ئەڤرۆ، ئەمیر ئەترووشی

رێڤەبەرێ پشکێن ناڤخۆیی ل زانکۆیا دھۆک راگەھاند، ل دووڤ رێنمایێن زانکۆیا دھۆک قوتابیێن پارێزگەھێن دیتر یێن ھەرێمێ دێ ھێنە وەرگرتن، قوتایێن پارێزگەھا دھۆک دێَ ب ڤی رەنگی بیت، ژ دھۆک ھەتا سەنتەرێ قەزا زاخۆ، ژ دھۆک ھەتا سەنتەرێ قەزا شێخان، ژ دھۆک ھەتا مویسل، ژ دھۆک ھەتا ناحیا سەرسنک ناھێنە وەرگرتن و قوتابیێن دویتر ژ ڤان دەڤەران دێ ل پشکێن ناڤخۆیی یێن دھۆکێ ھێنە ئاکنجی کرن ل دویف رێنمایێن ساخلەمیێ کو ھژمارا گشتی دێ بیتە نێزیکێ (٤٠٠٠) قوتابیان، بۆ زانین ل سالا بۆری یا خاندنێ    (٧,٣٦٤) قوتابی ل پشکێ ناڤخۆیی ئاکنجی ببوون.

مەردان ئەحمەد جەرجیس رێڤەبەرێ پشکێن ناڤخۆیی ل زانکۆیا دھۆک بۆ ئەڤرۆ دیار کر، سالانە زانکۆ ب کوژمێ نێزیکی سێ ملیار دیناران ئاڤاھیێن تایبەت ب کرێ دگریت ژ بۆ ئاکنجیبوونا قوتابیان و ھەروەسا کەلو پەلێن پێدڤی پێشکێشی قوتابیان دکەت، ل دەسپێکا وەرگرتنا پشکێن ناڤخۆیی کەلوپەلێن پێدڤی یێن ئاکنجیبوونێ پێشکێش دکەت، ھەروەسا ھێلا ئەنترنێتێ ب بھایێن گونجایی ب رێکا کۆمپانیێن ھێلێن ئەنترنێتێ دھێتە دابینکرن ب رێکا سەرئێک کێمکرنێ، دیسا یەکا سەخبیریێ د خزمەتا قوتابیان دایە ژ بۆ چارەسەرکرنا ھەر ئاریشەکا نە چاڤەرێ کری.

رێڤەبەرێ پشکێن ناڤخۆیی ل زانکۆیا دھۆک ئەو ژی دیارکر کو نوبەداری ب شەڤ و رۆژ ل پشکێن ناڤخۆیی و ب تایبەت پشکێن ناڤخۆیی یێن کچان دھێتە کرن ژلایێ نوبەدارێن رێڤەبەریا پشکێن ناڤخۆیی، دیسا ب ھەماھەنگی دگەل رێڤەبەریا گشتی یا ساخلەمیێ سالانە ئەمبۆلانس ب رێکا ھێلا (١٢٢) ب شەڤ و رۆژ یا ئامادەیە ژ بۆ خزمەتا قوتابیان.

ل دۆر میکانزما کارکرنێ ژی رێڤەبەرێ پشکێن ناڤخۆیی ئاشکرا کر کو ئاریشە و پێدڤیێن قوتابیێن پشکێن ناڤخۆیی ب رێکا سەرپەرشتێن پشکان بۆ رێڤەبەریا پشکێن ناڤخۆیی دھێنە بلند کرن ژ بۆ چارەسەرکرنا ئاریشان و دابینکرنا پێدڤیێن وان، و ل دەستپێکا دەوامێ لژنا دویفچوونێ دھێتە پێکئینان ژلایێ رێڤەبەریا پشکێن ناڤخۆیی ژ ھەردوو رەگەزان و رۆژانە سەرەدانا پشکێن ناڤخۆیی دکەت دا ژ نێزیک ھایداری رەوشا قوتابیان بیت، سالانە و د وەرزێ زستانێ دا لژنا بەلاڤەکرنا گازا سپی ب کارێ بەلاڤەکرنا گازێ رادبیت و ھەر شقەکا ب دوو ژۆران پێک دھێت (٤٠) لترێن گازێ د حەفتیێ دا وەردگرن.

ئاماژە دا وێ چەندێ ژی کو بنگەھەکێ ساخلەمیێ ل ناڤ کەمپێ زانکۆیێ کاردکەت ژ بۆ خزمەتا قوتابیان، ھەر دیسا پشتەڤانیا قوتابیێن کێم دەرامەت دھێتەکرن کو ھاتن و چوونا وان ب کوستەران بێ بەرامبەر بیت، ب ھەماھەنگی ژی دگەل رێکخراوێن خێرخازی دھێتەکرن کو ھاریکاریا قوتابیێن کێم دەرامەت بکەن و د ھەیڤا رەمەزانا پیرۆز دا سالانە زانکۆ رادبیت ب دابینکرنا فتارێ بۆ قوتابیێن پشکێن ناڤخۆیی و ھەروەسا ھەماھەنگی دگەل ھژمارەکا سەرمایەدارێن پارێزگەھا دھۆکێ دھێتەکرن ژ بۆ دروستکرنا فتارێ رۆژانە بۆ قوتابیان.

سەبارەت ئاریشێن قوتابیێن پشکێن ناڤخۆیی مەردان ئەحمەد جەرجیس بەحسێ وێ چەندێ کر کو ل دەسپێکا بەلاڤکرنا قوتابیان ل پشکێن ناڤخۆیی ھژمارەکا قوتابیان سەرپێچیێن یاسایی دکەن کو پەسەندا ژ کۆلیژێن خۆ بۆ رێڤەبەریا مە ئارستە دکەن ژ بۆ ئاکنجیبوونێ بەروڤاژی قوتابی ھاتنوچوونێ دکەن، د ژوورێ دا ل شوینا چار قوتابی لێ ئاکنجی ببن ئێک قوتابی ئاکنجی دبیت و مافێ ھندەک قوتابیێن دی دھێنە خارن، دیسا ل دەسپێکا بەلاڤکرنا پشکێن ناڤخۆیی ھندەک قوتابی داخازا ڤەگوھاستنێ دکەن دا نێزیکی خیشک و برا و ھڤالێن خۆ ببن، دیسا گۆت ھندەک قوتابی ژی داخازا جھی دکەن داکو بمینتە ڤالا ھەتا خیشیک یان برا ل قووناغا ئێکێ لێ بھێتە ئاکنجی کرن ئەو جە گەلەک جارا دمینیتە ڤالا ھەتا دووماھیا سالێ، و سالانە پشکێن ناڤخۆیی دھێنە سەخبێرکرن ژلایێ ستافێ ھوبا سەخبێریێ ژبەر کو ھندەک قوتابی یێن ھەین ھەست ب بەرپرسیاریێ ناکەن و چاڤدێریا کەل و پەلێن پشکان ناکەن.

ل دۆر پلانێن پشکێن ناڤخۆیی بۆ داھاتی مەردان ئەحمەد جەرجیس گۆت پێشنیار ھاتیە کرن بۆ وزارەتا خاندنا بلند کو دوو ئاڤاھیێن دیتر یێن مەزن وەکو یێن نوکە ئەوێن ھەر ئێکی نێزیکی شەش سەد قوتابیان لێ دھێنە ئاکنجی کرن بھێنە دروستکرن لناڤ کەمپێ زانکۆیێ ژ بۆ ئاکنجیبوونا قوتابیێن کچ دا قوتابیێن کچ ب گشتی بھێنە ئاکنجی کرن ل کەمپێ زانکۆیێ، ھەر دیسا رێڤەبەریا پشکێن ناڤخۆیی ل زانکۆیا دھۆک پێشنیارکریە ئاڤاھی بھێنە ئاڤاکرن ل ھەر چار قەزایێن (دھۆک، سێمێل، ئاکرێ و ئامێدیێ) دا پێدڤی ب ئاڤاھیێن تایبەت نەبین و ببیتە بارسڤکیەک ل سەر حکومەتێ کو سالانە ب کۆژمێ (٣,٩٧٢,٠٤٨,٠٠٠) ملیار دینار دھێنە مەزاختن ژ بۆ کرێکرنا ئاڤاھیێن تایبەت بۆ قوتابیێن پشکێن ناڤخۆیی ل ڤان ھەر چار قەزایان.

ئەڤرۆ، ئەسعەد رێکانی:

پێکئینانا ژیانا ھەڤژینیێ ئێک ژ بنەمایێن ئاڤا کرنا خێزانێ یە بۆ دانانا بنیاتێ جڤاکەکێ بەرفرەە، شارەزایەکێ جڤاکی ژی دیار کر کو گرێدانا ھەڤژینیێ پروسێسەکا بەردەوامە د ژیانێ دا و بتنێ ھندەک تیتالێن زێدە بووینە ئەگەر بۆ بارگرانیا خێزانێ

ئازاد د ژیێ ٢٧ سالیێ دایە و ھەتا نھا ھەڤژینی پێک نە ئینایە دیار کر کو ژبەر کاودانێن دارایی و بێکاریێ ئەو ھزر بۆ ژیانا ھەڤژینیێ ناکەن و گوت: لاوازیا بارێ ئابوری و نەبوونا دەلیڤێن کاری کارتێکرن ل تەخا گەنجان کریە و زور بێزار بوینە و پرانیا وان ژ ھزرا پێکئینانا ھەڤژینیێ دوور کەڤتینە، ژبەرکو دبینن د ڤان کاودانێن ئابوری دا دێ بارگرانیەک کەڤیتە سەر ملێن وان.

ئازاد زیدەتر گوت: ب دیتنا من  د ڤان سالان دا پێکئینانا ھەڤژینیێ کێم بوویە، ژبەرکو د ڤی سەردەمی دا گەلەک مەزاختی و پێدڤێن و زێدەباری خواستنا زێری و مەزاختیێن زێدە یێن شەھیانێ و پرانیا گەنجان د بێ کارن و نەشێن د ڤان کاودانا دا ھەموو مەزاختیا دابین بکەن، چونکی نەک بتنێ شەھیانە بەلکو دڤێت ھزر د ئاڤا کرنا مال و خێزانێ و مەزاختیێن وان ژی بھێتە کرن.

شڤان عەبدولا ماموستا و شارزا د بوارێ جڤاکی دا دیار کر کو د ژێوارێ ژیانێ دا چ دەما پروسێسا پێکئینانا ھەڤژینیێ نە راوەستیایە و د ھەموو کاودانادا بەردەوامی پێھاتیە دان و پێکئینانا ھەڤژینیێ ئێک ژ وان تیتالان بووینە کو گرنگیەکا مەزن ژلایێ جڤاکا کوردی ڤە پێ ھاتیە دان، ژبەرکو ھەر مللەتەکێ داب و نەریتێن خوە ھەنە و بزاڤ کریە شارستانیەتا خوە ب پارێزیت و د سەردەمێن کەڤندا ژلایێ پێکئینانا ھەڤژینیێ ڤە زور جارا کور و کچ بووینە قوربانی ژبەر مەبەستێن جودا جودا، چونکی وەکو پێدڤی مافێ ھەلبژارتنا ھەڤژینیێ نەبوویە، ھەروەسا سنورێت کومەلگەھا وی سەردەمی بەرتەنگ بووینە بو پێکئینانا ھەڤژینیێ و گۆت: لێ ل گەل ڤێ پێشکەفتنا نھا ژی ئەو قوربانی دانا کچ و کورا ھەر مایە، بەلێ ب رەنگەکێ دیە ئەو ژی ئەنترنێت و تەکنولوجیا سەردەمە ب تایبەتی تورا جڤاکی کو دبیتە ئەگەرێ نەبوونا باوەریێ دناڤبەرا کور و کچان دا و ئەڤە ژی دێ پێکئینانا ھەڤژینیێ بەر ب خاڤیێ بەت دناڤا جڤاکی دا.

شڤان دیار کر ژی وەک دیار ل سەردەمێ نوکەدا گەلەک ئالاڤ ھاتینە گوھۆرین و بوینە سەدەما گوھورینا ھزر و بیرا و گرنگی پێدەرێ سەرەکی دێ گەنج بیت، چونکی ھەر پێشکەفتنەک یان ھزرەک ھەبیت دێ گەنجێ مە بیتە ئێکەمین بۆ بکارئینانێ و گۆت: لێ نھا ئەم خودان جڤاک و داب و نەرێتین و بتنێ جیاوازیا سەردەمێ کەڤن خالێت باش و خراب ژی ھەتا رادەیەکێ ھاتینە گوھورین ل دووڤ دەم وجە و پێشکەفتنا تەکنولوجیایێ و چێدبیت گەنجێ نھا ژی گەھشتیە وێ ئازادیێ کو ھیچ گرنگیێ ب راو بوچونێت کەسێ نادەت و ئەڤەژی دێ ئالوزیا بو داھاتوویێ وان پەیدا کەت و چێدبیت دایک و بابان ئەو باوەری و وێرەکی نەبیت بریارێ ل سەر دانە شوو و ژنئینانێ بدەن.

شارەزایێ جڤاکی  ئەو چەندە ژی خویا کر، پێکئینان و داخازی ل سەر ھەڤژینیێ ل چ دەما دا نەراوستیایە ھەتا ھەکە کاودان چەند د نەخوش بن چ ژلایێ ئێمناھیڤە یان ژلایێ ئابوریڤە بن و ھەموو دەما مروڤی بزاڤ کریە خوە بگونجینیت ب تایبەتی ژلایێ زنجیرا مروڤایەتیێ ڤە، لێ کاودانێن نھا دا ترسەک ل دەڤ گەنجی پەیدا کریە بو پێکئینانا ھەڤژینیێ و ھزر د وێ چەندێ دا دکەت کو ل پاشەروژێ وەکو پێدڤی نەشێت پێداویستیێت خێزانێ دابین بکەت و بەختەوەریێ پەیدا بکەت ب تایبەتی ھەکە گەنج یێ بێ کار و داھات بیت و دەلیڤێن کاری نەبن و گۆت: ھەروەسا مەزاختیێن زێدە بو شەھیانێ کو چ پەیوەندی ب داب و نەرێتان ڤە نینە و بتنێ چاڤلێکرنە و دیسان زێدە خواستنا زێرا و کرینا ھەر تشتەکێ زێدە دبیتە بار گرانی بو خێزانێ و زێدەباری ڤێ یەکێ ژی دێ گرێدانا ھەڤژینیێ گیرو کەت و کارتێکرنێن نەرینی دێ ل سەر جڤاکی پەیدا بن زێدەباری کارتێکرنێن دەروونی و قەیرەبوونێ دێ ل پاش خوە ھێلیت.