌گه‌هشتينه‌ وێ باوه‌ريێ كو د ژيانێ دا دڤێت هه‌ر ئێك ژ مه‌ د هنده‌ك بواراندا‮ ‬يێ‮/‬يا شاره‌زا بيتن كو بشێين خزمه‌تا وه‌لاتي‮ ‬خوه‌ پێ بكه‌ين ئه‌ڤروكه‌‮ ‬يا د سه‌رێ گه‌نجا دا هه‌ي‮ ‬و دلڤلڤيت ته‌نها پاره‌ كومكرن و گه‌هشتنه‌ ب خاني‮ ‬و ترومبێلێ و گه‌ريانا ل وه‌لاتێن ديتر راسته‌ ئه‌ڤ تشته‌ د پێدڤينه‌ لێ سه‌ره‌راي‮ ‬ڤێ چه‌ندێ گرنگه‌ خوه‌ ژلايێ هزري‮ ‬و مێشكي‮ ‬ڤه‌ ژي‮ ‬پێ بگه‌هينن‮«.‬

ده‌مێ ڤالا كاريگه‌ريێ لسه‌ر لايه‌نێ مروڤي‮ ‬يێ ده‌روني‮ ‬دكه‌ت و ئاريشێن خێزاني‮ ‬ژي‮ ‬چێدكه‌ت
مه‌تين دده‌ته‌ زانين كو‮ ‬ژ ئه‌گه‌رێ ده‌مێ ڤالا تاكه‌ كه‌س هه‌ست ب گۆهۆرينا ناكه‌ت د ژيانا خوه‌ دا و خوشيێ ژ ژيانێ نابينيت ژبه‌ركو ده‌مه‌كێ گه‌له‌ك ڤالا‮ ‬يێ هه‌ي‮ ‬له‌وا ئه‌ڤ چه‌نده‌ كارتێكرنه‌كا نێگه‌تيڤ دكه‌ته‌ سه‌ر ده‌رونێ تاكه‌ كه‌سي‮ ‬هه‌روه‌سا ئه‌ڤ چه‌نده‌ كارتێكرنێ دكه‌ته‌ سه‌ر په‌يوه‌نديێن دناڤبه‌را ئه‌ندامێن خێزانێ و ئاريشێن خێزاني‮ ‬ژي‮ ‬چێدكه‌ت ديسا ده‌مێ ڤالا كاريگه‌ريێ ل سه‌ر لايه‌نێ مروڤي‮ ‬يێ ده‌روني‮ ‬ژي‮ ‬دكه‌ت و مروڤي‮ ‬توشي‮ ‬گه‌له‌ك حاله‌تێن ده‌روني‮ ‬دكه‌ت ژ وانا باوه‌ري‮ ‬بخوه‌ نه‌بۆن خه‌موكي‮ ‬و هه‌لچونێن ده‌روني‮ ‬و‮.. ‬هتد‮ ‬و گۆت‮: ‬‮»‬ژبه‌ر وێ چه‌ندێ به‌هرا پتر ل ده‌ما چاره‌سه‌ريا ده‌روني‮ ‬بو نه‌خوشه‌كێ دهێته‌ كرن وي‮ ‬كه‌سي‮ ‬مژويلي‮ ‬كاره‌كي‮ ‬دكه‌ن ژ بۆ كو ده‌مێ ڤالا نه‌مينيت داكو ژ هزر و كريارێن نه‌ دروست خلاس ببيت‮«.‬
ئه‌رتيسي‮ ‬دبێژيت‮:‬‮ »‬نمونێن زورێت هه‌ين كو‮ ‬گه‌نجێن مه‌ باوه‌رنامه‌يه‌كا هه‌ي‮ ‬و ده‌رچويێ جهه‌كێ‮ ‬يه‌ نه‌شێتن كێلويه‌كا باجانا بده‌ستێ خوه‌ڤه‌ بگريت ژ بازاڕي‮ ‬ببه‌ته‌ مال و ئه‌ڤێ چه‌ندێ بو خوه‌ ب تشته‌كێ كێم دبينيت،‮ ‬له‌وا ئه‌ز جاران دبێژم ئه‌ڤ دفنا مه‌‮ ‬يا ب ئاسماني‮ ‬ڤه‌ گه‌له‌ك كارتێكرنا ل مه‌ كري‮ ‬ژبه‌رهندێ ئه‌م نه‌شێين بخوه‌ به‌رنامه‌يه‌كێ رێكخستي‮ ‬بدانينن و مفاي‮ ‬ژ ده‌مێن ڤالا وه‌ربگرين‮«.‬
خه‌لكێ مه‌‮ ‬يێ فێر بۆي‮ ‬خوه‌ ل موچه‌ي‮ ‬بگريت موچه‌ ژي‮ ‬هه‌موو پێداويستيێن مروڤي‮ ‬پێ تێر نابن‮ ‬
لدور گه‌نج چ بكه‌ت د‮ ‬ڕوژانين خوه‌دا د اكو ژ ڤێ گرفتێ دور كه‌ڤيت؟ ئه‌رتيسي‮ ‬گۆت‮:‬‮ »‬پێدڤيه‌ گه‌نج بزاڤێ بكه‌ن پشكدار بن د خولێن زماني‮ ‬دا،‮ ‬ژبه‌ركو نها فێربونا زمانا ل جيهانێ‮ ‬يا بويه‌ تشته‌كێ پێدڤي‮ ‬ديسان نها خه‌لكێ مه‌‮ ‬يێ فێر بۆي‮ ‬خوه‌ لسه‌رێ هه‌يڤێ بگريت بو موچه‌ي‮ ‬و ئه‌ڤ پيچا موچه‌ي‮ ‬ژي‮ ‬بێگومان هه‌موو پێداويستيێن مروڤي‮ ‬پێ تێر نابن له‌وا دڤێت خوه‌ فێري‮ ‬پيشه‌يه‌كێ ديتر بكه‌ن هه‌روه‌سا‮ ‬يا پێدڤي‮ ‬لسه‌ر حكومه‌تێ و رێكخراوێن گه‌نجان ئه‌وه‌ كوجهێن سه‌رده‌ميانه‌ ڤه‌كه‌ن بو گه‌نجان كو لگه‌ل ئه‌ڤرو بگونجن و ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ لسه‌ر ڤي‮ ‬چه‌ندێ كار بكه‌ن و خوه‌ ره‌وشه‌نبيركرن و پڕ‮ ‬كرنا وه‌ختێ ڤالا بكاره‌كي‮ ‬كو مفا تێدا هه‌بيت دڤێت ببيته‌ كه‌لتور و بو ڤێ چه‌ندێ ئه‌م چاڤلێكرنێ بكه‌ين‮«. ‬
‮ ‬مه‌تين ڤان رێيه‌ چاره‌سه‌ريان پشنياز دكه‌ت و دبێژيت‮: ‬‮»‬دڤێت حكومه‌ت ده‌ليڤێن كاري‮ ‬بو گه‌نجان په‌يدا بكه‌ن داكو گه‌نج گه‌له‌ك دده‌مێن ڤالا دا نه‌ژين و نه‌بنه‌ كه‌سێن خرابكه‌ر و نه‌ ته‌ندروست بو جڤاكي‮ ‬هه‌روه‌سا گه‌نجێن مه‌ بهێنه‌ ره‌وشه‌نبيركرن و بزانن ئه‌نجامێن بێكاريێ و ده‌مێن ڤالا چنه‌ و چ زيانێ دگه‌هيننه‌ تاكي‮ ‬بخوه‌ هه‌وروسا جڤاكي‮ ‬ژي‮«.‬

82

ريهتراشين دكه‌ڤيته‌ د چارچووڤێ چاڤدێريا دێمي‮ ‬دا،‮ ‬وه‌كو خه‌لك هزر دكه‌ن نه‌ وه‌سان‮ ‬يا ب ساناهي‮ ‬يه‌،‮ ‬به‌لكو هنده‌ك جارا مه‌ترسيه‌،‮ ‬هه‌ر زه‌لامه‌كي‮ ‬رۆتينێ خوه‌ هه‌يه‌،‮ ‬به‌لێ‮ ‬يێن زوو ب دووماهي‮ ‬دهێن،‮ ‬خوه‌ به‌رئاتافي‮ ‬مه‌ترسيان دكه‌ن،‮ ‬پاقژيا ده‌ستان و نه‌رمكرنا موويان به‌ري‮ ‬تراشينێ ژ گرنگترين خالێن چاڤدێري‮ ‬و گرنگيێ نه‌ ب تراشينا ريهان،‮ ‬پشتي‮ ‬ئه‌م ژ ريه تراشينێ ب دووماهي‮ ‬دهێين گه‌له‌ك باشه‌ كولونيايێ لێ ب ره‌شينين،‮ ‬چونكو وێ چه‌ندێ ژي‮ ‬مفايێن خوه‌ هه‌نه‌‮.‬
ئێك ژ گرنگي‮ ‬يێن سه‌ره‌كي‮ ‬ل ده‌ڤ زه‌لامان تراشينا ريهانه‌ و ريه تراشين دكه‌ڤيته‌ د چارچوڤێ چاڤدێريا دێمي‮ ‬دا‮.‬
د راستي‮ ‬دا ريه تراشين نه‌ تشته‌كێ ب ساناهي‮ ‬يه‌ وه‌كو هنده‌ك هزر لێ دكه‌ن،‮ ‬به‌لكو هنده‌ك مه‌ترسي‮ ‬دگه‌ل هه‌نه‌ و نه‌خاسمه‌ پێدڤيه‌ ژبير نه‌كه‌ي‮ ‬كو تو موسێ ددانيه‌ ل سه‌ر ريهێن خۆ و پێدڤيه‌ ته‌ ئاگه‌ه ژ خۆ هه‌بيت هه‌كو نه‌ دێ ئاريشه‌يان بۆ خۆ په‌يداكه‌ي،‮ ‬سه‌ره‌راي‮ ‬ڤێ چه‌ندێ ژي‮ ‬رێكا تراشينێ رۆله‌كێ گرنگ و سه‌ره‌كي‮ ‬د پاراستنا دێمێ مرۆڤي‮ ‬دا هه‌نه‌،‮ ‬ئانكو بێگومان هنده‌ك رێك هه‌نه‌ پێدڤيه‌ ل دووڤ كاربكه‌ي‮ ‬داكو بگه‌هيه‌ ئارمانجا خۆ و دێمێ ته‌ پاقژ بهێته‌ راگرتن‮.‬
هه‌لبه‌ت هه‌ر زه‌لامه‌كي‮ ‬ژي‮ ‬رۆتينه‌كێ تايبه‌ت بۆ ريه تراشينێ هه‌يه‌ هه‌ر رۆژ جاره‌كێ‮ ‬يان دو رۆژان جاره‌كێ ريهێن خو د تراشن،‮ ‬به‌لێ‮ ‬يا مه‌دڤێت بێژين ئه‌وه‌ ئه‌و كه‌سێن زوو خۆ ژ ريه تراشينێ ب داوي‮ ‬دئينن ئه‌و خو به‌رئاتافي‮ ‬هنده‌ك مه‌ترسيان دكه‌ن و چ خوشيێ ژ ريه تراشينێ ژي‮ ‬نابينن و دێمێ وانژي‮ ‬نه‌ساخله‌م دبيت،‮ ‬ئه‌و شه‌فرێن ب كارئيناي‮ ‬دوباره‌ ب كاردئينن ڤه‌ و هه‌تا دگه‌هنه‌ ب كارئينانا سابوون و جێلي‮ ‬يێن نه‌تايبه‌ت و ل دووماهيێ دێمێ وان هه‌ستيار دبيت‮.‬
ژ بۆ نه‌هێلانا مه‌ترسي‮ ‬و نه‌هه‌ڤسه‌نگي‮ ‬و سه‌رباركێن ژ ريه تراشينێ په‌يدادبن،‮ ‬شاره‌زايێن پيستي‮ ‬مه‌ پال دده‌ن كو ل دووڤ هنده‌ك رێك و شيره‌تان كاربكه‌ين و بكه‌ينه‌ رۆتينێ خو‮ ‬يێ رۆژانه‌ د ريه تراشينێ دا ژوانژي‮:‬
نابيت ب هشكي‮ ‬ده‌ست ب ريه تراشينێ بكه‌ين‮:‬
گه‌له‌ك‮ ‬يا گرنگه‌ ئه‌م باش دێمێ خۆ ب ئاڤا گه‌رم پاقژ بكه‌ين و له‌شێ خو باش بشوين و پاشي‮ ‬هشك بكه‌ين و ژنوو سابوونا ريهان باش بدانينه‌ ل سه‌ر دێمي‮ ‬كو هه‌موو دێمي‮ ‬ڤه‌گريت و باش ب ده‌ستي‮ ‬ب په‌رخينين كو وه‌كو مه‌ساجه‌كي‮ ‬بۆ دێمي‮ ‬درۆست بكه‌سن و پاشي‮ ‬ده‌ست ب ريه تراشينێ بكه‌ين‮.‬
باشتره‌ ده‌ستێن مه‌ گه‌له‌ك د پاقژ بن به‌ري‮ ‬ده‌ست ب ريه تراشينێ بكه‌ين و دماوێ ريه تراشينێ دا و ريه تراشين ب رێيه‌كا باش بيت بۆ سلال و خوارێ و پشتي‮ ‬ئه‌م ژێ ب دووماهي‮ ‬دهێين باش ب ئاڤێ و سابوونێ بشوين‮.‬
پشتي‮ ‬ئه‌م ژ ريه تراشينێ ب دووماهي‮ ‬دهێين گه‌له‌ك باشه‌ كولونيايێ ب رێكێن به‌رێ لێ ب ره‌شينين‮.‬
ئه‌ڤ رێكه‌ دێ بنه‌ هانده‌ر كو رۆتينێ مه‌‮ ‬يێ رۆژانه‌ بۆ ريه تراشينێ ب گوهورن و پاراستنا روويێن مه‌ و دێمێ مه‌ بهێته‌ كرن و هه‌رده‌م هه‌ست ب نه‌رماتيا دێمێ خۆ بكه‌ين‮.‬

199

كێمخويني‮ ‬ئاريشه‌كا ب مه‌ترسي‮ ‬يه‌،‮ ‬ل دووڤ ئامارێن جيهاني‮ ‬دياردبيت‮ ‬700‮ ‬مليون مروڤ تووشي‮ ‬ڤێ نه‌خوشيێ بووينه‌،‮ ‬كێمخويني‮ ‬ژ كێمبوونا ئاسني‮ ‬په‌يدادبيت و ئه‌ڤ ئاريشه‌ ب تايبه‌ت ل وه‌لاتێن پاشكه‌فتي‮ ‬په‌يدادبيت،‮ ‬كێمخوينێ ئانكو پێدڤيبوونا مه‌ژيێ هه‌ستي‮ ‬بۆ كه‌رستێ ئاسني‮ ‬ژپێخه‌مه‌ت به‌رهه‌مئينانا هيموگلوبيني،‮ ‬ب نه‌بوونا ڤێ پرۆسێ دێ بيته‌ ئه‌گه‌رێ په‌يدابوونا نه‌خۆشيا ئه‌نيميايێ،‮ ‬ب رێيا پشكنينا گشتي‮ ‬بۆ خوينێ دهێته‌ ده‌ستنيشانكرن و ل وێرێ دياربيت كا هيموگلوبينێ خوينێ‮ ‬يێ كێمه‌‮ ‬
د‮. ‬مه‌جيد خه‌مو،‮ ‬تايبه‌تمه‌ندێ نه‌خوشيێن خوينێ دياركر كو‮ ‬نه‌خۆشيا ئه‌نيميا‮ ‬يان كێمخوينێ ل جيهانێ‮ ‬يا به‌ربه‌لاڤبووي‮ ‬و ل دۆر ئه‌گه‌رێن زێده‌بوونا نه‌خۆشيێ گۆت‮: ‬كێم خوارنا كه‌رستێ ئاسن تێدا و مه‌ره‌ما مه‌ ئه‌و نينه‌ كو هه‌ر خوارنه‌كا ئاسن تێدا نه‌بيت‮ ‬يا خرابه‌،‮ ‬به‌لێ چ مفا بۆ خوينێ نابيت،‮ ‬ديسا پالدانا زارۆيان كو شيري‮ ‬ڤه‌خوون و وه‌كو ئه‌م دزانين كو كه‌رستێ ئاسني‮ ‬دناڤ شيري‮ ‬دا نينه‌ و ئه‌وژي‮ ‬ئێك ژ ئه‌گه‌رێن كێمخوينيێ‮ ‬يه‌،‮ ‬هه‌روه‌سان خوين رێتن وه‌ك ئه‌و خوينا ژن ل ده‌مێ عاده‌يا هه‌يڤانه‌‮ ‬يان زارۆبوونێ دبينيت و ديسا ئه‌و خوينا ژ ئه‌گه‌رێن هه‌ودانا گه‌ده‌ي‮ ‬و رووڤيكا كێم دبيت و نه‌خۆشيا زكچوونێ،‮ ‬هه‌رديسا به‌رنامێن خوه‌زه‌عيفكرنێ و ئاريشه‌ ئه‌وه‌ خه‌لكێ مه‌ هنده‌ك به‌رنامێن خوه‌زه‌عيفكركێ و ريجيمێ ب رێيا ئه‌نترنێتێ‮ ‬يان مروڤێن خوه‌ دئينن و ئه‌ڤه‌ تشه‌كێ شاشه‌،‮ ‬هه‌موو ده‌رمان و پرۆگرامێن ريجێمێ بۆ هه‌موو كه‌سا دباش نينن و باشتره‌ ل دووڤ شيره‌تێن نوشداري‮ ‬ده‌ست ب ريجێمێ بهێته‌ كرن دا تووشي‮ ‬چ سه‌ربارك و نه‌خۆشيێن دي‮ ‬نه‌بيت،‮ ‬هه‌روه‌سا هنده‌ك ده‌رمان ژي‮ ‬بۆ نموونه‌ ده‌رمانێن به‌رسۆژێ ژي‮ ‬كو رێگرن د چوونا ئاسني‮ ‬بۆ ناڤ گه‌ده‌ي‮ ‬دا دبنه‌ ئه‌گه‌رێ كێمخوينيێ‮.‬
ده‌رباره‌ێ نيشانێن نه‌خوشيا كێمبوونا خوينێ،‮ ‬د‮. ‬مه‌جيد خه‌مو دياركر كو‮ ‬نيشانێن وێ گه‌له‌كن ژوانژي‮ (‬زه‌ربوون و پێتيبوونا‮ ‬دێمي،‮ ‬هه‌ودانا ده‌ڤ و لێڤا و ره‌نگێ ئه‌زماني‮ ‬پيڤازي‮ ‬دبيت و‮ ‬هه‌ناسه‌ زێده‌دبيت و لێدانێن دلي‮ ‬زێده‌تر لێ دهێن و پرچ كێم دبيت و نينووك ب ساناهي‮ ‬دشكێن،‮ ‬ديسا ل ده‌ڤ زارۆيان كێم خوارن په‌يدادبيت،‮ ‬نه‌خۆش زوو دوه‌ستيێت و‮ ‬يێ بێهێزه‌ و ل ده‌مێ ژنشكه‌كێڤه‌ رادبيته‌ ڤه‌ ئێكسه‌ر گێژ دبيت،‮ ‬ديسا سه‌رئێشان و ب تايبه‌ت ل پێشيا سه‌ري،‮ ‬بيردانكا نه‌خۆشي‮ ‬كێم دبيت ب تايبه‌ت ل ده‌مێ خواندن و كاركرنێ‮)‬،‮ ‬به‌لێ ره‌نگه‌ ئه‌ڤ نيشانه‌ هه‌موو پێكڤه‌ ل نه‌خۆشي‮ ‬ديارنه‌كه‌ن‮.‬
ده‌رباره‌ي‮ ‬رێيێن ده‌ستنيشانكرنا نه‌خۆشيێ،‮ ‬د.مه‌جيد خه‌موي‮ ‬دياركر كو‮ ‬ب رێيا پشكنينا گشتي‮ ‬بۆ خوينێ دهێته‌ ده‌ستنيشانكرن و ل وێرێ دياربيت كا هيموگلوبينێ خوينێ‮ ‬يێ كێمه‌‮ ‬يان نه‌ و هه‌روه‌سا ب رێكا تيشكێ دا بزانين كا دلێ نه‌خۆشي‮ ‬چ‮ (‬وه‌ره‌م‮) ‬تێدا هه‌يه‌‮ ‬يان نه‌ و ديسا پشكنينا ده‌ستئاڤا ستوور دياردكه‌ت كا خوين دناڤ ده‌ستئاڤێ هه‌‮ ‬يه‌‮ ‬يان نه‌ و ديسا دێ دياربيت كا چ هه‌ودان د رووڤيكا دا هه‌يه‌‮.‬
بۆ چاره‌سه‌ريا ڤێ نه‌خۆشيێ،‮ ‬تايبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشيێن خوينێ دياركر كو‮ ‬ل ده‌ستپێكێ پيدڤيه‌ ئه‌گه‌رێ نه‌خۆشيێ بهێته‌ زانين و گۆت‮: ‬به‌هرا پتر ئه‌ڤ نه‌خوشيه‌ ژ‮ ‬كێمبوونا خوارنا كێم ئاسن تێدا په‌يدادبيت،‮ ‬و ل ده‌ستپێكێ دێ ئه‌گه‌ري‮ ‬چاره‌سه‌ركه‌ين دا خوين راوه‌ستيت و پاش دێ چاره‌سه‌ريا نه‌خۆشي‮ ‬هێته‌ كرن ب هنده‌ك ده‌رمانا كو به‌ري‮ ‬خوارنێ بخووت و هنده‌ك خوارنێن ئاسن تێدا،‮ ‬بۆ زانين خوارنێن ئاسن تێدا گه‌له‌كن ژوانژي‮ (‬مێلاك،‮ ‬گوشتێ سۆر،‮ ‬قه‌سب،‮ ‬مێويژ،‮ ‬ماسي،‮ ‬سێڤ،‮ ‬زه‌رزه‌وات،‮ ‬باقلك و نيسك و فاصولي‮ ‬و نووك و گه‌له‌كێن دي‮).‬
د.مه‌جيد خه‌مو ئه‌وژي‮ ‬دياركر كو‮ ‬هنده‌ك خوارن هه‌نه‌ هاريكاريێ د كێشانا خوينێ دا دكه‌ن پێكهاتينه‌ ژ‮ (‬پرته‌قال،‮ ‬نيموك،‮ ‬باجانسۆرك،‮ ‬باجانره‌ش و فلفلێن كه‌سك‮) ‬و گۆت‮: ‬هنده‌ك خوارن ژي‮ ‬رێگرن د چوونا ئاسني‮ ‬بۆ ناڤ خوينێ دا ژوانژي‮ ( ‬كاكاو و قه‌هوه‌‮) ‬كو نابيت ب ره‌نگه‌كێ به‌رده‌وام بهێنه‌ ڤه‌خوارن و ديسا پێدڤيه‌ پشتي‮ ‬خوارنێ ب دو ده‌مژمێرا بهێنه‌ ڤه‌خوارن داكو كارتێكرن ل خوينێ نه‌بيت‮.‬

108

پشتي‮ ‬روودانێن‮ ‬6‭/‬9‮ ‬ل پارێزگه‌ها مووسل،‮ ‬ده‌ڤه‌رێن كوردستانيێن ده‌رڤه‌يي‮ ‬ئيدارا هه‌رێمێ تێك چووين و خه‌لكێ ده‌ڤه‌ران قه‌ستا پارێزگه‌هێن هه‌رێما كوردستانێ كرين،‮ ‬چه‌ندين خێزان د ناڤا ئوتێل و موتێلان دا ئاكنجيبووينه‌ و پاشي‮ ‬قوتابخانه‌ و گه‌له‌ك ئاڤاهيێن نوو ل به‌ر ئاڤاكرنێ هاتينه‌ پركرن،‮ ‬پشتي‮ ‬درێژبوونا كاودانا ب ڤي‮ ‬ره‌نگي‮ ‬خه‌لكێن د ناڤا ئوتێلان دا ب رێيا رۆژناما ئه‌ڤرۆ گازيه‌كێ دگه‌هيننه‌ حوكمه‌تێ و جهێن شوله‌ژێ و به‌رپرس د بياڤێ ئاواران دا و دخوازن وان ل ژي‮ ‬ل قوتابخانه‌كێ ئاكنجي‮ ‬بكه‌ن،‮ ‬چونكو پارێن وان نه‌مان و نه‌شێن زێده‌تر ل ئۆتێلان بمينن‮.‬
عه‌دنان حه‌مو كورده‌كێ ئێزدي‮ ‬يه‌‮ ‬43‮ ‬سالي‮ ‬يه‌ و خه‌لكێ باشيكێ‮ ‬يه‌،‮ ‬فه‌رمانبه‌ره‌ و ماوێ دو هه‌يڤانه‌ ئاكنجي‮ ‬ل باژێرێ دهۆكێ و د ناڤ ئوتێلا شام‮ ‬2‮ ‬ئاشكراكر كو ئێدي‮ ‬نه‌شێت پارا بده‌ته‌ ئوتێلێ و پاره‌ نه‌مان و گرێبه‌ستا وي‮ ‬ل گه‌ل ئوتێلێ چه‌ند رۆژ ماينه‌،‮ ‬له‌وما داخواز ژ حوكمه‌تێ دكه‌ن جهه‌ك بۆ بهێته‌ ديتن و تايبه‌ت هه‌كه‌ قوتابخانه‌كا ڤاله‌ هه‌بيت بچنه‌ تێدا،‮ ‬عه‌دناني‮ ‬هێشتا ژي‮ ‬گۆت‮: ‬خێزانا من ژ هه‌شت كه‌سان پێك دهێت و ل ده‌سپێكێ ده‌مێ ژ جهێن خوه‌ هاتينه‌ ڤێرێ مه‌ هزر كر ب تنێ چه‌ند رۆژه‌كن و دێ زڤرينه‌ سه‌ر مالێن خوه‌،‮ ‬له‌وما مه‌ قه‌ستا ئوتێلێ كر،‮ ‬ئه‌ڤه‌ دو هه‌يڤ بورين و هه‌ر هه‌يڤێ‮ ‬10‮ ‬وه‌رقا دده‌ينه‌ ئوتێلێ،‮ ‬مه‌ ئێدي‮ ‬پێ چێ نابيت به‌رده‌وام بين‮.‬
ل دۆر گه‌هاندنا هاريكاريان بۆ ئاكنجيێن دناڤ ئوتێلان دا،‮ ‬عه‌دناني‮ ‬گۆت‮:‬‮ ‬هاريكاريێن حوكمه‌تێ كێم دگه‌هنه‌ مه‌،‮ ‬حوكمه‌ت هزر دكه‌ت ئه‌ڤه‌ هه‌موو زه‌نگينن،‮ ‬له‌وما چووينه‌ ئوتێل و موتێلان و هاريكاري‮ ‬بۆ خه‌لكێ چووينه‌ ناڤ قوتابخانان دا باشترن،‮ ‬به‌رۆڤاژي‮ ‬پتريا كه‌سێن دناڤ ئوتێلان دا شيانێن ئابووري‮ ‬هه‌تا راده‌كي‮ ‬دباشن نه‌كو د ده‌وله‌مه‌ندن‮.‬
عه‌دناني‮ ‬ئاشكراكر ژي‮ ‬كو‮ ‬چه‌ندين رۆژه‌ قه‌ستا قوتابخانان دكه‌ت ب مه‌ره‌ما ديتنا رێيه‌كێ كو زارۆيێن خوه‌ تێدا ب حه‌وينن و ب مخابني‮ ‬ڤه‌ هه‌موو دگرتي‮ ‬بوون،‮ ‬له‌وما داخواز دكه‌ين حوكمه‌ت چاره‌كێ بۆ مه‌ ببينيت و قوتابخانه‌كا ڤالا هه‌بيت دێ زارۆيێن خوه‌ به‌نه‌ تێدا،‮ ‬له‌وما سوپاسيا حوكمه‌تێ دكه‌ين خوه‌ ل ئاواران كريه‌ خودان،‮ ‬لێ بلا چاره‌كێ ل مه‌ بكه‌ت و ئه‌م ل ئوتێلان نه‌شێن پارا بده‌ين و مه‌ پاره‌ نه‌ماينه‌ و جه ژي‮ ‬نينه‌ و نزانين كيڤه‌ بچين‮.‬
عه‌بدال خه‌ليل ئێزديه‌كێ‮ ‬49‮ ‬سالي‮ ‬يه‌ و خێزانا وي‮ ‬ژ‮ ‬5‮ ‬كه‌سان پێك دهێت و ئاكنجيێ هه‌مان ئوتێله‌ ديار كر كو ل‮ ‬8‭/‬3‮ ‬ژ به‌ر هاتنا داعش بۆ ده‌ڤه‌رێن وان ره‌ڤينه‌ و قه‌ستا پارێزگه‌ها دهۆكێ كرينه‌ و د ناڤا ئوتێلا دا ئاكنجيبووينه‌ و ئه‌ڤه‌ ژي‮ ‬ژ نه‌بوونا قوتابخانا قه‌ستا ڤان جهان كرينه‌،‮ ‬عه‌بدالي‮ ‬هێشتا ژي‮ ‬گۆت‮: ‬گه‌له‌ك سوپاسيا حوكمه‌تا‮ ‬هه‌رێمێ دكه‌ين كو هاريكاريا خه‌لكي‮ ‬دكه‌ت،‮ ‬لێ بهايێن ئه‌ڤان ئوتێلان گه‌له‌ك دگرانن و ب تنێ بۆ دو ژووران هه‌يڤێ‮ ‬11‮ ‬وه‌رقێن دۆلاري‮ ‬دده‌م،‮ ‬پارێ مه‌ نه‌ما مه‌ شيانێن به‌رده‌واميێ ل ئوتێلان نينن و پێدڤي‮ ‬ب چاره‌كا ب له‌زين‮.‬
عه‌بدالي‮ ‬ئه‌و چه‌نده‌ ژي‮ ‬گۆت‮: ‬داخواز دكه‌ين قوتابخانه‌يه‌ك بۆ مه‌ بهێته‌ ديتن و ناچارين وه‌ك هه‌موو مرۆڤێن خوه‌ بچينه‌ د قوتابخانێ ڤه‌،‮ ‬چونكو مه‌ شيانێن دارايي‮ ‬نينن و پاره‌ نه‌مان بده‌ينه‌ ئوتێلان و ديسا هاريكاري‮ ‬بۆ ئه‌ڤێن ئوتێلان دكێمن و پتر گرنگي‮ ‬ب‮ ‬يێن ناڤ قوتابخانان دهێته‌ دان و ئه‌ڤه‌ د ده‌مه‌كي‮ ‬دايه‌ ئه‌وێن د قوتابخانان گه‌له‌ك ژ مه‌ زه‌نگينترن،‮ ‬ديسا هه‌كه‌ بێژن قوتابخانه‌ دهێنه‌ ڤه‌كرن بلا بۆ مه‌ خانيێن گه‌شتياري‮ ‬دابين بكه‌ن،‮ ‬چونكه‌ ژ چادران چێترن،‮ ‬هه‌كه‌ چادر بن دێ گه‌له‌ك نه‌خوشي‮ ‬هه‌بن،‮ ‬چونكه‌ دێ بيته‌ باران و نه‌بوونا كاره‌بێ و ئاڤێ گه‌له‌ك‮ ‬يا ب زحمه‌ته‌ ژيان تێدا بهێته‌ بوراندن‮.‬
عه‌بدالي‮ ‬هێشتا ژي‮ ‬گۆت‮: ‬ئه‌م چووينه‌ پارێزگه‌هێ و باژێرڤانيێ و مه‌ ناڤێن ئاوارێن ناڤ ئوتێلێ گه‌هاندينه‌ كو‮ ‬28‮ ‬خێزان تێداينه‌ و نێزيكي‮ ‬160‮ ‬كه‌سانه‌ و هه‌موو خه‌لكێ شنگار و باشيك و ره‌بيعه‌ و ده‌ڤه‌رێ نه‌،‮ ‬داخواز دكه‌ين حوكمه‌ت هه‌ر چو نه‌بيت پيچه‌كێ بهايێن ئوتێلان كێم كه‌ت هه‌تا چاره‌ك بۆ مه‌ دهێته‌ ديتن‮.‬
رۆژنامه‌ڤان به‌يار ئامێدي‮ ‬ل دور بابه‌تێ ئاواران گۆت‮: ‬پشتي‮ ‬هاتنا ب هزاران ژ ئاوارێن ده‌ڤه‌را شنگال و ده‌ڤه‌رێن دي‮ ‬بۆ هه‌رێما كوردستاني‮ ‬بارگرانيه‌كا مه‌زن كه‌فتيه‌ سه‌ر ملێ پارێزگه‌هێ ژ هه‌موو ئاليه‌كي‮ ‬ڤه‌ و ب تايبه‌ت ژ ئاليێ ئاكنجيبوونێ و ژ به‌ر هژمارا مه‌زن‮ ‬يا ئاواره‌يان‮ ‬پرانيا خواندنگه‌هێن مه‌ تژي‮ ‬ئاواره‌بووينه‌،‮ ‬ل گه‌ل هاتنا وه‌رزي‮ ‬خواندنێ نوكه‌ ئاماده‌كاري‮ ‬دهێنه‌كرن كو ده‌رگه‌هێن خواندنگه‌هان بهێنه‌ ڤه‌كرن دا كو قوتابي‮ ‬ده‌ست ب قوناغا نوو‮ ‬يا خواندنێ بكه‌ن،‮ ‬لێ ب ڤي‮ ‬ده‌ست داري‮ ‬پروسێسا خواندنێ دي‮ ‬گيروبيت و دڤێت حوكمه‌ت ب له‌ز چاره‌كي‮ ‬بۆ ڤان ئاواره‌يان ببينيت،‮ ‬هه‌ر چو نه‌بيت خيڤه‌تا ل سه‌ر به‌لاڤ بكه‌ت هه‌تا كه‌مپێن دروست بۆ بهێنه‌ به‌رهه‌ڤكرن،‮ ‬چونكو قوتابي‮ ‬دێ بنه‌ قورباني‮ ‬و هه‌ر رۆژه‌كا ژ وان بچيت دێ كارتێكرنێ ل سه‌ر پرۆسێسا خواندني‮ ‬كه‌ت‮.‬
ئامێدي‮ ‬ئه‌و چه‌نده‌ ژي‮ ‬گۆت‮: ‬ئه‌ركێ حوكمه‌تێ‮ ‬يه‌ خواندنگه‌ها ڤالا كه‌ت ب هه‌ر ره‌نگه‌كي‮ ‬بيت نابيت پروسێسا خواندن گيروببيت،‮ ‬ژ ئاليه‌كي‮ ‬ديڤه‌ ل سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێمێ و عيراقێ و رێكخراوێن نێڤدوله‌تي‮ ‬و نه‌ته‌وێن ئێكگرتي‮ ‬ئه‌ركه‌ چاره‌سه‌ريه‌كێ بۆ ڤێ قيرانێ په‌يدابكه‌ن و هه‌ر ژ نوكه‌ ده‌ست ب دروستكرنا كه‌مپا بكه‌ن و ل ده‌مه‌كێ كورت ئاماده‌بن‮.‬
ل رۆژێن بوري‮ ‬و ل سه‌ر راسپاردا سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ لژنه‌كا تايبه‌ت بۆ ڤالاكرنا قوتابخانان هاتيه‌ پێكئينان،‮ ‬پێكهاتيه‌ ژ د‮. ‬عه‌لي‮ ‬سندي‮ ‬وه‌زيرێ پلاندانێ،‮ ‬ده‌رباز كوسره‌ت ره‌سول وه‌زيرێ ئاڤه‌دانكرنێ،‮ ‬فه‌رهاد ئه‌ترووشي‮ ‬پارێزگه‌رێ دهۆكێ نێچيرڤان ئه‌حمه‌د،‮ ‬رێڤه‌به‌رێ نڤسينگه‌ها سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ،‮ ‬د‮. ‬نوري‮ ‬ئوسمان نوونه‌رێ تايبه‌تێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ بۆ ده‌ڤه‌را شنگال،‮ ‬كۆمبوون ل گه‌ل ده‌ڤه‌ردارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ ئه‌نجام داينه‌ و بۆ ديتنا چاره‌كا بله‌ز ب مه‌ره‌ما ڤالاكرنا قوتابخانا ژ ئاواران و ده‌ستپێكرنا خواندنێ ل پارێزگه‌هێ‮.‬
ل دووڤ ئامارێن هاتينه‌ دياركرن كو‮ ‬128‮ ‬هزار و‮ ‬761‮ ‬كه‌س د‮ ‬652‮ ‬قوتابخانێن دهۆكێ دانه‌ هه‌نه‌‮.‬

161

ده‌رباره‌ي‮ ‬گه‌ليێ زه‌نته‌ كو گه‌ليه‌كێ ب مفاو گرنك دهێته‌ ديتن ل ده‌ڤه‌رێ و لێ مخابني‮ ‬ڤه‌كو هه‌تا نها وه‌ك پێدڤي‮ ‬پووته‌ پێنه‌هاتيه‌ دان ژ لايێ جهێن په‌يوه‌ندي‮ ‬دار ڤه‌ و له‌ورا رۆژناما ئه‌ڤرۆ ب فه‌ر زاني‮ ‬ديڤچوونه‌كێ ل دۆر ڤي‮ ‬گه‌لي‮ ‬بكه‌ت و راو بوچوونێن هاولاتيان و لايه‌نێن په‌يوه‌ندي‮ ‬دار ژي‮ ‬وه‌رگرتي‮ ‬يه‌ و رێڤه‌به‌رێ رێك وپران ل ئاكرێ دبێژيت سكره‌ك د هێته‌ دروست كرن‮.‬

گه‌ليێ زه‌نته‌ ئێكه‌ ژ وان جهێن گه‌شت و گوزاري‮ ‬كو نێزيكي‮ ‬12‮ ‬كم ژ باژێرێ ئاكرێ دووره‌ و دووله‌كا كووره‌ و دناڤبه‌را دو چيايان دايه‌ و د نيڤه‌كا وێ دا رووبارێ ئاڤێ دچيت و رێيه‌كا سه‌ره‌كيه‌ كو باژێري‮ ‬ئاكرێ ب ده‌ڤه‌را نه‌هلێ و بارزان ڤه‌ گرێ دده‌ت،‮ ‬هه‌روه‌سا ل وه‌رزێ بوهارێ و هاڤينێ پتريا گه‌شياران قه‌ستا ڤي‮ ‬جهه‌ي‮ ‬دكه‌ن،‮ ‬چونكي‮ ‬جهه‌كێ گه‌شت و گوزاريه‌‮.‬
هه‌ژار عه‌زيز ل دۆر رێيا گه‌ليێ زه‌نته‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ ديار كر،‮ ‬ژ به‌ر كو جهه‌كێ زۆرێ ته‌سكه‌ ب تايبه‌تي‮ ‬رێيا وێ كو دكه‌ڤيته‌ دناڤبه‌را چيا و رووبارێ ئاڤێ دا،‮ ‬گه‌له‌ك‮ ‬يا ب زه‌حمه‌ته‌ ئه‌ڤ رێيه‌ بهێته‌ به‌رفره‌هكرن و ئه‌م وه‌ك خه‌لكێ قه‌زا ئاكرێ داخوازكه‌ين گرنكي‮ ‬ب جهێن هوسا بهێته‌ دان و بهێنه‌ سه‌خبێركرن‮. ‬
زێبار جانگير ئێكه‌ ژ وه‌لاتيێن ده‌ڤه‌را دينارتێ خۆيا كر،‮ ‬گه‌ليێ زه‌نته‌ ئێكه‌ ژ درێژترين گه‌لي‮ ‬ب سه‌ر قه‌زا ئاكرێ ڤه‌ و دكه‌ڤێته‌ د ناڤبه‌را قه‌زا ئاكرێ و ناحيا دينارتێ و ريێا وێ بۆ چه‌ند ده‌ڤه‌رێن دي‮ ‬ژي‮ ‬دهێته‌ بكارئينان و هاتن و چوونێ ل سه‌ر دكه‌ن،‮ ‬هنده‌ك خزمه‌تگوزاري‮ ‬لێ هاتنه‌ كرن،‮ ‬لێ ب مخابني‮ ‬ڤه‌ وه‌ك پێدڤي‮ ‬نه‌هاتينه‌ كرن،‮ ‬له‌ورا ئه‌م داخواز كه‌ين هنده‌ك جۆره‌ خزمه‌تگوزاري‮ ‬لێ بهێنه‌ كرن وه‌ك به‌رفره‌هكرنا رێيێ و دانانا رێنمايێن هاتن و چوونێ و دروستكرنا گۆره‌پانه‌كێ و گرنگي‮ ‬دان ب كه‌رتێ گه‌شت و گوزاري‮ ‬ژي،‮ ‬چونكو رۆژانه‌ خه‌لك وه‌ك گه‌شتيار قه‌ستا ڤي‮ ‬گه‌لي‮ ‬دكه‌ن و پووته‌ بهێته‌ دان،‮ ‬دا خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ ژي‮ ‬بێ به‌هر نه‌بيت ژ ڤي‮ ‬گه‌لي‮. ‬
عه‌باس زێباري‮ ‬وه‌ك وه‌لاتيه‌كێ ده‌ڤه‌رێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت‮ : ‬گه‌ليێ زه‌نته‌ ئانكو گه‌ليێ حه‌سه‌ن ئاڤا‮ “‬ئێكه‌ ژ جهێن گه‌له‌ك سه‌ير ل هه‌رێما كوردستانێ و هه‌ر كه‌سێ د ناڤ را بهێت و قه‌ستا ده‌ڤه‌را نه‌هلێ بكه‌ت،‮ ‬هينگي‮ ‬دێ هه‌ست ب هه‌بوونا وێ كه‌ت،‮ ‬ب راستي‮ ‬هندێ سه‌يره‌ كو گه‌له‌ك گه‌شتياران ترس‮ ‬يا هه‌ي‮ ‬و نه‌وێرن د گه‌لي‮ ‬را تێدا بهێن،‮ ‬لێ مخابن گه‌له‌ك جهێن دي‮ ‬يێن خوش‮ ‬يێن پشتگوهـ خستين،‮ ‬خالا گرنك ئه‌وه‌ هه‌ر چه‌نده‌ دو سێ جهه‌كێن بچووك ژي‮ ‬هه‌نه‌ وه‌ك سه‌يرانگه‌ه و دوكانان،‮ ‬لێ وه‌ك پێدڤي‮ ‬سه‌خبێري‮ ‬و چاڤدێري‮ ‬لێ نه‌هاتيه‌ كرن و ناهێته‌ كرن و چه‌ندين ساله‌ ژي‮ ‬ئاڤ ل ناڤ ڤي‮ ‬گه‌لي‮ ‬دا دچيت بێ كو چو مفايه‌ك ژێ بهێته‌ وه‌رگرتن و چو به‌نداڤ ژي‮ ‬لێ هاتبنه‌ دروستكرن‮.‬
ناڤبري‮ ‬زێده‌تر گۆت‮: ‬ئاڤا ڤي‮ ‬گه‌لي‮ ‬ژ دو لايان دهێت،‮ ‬ئێك ژ لايێ ده‌ڤه‌را نه‌هلێ و‮ ‬يا دي‮ ‬ژلايێ نقه‌بان ڤه‌ دهێت و ئاريشه‌كا دي‮ ‬ژي‮ ‬ئه‌وه‌ كو ل وه‌رزێ زڤستانێ ئاڤ به‌ستن دروست دبيت ل سه‌ر جادێ و دبيته‌ جهێ نه‌رازيبوونا شوفێران ئه‌وێن دچنه‌ ده‌وامێ ل ئاكرێ و‮ ‬يان وان كه‌سان كو كاره‌ك فه‌ر هه‌بيت ل ده‌رڤه‌ي‮ ‬ده‌ڤه‌رێ،‮ ‬له‌ورا ئه‌م هێڤيا چاره‌يه‌كێ‮ ‬ينه‌‮.‬
ئه‌ندازيار محه‌مه‌د سه‌عيد رێڤه‌به‌رێ رێك و پران ل قه‌زا ئاكرێ دبێژيت‮: ‬رێيا گه‌ليێ زه‌نته‌ كو دكه‌ڤێته‌ دناڤبه‌را قه‌زا ئاكرێ و ده‌ڤه‌را دينارتێ و نه‌هلێ و چه‌ندێن ده‌ڤه‌رێن دي‮ ‬ژي‮ ‬كو ئه‌ڤ ريێه‌ د پلانا مه‌ دا بوو،‮ ‬به‌لێ ئه‌ڤ ريێه‌ ژي‮ ‬نها پارچه‌ك ژ گه‌لي‮ ‬هه‌تا دگه‌هيته‌ سه‌ر رێيا سه‌ره‌كي‮ ‬يا ئاكرێ قه‌نديل دهێت و دروستكرن و ب قۆناغا دووماهيێ دايه‌،‮ ‬ڤێ رێيێ ژي‮ ‬بۆ هندێ‮ ‬يه‌ كو دێ سكره‌كێ ئاڤێ دهێته‌ دروستكرن ل بنيا ڤي‮ ‬گه‌لي‮ ‬دا‮.‬
رێڤه‌به‌رێ رێك و پران ل قه‌زا ئاكرێ گۆت ژي‮: ‬ل دۆر دروست كرنا وي‮ ‬سكري‮ ‬ژي‮ ‬دێ پره‌ك ژي‮ ‬هێته‌ لادان،‮ ‬ده‌رباره‌ي‮ ‬به‌رفره‌هكرنا رێيا گه‌لێ زه‌نته‌ ژي‮ ‬نه‌يا ب ساناهيه‌ و دڤێت ل وي‮ ‬ده‌مي‮ ‬دا ئه‌ڤ رێيه‌‮ ‬بهێته‌ گرتن هه‌تا ل دووماهيێ‮ ‬يا وێ رێيێ بهێت و بۆ ڤێ‮ ‬يه‌كێ ژي‮ ‬هه‌تا ئه‌ڤ رێيه‌ بهێته‌ دروستكرن،‮ ‬دبيت بهێته‌ فره‌هكرن‮ ‬يان ژي‮ ‬ژ لايێ دي‮ ‬يێ گه‌لي‮ ‬سايده‌ك بهێته‌ دروست كرن،‮ ‬لێ دروستكرنا ڤێ رێيێ ده‌مه‌كێ درێژ پێ دڤێت و پێگوهۆرێ ڤێ رێيێ ژي‮ ‬نينه‌ و هه‌كه‌ هه‌بيت ژي‮ ‬هه‌تا قۆناغا دووماهيێ كو مه‌ رێيه‌كا دي‮ ‬يا هه‌ي‮ ‬ئه‌و ژي‮ ‬رێيا سه‌رێ سادا‮ ‬يه‌ بۆ بجيل،‮ ‬لێ ئه‌ڤ رێيه‌ ژي‮ ‬يا كه‌ڤنه‌ و ژ كاركه‌ڤتيه‌ و هه‌ر ئاريشه‌ دێ دروست بن،‮ ‬له‌ورا مه‌ پرۆژێن فه‌رتر‮ ‬يێن هه‌ي‮ ‬و‮ ‬يا ڤه‌ده‌ره‌ ژي‮.

101

هزر پشتي‮ ‬وێ چه‌ندێ هات كو رۆژانه‌ خوينا خورت و گه‌نجێن هه‌رێما كوردستانێ ب ده‌ستێن چه‌كدارێن داعش دهێته‌ رشتن و كه‌سانێن بێ گونه‌ه و بێ ده‌ستهه‌لات دهێنه‌ شه‌هيدكرن،‮ ‬د ماوێ دو هه‌يڤان دا شيا زريپۆشه‌كێ ب شێوه‌كێ پێشكه‌فتي‮ ‬و ئه‌ندازياري‮ ‬چێكه‌ت و ب ژڤانه‌ بكه‌ته‌ دياري‮ ‬بۆ پێشمه‌رگێ كوردستانێ‮. ‬
شه‌هباز سندي‮ ‬وه‌لاتيه‌كێ خه‌لكێ زاخۆيه‌ ژدايك بوويێ‮ ‬1965‮ ‬كارێ وي‮ ‬ئاسنگه‌ره‌ هه‌تا شه‌ش ئاماده‌يي‮ ‬خوانديه‌ و كارێ وي‮ ‬ئاسنگه‌ري‮ ‬يه‌،‮ ‬ئه‌ندامێ رێكخراوا داهێنانه‌‮ ‬يا كو گرێدايي‮ ‬ب كه‌سێن داهێنه‌ر ل ده‌ڤه‌رێ ل دۆر هزر چێكرنا‮ (‬زريپۆشه‌كێ‮) ‬بۆ پێشمه‌رگه‌هێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت‮: ‬پشتي‮ ‬ئه‌ڤ زۆلمه‌ ل سه‌ر ملله‌تێ مه‌ هاتيه‌ كرن و رۆژانه‌ گه‌نجێن مه‌ ب ده‌ستێن تيرورستا هاتينه‌ شه‌هيدكرن مه‌ هزر هندێ كر كو كاره‌كي‮ ‬ئه‌نجام ده‌ين كو به‌ره‌ڤانيێ ژ خوه‌ بكه‌ين و ڤێ زۆلمێ ئه‌ڤ كاره‌ ل سه‌ر مه‌ سه‌پاند كو ئه‌نجام ده‌ين و ماوێ دو هه‌يڤانه‌ كاري‮ ‬ل سه‌ر چێكرنا ڤێ‮ (‬زريپۆشه‌ێ‮) ‬دكه‌م،‮ ‬من ب تنێ چێكريه‌ و ل سه‌ر كيستێ خوه‌ و ماوێ دو هه‌يڤان و ل به‌ر تاڤێ ئه‌ڤ كاره‌ مه‌ ئه‌نجام دايه‌ و گه‌له‌ك كه‌يف خوش بووين،‮ ‬چونكو مه‌ زاني‮ ‬ئه‌ڤه‌ بۆ به‌ره‌ڤانيكرنا ملله‌تێ مه‌‮. ‬
شاهبازي‮ ‬ئاشكرا كر‮: ‬فه‌رمانده‌كێ له‌شكه‌ري‮ ‬پشته‌ڤانيا كارێ مه‌ كر و پتر ده‌رگه‌ه بۆ مه‌ هاته‌ڤه‌كرن و ئه‌و ژي‮ ‬ئه‌گه‌ره‌ك بوو ده‌ست ب ڤي‮ ‬كاري‮ ‬بكه‌ين و ده‌ستخوه‌شيێ لێ دكه‌ين‮. ‬ديسا خه‌لك هه‌موو دلخوشه‌ و پشته‌ڤانيا من كريه‌ و ژ هه‌موو وه‌لاتيان مه‌منوونين،‮ ‬ديسا پشتي‮ ‬ب دووماهي‮ ‬هاتي‮ ‬مه‌ هاتن و چوون كريه‌ و د ناڤا باژێرێ زاخۆ هاتيه‌ گێراندن،‮ ‬و ناڤبري‮ ‬گۆت‮: ‬كو ئه‌ڤ ئاميره‌ هێشتا نيشا چو كه‌سێن بياني‮ ‬يێن نه‌كورد نه‌دايه‌‮.‬
شه‌هبازي‮ ‬هێشتا ژي‮ ‬گۆت‮: (‬زريپۆش‮) ‬ب گشتي‮ ‬هاتيه‌ چێكرن‮ ‬وه‌ك موده‌ره‌عێن له‌شكه‌ري‮ ‬يه‌ و دهێته‌ بكارئينان بۆ شه‌ري،‮ (‬100‮) ‬كيلومه‌تران دشێت بچيت د ماوێ ده‌مژمێره‌كێ دا،‮ ‬ديسا شيانێن راكرنا‮ (‬20‮) ‬ته‌نان هه‌يه‌،‮ ‬مه‌ تاقيكرن كريه‌ ته‌لقێن بيكه‌يسيێ تێ ناچن و مه‌ نه‌ جه‌ربانديه‌ كا ئارپيچي‮ ‬تێ چيت‮ ‬يان نه‌،‮ ‬نوكه‌ كه‌فتيه‌ قوناغا دووماهيێ و ب تنێ مايه‌ دوشكه‌كێ دانينه‌ سه‌ر و بهێته‌ بوياغكرن‮.‬
هه‌مبه‌ر كاركرن بۆ ئه‌نجامدان و‮ ‬زێده‌كرنا زريپۆشان ناڤبري‮ ‬ئاماژه‌‮ ‬كره‌ وێ چه‌ندێ كو هێشتا ل گه‌ل جهێن په‌يوه‌نديدار نه‌ ئاخفتي‮ ‬نه‌ و ب هيڤي‮ ‬نه‌ ئه‌و ژي‮ ‬دێ پاشه‌رۆژێ هه‌بيت‮.‬
شه‌هبازي‮ ‬خوه‌ياكر كو دياريه‌ بۆ پێشمه‌رگێ كوردستانێ ل به‌رۆكێن شه‌ري‮ ‬و بێ به‌رامبه‌ر وه‌ك پێشمه‌رگه‌كي‮ ‬دێ ل گه‌ل دابين،‮ ‬ب تنێ داخوازا مه‌ سه‌ركه‌فتنا ملله‌تێ كورد و كوردستانێ و پێشمه‌رگێ وه‌لاتێ مه‌‮ ‬يه‌ و دوژمن بشكێت‮.‬

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com