هژمارا (40) چل ل نك هەمی خەلكێ‌ جیهانێ‌، هژمارەكا پیرۆزە (1)، ل نك كوردان ژی هژمارا (40) ، هژمارەكا نامۆ نەبوویە، ئەڤە چلێ‌ هاڤینێ‌ و چلێ‌ زستانێ‌ یە، ئەڤە چلخانە نە، ئەڤە چلكێن ژنكانە، هەروەسا كوردێن ئێزدی و عەلەویێن ئەنادۆلێ‌ ژی وەكو وی خەلكی ب چاڤەكێ‌ پیرۆز بەرێ‌ خودایە هژمارا (40) (2).
هەلبەستڤانێ‌ نیشتمانپەروەر ئەحمەدێ‌ خانی ژی (1650 ـ 1707ز) د مەم و زینا خو دا پتر ژ دو جاران هژمارا (40) بكارئینایە دەما دبێژیت:
سەد سالی بگێری من تۆ مەحبووس
ما ئەز قە دبم مەیئووس
سۆندێ‌ دخوەم ئەز ب سۆرەیێ‌ نوور
دیما كو ئەوە كیتابی مەستوور
دەهـ جاری ب حەققێ‌ بەژن و بالێ
(چل) جاری ب حەققێ‌ زولف و خالێ‌
یان دەما دبێژیت :
(چل) رۆژی نەخۆر، نەخواب زینێ
سەر رانەدبو ژبەر برینێ(‌3)
دا بزڤڕینە سەر ناڤونیشانێن گۆتارێ،‌ كو ئەوە بابەتێ‌ سەرەكی، گاڤا من پەرتووكا (چیرۆكێن پێغەمبەرا د تەورات و ئەسفار و مەزامیرادا) خواندی (4)، گەلەك جاران هژمارا (40) چل، د بەر چاڤێن من ڕا دەرباز دبوو، دووماهیێ‌ وەل من كر، كو ئەز ل سەر ڤی بابەتی راستێم، ڤێچا چاوا تێدا هاتینە، ئەز دێ‌ وەسا ئینمە خار:
1. د لاپەڕێ‌ (17) دا، ل سەر تۆفانا نۆحی هاتیە: (بارانەكا بۆش 40 چل شەڤ و 40 چل ڕۆژا بەردەوام باری )(5).
2. د لاپەڕێ‌ (43) دا، ل سەر تەمەنێ‌ ئیبراهیم پێغەمبەر هاتیە: (گاڤا تەمەنێ‌ ئیبراهیم پێغەمبەر بوویە 40 چل سال، حەز كر ژنەكێ‌ بۆ كوڕێ‌ خو ئیسحاقی بینیت.) (6).
3. د لاپەڕێ‌ (68) دا، ل سەر مانا مووسا پێغەمبەر ل ئەردێ‌ (بەنی مەدین)دا هاتیە: (مووسا 40 چل سالا ما ل ناڤ بەنی مەدین دا…)(7).
4. د لاپەڕێ‌ (89) دا، ل سەر بەرزەبوونا بەنی ئیسرائیل د بیابانا سینا دا هاتیە: (40 چل سالا بەنی ئیسرائیل د بیابانا سینا دا ووندابوون..)(8).
5. د لاپەڕێ‌ (94) دا، ل سەر رێكا د ناڤبەرا ئەردێ‌ كەنعان و مسرێ دا هاتیە: (چوونا بەنی ئیسرائیل ژ مصرێ‌ هەتا كەنعان 40 چل سالا ڤەكێشا..)(9).
6. د لاپەڕێ‌ (96) دا، ل سەر عیبادەتا مووسا پێغەمبەر هاتیە: (مووسایی 40 چل شەڤ و رۆژا ل سەر چیایێ‌ سینا عیبادەتا خودایی كر…)(10).
7. د لاپەڕێ‌ (114)ێدا، ل سەر خۆشی و تەناهییا بەنی ئیسرائیلیا هاتیە: (بەنی ئیسرائیلی 40 چل سالا ب خۆشی و تەناهی، دووری دۆژمنان ژیان برە سەر..)(11).
8. د لاپەڕێ‌ (116)ێدا، ل سەر دەستهەلاتدارییا جدعون هاتییە: (دەستهەلاتدارییا جدعون 40 چل سالا ڤەكێشا…)(12).
9. د لاپەڕێ‌ (166) دا، ل سەر دەستهەلاتدارییا داود پێغەمبەر هاتیە: (دەستهەلاتداریا مەلك داود 40 چل سالا ڤەكێشا..)(13).
10. د لاپەڕێ‌ (178) دا، ل سەر دەستهەلاتداریا سلێمان پێغەمبەر هاتیە: (دەستهەلاتداریا مەلك سلێمان 40 چل سالا ڤەكێشا.)(14).
هەر ئەڤە ب تنێ‌ نینن، هێشتا ماینە، لێ‌ ب تنێ‌ یا مای بێژم، كو هەكە هژمارا (40) ل نك بەنی ئیسرائلیا یا پیرۆز نەبایە، ئەوان هندە بكار نە دئینا. ئەو ژی یا فەرە بێژم، كو ژمارە (3، 7) ژی، وەكو ژمارێت پیرۆز، مشە د تەورات و ئەسفار و مەزامیرادا هاتیە(15).

ژێـدەر:ـ
1 ـ حجی جعفر، چەند ڤەكۆلین ل دۆر مەم و زینا خانی ، بەرلین- 2002، ل56. هەروەسا بنێرە: تارق شوكری خەمۆ، ژمارە (3، 7، 40) د میتولۆجیا ئێزدیان دا، دهۆك – 2007 ، ل93.
2 ـ حجی جعفر، هندەك ڤەكۆلین ل دۆر ئەدەب و رەوشەنبیریا كوردی، دهۆك- 2022، ل327.
3 ـ مەم و زین، هەولێر- 1968، ل131، 93 … .
4 ـ عەزرا حەداد، چیرۆكێت پێغەمبەرا د تەورات و ئەسفار و مەزامیرادا، (وەرگێراندن و بەرهەڤكرن)، چاپ1، 2018.
5 ـ چیرۆكێت پێغەمبرا هەمان ژێدەر، ل27.
6 ـ هەمان ژێدەر .، ل43.
7 ـ هەمان ژێدەر .، ل68 .
8 ـ هەمان ژێدەر .، ل89 .
9 ـ هەمان ژێدەر .، ل94 .
10 ـ هەمان ژێدەر .، ل96 .
11 ـ هەمان ژێدەر .، ل114 .
12 ـ هەمان ژێدەر .، ل116 .
13 ـ هەمان ژێدەر .، ل166 .
14 ـ هەمان ژێدەر .، ل178 .
15 ـ هەمان ژێدەر، بۆ ژمارە (3) بنێرە: ل11، 21، 29، 30، 32، 34، 36، 116، 55، بۆ ژمارە (7) بنێرە:
ل56، 64، 77، 88، 105، 12.