عاصمە فخری

دەمێ کورد بڕیارێ ددەن ئێك دەست و ئێك دل بن جیهانێ هەموو ل دژی وان ب راوەستیێت ژی یێن سەرکەفتی هەر دێ کورد بن، کورد بوونە خوەدان باشترین پشتەڤان ل سەر ئاستێ جیهانێ پشتی کو پشتەڤانێن یانەیا زاخۆ یا وەرزشی هاتینە بەربژارکرن ژلایێ فدڕاسیۆنا فۆتبۆلا جیهانی ڤە کو (FIFA)یە بۆ باشترینێن ساڵا ٢٠٢٥ێ، ب شانازیڤە پشتەڤانێن یانەیا زاخۆ شیان پلا ئێکێ بدەستخوەڤەبینن و ناسناڤەکێ جیهانی و دیرۆکی بۆ کوردستانییان و بەهدینیان تۆماربکەن، د جیهانا سەردەم دا وەرزش بوویە ئاڵاڤەکێ گرنگ بۆ ناساندنا گەل و مللەتان ئێدی وەرزشە دشێت سنۆرێن هەموو وەڵاتان دەربازبکەت و دلێ جەماوەرێ خوە خوەشبکەت و ئەوا هندەك جاران سیاسەت نەشێت بکەت وەرزش دشێت بکەت، باژێرێ زاخۆ و یانەیا زاخۆ یا وەرزشی جهێ شانازی و سەربلندییێ نە بۆ هەر کوردەکێ ل هەر جهەکێ ئەڤێ جیهانێ و ب تایبەتی بۆ دەڤەرا بەهدینان، پشتەڤانێن یانەیا زاخۆ نوونەرا ئاسیانە، بۆ جارا ئێکێ یە د کیشوەرێ ئاسیا و کوردستانێ و ئیراقێ دا پشتەڤانێن یانەیەکا کوردی بەربژاربووین بۆ خەلاتێ باشترین جەماوەر ژلایێ فیفایێ ڤە، پشتەڤانێن زاخۆ شیان پلا ئێکێ لسەر ئاستێ جیهانێ بدەستخوەڤە بینن و کوردان بکەنە ئێکەما جیهانێ، بۆ خوەدانا ڕیکوردا پترین دەنگ کو ٢ ملیۆن و ٧٠٠ هزار دەنگ بدەستڤە ئیناینە، پێشتر ل ساڵا ٢٠٢٢ێ جەماوەرێ ئەرجەنتینێ ٦٥٦ هزار دەنگ بدەستخوەڤەئینابوون، لێ د نۆکە دا بۆ ساڵا ٢٠٢٥ێ ئیدی ڕیکورد بناڤێ یانەیا زاخۆ، ڕەنگە ژبەر ئەڤێ چەندێ بچیتە د پەرتووکا گێنس دا.
ئەڤرۆ هەر چوار پارچێن کوردستانێ مینا باژێرێ زاخۆ و بەهدینییان ددلخوەشن ب برنا ئەڤی ناسناڤی، بابەت لڤێرێ بتنێ وەرزش نینە بەلکو ئێکگرتنا کوردێن هەر چوار پارچێن کوردستانێ و هەر کوردەکێ ل هەر قۆلاچکەکا ئەڤێ جیهانێ دژیت، ئەڤ سەرکەفتنە بۆ مە کوردان ب تاما دو سەرکەفتنان بوو هەروەکی ب کوردی دبێژین ب بەرەکی مە دو چویچك کوشتن، هەر کوردەك ئەڤرۆ ل جهێ خوە دلخوەشە ژبەر بدەستڤەئینانا خەلاتەکێ وەرزشی ژلایەکێ دیترڤە ژبەر ئێك دەنگی و ئێك ڕێزی و ئێکگرتنا مللەتێ کورد.

عاصمە فەخری

پڕۆژێ نووهات پڕۆژەیەکێ سینەماییە ب هەڤکاری دناڤبەرا فلمە فیستەڤالا دهۆك یا نێڤدەولەتی دگەل ئنستیتوویا گۆتێ یا ئەڵمانی ل ئیراقێ دهێتە ئەنجامدان. نووهات دەلیڤەیەکا زێڕینا دووبارەنەبوویە د سالێ دا، بۆ هەر دلخوازەکێ سینەمایێ کو حەز و شیان هەبن دشێت ب ڕێیا پڕۆژێ نووهات کار ل سەر شیانێن خوە یێن هزری بکەت و ئاشۆپا خوە بکەتە ژیوار، ئەڤ پڕۆژەیە بۆ دەمێ شەش ساڵانە د فلمە فیستەڤالا دهۆك یا نێڤدەولەتی دا پشکدار و بەردەوامە، نووهات دەرگەهەکە بۆ پێگەهاندنا گەنجان د بیاڤێ سینەمایێ دا ئەو ژی ب ڕێیا سازکرنا وورکشۆپێن ئەکادیمی فێرخواز فێردبن چەوان هزرێن خوە بکەنە فلمەکێ سینەمایی، ئەڤە پرۆژەیەکێ ئاڤاکرنا شیانێن فلمسازێن گەنجایە د بیاڤێن دەرهێنان و نڤیسینا سیناریۆیان و سینەماتۆگرافییێدا. زێدەباری ژلایێ دارایی ڤە پشتەڤانییا پڕۆژێن هەلبژارتی دهێنەکرن پشتی کو ژلایێ ڕاهێنەرێن خۆلێ ڤە دهێنە هەلبژارتن. ڕاهێنەرێن خۆلا شەشێ یا نووهات سێ کەسێن خوەدان ئەزمونن د بیاڤێ سینەمایێ دا، ئەوژی سەرۆکێ بەشێ دەرهێنانێ حسێن حەسەن عەلی کو دەرهێنەر، نڤیسەر، و ئەکتەرەکێ ناڤدارێ کوردستان و ئیراقێ یە، ل سالا ٢٠٠٦ێ، ئێکەمین فلمێ خوەیێ درێژ وەك ئێکەم سالا نڤیسەری و دەرهێنەری بناڤێ «و نێرگز بشکڤین» ب دووماهی ئینایە، کو بۆ ئێکەم جار ل فیستەڤالا نێڤدەولەتی یا فلمان ل تۆرۆنتۆ هاتییە نماشیکرن و خەلاتێ فلمێ ڕێکخراوا لێبۆرینا ٥٦مین یا فیستەڤالا بەرلینالێ یا نێڤدەولەتی وەرگرتییە. سێیەمین فلمێ وی یێ بناڤێ «ڕەشەبا» گەلەك خەلاتێن بناڤودەنگ وەرگرتن ژوانا خەلاتێ یوونێسکۆ ل خەلاتێن ئاسیا پاسیفیك سکرین. هەردیسان ڕاهێنەرێ دویێ یۆهانێس پراوس سینەماتۆگرافەرە بۆ هەردوو فلمێن دوکیۆمێنتاری و دراما، فۆتۆگرافەرەکێ سەربەخوەیە، ددەما خواندنا سینەماتۆگرافییێ دا ل زانکۆیا فیلمی یا بابێڵسبێرگ، « کونڕاد وۆلف « پراوس هاتە دەستنیشانکرن بۆ خەلاتێ گۆڵدن تادپۆڵ ل فیستەڤالا فلمی یا کامێرا ئیمەیج و خەلاتێ کۆداك فیلمسکۆل ب سینەماتۆگرافییێ وەرگرت بۆ فلمێ خوە «submerged» . هەروەسا سیناریۆنڤیس تۆبیاس کێربەر ئەڤی سیناریونڤیسی ل filmuniversitat babelsberg konrad wolf خواندییە، و ل سالا ٢٠٢٢ێ خەلاتێ باشترین نووهاتییان(DDV) ژلایێ سەندیکا سیناریۆنڤیسێن ئەڵمانیا ڤە پێ هاتییە بەخشین بۆ ئێکەمین سیناریۆیا وی یا درێژ. پشتی کو هندەك هزر هندەك پڕۆژە ژلایێ ئەڤان هەرسێ ڕاهێنەران ڤە هاتینە هەلبژارتن پشتەڤانیا وان ژلایێ دارایی ڤە هاتییەکرن فلمە فیستەڤالا دهۆك یا نێڤدەولەتی و ئینستیتوویا گۆتێ یا ئەلمانی دراڤی بۆ تەرخان دکەن ئەوژی ١٠٠٠٠ دولارێن ئەمریکی نە بۆ هەر هزرەکێ. داکو بشێن هزرێن خوە بکەنە فلمێن بەرهەمهاتی و د فلمە فیستەڤالێ دا بهێنە نیشادان، د بەشێ پانۆڕامایێ و پێشبرکییێدا بۆ ئەڤ سالە ژی سێ فلم ژ نووهاتێ بەشدارن بۆ بەشێ پانۆڕامایێ ئانکو دێ هێنە نیشاندان و پێشبرکییێ ل سەر برنا خەلاتەکی کەن.

عاصمە فخری

وەختێ دوو كەس دچنە دناڤ پڕۆسەیا هەڤژینیێ دا ئەو دەمە بۆ وان خوەشترین دەمە و د بلندترین ئاستێ هەستێن خوەیێن ئەڤینی و سوزداریێدانە د ئەڤرۆیا خوەدا دژین و بیرهاتنان بۆ پاشەڕۆژا خوە درۆست دكەن هەروەكی هەموو خوەشیا د ئەڤی گەردوونی دا یا بۆ ئەوان مایی.
ئەڤجا هندەك كەس ژ نێزیك و هەتا دویران دێ وێ خوەشییێ دەمكورت كەن ب ئاخفتنێن خوە یێن بێزاركەر دەمێ دبێژن تە ژی خوە وەرتاند….، دبیت ئەو بۆ تڕانەكرن و كەنی وەدبێژن ڕەنگە ژی ئەو ئەزموونا خوەیا هەڤژینیێ وەسا دیاردكەن كو ئەو نەشییاینە كەسێن درۆست بۆ خوە هەلبژێرن هزردكەن هەما هەموو هەڤژینی هەر وەكو هەڤژینیا وانە.
د كەتواری دا هەڤژینێن بەختەوەر یێن هەین بەلێ ئەڤە ڕامانا هندێ نادەت كۆ ئەو د بێ ئاریشەنە چونكی ئەو دزانن دێ ب چو ڕێیان وان ئاریشەیێن دهێنە پێشیا وانا چارەسەركەن بێی بكارئینانا پەیڤێن زڤڕ و شكاندن و تاوانباركرنا كەسێ بەرانبەر، وەكو تیمەكێ كاردكەن بۆ بسەرئێخستنا پڕۆژێ خوەیێ هەڤژینیێ و خێزانی.
زۆڕ خاڵ هەنە بۆ بەردەوامیدان ب ژیانا هەڤژینیێ و ب خوەشی برێڤەبرنا وێ، ژ خالێن سەرەكی هەبوونا پەیوەندییەكا جنسی یا ساخلەم، هەروەسا شاڕەزاییبوون لسەر سرۆشتێ هەڤدوو چ تشتەك ئالیێ بەرانبەر كەیفخوەش یان بێزاردكەت، جوان پەیڤین دگەل هەڤدوو و د ئێكودوو گەهشتن و ڕێز لهەڤگرتن و ل خێزانێن ئێك دناڤ خێزانێ و دەرڤەیی خێزانێ دا، د هندەك دەمان دا دلۆڤانی پێ برن دبیتە خاڵەكا سەرەكی ژبەر كاودانێن ژیانێ یێن بزەحمەت كو كەسێ بەرانبەر هەست بكەت ئەو و هەستێن وی/ێ دگرنگن و ژ هەژی گرنگیپێدانێ نە، ئەگەر ئەڤ هەموویە بهێنە ئەنجامدان ڤیان بخوە یا د جڤاتێ دا ئامادەیە، هەما ئەڤ هەموویە بخوە ڕامانا درۆست یا ڤیانێ یە، هۆسا دێ هەڤژینیەك و خێزانەكا بەختەوەر ئاڤاكەن.
خاڵا دوویماهییێ گرنگە كەسێن سەرنەكەفتی د پڕۆسەیا هەڤژینیێ دا ئەزموونا خوە لسەر كەسێن نوو دچنە دناڤ ئەڤێ پڕۆسەیێ دا نەسەپینن و هەر بەردەوام پەیڤێن نەرێنێ لسەر نەبێژن چونكی ئەو نەشییان هەلبژارتنەكا درۆست و بەردەوامی و سەركەفتنێ د ئەڤێ پڕۆسەیێ دا بینن پێدڤی ناكەت لهەمبەر كەسانێن دی ژی ئەڤێ پڕۆسەیێ ب ڕەنگێ ڕەش نیشانبدەن و ئەو هەڤژینێن نوو ژی پێدڤییە هند شاڕەزایی لدەف هەبیت ب ئەزموونا هەڤژینیا كەسێن دیتر بڕیارێ لسەر چاڕەنڤیسێ هەڤژینیا خوە نەدەن بەلكو ئەو تەڤنێ ڕێیا خوە ب هزر و كریارێن خوە بڕێسن.

عاصمە فخری

ل هەموو جیهانێ زمانێ حكومەت و خەلك پێ د ئاخڤن ئەو زمانێ سەرەكی یە دناڤ هەموو سازییێن ولاتی دا قوتابخانە بیت یان نەخۆشخانە یان هەر دەزگەهەكێ دی یێ حكومی یان ئەهلی بیت، بتنێ ل كوردستانێ شوونا زمانێ كوردی ببیتە زمانێ سەرەكی زمانێ ئینگلیزی یان عەرەبی یان توركی….. دبیتە زمانێ سەرەكی پێدڤییە مرۆڤ بزانیت هەتا كو كارەك ب دەست مرۆڤی بكەڤیت و دەبارا ژیانا خوە پێ دەربازبكەت.
هەر د ژییێ باخچەیی و قوتابخانێ دا هندەك دایك و باب حەزدكەن زاڕۆیێن خوە بهنێرنە باخچە و قوتابخانێن ئینگلیزی دبێژن باشترە ژ زاڕۆكینیا خوە فێرببن چونكی دەمێ مەزن دبن دێ پێدڤی بن و دەلیڤەیا كاری زێدەتر دێ هەبیت ژ كەسەكێ كۆ كوردییێ بتنێ دزانیت، د ژیواری دا ئەڤ دایك و بابە ڕاست دبێژن بەلێ نابیت ل سەر حسێبا زمانێ مە یێ دایكێ ئەم زمانێ ئینگلیزی یان زمانێ عەرەبی یان هەر زمانەكێ دی یێ جیهانی هەلبژێرین و زمانێ خوە یێ دایكێ بكەینە زمانێ دویێ.
سالێن دەستپێكێ یێن ژییێ زاڕۆكی پێدڤییە شاڕەزابیت ب زمانی كوردی یەكا پەتی ب ئاخڤیت و بنڤیست، ژبەركو زمان ناسنامەیا مللەتانە ئەوە مللەتان دهێلت زیندی د مێژوو و پاشەڕۆژێ دا، هەروەسا چانتكێ وی یێ پێزانینان یێ پڕبیت ژ زانیاریان لسەر ئایین و دیرۆك و داب و نەریت و كلتۆرێ مە، پاشان ل دووف حەز و پێدڤیا خوە دشێت خوە فێری هەر زمانەكێ بیانی بكەت، ژبەركو فێربوونا هەر زمانەكێ هێزەكە بۆ مرۆڤی شیانەكێ ل شیانێن مرۆڤی زێدەدكەت و شانسێ كاری د بازارڕێ كاركرنێ دا زێدەتر ب مرۆڤی دبەخشیت.

عاسمە فەخری

سنۆر خالەكە د ناڤبەرا دو جهان یان دو كەسان دا دهێتە دانان و ژ ئێكودو دهێنە جوداكرن، ل هەر جهەكی و ل دەف هەر كەسەكی هزرەك و ڕێیەك هەیە، ئێك ژ وان د بەرژەوەندییا مرۆڤی دایە و ئێك ژی د بەرژەوەندییا كەسێ بەرانبەر دایە بێگومان هەلبژارتنا ئێك ژ وان ڕێیان ژی لسەر شارەزایی و كەسایەتییا مرۆڤی بخوە دمینت، بەلێ هندەك كەس هەنە ببەردەوامی هزر و ڕەفتاران د باشبوون و ئەنجامدانا كاران دا بۆ كەسێن دەوروبەرێن خوە دكەن هەتا ئەگەر لسەر حسێبا نەفسا وان بخوە ژی بیت! ئانكو پترییا دەم و هێزا خوە ددەنە كەسێن دیتر خوە و دەمێ خوە دبینن ڤاڵا یان ڤەكری بۆ ئەنجامدانا هەر كارەكێ هەیی. یا لۆژیكی یە مرۆڤ د هندەك دەمان دا هندەك كاران بۆ كەسێن بەرانبەر ئەنجامبدەت، بەلێ نەگەهیتە وی ئاستی ئێدی تۆ رۆحا خوە پشتگوه بهاڤێژی و جهێ خوە ل ڕێزا دوویماهییێ بدانی ببی دوویماهیك كەس تو هزر تێدا بكەی و كارەكی بۆ ئەنجامبدەی. هەر كەسەك ژ مە د ژینا خوەدا پێدڤی دانانا هندەك سنۆر و یاسایانە ل دویڤ جۆرێ كەسایەتییا خوە چو تشت بۆ من نەخۆش دكەت یان ژێ بێزاردبم ڕاستە ڕاست بێی هەستكرن ب ترسێ یان شەرمێ ب شێوازەكێ نەرم و جوان بگەهینمە كەسێن بەرانبەری خوە، دیسان وێرەكییا گۆتنا پەیڤا نەخێر من هەبیت ژ بەر دا كاریگەرییەكا نەرێنی لسەر كار و دەروونێ من نەبیت. ب ئەڤێ ڕێیێ دێ شێین دروست ژیانا خوە برێڤەبەین و گیانێ خوە پارێزین ژ بكارئینانێ، دیسان دانان ئەڤان سنۆران وەسا ل كەسێن دەردۆرا مرۆڤی دكەت ڕێزێ ل دەم و جه و كەسایەتییا مرۆڤی بگرن و بزانن نە هەر دەم و گاڤەكا دلێ وان خواست ئەو پەیوەندیێ ب مە بكەن یان ژی داخوازا ئەنجامدانا كارەكی ژ مە بكەن.

عاصمە فخری

د هەمبێزا باژێرێ دهۆکێ دا فلمە فیستەڤالا دهۆك یا نێڤدەولەتی دێ گەڕا دوازدێ دەستپێکەت، ئەڤ بوویەرە دەلیڤەکا مەزنە بۆ ئەکتەر و فلمچێکەرێن کورد کو ئەکتەر و دەرهێنەرێن جیهانی ژ نێزیك ببینن و بنیاسن. ئانکو فلمە فیستەڤالا دهۆك یا نێڤدەولەتی پرەکە دناڤبەرا ئەکتەر و دەرهێنەرێن خۆمالی و یێن بیانیدا، دیسان بۆ دلخوازێن سینەمایێ دەلیڤەکا زێرین و دووبارەنەبووییە د سالێ دا بۆ دیتنا ئەکتەر و دەرهێنەرێن خوەیێن تایبەت.
خالەکا دییا گرنگ فیستەڤال شیایە ئەکتەر و سینەماکار و دەرهێنەرێن کورد بۆ جیهانێ بدەت نیاسین. ڕەنگە ژ بالکێشترین دیمەنێ فلمەفیستیڤالێ پشکداریا جەماوەرییە ئەڤەژی گرۆڤەیە لسەر تێهنیبوونا خەلکێ دەڤەرێ بۆ سینەمایێ لڤێرێ ئەرکێ فلمچێکەر و فیستەڤالێ گرانتردبیت بۆ دروستکرن و هەلبژارتن و بەرهەمئینانا فلمان بۆ بینەران فلمێن ل ئاست و ژ هەژی دیتنێ، یا گرنگتر ژ هەلبژارتنا فلمان ناڤەڕۆكا فلمان بخوەیە.
فلمە فیستەڤالا دهۆك یا سینەمایی مەزنترین چاڵاکییا کەلتووری و هونەری یە لسەر ئاستێ هەرێما کوردستانێ و ئیراقێ دهێتە گێران ل ڕێککەفتی ٩/١٢/٢٠٢٥ هەتا ڕێککەفتی ١٦/١٢/٢٠٢٥ دێ بەردەوامبیت. فلم ژ وەڵاتێن جودا بۆ فیستەڤالێ هاتینە هنارتن هندەك ژوان هاتینە هەلبژارتن، پێکدهێن ژ فلمێن درێژ یێن کوردی و جیهانی و کورتەفلم و فلمێن دوکیۆمێنتاری یێن کورت و فلمێن دوکیۆمێنتاری یێن درێژ یێن خۆمالی و جیهانی و هندەك فلمێن تایبەت ب زاڕۆکانڤە، هەروەسا جهێن سەرەکی بۆ نیشاندانا فلمان هەر سێ هۆلێن سینەماکس ل دهۆك مۆڵ و هۆلا کونفرانسان ل زانکۆیا دهۆکێ یە.
ئێك ژ تەوەرێن وێ یێن سەرەکی مژارا وێ یە بۆ هەلبژارتنا مژارا هەر گەرەکێ دڤێت تێگەهەکێ جیهانی بیت و ئەو تێگەهە باس ل کێشەیەکا جیهانی بکەت.
هەلبەت ئەڤ مژارە ژی پشتی زۆر خواندن و دویڤچوون لسەر دهێتە ئەنجامدان ل دووڤ دا دهێتە هەلبژارتن، ژبەرکو فیستەڤال نێڤدەولەتی یە ژبەر هندێ ژی پێدڤییە مژار ژی جیهانی بیت، مژارا هاتییە دەستنیشانکرن ل ژێر ناڤونیشانێ (هشکەسالیێ) هاتییە هەلبژارتن.
د هەر گەڕەکا فلمە فیستەڤالێ دا وەڵاتەك مێهڤانە بۆ ئەڤ ساڵە وەڵاتێ مێهڤان ئیسپانیایە، زێدەباری هندێ ب کۆمەکا فلمان بەشداربوویە د فێستەڤالێ دا ژوانا ژ فلمێن کلاسیك یێن دەرهێنەر لویس بونویلو و یێن مودێرن کارلا سیمونۆ و هندەکێن دیتر. ژ فاکتەرێن سەرەکی بۆ هەلبژارتنا وەڵاتێ ئیسپانیایێ وەك وەڵاتێ مێهڤان کۆ خۆدان فیستەڤالەکا نموونەییە ل سەر ئاستێ ئورۆپا.
هەروەسان پێدڤییە ماندیبوون و رۆلێ خوەبەخشان نەهێتە ژبیرکرن چونکی ئەو چاڤ و خۆدیکا باژێر و وەڵات و فیستیڤالێنە، د بەشێن جودا جودا ژ ڕێکخستن و ب ڕێڤەبرنێ دا کاردکەن دیسان ژبەرکۆ ئەون خۆدیکا فلمە فیستەڤالێ ئەو دشێن ب ئاخفتن و ڕەفتار و باش ب ڕێڤەبرنا ئەرکێ خوە زێدەتر کەدا هاتییەکرن خوەیابکەن بۆ مێهڤانان و دەزگەهێن ڕاگەهاندنێ و خەلکێ دەڤەرێ ژبەرهندێ ژی پێدڤییە فیستیڤاڵ زێدەتر گرنگییێ ب وانا بدەت .
هندەك پرسێن پێدڤیە بهێنە ئازراندن و بهێنە بەرسڤدان ژلایێ ڕێکخەر و ڕێڤەبەرێن فیستەڤالێ ڤە داکو زێدەتر کار لسەر بهێتەکرن بۆ باشتربوونا هەر گەرەکێ ژ یا چوویی، فلمە فیستەڤال هەتا چ ئاست بوویە پرەك یان ڕێیەك دناڤبەرا ئەکتەر و دەرهێنەرێن کوردا ب خوەدا ؟ فیستەڤاڵ چەند شیایە ببیتە پرەك دناڤبەرا ئەکتەر و فلمچێکەرێن کوردا و بیانیا دا ؟ هەتا چو ئاست جوداهی دناڤبەرا سینەمایا کوردی و سینەمایا جیهانیدا هەیە؟ چو بهێتە ئەنجامدان بۆ باشتربوون و ل ئاستبوونا سینەمایا کوردی مینا ئاستێ سینەمایا جیهانی؟ ژبلی پشتەڤانییا دارایی چو بهێتە ئەنجامدان بۆ گەهشتنا ئاستێ سینەمایا کوردی مینا ئاستێ سینەمایا جیهانی؟
نەبوونا بوودجا پێدڤی بتنێ فاکتەرە یان نەبوونا دەرهێنەرێن خوەدان هزرێن نوو و داهێنەر یان هندەك فاکتەرێن دیتر هەنە؟
ل دوویماهییێ هەبوون و بەردەوامییا فلمە فیستەڤالێ، گرنگییەکا مەزن بۆ مللەتی و باژێر و وەڵاتی هەیە، بەلێ دگەل ئەڤێ بەردەوامییێدا پێدڤییە هزر د نوویاتی و داهێنانێ دا بهێنەکرن، زێدەتر فلمێن ل ئاست و خوەدان ناڤەڕۆکێن باش و هوشیارکەر بهێنە هەلبژارتن و نیشاندان.

عاسممە فەخری

مرۆڤ ب خۆڕستییا خوە وەسانە بەردەوام حەزدكەت ڕەوش و پێزانینێن كەسێن دەوروبەرێن خوە بزانیت هەتا ڕادەیەكی ئەڤەیا نوڕماڵە مرۆڤ ئاگەهداری نێزیكێن خوەبیت چ دگەل دقەومیت، بەلێ نەگەهیتە وی ئاستی كۆ كارتێكرنەكا نەرێنی لسەر نێزیك و هەتا دویران دروستبكەم و ئێدی كەس حەزنەكەت ل دیوانا من ب ڕوینیت خوار! بوو هندەكان مینا كرمەكی یە ئەگەر بابەتی نەزانیت بێهنا وی/ێ تەنگ دبیت نەشێت دجهێ خوەدا ب ڕاوەستیت لدویڤ دچیت هەتا كاكلكا بابەتی دزانیت شنووكا دێ ئارام بیت و ژیانا خوە بەردەوام كەت.
پتریا وان پرسێن دهێنە ئاراستەكرن چو مفایێ خوە بوو هەردولایان نینە، بەلكو بتنێ هەدەردانا دەمی و ژییێ مرۆڤی یە! ئەگەر ب ڕێژەییەكا كێم مفایەك د ئەڤان پرسان دا هەبیت ژی، ژبەركو ب ڕێیێن شاش دهێنە ئاراستەكرن دبیتە سەدەمێ دلشكاندن و بێزارییا كەسێ بەرامبەر. دەمێ كەسێ بەرامبەر چو ئاخفتن ڤێ نەبیت دێ پرسەكا هۆسا ئاراستەكەت ب مەرەما ڕێ ڤەكرنا ئاخفتنێ ئانكو سەحبەتكرنێ ژ وان بۆچی ناڤێ تە فلانە ئەرێ ما ناڤ بریابوون؟ خێزانێن مە نە دگەل ئێكەم پێنگاڤا مە بۆ ناڤا ژیانێ ناڤەكی زمانەكی ئایینەكی عەشیرەتەكێ بوومە هەلدبژێرن، دبێژنە كوڕی مانە وەختە كەنگی دێ هەڤژینیێ پێكئینی ؟ دبێژنە كچێ تو مەزن بووی ما تو هەڤژینیێ پێكنائینی؟ یان ب ئەڤی شێوازێ دلشكێن دبێژن تۆ مایە سەر گۆهێت بابێ خوە! د ژینگەها جڤاكا مە دا ئەگەر كچ بگەهیتە ژییێ ۲٥ ساڵیێ و هێشتا شوو نەكربیت ئەو یا پیربووی! دبیت هێشتا حەزبكەت بخوینیت دبیت هێشتا كەسەكێ گونجایی لدویڤ پیڤەرێن خوە یێن تایبەت نەدیتبیت، ل شوونا شووی ب كەسەكی بكەت نە ل دویڤ ئاست و پیڤەرێن وێ، بیت ئەو كەزیێن سپی د مالا بابێ خوەدا ب ڤەهینیت گەلەك باشترە ژ هەلبژارتنەكا شاش.. تە چەند زاڕۆك هەنە؟ زاڕۆیەك بتنێ كێمە؟ ئەرێ ما زاڕۆك كەرەستەیەكە یان جلوبەرگەكە ئێك بتنێ كێم بیت؟ پەروەردەكرن و مەزنكرنا زاڕۆكەكی دبیت ب زەحمەترین كار بیت ل جیهانێ، پەروەردەكرنا زاڕۆكەكی/ێ بتنێ گەلەك باشترە ژ هەبوونا چەندین زاڕۆكان بێ پەروەردە یان ژی ب هەبوونا پەروەردەیەكا شاش، و پرسەكا دییا بێزاركەر تۆ بوچی كێشا لەشێ خوە نائینیەخوار؟ هەروەكی یا ل سەر نان و ئاڤێت وی دژیت، دبیت زێدەبوونا كێشا لەشێ وێ ژ ئەگەرێ نەساخییەكێ یە دبیت ژی ب حەزا دلێ خوە هۆسایە ئەو لدەف خوە هۆسا یاجوانە.
بێی هزركرن دێ هەموو ئەڤان پرسان و زێدەتر ژی پرسن، بەلێ مە چو جاران هزر د هندێ دا نەكریە كارتێكرنا ئەڤان پرسیاران ل سەر دەروونێ كەسێ بەرامبەر هەتا چ ڕادەیە؟ چەند پێ تێكدچیت؟ چەند هەستێن وی پێ برینداردبن ؟ د ناڤ خوەیا خوەدا چەند ئەو پێ دشكێت؟ دێ چەند كارتێكرنەكا نەرێنی ل سەر بیت؟

عاسیمە فەخری

دەمێ دو كەس بڕیارێ ددەن هەڤژینیێ پێكبینن و خێزانەكێ ئاڤا بكەن، بێگومان حەز دكەن زارۆك هەبن و خێزانا وان مەزن ببیت و هەر كەسەكی كۆمەكا فاكتەران یا هەیی بۆ ئەڤێ چەندێ.
ئەگەرێ هندەكان ئەوە هزردكەن پێدڤیە هەر كەسەكێ د ئەڤێ پرۆسێ دا دەربازبیت پێدڤیە ببیتە دایك یان باب! هندەك ژی ژبەركو دایك و بابێن وان حەزدكەن نەڤیێن خۆ ببینن پێش وەغەركرنا خۆ، ئەگەرێ هندەكان ژی ئەوە دا نفشێ وان یێ بەردەوام بیت، ل گەل ئەڤێ چەندێ هەمیێ و زێدەتر ژی ئەو هەڤژین ب ڕێژە گەلەك د كێمن یێن حەزدكەن زارۆك هەبن و دزانن د شیانێن وان یێن دەروونی و جەستەیی ماددی دایە ب دروستی و ڕێیێن ساخلەم زارۆكێن خوەدان دەروونەكێ ساخلەم و ب هێز و سەركردە خوەدان و پەروەردەبكەن، ژبەركو هەمی ئەو كەسێن خوەدان زارۆك ژ هەژی نینن ناسناڤێ دایك یان باب ل سەر بهێتەدانان ئەو تێ نەبن یێن ب دروستی دزانن كەنگی دێ زارۆكان ئینە هەبوونێ و ب كیژ ڕێ و شێوازان دێ پەروەردەكەن.
هندەك دایك و باب وەسا دزانن زارۆیێن وان بتنێ پێدڤی جهێ ڤەحەویانێ و جلوبەرگان و هندەك ژ خوارنێنە! لێ ئەڤە بتنێ خوەدانكرنە نەك پەروەردەكرنە، هندەك ژی زارۆیێن خوە ب وان شێواز و ڕێیان پەروەردە دكەن یێن ئەو پێ هاتینە خوەدانكرن و فێركرن و مەزن كرن، بەلێ پێش هەر دایك و بابەك ئەڤێ كریارێ ئەنجامبدەت پێدڤیە هزر بكەت ئەرێ ئەو ڕێ و شێوازە د ساخلەم و دروستن یان نە؟ نموونە قوتان چێدبیت پترین كەس ژ مە چەندین جاران یێن تووشی قوتانێ بووین ژ لایێ خێزانێن خوەڤە زێدەباری پشتگوه هاڤێتنێ و ڕەزیلكرنێ و ئاخفتێن نەخۆش و نە گرنگیپێدانێ، ئەڤە هەمی دبنە ترومایێن دەروونی بۆ زارۆكی و دەمێ مەزن دبیت دێ كاریگەریەكا نەباش ل سەر ژیانا وی هەبیت، دبیت ئەوژی ب هەمان ڕێیان زارۆیێن خوە خوەدان بكەت، ڕەنگە ئەڤە ل سەر دەمێ باب وباپیرێن مە یا نۆرمال بوو و گەلەكان هۆسا زارۆكێن خوە مەزن دكرن، لێ بۆ سەردەمێ مە پێدڤیە ئەڤ چەندە هەمی بهێتە گوهۆرین ل گەل بكارئینانا هندەك ڕێ و شێوازێن نوی، ژبەركو د سەردەمێ نوكە دا گەلەك گوهۆرینێن هەین ل گەل سەردەمێن باب و باپیرێن مە، ژ وان هەبوون و پێشكەفتنا تەكنولوژیایێ و ب ساناهی دەستكەفتنا زانیاریان دەربارەی وان ڕێیێن ساخلەم یێن پێدڤیە زارۆ ل سەر بهێتە پەروەردەكرن.
فەرە ئاستێ تێگەهشتنا مە بگەهیتە وی ئاستی بتنێ ل وی دەمی ببینە خوەدان زارۆ دەمێ دزانین ئەم د ئامادەینە ژلایێ دەروونی و جەستەیی و ماددی ڤە زێدەباری وەرگرتنا زانیارییان دەربارەی دروست پەروەردەكرنا وان، ئەگەر نە بتنێ دێ گیاندارەكێ/ا بێ مفا ئینیە هەبوونێ نە مفا بخوە و نە بۆ خێزانا خوە و نە بۆ وەلاتی هەیی.