ئابوورناسه‌ك: پێدڤیه‌ حوكمه‌ت بازارى بۆ فروتنا به‌رهه‌مێ جوتیاران په‌یدا بكه‌ت

ئابوورناسه‌ك: پێدڤیه‌ حوكمه‌ت بازارى بۆ فروتنا به‌رهه‌مێ جوتیاران په‌یدا بكه‌ت

ئه‌ڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤى:

ده‌مێ به‌رهه‌مێ جوتیارى دگه‌هیت،دڤێت حوكمه‌ت بازارى بۆ جوتیارى په‌یدا بكه‌ت، ژ پێخه‌مه‌ت به‌رهه‌مێ وان بهێته‌ فروتن و ئه‌ڤ چه‌نده‌ دێ وه‌كه‌ت كو به‌رهه‌مێ چاندنێ زێده‌ ببیت و دێ بیته‌ پشته‌ڤانیه‌ك بۆ جوتیارێ مه‌ و دێ به‌رهه‌مێ چاندنێ ل كوردستانێ زێده‌تر لێ هێت.

كاوه‌ عه‌بدولعه‌زیز ئابوورناسه‌كه‌ بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دبێژیت: پرۆسا چاندنا هه‌ر ژ ده‌مێ ده‌ستپێكێ هه‌تاكو دگه‌هیته‌ ده‌مێ گه‌هشتنێ و چنینێ چو بهایێ خوه‌ نابیت بۆ جوتیارى، هه‌كه‌ بازاركرن بۆ وى به‌رهه‌مێ چاندنێ نه‌بیت، ژبه‌ركو جوتیار تێچوویه‌كێ باش ل به‌رهه‌مێ خوه‌ دمه‌زێخیت، دیسا ئه‌ڤ چه‌نده‌ دبیته‌ باره‌كێ گران ل سه‌ر ملێن وى و خێزانا وى و ئابوورێ وى ژى، دیسا نوكه‌ پرانیا وه‌لاتان پشت به‌ستنێ ل سه‌ر سێكته‌رێ چاندنێ دكه‌ن، هه‌ر چه‌نده‌ مه‌ ل كوردستانێ هه‌موو بنه‌مایێن چاندنێ ب ره‌نگه‌كێ باش هه‌نه‌، دیسا هه‌وا و سه‌قایێ كوردستانێ گه‌له‌ك یێ باشه‌، هه‌روه‌سا به‌رهه‌م یێ زێده‌ بووى، لێ نوكه‌ ل كوردستانێ مه‌ ئاریشا فروتنا به‌رهه‌مى یا هه‌ى، له‌وما دڤێت حوكمه‌تا هه‌رێمێ بازارى بۆ فروتنا به‌رهه‌مێ چاندنێ په‌یدا بكه‌ت، هه‌ر چه‌نده‌ نوكه‌ به‌رهه‌مێ كوردستانێ ناچیته‌ وه‌لاتێن ژ ده‌رڤه‌ ب تایبه‌تى وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر وه‌كى توركیا و ئیرانێ، له‌وما دڤێت حوكمه‌تا هه‌رێمێ پلانه‌كا باش دانیت و به‌رهه‌مێ فێقى و چاندنێ ڤرێكه‌ته‌ پارێزگه‌هێن عیراقێ و دڤێت ب هه‌ر رێیه‌كا هه‌بیت ڤێ بزاڤێ بكه‌ت، ژ پێخه‌مه‌ت به‌رهه‌مێ جوتیارێ كوردستانێ بهێته‌ فروتن و بازارى بۆ په‌یدا بكه‌ت.

هه‌روه‌سا دڤێت حوكمه‌ت كارگه‌هێن داگرتنا فێقى و كارگه‌هێن ته‌زاندنێ دانیت، داكو به‌رهه‌مێ جوتیارى ب هه‌روه‌ نه‌چیت و به‌رهه‌مێ وى بهێته‌ فروتن و ئه‌ڤه‌ ژى دێ بیته‌ رێخۆشكه‌ره‌ك بۆ جوتیارى كو بشێت به‌رهه‌مێ خوه‌ بفروشیت و دێ بازاره‌ك ژى بۆ به‌رهه‌مێ وى په‌یدا بیت، هه‌روه‌سا دڤێت هشیاریا چاندنێ ل ده‌ف خه‌لكێ مه‌ په‌یدا ببیت و جوتیارێ مه‌ ژى به‌رهه‌مێ باش و خراب ژێك جۆدا بكه‌ت و نه‌ هه‌موو به‌رهه‌مێ باش و خراب تێكهه‌ل بكه‌ت، چونكى ئه‌ڤه‌ دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ هندێ كو به‌رهه‌مێ وى باش نه‌چیت، چونكى هه‌ر جۆره‌كێ فێقى و به‌رهه‌مێ چاندنێ دێ ب بهایه‌كێ چیت، دیسا دڤێت زانایێن ئاینى و ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ پێكڤه‌ هشایاریه‌كێ ل ده‌ف خه‌لكێ په‌یدا بكه‌ن، كو هندى به‌رهه‌مێ نافخۆیى هه‌بیت ئه‌و به‌رهه‌مێ نافخۆیى بكرن، چونكى ئه‌ڤ چه‌نده‌ ل پرانیا وه‌لاتێن جیهانى هه‌یه‌ و ئه‌ڤه‌ دبیته‌ پالپشتى و هاریكاریه‌ك بۆ جوتیارێن كوردستانێ و ب ڤى ره‌نگى ژى دێ بازاره‌كێ باشتر بۆ وان په‌یدا بیت و دێ به‌رهه‌مێ وان باشتر چیت، له‌وما ئه‌ڤ چه‌نده‌ ل سه‌ر پلانا حوكمه‌تێ رادوه‌ستیت.

به‌كر حه‌سه‌ن جوتیاره‌كه‌ ل ده‌ڤه‌را به‌روارى بالا دبێژیت: ئه‌ڤ ساله‌ رێژه‌كا باش یا به‌رهه‌مێ فێقى و چاندنێ ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ هه‌بوون، دیسا د ئه‌ڤ ساله‌دا رێژه‌كا مه‌زن یا هناران ل گوندێ هرۆرێ هه‌بوون، لێ پرانیا وان هناران ماینه‌ پێڤه‌ و خه‌لكێ گوندى نه‌ چنینه‌، چونكى كیلۆیا وان ب بهایه‌كێ كێم دچیت و هه‌روه‌سا پرانیا وان هنارێن ماینه‌ پێڤه‌ ژى په‌قینه‌، له‌وما خه‌لكێ نه‌ دڤیا كیلۆیا وان ب “500” دیناران بفروشن، هه‌وره‌سا هنده‌كان ژى هنارێن خوه‌ چنینه‌ و خه‌زن كرینه‌، بۆ وه‌رزێ زڤستانێ، لێ پرانیا وان پێڤه‌ پیچ بووینه‌، ژبه‌ركو ئه‌ڤه‌ وه‌رزێ زڤستانێ هات و مانه‌ پێڤه‌ په‌قینه‌.

هه‌وره‌سا گۆت ژى: ئه‌ڤ ساله‌ جوتیارێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ كه‌سێ مفا ژ فروتنا وان نه‌دیتیه‌، چونكى بازارێ فروتنا وان نینه‌، لێ هه‌كه‌ حوكمه‌تێ كارگه‌هه‌كا داگرتنا فێقى ل ده‌ڤه‌را به‌روراى بالا دانابا، دا گه‌له‌ك جۆرێن شه‌ربه‌تا ژ وان جۆرێن فێقى هێنه‌ چێكرن و جوتیار ژى دا مفایه‌كێ باش ژڤێ چه‌ندێ بینیت، لێ نه‌بوونا ڤێ چه‌ندێ وه‌كریه‌ كو دلساریه‌ك بۆ جوتیارێ مه‌ چێببیت و دیسا ل سالا بورى ژى وه‌ پرانیا بنێن سێڤان برینه‌، چونكى هه‌ر سال سێڤێن مه‌ ل بنى درزین و چو داهات بۆ مه‌ ژێ نه‌ دهات، له‌وما ژ نه‌چارى مه‌ ئه‌ڤ كاره‌ كریه‌، دیسا ئێدى ب ڤى ره‌نگى كارێ چاندنێ و جوتكاریێ ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ ل كێمیێ دایه‌ و ب تنێ خه‌لك تێرا خوه‌ به‌رهه‌مێ چاندنێ دكه‌ت و نوكه‌ گه‌له‌ك جوتیاران زه‌ڤیێن خوه‌ هێلاینه‌ و ئێدى كارێ چاندنێ ناكه‌ن، هه‌روه‌سا ئه‌ڤ ساله‌ پترى 100 ته‌نێن هناران ل گوندێ هرۆرێ هه‌بوون، لێ هه‌كه‌ هنارێن وان چو بان و داهاته‌ك ژێ هاتبا ئه‌و دا به‌رده‌وامیێ ده‌نه‌ كارێ چاندنێ، لێ هه‌كه‌ ب ڤى شێوه‌ى بیت، ئه‌و به‌رهه‌مێ هه‌ى ژى سالا بهێت نامینیت.

کۆمێنتا تە