NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

26

زنار تۆڤی:

هونه‌رمه‌ند شیار كیكی، خه‌لكێ‌ باژێرێ‌ سه‌رێ‌ كانیێ‌ یه‌ ل رۆژئاڤایێ‌ كوردستانێ‌ و نوكه‌ ل باژێرێ‌ قامیشلۆ دژیت، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دبێژیت: ئه‌و د ناڤ مالباته‌كا هونه‌ری دا مه‌زن بوویه‌، كو مامێ‌ وی و برایێن وی هه‌موو هونه‌رمه‌ندن، ئه‌و ژ وان فێری گۆتنا سترانان و مۆزیكێ‌ بوویه‌، هه‌روه‌سا ئه‌و پتر د وارێ‌ موزیكێ‌ دا كار دكه‌ت و ئه‌و ئامیرێ‌ سازێ‌ و جمبشێ‌ و عۆدێ‌ و باغله‌مێ‌ و كه‌مانێ‌ دژه‌نیت، ئه‌و پتر حه‌ز ژ ئامیرێ‌ باغله‌مێ‌ دكه‌ت و ژ هه‌موو ئامیرێن مۆزیكێ‌ ئه‌و وێ‌ پتر ب كار دئینیت.

ناڤهاتی گۆت ژی: نوكه‌ ئه‌و مژوولی تۆماركرنا سترانه‌كێ‌ یه‌ ب ناڤێ‌ ” كچا سه‌رێ‌ كانیێ‌ “، كو ئه‌ڤ سترانه‌ ژ په‌یڤێن ” ئاناهیتا سینۆ” یه‌، ئاوازا ڤێ‌ سترانێ‌ یا وی ب خوه‌یه‌، ل ڤان نێزیكان دێ‌ وێ‌ سترانێ‌ كلیپ كه‌ت و به‌لاڤ كه‌ت، دیسان ب ره‌نگه‌كێ‌ به‌رده‌وام ئه‌و د وارێ‌ مۆزیكێ‌ دا كار دكه‌ت و به‌رهه‌مان بۆ هونه‌رمه‌ندان چێدكه‌ت.

شیار هێشتا دبێژیت ژی: د نوكه‌ دا مۆزیكا كوردی ل رۆژئاڤایێ‌ كوردستانێ‌ یا به‌ر ب پاشڤه‌ دچیت، ئه‌ڤه‌ ژی ڤه‌دگه‌یت بۆ هندێ‌ كو چو پشته‌ڤانی كو مۆزیكژه‌نان و كارێن هونه‌ری نه‌هێته‌ كرن، له‌وما هونه‌رێ‌ مه‌ ژی كه‌فتیه‌ د ڤێ‌ ره‌وشا خراب و نه‌باش دا، هه‌روه‌سا ده‌مێ‌ فیسته‌ڤال و هه‌لكه‌فتێن نه‌ته‌وه‌یی ژی دهێنه‌ ئه‌نجامدان پشته‌ڤانی ل مۆزیكژه‌نان ناهێته‌ كرن، دیسان ئه‌و گه‌نجێن ژنوو سترانان دبێژن، هنده‌ك ژ وان په‌یڤێن نه‌ ژ هه‌ژی دكه‌نه‌ د ناڤ سترانێن خوه‌ دا و دبێژن، ئه‌ڤه‌ ژی وه‌دكه‌ت كو ئاستێ‌ سترانا كوردی ژی به‌ر ب خرابیێ‌ ڤه‌ بچیت، له‌وما دخوازم ئێدی گه‌نجێن مه‌ سترانا ب ره‌نگه‌كێ‌ باش بێژن و پتر خزمه‌تا هونه‌رێ‌ كوردی بكه‌ن.

هه‌روه‌سا ئه‌و ژی گۆت: ئه‌و باش دبینیت كو مۆزیكێن پۆپ و راپ و جۆرێن دیتر ژی یێن مۆزیكا بیانی د ناڤ مۆزیكا كوردی دا هه‌بن، به‌لێ‌ تام و روحیه‌تا مۆزیكا كوردی تێدا هه‌بیت، چونكی هه‌ر ئێك حه‌ز ژ جۆره‌كێ‌ مۆزیكێ‌ دكه‌ت و باشتر ئه‌ڤ جۆره‌ ژی د ناڤ مۆزیكا مه‌ دا هه‌بن.

37

دهۆك، هه‌رهین محه‌مه‌د:

ئیمان ده‌رباز، بێژه‌را ده‌نگو باسان ل كه‌نالێ‌ كوردستان24 ، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: راگه‌هاندنێ‌ هێزو حه‌زژێكرنا خه‌لكی دایه‌ من، من ژی جوداهیه‌ك دایه‌ راگه‌هاندنێ‌، چونكو من نه‌ڤێت بچمه‌ وی چارچۆڤه‌ی ئه‌ز به‌حسێ‌ خوه‌ بكه‌م و ده‌مێ‌ ل دهۆكێ‌ كچا راگه‌هاندكار ب ره‌نگه‌كێ‌ جوداتر ده‌ركه‌فتی ئیمان بوو ل وی ده‌می من جوداهیه‌ ئافراند ب وی َجوداهیێ‌ من باج دا و گران بوو هه‌تا كو خه‌لكی قه‌بولكری، به‌لێ‌ پشتی هوی ده‌می گه‌له‌ك كچێن وێره‌كترو زیره‌كتر ده‌ركه‌فتن و كو نوكه‌ ده‌مێ‌ وان نوكه‌ دبینم ب دنایه‌كێ‌ دلخۆش دبم، چونكو هه‌موو ده‌مان ل كوردستانێ‌ ل دهۆكێ‌ وه‌كو جڤاكه‌كێ‌ گرتی دبیت خێزان رێكێ‌ زێده‌ ناده‌نه‌ كچێن خوه‌ وه‌سان ناڤێ‌ خوه‌ ده‌رخستیه‌.

ئیمانێ‌ گۆت: راگه‌هاندكارێ‌ ب دروستی ئه‌وه‌ یێ‌ حه‌زژ كاری َخوه‌ بكه‌ن و نه‌وه‌كو پیشه‌ ته‌ماشه‌ بكه‌تێ‌ و هه‌كه‌ وه‌كو پیشه‌ ته‌ماشه‌ بكه‌تێ‌ و چاڤێ‌ وی لێ‌ بیت وه‌كو داهات ئه‌و هاریكاریا مرۆڤی ناكه‌ت بۆ راكرنا  ئاسته‌نگان، به‌لی َهه‌كه‌ مرۆڤ وه‌كو حه‌ز ته‌ماشه‌ بكه‌تێ‌ ل وی ده‌می مرۆڤ دشێنت جوداهیان ب ئافرینت و چ تشت نه‌شێن بنه‌ ئاسته‌نگ و هه‌تا كو رێڤه‌به‌رێ‌ مرۆڤی ژی ببیت.

ل دووماهیێ‌ گۆت: ئه‌ز تورا جڤاكی یا سناپی ب كاردینم، لێ‌ نامه‌ دگرتینه‌ كه‌س نه‌شێت ناما ب هنێریت، لێ‌ هنده‌ك جاران نامێن كچان بۆ من دهێن و دبێژنه‌ من تو هێزێ‌ د ده‌یه‌ مه‌ و بۆ من گه‌له‌ك خۆشه‌ هێزی و باوه‌ریێ‌ بده‌مه‌ كچان و حه‌زژێكرنا وان بۆ من هێزه‌ و من پێدڤی یا پێ‌ هه‌ی و راسته‌ خه‌لكا َدهۆكێ‌ مه‌ و نوكه‌ ل هه‌ولێرێ‌ دژیم، به‌لێ‌ ده‌مێ‌ دبینم خه‌لكێ‌ مه‌ پشته‌ڤانیا من دكه‌ن بۆ من هێزه‌كا مه‌زنه‌.

15

شاكر ئه‌تروشی:

خۆلقی سه‌بری حاجی، به‌رنیاس ب (خۆلقی ئه‌رگۆشی) كه‌سه‌كێ‌ ده‌ست ره‌نگینه‌ نوكه‌ ل باژێرێ‌ هه‌ولێر دژیت، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دبێژیت: ل سالا 1993 ل باژێرێ‌ ته‌هران پایته‌ختێ‌ وه‌لاتێ‌ ئیرانێ‌ ئه‌ز چوومه‌ به‌ر كارگه‌هه‌كا چێكرنا یاریێن زارۆیان من كاركر ومه‌ كه‌سایه‌تیێن فلم كارتۆنان چێدكرن و ژبه‌ركو ئه‌ز دیزاینه‌ر و درینكاره‌كێ‌ باش بووم هه‌ر زوو فێری وی كاری بووم و من ب خوه‌ كارگه‌هه‌ك بۆ خوه‌ ڤه‌كر و پتری (156) كه‌سان ل ده‌ف من كاردكرن و به‌رهه‌مێ‌ مه‌ ب باشی هاته‌ نیاسین و بكڕێن مه‌ د مشه‌بوون، ل سالا 1998 ل دووف داخوزا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ كو گۆتنه‌ من وه‌ره‌ ڤێ‌ كارگه‌هێ‌ ل كوردستانێ‌ ڤه‌ ئه‌م دێ‌ پشته‌ڤانیا ته‌كه‌ین، ئه‌ز هاتمه‌ هه‌ولێرێ‌ و مه‌ به‌رهه‌مێن خوه‌ ل د پێشلنگه‌هان دا نیشادان، پشتی ده‌مه‌كی پارچه‌كا عه‌ردی ل به‌حركێ‌ و هنده‌ك پاره‌ بۆ ئاڤاكرنا كارگه‌هێ‌ دانه‌ مه‌، لێ‌ مخابن كه‌سه‌كێ‌ دی حه‌زدكر ئه‌و كارگه‌ه بۆ وی بیت له‌ورا ئاسته‌نگ هاتنه‌ پێش و هه‌تا نوكه‌ ئه‌م نه‌شیاینه‌ ئاڤا بكه‌ین و هه‌كه‌ نوكه‌ ژی ده‌لیڤا ئاڤاكرنا كارگه‌هێ‌ بهێته‌ دان دێ‌ به‌رهه‌مه‌كێ‌ باش ب ناڤێ‌ كوردستانێ‌ چێكه‌ین، ئانكو ل شوونا وان یاریان یان له‌نگان بۆمه‌ ژ ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی بینن ئه‌م دێ‌ ل ڤێره‌ چێكه‌بن و ره‌وانه‌ی ده‌رڤه‌ی هه‌رێمێ‌ ژی كه‌ین.

ل دووماهیێ‌ گۆت: ل سالا 2003 ئه‌زچوومه‌ چه‌ند خۆلێن فێركرنا خوارنان و من خوارنگه‌هه‌ك بۆ خوه‌ ڤه‌كر، لێ‌ نوكه‌ وه‌ك شیفه‌كێ‌ تایبه‌ت كاردكه‌م.

22

بارزان، ره‌مه‌زان هه‌رنی:

سترانبێژ سه‌عید زێوه‌یی، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كه‌ درێژه‌ ئه‌ز سترانان دبێژم و نوكه‌ ستران بوویه‌ پشه‌كه‌كا گرنگ دژیانا مندا، سه‌ره‌رای كو كارێ‌ منێ‌ فه‌رمی پێشمه‌رگایه‌تیه‌، به‌لێ‌ من ده‌ست ژ سترانگوتنێ‌ به‌رنه‌دایه‌ و هه‌ر یێ‌ به‌رده‌ومم.

زێده‌تر گۆت: من هژماره‌كا به‌رهه‌مێن تۆماركری و كلیپ هه‌نه‌ ژبه‌ركو ئه‌ڤه‌ ده‌مه‌كێ‌ درێژه‌ ئه‌ز سترانان دبێژم به‌لێ‌ پشتی هاتنا كۆرۆنایێ‌ من چێكرنا كلیپان راگرتیه‌ ونوكه‌ بتنێ‌ سترانان تۆماردكه‌م، به‌لێ‌ مخابن وه‌كو پێدڤی هاریكاریا سترانبێژان بۆ چێكرنا به‌رهه‌مان ناهێته‌ كرن و ئه‌و به‌رهه‌مێن من چێكرین ژی هه‌موو ل سه‌ر ئه‌ركێ‌ من بووینه‌ و ئه‌ز ناچمه‌ ده‌هواتان ژی له‌ورا وه‌ك هونه‌ر چو داهات بۆ من ژێ‌ ناهێت و گه‌له‌ك حه‌ز ژ ژه‌نینا ئامێرێ‌ سازێ‌ دكه‌م و به‌رده‌وام ل گه‌ل سترانێن خوه‌ دژه‌نم ژبه‌ركو گرنگه‌ سترانبێژ بزانیت ئامێریه‌كێ‌ مۆزیكێ‌ بژه‌نیت، بۆ زانین نوكه‌ دو ستران ل به‌رده‌ستێ‌ منن، به‌لێ‌ ژبه‌ر نه‌بوونا هاریكاریێ‌ نه‌شیایمه‌ ب دووماهی بینم كو من پێدڤی ب كامیرێ‌ و ستۆدیۆیێ‌ هه‌یه‌ ئه‌و ژی پێدڤی ب پاره‌یه‌ هه‌كه‌ نه‌بوون دێ‌ نه‌چار بم ب ره‌نگه‌كێ‌ نۆرمال تۆماركه‌م بێ‌ كلیپ.

13

زنار تۆڤی:

مۆزیكژه‌ن ئالان محه‌مه‌د سه‌دیق، به‌رنیاس ب ئالان فلۆت، كو ل باژێرێ‌ سلێمانیێ‌ ژ دایكبوویه‌ و نوكه‌ ژی ل هه‌مان باژێر دژیت و ئه‌ندامێ‌ ئۆركێسترا وی باژێری یه‌ و ئه‌ندامێ‌ گرۆپێ‌ مۆزیكێ‌ یێ‌ سه‌هه‌نده‌، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دبێژیت: ئه‌ز ده‌رچوویێ‌ پشكا مۆزیكێ‌ یه‌ ل زانكۆیا سلێمانیێ‌، من ئامیرێ‌ فلۆتێ‌ هه‌لبژارتیه‌، چونكو حه‌زه‌كا تایبه‌ت ل سه‌ر ڤی ئامیرێ‌ هه‌وایی هه‌بوو، و  ئه‌ز حه‌ز دكه‌م ب ره‌نگه‌كێ‌ باشتر ڤی ئامیری بۆ خه‌لكێ‌ بده‌مه‌ نیاسین.

ناڤهاتی گۆت: ره‌نگڤه‌دانا هونه‌ری ب ره‌نگه‌كێ‌ ته‌مام ل سه‌ر جڤاكی هه‌یه‌ و دیسان یا جڤاكی ژی ل سه‌ر هونه‌ری هه‌یه‌، لێ‌ ژ ئه‌گه‌رێ‌ په‌یدابوونا كۆرۆنایێ‌ و قه‌یرانا دارایی كاریگه‌ریه‌كا مه‌زن ل سه‌ر هونه‌ری په‌یدا بوویه‌، ب تایبه‌تی ئه‌ڤ كاریگه‌ریه‌ ل مۆزیكێ‌ یا دیاره‌، هه‌ر چه‌نده‌ مۆزیك ل گه‌ل هه‌موو خۆشی و نه‌خۆشیێن جڤاكی یا به‌رده‌وامه‌، لێ‌ ئێدی وه‌كو به‌رێ‌ چالاكیێن هونه‌ری ناهێنه‌ ئه‌نجامدان و ئه‌ڤه‌ ده‌مێ‌ شه‌ش هه‌یڤانه‌ ئه‌ز ل گه‌ل گرۆپێ‌ سه‌هه‌ند یێ‌ مۆزیكێ‌ یێ‌ خوه‌ به‌رهه‌ڤ دكه‌ن بۆ ئه‌نجامدانا كۆنسێرته‌كێ‌ ل باژێرێ‌ سلێمانیێ‌، مه‌ ل به‌ره‌ ڤێ‌ كۆنسێرتا مۆزیكێ‌ ل پاركا هه‌واری شار ل شانۆیا رۆمانی ئه‌نجام بده‌ین، دابه‌شكرنا موزیكێ‌ ژ ئالیێ‌ ئه‌ندامێن ڤی گرۆپی ڤه‌ هاتییه‌ كرن، دیسان مه‌ ل به‌ره‌ ل ڤان نێزیكان هنده‌ك مۆزیكه‌ كلیپان ژی ب ئامیرێ‌ فلۆتێ‌ چێكه‌ین.

36

نیوار محه‌مه‌د سه‌لیم:

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی، مامۆستایێ‌ كولیژا ئابووری ل زانكۆیا دهۆك د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ به‌حس ل دو ته‌وه‌رێن گرنگ یێن ئابووری دكه‌ت كو هه‌ر ئێك ژ كه‌رتێ‌ پشت به‌ستنا حوكمه‌تێ‌ یه‌ ل سه‌ر كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌ ب تنێ‌ و زیانێن وێ‌ و دیسا بێ‌ كاری یا گه‌نجان و شێوازێ‌ خه‌له‌ت یێ‌ فێركرنا گه‌نجان. دده‌ته‌ زانین ژی كو دڤێت حوكمه‌ت و كه‌رتێ‌ تایبه‌ت وێ‌ هزرێ‌ بكه‌ن كا چاوان دێ‌ شێین پشت به‌ستنا خوه‌ ل سه‌ر كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌ كێم كه‌ین. هه‌ردیسان دبێژیت: مه‌ گه‌نج ب شێوازه‌كێ‌ خه‌له‌ت یێ‌ ب رێڤه‌ برین، ب رێیا فێركرنا بێ‌ زانست، یا مه‌ زێده‌تر مژوولكرنه‌ ژ فێركرنێ‌، خودان كاران ژی خودان باوه‌رنامه‌ نه‌ڤێن، ئه‌و دڤێن یێن كاری دزانن.

ئه‌ڤرۆ: ره‌وشا ئابووری ل هه‌رێما كوردستانێ‌ د چ ئاست دایه‌؟

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی: به‌ری بزانین كا بزاڤا ئابووری یا چاوایه‌، دڤێت ئه‌م فاكته‌رێن ئابوورێ‌ هه‌رێمێ‌ بزانین، ئابوورێ‌ هه‌رێمێ‌ چه‌ند كه‌رتان ب خوه‌ ڤه‌ دگریت؛ ستوونا هه‌ری مه‌زن یا كه‌رتێ‌ ئابوورێ‌ هه‌رێمێ‌ په‌ترۆله‌ كو پتریا داهاتێ‌ هه‌رێمێ‌ ژ وێرێ‌ دهێت و پاشان ژی خزمه‌تگۆزاری نه‌، خزمه‌تگۆزاریێن گشتی و یێن تایبه‌ت، یا دژی كه‌رتێن دژی پێشه‌سازی و چاندنن.

وه‌كو وان هه‌موو وه‌لاتێن پشت به‌ستنا وان ل سه‌ر په‌ترۆلێ، كه‌رتێن دی یێن ئابووری لاواز دبن ژ به‌ر كو داهاتێ‌ وه‌لاتیان ب رێیا خزمه‌تگۆزاریان و مووچان زێده‌ دبیت، ئانكو به‌رهه‌مێ‌ ماددی یێ‌ رێنجبه‌ریێ‌ نابیته‌ داهاتێ‌ خێزانان، ژ به‌ر هندێ‌ پێكهاتێ‌ ئابوورێ‌ هه‌رێمێ‌ ئه‌ڤ كێماسیه‌ یا تێدا، سه‌نگا مه‌زن یا ئابووری یا ل سه‌ر كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌.

گرنگیدانا ب كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌ و لاوازبوونا كه‌رتێن دی یێن ئابووری بوویه‌ ئه‌گه‌رێ‌ بێ كاریێ‌ و هه‌لاوسانێ‌. ژ به‌ر كو كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌ نه‌شێت گه‌له‌ك كه‌سان بده‌ته‌ كاری و دبیت كارمه‌ندێن وان تایبه‌تمه‌ند و ژ ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی بن، له‌ورا نه‌شێت رێژه‌كا باش یا هێزا كاری بۆ خوه‌ رابكێشیت، ب ره‌نگه‌كێ‌ نه‌یێ‌ ئێكسه‌ر ژی كارتێكرنێ‌ ل سه‌ر كه‌رتێن دی دكه‌ت ژ به‌ر كو په‌ترۆل بوویه‌ ژێده‌رێ‌ داهاتێ‌ هه‌موو كه‌سی ب هه‌موو ره‌نگێن خوه‌ ڤه‌، له‌ورا ئه‌ز دبینم كه‌رتێ‌ پێشه‌سازی و چاندنێ‌ و خزمه‌تگۆزاریێن گرێدایی ڤان هه‌ردو كه‌رتان دا، ب ره‌نگه‌كێ‌ ئه‌رێنی هه‌لسه‌نگینین دا كو بشێین گرنگیدانا كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌ ڤه‌گوهێزینه‌ ڤان كه‌رتێن دی.

ئه‌ڤرۆ: چ باشه‌ بهێته‌ كرن؟

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی: دڤێت ئه‌م فوكسا خوه‌ بێخینه‌ سه‌ر كه‌رتێ‌ چاندنێ‌، چونكو ژێده‌رێ‌ هه‌موو كه‌لوپه‌لێن ماددی یه‌، كه‌رتێ‌ پێشه‌سازی ژی گه‌له‌ك یێ‌ گرنگه‌ چونكو هه‌كه‌ به‌رهه‌مێ‌ چاندنێ‌ پێشه‌سازی نه‌كه‌ت جۆتیار مفای ژێ‌ وه‌رناگریت و رێژه‌كا باشتر یا خه‌لكی ژی نابنه‌ خودان كار.

كه‌رتێ‌ خزمه‌تگۆزاری ژی مه‌ دو جور یێن هه‌ین؛ خزمه‌تگۆزاریێن گشتی ئه‌ون یێن كو دبنه‌ ژێرخانا ئابووری وه‌كو رێ و پر و كاره‌ب و ئاڤ و ئالاڤێن گه‌هاندنێ‌، ئه‌ڤێ‌ گرنگیا خوه‌ یا هه‌یی به‌لێ‌ پرۆژه‌ ل سه‌ر د راوه‌ستیێن. مه‌ یێن هه‌ین ئه‌و خزمه‌تگۆزاریێن گرێدایی كه‌رتێ‌ چاندنێ‌ و پشته‌ڤانیا وی كه‌رتی دكه‌ن كو به‌نك و بیمه‌كرن و ئالاڤێن ته‌كنولۆژیایێ‌ و ژێرخانا ئه‌لكترۆنی و هه‌موو ئه‌و خزمه‌تێن هاریكاریا وه‌به‌رهێنه‌ران بكه‌ن.

هه‌تا ئه‌م ڤان بابه‌تا هه‌موویان هه‌لنه‌سه‌نگینین، ئه‌م نه‌شێین رێژه‌كێ‌ بدانین و هه‌لسه‌نگاندنا ئابوورا هه‌رێمێ‌ بكه‌ین، دڤێت پلانه‌ك بهێته‌ دانان و ب ره‌نگه‌كێ‌ زانستی سه‌ره‌ده‌ری ل سه‌ر ڤان هه‌موو كه‌رتان بهێته‌ كرن. ئابوورێ‌ مه‌ یێ‌ ل قووناغه‌كا گه‌له‌ك باش، به‌لێ‌ ب تنێ‌ رێكخستن بۆ دڤێت. هه‌كه‌ ب ره‌نگه‌كێ‌ گشتی ئابوورێ‌ مه‌ یێ‌ باشه‌ به‌لێ‌ هه‌یكه‌لێ‌ وی نه‌یێ‌ باشه‌ ژ به‌ر هندێ‌ پرۆسا پێشكه‌فتنێ‌ نه‌یا گره‌نتی كریه‌، هه‌تا سێكسته‌رێن بنیاتێ‌ ئابووری نه‌ رێك ئێخی و سه‌نگێ‌ سێكسته‌رێن ئابووری نه‌گوهۆڕی كو خزمه‌تا بزاڤا ئابووری بكه‌ی، دڤێت رێژا پشكداریا به‌رهه‌مه‌ئینانا وه‌لاتیان ب وی ره‌نگی بیت، خزمه‌تا گه‌شه‌پێدانا ئابووری بكه‌ت.

هه‌كه‌ كه‌رتێن خزمه‌تگۆزاریێن گشتی و ژێرخانا به‌نكی و دارایی ل رێژا ئێكێ‌ نه‌بن، نه‌ كه‌رتێ‌ پێشه‌سازی و نه‌یێ‌ چاندنێ‌ پێش ناكه‌ڤن.

ئه‌ڤرۆ: رێكخستنا ڤی بابه‌تێ‌ چاوایه‌؟

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی: ب رێژا ئێكێ‌ دڤێت ئه‌م بزانین گه‌شه‌كرنا ئابووری مرۆڤ دكه‌ن و هه‌ر بۆ مرۆڤایه‌. گه‌شه‌پێدانا ئابووری بۆچیه‌؟ مه‌ دڤێت كاودانێن ئابووری و جڤاكی یێن خه‌لكی پێش كه‌ڤن، ده‌ما ئه‌ڤه‌ پێش دكه‌ڤیت، یێ‌ سیاسی ژی دێ‌ گه‌شێ‌ كه‌ت و ئه‌ڤه‌ ژی ئارمانجا هه‌موو لایه‌نێن سیاسی یه‌. دڤێت هه‌موو بهێنه‌ هه‌لسه‌نگاندن و بزانن رێژا هه‌ر كه‌سه‌كی د به‌رهه‌مێ‌ گشتی دا چه‌نده‌؟ ئه‌ڤه‌ بهێته‌ هه‌لسه‌نگاندن و هه‌ر كه‌رته‌كی ژی زنجیرا چێكرنا قیمه‌تا یا هه‌ی، دڤێت هه‌لسه‌نگاندن بۆ وان هه‌موو كه‌رتان بهێته‌ كرن، دڤێت بزانین ئاریشه‌ ل كیرێ‌ یه‌. بۆ نمۆنه‌ دێ‌ بێژین پرۆژه‌كێ‌ په‌له‌وه‌ران، مه‌ یێ‌ هه‌یی ل كه‌رتێ‌ چاندنێ‌، دێ‌ سه‌حكه‌ینێ‌ بۆچی ئه‌ڤ پرۆژه‌ پێش ناكه‌ڤیت، بۆچی خودانێن وان گه‌له‌ك د مفادار نینن، ئه‌م دێ‌ هێین هه‌ر ژ چێكرنا ڤان پرۆژان و هه‌تا دووماهیێ‌ قووناغ بۆ قووناغێ‌ هه‌لسه‌نگاندنێ‌ بۆ كه‌ین كا چه‌ند تێچیوویێ‌ وێ‌ یه‌ و چه‌ند ژێ‌ هات. پاشان دڤێت كار ل سه‌ر وێ‌ چه‌ندێ‌ بكه‌ین دێ‌ چاوان شێین تێچوویان كێم كه‌ین و داهاتی زێده‌ كه‌ین، ئه‌ڤجا چ ب رێیا پێشخستنا ته‌كنیكی یان پێشخستنا شێوازێ‌ ب رێڤه‌برنێ‌ یان ماركتینكێ‌. ئه‌و ب خوه‌ دێ‌ بۆ خوه‌ چ كه‌ت و حوكمه‌ت دێ‌ بۆ وی چ كه‌ت، هه‌تا بشێین وی كه‌رتی پێش بێخین. ئه‌ڤه‌ ل سه‌ر هه‌موو كه‌رتێن دی یێن هه‌موو وارێن دی دهێته‌ سه‌پاندن.

ده‌ما ئه‌م سێكته‌رێن خوه‌ د هه‌لسه‌نگینین ئه‌م دێ‌ زانین خالێن لاوازیێ‌ و خالێن ب هێز ل كیرێ‌ نه‌، یێن لاواز چاره‌ كه‌ین و یێ‌ ب هێزین پشته‌ڤانیێ‌ لێ‌ بكه‌ین، دا بشێن رۆلێ‌ خوه‌ بگێرن. نابیت ب ره‌نگه‌كێ‌ سۆزداری سه‌ره‌ده‌ریێ‌ بكه‌ین، بۆ نمۆنه‌ دێ‌ بێژین كا دا كارگه‌هه‌كا مه‌زن بدانین، پێدڤیه‌ پێشتر بزانین كا دێ‌ چاوان وێ‌ كارگه‌هێ‌ ب رێڤه‌ به‌ین و به‌رهه‌مێ‌ وێ‌ چه‌ندێ‌ چه‌ند بیت و پێدڤیێن چێكرنا به‌رهه‌می و به‌رهه‌مئینانێ‌ دێ‌ چه‌ندێ‌ و دێ‌ چ ل به‌رهه‌مێ‌ وێ‌ ژی هێته‌ كرن. دڤێت سنورێن خوه‌ یێن گۆمركی ژی رێك بێخین دا پشته‌ڤانیێ‌ ل كه‌رتێن خوه‌ یێن ئابووری بكه‌ین. تشتێ‌ گه‌له‌ك گرنگ و دڤێت هه‌ر ل بیرا مه‌ بیت ئه‌وه‌ كو حوكمه‌ت و كه‌رتێ‌ تایبه‌ت وێ‌ هزرێ‌ بكه‌ن كا چاوان دێ‌ پشت به‌ستنا خوه‌ ل سه‌ر كه‌رتێ‌ په‌ترۆلێ‌ كێم بكه‌ین. یا دویێ‌ دێ‌ چاوان كه‌رتێن دی پێش ئێخین كو وێ‌ ڤالاتیا مه‌ دڤێت چێكه‌ین پڕ بكه‌ین.

ئه‌ڤرۆ: بۆچی بێ كاری ل ده‌ف گه‌نجان یا زێده‌یه‌ و چاوان دێ‌ شێین كێم كه‌ین؟

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی: دو ئاریشێن سه‌ره‌كی یێن د بابه‌تێ‌ ئابووریێ‌ دا هه‌یی، بێ‌ كاری و هه‌لاوسان. زانینا ئابووری دبێژیت ده‌ما مرۆڤ ل سه‌ر هێله‌كێ‌ بچیت، هه‌كه‌ كیش لای ڤه‌ خار بوو دێ‌ به‌ر ب وی لای ڤه‌ چیت چو بێ‌ كاری بیت یان هه‌لاوسان و ئه‌ڤه‌ د هه‌موو ئابوورێن دونیایێ‌ دا یا هه‌ی و وه‌كو ئێكه‌، هه‌رده‌م ئابوورێ‌ وه‌لاتان یێ‌ ل بن گه‌فتا بێ‌ كاریێ‌ و هه‌لاوسانێ‌ ژی. ئه‌م ژی ئێك ژ واینه‌ و یا چاڤه‌رێكری یه‌ مه‌ ئاریشێن بێ‌ كاریێ‌ و یێن هه‌لاوسانێ‌ ژی هه‌بن. راوه‌ستاندنا هه‌لاوسانێ‌ ب ساناهیتره‌ ژ كێمكرنا رێژا بێ‌ كاریێ‌ ب تایبه‌ت ل ده‌ف مه‌، چونكو مه‌ خه‌لكه‌ك تایبه‌ت گه‌نج یێ ب شێوازه‌كێ‌ خه‌له‌ت ب رێڤه‌ برین، ئه‌و ژی ب رێیا فێركرنا بێ‌ زانست، هه‌روه‌كو تو مژوول بكه‌یی، چار سالان ل زانكۆیێ‌ یان دو سالان ل زانكۆیێ‌، یا مه‌ زێده‌تر مژوولكرنه‌ ژ فێركرنێ‌، خودان كاران ژی خودان باوه‌رنامه‌ نه‌ڤێن. حوكمه‌تێ‌ ژی سنورێن هه‌ین بۆ دامه‌زراندنێ‌ و ل هه‌موو دنیایێ‌ ژی وه‌سایه‌، نه‌شێت ژ قه‌بارێ‌ خوه‌ زێده‌تر خه‌لكی وه‌ربگریت، له‌ورا چاره‌سه‌ریا ریشالی یا د كه‌رتێ‌ تایبه‌ت دا كو پێش كه‌ڤیت كه‌رتێن به‌رهه‌مئینه‌ر و خزمه‌تگۆزاری پێش بێخین و بێ‌ كاریێ‌ سست كه‌ین. به‌لێ‌ ئه‌م دێ‌ هێینه‌ سه‌ر خالا گرنگ و نیڤشكێ‌ بابه‌تێ‌، نها ب هزاران كارگه‌ه ل دهۆكێ‌ ڤه‌بوون، ب هزاران پرۆژێن چاندنێ‌ و به‌نك و كۆمپانیێن بیمه‌كرنێ‌ و هه‌تا دووماهیێ‌ هاتنه‌ دامه‌زراندن. ئه‌و دێ‌ كێ‌ ده‌نه‌ كاری؟ ئه‌وان ئه‌و كه‌س دڤێن یێ دشێن كار بكه‌ن، ئه‌وان چو په‌یوه‌ندی پێڤه‌ نیه‌ ئه‌و ده‌رچوویێن كیش پشكێ‌ نه‌، یا گرنگ ئه‌وه‌ كو بشێن وی كاری بكه‌ن یێ‌ ژێ‌ دهێته‌ داخوازكرن. ل ده‌مێ‌ دامه‌زراندنێ‌ یان ژی زانكۆ و په‌یمانگه‌ه و قوتابخانێن ئه‌هلی ب تنێ‌ دبیت باوه‌رنامه‌ بهێته‌ خواستن، ئه‌ڤێن دی هه‌موویان دڤێت وی كاری بزانیت یێ‌ خودان كار یان كۆمپانی داخواز دكه‌ت.

ئه‌ڤرۆ: چ باشه‌ بهێته‌ كرن؟

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی: دڤێت گه‌نج وی تشتی بخوینیت یێ‌ بازارێ‌ كاری پێدڤی یان ژی خوه‌ فێری وی تشتی بكه‌یت یێ‌ بازارێ‌ كاری پێدڤی پێ‌. یا مه‌ بێ‌ پلانی یه‌، هه‌ر كه‌سێ‌ بوو چو زانكۆیێ‌ و باوه‌رنامه‌ ئینا، بێ‌ ی كو خوه‌ فێری تشته‌كێ‌ بكه‌ت بازارێ‌ كاری پێدڤی پێ‌ هه‌بیت. ب تایبه‌ت فێركرن و خواندن ژی ل دووڤ سیسته‌مێ‌ كۆرۆنایێ‌ گه‌له‌ك یێ‌ لاواز بوویی، به‌لێ‌ یێن به‌ری وان ژی هه‌ردیسان ئاستێ‌ فێركرنێ‌ یێ‌ لاوازه‌، چونكو سیسته‌مێ‌ فێركرنێ‌ هه‌موو بهێته‌ گوهۆڕین. ل ده‌ستپێكا خواندنا بنه‌ره‌ت دڤێت قوتابی بهێته‌ هشیار كرن كو دڤێت ته‌ماشه‌ی پاشه‌رۆژا خوه‌ بكه‌ت، كا بازارێ‌ كاری پێدڤی ب چ هه‌یه‌، پێدڤیه‌ فێری پێشه‌یه‌كی بی كو ل جهه‌كی بهێته‌ وه‌رگرتن و كار بكه‌یی. پیشه‌ نه‌ ب تنێ‌ كارێ‌ ده‌ستی یه‌، گه‌له‌ك كارێن دژی یێن هه‌یی ب خواندن و حوكمه‌تێ‌ ڤه‌ د گرێدایی نه‌، به‌لێ‌ بازارێ‌ كاری پێدڤی یا پێ‌ هه‌ی.

نها ژی گه‌له‌ك ده‌لیڤێن كاری یێن هه‌ین، به‌لێ‌ ده‌ما ته‌ماشه‌ی باوه‌رناما خوه‌ دكه‌ت و وی كاری دبینیت، وی كاری ناكه‌ت، ب هزاران كاركه‌رێن بیانی یێن هه‌ین، بۆچی چونكو ئه‌م هه‌موو بووینه‌ خودان باوه‌رنامێن بێ‌ زانست، له‌ورا پێدڤیه‌ هه‌تا ئه‌م ڤێ‌ بێ‌ كاریێ‌ نه‌هێلین، بێژینێ‌ هه‌رن خوه‌ فێری وان كاران بكه‌ن یێن ل بازاری بازارێ‌ وان هه‌ین یان دشێن كار بكه‌ن. ئه‌ڤا مه‌ كری گه‌له‌ك وه‌لاتان كر، به‌لێ‌ هه‌موویان ئه‌ڤ سیسته‌مه‌ گوهۆڕی و بۆ وان خولێن سێ‌ هه‌یڤی و شه‌ش هه‌یڤی یێن دووباره‌ ئاڤاكرنێ‌ ڤه‌كرن و كار نیشا وه‌لاتیێن خوه‌ دا.

ئه‌ڤرۆ: بۆچی ئه‌ڤ تایبه‌تمه‌ندیه‌ ل زانكۆیێ‌ ناهێنه‌ خواندن؟

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی: ل دنیایێ‌ هه‌موویێ‌ پشكێن زانستی یێن هه‌ین كو پێدڤیه‌ شارستانی نه‌، ل باژێره‌كێ‌ وه‌كو دهۆكێ‌ ژ گه‌له‌ك كولیژان تایبه‌ت ژی یێن مرۆڤایه‌تی پێدڤی نینه‌ ل چه‌ند كولیژێن حكومی و ئه‌هلی هه‌بن و پشكا سپێدی و ئێڤاران هه‌بیت. یا به‌ر مێشك نینه‌ ل دهۆكێ‌ 10 هزار ده‌رچوویێن پشكا ئابووریێ‌ هه‌بن یان كوردیێ‌ یان مێژوویێ‌ و گه‌له‌ك پشكێن دژی وه‌سان. دێ‌ ل كیڤه‌ كار كه‌ن، به‌رامبه‌ر وێ‌ دوجاركی هندی وان ده‌لیڤێن كاری یێن هه‌ین، به‌لێ‌ ئه‌و كار نینه‌ یێ‌ ئه‌ڤ ده‌رچوویه‌ دزاننن. نوكه‌ ژی كه‌رتێ‌ چاندنێ‌ یێ‌ پاشكه‌فتی یه‌. یێ‌ پێشه‌سازی یێ‌ لاوازه‌. دڤێت حوكمه‌ت خه‌لكه‌كی تێ‌ بگه‌هینیت كا ئه‌ڤ كه‌سه‌ دێ‌ بنه‌ چ و ب كێری چ هێن، دڤێت هنده‌ك هه‌بن كار بكه‌ن هه‌موو نابنه‌ رێڤه‌به‌ر، دڤێت هه‌ر ئێك ب ره‌نگه‌كی كار بكه‌ت چو ب قه‌له‌می یان مه‌ربێلێ‌ یان ژی ب سپانه‌یی. دڤێت ل ده‌ستپێكێ‌ ئه‌م وێ‌ سه‌دمێ‌ بۆ خوه‌ چێكه‌ین كو هه‌كه‌ ئه‌م چو كاران نه‌زانین كه‌س مه‌ ناده‌ته‌ كاری، نه‌ حوكمه‌ت و نه‌ژی كه‌رتێ‌ تایبه‌ت. ل سالێن نوتان ئه‌م لێ‌ دگه‌ریایین ئێكی ماسته‌ر هه‌بیت ل زانكۆیێ‌ ده‌وامێ‌ بكه‌ت، به‌لێ‌ نها دبیت بۆ دكتورایێ‌ ژی چو جه نه‌بن ب دامه‌زرینن.

ئه‌ڤرۆ: چاره‌سه‌ری چی یه‌؟

پرۆفیسۆر دكتور خه‌لیل غازی: ئێك ژ چاره‌سه‌ریێن بێ‌ كاریێ‌ ب هێزكرنا ئابوورێ‌ هه‌رێمێ‌ یه‌ و دیسا خوشكرنا ده‌لیڤێن وه‌به‌رهێنانێ‌ یه‌. وه‌به‌رهێنان نه‌ ئه‌وه‌ یا ب رێیا ده‌زگه‌هێن میری یێن وه‌به‌رهێنانێ‌ ب تنێ‌ دهێته‌ كرن. گه‌له‌ك كه‌س وه‌سان هزر دكه‌ین ئه‌و پرۆژێن ب رێیا رێڤه‌به‌ریا گشتی یا وه‌به‌رهێنانێ‌ دهێنه‌ كرن وه‌به‌رهێنانه‌، نه‌خێر، هه‌ر پرۆژه‌كه‌ یێ‌ كه‌سه‌ك بۆ خوه‌ ل مال ژی دكه‌ت بۆ نمۆنه‌ كه‌سه‌ك مالكه‌كا كه‌ره‌فسێ‌ چێكه‌ت وه‌به‌رهێنانه‌. پاره‌ك یێ‌ دایه‌ ب تشته‌ك شوله‌ك یێ‌ پێ‌ كری و پاره‌ك دێ‌ هێته‌ جهێ‌ وی. وه‌به‌رهێنانا پێشه‌سازی ژی ژ وی ئالاڤێ‌ قه‌لاندنا توفكان ده‌ست پێ‌ دكه‌ت هه‌تا دگه‌هیته‌ مه‌زنترین كارگه‌ها به‌رهه‌مئینانێ‌. وه‌به‌رهێنان ئه‌وه‌ دێ‌ پاره‌یه‌كی كه‌یه‌ د تشته‌كی را و كه‌سه‌ك یان ژماره‌كا كه‌سان دێ‌ ل سه‌ر كار كه‌ن و داهاته‌ك دێ‌ ژێ‌ هێت.

دڤێت حوكمه‌ت پێنگاڤێن رژد بهاڤێژیت بۆ خووشكرنا ڤێ‌ وه‌به‌رهێنانێ‌، رووتینێ‌ نه‌هێلیت، هێدی هێدی به‌رێ‌ وه‌به‌رهێنانێ‌ بده‌ینه‌ كه‌رتێن چاندنێ‌ و پێشه‌سازی. ئه‌ڤێ‌ ژی پێدڤی ب لایه‌نێن قانوونی و رێنما هه‌یه‌ كو گه‌له‌ك خه‌لك یێ‌ هه‌یی دێ‌ پرۆژان چێكه‌ن و دێ‌ گه‌له‌ك مینن هه‌تا ده‌ستووری ده‌ردكه‌ڤیت ئه‌ڤێ‌ ژی به‌رێ‌ خه‌لكی ژێ‌ وه‌رگێرایه‌. دیسا ئه‌ڤی كه‌رسته‌ی ژی ژ هه‌ڤركیا بیانی ب پارێزیت.

 

91

دهێته‌ چاڤه‌ڕێ‌ كرن سوبه‌هی پێنچ شه‌مبی تیما ته‌پاپێی یا یانا دهۆكێ‌ یاریا خوه‌ یا گه‌ڕا حه‌فتێ‌ ژ هه‌ڤڕكیێن خولا پلا ئێكا ئیراقێ‌ بۆ یانێن كۆما دویێ‌ ب ئارمانجا سه‌ركه‌فتن ب تنێ‌ بژارده‌یه‌ ده‌مێ‌ ل ده‌مژمێر چار و نیڤێ‌ ئێڤاری مێڤانداریا یانا میسان ل یاریگه‌ها سه‌ره‌كی بێی به‌رهه‌ڤبوونا جه‌ماوه‌ری بكه‌ن لدیڤ بڕیارێن ئێكه‌تیا ته‌پاپێی یا ئیراقێ‌.

یانا دهۆكێ‌ پشتی خوساره‌تیا سێیێ‌ د خولێ‌ دا تۆماركری هیڤیێن ده‌ربازبوونێ‌ بشێوه‌كێ‌ ئێكسه‌ر لاواز بووینه‌ ئه‌وا ژ شه‌ش یاریا سێ‌ سه‌ركه‌فتن و سێ‌ خوساره‌تی تۆماركرین و نه‌ه خال كۆمكرین رێزا شه‌شێ‌ دهێت، یانا سیناعه‌ ب 18 خالان سه‌رێ‌ لیستێ‌ دهێت، سامرا و به‌حری ب 14 خالان رێزێن دویێ‌ و سێیێ‌ لدیڤ ئێك دهێن، روومادی و ناسریه‌ ب نه‌ه خالان رێزێن چارێ‌ و پێجێ‌ دهێن، ژلایه‌كێ‌ دیڤه‌ یانا مێڤانا دهۆكێ‌ میسان ب سێ‌ خالان رێزا 13ێ‌ دهێت.

لدور دووماهی به‌رهه‌ڤیێن دهۆكێ‌ ئازاد ئه‌حمه‌د سه‌رپه‌رشتێ‌ تیمێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گوت: هه‌رچه‌نده‌ هیڤیێن شێوه‌كێ‌ ئێكسه‌ر بۆ پلا نایاب لاواز بووینه‌ لێ‌ هێشتا هیڤیێن پلا دویێ‌ و پلێتا سێیێ‌ به‌رده‌سته‌ هه‌كه‌ ئه‌م یاریێن مایی ڤه‌گه‌ڕیێنه‌ سه‌ركه‌فتنان، ئه‌ڤچه‌نده‌ ژی ب زه‌حمه‌ت نینه‌ چونكو ژ ده‌ستدانا خالێن یاریێن بوری خه‌له‌تیێن كه‌سۆكی یێن یاریزانان بوون نه‌ك ئاست و شیانێن یانێن هه‌ڤڕك ژبه‌ركو تیما مه‌ د هه‌ردو یاریێن ناسریه‌ و سلیخ گه‌له‌ك باشتربوون و بهێزتر لێ‌ ده‌رئه‌نجامێ‌ خه‌له‌تیێن كه‌سوكی یێن هنده‌ك یاریزانان تووشی خووساره‌تیێ‌ بوون و هه‌روه‌سان نه‌بوونا چه‌نسی ژی ئه‌گه‌ره‌ێ‌ دی یه‌، هه‌تا دووماهی چڕكه‌ دێ‌ شه‌ڕی بۆ پلێته‌كا ده‌ربازبوونێ‌ یاریێ‌ كه‌ین و لدیڤ یاریان ئاستێ‌ تیما مه‌ باشتر دبیت و رێخستی تره‌ و ژ ده‌ستدانا ژماره‌كا مه‌زن یا ده‌لیڤێن گۆلكرنێ‌ و كونترۆل ل سه‌ر یاریێن بوری به‌لگه‌یه‌ لێ‌ ته‌پاپێی دا یێ‌ گۆلێ‌ بكه‌ت ئه‌و سه‌ركه‌فتیه‌.

ژلایه‌كێ‌ دیڤه‌ ناڤهاتی دیاركر كو بۆ ڤێ‌ یاریێ‌ چو بژارده‌ نینن و دڤێت سه‌ركه‌فتنێ‌ تۆماربكه‌ن پێخه‌مه‌ت به‌رده‌وامیا هه‌ڤڕكیێ‌ و هه‌كه‌ چو ده‌ستكاری د ئه‌نجامێن یاریێن دی دا نه‌هێته‌ كرن دماوێ‌ خولێ‌ دا گه‌شبینن دێ‌ ئێك ژ تیمێن هه‌ڤڕك بۆ پلێتا ده‌ربازبوونێ‌ بن.

ژ یاریێن دی یێن هه‌مان كۆمێ‌، ئه‌ڤرۆ روومادی دێ‌ به‌حری مێڤان كه‌ت، سوبه‌هی سیناعه‌ دێ‌ بیته‌ مێڤانا سامرا، مرور ل گه‌ل ئتیفاق، سلیخ و ئه‌كه‌د، ناسریه‌ هه‌مبه‌ری بابل، دیالا دێ‌ بیته‌ مێڤانا پێشمه‌رگا سلێمانیێ‌.

35

زنار زوبێر:

گۆلپارێزا خودان شیان یا یانا ئافره‌تێن دهۆكێ‌ دیاركر سالا بهێت دێ‌ دووباره‌ به‌رگریێ‌ ژ گۆلا تیما خوه‌ یا فۆتسالێ‌ كه‌ت و خواست بۆ وه‌رزێ‌ بهێت ژی بشێن پشكداری خولا ئیراقێ‌ ژی بكه‌ن دیسان هه‌ڤژینێ‌ وێ‌ ژی نه‌بوویه‌ رێگر هه‌مبه‌ر كاروانێ‌ وێ‌ یێ‌ وه‌رزشی.

زێده‌تر فایزا جه‌لال د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: خوشترین كاروانێ‌ من یێ‌ ژیانا وه‌رزشی وه‌رزێ‌ چووی بوو ژبه‌ركو بۆ جارا ئێكێ‌ وه‌كو یاریزانه‌ك شیاین ناسناڤێ‌ خولا كوردستانێ‌ ل گه‌ل یانا خوه‌ ئافره‌تێن دهۆكێ‌ ده‌ستڤه‌ بینین و بۆ سالا بهێت ژی دێ‌ گرێبه‌ستا خوه‌ نووكه‌م و به‌رگریێ‌ ژ تورا یانا ئافره‌تێن دهۆكێ‌ كه‌م پێخه‌مه‌ت ده‌ستڤه‌ئینانا ناسناڤێن زێده‌تر.

گۆلپارێزا نافهاتی خواست ل سالا بهێت یانا ئافره‌تێن دهۆك پشكداریێ‌ د خولا فۆتسالا ئیراقێ‌ ژی دا بكه‌ت ژبه‌ركو  ژلایێ‌ هه‌ڤڕكیێ‌ ڤه‌ ژ خولا كوردستانێ‌ یا فۆتسالا كچان بهێزتره‌ و پشتبه‌ستنا یانێن ئیراقێ‌ ل سه‌ر كچێن كوردستانێ‌ یه‌ باشترین گروڤه‌ ل سه‌ر ڤێ‌ چه‌ندێ‌ چونا هه‌موو یاریزانێن سه‌ره‌كی یێن یان ئافره‌تێن دهۆكێ‌ بۆ یانێن جه‌ویه‌ و غازا شیمال و ئه‌ڤ هه‌ردو یانه‌ بهێزا ئافره‌تێن دهۆكێ‌ شیان رێزێن ئێكێ‌ و دویێ‌ ده‌ستخوه‌ڤه‌ بینن.

ل دووماهیێ‌ فایزایێ‌ گۆت: سه‌ره‌رای خودان خێزانم لێ‌ ئه‌ڤ چه‌نده‌ نه‌بوویه‌ رێگر هه‌مبه‌ری كاروانێ‌ من یێ‌ وه‌رزشی كو ل پاشه‌رۆژێ‌ ژی دخوازم د بیاڤێن كارگێری ژی دا به‌رده‌وام بم ل سه‌ر وه‌رزشێ‌.

21

پشتی بۆ ماوێ‌ چار هه‌یڤه‌ ژ به‌رهه‌ڤیان چاڤه‌ڕێ‌ یه‌ سوبه‌هی پێنچ یانێن پارێزگه‌هێ‌ بكه‌ڤنه‌ د هه‌ڤڕكیێن قاره‌مانیا ئیراقێ‌ بۆ یاریا كیك بۆكسینگێ‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ كچان و كوڕان ل سنورێ‌ ده‌ڤه‌را هه‌رێما كوردستانێ‌ و باكورێ‌ ئیراقێ‌ ب ئارمانجا ناسناڤی و ب ده‌ستڤه‌ئینانا پلێتا پێكهاتیێ‌ هه‌لبژارتیێ‌ ئیراقێ‌ ئه‌وا دێ‌ ب پشكداریا زێده‌تر 15 یانا ل هۆلا گرتیا یانا دهۆك هێته‌ ئه‌نجامدان.

د داخویانیه‌كێدا مه‌حفوز ئیبراهیم سه‌رۆكێ‌ ئێكه‌تیا كیك بۆكسینگا پارێزگه‌هێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گوت: هه‌ر پێنچ یانێن دهۆك، زاخۆ، شێخان، ئامێدیێ‌ و ته‌ناهی دێ‌ نوونه‌راتیا پارێزگه‌هێ‌ د قاره‌مانیا ئیراقێ‌ دا كه‌ن لسه‌ر ئاستێ‌ یانێن هه‌رێمێ‌ و باكورێ‌ ئیراقێ‌ بۆ هه‌ردو ره‌كه‌زێن كچ و كوڕ و زێده‌تر 15 یانێن هه‌ولێر، سلێمانی، مووسل و كه‌ركووك به‌رهه‌ڤیا خوه‌ دیاركریه‌ بۆ قاره‌مانیێ‌ ئه‌وا دێ‌ ب سه‌رپه‌رشتیا ئێكه‌تیا كیك بۆكسینگا ئیراقێ‌ ب هه‌ڤكاری ل گه‌ل نوونه‌راتیا دهۆك یا لژنا ئۆلۆمپی دهێته‌ رێخستن و هه‌ر تشته‌كێ‌ پێدڤی بۆ سه‌ركه‌فتنا قاره‌مانیێ‌ هاتیه‌ دابینكرن.

ژلایه‌كێ‌ دیڤه‌ سالح كه‌كو راهێنه‌رێ‌ یانا دهۆك گه‌شبینیا خوه‌ دیاركر كو هه‌ر پێنچ یانێن پارێزگه‌هێ‌ شیانێن هه‌ڤڕكیێ‌ بۆ پلێتا قۆناغا دووماهیێ‌ یا هه‌یی تایبه‌ت سه‌ر ئاستێ‌ كچان كو شیانێن چوونێ‌ بۆ ناڤ رێزێن هه‌لبژارتیێ‌ ئیراقێ‌ دا به‌رده‌ستن و دێ‌ ب هه‌موو شیانێن خوه‌ كاركه‌ین ژبۆ بجهئینانا ئارمانجا خوه‌ و ئه‌ڤه‌ چار هه‌یڤه‌ به‌رهه‌ڤی دهێنه‌كرن و گوت: ژبه‌ركو قاره‌مانیا كچان بوو جارا ئێكێ‌ یه‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ ئیراقێ‌ دهێته‌ ئه‌نجامدان ب هیڤی نه‌ ده‌لیڤا زێرین ژ ده‌ست نه‌ده‌ین و بشێن كچێن پارێزگه‌هێ‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ ئیراقێ‌ رێزێن ئێكێ‌ ب ده‌ستڤه‌بینن.

35

هه‌رچه‌نده‌ بڕیاربوو قاره‌مانیا ئورۆپا یورۆ 2020 سه‌ر ئاستێ‌ هه‌لبژارتیێن ته‌پاپێی ل خزیرانا سالا بوری هاتبا ئه‌نجامدان و بشێوه‌كێ‌ جودا، لێ‌ به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ‌ كورونایێ‌ بوو ئه‌گه‌ر ژڤانێ‌ وێ‌ بۆ ماوێ‌ ساله‌كێ‌ هاته‌ پاشخستن ئانكو بڕیاره‌ ل 11ی ڤێ‌ مه‌هێ‌ ب پشكداریا 24 هه‌لبژارتیان و بیره‌وه‌ریا 60 سالیا رێخستنا ئێكه‌م قاره‌مانی 11 وه‌لاتێن ئورۆپا مێڤانداریا هه‌ڤڕكیان بكه‌ن كو دێ‌ هێنه‌ به‌لاڤكرن لسه‌ر شه‌ش كۆمان و خودانێن رێزا ئێكێ‌ و دویێ‌ ده‌ربازبنه‌ قۆناغا 16ێ‌ و یاریا پێش دووماهیێ‌ و دووماهیێ‌ دێ‌ ل یاریگه‌ها ویمبلی ل پایته‌ختێ‌ ئنگلیزێ‌ له‌نده‌ن هێته‌ كرن.

د داخویانیه‌كێدا جیانی ئنفانتیتۆ سه‌رۆكێ‌ ئێكه‌تیا ده‌وله‌تی دیاركر كو بۆ جارا ئێكێ‌ ئه‌ڤ هزره‌ ل سه‌ر ئاستێ‌ جیهانێ‌ دهێته‌ كرن، ئه‌م به‌رهه‌ڤین پشته‌ڤانیێ‌ لێبكه‌ن 11 وه‌لاتێن ئورۆپا دێ‌ ئاهنگا سازكه‌ن هیڤییا مه‌ ئه‌وه‌ هه‌موو كێشوه‌ر پێنگاڤه‌كا بڤی ره‌نگی پاڤێژن.

ئه‌و وه‌لاتێن دێ‌ مێڤانداریا هه‌موو یاریێن قاره‌مانیێ‌ كه‌ن ئه‌وژی هوله‌ندا، روسیا، پورتۆگال، ئسپانیا، ئیتالیا، بریتانیا، رومانیا، ئه‌زه‌ربێجان، دانیمارك، ئه‌لمانیا و ئسكۆتله‌ندا ئه‌وێن رێژا  30 هه‌تا 100% ده‌رگه‌ه بۆ جه‌ماوه‌ری ڤه‌كری.

  • هه‌لبژارتیێن پشكدار:

كۆما ئێكێ‌: توركیا، ئیتالیا، وێلز، سویسرا.

كۆما دویێ‌: دانیمارك، فینله‌ندا،به‌لجیكا، روسیا.

كۆما سێیێ‌: هوله‌ندا، ئوكرانیا، نه‌مسا، مه‌كه‌دونیا.

كۆما چارێ‌: ئنگلیز، كرواتیا،ئسكۆتله‌ندا،چیك.

كۆما پێنجێ‌: ئسپانیا، سوید، پۆله‌ندا، سلۆڤینیا.

كۆما شه‌شێ‌: هنگاریا، پورتۆگال، فره‌نسا، ئه‌لمانیا.

 

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com