هه‌ولێر، قائید میرۆ:

شانده‌كێ هه‌رێما كوردستانێ ب مه‌ره‌ما چاره‌سه‌ركرنا بابه‌تێ قه‌ده‌غه‌كرنا به‌رهه‌مێ ناڤخوه‌ بۆ ناڤه‌راست و باشوورێ‌ ئیراقێ سه‌ره‌دانا به‌غدا كریه‌ و په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنێ ژی دبێژیت: هنارتنا به‌رهه‌مێن ناڤخوه‌ بۆ پارێزگه‌هێن ناڤه‌ڕاست و باشوورێ ئیراقێ هاتیه‌ قه‌ده‌غه‌كرن.

حسێن حه‌مه‌ كه‌ریم، په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، دوهی 7/3/2022 شانده‌كێ هه‌رێما كوردستانێ یی َپێكهاتی ژ نوونه‌رێن سه‌رۆكایه‌تیا جڤاتا وه‌زیران و وه‌زاره‌تێن چاندن و دارایی سه‌ره‌دانا به‌غدا كریه‌ و گۆت: “نوكه‌ دانوستاندن هاتینه‌ ده‌ستپێكرن ل دۆر بابه‌تێن چاندن و بازرگانی د ناڤبه‌را هه‌ردو حوكمه‌تێن هه‌رێم و به‌غدا دا، ب تایبه‌تی هنارتنا به‌رهه‌مێ ناڤخوه‌ یێ‌ هه‌رێما كوردستانێ و كه‌لوپه‌لێن بازرگانی بۆ پارێزگه‌هێن ناڤه‌ڕاست و باشوورێ ئیراقێ، كو ژلایێ حوكمه‌تا ئیراقێ ڤه‌ هاتینه‌ راگرتن و رێكێ ناده‌ن كه‌لوپه‌ل ل هه‌رێما كوردستانێ بچنه‌ ده‌ڤه‌رێن وان”.

حسێن حه‌مه‌ كه‌ریم گۆتژی: “ئه‌م یێ به‌ره‌ف وه‌رزێ پێگه‌هشتنا به‌رهه‌مێ هه‌رێما كوردستانێ دچین و قه‌ده‌غه‌كرنا به‌رهه‌مێن هه‌رێمێ ژلایێ حوكمه‌تا به‌غداڤه‌ دێ‌ زیانێ‌ گه‌هینیته‌ ئابوورێ‌ هه‌رێما كوردستانێ، له‌وڕا شاندێ هه‌رێما كوردستانێ دگه‌ل حوكمه‌تا به‌غدا دێ كار بۆ چاره‌سه‌ركرنا ئه‌ڤێ پرسێ كه‌ت و دڤێت قه‌ده‌غه‌كرن بهێته‌ راگرتن، ب تایبه‌تی ل سه‌ر به‌رهه‌مێ مریشك و هێكێن ناڤخوه‌”.

دهۆك، له‌زگین جوقی

قایمقامێ‌ قه‌زا سێمێلێ‌ راگه‌هاند، ب رێیا پرۆژه‌یێن وه‌به‌رهێنانێ‌ پتر ژ چار هزار ده‌لیڤێن كاری بۆ وه‌لاتیان په‌یدابووینه‌، ژبه‌ركو سێمێلێ‌ تایبه‌تمه‌نده‌یا خۆ بۆ ئه‌نجامدانا پرۆژه‌یێن وه‌به‌رهێنانێ‌ هه‌یه‌ و مۆله‌ت بۆ 110 پرۆژه‌یێن وه‌به‌رهێنانێ‌ هاتیه‌ دان و گۆت: ل كابینا نه‌هێ‌ یا حۆكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ ژ مه‌ هاتینه‌ داخازكرن پلانه‌كا درێژخایه‌ن دانن بۆ وه‌به‌رهێنانێ‌، ئه‌ڤ پلانه‌ ل سه‌ر هه‌موو ده‌ڤه‌رێن سێمێلێ‌ هاتیه‌ دانان كا هه‌ر ده‌ڤه‌ره‌كێ‌ پێدڤی ب چ پرۆژان هه‌یه‌ پتر ژ چار هزار ده‌لیڤێن كاری بۆ خه‌لكێ‌ هاتینه‌ دانان و پتریا ده‌لیڤێن كاری ژی بۆ خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌را سێمێلێ‌ دهێنه‌ دان”.

خه‌لیل مه‌حمود، قایمقامێ‌ قه‌زا سێمێلێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ ئاشكه‌را كر، هه‌تا نوكه‌ 110 پرۆژه‌یێن وه‌به‌رهێنانێ‌ ل سێمێلێ‌ هه‌نه‌ مۆله‌ت پێ‌ هاتیه‌ دان، هنده‌ك ژی ب دووماهی هاتنه‌ و هنده‌ك ژی كار یێ‌ ل سه‌ر بجهئینانا وان دهێته‌ كرن، سه‌رمایێ‌ ڤان پرۆژان دگه‌هیته‌ نێزیكێ‌ چار ملیۆن دولاران، ئه‌ڤ پرۆژه‌یێن وه‌به‌رهێنانێ‌ ل سه‌ر 10 سه‌كته‌ران به‌لاڤكرینه‌، ژ وانا ژی نێشته‌جێبوون هه‌شت پرۆژه‌ هه‌نه‌، ئه‌و ژی پرۆژه‌یێن ئاڤاكرنا شوقه‌یان و ڤێلا و خانیانه‌، هه‌روه‌سا 53 پرۆژه‌یێن پێشه‌سازی هه‌نه‌ و 14 پرۆژه‌یێن بازرگانی ل سێمێلێ‌ هه‌نه‌ و 8 پرۆژه‌یێن چاندنێ‌ هه‌نه‌ و رازه‌مه‌ندی ل سه‌ر چه‌ندین پرۆژه‌یێن دی یێن چاندنێ‌ هاتیه‌ كرن بۆ سێمێلێ‌ و چار پرۆژه‌یێن وه‌رزشی هه‌نه‌ و 9 پرۆژه‌یێن گه‌شتوگوزاری ل سێمێلێ‌ هه‌نه‌، چار پرۆژه‌یێن ته‌ندروستی ژی ل سێمێلێ‌ هاتینه‌ دانان.

زێده‌تر گۆت: ل كابینا نه‌هێ‌ یا حۆكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ ژ مه‌ هاتینه‌ داخازكرن پلانه‌كا درێژخایه‌ن دانن بۆ وه‌به‌رهێنانێ‌، ئه‌ڤ پلانه‌ ل سه‌ر هه‌موو ده‌ڤه‌رێن سێمێلێ‌ هاتیه‌ دانان كا هه‌ر ده‌ڤه‌ره‌كێ‌ پێدڤی ب چ پرۆژان هه‌یه‌ پتر ژ چار هزار ده‌لیڤێن كاری بۆ خه‌لكێ‌ هاتینه‌ دانان و پتریا ده‌لیڤێن كاری ژی بۆ خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌را سێمێلێ‌ دهێنه‌ دان”.

خه‌لیل مه‌حمود ئه‌و ژی دیار كر، پرۆژی فرۆكخانه‌یا دهۆك یا دكه‌ڤیته‌ قه‌زا سێمێلێ‌ ل ساله‌ بۆرێدا ده‌ست ب كار ژی هاتبوو كرن، سه‌رۆكێ‌ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ سه‌ره‌دانا پرۆژه‌یێ‌ كر دا كو پشته‌ڤانیێ‌ ل پرۆژه‌یی بهێته‌ كرن، ئه‌و كێماسیێن هه‌ین بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن، لیژنه‌كا بالا هاته‌ پێك ئێنان دا پێداچوونێ‌ ل سه‌ر كه‌ن، دێ‌ ڤه‌كۆلین ل سه‌ر هێته‌ كرن، دبیت گوهۆرین ل سه‌ر دیزاینێ‌ وێ‌ بهێنه‌ كرن، لێ‌ نوكه‌ كار یێ‌ ل سه‌ر دهێته‌ كرن ژلایێ‌ لیژنه‌كا بلند ڤه‌، ده‌مێ‌ ئه‌ڤه‌ ب دووماهی دهێت، بێگومان دێ‌ ده‌ست ب كارێ‌ وێ‌ هێته‌ كرن.

خویاژی كر، سه‌رۆكێ‌ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ گه‌له‌ك یێ‌ رژده‌ ل سه‌ر ئه‌نجامدانا پرۆژه‌یێ‌ فرۆكخانێ‌، هه‌لبه‌ت ژی فرۆكخانه‌ ده‌مێ‌ دروست دبیت، دێ‌ بۆ ده‌ڤه‌رێ‌ گه‌له‌ك یا باش بیت، ئه‌و ئه‌ردێ‌ وێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ دێ‌ ب بها بیت و دێ‌ پرۆژه‌یێن جۆدا جۆدا هێنه‌ ئه‌نجامدان و دێ‌ پێشڤه‌چوونه‌كا باش ده‌ڤه‌را سێمێلێ‌ په‌یدابیت، ئه‌ز باوه‌رم دێ‌ فرۆكخانه‌كا گه‌له‌ك نموونه‌یی و پیشكه‌ڤتی بیت”.

زێده‌تر گۆت:  بۆ سالا 2022ێ‌، 50 پرۆژه‌ هه‌نه‌، هه‌روه‌سا بۆ سه‌ندوقا گه‌شه‌پیدانێ‌ گرنگی ب گۆندێن سێمێلێ‌ هاتیه‌ دان، هه‌كه‌ رازه‌مه‌ندی ل سه‌ر هه‌موو پرۆژان بهێته‌ كرن، ئه‌ڤ ساله‌ دێ‌ هژماره‌كا مه‌زن یا پرۆژه‌یێن خزمه‌تگوزاری ل سێمێلێ‌ هێنه‌ ئه‌نجامدان، سه‌ره‌رایی قه‌یرانا دارایی یا حۆكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌، هه‌موو شیانێن خۆ كاردكه‌ت بۆ ئه‌نجامدانا پرۆژه‌یێن خزمه‌تگوزاری، هه‌روه‌سا ژی گرنگی ب كه‌رتی چاندنێ‌ ژی هاتیه‌ دان، خه‌مساری نه‌هاتیه‌كرن بۆ ئه‌نجامدانا پرۆژه‌یێن خزمه‌تگوزاری، به‌رده‌وام پرۆژه‌ دهێنه‌ ئه‌نجامدان و نوكه‌ 9 پرۆژه‌ یێ‌ دهێنه‌ بجهئینان ب كوژمێ‌ نێزیكی 10 ملیار دیناران، ئه‌ڤ پرۆژه‌ نێزیكه‌ ب دوووماهی بهێن و بكه‌ڤنه‌ دخزمه‌تا وه‌لاتیان دا”.

خه‌لیل مه‌حمود، ئاماژه‌ دا وێ‌ چه‌ندێ‌ ژی، ل قه‌زا سێمێلێ‌ رووبه‌ره‌كێ‌ مه‌زن یێ‌ ئه‌ردی پتریا وێ‌ ب ده‌رامه‌تێ‌ گه‌نمێ‌ دهێته‌ چاندن، رووبه‌رێ‌ سێمێلێ‌ 443 هزار دونه‌مێن ئه‌ردی نه‌، ژ وانا ژی 103 هزار دونه‌مێن ئه‌ردی یێن چاندنێ‌ نه‌، به‌رده‌وام پشته‌ڤانیا جۆتیاران هاتیه‌ كرن، ل گۆره‌ی شیانان هه‌تا پرۆژه‌یێن وه‌به‌رهێنانێ‌ یێن گرێدایی كه‌رتێ‌ چاندنێ‌ ژی، هه‌موو ئاسانكاری هاتینه‌ كرن بۆ وێ‌ چه‌ندێ‌ وه‌به‌رهێنه‌ر قه‌ستا سێمێلێ‌ بكه‌ن بۆ پرۆژان، دا كو پتر خزمه‌تا كه‌رتێ‌ چاندنێ‌ بهێته‌ كرن.

ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر، ب ده‌هان پرۆژه‌یێن ئاژه‌لی ل سێمێلێ‌ هه‌نه‌، هه‌كه‌ گرنگیه‌كا باشتر هه‌بیت دێ‌ به‌رهه‌مێ‌ چاندنێ‌ گه‌له‌ك باشتر بیت، دێ‌ به‌رهه‌م بۆ نافخۆ هێته‌ دابینكرن، بریار ژی هاتبوو دان ل سێمێلێ‌ سایلۆیه‌ك بهێته‌ دروستكرن. ژلایێ‌ سه‌رۆكێ‌ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ ڤه‌ به‌رێ‌ بنیاتی بۆ سایلۆیێ‌ هاتیه‌ دانان و پرۆژه‌كێ‌ گه‌له‌ك مه‌زنه‌ ل ناحیا باتێلێ‌ هاتیه‌ دانان، نوكه‌ ئه‌ڤه‌ ژی پرۆژه‌كێ‌ وه‌به‌رهێنانێ‌ یه‌، گه‌له‌ك پرۆژه‌كێ‌ مه‌زنه‌ ده‌مێ‌ ب دووماهی دهێت دێ‌ به‌رهه‌مێ‌ جۆتیاران وه‌رگریت و گه‌له‌ك كارگه‌هێن ئار و ساڤاری دهێنه‌ چێكرن، ئه‌ڤه‌ دێ‌ مفایه‌كێ‌ مه‌زن گه‌هینیته‌ خه‌لكێ‌ سێمێلێ‌”.

226 هزار كه‌س ل سێمێلێ‌ دژین، ئه‌ڤه‌ ئاكنجیێن خوجه یێن ده‌ڤه‌رێ‌ نه‌، تشتێ‌ دلخوشكه‌ر ل سێمێلێ‌ ئه‌و گوندێن هه‌ڤپشك هه‌نه‌ موسلمان و مه‌سیحی پێكڤه‌ تێدا دژین و هنده‌ك گوند هه‌نه‌ ئێزدی و موسلمان پێكڤه‌ دژین و هنده‌ك گوند ژی هه‌نه‌ ئێزدی و مه‌سیحی نه‌، پێكڤه‌ژیانه‌كا ب هێز ل سێمێلێ‌ هه‌یه‌، هه‌روه‌سا عه‌ره‌ب ژی ل سنورێ‌ سێمێلێ‌ هه‌نه‌،  هه‌روه‌سا 9 كه‌مپ هه‌نه‌ ژ وانا ژی 7 كه‌مپ یێن ئاوارانه‌ و دوو كه‌مپ ژی یێن په‌نابه‌رێن رۆژئاڤایێ‌ كوردستانێ‌ نه‌  كو 126 هزار ئاواره‌ و په‌نابه‌ر  ل سێمێلێ‌ دژین.

ئه‌ڤرۆ، ئه‌میر ئه‌ترووشی:

رێڤه‌به‌رێ سامانێن ئاژه‌لی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ راگه‌هاند،، ب مه‌ره‌ما پاراستنا سامانێ ماسی و زێده‌بوونا وان، بریار ل سه‌ر قه‌ده‌غه‌كرنا ماسیان هاتیه‌دان ب شێوازێ نێچیر دناڤ سكر و رووبار و ئاڤان دا و ماسیفرۆش ژی رادگه‌هینن، ژ به‌ر هنارتنا ماسیان بۆ پارێزگه‌هێن دی یێن عیراقێ‌ و كارتێكرنا شه‌رێ‌ ئوكرانیا و رۆسیا، بهایێ‌ ماسیان گران بوویه‌ و ئێدی ماسی ب رێژه‌یه‌كا كێمتر ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دهێنه‌ دیتن.

نه‌وزاد غیاس، ئێك ژ ماسیفرۆشێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ یه‌ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، به‌ری به‌ری چه‌ند هه‌یڤان ژی فرۆتنا ئێك كیلۆیا ماسیا كارب ب كۆژمێ‌ 5 هزار دیناران دهاته‌ فرۆتن، به‌لێ‌ نوكه‌ ئێك كیلۆ یا ماسیا كارب یا خاڤ گه‌هشته‌ هه‌شت هزار دیناران و ئه‌ڤه‌ ژی ڤه‌دگه‌ریت بۆ چه‌ندین ئه‌گه‌ران، ژ وان ژی هنارتنا هژماره‌كا زۆر یا ماسیان بۆ پارێزگه‌هێن دی یێن عیراقێ‌ و ل ڤان چه‌ند رۆژێن بۆری ژی شه‌رێ‌ رۆسیا و ئوكرانیا زیان ب بلندبوونا بهایێ‌ ماسیان گه‌هاندیه‌.

ب گۆره‌ی نڤیسارا وه‌زاره‌تا چاندن و ژێده‌رێن ئاڤێ، ئه‌ڤ ساله‌ قه‌ده‌غه‌كرنا نێچیرا ماسیان ژ رێكه‌فتی 5/3/2022 ده‌ستپێكر و دێ ی به‌رده‌وام بیت و به‌روڤاژی هه‌ر كه‌سێ بچته‌ ماسیان دێ هێته‌ سزادان ب گۆره‌ی قانونێ).

ئێك ژ خودانێن خوارنگه‌هێن ماسیان دبێژیت: پێشتر كیلۆیا ماسی سه‌فه‌ری ب 8 هزار دیناران بوو، نوكه‌ ب 10 هزار دینارایه‌ و ئه‌گه‌ر ل خوارنگه‌هێ ژی بخۆت ب 12 هزار و 500 دینارانه‌، كو به‌ری نوكه‌ ب 10 هزار دیناران بوو.

رێدیر سدقی، رێڤه‌به‌رێ سامانێن ئاژه‌لی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، 25%ێ‌ ژ كه‌رسته‌یێن ئالیكا ماسیان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ ژ ئۆكراینا دهێن و پشتی هێرشا رۆسیا دو هزار و پێنج سه‌د دینار چووینه‌ سه‌ر ئێك كیلۆیا ماسیێ و گۆت: ژبه‌ر وه‌رزێ خه‌رزێ‌ ماسیان، رێڤه‌به‌ریا سامانێن ئاژه‌لی دیاركر كو قه‌ده‌غه‌كرنا نێچیرا ماسیان چه‌ند رۆژان هاته‌ پێش.

خویاژی كر، ل سنورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ هژماره‌كا پرۆژێن خودانكرنا ماسیان هه‌نه‌، ب رێیا وان پرۆژان دێ ماسی بۆ بازاران هێنه‌ دابینكرن و گۆت: هه‌ر ئێك كیلۆیا ماسی ل پارێزگه‌ها دهۆكێ دو هزار و پێنج سه‌د دینارێن ئیراقی چووینه‌ سه‌ر و نوكه‌ ل خوارنگه‌هێن ماسیان ئێك كیلۆ ب 12 هزار و 500 دیناران دهێته‌ فرۆشتن.