ئه‌ڤرۆ، به‌رپه‌رێ‌ ساخله‌میێ‌:

دناڤ گه‌نجان دا دیارده‌یا ب كارئینانا جهگرێن پرچێ‌ ئه‌وا دبێژنێ‌ ( جێلی) یا به‌ربه‌لاڤ بووی و هه‌لبه‌ت چ سالون و سه‌رتراشخانه‌ نینن كو د ڤالا بن ژڤان كه‌رسته‌یان.

پێكهێنه‌رێن سه‌ره‌كی یێن جیلیێ‌ پێكهاتینه‌ ژ ژێده‌رێن ئاڤێ‌ و كحول و هنده‌ك كه‌رستێن ته‌یساندنێ‌ و جهگیركرنا پرچێ‌ و كه‌رسته‌یێن پاراستنێ‌ و كارتێكرنا وان ئه‌وه‌ كو پرچی ره‌ق دراوه‌ستینن یان نه‌رم دكه‌ن و د ته‌یسینن بۆ ده‌مه‌كی پشتی شه‌كرنا پرچێ‌ و ده‌ركه‌تنا مرۆڤی ژمال.

ژ نیشانێن كو په‌یدادبن پشتی ب كارئینانا جێلی یا پرچێ‌ ئه‌وه‌ كو هه‌ستداری بۆ هنده‌ك كه‌سان په‌یدادبیت ژبه‌ر هنده‌ك پێكهێنه‌رێن دناڤ جیلیێ‌ دا و دگه‌ل ڤێ‌ هه‌ستداریێ‌ خوریان ل پیستی و كه‌ڤلێ‌ سه‌ری ب شێوه‌یه‌كێ‌ گشتی دیاردبیت و هه‌لبه‌ت هه‌كه‌ گه‌له‌ك كحول دناڤ پێكهاتێ‌ جیلێی دابیت دێ‌ بیته‌ ئه‌گه‌ر كو كه‌ڤلێ‌ پرچێ‌ هشك ببیت، له‌ورا ل ده‌مێ‌ هه‌ر نیشانه‌ك ژ نیشانێن ل سه‌ری دیاركری په‌یدادبیت خۆ ژ ب كارئینانا جێلی یا پرچێ‌ دوور بكه‌ن و باشتره‌ چاره‌سه‌ریا ڤان نیشانان ل ده‌ڤ نوشداره‌كێ‌ تایبه‌تمه‌ندێ‌ پیستی بهێته‌ كرن.

هه‌روه‌سان هندی دشیان دابیت خۆ ژ كارئینانا جێلیێ‌ دوور بكه‌ن و ل جهێ‌ وێ‌ باشتره‌ شامپو بهێنه‌ ب كارئینان و زێره‌ڤانی ل پرچێ‌ و كه‌ڤلێ‌ وێ‌ بهێته‌ كرن و هه‌ر ده‌مێ‌ دیاربوو كو هه‌ستداری تێدا هه‌یه‌ باشتره‌ بێ‌ گیروبوون پرچ بهێته‌ شووشتن و ئێكسه‌ر هزر ل چوونا نوشداره‌كێ‌ پیستی بكه‌ن.

ئێك ژ نوشدارێن پیستی و جوانكاریێ‌ دیاردكه‌ت كو جێلی هه‌موو پرچێ‌ ڤه‌دگریت و دگه‌هیته‌ ره‌هێن موویان و پاشان كاردكه‌ت بۆ گرتنا كونكێن موویان و ئه‌ڤه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌ر كو ئوكسجین ب دروستی نه‌گه‌هیته‌ پرچێ‌ و پرچ دبیته‌ دوسه‌رك و موویێن پرچێ‌ دشكێن.

یا ژڤێ‌ هه‌میێ‌ ب زیانتر ژی ئه‌وه‌ كو ل ده‌مێ‌ مرۆڤ پرچێ‌ خۆ جێلی دكه‌ت و فیڕێ‌ پرچێ‌ ب كاردئینیت، ئێكسه‌ر دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ هشكبوون و وه‌ریانا پرچێ‌ و ئه‌گه‌ر هه‌ر مرۆڤ یێ‌ به‌رده‌وام بوو ل سه‌ر ب كارئینانێ‌ دێ‌ بیته‌ هویێ‌ شكه‌ستنا موویان و دوسه‌رك بوونا موویان.

نوشدار شیره‌تان ل مه‌ دكه‌ن كو هه‌ردو ره‌گه‌ز نێر و مێ‌ هندی دشیان دابیت خوه‌ ژ كارئینانا جێلیێ‌ ب پارێزن و ل شوونا وێ‌ زه‌یتا زه‌یتینا و زه‌یتا گیزا هندێ‌ و باهیڤان ب كاربینن ب مه‌رجه‌كی كو ئه‌وژی ب كێمی بهێنه‌ ب كارئینان، كو ئه‌و پرچێ‌ ب هێز دكه‌ن و د ته‌یسینن و دیسان ناهێلن ب وه‌ریێت.

ب ده‌هان ژ كه‌سانێن كارێ‌ سه‌رتراشیێ‌ و سالوونێن ژنان دكه‌ن دیاردكه‌ن كو جێلی بنێن موویان پووچ دكه‌ت و پرچێ‌ دوه‌رینیت و ئه‌ڤ چه‌نده‌ ب چاڤ دیتی یه‌ و دبێژن كو مخابن هێشتا گه‌نج ل دووڤ وان سه‌رتراشان دگه‌رن یێن كو جێلیێ‌ بكاردئینن كو زیانه‌كا مه‌زن لێ‌ دبیت.

ئه‌ڤرۆ، له‌زگین جوقی:

نوشداره‌كا نیشته‌جێ‌ خولاو ل نه‌خۆشخانا هێڤی یا زارۆكان دیاركركو زیره‌كیا زارۆكی بابه‌ته‌كێ‌ هه‌ستیاره‌ و خێزان دشێن وێ‌ زیره‌كیا زارۆكان چێكه‌ن بۆ زارۆكی، هه‌روه‌سا خێزان دشێن ژ ناڤ ژی ببه‌ن.

 د. جینان به‌شار محمد، نوشدارا نیشته‌جێیا خولا ل نه‌خۆشخانا هیڤی یا زارۆكان ئاشكه‌را كركو یاریێن ئه‌لكترونی و نه‌ڤه‌خوارنا ئاڤێ‌ و نه‌ خوارنا خوارنێ‌ دانێ‌ سپێدی ودوروكه‌فتن ژ ژیانا زارۆكینیێ‌ و یاری پێكرنا دایكێ‌ و نه‌چاركرنا زارۆكی و گرتنا ده‌رگه‌هێ‌ دانوستاندنا دگه‌ل زارۆكان، ئه‌و هه‌موو دبنه‌ ئه‌گه‌ر زیره‌كیا زارۆكی ژناڤ بچیت و گۆت: یاریێن ئه‌لكترونی زیره‌كیا جڤاكی و زمانه‌وانی دكوژیت و هنده‌ك جاران دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ خوین به‌ربوونا مێشكی ژبه‌ر زێده‌ ته‌ركیزكرنێ‌.

د.جینان  گۆتژی: نه‌ ڤه‌خوارنا ئاڤێ‌ ب تایبه‌تی د وه‌ختێ‌ خواندنێ‌ دا دیسان ئه‌گه‌ره‌كه‌، چونكو 85% مێشك ژئاڤێ‌ پێك دهێت ژبه‌ر هندێ‌ پێدڤی یه‌ د وه‌ختێ‌ خواندنێ‌ دا هه‌ر 45 خوله‌كاندا په‌رداغه‌كا ئاڤێ‌ ڤه‌خۆن، چونكو هه‌كه‌ ئاڤێ‌ ڤه‌نه‌خۆت د وه‌ختێ‌ خواندنێ‌ دا هنده‌ك لڤینێن خوه‌ نه‌ویست دكه‌ت وه‌كو كوخین و بێهنژین و لڤاندنا كورسیكێ‌ وپالدانا مێزێ‌ وه‌سا مرۆڤ دزانت زارۆك یێ‌ بێزاربوی.

 ناڤهاتی ئه‌وژی دیاركركو نه‌خوارنا خوارنێ‌ ل دانێ‌ سپێدی ئه‌وژی باش نینه‌، چونكو هه‌كه‌ مرۆڤ خوارنێ‌ سپێدی نه‌خۆت تووشی دابه‌زینا رێژا شه‌كرێ‌ دبیت دناڤ خوێنێ‌ دا ئه‌ڤه‌ بیته‌ ئه‌گه‌ر خوارنا پێدڤی نه‌گه‌هیته‌ مێشكی، هه‌روه‌سا دوروكه‌ڤتن ل ژیانا زارۆكینینێ‌ ژی ده‌مێ‌ ژیێ‌ بچووكاتیێ‌ دا زارۆك نه‌چار كه‌ی كو بخوینت و فێری تشتان بیت و دوور بكه‌ڤیت ژ ژیانا وی یا ئاسایی كو یاریكرنه‌ و دێ‌ كارتێكرنه‌كا خراب ل سه‌ر كه‌سایه‌تیێ‌ و مێشكێ‌ زارۆكێ‌ ب جه هێلیت.

د. جینان به‌شار، خویا ژی كر: یارێ‌ پێكرنا دایكێ‌ ژی دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ دروستبوونا ترسێ‌ و وه‌ستیانێ‌ و ژبیركرنا ساخله‌م، چونكو دڤه‌كۆلینێن ڤێ‌ دووماهیێ‌ دا دیاربوویه‌ كو به‌هره‌مه‌ندی ژ دایكێ‌ بۆ زارۆكی دمینیت، هه‌روه‌سا ژی نه‌چاركرنا زارۆكێ‌ ب پیچكرنا ده‌ستخه‌تی ل ده‌مێ‌ نڤێسینێ‌ دا، خه‌تێ‌ مه‌زن نیشانا باوه‌ری ب خوبوونێ‌ یه‌ وهه‌ستكرنا ب ئارامیا ده‌روونی یه‌، هه‌كه‌ مرۆڤ هه‌ول بده‌ت خه‌تێ‌ زارۆكی دده‌مێ‌ نڤیسنێ‌ دا یێ‌ بچووك بیت ئه‌ڤه‌ باش نینه‌ بۆ زارۆكان.

ته‌كه‌زكركو: گرتنا ده‌رگه‌هێ‌ دانوستاندنا دگه‌ل زارۆكی ژی ب ئه‌گه‌رێ‌ نه‌ریت و كه‌لتورێ‌ جڤاكێ‌ گه‌له‌ك جارا گوهێ‌ خوه‌ نادانه‌ زاروكان یان ناهێلن ده‌ربرینێ‌ ژ بیرورایا خوه‌ بكه‌ت ل به‌ر بابه‌تی باخڤت ئه‌ڤه‌ ژی زیره‌كیا زمانه‌وانی و جڤاكی دكوژیت.

دهۆك:

د. ئیڤان حاجی موسا، شاره‌زایا نه‌خۆشیێن ده‌ڤ و ددانا دیاركركو  به‌ری هه‌لكێشانا ددانی،  پێدڤیه‌ ددان بهێته‌ پاراستن ب رێیا كراسكرن و حه‌شوكرنێ‌، هه‌كه‌ هات ئه‌ڤه‌ فایده‌ نه‌كه‌ت پێدڤیه‌ ددان بهێته‌ ده‌رئێخستن، هندی رێك هه‌بن ددان ناهێته‌ هه‌لكێشان، به‌لێ‌ هه‌كه‌ هات ئێشان یا به‌رده‌وام بوو  پشتی حه‌شوكرنێ‌ یانژی كراسكرن و حه‌شوكرن بێ‌ مفا بیت د ڤی حاله‌تی دا ب كێری خوارنێ‌ ناهێت و پێدڤیه‌ بهێته‌ هه‌لكێشان و ده‌مێ‌ هه‌لكێشانی ژی پێدڤی یه‌ نه‌ساخ بۆ ده‌مێ‌ 24 ده‌مژمێران پاراستنا خوه‌ بكه‌ت .

د. ئیڤان حاجی موسا، شاره‌زایا نه‌خۆشیێن ده‌ڤ و ددانا دیاركر گه‌له‌ك خزمه‌تێن چارسه‌ریا نوشداریا ددانان ب تایبه‌ت ده‌مێ‌ ددانه‌ك دهێته‌ ژ ده‌ستدان هه‌نه‌، وه‌كو ( چاندنا ددانانا، جسركرن و دانانا ته‌خمان)، به‌لێ‌ د نوكه‌ دا ئه‌م دبێژین ددانان چاندن باشتره‌ بو نه‌خوشی.

ئاشكه‌را كركو: جسر ئه‌وه‌ ده‌مێ‌ هنده‌ك ددان دكه‌ڤن هنده‌ك ددانێن ده‌ستكرد دهێنه‌ چێكرن و پێكڤه‌ دهێنه‌ گرێدان دگه‌ل ددانێ‌ نورمال دهێنه‌ چێكرن، هه‌تا خوه‌ بگریت و چه‌ند نه‌ساخ چاڤدێریا ددانێ‌ خوه‌ پتر بكه‌ت باشتره‌، ئه‌وژی فرچه‌كرن و غه‌رغه‌ره‌ گه‌له‌ك دباشن بۆ پاراستنا ددانێ‌”.

ناڤهاتی ئه‌وژی دیاركركو:” ته‌خما ته‌مام دهێته‌ ب كارئێنان، هه‌كه‌ هه‌موو ددان ژكاربكه‌ڤن، دێ‌ جهێ‌ وان هه‌موو بیته‌ ته‌خمه‌ و دیسان هه‌كه‌ هنده‌ك ددان یان نیڤه‌ك ژی بكه‌ڤن نه‌خوش هه‌نه‌ كو داخازدكه‌ن ته‌خمه‌ بو بهێنه‌ دروستكرن.

د. ئێڤان حاجی ئه‌وژی گۆت: هنده‌ك كه‌س هه‌نه‌ دبێژن دێ‌ ددانێن خوه‌ هه‌موویان هه‌لكێشین و هه‌كه‌ هات هنده‌ك ددان مابن ده‌ڤێ‌ دا دێ‌ بێژیت دێ‌ ته‌خمێ‌ دانم، به‌لێ‌ یا دروست ئه‌وه‌ هندی ددانێ‌ نورمال د ده‌ڤی دا هه‌بیت باشترن، چونكو ته‌خمه‌ هنده‌ك هه‌نه‌ گه‌له‌ك خوه‌ دگرن و دباشن هه‌تا شه‌ش سالا خۆ دگرن، هه‌كه‌ چاڤدێری هه‌بیت و هه‌كه‌ چاڤدێری نه‌بیت زوو خوه‌ ناگریت و گۆت: ئه‌و كه‌سێ‌ ته‌خمێ‌ ددانیت به‌ری چێكرنێ‌ (قیاس) بۆ دهێته‌ گرتن و پاشی دهێته‌ چێكرن.

دیاركر كو گه‌له‌ك ئاریشه‌ بۆ نه‌ساخی چێدبن ژوانا ژی نه‌شێن ب دروستاهی ب ئاخڤن و نه‌شێن ب دروستاهی خۆارنێ‌ بخۆن و هه‌تا ژی ته‌خمه‌ ژ ده‌ڤێ‌ وان دكه‌ڤیت و نه‌شێن باش بشوون، به‌لێ‌ پشتی بۆرینا ده‌می، نه‌خۆش دێ‌ فێر دبیت و چ ئاریشه‌ بۆ بكارئینانا ته‌خمان نامینن”.