NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

18

دهۆك، نه‌وزاد هلۆری:

پشكه‌ك ژ خودانێن نانپێژی و سامونخانێن دهۆكێ ب نوونه‌راتیا خودانێن نانپێژی و سامونخانێن پارێزگه‌ها دهۆكێ، دوهی 12/12/2021 ل هه‌مبه‌ر ئاڤاهیێ ده‌ڤه‌رداریا دهۆكێ، خرڤه‌بوونه‌كا نه‌رازیبوونێ ل هه‌مبه‌ر ئاڤاهیێ‌ ده‌ڤه‌رداریا دهۆكێ ئه‌نجام دا.

مه‌روان عه‌دنان، ئێك ژ خرڤه‌بوویان بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گوت: “ئه‌م ب نوونه‌راتیا خودانێن نانپێژی و سامونخانێن پارێزگه‌ها دهۆكێ هاتینه‌، ده‌ڤه‌ردارێ‌ دهۆكێ‌ سۆز دایه‌ مه‌ كو دێ‌ دووڤچوونێ ل سه‌ر گازنده‌ و داخوازیێن مه‌ كه‌ت و بگه‌هینیته‌ پارێزگارێ دهۆكێ، داخوازیێن مه‌ ئه‌ون كو گازوایل و غاز و ئار گه‌له‌ك دگرانن، هه‌كه‌ حوكمه‌ت هاریكاریا مه‌ نه‌كه‌ت، ئه‌م نه‌چارین؛ دێ نانی و سامونان گران كه‌ین یان ژی ده‌رگه‌هێن وان گرین”.

وه‌لات ئیسلام، ئه‌و ژی ئێك ژ خرڤه‌بوویان بوو گوت: “ئه‌ڤه‌ ژ سالا 2017ێ وه‌ره‌ هه‌موو جۆره‌ هاریكاریه‌ك ژلایێ حوكمه‌تێ ڤه‌ بۆ نانپێژی و سامونخانان هاتیه‌ راگرتن، ئه‌ڤێ‌ ژی كارتێكرنێن خراپ ل سه‌ر مه‌ كرینه‌، ئه‌م ژی ل سه‌ر ئه‌ركێ خوه‌ هه‌موو تشتان دكڕین، مینا: گاز و غاز و ئاری، دیسا باج ل سه‌ر مه‌ زۆر بوویه‌، مه‌ كرێكار هه‌نه‌ و شول ژی یێ‌ كێمه‌، له‌وا ئه‌م دخوازین كو هاریكاریا مه‌ بهێته‌ كرن، به‌روڤاژی نه‌چارین ده‌رگه‌هێ سامونخانه‌ و نانپێژیێن خوه‌ بگرین”.

پشكه‌ك ژ وان كه‌سێن خرڤه‌بووی خویا كرن كو ئه‌و بێ ئومێد بووینه‌، ئاریشا وان بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن و دبێژن: ئه‌گه‌ر ئاریشا مه‌ به‌رده‌وام بیت دێ مه‌ هه‌لویستێن دی هه‌بن.

ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ نێزیكێ 500 سامونخانه‌ و نانپێژی هه‌نه‌ و پتری چار هزار كه‌س تێدا كار دكه‌ن.

23

ئه‌ڤرۆ:

حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ 33 ملیار 828 ملیۆن دینار بۆ چاره‌سه‌ركرنا ئاریشێن قه‌ره‌بالغیا هاتنوچوونا د ناڤ جاددێن سه‌نته‌رێ باژێڕێ دهۆكێ دا ته‌رخانكرن.

ب بڕیارا مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و ب مه‌ره‌ما كێمكرنا قه‌ره‌بالغا هاتنوچوونا د ناڤ جاددێن سه‌نته‌رێ باژێڕێ دهۆكێ دا گۆژمێ نێزیكی 34 ملیار دیناران بۆ دروستكرنا (ئۆڤه‌رپاس و ئه‌نده‌رپاسا بناڤی ئێك، جاده‌دكا خزمه‌تگوزاری ب درێژاهیا شه‌ش كیلۆمه‌تران ل جاددا سه‌ره‌كی یا بارزان و یوتێرنا مالتایێ) هاتنه‌ ته‌رخانكرن.

پارێزگارێ دهۆكێ د داخویانیه‌كا رۆژنامه‌ڤانی دا راگه‌هاند: “رازیبوونا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ گه‌هشتیه‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ و د ده‌مه‌كێ نێزیك دا ل دووڤ رێنما و یاسایێ دێ چیته‌ د بیاڤێ‌ بجهئینانێ دا و ب ڤێ چه‌ندێ ژی ئاریشێن قه‌ره‌بالغیا هاتنوچوونێ د ناڤا سه‌نته‌رێ باژێرێ دهۆكێ دا دێ كێمتر لێ هێت”.

16

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كا مه‌كته‌با سكرتاریه‌تا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ ئاشكرا كر كو ب هه‌لكه‌فتا بیره‌وه‌یا 69 سالیا دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ دوهی رۆژا ئێكشه‌مبی ١٢/١٢/٢٠٢١ چه‌ندین چالاكیێن جوراوجور ل سه‌رانسه‌ری هه‌رێما كوردستانێ هاتنه‌ ئه‌نجامدان.

شه‌یما مسته‌فا، ئه‌نداما مه‌كته‌با سكرتاریه‌تا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ شه‌مالكا خوه‌ یا 69 هه‌لكر و ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ دوهی ژ ده‌مژمێر ٩ سپێدێ هه‌تا ٤ ئێڤاری ل باره‌گایێ سكرتاریه‌تێ و هه‌موو ئه‌نجوومه‌ن و ناڤه‌ندێن ئافره‌تان ل هه‌رێما كوردستانێ پێشۆازیا مێهڤان هاته‌ كرن، هه‌روه‌سا ب هه‌مان هه‌لكه‌فت چه‌ندین چالاكیێن ره‌وشه‌نبیری و هونه‌ری و جڤاكی هاتنه‌ ئه‌نجامدان و د هه‌مان ده‌م دا 69 شتلێن داران ژی هاتنه‌ چاندن، سه‌ره‌رایی ڤێ چه‌ندێ خۆلێن ره‌وشه‌نبیری ژی بۆ ئافره‌تان هاتنه‌ ڤه‌كرن.

ناڤهاتیێ ئاماژه‌ دا وێ چه‌ندێ كو ب هه‌لكه‌فتا بیره‌وه‌یا ٦٩ سالیا دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ دێ په‌یمانگه‌هه‌كا تایبه‌ت ب كادران ڤه‌ ل مه‌كته‌با سكرتاریه‌تا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ هێته‌ ڤه‌كرن بۆ پێگه‌هاندنا ئافره‌تێ د بیاڤێ‌ رێكخراوه‌یی و جڤاكی و سیاسی دا.

دیسا هه‌ر ب هه‌مان هه‌لكه‌فت ل شێخان 69 سالیا دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا ئافره‌تان ب چه‌ندین چالاكیان هاته‌ ساخكرن و عبدالخالق بابیری، به‌رپرسێ‌ لقێ‌ 20 شێخان یێ‌ پارتی بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر 69  سال بۆرین ل سه‌ر ژیێ‌ ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ‌ ئه‌و ئێكه‌تیا بۆ تێكوشینا مافێ‌ ئافره‌تان هاتیه‌ دامه‌زراندن و گۆت: “ڤێ‌ ئێكه‌تیێ‌ د دیرۆكا خوه‌ دا خزمه‌ته‌ك مه‌زن بۆ ئافره‌تێ‌ و تێكوشینا نه‌ته‌وه‌ی كریه‌ و قوربانی ژی داینه‌”.

دیسا ل ئامێدیێ‌ ژی ب هه‌لكه‌فتا 69 سالیا دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ‌ چه‌ندین چالاكی هاتنه‌ ئه‌نجامدان و ئاخچین جبرائیل، به‌رپرسا ئه‌نجوومه‌نێ‌ ئامێدیێ‌ یا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو وان ب فه‌ردیت ب هه‌لكه‌فتا دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ‌ چه‌ند چالاكیان ئه‌نجام بده‌ن.

27

دیدار، نیوار محه‌مه‌د سه‌لیم:

بێكه‌س بریفكانی، رێڤه‌به‌رێ‌ رێڤه‌به‌ریا شوونوار و كه‌له‌پۆرێن دهۆكێ‌ د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ به‌حس ل ره‌وشا شوونوواران ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ و ڤه‌دیتنێن وان یێن نوو دكه‌ت و دده‌ته‌ زانین ژی كو ژماره‌كا زۆرا یا جهێن شوونوواری پێدڤی ب پاراستنێ‌ و زێره‌ڤانیێ‌ نه‌. ئاماژێ‌ ب وێ‌ چه‌ندێ‌ ژی دده‌ت كو ژماره‌كا زۆر یا پارچێن شوونوواری یێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ ل به‌غدانه‌ و ب گۆره‌یی قانوونا شوونوواران دڤێت بۆ دهۆكێ‌ بهێنه‌ ڤه‌گه‌راندن.

ئه‌ڤرۆ: نها هوون كار ل سه‌ر چ دكه‌ن و نووترین ڤه‌دیتنێن هه‌وه‌ چنه‌؟

د. بێكه‌س بریفكانی: یا خۆیایه‌ چوار تیمێن بیانی ل سنورێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ كار دكه‌ن. دو ل زانینگه‌ها ئودینی یا ئیتالی. ئێك ژ وان ل گرێ‌ ئاسنگه‌ران كار دكر ل لایێ‌ به‌رده‌ره‌ش. ئێكێ‌ دژی ل جویا فه‌یدیێ‌ سه‌ر ب قه‌زا سێمێل و خنس و شیف ئاشا ژی سه‌ر ب قه‌زا شێخان.

د هه‌مان ده‌م دا، دو زانكۆیێن ئه‌لمانی ژی ل گه‌ل مه‌ كار دكرن، ژ زانكۆیا توبنگن ل گرێ‌ باستكێ‌ و زانكۆیا فرایبۆرگ ل گرێ‌ موقبلێ‌ كو دكه‌ڤیته‌ ناڤ سنورێ‌ فروكخانا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی. ئه‌نجامێن ڤان هه‌لكولینێن شوونوواری یێن ئێك جه ب تنێ‌ یێن هاتینه‌ راگه‌هاندن، یێن دژی ل ڤان نێزیكان ب ئانه‌هیا خودێ‌ دێ‌ هێنه‌ راگه‌هاندن. یا ل گه‌ل زانكۆیا ئودن یا ئیتالی 12 نه‌خشێن نكراندی بوون ل سه‌ر به‌ری، 10 پێشتر هاتبوونه‌ راگه‌هاندن و نها ژی دو هاتنه‌ راگه‌هاندن. ئه‌ڤ نه‌خشێن نكراندی نێزیكی پێنج مه‌تران د درێژن و نێزیكی 1.50م هه‌تا 1.60م د بلندن. وێنێ‌ حه‌فت خوداوه‌ندان ل گه‌ل دو پاشاهان ل سه‌ر هاتینه‌ چێكرن. ئه‌ڤه‌ ل سه‌ر جویا فه‌یدیێ‌ هاتینه‌ چێكرن كو درێژاهیا وێ‌ نه‌ه كیلۆمه‌ترن. سه‌روكانی ژی هاتیه‌ دیتن. بۆ مه‌ره‌ما چاندنێ‌ مفا ژ ڤێ‌ جویێ‌ دهاته‌ دیتن. هه‌ردیسان ل گه‌ل ڤێ‌ زانینگه‌هێ‌ مه‌ مه‌زنترین كارگه‌ها چێكرنا شه‌رابێ‌ ڤه‌دیت كو دكه‌ڤیته‌ گوندێ‌ خه‌نس یێ‌ كه‌ڤن به‌رامبه‌ر گوندێ‌ خه‌نس یێ‌ نها كو دكه‌ڤیته‌ باكوورێ‌ میزوبۆتامیا و مێژوویا وێ‌ بۆ به‌ری 2700 سالان دزڤریت.

نها ژی ئه‌م كار ل گه‌ل رێكخراوا ئه‌كتت یا فره‌نسی دكه‌ین كو كارێ‌ سه‌خبێركرنا جهێ‌ شوونوواری یێ‌ خه‌نس دكه‌ت و یا به‌رده‌وامه‌ و دێ‌ بۆ ماوێ‌ دو هه‌یڤان یا به‌رده‌وام بیت. رۆژانه‌ 140 كرێكار ل وێرێ‌ كار دكه‌ن. ژ لایه‌كێ‌ دی ڤه‌ زانكۆیا كۆلۆمپیا یا ئه‌مریكا كارێ‌ نووژه‌نكرنا ده‌رگه‌هێ‌ بادینان ل ئامێدیێ‌ دكه‌ت. ئه‌ڤ ساله‌ ب تنێ‌ ئاماده‌كاری و دێكیۆمێنتكرنا به‌رایه‌. ل سالا بهێت ژ هه‌یڤا گولانێ‌ و پێڤه‌ دێ‌ كارێ‌ نووژه‌نكرنێ‌ ده‌ست پێ‌ كه‌ت. ل قشلا ئاكرێ‌ ژی ب كۆژمێ‌ 1660 ملیۆن دیناران كارێ‌ نووژه‌نكرنێ‌ دهێته‌ كرن كو وه‌زاره‌تا باژێرڤانیان ئه‌ڤ كۆژمه‌ ته‌رخانكریه‌.

رێكخراوا یونسكۆ یا تایبه‌ت ب شوونووران كو بۆ جارا ئێكێ‌ یه‌ دێ‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ كار كه‌ت ل گه‌ل رێكخراوا كار و ئێكه‌تیا ئورۆپی ب هه‌ڤپشكی ل گه‌ل رێڤه‌به‌ریا شوونووار و كه‌له‌پۆرێن دهۆكێ‌ دێ‌ رابن ب سه‌خبێركرن و نووژه‌نكرنا شكه‌فتا چار ستین و ل شكه‌فتا چار ستین ژی رێ بگه‌هینن كێلیا شه‌دا و كێلیا شه‌دا ژی شوونووارێن وێ‌ نووژه‌ن بكه‌ن.

 

ئه‌ڤرۆ: زێده‌تر گازندا وێ‌ چه‌ندێ‌ دهێته‌ كرن كو گرنگی ب شوونووران ناهێته‌ دان، هوون ئه‌گه‌ران بۆ چ د ڤه‌گه‌رینن؟

د. بێكه‌س بریفكانی: ئه‌ڤه‌ بۆ چه‌ند ئه‌گه‌ران دڤه‌گه‌ریت. ئه‌گه‌رێ‌ سه‌ره‌كی ئه‌و بوویه‌ كو پشتی داعش هاتی و كاودانێن ئابووری ب سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ‌ دا هاتین، ئه‌گه‌ر بوویه‌، گه‌له‌ك جهان پێدڤی ب نووژه‌نكرنێ‌ هه‌یه‌، ئه‌م نه‌شێین. ئه‌گه‌رێ‌ دویێ‌ ژی ئه‌وه‌ كو سنورێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ زێده‌تری دو هزار جهێن شوونوواری یێن هه‌ین. چاڤدێریكرن و سه‌خبێریكرنا هند جه و ده‌ڤه‌رێن شوونوواری كاره‌كێ‌ ب ساناهی نینه‌. مه‌ ژی وه‌كو قانوونا شوونوواران هه‌تا نها مه‌ زێره‌ڤانێن شوونوواری نینن. چو ب قانوونه‌كا نوو یان ژی ب رێنما ژ لایێ‌ وه‌زاره‌تا ناڤخۆ ڤه‌ كاره‌كێ‌ ژ ڤی ره‌نگی بۆ مه‌ بهێته‌ كرن.

ئه‌ڤرۆ: هوون دبێژن هه‌كه‌ پاسه‌وانێن شوونوواری بهێنه‌ دانان، دێ‌ هند هێنه‌ دانان شوونووار هه‌موو پێ‌ د پاراستی بن؟

د. بێكه‌س بریفكانی: دبیت ئێك بێژیت ئه‌ڤ هه‌موو جهێن شوونوواری گه‌له‌كن، لێ‌ د راستی بۆ ڤان هه‌موو جهێن شوونوواری مه‌ زێره‌ڤانێن شوونوواری نه‌ڤێن. گه‌له‌ك جهێن هه‌ین پێدڤی ب پاراستنێ‌ نینن، هنده‌ك جهیَُن گرنگ و به‌رچاڤ یێن هه‌ین و دشیان دایه‌ زیان بگه‌هیتێ‌، ژ به‌ر هندێ‌ ئه‌م جه ب تنێ‌ پێدڤی ب پاراستنێ‌ نه‌، یا دژی دڤێت خه‌لكێ‌ مه‌ ژی ره‌وشه‌نبیریا شوونوواران هه‌بیت دا كو ئه‌ڤ شوونوواره‌ بهێنه‌ پاراستن.

ئه‌ڤرۆ: هه‌كه‌ ژماره‌كا ده‌ستنیشانكری یا پاسه‌وانان بێژین، دهۆك پێدڤی چه‌ند پاسه‌وانێن شوونوواری یه‌؟

د. بێكه‌س بریفكانی: نه‌شێم ب ژماره‌ ده‌ست نیشان كه‌م به‌لێ‌ نێزیكی 300 جهان هه‌نه‌ كو پێدڤی ب پاراستنێ‌ نه‌. مه‌ هه‌ماهه‌نگیه‌كا باش ل گه‌ل ئاسایش و موختارێن گوندان هه‌یه‌، هه‌رده‌ما كه‌سه‌كێ‌ بیانی دچیته‌ گونده‌كی موختار ئاگه‌هداریا مه‌ یان ئاسایشێ‌ دكه‌ت كو كه‌سه‌كی سه‌ره‌دانا جهه‌كێ‌ شوونوواری یا كری، هنده‌ك كه‌س ب مه‌ره‌ما گه‌شتیاری دهێن و هنده‌ك كه‌سان ژی دڤێت تێكدانێ‌ بكه‌ن.

ئه‌ڤرۆ: دێ‌ چاوان شێین پاراستنا شوونوواران كه‌ین، ب تایبه‌ت هنده‌ك كه‌س دژاتیا په‌یكه‌ران دكه‌ن و نه‌ڤێت ب هێلن؟

د. بێكه‌س بریفكانی: پێنگاڤا ئێكێ‌ یا مه‌ ئه‌ڤ ساله‌ هاڤێتی، مه‌ چه‌ندین كور و سمینار ل گه‌ل چه‌ندین سه‌نته‌رێن ره‌وشه‌نبیری كرن، بۆ نمۆنه‌ ئه‌ڤ جهێ‌ شوونوواری یێ‌ ل فه‌یدیێ‌ هاتیه‌ دیتن، مه‌ جڤاك كره‌ سێ‌ چین، كه‌سانێن دان عه‌مر و ره‌وشه‌نبیر و زارۆك ژی و مه‌ گرنگیا جهێن شوونوواری و وی شوونوواری بۆ به‌حس كر، پاشان ژی ل ئه‌ڤ جهێن شوونووار لێ‌ هاتینه‌ دیتن مه‌ قوتابیێن سه‌ره‌تایی برینه‌ سه‌ر وان جهان و تێگه‌هاندن، ده‌ما ئه‌ڤ زارۆیه‌ مه‌زن دبن، دێ‌ هه‌ست ب گرنگی و پاراستنا ڤان شوونوواران ده‌ن. هنده‌ك پرۆشور ژی هاتینه‌ چێكرن و ل سه‌ر هه‌موو ته‌خا دێ‌ هێنه‌ به‌لاڤكرن دا كو هشیاری پتر دروست ببیت.

ئه‌ڤرۆ: هاندان بۆ گه‌شتوگۆزارا شوونوواری چو هاتیه‌ كرن یان چ بهێته‌ كرن باشه‌؟

د. بێكه‌س بریفكانی: پێشتر د قانوونا شوونوواران دا، رێ‌ نه‌دهاته‌ دان جهێن شوونوواری ببنه‌ پرۆژێن وه‌به‌رهێنانێ‌، به‌لێ‌ نها ب خۆشحالی ڤه‌ د قانوونا نوو دا رێ‌ دایه‌ وه‌به‌رهێنه‌ران كار ل سه‌ر بكه‌ن، به‌لێ‌ پێدڤی ب هنده‌ك رێنمایانه‌ دا ئه‌و جهه‌ بهێنه‌ پاراستن. ژ لایه‌كێ‌ دی ڤه‌ مه‌ پرۆشوره‌ك چێكریه‌ و دێ‌ ل سه‌ر داموده‌زگه‌هێن میری و زانكۆ و قوتابخانا و وان كه‌سێن سه‌ره‌دانا موزه‌خانێ‌ دكه‌ن به‌لاڤ كه‌ین. دیتنا مه‌ ئه‌وه‌ كو هه‌ر كه‌سێ‌ پروشوره‌كی ل گه‌ل خوه‌ دبه‌ت، دێ‌ كه‌سه‌كێ‌ دی بۆ جهێن شوونوواری راكێشیت. مه‌ هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل رێڤه‌به‌ریا گشتی یا گه‌شتوگۆزارێ‌ ژی كریه‌ كو سالا بهێت هه‌ر گه‌شتیاره‌كێ‌ بهێت سه‌ره‌دانا هه‌ر جهه‌كێ‌ گه‌شتیاری بكه‌ت، نه‌چار بكه‌ن سه‌ره‌دانا جهه‌كێ‌ شوونوواری ژی بكه‌ت. ل پاشه‌رۆژێ‌ ژی مه‌ پلانه‌كا گه‌له‌ك باش هه‌یه‌ كو ل گه‌ل زانكۆیا ئودینی یا ئیتالی پاركه‌كا ئاكیولۆژی دروست بكه‌ین لایه‌نێن كه‌یفێ‌ و شوونوواری تێدا بن ل سه‌ر رووبه‌رێ‌ سێ‌ هزار كیلۆمه‌ترایه‌ ل هه‌ر ئێك ژ خه‌نس و جه‌روانه‌ و شكه‌فتا هه‌لامه‌تا، مه‌ ل به‌ره‌ بكه‌ینه‌ جهه‌كێ‌ گه‌شتوگۆزاری.

ئه‌ڤرۆ: دهێته‌ گۆتن كو جهێن شوونوواری هاتینه‌ دزین؟

د. بێكه‌س بریفكانی: بێژین دزین ئه‌ڤ گۆتنه‌ یا خه‌له‌ته‌، بۆ نموونه‌ جهه‌كێ‌ شوونوواری ده‌ما ڤه‌دیتنه‌كێ‌ دكه‌ین هه‌تا پارچه‌ شوونوواره‌كی دبینین ئه‌م پێنج هه‌تا شه‌ش سالان دمینین هه‌تا شوونوواره‌كی پشت راست دبین. مه‌ره‌ما وان نه‌ دزینا ڤان شوونووارایه‌، مه‌ره‌ما وان تێكدانا ڤان جهێن شوونوواری یه‌. بۆ نمۆنه‌ ئه‌ڤ خه‌لكێ‌ ده‌وروبه‌رێن مه‌ دێ‌ رابن نه‌خشه‌كی یان هێمایه‌كی چێكه‌ن، بۆ نموونه‌ دێ‌ بێژین شكه‌فتا گوندكی ل ئاكرێ‌ گه‌فترین شوونووارێ‌ نكراندی یه‌ ل ده‌ڤه‌رێ‌ بۆ 2600 سالان به‌ری نها د ڤه‌گه‌ریت. خه‌لك رابوویه‌ ب تی ئێن تی و گوله‌یان بزاڤا شكاندنا چیایی كریه‌، یا ئاشكه‌رایه‌ زێر د ناڤ چیایی دا ناهێته‌ ڤه‌شارتن، به‌لێ‌ مه‌ره‌ما وان ژناڤبرنا وی شوونوواری بوویه‌. نه‌شێم ژی بێژم ب ته‌مامی نینه‌، به‌لێ‌ یا هه‌ی ژی، به‌لێ‌ ئاسایش گه‌له‌ك یا هاریكاره‌ و هه‌تا راده‌كی شیاینه‌ ڤی بابه‌تی كونترۆل بكه‌ین.

ئه‌ڤرۆ: پارچێن شوونوواری یێن دهۆكێ‌ هه‌نه‌ ل جهه‌كی بن و بزاڤێ‌ بكه‌ن ب ڤه‌گه‌رینن یان نه‌شێن ب ڤه‌گه‌رینن؟

د. بێكه‌س بریفكانی: پارچێن گرنگ یێن شوونوواری یێن هه‌ین ل موزه‌خانا به‌غدا و عه‌مبارا وێ‌ د هه‌لگرتی نه‌، بۆ نمۆنه‌ منارا مزگه‌فتا ئامێدیێ‌ یان ده‌رگه‌هێ‌ ئامێدیێ‌ یێ‌ دارایی، مه‌ پتری 700 پارچێن شوونوواری د عه‌مبارا موزه‌خانا به‌غدا دا، یێن هه‌ین، مه‌ پلان هه‌نه‌ كو بزاڤێ بكه‌ین وان پارچێن شوونوواری ڤه‌گه‌رینین، به‌لێ‌ كاره‌كێ‌ ب ساناهی نینه‌، هه‌ر چه‌نده‌ ل دووڤ قانوونا شوونوواران نابیت ئه‌ڤ پارچه‌ ل به‌غدا بن و پێدڤیه‌ ئه‌ڤان پارچان ب ڤه‌گه‌ریننن. دڤێت حوكمه‌تا مه‌ ژی بزاڤێن خوه‌ چڕ كه‌ت بۆ ڤه‌گه‌راندنا وان پارچه‌ شوونوواران هه‌ر چنه‌ بیت ئه‌ڤێن ل عه‌مبارێ‌ هاتینه‌ راگرتن.

ئه‌ڤرۆ: ئه‌ڤان مرۆڤێن ل ڤان ده‌ڤه‌ران ژیایی زێده‌تر گرنگی ب چ دایه‌؟

د. بێكه‌س بریفكانی: ئه‌ڤان مرۆڤێن ل ڤێره‌ ژیاین گرنگی ب هه‌موو وارێن ژیانێ‌ دایه‌، به‌لێ‌ ژ هه‌موویان زێده‌تر گرنگی ب چاندنێ‌ دایه‌ و پاشان ژی ئاڤێ‌، ئه‌ڤه‌ سه‌ره‌رایی وێ‌ چه‌ندێ‌ كو گرنگیه‌كا تایبه‌ت ب بیاسازیێ‌ دایه‌ ژ به‌ر كو بنگه‌هه‌كێ‌ سه‌ره‌كی یێ‌ هاتنوچوونێ‌ بوویه‌.

23

ئه‌ڤرۆ،

تیما ته‌پا پێی یا یانا زاخۆ سێ‌ خالێن گرنگ د ناڤ ئه‌رد و جه‌ماوه‌رێ‌ خوه‌ ژ ده‌ست دان پشتی ل گه‌ل مێڤانا خوه‌ یانا زه‌ورا یا به‌غدایی تووشی خوساره‌تیێ‌ بووی ب گۆله‌كێ‌ بێی به‌رامبه‌ر، د یاریا واندا ئه‌وا دوهی ژ چارچووڤێ‌ هه‌ڤڕكیێن گه‌ڕا 12ێ‌ یا خولا پلا نایابا ئیراقێ‌ ل یاریگه‌ها زاخۆ یا نێڤده‌وله‌تی هاتیه‌ كرن.

دنیڤا ئێكێ‌ دا یاریزانێن زاخۆ ده‌ست ب گڤاشتنان كرن و شیان كونترۆلێ‌ ل سه‌ر یاریگه‌هێ‌ بكه‌ن و چه‌ندین ده‌لیڤێن گۆلكرنێ‌ ژ ده‌ستدان، ژ نشكه‌كێ‌ ڤه‌ و د خوله‌كا 36ێ‌ دا دادڤانێ‌ یاریێ‌ پیشه‌كارێ‌ زاخۆ برونۆ ئۆلیڤێرا ب كارتا سۆر دوورخست ئه‌وا ئه‌ڤ نیڤه‌ بێی گۆل ب دووماهی هاتی، د نیڤا دویێ‌ دا یانا زاخۆ ب نه‌ه یاریزانان هاتنه‌ د ناڤ یاریێ‌ دا هه‌مبه‌ری وێ‌ تیما مێڤان هه‌موو بزاڤكرن كو مفایی ژ كێماتیا زاخۆ وه‌ربگریت تا خوله‌كا 56ێ‌ شیان گۆلا پێشكه‌فتنێ‌ ب لێدانه‌كا په‌نه‌لتیێ‌ بینن ئه‌وا ژلایێ‌ پیشه‌كارێ‌ خوه‌ یێ‌ جه‌زائیری لهواری ته‌ویل ڤه‌ هاتیه‌ تۆماركرن، پشتی ڤێ‌ گۆلێ‌ یانا زاخۆ گڤاشتنێن مه‌زن ل سه‌ر گۆلا مێڤان كرن لێ‌ هه‌موو بێ‌ ئه‌نجام بوون،د ماوێ‌ هه‌ردو نیڤان دا ژبه‌ر نه‌رازیبوونا جه‌ماوه‌ری ل سه‌ر بڕیارێن دادڤانی سێ‌ جاران یاری هاتبوو راوه‌ستاندن و دنیڤا دویێ‌ دا ده‌ه خوله‌ك بۆ ده‌مێ‌ زێده‌كری هاتبوونه‌ بلندكرن لێ‌ یاری ب سه‌ركه‌فتنا زه‌ورا ب گۆله‌كێ‌ ب دووماهی هات.

عه‌بدولوه‌هاب ئه‌بولهێل راهێنه‌رێ‌ تیما زاخۆ ئه‌گه‌رێن خوساره‌تیێ‌ بۆ دادڤانێ‌ یاریێ‌ ڤه‌گه‌ڕاند و گوت: تیما مه‌ گه‌له‌ك باشتر بوو ژ زه‌ورا و هه‌موو یاریزانا ئاسته‌كێ‌ مه‌زن نیشان دا لێ‌ مخابن دادڤانێ‌ یاریێ‌ خوه‌شی بۆ جه‌ماوه‌ری و یاریزانا نه‌ هێلا كو ب شێوه‌كێ‌ بله‌ز كارته‌كا سۆر یا نه‌ دروست دا پیشه‌كارێ‌ مه‌ برونۆیی ئه‌وا كارتیكرنا مه‌زن یا نه‌رێنی ل سه‌ر ئاستێ‌ تیمێ‌ كری و جه‌ماوه‌ر ژ تۆره‌بووین، هه‌كه‌ دادڤان ب دروستی دووڤ چووبا چو كارت پێدڤی نه‌بوون لێ‌ مخابن بوو ئه‌گه‌ر نه‌هێلا زاخۆ سه‌ركه‌فتنێ‌ تۆماربكه‌ت، هیڤییا مه‌ ئه‌وه‌ ئێكه‌تیا ته‌پاپێی یا ئیراقێ‌ دووڤچوونا ڤیدیویا كارتا سۆر بكه‌ت كو بوو ئه‌گه‌ر جه‌ماوه‌ر ژی تۆره‌بیت و تیما مه‌ خوساره‌ت بیت.

ژلایه‌كێ‌ دووڤه‌ یانا نه‌وروز تووشی خوساره‌تیێ‌ بوو ل گه‌ل ئه‌مانه‌ت به‌غداد ب گۆله‌كێ‌ بێی به‌رامبه‌ر، بڤێ‌ ئه‌نجامێ‌ یانا زاخۆ بشێوه‌كێ‌ به‌روه‌خت پاشڤه‌ چوو رێزا حه‌فتێ‌ ب 19 خالان و زه‌ورا ب 28 خالان رێزا سێیێ‌ دهێت، نه‌وروز ب ده‌ه خالان رێزا 15ێ‌ و هه‌ولێر ب هه‌شت خالان رێزا 17ێ‌ دهێن.

14

ئه‌ڤرۆ،

ئه‌ڤرۆ ده‌مژمێر دو پشتی نیڤرۆ هه‌رسێ‌ یانێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ تیما یانا ئاكرێ‌، سێمێل و به‌رده‌ره‌ش یاریێن خوه‌ یێن گه‌ڕا شه‌شێ‌ ژ چارچووڤێ‌ هه‌ڤڕكیێن خولا پلا ئێكا كوردستانێ‌ ده‌ربازبوون بۆ پلا نایاب ئه‌نجامبده‌ن و یانا گاره‌ دێ‌ دڤێ‌ گه‌ڕێ‌ دا یا چاڤه‌ڕێ‌ كری بیت.

ل باژێرێ‌ كه‌ركووكێ‌ تیما یانا سێمێلێ‌ دێ‌ بیته‌ مێڤانا یانا خاك، یانا پارێزگه‌هێ‌ لبن گڤاشتنێن مه‌زن دایه‌ پشتی ئه‌نجامێن لاواز تۆماركرین كو ژ چار یاریان دو خوساره‌تی و دو وه‌كهه‌ڤی ئیناینه‌ و رێزا حه‌فتێ‌ دهێت ب دو خالان، ئه‌ڤچه‌نده‌ ژی نه‌ لدووڤ ئارمانجا كارگێریا یانێ‌ و هیڤی خوازیا جه‌ماوه‌رێ‌ وێ‌ دایه‌ كو بوو ئه‌گه‌ر راهێنه‌رێ‌ خوه‌ ب گوهۆرن و ئاشتی مسته‌فا راهێنه‌رێ‌ به‌رنیاس یێ‌ پارێزگه‌هێ‌ ل جهی وی ب دانن، لێ‌ ئه‌ڤ یاریه‌ دڤێت یا قه‌ره‌بووكرنێ‌ بیت ئه‌گه‌ر سێمێلێ‌ بڤێت هیڤیێن ده‌ربازبوونێ‌ ژ ده‌ست نه‌ده‌ت.

ژلایێ‌ خوه‌ڤه‌ یانا ئاكرێ‌ دێ‌ مێڤانداریا یانا پێشه‌سازی كه‌ت ئێك ژ یاریێن بهێز بۆ نوونه‌را دویێ‌ یا پارێزگه‌هێ‌، ئاكرێ‌ ب هه‌شت خالان رێزا سێیێ‌ دهێت بتنێ‌ سێ‌ یاری ئه‌نجامداینه‌ و هه‌شت خال كۆمكرینه‌ هه‌مبه‌ری وێ‌ یانا مێڤان شه‌ش خال هه‌نه‌ و رێزا چارێ‌ دهێت، ده‌لیڤه‌كا باش د ده‌ستێ‌ كوڕێن ئاكرێ‌ دانه‌ بۆ به‌رده‌وامیا هه‌ڤڕكیێ‌ به‌ره‌ ب سه‌رێ‌ لیستێ‌ ژبه‌ركو خودانا رێزا ئێكێ‌ هه‌شت خال هه‌نه‌.

ژلایه‌كێ‌ دووڤه‌ یانا به‌رده‌ره‌ش دێ‌ شورجه‌ یا كه‌ركووكی مێڤان كه‌ت، نوونه‌را سێیێ‌ د رێزبه‌ندیه‌كا خراب دایه‌ كو بتنێ‌ خاله‌ك هه‌یه‌ ژ سێ‌ یاریان و رێزا هه‌شتێ‌ و به‌ری دووماهیێ‌ دهێت، هیڤیێن وێ‌ د لاوازن هه‌مبه‌ری تیما كه‌ركووكی ئه‌وا هه‌شت خال هه‌ین و رێزا دویێ‌ دهێت لێ‌ دێ‌ بزاڤێ‌ كه‌ت دناڤ ئه‌رد و جه‌ماوه‌رێ‌ خوه‌ دا ئه‌نجامه‌كێ‌ باش ده‌ستڤه‌ بینت.

17

ئه‌ڤرۆ،

د دیداره‌كێ‌ دا ستێرا گه‌نج یا تیما ته‌پا پێی و یانا دهۆكێ‌ سه‌ردار عارف بۆ رۆ      ژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر ئه‌و گه‌شبینه‌ ل گه‌ل هه‌ڤالێن خوه‌ به‌رده‌وامیێ‌ بده‌نه‌ ئه‌نجامێن سه‌ركه‌فتی و هه‌روه‌سا خولا كوردستانێ‌ وه‌كو ده‌رگه‌هێ‌ ئێكانه‌ بۆ بجه ینانا هیڤیێن مه‌زن دبینت.

زێده‌تر سه‌ردار عارف گوت: وه‌كو گه‌نجه‌ك ب هیڤیێن مه‌زن و پاشه‌رۆژه‌كا گه‌ش بۆ خوه‌ دانایه‌ ل گه‌ل یانا خوه‌ كو د وه‌رزێ‌ ئه‌ڤ ساله‌ دا ب شێوه‌كێ‌ باش ل گه‌ل هه‌ڤالێن خوه‌ رژدین بۆ باشترین ئه‌نجام، هه‌رچه‌نده‌ ل وه‌رزێ‌ بوری ده‌لیڤه‌ بوو من گه‌له‌ك نه‌ هاتبوو دان وه‌كو یاریزانێ‌ سه‌ره‌كی ل گه‌ل تیمێ‌ لێ‌ د ئه‌ڤ ساله‌ دا شیایمه‌ دشه‌ش یاریان دا دو گۆلێن سه‌ركه‌فتنێ‌ تۆماربكه‌م و بوویمه‌ هاریكار بۆ تۆماركرنا گۆلان.

هه‌روه‌سان ناڤهاتی ئه‌وچه‌نده‌ ژی دیاركر خولا كوردستانێ‌ راسته‌ یا نافخویه‌ و یانه‌ نه‌شێت پشكداری قاره‌مانیێن ده‌رڤه‌ بیت لێ‌ وه‌كو ئاست و هونه‌رێ‌ یاریان یا پری هه‌ڤڕكی یه‌ و نێزكبوونا خالان دناڤبه‌را تیمێن دناڤ رێزبه‌ندیێ‌ دا ئه‌ڤێ‌ چه‌ندێ‌ دیاردكه‌ت بوویه‌ وێسگه‌هه‌ك یاریزان بشێوه‌كێ‌ باشتر به‌رهه‌ڤ بیت بۆ خولا ئیراقێ‌ و ده‌رڤه‌ و كه‌یفخوشم ل یانا خوه‌ و گۆت: هه‌كه‌ گرێبه‌ستێن مه‌زن ژی بوو من بهێن دێ‌ ڕه‌دكه‌م ژبه‌ركو یاریزانێ‌ یانه‌كا مه‌زنم و من خه‌ون پێڤه‌ دیتینه‌ هه‌تا گه‌هشتیمه‌ ڤی ئاستی وشانازیێ‌ پێ‌ دبه‌م و بیێ‌ به‌رامبه‌ر ژی بیت دێ‌ به‌رده‌وامبم.

هه‌روه‌سان سه‌ردار عارفی گۆت: گه‌هشتنا من بۆ ڤی ئاستی هه‌بوونا پشته‌ڤانیا مه‌عنه‌وی ژلایێ‌ راهێنه‌رێ‌ من غه‌زوان محه‌مه‌د و هه‌روه‌سان عیماد كۆڤلی و هه‌روه‌سان كاپتن هه‌رمان سالح كو شیایمه‌ بگه‌همه‌ ڤی ئاستی بووینه‌ پشته‌ڤان لێ‌ هندی من شیان هه‌بن و بگه‌همه‌ ئاسته‌كێ‌ بلند دێ‌ هه‌ر خوه‌ زه‌حمه‌ت ده‌م و راهێنانا كه‌م ژبۆ باشتر و هیڤییا من ئه‌وه‌ ئه‌ڤ ساله‌ ناسناڤێ‌ كوردستانێ‌ ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ بینین.

48

ڤیان محه‌مه‌د تاهر

خوه‌زی تو ببایه‌ گوله‌كا بهاری

ل سێ وه‌رزێن سالێ بێ خه‌مل ببای

خوه‌زی تو ببایه‌ داره‌كا ئاقاری

نیڤ سالێ بێ به‌ر ببای

بلا تو ببایه‌ كانیه‌كا ئاڤی

ل ته‌ڤ هاڤین و پاییزا

هشك و زوها ببای

خوه‌زی تو ببایه‌ په‌یكه‌ره‌ك

بێ ره‌ونه‌ق و روح ببای

بلا تو ببایه‌ هه‌واره‌ك و

ڕوژێ سێ جار

ب ده‌رزا دلێ من كه‌تبای

بلا سینگێ من ببا مشار و زه‌ڤی

ته‌ ئێش و ژان لێ راچاندبان

ب تاڤیێن رۆندكا شین ببان

بلا چیا ب سه‌ر جانێ من كه‌تبا

ئه‌ز مل و پێ شكه‌ستی كربام

وه‌ی سوتنا جه‌گه‌را من

خوه‌زی من هزرێن خوه‌

ژده‌ست دابان

بیرهاتنێن ته‌ ژ بیردانكا من ده‌ركه‌تبان

ب تنێ هۆسا ب ئێك جاری

ب خافله‌تی و

ژ كێلیكه‌كا نه‌فره‌تی

هه‌ر تشت ل ده‌ردۆرا من

مینا بارۆڤێن ل به‌لگێن زه‌ر دده‌ت

ته‌ ب چوونا خوه‌ نه‌وه‌راندبان..

26

 

من نه‌دزانی كانێ ساویلكه‌یی چیه‌

مێوه‌كا زه‌ركیه‌ ل خرابه‌كێ په‌رجانكری

یان ئاخه‌كا كێلایه‌ ل ئاقاره‌كێ پاوانكری

گولاڤه‌كه‌

هه‌تاڤه‌كه‌

پێلاڤه‌كه‌

یان سوولاڤه‌ ژ رزده‌ك بلند

د هوڕیێته‌ هه‌ستێن كه‌ل و دوجانكری؟!

ئه‌وێ كچكا هه‌رده‌م لاپتۆپێ وێ ل ملی

ل زانینگه‌هێ ل من دنێڕی و دگۆت ساویلكه‌

بازرگانه‌ك ئه‌نی حولی

هه‌كو ڤه‌دگه‌ڕیا كارگه‌هێ، ب كه‌نی ڤه‌ دگۆتی ساویلكه‌

ده‌مێ من دز دوورپێچ دكرن

مافیا ئۆرگانێن مرۆڤان سه‌رپێچ دكرن

ڤه‌دگه‌ڕیامه‌ نك پۆلیسی ل خه‌فه‌رگه‌هێ و

دا گازی من كه‌ت ساویلكه‌

ئوو هه‌كو ئه‌ز بوویمه‌ خۆكوژ ژبۆ جیهادێ و فتۆحاتان

دا بانگێ “الله أكبر” ببیت مناره‌ و

هه‌می ژیوار ببیت كباره‌‌

مه‌لایه‌كێ ریه درێژێ مشتی ته‌لقین

ل پاپۆسا په‌رسگه‌هێ ژ ده‌لعین، ناڤێ من كربوو ساویلكه‌

ئوو هه‌كو بوویمه‌ بارگێر و

وه‌لات ل سه‌ر پشتا من باره‌كێ گران

وه‌لاتڤانێن ل به‌ر په‌ڕاڤێن ڕێژگه‌هێ

ب تلێن گوستیرك لێ مه‌خه‌ل

ب بازدانێن ل سه‌ر وه‌غه‌رێن بێ جێژڤان

چاڤێن خوه‌ ل من دنقاندن و دگۆتن ساویلكه‌

ئه‌رێ ما ساویلكه‌ چیه‌؟

مێوه‌كا مایه‌ ژبۆ شه‌رابێ

یان ژی جه‌ریفكێ سه‌رابێ

یان كچكه‌كا پرچ زه‌ر و مه‌مك مه‌زنه‌

پیاسێ دكه‌ت ل به‌ر ده‌رێ پشكا ئادابێ؟!

ئه‌رێ ما ساویلكه‌ كیه‌؟

ئاهه‌نگه‌كا بێ ته‌وقیتا خه‌ون و خه‌یالێن میریه‌

یان گوله‌كه‌ ژ مالبات و جۆرێ جۆریه‌

یان ژی ئه‌زم… ئه‌زه‌كێ د خه‌فكێ دا خه‌مگین

مژێ دادایه‌ سه‌ر ئه‌نیێ و

هه‌ستێن وی داگرتین برین

ل پشت گوهێ وی دوڕیێ به‌نیێ و

دده‌ستێن وی دا حه‌ز و ڤین

د قه‌یدێ دا ئێخسیرێ كه‌نیێ و

ژ په‌رمووچكێن تفا وی خوین!

ئه‌زه‌كێ ترسیایی ژ قه‌ده‌رێ و

ده‌ستكێ زێڕینێ خه‌نجه‌رێ

ئه‌زه‌ك دێم سار و مه‌نده‌هۆش

ل هه‌مبه‌ری كه‌ڤاله‌كێ ده‌ورێ به‌رێ

پڕ دترسم…

ژ ڤێ ئاییردا ئاهه‌نگیا ل سه‌ر كه‌ڤالی

كو كه‌سه‌ك ژێ ده‌ركه‌ڤیت و

زه‌رگه‌هه‌كێ بگه‌هینته‌ من

پاشی ل جه‌ژنا سه‌رێ سالێ ببیته‌ دژمن

من بدزیت ژ منێ من

ئوو من بكوژیت..

به‌ری ئه‌زه‌ك شین ببیت ژ من.

***

13

دیدار و به‌رهه‌ڤكرن: درباس مسته‌فا

–           نوكه‌ (10) پرتووكێن دی ژ پرۆژه‌یێ چاپ و وه‌شانێ‌ ل به‌ر گه‌ڕا چاپێ نه‌، لێ‌ چاڤه‌ڕێینه‌ هنده‌ك گوهۆڕین دێ‌ هێنه‌ كرن

نڤیسه‌ر و رۆژنامه‌ڤان ئیسماعیل بادی ژ وان كه‌سانه‌ یێ هه‌رده‌م بكار و براڤ و قه‌له‌مێ پڕ ب به‌رهه‌م ژ بۆ خزمه‌تكرنا په‌یڤ و ره‌وشه‌نبیریا كوردی. ئیسماعیل یێ نڤیسه‌ر چه‌ندین پرتووك گه‌هاندینه‌ چاپێ كه‌تینه‌ د ناڤ كاروانێ ره‌وشه‌نبیریا كوردی دا، د ئه‌ڤ ساله‌ دا ژی ئه‌و كۆمه‌كا پرتووكێن نوو چاپكرینه‌، و نوكه‌ ژی كۆمه‌كا دی یا پرتووكان ل به‌ر ده‌ستێن وی نه‌ ل هیڤیا چریسكه‌كا رۆناهیێنه‌ ژ ئالیه‌كی كو خوه‌ ب چاپێ را بگه‌هینن. ژ بۆ ڤێ چه‌ندێ و ل دۆر به‌رهه‌مێ وی و كا چ پرۆژه‌ ل به‌ر ده‌ستن، هه‌روه‌سا پرۆژێ چاپكرنا پرتووكان ل ناڤه‌ندا خانی یا ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنێ، و چاوانیا هلبژارتن و هه‌لسه‌نگاندنا پرتووكان ل ناڤه‌ندێ و چه‌ندین پرسیارێن دی،  مه‌ ئه‌ڤ دیداره‌ ل گه‌ل كریه‌..

ل دۆر پرۆژێ چاپكرنا پرتووكان و كا كه‌نگی ده‌ستپێكریه‌، نڤیسه‌ر ئیسماعیل بادی گۆت: ئه‌ڤ ساله‌ پرۆژه‌یی ده‌ست پێكریه‌، هه‌تا نوكه‌ (24) بیست و چار پرتووك هاتینه‌ چاپكرن، بابه‌تێن هه‌مه‌ جۆرن، لێ پشتی هینگێ‌ ل دووڤ رێنمایان گرنگی ب هنده‌ك بابه‌تان دهێته‌دان. ژ به‌ر كو وه‌كو دیار ناڤه‌ندا خانی پشكه‌كه‌ ژ ده‌زگایێ‌ ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنا پارتی، ئه‌و پشته‌ڤانا پرۆژه‌یه‌، له‌وما پتر گرنگیێ‌ ب بزاڤ و چالاكی و بیره‌وه‌ری یێن پێشمه‌رگه‌یی دده‌ت، هه‌روه‌سا دیرۆكا ده‌ڤه‌رێ‌ و هه‌ر مژاره‌كا گرێدایی بابه‌تێن نه‌ته‌وه‌یی و دۆزا كوردی بن.

ژ بۆ چاونیا هه‌لبژارتن و هه‌لسه‌نگاندن پرتووكا نڤیسه‌ری گۆت: ل سه‌ری مه‌ گۆت چ جۆره‌ په‌رتووكان چاپ دكه‌ین، ئانكو ئه‌ڤێن ئه‌م وه‌ردگرین، دڤێت د وان مژاران دا ده‌رنه‌كه‌ڤن، نوكه‌ مه‌ پتر گرنگی دایه‌ وان مژاران، ژ بۆ هه‌لسه‌نگاندنێ‌ ژی، مه‌ لژنه‌یه‌كا ره‌وشه‌نبیری ل ناڤه‌ندێ‌ هه‌یه‌ و هه‌ر پرتووكه‌كێ‌ ژ لایێ‌ ناڤه‌رۆكێ‌ و رێنڤیسێ‌ ڤه‌ پێدا دچین، هه‌كه‌ تێبینیه‌ك ژی مه‌ هه‌بیت، ب رێیا په‌یوه‌ندیێ‌ ل گه‌ل نڤیسه‌رێ‌ وی راستڤه‌كرن تێدا دهێته‌ كرن و چاپ ده‌ین.

هنده‌ك كتێبێن وی ئه‌ڤه‌ دو جاران هاتنه‌ چاپكرن، ل دۆر ئه‌گه‌رێن چاپكرنا دویێ‌ گۆت: راسته‌ دبیت ئه‌و پرتووك نه‌مابنه‌ ل ناڤ بازاری، هه‌روه‌سا گرنگیا زێده‌كرنا هنده‌ك مژارێن دیتره‌ ل سه‌ر ناڤه‌رۆكا وێ‌، ئانكو ئه‌و پرتووكا دهێته‌ چاپكرنه‌ڤه‌، نه‌ پرتووكا چاپا ئێكێ‌ یه‌، لێ‌ كۆمه‌كا پێزانین و بابه‌تان ل سه‌ر زێده‌ دبن، ئه‌و پرتووكێن دوباره‌ هاتینه‌ چاپكرن وه‌كو (حه‌یرانۆك) ژ لایێ‌ ئه‌نستیتۆیا كه‌له‌پورێ‌ كوردی ڤه‌، ڤه‌كۆلینه‌كا ئه‌كادیمی یا به‌رفره‌ه مه‌ ل سه‌ر حه‌یرانۆكێ‌ ل سه‌ر زێده‌كریه‌. هه‌روه‌سا سه‌رجه‌مێ‌ به‌رهه‌مێ‌ شه‌هید سه‌عدوللا ئاڤده‌ل ئه‌و ژی ڤێ‌ دووماهیێ‌ چاپبوویه‌، مه‌ كۆمه‌كا وێنه‌یێن نوو كرینه‌ تێدا، هه‌روه‌سا پشكه‌كا دیتر كو جارا ئێكێ‌ وه‌سا گرنگی مه‌ پێدایه‌، ئه‌ده‌بێ نامه‌ نڤیسینێ‌ یه‌، پتر ژ 15 نامه‌یێن هۆزانڤانی ب ده‌ستخه‌تێ‌ وی تێدانه‌ كو د چاپا ئێكێ‌ دا نه‌بوون، ئه‌ڤه‌ ژی وه‌كو ژانڕه‌كی ئه‌ده‌بی (نامه‌نڤیسین) گه‌له‌كا گرنگه‌ و دچیته‌ د خانا په‌خشان نڤیسینێ‌ دا. لێ‌ مخابن وه‌كو پێدڤی هێشتا د ناڤ ئه‌ده‌بێ‌ كرمانجی دا گرنگی پێ نه‌هاتیه‌دان.

دیسا بادی ژ بۆ به‌رهه‌مێن وی یێن ئه‌ڤ ساله‌ چاپ بووین دبیژت: هه‌تا نوكه‌ د گه‌ل ئه‌وێن دوباره‌ چاپبووین د ئه‌ڤ ساله‌دا دبنه‌ (7) حه‌فت پرتووك هاتینه‌ چاپكرن،  ئه‌و ژی (حه‌یرانۆك، مه‌دره‌سه‌یا قوبه‌هان، د. محه‌مه‌د نووری دێرسمی و بانگینا وه‌لاتپارێزێن كورد، مه‌دره‌سه‌یا مایێ، ره‌مه‌زان عیسا د ناڤبه‌را گریێ و گرنژینێ‌ دا، سه‌عدوللا ئاڤده‌ل.. شاعر و پێشمه‌رگه‌ه و شه‌هید، ئه‌حمه‌دێ‌ نالبه‌ند.. كۆمه‌كا ڤه‌كۆلین و گۆتار و دیداران)، یا دووماهیێ‌ هێشتا نه‌گه‌هشتیه‌ ده‌ستێ‌ من و من نه‌دیتیه‌ كو ل به‌غدا چاپبوویه‌.

ل دۆر پرۆژێ‌ چاپكرنێ‌ و كا دێ‌ هه‌ر یێ‌ به‌رده‌وام بت رۆژنامه‌ڤانی گۆت: نوكه‌ (10) پرتووكێن دی ل به‌ر گه‌ڕا چاپێ نه‌، دبیت ئه‌و ژی چاپ ببن كو مژارێن ژێكجودانه‌. لێ‌ به‌رده‌وامیا پرۆژه‌ی، چاڤه‌ڕێینه‌ هنده‌ك گوهۆرٍین بهێنه‌ كرن و پرۆژه‌ ببیته‌ تشته‌ك دیتر..!!

ئسماعیل نڤیسه‌ر ژ بۆ وان پرتووك یان ئه‌و پرۆژه‌یێن ل به‌ر ده‌ستێ وی دبێژت: ب دیتنا من هه‌كه‌ مرۆڤی كاره‌ك وه‌كو پیشه‌ وه‌رگرت، دڤێت به‌رهه‌م هه‌بیت، یان ژی ده‌ست ژ وی كاری به‌رده‌ت و مه‌یدانێ‌ بۆ هنده‌كێن دی بهێلیت. هه‌كه‌ ئه‌ز نڤیسه‌ربم، دڤێت من به‌رهه‌م هه‌بیت!! نڤیسه‌ر ب به‌رهه‌مێ‌ خوه‌ نڤیسه‌ره‌. ئه‌وێن هه‌تا نوكه‌ مه‌ گه‌هاندینه‌ چاپێ‌ نێزیكی (28) پرتووكانه‌، چ یێن مه‌ ب تنێ‌ بن، یان ژی پشكداری د گه‌ل هنده‌ك نڤیسه‌رێن دیتر، هه‌روه‌سا نوكه‌ نێزیكی (10)  پرتووكێن دیتر د به‌رهه‌ڤن بۆ چاپێ‌، ب تنێ‌ هنده‌كان پێداچوونه‌كا سڤك پێ‌ دڤێت، دێ‌ چاڤه‌رێی چاپێ بن و جهه‌ك هه‌بیت خوه‌ لێ‌ بكه‌ته‌ خودان.

نڤیسه‌ر و رۆژنامه‌ڤان ئیسماعیل بادی:

ل سالا 1963ێ‌ ل باژێرێ‌ دهۆكێ‌ ژ دایكبوویه‌، به‌رهمه‌مَ خوه‌ یێ ئێكێ ل سالا 1982ێ‌ ل رۆژناما (هاوكاری) ل به‌غدا به‌لاڤكریه‌. گۆڤارا (ده‌نگێ‌ مه‌) ل سالا 1985ێ د گه‌ل چه‌ند هه‌ڤالا ده‌رئێخستی یه‌. ل 1993 – 1996ێ‌، چه‌ندین به‌رنامه‌ بۆ ئێزگێ‌ ده‌نگێ‌ كوردستان (رادیۆیا دهۆك) به‌رهه‌ڤكرینه‌.ل سالا 1998ێ‌، به‌رنامێ‌ (ده‌نگێن نه‌مر) ل دۆر سترانبێژێن كورد بۆ ته‌له‌فزیۆنا كوردستان، كه‌نالێ‌ ئاسمانی به‌رهه‌ڤ و پێكێش دكر. ئه‌ندامێ‌ ده‌سته‌كا رۆژنامه‌یا (په‌یمان) و كۆڤارێن (نوخازی، گازی، په‌یڤ، رۆژنامه‌ڤانی) بوویه‌. هه‌روه‌سا سكرتێرێ‌ نڤیسینێ‌ و جێگرێ‌ سه‌رنڤیسكارێ‌ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) بوو. سه‌رنڤیسه‌رێ‌ گۆڤارا (بزاڤا پالا) یا سه‌ندیكا كرێكارێن كوردستانێ‌/ لقێ‌ دهۆك بوویه‌. به‌رپرسێ‌ سه‌ندیكا رۆژنامه‌نڤیسێن كوردستانێ‌ / لقێ‌ دهۆك بوویه‌ بۆ ماوێ‌ دو خولا 2001 – 2008. نوكه‌ به‌رپرسێ‌ په‌رتووكخانا ناڤه‌ندا‌ خانی یا‌ ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنێ‌ یه‌. ل سالا

2016- 2017‌ كۆلیژا په‌روه‌ردا بنیات/ پشكا زمانێ‌ كوردی ل زانكۆیا دهۆكێ ب دوماهی ئینایه‌. دیسان چه‌ندین به‌رهه‌مێن چاپكری یێن هه‌ین.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com