دلڤین خەلەف

دێ د چەند تەوەرێن جودا دا راستی و خەملاندنا پێكڤەژیانێ ل وەلاتێ خۆ دەینە دیاركرن؛ ژبەر كو د ناڤ هەر تەوەرەكی دا گرنگیەكا تایبەت هەیە و ل سەر بنەمایێن پێكڤەژیانەكا ئارام پێدڤیە راستی ب رۆهنی بهێنە دیاركرن و گۆتن و رەنگەكی ئاشكرا بهێنە زمان.

(تـەوەرێ ئێكێ)
– هەبوونا پێكهاتەیان ل كوردستانێ. بێگومان كوردستان ژ ئەزەل دا وەلاتەكی فەرەپێكهاتە بوویە و جهەكی ئارام یێ فەرەنەتەوەیان بوویە، لەوا هەر ژ دەستپێكێ گرنگە بهێتە خۆیاكرن كو هەبوونا پێكهاتەیێن جودا ل كوردستانێ و دەربازبوونا ژیانا وان د چەند قۆناغێن جودا یێن سەردەمی دا بۆرین ب چ رەنگی بوویە و كا ئەنجامێن كارتێكرنا بەردەوامیا پێكڤەژیانا وان پێكهاتەیان، جڤاكا مە یا كوردەواریی بەر ب چ ئاقاری ڤە بریە و كا پێكڤەژیان هەتا ب چ رادەیی د ناڤبەرا وان دا یا سەركەڤتی بوویە و ئەوان پێكهاتەیێن فرەئایین و فەرەنەتوەیی چاوا ژیانا خۆ ل گەل ئێك د ئەڤی پارچێ ئەردێ پیرۆز دا دەربازكرینە:
1- هەبوونا پێكهاتەیان ل كوردستانێ هەر ژ پێگیریا بیروباوەرێن ئۆلی یێن تایبەت و هەر وەها نەتەوەیێن جودا ب ڤی رەنگێ ل خوارێ: ئۆل و بیروباوەرێن ل كوردستانێ ژیانا خۆ دبەنە سەر (موسلمان، ئێزدی، مەسیحی، فەیلی، كاكایی، شەبەك) و یێن دی ژی هەر ژ كەڤن دا هەبووینە، هەردیسا وەكو نەتەوە ژی (كورد، عەرەب، توركمان) د ئەڤی وەلاتی دا جێگربووینە و ژیانا خۆ دگەل ئێك ب خۆشی دەربازكرینە و دگەل ئێك د بۆراندنا ژیانێ دە هەڤ پشكێن خەمێن ئێك بووینە.
2- هەر ژ كەڤن دا كوردستان جهێ پێكڤەژیانا پێكهاتەیێن جودایە بوویە و هەر پێكهاتەیەكی تایبەتمەندیا خۆ یا جڤاكی هەبوویە و دابونەریتێن خۆ یێن ئۆلی و جڤاكی ب رەنگەكی سروشتی و ب ئازادی گێراینە و هەتا رادەیەكی بەرچاڤ دگەل ئێك هەڤپشكێن ئێش و ئازارێن نەهامەتا ژلایێ رژێمێن زۆردار بووینە و سەرەرایێ وێ چەندێ ژی پشكداریی د خۆشی و نەخۆشیێن ژیارا رۆژانە یا ئێك دا كرینە و خۆ ژێك دویر و بیانی نەدیتینە.
3- د هەموو شۆرەش و سەرهەلدان و داستان و كاودانێن مەزن یێن گەلێ كوردستانێ دا بێ فەرق و جوداهی پێكهاتەیێن وەلاتی مە ب ئێك هەلوەست پشكداریی د بەرگریێ و بەرخۆدانیێ دا كرینە و قوربانی داینە و هەولێن رزگاركرنا ئەڤێ ئاخێ ژ بندەستیێ كرینە و ل دەمێ ئازادیا كوردستانێ بزاڤ ژبۆ ئاڤەدانیا وەلاتەكی ئارام كرینە و د ناڤ هەموو دامودەزگەهێن حوكمرانیا دەستهەلاتی دا پشكدار بووینە و ئەڤ چەندە ژی ب مافێ خۆ یێ رەوا زانینە.
(تـەوەرێ دوویێ)
– رزگاریا ئیراقێ ژ بندەستێ رژێمێن زۆردار. پشتی هەولێن رزگاركرنا گەلێن ئیراقێ ژ زۆرداریا رژێمێن سەپێنەر ل درێژیا چەندین سالێن دژوار و نالینا ژ ناخ یا هەموو پێكهاتەیان ژ ئەگرێ ئەوان كاودانێن سەخت و ئەوێ رەوشا خراب یا كو دناڤ رە دەربازدبوون و تێكچۆنا وێ سەقامگیریا جڤاكی یا كو ل ئیراقێ ب گشتی پەیدابووی و دگەل دا رەوشا پێكهاتەیان ژی بەر ب ئاقارەكی ئالۆز ڤە چۆیی و دگەل دا نەئارامیەكا بەرچاڤ هاتیە پێش و باوەریا وان هاتیە شلقاندن و ترس و بێ باوەریەكا مەزن د ناخێ وان دە هاتە پەیداكرن و هەر دیسا ژ ئەنجامێن ئەوێ دۆرپێچیا ئابۆری و رەوشا سیاسی یا خراب كو ب سەر دەڤەرێ دا هاتی، هەموو گەلێن ئیراقێ ناچاربوون روو ب رووی نەهامەتەكا مەزن و قەیرانەكا سەخت و دژوار ببن و دگەل دا پەیدابوونا لایەنێن سیاسی یێن نەشەرعی و دروستبوونا هێزێن چەكدار و بەرزبوونا دەنگێ گرۆپێن ئۆلی یێن توندكار ل سەرانسەریی دەڤەرێ، ئەڤ چەندە بوو ئەگەرێ كارتێكرنەكا نەرێنی و خراب لسەر رەوشا پێكهاتەیان ب رەنگەكی تایبەت و زۆربەیا ئەنجامێن وێ د ئەڤان هەردو خالێن ل خوارێ دا دهێنە دیاركرن:
1- پڕانیا پێكهاتەیێن كێمینە (الاقلیات) و ژ وان ژی (جڤاكا ئێزدی) هەولێن ب جێهێلانا ئیراقێ ب گشتی دان، هەروەسا ژ كوردستانێ ژی دەركەڤتن و قەستا وەلاتێن بیانی كرن پێخەمەت باشتركرن و شادبوونا ژیارا خۆ یا رۆژانە و پاراستتا ژیانا خۆ ژ ئەوان گرۆپێن توندكار كو ژ نشكەكێ ڤە پەیدابووین، هەر د ڤی واری دا گەلەكا ژ وان مال و مولكێ خۆ ژی فرۆتن و هزر د كۆچبەریەكا ئێكجاری دا كرن و ئەڤێ چەندێ ژی سستیەكا پەیوەندیان پەیداكر و بوو ئەگەرێ تێكدانا رەوشا پێكڤەژیانێ ل دەڤەرێ ب گشتی و ل كوردستانێ ژی و هەتا نها ژی رێژەكا ئێكجار زۆر ژ ئەوی خەلكی ل دەرڤەی وەلاتی پەنابەرن و ئاكنجینە و هزر د ڤەگەریانێ دا نەكرینە و بەلكو ب ژیانا كۆچبەریێ د قایلن و دویریاتیا ژ ئاخا خۆ قەبوول كرینە، ئەڤە و سەرەرایی كو هەموو دەما هزرەتا وان دیتنا جه و وارێ باب و كالێ وان بوویە، لێ ئەو ترسا كو د ناڤرە دەربازبووین بوویە ئەگەرێ ئەوێ چەندێ هەتا نها ڤەنەگەریاینە، لەوا فەرە حوكمەتا كوردستانێ رێكخۆشكرنەكا گونجایی ژبۆ هەر كەسەكی بڤێت ڤەگەرێتە وەلاتێ خۆ پەیدابكەت پێخەمەت پاراستنا براتیا پێكهاتەیان و بهێزكرنا رەهوریشالێن پێكڤەژیانەكا ئارام ژبۆ هەبوونا وەلاتەكی ئازاد و ژیانەكا بەختەوەر.
2- وەكو راستیەكا نە ڤەشارتی و سەرەرایی هەر كاودانەكا هاتیە پێش ل دەڤەرێ حوكمەت و خەلكێ كوردستانێ ل سەر راسپاردەیێن جەنابێ سەرۆك بارزانی و سەركردایەتیا پارتی دیموكراتی كوردستان هەموو دەما جەخت ل خۆرتكرنا بنەمایێن پێكڤەژیانەكا موكم كرینە و ل ژێر سیبەرا سیاسەتا وان هەموو پێكهاتەیێن كوردستانێ د پاراستی بووینە و د ناڤ وەلاتەكی ئازاد دا ژیانا خۆ ب ئارامی دەربازكرینە و هەردەم رێز ل هەبوونا وان هاتیە گرتن و بێ جوداهی پشكداری د رێورسمێن وان یێن ئاینی و جڤاكی دا هاتیە كرن و بەردەوام رێز ل بیرورایی و تایبەتمەندیا وان یا جڤاكی هاتیە گرتن لێ فەرە ل ئەڤی سەردەمی رێكخۆشكرنەكا ب هێز ژبۆ لێكخرڤەكرنا هەموو پێكهاتەیێن گەلێ كوردستانێ بهێتە دیتن و لسەر بنەمایێن براتیێ و رێزلێكگرتنێ پێكڤەژیان بەرقرار و بەردەوام بیت.
(تـەوەرێ سیێ)
– هەبوونا ئازادیێ و ئارامیا رەوشا دەڤەرێ ب گشتی. پشتی رزگاربوونا دەڤەرێ بگشتی ژ زۆرداریا رژێمێن تەپەسەر و ئارامیا رەوشا ژیانێ ل كوردستانەكا ئازاد هەموو پێكهاتەیێن جڤاكی د رەوشەكا سەقامگیر دا ژیانا خۆ دبەنەسەر و هەست ب پێكڤەژیانەكا برایانە دگەل ئێك دا دكەن و هەولێن دەربازكرنا ژیارەكا ئاسایی و خۆش و وەكهەڤیەكا تەبایی د ئاڤەدانیا وەلاتەكی یەكسان و بێ جوداهی دا دكەن و نەخاسمە پشتی ئەوێ هێرشا دژوار و نەمرۆڤایەتی كو ژلایێ رێكخراوا تیرۆرستی یا داعش ڤە هاتیە سەر دەڤەرا شنگال كو پترییا خەلكێ وێ ژ جڤاكێ ئێزدی بوون و هەموو دەربەدەربووین و كوردستان هەلبژارتین پێخەمەت ژیارا خۆ لێ دەربازبكەن، ئەڤە و سەرەرایی زەحمەتی و ئاستەنگیێن پەیدابووین ل درێژیا چەندین سالێن دژوار كو لژێر خیڤەتگەهان دەڤ دەربازدكەن، لێ دیسا ژی هەستێ نەتەوەیی بسەر هەر ئاستەنگیەكێ دا زالبوو و د ناڤ رێزێن مللەتێ خۆ دا جڤاكێ ئێزدی وەكو هەر پێكهاتەیەكی دی یێ كوردستانێ باوەری ب پێكڤەژیانێ ئینا و د ناڤ خەلكێ خۆ دا ژیان هەلبژارتن و زۆر نمونە ژی ل سەر ئەڤێ چەندێ هەنە، ئەوژی د ئەڤان خالێن ل خوارێ دیار دا دهێنە دیتن:
1- كوردستان هەر وەكو لاندكا پێكڤەژیانێ جهێ جڤاكێ ئێزدی ژی بوویە ژ كەڤن دا شانازی ب ئەڤێ چەندێ كرینە و ب سەربەستی خۆ ب خەلكێ ئەڤی وەلاتی دیتینە ژبەر كو هەموو پیرۆزیێن وان یێن ئۆلی و جڤاكی ل ئەڤی پارچێ ئەردێ پیرۆز بووینە و ل هەر دەڤەرەكا ئەو ژیانا خۆ لێ دبەنەسەر پەنجێن گەڤناریا نیشانگەهـێن ئۆلی و مەزارگەه و پیرۆزیێن وان لێ دخویانە و ژ هەموویێ گرنگتر هەبوونا پەرستگەها لالش یا نووڕانی ل كوردستانێ.
2- هەموو دەما پەیوەندیێن د ناڤبەرا ئێزدیا و پێكهاتەیێن دی یێن دگەل ئێك دژین ل كوردستانێ دا لسەر بنەمایێ پێكڤەژیانەكا ئارام و راست و دروست بووینە و رێز ل هەبوونا ئێكتر گرتینە و براتی د پێكڤەژیانێ دا دگەل ئێك پاراستینە و خۆ ژئێك دویر نەدیتینە و هەموو دەما پشكداری د رێورسمێن جڤاكی و ئۆلی یێن ئێك دا كرینە و زمانێ ئاشتیێ كرینە پەیاما مرۆڤایەتیێ و وەلاتێ خۆ پێ نەخشاندینە و بەردەوامی داینە ئەڤێ رێبازێ و پێ دلخۆش بووینە و هەر ئەڤەیە بنەمایێ پێكڤەژیانا دروست لناڤ پێكهاتەیێن گەلێ كوردستانێ دا.
3- هەر وەكو ئاشكرا دگەل هەلاتنا تیشكێن ئازادیێ ل كوردستانێ هەموو پێكهاتەیێن وەلاتێ مە جهێ خۆ ل ئێكرێزیا گەلێ كوردستانێ دا گرتینە و ژیانا خۆ ب رەنگەكی سروشتی دگەل ئێك دەربازكرینە و لسەر بەردەوامیا هەبوونا پێكڤەژیانەكا ئارام دا د روژد بووینە و خەملا ژیانێ ب وەلاتەكی فەرەپێكهاتە نەخشاندینە، هەر ئاڤەدانبێ كوردستان.

* ئەنداما سكرتاریەتا ئێكەتیا ئافرەتێن كوردستانێ.

دویر ژ دوورشمێن نازك و پەیڤێن نەرم و حەلیم كو ل دەربارەیی رەوشا ژیانا ئافرەتان دا دهێنە گۆتن یانژی ئەو جۆرێ سەرەدەریا شاش د گەل دا دهێتەكرن و ئەو كارتێكرنا نەرێنی كو هەستێ وان بریندار دكەت و دبیتە ئەگەرێ توندوتیژیێ و كێشەیێن مەزن بۆ وان پەیدا دكەن، لەوا ئەم دێ هەولدەین د ناڤەرۆكا ئەڤی بابەتی دا شرۆڤەكا دۆرهێل و ئاشكرا د چەند خالێن گرێدایی ب یەكسانیا د ناڤبەرا هەردو رەگەزان دا ژلایەكی ڤە و د ناڤبەرا خیزانێ دا ب گشتی و ئافرەتێ ڤە ئەگەرێن ئێشاندن و ئازاردانا و بێدەستهەلاتیا وان د چارچووڤێ جڤاكێ دا بدەینە خۆیاكرن و دەرگەهێن چارەسەركرنا ئاریشەیێن ژیانا وان لسەر بنەمایێ دلۆڤانیەكا مرۆڤایەتیێ و دلنازكیا كەسایەتی یا جڤاكی د ناڤەرۆكا ئەڤی بابەتێ گرنگ و هەستیار دا دەڤا بدەینە رۆهنی كرن كو هەردەم دیاردەیەكا خراب و ئافرەتێن گەلێ مە پێدهێنە ئێشاندن، لەوا دێ ل چەند تەوەرێن جودا دا خالێن گرنگ یێن ئەڤی بابەتی ئازرینین و ئەگەرێن شاشیێن پەیدا دبن و رێكێن گونجایی بۆ چارەسەریێ دەینە دیاركرن.
توندوتیژیا ژ لایێ خیزانێ‌ و مالباتێ ڤە.
1- بابەتێن عێل و عشیرەتگەریێ و ناڤودەنگ و سیهانەتا د ناڤ جڤاكێن رۆژهەلاتا ناڤەراست دا ب گشتی و ژ وان ژی جڤاكێ مە یێ كوردەواریی رۆلەكی بەرچاڤ هەبوویە و زۆر جاران ژ ئەگەرێن شاشیەكا بچویك ئافرەت روو ب رووی توندوتیژیێ بووینە و هاتینە ئێشاندن و نموونە لسەر ئەڤێ چەندێ گەلەكن بەلێ یا هەرە گرنگ پێگیرینەكرنا ب دابونەریتێن جڤاكی بوویە و ئەوێ چەندێ سەرئێشیەكا مەزن بۆ ئافرەتێ پەیداكریە و بوویە قوربانی، لەوا باشترین چارەسەری ژبۆ ئەڤێ خالێ خۆراگرتنا ئافرەتێ و پاراستنا كەسایەتیا وێ یە د ناڤ جڤاكێ دا و فەرە ئەو دانوستاندنەكا ژیرمەندانە دگەل خیزانێ دا بكەت پێخەمەت دویرخستنا خۆ ژ ئازارێن ئەڤی بابەتی و ئەو تووشی بكارئینانا توندوتیژیێ د ناڤ مالباتێ دا نەبیت و هشیاری هەستیاریا ئەڤێ خالێ بیت ب هەر رەنگەكی.
2- بابەتێ نەخوندەواریا ئافرەتێ د ناڤ جڤاكێ دا بوویە ئەگرێ دروستبوونا كێشە و ئاریشەیەكا مەزن د ناڤبەرا پتریا ژن و مێران دا و بوویە رێك خۆشكرنەك ژبۆ بكارئینانا توندوتیژیێ ل دژی وان، لەوا باشترین چارەسەریی بۆ ئەڤێ چەندێ هەولێن وەرگرتنا بریارەكا گونجایی ل دەمێ پێدڤیە پێخەمەت پاراستنا كەسایەتیا وان و بدەستڤەهاتنا مافێ وان یێ رەوا بابەتێ فێركرن و خواندن و زانینا وان یە دا كو ئەوان شیانێن بەرگریكرنێ ژ كەسایەتیا خۆ ل پاشەرۆژێ دا هەبن.
3- بابەتێن نەگونجاندنا هزرو بیر و بۆچوونێن كەسایەتی د ناڤبەرا ئەندامێن خێزانێ دا گەلەك جاران بووینە ئەگەرێ ناكۆكی و دووبەرەكیێ و كێشەیێن جڤاكی یێن مەزن ژ ئەڤێ چەندێ پەیدابووینە و توندوتیژیا ل دژی ئافرەتان هاتیە پێش و ئێشاندنا وان بوویە ئەنجام، لەوا باشترین چارەسەریی بۆ ئەزێ خالێ ئەوە هەموو دەما ئافرەتێن كوردستانی خۆ ب جهێ بەرپرسیارەتیێ بزانن و ببنە پێشەنگ ژبۆ گونجاندنا هزر و بیران د ناڤ مالباتێ دا پێخەمەت پەیداكرنا خیزانەكا بەختەوەر و بۆراندنا ژیانەكا خۆش و گەش.
توندوتیژیا ژلایێ هەڤژینی ڤە دهێتە بكارئینان.
1- هەڤژینیا بێ دل و دویریاتیا هزروبیران د ناڤبەرا هەڤژینان دا ئێك ژ ئەگەرێن دروستبوونا توندوتیژیێ یە ل دژی ئافرەتان و كارتێكرنا وێ ئەنجامێن خراب ب سەر ئاڤاكرنا خێزانێ دا دهێنن، لەوا فەرە هندەك ژ دابونەریتێن كەڤنار بهێنە راستڤەكرن نەخاسمە بابەتێ دروستكرنا خێزانێ و ناچاركرنا كچێ ب دانا ب زۆری بێ كو هزر د دەربازكرنا ژیانا وێ دە بهێتە كرن ل پاشەرۆژێ دا، دیسان فەرە پێشوەخت ناسبوونەك زانیبون لسەر كەسایەتی و دیتنا هزرو بیران دناڤبەرا كچ و كوران دا ل ئەڤی سەردەمێ پێشكەڤتی دا هەبێ ژبۆ ئاڤاكرنا خیزانەكا بەختەوەر و جڤاكەكی ساخلەم.
2- جوداهیا دابونەریتێن جڤاكی (العادات والتقالید) و هەبوونا گومانێ ژ هزرێن بەرامبەر و شەرم ژێك كرنا دناڤبەرا هەڤژینان دا و كارتێكرنا چاوانیا پێكڤەژیانێ دگەل ئێك و ترسا نە گونجاندنا بیرورایان دگەل ئێك گەلەك جارا بووینە ئەگرێن تێكچونا پەیوەندیان دناڤبەرا وان دا و ئاریشەیێن مەزن ل دویڤ خۆڤە ئیناینە، لەوا باشترین چارەسەریی ژبۆ ئەڤێ چەندێ ژێك نێزیكیا هزر و بیرێن كەسایەتیە دناڤبەرا هەردو ئالیان دا پێشوەخت پێخەمەت پێكئینانا خیزانەكا سەركەڤتی.
3- بكارئینانا سوشیال میدیا و ئامیرێن پەیوەندیێن سەردەمی ب رەنگەكی شاش و خراب و دەركەڤتنا ژ سنوورێ پێدڤی كارتێكرنەكا خراب لسەر پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەڤژینان دا دروست دكەت و دبیتە ئەگەرێ توندوتیژیێ ل دژی ئافرەتێ د ناڤ جڤاكێ دا، لەوا پێشوەخت هەموو كچ و ئافرەتێن جڤاكێ مە لسەر چاوانیا بكارئینانا سۆشیال میدیا یان ژی ئامیرێن پەیوەندیا بهێنە ئاگەهداركرن و رێكێن دروست ژبۆ خۆپاراستنا وان ژ ئەڤان جۆرێ كێشەیان بهێنە دیتن و ببنە بنەمایەكی دروست ژبۆ بكارئینانەكا گونجایی پێخەمەت هەبوونا خیزانەكا سەرفەراز د ناڤ جڤاكەكا ئارام دا.
توندوتیژیا ژلایێ ئافرەتان ب خۆ ڤە پەیدادبيت.
1- هەر ئافرەتەكا ژیر و خودان شیان ژ هەموو ئالیان ڤە یا پاراستیە و رۆلەكی ئەرێنی د ژیانا خۆ دا گێرایە و نەبوویە ئێخسیرا دابونەریتێن كەڤنار و خۆ ژ كێشە و ئاریشەیێن جڤاكی دویرئێخستیە، لەوا ئەو نەبوویە ئارمانجا توندوتیژیێ و ژین و ژیارا خۆ ب ئازادی و بەختەوەریی دەربازكریە.
2- هەر ئافرەتەكا ژێهاتی دەلیڤە نەدابیتە كەسێن دەوروبەرێ خۆ كارتێكرنێ لسەر ژیانا وێ بكەن و ئەوێ ئێشینن و بكەنە قوربانیا هزرێن خاڤ و كەسایەتیەكا لاواز و شكەستی د ناڤ جڤاكێ دا هەردەم ئەو د سەركەڤتی بووینە، لەوا فەرە هەر ئافرەتەك خۆ ب خودان شیان بزانێ و باوەریێ ب كەسایەتیا خۆ بینە و بهێزەكا مەزن شیانێن خۆ بكاربینە و كەسایەتیا خۆ یا دروست بدە خویاكرن دناڤ جڤاكا خۆ دا.
3- توندوتیژیا ل دژی ئافرەتێ هنگی دیار دبە دەمێ ئەو خۆ دناڤ جڤاكێ دا كێم دبینە و لبەرخۆ نەسەكنە و خۆ ژ خیزانا خۆ بیانی دبینە و برێكا كریارێن خۆ یێن نە رەوا رەوشا خۆ ئالۆز بكە، ئەوی دەمی وێ روو ب روویی كێشە و ئاریشا و توندوتیژیێ بە و هێتە ئێشاندن، لەوا باشترین چارەسەریی ئەوە هەموو ئافرەتێن مە یێن سەرفەراو پێگیریێ ب ئەڤان خالێن لسەری دیار بكەن و خۆ ژ توندوتیژیا هیزانێ و جڤاكێ دویر بدەن و كەسایەتیا خۆ یا ب هێز بدەنە خویاكرن و خۆ ژ هەر ئاریشەكا جڤاكی بپارێزن و هەر ئەڤەیە سەركەڤتنا دروستی ژبۆ ئافرەتێن جڤاكا مە یا كوردەواریی.
* ئەنداما سكرتاریەتا ئێكەتیا ئافرەتێن كوردستانێ