باشترین (10) شیره‌ت بۆ په‌روه‌رده‌كرنا سنێلان
ئه‌ڤه باشترێن شیره‌تێن كارتێكه‌رن بۆ په‌روه‌رده‌كرنا سنێلان ل ڤێرێ، مه دڤێت دیار بكین په‌یوه‌ندیا دایكوبابان ب زارۆیێن خوه‌ڤه یێن سنێله چ كچ چ كوڕ پتریا ئه‌ڤان ئاریشا د ناڤبه‌را دایكوباب و زارۆیێن وان دا ب ئه‌ڤان هه‌ر (10) خالانڤه دگریداینه: ـ
1. به‌رپرسایه‌تی:ـ
دبیت تو ببینی زارۆیێن ته هندی مه‌زن ببن تو ئه‌وان بچووك ببینی و یاراست و درست هۆسا نینه و سنێله ب شێوه‌یه‌كێ تایبه‌ت دبینیت ئه‌و مه‌زنه هند مه‌زنه كو دشێت به‌رپرسایه‌تیا خوه بخوه بكه‌ت د گه‌له‌ك كاران دا و باش تێبگه‌هن و شاره‌زا بن و رێیێ بده‌نه زارۆیێن خوه هنده‌ك به‌رپرسانه دێت خوه بخوه برێڤه ببیت و پسیارێ ژێ بكه و ژ لایه‌كێ دی ڤه دێ باوه‌ریا وی ب وی زێده‌بیت و ژ لایه‌كێ دی ڤه دێ زانیت چاوا به‌رپرسایه‌تیا خوه بخوه كت:
2ـ رێزگرتن :ـ
سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل زارۆیێن خوه بكن ب رێز و بهاگرتن ئه‌و ژی دێ رێزێ ل ته گریت سه‌ره‌ده‌ریایه‌كا باش ل گه‌ل هه‌می خه‌لكی بكه دێ سه‌ره‌ده‌ریا وانژی دگه‌ل ته یا باش بیت و نیشا زارۆیێن خوه بكه سه‌ره‌ده‌ریه‌كا باش ل گه‌ل خه‌لكه‌كی بكه‌ن ب هنده‌ك رێنمایێن ساناهی و سڤك و خۆش بزاڤێ بكه چو جاره‌كێ ب تنی یان قه‌سێن كرێت نه بێژیه زارۆیێن خوه تایبه‌ت ل به‌ر چاڤێن خه‌لكه‌كی.
3ـ سنۆرێن دیاركری: ـ
ئه‌و چیه هه‌ڤركیێ په‌یدا دكت د ناڤبه‌را ده‌یكوباب و زاۆیان؟ دبیت ئه‌ڤ سنۆر و رێنمایه د تاری بن یان نه یێن دیار بن دڤێت ئه‌ڤ سنۆره ده‌ست نیشانكری بن و د دیاربن و رامانه‌كێ ب تنێ بده‌ن ده‌مێ تو هنده‌ك رێنمایان ددانی بۆ زارۆیێن خوه ئانكو زارۆ ب ساناهی تێبگه‌هیت ژ به‌ر كو سنێله زۆر تێگه‌هشتی نه بخوه رێیه‌كی ببینت و ژڤان رێنمایان دوور كه‌ت.
4ـ گوهۆرین:ـ
هه‌كه كوڕێ ته مه‌زن بوو و هاته گوهۆرین ودێ پترهێته گوهۆرین و هه‌ر مه‌هه‌كێ دی گوهۆرینه‌ك چیت و دێ ئێكا دی هێت و دێ هزرێ د هزار تشتان دا كه‌ت و دڤێت هزار تشتان بزانیت و دێ هزار تشتان هێلیت دڤێت تو بگوهۆرینێن ب وی رازی بی و ب سینگه‌كێ ڤه‌كری وه‌ربگری و بزانی دێ چاوا سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل وان گوهۆرینان كه‌ی دا ببیه دایكوبابه‌ك به‌ركه‌فتی.
5ـ كارتێكرنا هنده كان:ـ
نه تو ب تنێ زارۆیێ خوه په‌روه‌رده دكه‌ی و كارتێكرنێ ل سه‌ر دكه‌ی نه‌خێر قوتابخانه هه‌یه و هه‌ڤال هه‌نه و جیران هه‌نه و كولان هه‌نه و راگه‌هاندن هه‌یه وه‌كو ته‌له‌فزیءۆن رادیۆ.. . هتد. نا بێژین زارۆیێن خوه زیندانكه‌ن د مالێ دا و بێ به‌هر كه‌ن ژ ڤان تشتان به‌روڤاژی ڤێت تو رازی بی ب ڤان تشتان، به‌لێ دڤێت تو بزانی دێ چاوا سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل كه‌ی و تشتێن باش نیاشا دی و ئه‌ڤێن خراب و كارتێكرن ل سه‌ر كرێن تو بزانی دێ چاوا ژێ پارێزی و قه‌ده‌غه‌كرن ژێ نه رێكه بۆ كورێ د قووناغا سنێلیێدا.
6ـ هه‌ڤال:ـ
هه‌ڤالینی گه‌له‌كا گرنگه د ژیانا سنێله‌یێ دا، ژبه‌ر كو گه‌له‌ك گرنگه بۆ سنێله‌ی ئه‌وی بهایێ خوه هه‌بیت ل نك هه‌ڤالان و كارتێكرنه‌ك باش ل سه‌ر وان هه‌بیت و پێ داخبار بن. زارۆیێ خوه باش په‌روه‌رده بكه هه‌ر ژ ده‌ستپێكا زارۆكینیا وی و فێری سه‌ربخوه‌یی و ئازدی و باوه‌ری بخوه‌بوونێ بكه داكو ئه‌و شاره‌زا بیت چاوا ره‌فتارێ ل گه‌ل هه‌ڤالێن خوه بكه‌ت و بشێت ب ساناهی بێژیت (نه) و بخوه ئه‌وان هه‌ڤالێن باش بهێلیت و خوه ژ هه‌ڤالێن خراب دوور بكه‌ت.
7ـ باوه‌ری بخوه‌بوون: ـ
ئه‌م دزانین باوه‌ری بخوه‌بوون جودایه ژ كوڕه‌كی بۆ كوڕه‌كی. ده‌ما دایكوباب حێبه‌تی دبن ل سه‌ر ره‌فتارێن كوڕه‌كی خوه و ته‌ماشه دكه‌نه كوڕه‌ك دی یێ خوه تێگه‌هشتی و وێره‌ك، به‌لێ ل ڤێرێ باوه‌ریێ بده‌نه كوڕێ خوه كو ئه‌و باش بزانیت كو هه‌وه باوه‌ری یا ب وی هه‌ی هه‌ر ده‌مێ كوڕێ ته هه‌ست پێكر كو هه‌وه باوه‌ری پێ هه‌یه هه‌لبه‌ت ئه‌و دێ خوه ماندی كه‌ت و كاركه‌ت هه‌تا ببیته جهێ رێزگرتنێ ل ده‌ف هه‌وه.
8ـ پالپشتی:ـ
ل ڤێرێ جوداهیه‌ك تمام هه‌یه د ناڤبه‌را پالپشتی و كۆنترۆلكرنێ دایه. ده‌مێ زارۆیێ ته دهێته ده‌ف ته و داخوازا ئامۆژگاری و هاریكاریێ ژ ته دكه‌ت بۆ هه‌می تشتی رۆن و ئاشكراكه و ل دووماهیێ بریارێ ب وی بهێله وه‌نه‌كه‌ی كو ئه‌و هه‌می ئامۆژگاریێن ته گۆتینێ هه‌میێ وه‌كو ته بڤێت جێ به‌جێ بكه‌ت دبیت هنده‌ك هزرێن خوه ژی تێدا بكاربینیت.
9ـ پێكڤه گرێدان:ـ
بلا د ناڤبه‌را هه‌وه دا دانوستاندن و گفتوگۆیێن به‌رده‌وام هه‌بن وه‌كو ده‌نگوباس و سه‌رهاتی و چالاكیێن دو قولی هه‌می ده‌مان یێ به‌رهه‌ڤبه د ژیانا زارۆیێ خوه دا وه‌كو لایه‌نه‌كێ هاریكارنه وه‌كو ئێكێ فه‌رمانا لێدكه‌ت و یا وی به‌س جێبه‌جێكرنه و هۆسا دێ گه‌له‌ك ب ساناهی د ئێكودو گه‌هن و نێزیكی ئێك بن و دێ دوور بن ژ گه‌له‌ك ئاریشان.
10ـ تایبه‌تمه‌ندی :ـ
بیرا ته ل زارۆكینیا ته دهێت ده‌مێ ته ده‌روه‌ك ل خوه دگرت و ته دڤیا روونی بمینیه ب تنێ؟ گوهێ خوه بده‌یه ئاوازه‌كێ یان سترانه‌كێ یان بخوینی یان بنڤێسی یان هزرێن خوه بكه‌ی یان هه‌تا ل گه‌ل هه‌ڤاله‌كێ خوه بئاخڤی ب ته‌له‌فۆنێ، زارۆیێن ته ژی دێ وه‌كو ته‌كه‌ن هه‌لبه‌ت.. . و ڤێ چه‌ندێ ب سینگه‌ك به‌رفره‌ه وه‌رگره.
