دلسوز تەلحە

هزركرن هێزەكا مەزنە كو گەلەك جاران ب تەمامی ناهێتە تێگەهشتن، هزركرن ئەو پرۆسەیا كو ئەم هەموو رۆژان پێ رادبین، لێ كێم جاران سەر رادوەستین دا بزانین چەوا كار دكەت و چەوا دشێت ژیانا مە بگوهۆڕیت.
هزركرن نە بتنێ پرۆسەیەكا سادە یا مێشكی یە، بەلكو هێزەكە دشێت جیهانێ بگوهۆڕیت، هزرێن مە ئێكسەر كارتێكرنێ ل سەر هەست و رەفتارێن مە دكەن، دەمێ كەسەك هزرێن ئەرێنی دكەت، دێ هەستێن ئەرێنی هێنە رێكا وی و دێ رەفتارێن وی ئەرێنی بن، بەلێ دەمێ كەسەك هزرێن نەرێنی دكەت، دێ هەستێن و كارێن وی ژی نەرێنی بن، ئەڤە پەیوەندییەكا بهێزە دناڤبەرا هزر، هەست و رەفتاران دا كو گەلەك جاران ناهێتە تێگەهشتن.
ئێك ژ گرنگترین فاكتەرێن هێزا هزركرنێ ئەوە ئەم دشێن رێك بێخین و فێرببین چەوا ب باشترین شێوە هێزر و بیرێن خۆ بكاربینین چونكە راهێنانا مێشكی وەكی راهێنانا لەشی یە و چەند ئەم مێشكێ خۆ پتر كونترۆل كەین دێ بهێزتر كاركەت، ئەڤەژی وێ چەندێ دگەهینیت كو هەركەسەكێ دشێت ب هێزا هزتكرنێ خۆ پێش بێخیت گەلەك تەكنیكێن پراكتیكی هەنە كو مرۆڤ دشێت بكار بینیت دا هێزا هزركرنا خۆ بهێزتر بكەت.
ئێك ژوان تەكنیكا خواندنە، خواندن دبیتە ئەگەرێ بەرفرەهبوونا هزركرنێ و زێدەكرنا زانیاریان، هەر دەمێ كەسەك پەرتووكەكێ دخوینیت، هزرێن نوو فێر دبیت و نێرینا وی بو جیهانێ دهێتە گوهۆڕین.
تەكنیكەكا دی یا گرنگ بۆ بهێزكرنا هێزا هزركرنێ بێدەنگ بوون دگەل خۆ ئاخفتنە ئانكو مەدیتەیشنە، مەدیتەیشن هاریكاریا مرۆڤی دكەت كو هشیاری و پلاندانا خۆ باشتر كۆنترۆل بكەت، ب مەدیتەیشنێ، مرۆڤ فێر دبیت هزرێن خۆ بێخیتە سەر تشتەكێ دیاریكری و هزرێن بێزاركەر دوور بێخیت، ئەڤە گەلەك گرنگە ژبو بهێزكرنا هزركرنێ.
هەروەسا گرنگە كو مرۆڤ گوهۆڕینێ د بۆچوونا خۆ دا بكەت، گەلەك جاران، ئەم هزرێن خۆ دكەینە د قالبێن دیاریكری دا و نوو ناكەین، ئەڤە دبیتە ئەگەرێ كێمبوونا داهێنانێ، لەوما گرنگەل هەموو دەمان هزرێن نوو ڤەكری بین و ب چاڤەكێ رەخنەگر ل ئاریشەیان بنێرین.
ئەو كەسێن كو هێزا هزركرنا خۆ باش بكار دئینن، دشێن ژیانا خۆ باشتر كۆنترۆل بكەن و باشتر بڕیاران بدەن و ئاریشەیان چارەسەر بكەن و كارێن داهێنەرانە ئەنجام بدەن، دەمێ مرۆڤ هزركرنا خۆ كۆنترۆل دكەت، د راستییێ دا ئەو ژیانا خۆ ژی كۆنترۆل دكەت، ژ لایێ زانستی ڤە دەمێ هزركرن كارتێكرنێ ل فیزیكا لەشی دكەت چونكی دەمێ كەسەك هزرێن نەرینی بكەت.

دلسوز تەلحە

لێبۆرین ڕامانا وێ ئەوە مرۆڤ هەموو كەرب و خەم و دلتەنگیێن خوە بەرامبەر كەسەكێ شاشی كربیت ب هاڤێژیت و دلێ خوە پاقژ و مەزن بكەت، لێبۆرین بەرامبەر كەسێ شاشی كری نە بتنێ دلۆڤانی یە، بەلكو بۆ مرۆڤی ب خوە ژی ئازادی یە، ژ بارەكێ گران ئەو ژی كەرب و كینە، لێبۆرین ژ وان ساخلەت و كار و كریارانە یێن بلند و ژ هەژی، كو بتنێ كەسێن خودان دلێن مەزن دشێن بكەن، لێبۆرین ب ڕامانا هندێ ناهێت كو شاشی د دروستن بەلكو لێبۆرین مرۆڤ خوە قورتال دكەت ژ ئاریشە و كەرب و كینیەكا شاشا كەسێ بەرامبەر، دەمێ مرۆڤ ل كەسەكی دبۆریت دبیتە دەرگەهەكێ ڤەكری بۆ ئاشتی و پێكڤەژیانێ.
هەرچەندە لێبۆرین كارەكێ ب ساناهی نینە، لێ بێگومان ئەو رێكەكە ژ بۆ ڤەگەڕیانا ئارامیێ بۆ دل و دەروونی، گەلەك جاران مرۆڤ دكەڤیتە ناڤ كاودانێن دژوار دا دەمێ كەسەك زیانێ دگەهینیتە مرۆڤی یان نە حەقی لێ دهێتە كرن و دلێ وی دهێتە ئێشاندن ل ڤان دەمان مرۆڤ هزرا تۆلڤەكرنێ دكەت، لێ راستی ئەوە كو تۆلڤەكرن نە دەرمانە بۆ برینێنا بەلكو برینان كوورتر دكەت، لێبۆرین ئەگەرە مرۆڤ دەستان ژ تۆلڤەكرنێ بەردەت، نە ژ بەر هندێ كو یێ شاشە نەهێتە سزادان، بەلكۆ ژ بەر هندێ كو ئەو یێ لێبۆری ب خوە ئازاد ببیت ژ زنجیرێن كەرب و كینێ ئەڤ كریارە دبیتە چاڤكانیا هێزەكا مەزن، چونكی مرۆڤ شیانێن خوە بكار دئینیت بۆ ئاڤاكرنا پرێن دۆستانیێ ل جهێ دیوارێن دوژمناتیێ، ئەو كەسێن لێبۆرین ل دەف هەی رێكێ ددەن پەیوەنیێن جڤاكی درێژتر ببن.
هەموو مرۆڤ دشێن شاشیان بكەن، بەلێ لێبۆرین وەدكەت رەحم و دلۆڤانی دناڤ جڤاكی دا هەبیت، لێبۆرین ژی وەكی هەر كارەكێ دی، پێدڤی ب راهێنانایە، مرۆڤ ب رۆژەكێ نابیتە بسپۆر د لێبۆرینێ دا و پێدڤیە ل سەر مرۆڤی كو هەر رۆژ هەول بدەت و دلێ خوە ڤەكەت و هزرێن نەرینێ یێن خوە ب گوهۆڕیت و هەول بدەت دەربازی دلێ یێ دی ببیت، گەلەك ژ مە ل وێ باوەریێ نە كو لێبۆرین لاوازییە. لێ راستیدا لێبۆرین نیشانا هێزەكا مەزنە، چونكی كەسێ لاواز نەشێت ببۆریت، بتنێ كەسێن خودان هێزا گیانی دشێت دلێ خوە ڤەكەت و لێببۆریت و ئەڤە دبیتە دەسپێكا ژیانەكا نوو، دەسپێكا چارەسەریێ، دەسپێكا ئاشتیێ، لەورا دڤێت هەر ئێك ژ مە هەول بدەت لێبۆرینێ بكەتە پشكەكا ژ ژیانا خوە، دا ئەم بشێین ژیانەكا باشتر ئاڤا بكەین.

دلسوز تەلحە

پەندێن كوردی، ئەو جەوهەرێن زێڕینن یێن بەرهەمێ هزر و سەربۆرا گەلێ مەنە كو ژ نڤشەكی بۆ نڤشەكی دی هاتینە ڤەگوهاستن، ئێك ژ وان پەندان كو پری حیكمەت و ڕامانە: (ئەزمانێ درێژ داركوكێ سەرێ خودانی یە).
ب جەوهەرێ‌ خوە، ئەڤ پەندە نیشا ددەت كو زێدە گۆتن و ئاخفتنێن بێ مفا، نەخوازیێ زیانێ‌ بۆ خودانێ خوە دئینن. داركوك، ئەو تەیرێ كو ب كوتانا خوە یا سەر داری دهێتە نیاسین، خودان ئەزمانەكێ درێژە كو بۆ وی دبیتە ئەگەرێ گەلەك جاران دەنگێ وی جهێ وی دیاردكەت و نێچیرڤان ب ساناهی دزانن ئەو ل كیرێ یە، ئانكو داركوك ب ئەزمانێ خوە، خوە دئێخیتە مەترسیێ، ئەڤ پەندە ل ناڤ جڤاكێ‌ مە دا ژ بۆ وان كەسان دهێتە بكارئینان یێن كو گەلەك د ئاخڤن و نهێنیا خوە ناپارێزن، هەروەسا بۆ وان كەسان ژی دهێتە گۆتن یێن كو دەمێ نە گونجای دا دئاخڤن، یان تشتێن كو نابیت بهێنە گۆتن، دبێژن.ل ناڤ جڤاكێ‌ كوردی دا، ئاخافتنا پر و بێ سنور نیشانا كێماسیێ یە، نە یا سەركەفتنێ، كەسێ كو هەموو نهێنیێن خوە بۆ هەر كەسەكی بێژیت، دبیتە مینا داركوكێ كو ب ئەزمانێ خوە، خوە دەردئێخیت، هەرچەندە ژلایەكێ دی ڤە داركوك ب ئەزمانێ خوە یێ درێژ دبیتە تەیرەكێ سەركەفتی د ڤەگرتنا خوارنا خوە دا، ژلایەكێ دی ڤە، هەمان ئەزمان دبیتە ئەگەرێ ئاشكەرابوونا جهێ وی بۆ نێچیرڤانان.
ئەڤ پەندا حەكیمانە، دخوازیت مرۆڤی پالبدەت كو كێم ب ئاخڤیت و پتر گوهداریێ بكەت،مرۆڤێ كو زێدە دئاخڤیت، یان ئاخفتنێن نە پێدڤی بێژیت، مینا داركوكێ یە كو خوە دئێخیتە مەترسیێ، پەندەكا دی یا كوردی كو ڕامانا وێ نێزیكی ڤێ پەندێ یە، دبێژیت (دەڤێ ڤەكری، سەرێ گرتی) ئانكو، ئەگەر مرۆڤ زێدە ئاخڤتنێ بكەت، گەلەك جاران كێشەیان بۆ خوە چێ دكەت، هەروەسا، پەندەكا دی دبێژیت (سەد جاران ب هژمێرە، جارەكێ ببڕە) كو رَامانا وێ ئەوە مرۆڤ بەری ئاخڤتنێ، دڤێت گەلەك هزرا خوە بكەت كا چ دێ بێژیت.
ل دوویف كلتۆرێ كوردی، مرۆڤێ عاقل ئەو كەسە یێ كو دزانیت كەنگی ب ئاخڤیت و چ بێژیت، نە ئەو كەسێ كو هەموو تشتان دزانیت و دبێژیت، د ناڤ جڤاكێ‌ مە دا، مرۆڤێ كو گەلەك دئاخڤیت دبێژنێ (ئەزمان درێژ) كو پتر ژڤێ پەندێ دهێتە زانین د ناڤ جڤاكێ كوردی دا كو كورد گەلەك پێگیرن ب دابونەریتێن خوە، پارستنا نهێنی و سر و هەستێن خوە، خوە پاراستنە ژ زێدە گۆتنێ و خەلك پتر رێزی لوی دگرن یێ كو ئەم دبێژینێ ژیانا خوە نیشا مە نەدایە، ئانكو خوە پاراستن ژزێدە گۆتنێ گەلەكا گرنگە، ب كورتی(ئەزمانێ درێژ داركوكێ سەرێ خودانی یە) شیرەتەكە كو نڤشێن كوردان یێن بەرێ ژ مەرا هێلاینە، دا ئەم بزانین گرنگیا كونترۆلكرنا ئاخافتنا خوە و بكارئینانا ئەقلی بەری ئەزمانی، ئەڤ پەندە هێشتا ژی د رۆژا ئەڤرۆ دا ڕامانا خوە هەیە و بۆ مە دبێژیت كو ئاخافتنا زێدە و بێ هزر دشێت مە بێخیتە د ناڤ گەلەك كێشە و تەنگاڤیان دا.

دلسوز تەلحە

كەسایەتیا بهێز بنیاتەكێ سەرەكییە بۆ گەهشتنا سەركەفتنێ د هەر بوارەكێ ژیانێ دا، كەسایەتیا بهێز ژ گرنگترین فاكتەرایە ئەوێن كو مرۆڤی دڤێت هەبیت د ڤێ جیهانا گوهۆڕی دا، ئەو مرۆڤێن كو كەسایەتیا وان بهێز، دشێن ل بەرامبەر هەموو ئاستەنگێن ژیانێ راوەستن و هەر ب سەركەفتن تێدا دەربازبن، كەسایەتیا بهێز یا گرێدایە ب باوەریا مرۆڤی ب خۆ، شیانێن وی، و پلانێن وی یێن پاشەڕۆژێ، ژ بۆ چێكرنا كەسایەتیەكا بهێز، مرۆڤ پێدڤیە بزانیت چ دڤێت و چاوا دگەهیتێ، چونكو ب ڤێ چەندێ دێ شێت پێنگاڤانێن دروست ژ بۆ پێشكەفتنا خوە ب هاڤێژیت، خوە نیاسین ژی ئێك ژ رەگەزێن سەرەكییە بۆ چێكرنا كەسایەتیەكا بهێز، مرۆڤ پێدڤیە خوە بنیاسیت ژ ئالیێ هێز و لاوازیا ڤە، چونكو ب ڤێ چەندێ دێ شێت هێزا خوە بكاربینیت و لاوازیا خۆ چاككەت.
كەسایەتیا بهێز پێدڤیە ب باوەری ب خۆبوونێ هەیە، ئەو باوەریا كو دێ مرۆڤی سەرئێخیت د چێكرنا پەیوەندیێن تەندروست دگەل جڤاكی، مرۆڤێ خودان كەسایەتیەكا بهێز، دێ شێت ب ساناهی ب رێك و پێك دگەل هەموو كەسان پەیوەندیێ چێكەت، دێ شێت رایا خوە ب هێزەكا تایبەت دەربرێت، هەروەسا دێ شێت بێ دەنگ ژی بیت دەمێ پێدڤی هەموو پیشە و كارێن جڤاكی دا، كەسایەتیا بهێز رۆلەكێ گرنگ دبینیت، چونكو كەسێ خودان كەسایەتیەكا بهێز دێ شێت كاریگەریەكا مەزن ل سەر دەوروبەرێن خوە بكەت، و دێ شێت پێشەنگیێ بكەت ل دەمێ قەیران و تەنگاڤیان. چێكرنا كەسایەتیەكا بهێز پێدڤی ب دەمی یە، نە تشتەكە بشێی د رۆژەكێ دا چێكەی، لێ پێدڤیە مرۆڤ ب بەردەوامی ل سەر خوە و كەسایەتیا خوە كار بكەت، پێدڤیە پلانێن كورت و درێژ بداڕێژیت و ب رژدی پێگیری پێ بكەت، د هەر سەركەفتنەكێ دا، چەند بچووك ژی بیت، پێدڤیە خوە خەلات بكەت و پێ شانازیێ بكەت، ئاستەنگێن ژیانێ ژی دشێن رۆلەكێ گرنگ د چێكرنا كەسایەتیەكا بهێز دا ببینن، چونكو دەمێ مرۆڤ روو ب روو ئاستەنگەكێ دبیت و ب سەركەفتی تێدا دەرباز دبیت، كەسایەتی و باوەریا وی ب خوە دێ بهێزتر بیت، كەسایەتیا بهێز یا گرێدایە ب ئاستێ گەشبینیا مرۆڤی، چونكو مرۆڤێ گەشبین دشێت هەموو تشتەكێ نەگەتیڤ ب پۆزەتیڤی وەرگریت، دشێت پێشبینیا تشتێن باش ل داهاتی بكەت، و دژیانا خوە دا بەردەوام بیت، ب رێبازێن ی ساناهی یان ئاستەنگدار بن ژی.

دلسوز تەلحە

راگەهاندن هێزا هەرا مەزنە د جیهانا ئەڤرۆ دا، پشتی دەستهەلاتێن یاسادانان، جێبەجێكرنێ و دادوەریێ، راگەهاندن وەك دەستهەلاتا چارێ دهێتە هژمارتن، ئەڤ دەستهەلاتە شیانێن مەزن هەنە بۆ كارتێكرنێ ل سەر بیر و بۆچوونێن خەلكی و گوهۆڕینا هەلویستان.
راگەهاندن رۆلەكێ سەرەكی دگێریت د چاڤدێریكرنا دەستهەلاتێن دی دا، ئەو دشێت گەندەلیێ ئاشكرا بكەت، نەراستیان دیار بكەت و دەنگێ خەلكی بگەهینیتە دەستهەلاتداران، هەروەسا راگەهاندن دشێت رۆناهیێ بێخیتە سەر پرسێن گرنگ یێن جڤاكی و سیاسی، د دەمێ نوكە دا، ب پێشكەفتنا تەكنەلۆجیایێ، راگەهاندن بوویە هێزەكا جیهانی، تورێن جڤاكی، مالپەر و كەنالێن تەلەڤزیۆنی یێن ئۆنلاین بووینە پشكەك ژ ژیانا مە یا رۆژانە، هەر كەسەك دشێت ببیتە راگەهاندكار و پەیامێن خوە بگەهینیتە جیهانێ، لێ دگەل ڤێ هێزا مەزن، بەرپرسیاریەكا مەزن ژی هەیە،. راگەهاندنا راست و دروست پێدڤیە پابەندی پیشەگەریێ و ئەخلاقێ بیت. پێتڤیە راگەهاندن دوور بیت ژ بەلاڤكرنا نوچەیێن درەو و زانیاریێن شاش، راگەهاندن نە تنێ ئامرازەكێ گەهاندنا زانیاریانە، بەلكو هێزەكە بۆ پێشڤەبرنا دیموكراسیێ و ئازادیێ، ئەڤ دەستهەلاتە دشێت جڤاكی هشیار بكەت و ببیتە دەنگێ بێدەنگان، لەوما پێدڤیە ئەم گرنگیەكا تایبەت بدەینە پاراستن و پێشڤەبرنا راگەهاندنا ئازاد و سەربەخوە.