NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

20

ئه‌ڤرۆ،

گۆڤارا فرانس فۆتبۆل یا فره‌نسی ناڤێن 30 یاریزانێن به‌ربژار بۆ ب ده‌ستڤه‌ئینانا ته‌پا زێری وه‌كو باشترین یاریزانێ‌ جیهانێ‌ بۆ سالا 2021 ده‌ستنیشانكر ئه‌وا بڕیاره‌ ل 29ێ‌ هه‌یڤا بهێت د ئاهنگه‌كا تایبه‌ت ل پایته‌ختێ‌ فره‌نسا پاریس بهێته‌ راگه‌هاندن.

ئه‌و یاریزان دێ‌ ژلایێ‌ 180 رۆژنامه‌ڤانێن وه‌رزشی تایبه‌تمه‌ند یاریا ته‌پا پێی دا ده‌نگدانێ‌ ل سه‌ر سێ‌ باشترینا ده‌ن بۆ قۆناغا دووماهیێ‌ و دووڤدا دێ‌ بشێوه‌كێ‌ دێ‌ ل گه‌ل چه‌ند راهێنه‌رێن پسپۆر ئێك یاریزان وه‌كو باشترینێ‌ جیهانێ‌ هێته‌ دیاركرن، یاریزانێن هاتینه‌ ژێگرتن ئه‌وژی، ئیرلینگ هالاند- برۆسیا دورتمۆند، لیونێل مێسی ، جیانلۆجی دۆنارۆما ، كلیان مپابی و نیمار داسیلڤا ژ یانا پاریس سانجێرمان، محه‌مه‌د سه‌لاح- لیڤه‌رپۆل، كریستیانۆ رۆنالدۆ و برۆنۆ فرناندێر- مانچسته‌ر یونایتد، كریم بنزێما و لۆكا مودرێچ –ریال مه‌درید، جیرارد مۆرنیۆ- ڤیاریال، لویس سوارێز- ئه‌تله‌تیكۆ مه‌درید، پێدری- به‌رشه‌لۆنا، جورجینیۆ، رۆمێلۆ لۆكاكۆ، نگۆلۆ كانتی، ماسۆن ماونت و سیزار ئازبێلیكۆتیا ژ یانا چێلسی،  لیوناردۆ بۆنێچی و جورجیۆ كێلینی- یۆڤانتوس، ریاز محرز، فێل فۆدین، ره‌حیم سترلینگ، كیڤێن دی بروین و روبێن دیاز ژ مانچسته‌ر ستی، رۆبێرتۆ لیڤاندۆڤێسكی- بایرن میونخ، هاری كین- تۆتنهام، نیكۆلۆ بارێلا و لۆتارۆ مارتینێز – ئه‌نتر میلان، سیمۆ كێیر- ئه‌ی سی میلان.

بۆ زانین ستێرا ئه‌رجه‌نتینی و پاریس سانجێرمان لیونێل مێسی شه‌ش جاران ناسناڤێ‌ باشترین یاریزانێ‌ جیهانێ‌ و ته‌پا زێری ب ده‌ستڤه‌ ئینایه‌، دووڤدا یێ‌ پورتۆگالی كریستیانۆ رۆنالۆ ب پێنچ جاران.

10

ئه‌لند مزووری

ئه‌و رووكێن  گه‌ش

وه‌كی هه‌یڤا

په‌سنا وان ناهێ

ب چ په‌یڤا

هندی ….

كوبار و نازداره‌

ل هه‌سپێ…..

عه‌شقا دل  سواره‌

نزانم …

ب چ خه‌لات بكه‌م

ب چ په‌یڤه‌كێ…

په‌سنا جوانیا وێ بكه‌م،

نه‌ گولیلكێن…

چو بوهارا ل به‌ژنا وێ دهێن

هه‌یڤ و هه‌تاف

شه‌رم دكه‌ن…..

ژ به‌ر رۆناهیا…..

دێمێ وێ یێ گه‌ش….

ب هه‌لێن

هینكه‌ بایێ….

سحار و سبه‌ و ئێڤارا

ب دزی ڤه‌ تێن

خوه‌ دشه‌نگه‌…..

چنارۆكا به‌ژنا وێ

وه‌ر بكه‌ن،

هوور چپكێن….

خوناڤا زه‌لال

ب شه‌رمینی.. ب نازه‌نینی

رووكێن وێ یێن هنارۆكی

هه‌مبێز دكه‌ن،

ڤێ پانوراما ئه‌ڤینێ

كرمه‌ سه‌ودا و په‌ریشان

ب تنێ یا دبینم هێژای وێ

ئه‌ڤ دله‌یه‌

ژێرا بكه‌مه‌ دیاری و….

ژ به‌ژنا وێ ڕه‌ بكه‌مه‌ قوربان

60

 

به‌شیر بۆتانی

 

باندۆرا په‌یڤان ل سه‌ر هه‌لبه‌ستڤانان و باندۆرا ئاوازان ل سه‌ر هونه‌رمه‌ندان پڕه‌ و ئه‌ڤ دیارده‌كا‌ خوه‌زایی یه‌ و د ڤی بابه‌تی دا دخوازم به‌حسێ دو ئاواز و سێ هه‌لبه‌ستان بكم

سترانا یه‌كێ (لێ گولێ)، ناڤه‌رۆكا وێ ئه‌ڤینی یه‌، سترانه‌كا‌ مللی یه‌ كو ژێده‌رێ وێ ژ ده‌ڤه‌را بۆتانه‌ یا كو ب ده‌نگێ ڤان هونه‌رمه‌ندێن مه‌زن حه‌سه‌ن جزیری و محه‌ممه‌د عارف جزیری به‌لاڤ بوویه‌.

لێ گولێ، لێ لێ گولێ

حه‌لاوا تێركاكلێ

حه‌لاوا تێركاكلێ

من خواری ژ عشق و دلێ

ئه‌مان ئه‌مان یار یار گولێ

ده‌خیل ئه‌مان یار یار گولێ

من خواری ژ عشق و دلێ

 

سترانا دویێ (به‌ دایم دڵ تۆی ده‌وێ)، ناڤه‌رۆكا وێ ئه‌ڤینی یه‌، ب زاراڤا سۆرانی یه‌ و ب ده‌نگێ مامۆستا عه‌لی مه‌ردان به‌لاڤ بوویه‌، یا كو ئاوازا وێ هه‌ر وه‌ك ئاوازا سترانا یه‌كێ یه‌، لێ هه‌لبه‌ستا سترانێ نوویه‌.

به‌ دایم دل تۆی ده‌وێ

هیچ نانوێ ڕۆژ و شه‌وێ

به‌ بینای هه‌ردوو چاوم

قه‌زای تۆی لێ دوور كه‌وێ

هیچ نانوم ڕۆژ و شه‌وێ

و ئه‌گه‌ر ئه‌م ب هووری ل په‌یڤێن ڤان هه‌ردو سترانێن ناڤبری یا كورمانجی و سۆرانی بنێڕن، ده‌ردكه‌ڤت كو هه‌لبه‌ستا كورمانجی ب خوه‌ مللی یه‌ و یا سۆرانی ب خوه‌ هه‌لبه‌سته‌كا‌ نوویه‌.

سترانا سێیێ (ئای لێ گولێ)، ناڤه‌رۆكا وێ سیاسی یه‌، ژ په‌یڤێن هه‌لبه‌ستڤانێ مه‌زن عه‌مه‌رێ له‌علێ یه‌ و وه‌ك من دبهیست كو عه‌مه‌رێ له‌علێ هه‌لبه‌ستێن خوه‌ ژی ب ئاوازێن جودا دخواندن و ئاوازا به‌ندێ یه‌كێ ژ ڤێ سترانێ ب خوه‌ یا وی یه‌، لێ ئاوازا به‌ندێ دویێ ژ ڤێ سترانێ ژ یا سترانا مللی هاتیه‌ وه‌رگرتن. ئه‌گه‌ر ئه‌م ب هووری ل ناڤێن ڤان هه‌ردو سترانێن كورمانجی بنێڕن پڕ نێزیكی هه‌ڤدو نه‌.

لێ گولێ

ئای لێ گولێ

 

لێ ناڤه‌رۆكێن ڤان هه‌ردو هه‌لبه‌ستان ژ هه‌ڤدو پڕ جودانه‌ و بۆ مه‌ ده‌ردكه‌ڤت كو باندۆرا سترانێن ده‌ڤه‌را بۆتان یێن فۆلكلۆری ل سه‌ر عه‌مه‌رێ له‌علێ هه‌یه‌ و ب خوه‌ ئاوازێن ڤان هه‌ردو سترانان ژی نێزێكی هه‌ڤدونه‌ و دكارم ببێژم كو فۆلكلۆرێ ده‌ڤه‌را بۆتان جانێ وی بوو، له‌ورا ئه‌وی ب خوه‌ ئه‌ڤ سترانا سیاسی په‌یدا كر و پشتڕا‌ ب ده‌نگێ هونه‌رمه‌ند محه‌ممه‌د شێخۆ به‌لاڤ بوویه‌.

ئای لێ گولێ، گولا منێ

شێرینا ل به‌ر دلێ منێ

گولێ نادم ب مالێ دنێ

و ل سه‌ر گولێ تێم كوشتنێ

گولێ كه‌سك و سۆر و زه‌ره‌

نیشانا ئالێ ل سه‌ره‌

ئێدی ڕه‌نگسپی- گه‌وهه‌ره‌

شێرین و په‌یمانا منێ

ناڤداری و نه‌مری بۆ محه‌ممه‌د عارف جزیری، حه‌سه‌ن جزیری، عه‌لی مه‌ردان، عه‌مه‌رێ له‌علێ و محه‌ممه‌د شێخۆ بن.

63

شه‌ماڵ ئاكره‌یی

ناڤونیشانێ په‌ژراندی یێ هه‌ر پرتووكه‌كێ ل گۆڕی ره‌خنه‌گرێ ئیتالی ئه‌مبێرتۆ ئیكۆ Umberto Eco (5ێ كانوونا دویێ 1931 – 19ێ شوباتا 2016)، ئه‌وه‌ یێ خوانده‌ڤانی به‌ر ب تێگه‌هشتنه‌كا ده‌ستنیشانكری نه‌ به‌ت، ژ بۆ سه‌لماندنا ڤێ بۆچۆنێ چه‌ند نموونه‌یه‌كان دیار دكه‌ت، وه‌كو رۆمانا “جه‌نگ و ئاشتی  War and Peace” یا لیۆ تۆلیستۆیێ رووس Leo Tolstoy و رۆمانا ” گۆلاڤ Das Parfum ” یا رۆماننڤیسێ ئه‌لمان پاتریك زۆسكیند   Patrick Süskind  و رۆمانا ” ڤه‌گێڕا فیلمان Die Filmerzählerin ” یا رۆماننڤیسێ چیلی هێرنان ریڤێرا له‌تێله‌ر Hernán Rivera Letelier.  ڤان شاكاران ناڤوبانگه‌كێ زۆر هه‌یه‌ و ناڤۆنیشانێن وان مرۆڤی به‌ر ب چو سه‌متێن مژدار نابه‌ن، به‌لكو دبنه‌ ده‌رازینك داكو خوانده‌ڤان یه‌كسه‌ر بچیته‌ د ناڤا ناڤه‌رۆكا وان دا.

ده‌ستنیشانكرنا ناڤونیشانی، ل گۆڕی دیتنا رۆلان بارت  Roland Barthes، زه‌حمه‌تیه‌كا مه‌زن بۆ خودانێ كارێ هزری یان ئه‌ده‌بی دروست دكه‌ت، كو پێدڤیه‌ ب په‌یڤه‌كێ یان دویان یان گه‌له‌ك هه‌تا چار په‌یڤان ژی، به‌رهه‌مێ خوه‌ ب ئێخیته‌ د چارچووڤه‌كێ جوان یێ هزری و ده‌ربڕینی. هه‌ر چاوا بیت و سه‌رباری كو هه‌ژمارا نڤیسه‌ران ل سه‌رانسه‌ری جیهانێ گه‌له‌ك زێده‌بوویه‌ و ناڤونیشان یێن بووینه‌ قه‌تلازی كو ب شێوه‌یه‌كی یان یه‌كێ دی، ره‌نگه‌ هاتبیته‌ بكارئینان، هه‌تا راده‌یه‌كێ نها قه‌یرانا ناڤونیشانانان سه‌رهه‌لدایه‌!. لێ هه‌ر چاوا بیت گه‌ره‌كه‌ ناڤونیشان یێ ئه‌فراندی بیت وچو ئه‌فرێنه‌ره‌كی دی به‌ری وی ئه‌و په‌یڤ بكار نه‌ئینا بن وه‌كو ناڤونیشان.

ئه‌رێ ناڤونیشانێ پرتووكێ كه‌نگی دهێته‌ دانان؟ به‌ری نڤیسینا پرۆژه‌ی؟ یان ده‌ما پرۆژه‌ ب داوی دهێت؟. ژ بۆ كۆمێن كورته‌ چیرۆكان هه‌تا راده‌یه‌كێ به‌رسڤ یا ئالۆزه‌!. به‌رهه‌م هه‌نه‌ ناڤونیشانێن وان چو هه‌ڤبه‌ندی ل گه‌ل ناڤه‌رۆكا چیرۆكێن ئه‌و كۆم ب خوه‌ڤه‌ دگریت نین، لێ رێژه‌یه‌كا باش یا نڤیسه‌ران ناڤونیشانێ یه‌ك ژ چیرۆكێن كۆمێ یا كو ب دیتنا وی  یان ب حه‌ز ژێكرنا وی باشترینه‌ یان سه‌رنجراكێشترینه‌، دكه‌ته‌ ناڤونیشانێ سه‌ره‌كی یێ كۆما خوه‌.

ره‌نگه‌ گه‌له‌ك ژ نڤیسه‌ران ل گه‌ل من د هه‌ڤڕا بن كو ده‌ما به‌رهه‌مه‌كێ نوو یێ نڤیسه‌ری چاپ دبیت، نڤیسه‌ر هه‌ستێ ب خوه‌شیه‌كێ دكه‌ت كو گه‌له‌ك مینا وێ خوه‌شیێ یه‌ یا كو مرۆڤ هه‌ست پێدكه‌ت ل ده‌ما ژ دایكبوونا زارۆیه‌كێ مرۆڤی!.

ئه‌ڤجا چاوا مرۆڤ ل ناڤه‌كێ جوان و پڕ رامان و خوه‌ش و دلڤه‌كه‌ر و په‌ژراندی و زه‌لال بۆ زارۆیێ خوه‌ دگه‌ڕێت، هه‌ر ب هه‌مان شێوه‌ گه‌ره‌كه‌ نڤیسه‌ر ناڤێ پرتووكا خوه‌ ژی ب ڤی پیڤه‌ری ده‌ستنیشان بكه‌ت. چاوا مرۆڤ حه‌ز ناكه‌ت ناڤه‌كێ نه‌ ژ هه‌ژی و كرێت كو ره‌نگه‌ دلێ مرۆڤی پێ راببیت یان ژ به‌ر ب كوزریت، چونكی یێ دووره‌ ژ مۆزیك و جوانی و ئه‌ستاتیكیه‌تێ  Aesthetics ، له‌وڕا چێدبیت هه‌تا راده‌یێ مرۆڤ به‌رێ خوه‌ ژێ وه‌ربگێڕێت!.

ئه‌ڤا من ل سلال نڤیسی، ده‌رازینكه‌كه‌ داكو ئاماژێ ب ناڤونیشانێ كۆما نوو یا چیرۆكێن چیرۆكنڤیس ئه‌دیب عه‌بدوللای یا ل ژێر ناڤێ “چه‌پا گلێشی” بده‌م. بكارئینانا په‌یڤا “گلێش” ب دیتنا من، نه‌ یا گونجایی یه‌ و دكه‌ڤیته‌ دخانه‌یه‌كا ڤه‌ده‌ر ژ جوانی و چێژ و خوه‌شی یا په‌ژراندی. ل ڤێره‌، مه‌به‌ستا من نه‌ ئه‌وه‌ كو چێنابیت په‌یڤێن خه‌مگین و نه‌خوه‌ش كو ده‌ربڕینێ ژ ناخ و ده‌روونێ مرۆڤی دكه‌ت بكار بهێن وه‌كو په‌یڤێن” خه‌م، كۆڤان، رۆندك، گری، مرن…هتد”. نه‌خیر، مه‌به‌ستا من ئه‌و په‌یڤن یێن نه‌ ئه‌ده‌بی!. په‌یڤا “گلێش” په‌یڤه‌كه‌ ره‌نگه‌ بۆ ناڤونیشانێ پرتووكه‌كا زانستی بكێر بهێت كو سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل “گلێشی” و یان زیان و سودێن “گلێشی” و چاوا دێ “گلێشی” دوباره‌ بكارئینین، ریسایكلینكا گلێشی” و ژینگه‌ه و “گلێش”… هتد.

بۆ زانین، به‌ری كو نڤیسه‌رێ هێژا ئه‌دیب عه‌بدوللا، ئه‌ڤێ كۆما چیرۆكان بۆ چاپێ بشینیت، من بۆ پێشنیار كو ناڤه‌كێ دی بۆ ب هه‌لبژێریت، چونكی ئه‌ز نابینم “چه‌پا گلێشی” ناڤه‌كێ رند و خوه‌شه‌، چونكی ئه‌ده‌ب ب پایه‌بلندیا خوه‌ڤه‌، جوانی و رندیه‌ و ئه‌ڤ ناڤونیشانه‌ دلێ خوانده‌ڤانی ته‌نگ و نه‌خوه‌ش دكه‌ت.

39

دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ قه‌له‌وبوونێ‌.

  • خه‌موكی ژێ‌ په‌یدادبیت ژ ئه‌گه‌رێ‌ قه‌له‌ویا ژ نشكه‌كێڤه‌.
  • تێكچوونا هورمونان.
  • بلندبوونا كولیسترولێ‌ ب زیان د له‌شی دا.
  • ڤه‌بوونا شه‌هیه‌تا خوارنێ‌ و برسیبوون ل هه‌ر ده‌مه‌كی.

بو هندێ‌ دره‌نگی شه‌ڤ بری نه‌بی، ڤان خوارنا بكه‌ د سه‌لاجێ‌ دا:

ئه‌ڤ خوارنه‌ د سڤكن و هاریكارن بو هندێ‌ هه‌ست ب برسیبوونێ‌ نه‌كه‌ی ل دووماهیا شه‌ڤێ‌، ئه‌وژی ( زه‌لاتا فێقیا، زه‌لاتا زه‌رزه‌واتی، زه‌لاتا كه‌له‌میان، شوربه‌، هێكێن كه‌لاندی، به‌نیشت، پرته‌قال، شكولاتێن ره‌نگ  تاری، ماست و چه‌ره‌زات).

رێكێن ب ساناهی بو نه‌هێلانا برسیبوونا دره‌نگی شه‌ڤ:

  • سێ‌ دانێن خوارنێ‌ بچخوو، دا هه‌رده‌م هه‌ست ب تێربوونێ‌ بكه‌ی و پێدڤی ب خوارنێ‌ نه‌بی.
  • بێهنا خوه‌ ڤه‌ده‌، شه‌ڤبێریا نه‌كه‌، ژڤانێ‌ نڤستنا خوه‌ ده‌ستنیشان بكه‌ و هزرا سه‌لاجێ‌ نه‌كه‌.
  • دگه‌ل تایبه‌تمه‌نده‌كێ‌ ریجێمێ‌ باخڤه‌ و بێژێ‌ كا ته‌ دڤێت كێشا له‌شێ‌ ته‌ چه‌ند بیت و ل دووڤ رێنمایێن وی هه‌ره‌.
  • ل به‌ر تێله‌فزیونێ‌ خوارنێ‌ نه‌خوو، چونكو دێ‌ پتر خووی.
  • هه‌كه‌ تو نه‌چاربووی ل دره‌نگی شه‌ڤ خوارنێ‌ بخووی، ماستی و نیموكێ‌ بخوو.
  • هه‌كه‌ دلێ‌ ته‌ چوو خوارنه‌كا گران بو مه‌عیده‌ی، وه‌ختێ‌ خوه‌ ب پرتووكه‌كێ‌ ڤه‌ ده‌رباز بكه‌.
  • كافائینی ب شه‌ێ‌ نه‌ڤه‌خوو، چونكو ئه‌و دێ‌ شه‌ڤا ته‌ درێژ كه‌ت و حه‌زا ته‌ بو خوارنێ‌ زێده‌كه‌ت.
  • گه‌له‌ك خوارنێ‌ نه‌خوو، چه‌ند خوارنا ته‌ كێمتر بیت، دلێ‌ ته‌ دێ‌ كێمتر چیته‌ خوارنێ‌.
  • شرینیان و برنجی و مه‌عكه‌رونا ژی ژ خوه‌ دوور بكه‌، چونكو دبنه‌ ئه‌گه‌رێ‌ قه‌له‌وبوونێ‌.
  • هه‌كه‌ تو خوارنێ‌ باش بجوی، دێ‌ زووتر تێربی.
  • ژێده‌رێن خوارنێ‌ یێن پێدڤی بو له‌شێ‌ ته‌ وه‌كو روین و كاربوهیدر و شه‌كرێ‌ ره‌نگا و ره‌نگ بكه‌ و ل دووڤ پێدڤیا له‌شێ‌ خوه‌ بخوو.
  • بلا خوارنا ساخله‌م د سه‌لاجا مالێ‌ دا بیت، هه‌كه‌ تو دره‌نگی شه‌ڤ برسی بووی، ئه‌و برسیبوون تشته‌كێ‌ ده‌روونی یه‌ و خوارن چاره‌سه‌ری نینه‌.

 

5

دهۆك، له‌زگین جوقی:

تایبه‌تمه‌نده‌كێ‌ نه‌خۆشیێن ده‌روونی ل دهۆكێ‌ دیاركركو نه‌خۆشیه‌كا ده‌روونی یا دومدرێژه‌ هه‌تا هه‌تایێ‌ نه‌خۆش پێدڤی ب روه‌رگرتنا چاره‌سه‌ریێ‌ دبیت كو ڤێ‌ نه‌خۆشی هنده‌ك نیشان هه‌نه‌ ده‌مێ‌ نه‌خۆش دهێته‌ ل ده‌ڤ نوشدارێ‌ دبێژیت ئه‌ز نه‌یێ‌ نه‌ساخم یێ‌ دروستم.

نوزاد صالح، تایبه‌تمه‌ندێ‌ نه‌خۆشێن ده‌روونێ‌ ل دهۆكێ‌ دیاركركو ئێك ژ نیشانێن ڤێ‌ نه‌خۆشیێ‌ ئه‌وه‌ (هه‌لوه‌سه‌) هه‌یه‌ كو ده‌مێ‌ دیتن یان گوهلێبوون یان بێهنكرن یان ده‌ستكرنا مرۆڤی ئێك ڤان تشتان تێك بچیت دبیته‌ (هه‌لوه‌سه‌) دێ‌ نه‌خۆش بێژیت كه‌سه‌ك یێ‌ روونشتیه‌ وجلكێن وی د سۆرن، به‌لێ‌ دراستی دا چو كه‌سێن روونشتی و جلك سۆر ل وی جهی نینن، به‌لێ‌ نه‌خۆش دبینیت وه‌سا دبێژیت ئه‌م دبێژینێ‌ (هه‌لوه‌سه‌) كو نه‌خۆش تشته‌كی دبینت لێ‌ د كه‌تواری دا ئه‌و تشت نینه‌، یان دێ‌ نه‌خۆش بێژیت ده‌نگ یێ‌ دهێته‌ كرن كه‌سه‌ك یێ‌ دبێژیته‌ من تو مرۆڤه‌كێ‌ نه‌باشی ئه‌و ده‌نگ بتنێ‌ دهێته‌ وی نه‌خۆشی، هه‌روه‌سا نه‌خۆش گه‌له‌ك هزرێن خه‌له‌ت دكه‌ت .

تایبه‌تمه‌ندێ‌ نه‌خۆشێن ده‌روونی گۆتژی: نه‌خۆش وه‌سا هزردكه‌ت هه‌موو خه‌لك دژی وی كار دكه‌ن هه‌تا وه‌سا هزر دكه‌ت دایك وبابێن وی دژی وی كار دكه‌ن، هه‌روه‌سا ئێك ژ نیشانێن دی یێن ڤێ‌ نه‌خۆشیێ‌ ئه‌وه‌ دبێژنێ‌ سلوكێ‌ نه‌رێكخستی، ئه‌وژی نه‌خۆش دبیت بچیته‌ سه‌ر جادێ‌ وجلكێن خوه‌ بێخیت، ئانكو ره‌فتاره‌كا نه‌ نورمال دكه‌ت هه‌تا ئێك ژ نیشانێن ڤێ‌ نه‌خۆشیێ‌ ئه‌و ئاخفتێن نه‌رێكخستی یان نه‌خۆش ئاخفتنێن گه‌له‌ك غه‌ریب دكه‌ت، هنده‌ك جاران نه‌خۆش دێ‌ وه‌سا ئاخڤیت كه‌س تێناگه‌هیت ئه‌ڤ نه‌خۆشه‌ هه‌كه‌ بۆ ده‌مێ‌ شه‌ش هه‌یڤان بمینن ونه‌هێنه‌ چاره‌سه‌ركرن ره‌وشا وان خراپتر لێ‌ دهێت، گه‌له‌ك جاران خه‌لك دبێژیت كه‌سه‌كێ‌ شێته‌ و های ژخوه‌ نینه‌ ئه‌و ئه‌ڤ نه‌خۆشه‌ یێن هاتینه‌ پشتگوه هاڤێتن و نه‌هاتینه‌ چاره‌سه‌ركرن ماینه‌ سه‌ر جاده‌یان هه‌تا ره‌وشا وان وه‌سا تێكچوویی ئه‌ڤ نه‌خۆشه‌ دڤێت زوو چاره‌سه‌ریا خوه‌ بكه‌ت هه‌كه‌ چاره‌سه‌ریێ‌ وه‌رنه‌گریت دێ‌ ره‌وشا وی گه‌له‌ك خراب بیت.

د. نوزاد صالح، ئه‌وژی خۆیاكر كو سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل ڤان نه‌خۆشان د مالێ‌ دا یا ب زه‌حمه‌ته‌ هه‌تا ئه‌و مال شه‌رم دكه‌ت و دێ‌ نه‌خۆشی هێلنه‌ د ژووره‌كێ‌ دا ناهێلن ده‌ركه‌ڤیت وچاره‌سه‌ریا وی ناكه‌ن، ئه‌م دبێژینه‌ نه‌خۆشی باشتره‌ كه‌سه‌ك ژخێزانا وی دگه‌لدا بیت، ده‌مێ‌ قه‌ستا نوشداری دكه‌ت، داكو بۆ وی شروڤه‌ بكه‌ن ئه‌ڤ نه‌خۆشیه‌ چیه‌ و چاره‌سه‌ریا دروست یا نه‌خۆشی بهێـته‌كرن، چونكو هه‌كه‌ ب دروستاهێ‌ چاره‌سه‌ریێ‌ وه‌نه‌رگریت دێ‌ ره‌وشا وی دژوارترلێ‌ هێت.

تایبه‌تمه‌ندێ‌ نه‌خۆشیت ده‌روونی ئاشكه‌را كر كو ل دووڤ ڤه‌كۆلینێن هاتینه‌ كرن هه‌ر 100 كه‌سان ئێك تووشی ڤێ‌ نه‌خۆشیێ‌ دبیت.

11

ئه‌ڤرۆ، سولین ئیبراهیم سمو:

گه‌له‌ك جورێن به‌ركا هه‌نه‌ ژ هه‌میا گرنگتر ئه‌ون یێن مادا كالسیومی دگه‌ل هه‌ی ئه‌وژی 75%تا85% ژجورێن به‌ركا كالسیوم یێ‌ دناڤدا هه‌ی و مه‌یێن هه‌ین كێمتر ئه‌م دبێژینێ‌ یوریك ئه‌سید ئه‌وێن ترشاتیا یوریك زێده‌دبیت ب تایبه‌ت ئه‌وێن نه‌خۆشێن (دا‌و الملوك)هه‌ی، هنده‌ك جورێن دی یێن به‌ركایێن هه‌ین تایبه‌ت گرێدانه‌ك ب ئاریشێن خوینێ‌ ڤه‌ هه‌یه‌ و هنده‌ك ماددێ‌ (سستین) زێده‌دبیت دگه‌ل میزێ‌ و خوینێ‌ دبێژنێ‌ (سستین ستون) و گوت: به‌رك بو هه‌موو ته‌مه‌نا چێدبن به‌لێ‌ ژته‌مه‌نێ‌ 25 تا30 ێ‌ پترن ژته‌مه‌نێن بچووكتر، هنده‌ك ئاریشه‌یێن هه‌ین دناف خوینێ‌ دا هنده‌ (ترسباتا ) چێدكه‌ن، و به‌رك چێدبن و هنده‌ك جارا به‌رك بو ته‌مه‌نێ‌ هه‌یڤه‌كێ‌ ژی چێدبن  و هنده‌ك زاروكێن 4تا5 سالی ئاریشێن زكماكی دناڤا گولچیسكێ‌ دا چ جهه‌ك ته‌نگ بیت یان كیسكه‌ك هه‌بیت گولچیسك كارێ‌ خوه‌ نه‌كه‌ت یانژی خوین یادروست نه‌بیت هنده‌ك دبێژنێ‌ (میتابولیك دزیز).

د.خالص صه‌بری، دیاركر، نیشانێن به‌ركا گه‌له‌كن جار نه‌خوش دێ‌ هێن بێژن هه‌ودانا میزه‌رۆیێ‌ من یا هه‌ی و هندی چاره‌سه‌ریا وه‌ردگرم بو هه‌یڤه‌كێ‌ یان دو هه‌یڤا و جاره‌كا دی ئه‌و هه‌ودان دزڤریته‌ڤه‌، ئێك ژوان ئه‌گه‌ران به‌ركه‌ ئه‌گه‌ر سونه‌ر یان تیشكه‌كێ‌ چێكه‌ن دێ‌ زانن به‌رك یێ‌ هه‌ی هنده‌ك جاران ژی دێ‌ ره‌نگێ‌ میزێ‌ هێته‌ گوهورین ب تایبه‌ت هه‌كه‌ به‌رك بهێته‌ دحالبی یان گولچیسكێ‌ دا هنده‌ك برینداریێ‌ چێدكه‌ت و دێ‌ خوین دگه‌ل میزێ‌ هێت به‌لكی نه‌خوش خوینێ‌ نابینیت به‌س دێ‌ بینیت ره‌نگێ‌ میزێ‌ یا سۆر بووی یان یا شێلی یه‌، ئه‌و ئێك ژنیشانایه‌ و به‌رك هه‌كه‌ د گولچیسكێ‌ دابیت ئێشانا وێ‌ یا زور نینه‌ ئه‌و ئێشانا هه‌بیت ژی دێ‌ كه‌ڤیته‌ ته‌نشتێ‌ دا چ یاراستێ‌ بیت یان چه‌پێ‌ و هنده‌ك جارا هه‌ردو ته‌نشت دئێشن و به‌رك تێدا چێدبن و گۆت: ده‌مێ‌ به‌رك ژگولچیسكێ‌ بهێته‌ د حالبی دا ل وێرێ‌ رێكا ده‌ركه‌فتنا میزێ‌ قفل دكه‌ت، ئێشانه‌كا دژوار دێ‌ چێبیت، چ كه‌س نه‌شێن خوه‌ ل به‌ر بگرن، هنده‌ك ژ نیشانێن دی یێن به‌ركی ئه‌وه‌ گه‌له‌ك چوونا ده‌ستئاڤێ‌ یان كێم چوونا ده‌ستئاڤێ‌  و ئه‌ف نیشانه‌ دبنه‌ ئه‌گه‌رێ‌ لاوازبوونا گولچیسكان، هوسا دێ‌ نه‌خوش لاواز بیت و نه‌شێت خوارنێ‌ بخۆت، دیاركرنا به‌ركی ل ده‌ف نه‌خوشی ب پشكنینا میزێ‌ ئه‌گه‌ر هه‌ودانه‌ك هه‌بیت دیاردبیت و پشكنیناسونه‌رێ‌  به‌رك95%دیاردبیت و پشكنینا میفراسێ‌ هه‌موو جورێن به‌ركا دیاردكه‌ت.

د.خالص صبری گۆت: چاره‌سه‌ریا به‌ركان یا ب زه‌حمه‌ت نینه‌، هندی نه‌خوش زوو سه‌ره‌دانا نوشداره‌كێ‌ تایبه‌تمه‌ند بكه‌ت و به‌رك هه‌بیت و به‌رك گه‌له‌كێ‌ یێ‌ بچووك بیت دێ‌ ب چاره‌سه‌ریێن بچووك هێته‌ چاره‌سه‌ركرن و به‌رك نامینیت، دبیت ب جوره‌كێ‌ وه‌رزشێ‌ یان گه‌له‌ك ڤه‌خوارنا ئاڤێ‌  به‌ركی نه‌هێلیت و ئه‌گه‌ر به‌رك ژ 5ملیما زێده‌تر بیت و دناڤ گولچیسكێ‌ یان حالبی دابن دشێن ب رێكا لێزه‌ری ژناف ببه‌ین، و گۆتژی: نوكه‌ هه‌موو ئامیر دبه‌رده‌ستن  بو نه‌هێلانا به‌ركی ئه‌و نشته‌رگه‌ریێن به‌ری نوكه‌ دهاتنه‌كرن و گولچیسك دهاته‌ ڤه‌كرن نه‌مایه‌، خوپاراستن ژبه‌ركی گه‌له‌ك ڤه‌خوارنا ئاڤێ‌ یافه‌ره‌ ژبو دووركه‌تن ژنه‌خوشیا به‌ركا دیاركرنا ره‌نگێ‌ میزێ‌ ئه‌گه‌ر یا تاری بیت و یازه‌ر بیت ئه‌و پێدڤی ب هێشتا ئاڤێ‌ یه‌، ره‌نگێ‌ میزێ‌ ئه‌گه‌ر یا زه‌لال بیت یان زه‌ره‌كێ‌ كێم بیت ئه‌و یانورماله‌.

ل دووماهیێ‌ د.خالص صبری هه‌سنی  تایبه‌تمه‌ندێ‌ نشته‌رگه‌رێ‌ گولچیسكا  گوت: ئاڤا له‌یمونێ‌ گه‌له‌ك یا باشه‌ بهێته‌ ڤه‌خوارن دا به‌رك چێنه‌بن، وه‌رزش ژباشترین چاره‌سه‌ریایه‌ بو به‌ركی وه‌كی حه‌بلانێ‌ ئانكو خو هه‌لاڤێتن یان چوناسه‌رده‌ره‌جكا ژباشترین ته‌مرینایه‌ بو نه‌هێلانا به‌ركی وماددا پروتینی، وگوتژی: سویراتیێ‌ یاكێم بیت ئه‌گه‌ر به‌رك هه‌بیت، ژهه‌میان باشتر بونه‌هێلانا به‌ركی  هندی نیشانه‌كێ‌ ژیێن مه‌دیاركری ل ده‌ف نه‌خوشی هه‌بیت ب زووترین ده‌م ل ده‌ف نوشداره‌كێ‌ تایبه‌تمه‌ند چاره‌سه‌ریێ‌ وه‌رگریت.

35

ئه‌ڤرۆ، كاوین:

سه‌مای ژیان، كورته‌ فلمه‌كه‌ ژلایێ‌ ده‌رهێنه‌ر(ڤیان مایی) ڤه‌ هاتیه‌ چێكرن، ستافێ‌ فلمی ژ هه‌رچار پارچێن كوردستانێ‌ یه‌، ل وه‌لاتێ‌ ئه‌لمانیا هاتیه‌ وێنه‌كرن، شرین قۆره‌یشی و په‌سار هه‌ركی ئه‌كته‌رێن سه‌ره‌كی یێن كورته‌ فلمی نه‌.

ڤیانێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ دیاركر كو ده‌مێ‌ كورته‌ فلمی بتنێ‌ شه‌ش خوله‌كن و ئه‌وێ‌ و برایێ‌ وێ‌ كار ل سه‌ر چیرۆكا فلمی كریه‌، و د ناڤه‌رۆكا وی دا ئه‌م نه‌چووینه‌ دناڤ ژیانا كوردی یا دناڤ شكه‌فت و ئه‌ڤین و حه‌زان دا، به‌لكو ئه‌م چووینه‌ دناڤ راستیان دا و د گه‌ له‌ك كارێن من دا ژن بوویه‌ قوربان لێ‌ من زه‌لام ژی كریه‌ قوربان و ئه‌ڤی فلمی  پشكداری د گه‌له‌ك فلمه‌ فیسته‌ڤالان دا كریه‌، ژوانا ل وه‌لاتێ‌ سویدێ‌.

18

دهۆك، هه‌رهین محه‌مه‌د:

كۆچه‌ر شه‌رڤان، سترانبێژێ‌ گه‌نجێ‌ باكۆرێ‌ كوردستانێ‌،   د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر كو به‌ری هه‌یامه‌كێ‌ وی نووترین كلیپا خوه‌ ب ناڤێ‌ (دونیا) به‌لاڤكر، مۆزیكا وێ‌ سینان بولۆ و وێنه‌كرن و ده‌رهێنان و مۆنتاژ هه‌ژار دهۆكی یه‌.

كۆچه‌ری گۆت: كلیپا دونیا هونه‌رمه‌ندان ته‌حسین تاهای و  ئه‌رده‌وان زاخۆیی ل روونشته‌كێ‌ گوتبوو، ژبه‌رخۆشیا ده‌نگێ‌ وان من ڤیا كلیپ بكه‌م و سترانا دبێژم ژ بۆ خزمه‌تا خه‌لكی و ده‌نگێ‌ خوه‌ ب گه‌هینه‌مه‌ وان و گوهداریا سترانێن من بكه‌ن، نه‌ كو ژبۆ ب ده‌ستڤه‌ ئینانا پاران یان به‌رنیاس بوونێ‌ ده‌نگێ‌ خۆش و كارێن جوان مرۆڤی به‌رنیاس دكه‌ن نه‌كو مرۆڤ خوه‌ به‌رنیاس دكه‌ت

ل دووماهیێ‌ گۆت:  گه‌له‌ك هونه‌رمه‌ند هه‌نه‌ و داخبارێ‌ وانم وه‌كو (ته‌حسین تاها و و ئه‌رده‌وان زاخۆیی و شڤان په‌روه‌ر) و حه‌ز دكه‌م كلیپه‌كێ‌ ل گه‌ل هونه‌رمه‌ند شڤان په‌روه‌ر چێكه‌م، دیسان من حه‌زدكر سترانا (تۆ خه‌ون بووی هه‌موو گاڤا) یا هونه‌رمه‌ند ته‌حسین تاهای یا من با و من گۆتبا، چونكو سترانه‌كه‌ هندی كه‌ڤن بیت خۆشتر لێ‌ دهێت و نامریت.

12

ئه‌ڤرۆ، كاوین جیهاد ته‌حلاڤی:

رائید و عه‌بۆ، دو سترانبێژێن كوردێن ئێزدی نه‌، ل ڤێ‌ دووماهیێ‌ دو كلیپێن نوو به‌لاڤكرینه‌ و د هه‌ردو كلیپان دا به‌حسێ‌ وان نه‌هامه‌تی و كاره‌ساتان كریه‌ ئه‌وێن ب سه‌رێ‌ كوردێن ئێزدی هاتین.

رائید به‌حسێ‌ وێ‌ چه‌ندێ‌ دكه‌ت كو ئه‌ڤ ئه‌ڤ به‌رهه‌مه‌ ژ كارێ‌ وان یێن نوویه‌ و به‌رهه‌مێ‌ ئێكێ‌ ب ناڤێ‌ بۆته‌ بتنێ‌ یه‌ كو ل سه‌ر تایبه‌تمه‌ندیا گوندێ‌ خه‌تارێ‌ یه‌، كو ژ په‌یڤ و ئاوازێن هه‌ر دو سترانبێژانه‌ و ستران ژلایێ‌ وی و عه‌بۆی ڤه‌ هاتیه‌ گۆتن، دسترانێ‌ دا به‌حسێ‌ جوانی و عه‌شق و ئه‌ڤینی و دابونه‌ریتێن پیرۆزێن ئێزدیان دكه‌ت، و كلیپا (تك تكا دلی) بتنێ‌ ژ لایێ‌ وی ڤه‌ هاتیه‌ گۆتن، و ب گۆتنا وی ڤێ‌ سترانێ‌ گه‌له‌ك تایبه‌تمه‌ندیا خوه‌ هه‌یه‌.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com