ئه‌ڤرۆ، سالار محه‌مه‌د دۆسكی:

رێڤه‌به‌رێ‌ بانكا خانوبه‌ران ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ ئاشكراكر كو پتریا وه‌لاتیێن گوندان قه‌رێن خانووبه‌ران ل سه‌ر مۆچێن خوه‌ گرێداینه‌ و نوكه‌ قه‌ر ژێ‌ ناهێنه‌ وه‌رگرتن، ژ 2014 هه‌تا نوكه‌ ب تنێ‌ 7% خه‌لكی قه‌رێن خوه‌ ڤه‌گه‌راندینه‌ و گۆت: زێده‌تر خه‌لكێ‌ باژێران پابه‌ندن ب ڤه‌گه‌راندنا قه‌رێن خوه‌ ژ گوندان، 80% ژ خه‌لكێ‌ گوندان ئه‌وێ، قه‌ر وه‌رگرتین هاڤێتنه‌ سه‌ر مۆچێ‌ خوه‌ نوكه‌ ئه‌و ژی راوستیاینه‌، ب تنێ‌ خه‌لكێ‌ گوندان كفاله‌ت دروستكرن، چونكو چ سه‌نه‌د و تاپۆ نه‌بوو و پشتی هاڤێینه‌ سه‌ر مۆچێ‌ خوه‌ كێشه‌ چاره‌سه‌ربووین و گۆت: هه‌كه‌ ئه‌و كه‌سێ‌ قه‌ر وه‌رگرتی شه‌هیدێ‌ شه‌رێ‌ داعش بیت دهێته‌ ئازاكرن ژ زڤراندنا قه‌ران و چه‌ند پاران ل سه‌ر بیت دهێته‌ ئازاكرن.

جه‌میل ئیسماعیل مه‌عروف، رێڤه‌به‌رێ‌ بانكا خانوبه‌ران ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بانكێن خانووبه‌ران ل دهۆك، زاخۆ، ئامێدی، شێخان هه‌نه‌ و ژ سالا 2008 هه‌تا 2014 حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ قه‌ر بۆ ئاڤاكرنا یه‌كیێن ئاكنجیبوونێ‌ داینه‌ وه‌لاتیان و ل گه‌ل دروستبوونا شه‌رێ‌ داعش قه‌رێن مه‌ بۆ خه‌لكی راوستیاینه‌ و نوكه‌ ب تنێ‌ رادبین ب كومكرنا وی قه‌رێ‌ ل سه‌ر وه‌لاتیان هاتیه‌ به‌لاڤه‌كرن    و هه‌تا نوكه‌ ب تنێ‌ 7% ژ وی پارێ‌ حوكمه‌تێ‌ ب قه‌ر دایه‌ خه‌لكی بۆ بانكان هاتیه‌ ڤه‌گه‌راندن.

رێڤه‌به‌رێ‌ بانكا خانوبه‌ران ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ گۆت: ده‌مێ‌ قه‌ر هاتینه‌دان بۆ ئاڤاكرنا خانیان ل سه‌ر دو پیڤه‌ران بوو بۆ باژێران 20 ملیون دینار و بۆ گوندان 25 ملیون دینار دهاتنه‌ دان، یا گوندان زێده‌تر بوو، چونكو ئه‌و كرێكارێ‌ دچوونه‌ گوندان گرانتر بوو و دیسا ئه‌و كه‌رستێن ئاڤاهیان ژی گرانتر بوون ژ باژێری هه‌تا دگه‌هشته‌ گوندی و پتریا خه‌لكێ‌ گوندان پێشمه‌رگه‌نه‌ و ژ شه‌رێ‌ داعش هه‌تا نوكه‌ وه‌ك هاریكاری بۆ پێشمه‌رگه‌ی هه‌ر كه‌سه‌كێ‌ ئازاد و دشیا بێخیته‌ سه‌ر مۆچێ‌ خوه‌ و نوكه‌ ژێ‌ ناهێته‌ برین.

خویاژی كر، زێده‌تر خه‌لكێ‌ باژێران پابه‌ندن ب ڤه‌گه‌راندنا قه‌رێن خوه‌ ژ گوندان، 80% ژ خه‌لكێ‌ گوندان ئه‌وێ، قه‌ر وه‌رگرتین هاڤێتنه‌ سه‌ر مۆچێ‌ خوه‌ نوكه‌ ئه‌و ژی راوستیاینه‌، ب تنێ‌ خه‌لكێ‌ گوندان كفاله‌ت دروستكرن چنكو چ سه‌نه‌د و تاپۆ نه‌بوو و پشتی هاڤێینه‌ سه‌ر مۆچێ‌ خوه‌ كێشه‌ چاره‌سه‌ربووین و گۆت: هه‌كه‌ ئه‌و كه‌سێ‌ قه‌ر وه‌رگرتی شه‌هیدێ‌ شه‌رێ‌ داعش بیت دهێته‌ ئازاكرن ژ زڤراندنا قه‌ران و چه‌ند پاران ل سه‌ر بیت دهێته‌ ئازاكرن.

رێڤه‌به‌رێ‌ بانكا خانوبه‌ران ئه‌و ژی گۆت: پتریا قه‌رێن ل سه‌ر خه‌لكێ‌ گوندان هاتینه‌ به‌لاڤكرن حوكمه‌تێ‌ هاریكاری بۆ كر و هه‌ر كه‌سه‌كێ‌ ئازاد بوو وی قه‌ری ب هاڤێته‌ سه‌ر مۆچێ‌ خوه‌ یێ‌ هه‌یڤانه‌ و پتریا خه‌لكی دانایه‌ سه‌ر مۆچێن خوه‌ و نوكه‌ ئه‌و قه‌ر ژێ‌ ناهێته‌ برین ژ به‌ركێشێن ئابووری و ئه‌ڤێ‌ ژی كارتێكرن ل سه‌ر داهاتێ‌ مه‌كریه‌، چونكو كاودانێن ئابووری نه‌ د دروستن خه‌لك لده‌مێ‌ خوه‌ دا قه‌را ناڤه‌گه‌رینیت و ئالۆزی په‌یدا بووینه‌ و كار وه‌كی به‌رێ‌ نه‌ماینه‌ و ب هه‌می رێكا هاریكاریا خه‌لكێ‌ خوه‌ دكه‌ین.

ل دور رێنمایێن نوو ژی، ناڤبری گۆت: ژ هه‌یڤا حه‌فتا سالا بووری هه‌تا 30/6/2021 رێنمایێن نوو ل سه‌ر وه‌رگرتنا قه‌ران ژ وه‌لاتیان هاتبوون و هه‌ر كه‌سه‌كێ‌ قه‌رێ‌ خوه‌ دابا 15% دهاته‌ ئازاكرن و بۆ نموونه‌ هه‌كه‌ ئێكی 20 ملیون وه‌رگرتبان و هه‌می ل سه‌ر ئێك ئینابا 3 ملیون دیناران دهاته‌ ئازاكرن و گه‌له‌ك هه‌نه‌ ئه‌ڤه‌ چه‌ندین ساله‌ قه‌رێن خوه‌ نه‌داینه‌ و ئه‌گه‌ر ئه‌و ژی هاتبا هاریكاری بۆ دهاته‌كرن و خه‌لكی مفا ژڤێ‌ رێنمایێ‌ وه‌رگرتن.

ئه‌و ژی گۆت: هه‌ر كه‌سه‌كێ‌ قه‌ر وه‌رگرت بیت دڤێت وی پاره‌ی هه‌موویێ‌ ڤه‌گه‌رینیت هه‌كه‌ هات و خانیێ‌ خوه‌ ب فرۆشیت، چونكو ئه‌و خانی ناهێته‌ ڤه‌گوهاستن بۆ سه‌ر وی كه‌سێ‌ دكریت و دیسا ئه‌و 15% یا بۆ دهاته‌ هێلان ژی نه‌مایه‌ ژ 30/6 وه‌ره‌ و دسا ئه‌ف پارێ‌ دهاته‌دان بۆ خه‌لكی ژی هه‌ر وه‌كی پێشتر چه‌ند مه‌ دانیێ‌ مه‌ هند ڤه‌دگه‌راندن و مه‌ داخازا زێده‌تر نه‌كریه‌ و ژ رۆژا مه‌ قست دایه‌ وه‌لاتیان چو ساله‌كا دی ل وێ‌ مێژوویێ‌ مه‌ داخازا قسته‌كی كربیت و هه‌كه‌ قستێ‌ خوه‌ ل ده‌مێ‌ وی نه‌ئینا سزادان دچیته‌ سه‌ر بۆ هه‌ر رۆژه‌كێ‌ 500 دینار دچنه‌ سه‌ر..

ل دور دانا قستا ژی، رێڤه‌به‌رێ‌ بانكا خانوبه‌ران گۆت: ل ده‌سپێكێ‌ 9 بۆ 12 ملیون دیناران دهاتنه‌دان و دووڤ دا بوونه‌ 15 و دووڤ دا 20 هه‌تا 25 و چه‌ند پاره‌ زێده‌ دبوو حوكمه‌تێ‌ ژی پارێ‌ قه‌ران زێده‌كرن.

ئه‌و ژی گۆت: دانا قه‌ران بۆ خه‌لكێ‌ گوندان پیچه‌كێ‌ یا بزحمه‌ت بوو چنكو چ بنیات نه‌بوو، هه‌می ب هیڤیا موختاری ڤه‌ بوو  چو سه‌نه‌د و تاپۆ نه‌بوو و گه‌له‌ك جاران كێشه‌ دروست بوون و تایبه‌ت وه‌رزێ‌ زڤستانێ‌ كه‌سه‌ك نه‌شیا بچیته‌ گوندان و بتنێ‌ هه‌یڤێ‌ دو جاران سه‌ردان هه‌بوون، هه‌ر هه‌می زانیاری دكه‌تنه‌ سه‌ر ملێن موختاری و چ راست و دروست چنكو مه‌ زانیاری ل سه‌ر گوندان نین و بتنێ‌ 15 رۆژان ل ناحیێ‌ دهاته‌راگه‌هان كو داخاز قه‌ری كریه‌ و هه‌كه‌ چ خودان لێ‌ په‌یدا نه‌بانه‌ داهێته‌ ره‌وانه‌كرن و دا قه‌ری ده‌ینێ‌.

ناڤبری گۆت: حوكمه‌تێ‌ گه‌له‌ك هاریكاریا خه‌لكی كر ئه‌ڤان كاودان ل سه‌ر ڤه‌گه‌راندنا قه‌ران و به‌رامبه‌ر هه‌ر خه‌لكی نینه‌، چونكو هه‌كه‌ هه‌بان دا قه‌رێن خوه‌ ڤه‌گه‌رینن.

ئاكرێ‌، ره‌مه‌زان هه‌رنی:

ده‌مه‌كه‌ وه‌لاتیێن سنووری قه‌زا ئاكرێ‌ و ناحیه‌و گوندێن ده‌ردوور چاڤه‌رێ‌ ته‌مامبوونا پرۆژێ‌ ستراتیژیێ‌ ئاڤا ئاكرێ‌ دكه‌ن كۆ ژ زێێ‌ قه‌ندیل دهێته‌ راكێشان بۆ ئاكرێ‌ و ده‌ردوورێن وێ،‌ به‌لێ‌ ده‌مێ‌ چه‌ندین سالایه‌ كار ل سه‌ر پرۆژه‌ی دهێته‌ كرن و نه‌هاتیه‌ ته‌مامكرن هه‌تا نوكه‌ سالا بۆری حوكمه‌تا هه‌رێمی كۆژمه‌یه‌ك مه‌زاختیه‌ بۆ ته‌مامبوونا پرۆژی مه‌زنێ‌ ئاڤا ئاكرێ‌ و نوكه‌ پرۆژه‌ ل قوناغا دووماهیێ‌ دایه‌ و چاڤه‌رێ‌ دهێته‌ كرن ئه‌ڤ ساله‌ بكه‌ڤیته‌ كاری و ئاڤ ل وی پرۆژه‌ی بهێته‌ دابه‌شكرن لسه‌ر وه‌لاتیێن سنوورێ‌ قه‌زا ئاكرێ‌.

عه‌زو عه‌زو، په‌یڤدارێ‌ رێڤه‌به‌ریا ئاڤا ئاكرێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ راگه‌هاند: ل سنورێ قه‌زا ئـاكرێ 268 گوند هه‌نه‌ و ئاریشا كێم ئاڤیێ یا هه‌ی ئه‌و ژی ژبه‌ر ژمارا زۆرا ئـاكنجیا و نه‌تمامبوونا پرۆژێ ئاڤێ یێ سه‌ره‌كی  قه‌ندیل ئاكرێ، سه‌نته‌رێ ئاكرێ ره‌وشا ئاڤێ یا خرابه‌ و ب تنێ‌ 48 ده‌مژمێرا دوو ده‌مژمێرا ئاڤ دهێته‌ دابه‌ش كرن، پرۆژێ ئاڤا ئاكرێ یێ‌ سه‌ره‌كی ژی دقوناغێن بجهئینانێ‌ دایه‌ هه‌تا نوكه‌ نیزیكی 70% ته‌مامبوویه‌.

گۆت ژی: كۆلانا بیرا به‌رپرسیاریه‌تا مه‌ نینه‌، وه‌ك رێڤه‌به‌ریا ئاڤا ئاكرێ ئه‌و پتر گرێدایه‌ ب هوبا ئاڤا ژێر زه‌ڤی ڤه‌، به‌لێ‌ وه‌كو دیار رێژه‌كا زۆرا بیرێن چاندنێ‌ هاتینه‌ كۆلان وئه‌ڤ یه‌ك ژی تاراده‌كی كارتێكرن ل بیرێن ئاڤا ڤه‌خارنێ كری یه‌ ل ده‌ڤه‌رێ‌.

خویاكر: د پلان دایه‌ چه‌ندین بیر بێنه‌ كۆلان و پروسێسا كرێ گرتنا تانكه‌را دووباره‌ بزڤریت و بۆ ڤێ چـه‌ندێ چه‌ندڤه‌ دیتنه‌ك ونڤیسار مه‌ ئاراسته‌ی جهێن بلند كرینه‌ و تێدا هژمارا گوند و گه‌ره‌كێن پێدڤی كۆ ئاڤ ب تانكه‌را بۆ بهێته‌ دابینكرن هاتینه‌ دیاركرن هه‌می لایه‌ن ژی هاتینه‌ ئاگه‌هداركرن كو ب زووترین ده‌م پروژێ سه‌ره‌كی و ستراتیژیێ‌ قه‌ندیل ئـاكرێ  بهێته‌ ته‌مامكرن.

ئاشكراكر: ئه‌ڤ ساله‌ هشكه‌سالیێ كارتێكرنه‌كا زۆر كریه‌ و گه‌له‌ك بیر و كانی هشك بوونه‌ و بوویه‌ ئه‌گه‌ر كێم ئاڤیێ چه‌ند جهێن جودا جودا ل سنورێ قه‌زا ئاكرێ، وه‌كو قوناغا ئێكێ حوكمه‌تێ‌ كوژمه‌كێ پاره‌ی مه‌زاختیه‌ بو رووبرووبوونا هشكه‌سالیێ د نوكه‌ دا چه‌ندین پرۆژه‌ل سنورێ قه‌زا ئاكرێ د وارێ بجهئینانێ دانه‌ وه‌ك قوناغا ئێكێ وه‌كو سه‌خبێكرنا پرۆژێ سه‌ره‌كی گرده‌سێن ئاكرێ و پروژێ ئاڤا باكرمان و كوڵانا شه‌ش بیرا و دانانا تۆرا ئاڤێ بۆ چه‌ند گه‌ره‌ك  و گوندا ل سنورێ قه‌زا ئاكرێ‌، حكومه‌تا هه‌رێمێ سوزدایه‌ قوناغا دووێ ژی كۆژمه‌كی پاره‌ی ته‌رخان بكه‌ت بۆ رووبرووبوونا هشكه‌سالیێ.

ناڤبری گۆت: به‌شه‌ك ژ وان پرۆژێن د قوناغا ئێكێ دا وه‌ك سه‌خبێركرنا پروژێ گردسێن ئاكرێ و كولانا بیرا گوندێ كوركا، كولانا بیرا گوندێ سماقوك، كولانا بیرا گوندێ چمه‌ سێل، كولانا بیرا گوندێ ساله‌یی، كولانا بیرا گه‌ره‌كا كوجینه‌، كولانا بیرا گوندێ بێناتا گه‌هاندنا كاره‌بێ بۆ بیرێن گه‌ره‌كا كوردستان، كوجینه‌ مه‌لا، كوجینه‌ حسن. ل سنوورێ‌ قه‌زا ئاكرێ‌.