بۆچی پێڤاژۆیا ئاشتیێ تێكچوو؟
زاگرۆس به‌رواری
پشتی دیلگرتنا ڕێبه‌رێ (PKK) عبدالله ئۆجه‌لانی، ل توركیا و باكۆرێ كوردستانێ، (PKK) ته‌رزێ خه‌بات و تێكۆشینا خوه یا سیاسی، له‌شكری و دپلۆماسی، هتد…بۆ هنده‌ك ڕێیێن نوی هاتنه گوهارتن. هه‌لبه‌ت د ڤی واری دا، هنده‌ك پشته‌ڤانیا كوردی و كوردستانی، ل ئاستێ توركیا ژی، ژ بال هنده‌ك چینێن وه‌كو ڕه‌وشه‌نبیر،ڕۆژنامه‌ڤان، نڤیسكار و سیاسه‌تڤانێن ڕۆناكبیرێن، د ناڤا پارتیێن ل توركیا دروست بووین.
هه‌لبه‌ت ل پارچێن دی یێن كوردستانێ، و ب تایبه‌تی هه‌رێما كوردستانێ، ڕۆله‌كێ ئه‌رێنی، د ڤی واری دا، سه‌رۆك مه‌سعۆد بارزانی، و گۆڕبوهه‌شتی سه‌رۆك مام جه‌لال تاله‌بانی، د گێڕان.
پشته‌ڤانیا خوه دیاركرن و پێشنیازێن خوه كرن. بۆ سه‌رۆكاتی و سه‌ركردایه‌تیا (PKK) كو ئاگڕبه‌سته‌كا ئێك ئالی بێته ڕاگه‌هاندن، و سه‌رۆكێ (PKK) د ڤی واری دا بانگ ل ته‌ڤگه‌ڕا خوه كر، كو ده‌ست ژ چه‌ك و شه‌ڕێن چه‌كداری به‌رده‌ن، به‌ره‌و دیالۆگ و ئاشتیێ گاڤان باڤێژن. ژ به‌ر هندێ (PKK) د پڕاكتیك دا. هنده‌ك گاڤ هاڤێتن و شه‌ڕێن به‌رگریێ و خوه‌پاراستنێ، بتنێ وه‌كو بنچینه‌گرتن. لێ ئه‌ڤه لایه‌نه‌ك و كوردان، د هه‌رواره‌كی دا، ل هه‌موو پارچێن كوردستانێ، خوه ب ته‌ڤگه‌ڕ و ڕێخستن كڕن. و ب تایبه‌تی، دیاسپۆرا (ڕه‌ڤه‌ندا) كوردی ل ئه‌ورۆپا پشته‌ڤانیا، پڕانیا وه‌لاتێن ئه‌ورۆپی و ب تایبه‌تی، هنده‌ك ژ پارتێن چه‌پ و سۆشیال ده‌مۆكرات و گرۆپێن كه‌سكێن ئه‌ورۆپی. لێ لایه‌نێ توركی، د ڤێ ڕه‌وش و ده‌لیڤه‌یا زێرین دا، و بۆ حه‌تا حه‌تا دێ چه‌ك هێنه ڕاكرن و ده‌نگێن وان، ل توركیێ و باكۆرێ كوردستانێ، هێنه بێده‌نگكرن. ب دیتنا من ده‌وله‌تا تورك و(AKP) دۆزا كوردی ب (PKK) ڤه گڕێدان وه‌كو ته‌كتیك نێزیكی ڤێ پڕسێ بوون. ل جهێ چاره‌سه‌ڕیا، پڕسا كوردی، و یا توركیا ب دیالۆگ بێته چاره‌سه‌ركرن. توركیا و ب تایبه‌تی (AKP) ژ هه‌بوونا جه‌ماوه‌ر و ته‌ڤگه‌ڕا كوردی یا له‌گال (ڕه‌وا) ترسیان. هه‌لبه‌ت پشتی چه‌ندین هه‌لبژارتنێن، كو به‌نداڤا هه‌لبژارتنان (HDP) ٪13 ده‌رباز كڕن. چونكو د سه‌ری دا مه گوت: توركیا و (AKP) وه‌كو ته‌كتیك و خاپاندن نێزیكی دۆزا كوردی ببوون و د ڕاستیێ دا. باوه‌ری ب چ كێشه و دۆزێن كورد و مافێن وان نینه، ئه‌وا وان دڤیا و د به‌رنامێ وان دا، كوردان د كه‌ساتیا (PKK) دا، ته‌سفیه بكه‌ن، ژ خوه. به‌ری چه‌ند ڕۆژه‌كان وه‌زیرێ به‌رگریا توركیا ژ پارتیا ده‌ستهه‌لاتێ، خۆلۆسی ئاكارێ (AKP) ل ناڤا؟ په‌رله‌مانێ توركیا ب ڤه‌كری به‌رسڤا په‌رله‌مانتارا (HDP) دا. ده‌ما گۆتی: له‌شكرێن توركیا ل هه‌رێما كوردستانێ چه‌كێن كێمیاوی ل دژی گوندیان و چه‌كدارێن (PKK) بكار ئیناینه، لێ بێ دودلی ئاكارێ وه‌زیر گوت: نه ل توركیا و حه‌تا ل چ ده‌ڤه‌رێن جیهانێ چ وه‌لات نینن ب ناڤێ كوردستان.
لێ د ڤی واری دا، خاله‌كا گڕنگ هه‌یه، مڕۆڤ ئاماژێ پێبكه‌ت، ده‌وله‌تا تورك لایه‌نێ سیێ وه‌كو ناڤبه‌ینكار نه په‌ژراند و ژ به‌ر هندێ لایه‌نێ ناڤبه‌ینكار،كو ئه‌و ئه‌رك سپارته (HDP) و ب تایبه‌تی سه‌لاحه‌ددین ده‌میرتاش، هه‌لبه‌ت د ڤی بیاڤی دا، و ب نێڕینا من، د سه‌ریدا پێدڤی بوو، (HDP) ئه‌ڤ كاره نه‌كڕبا..
چونكو (HDP) چه‌ندین پارتیه‌كا توركیانه، لێ خوه ب خودانا، دۆزا كوردی دادنیت، و د هه‌مان ده‌م دا، د هاتنه تاوانباڕ كرن، كو ئالیه‌كێ (PKK) یێ سیاسی و له‌گالن، ل توركیا و باكۆرێ كوردستانێ، ب ڤی ڕه‌نگی، زه‌لال بوو، ته‌كتیك و خاپاندنا، توركان كو وان دڤێت، دگه‌ل ( PKK) لایه‌نێن كوردی یێن كاریگه‌ڕ و خودان شیان، د قادا سیاسی و سڤیله‌كرن و قانوونكرنا خه‌باتا كوردی، ل وێ پارچێ كو هه‌ڤكارێن ته‌ڕۆرێ نه، و بێنه ته‌سفیه‌كرن. د ڤی واریدا هه‌تا ئاسته‌كی ده‌وله‌تا تورك بسه‌ركه‌فت. لێ لایه‌نێ دی، یێ ده‌وله‌تا تورك ب سه‌رنه‌كه‌فتی، ئه‌و بوو، په‌یامێن ژ گرئاڤا ئیمرالی ب ڕێكا، (HDP) دچوونه قه‌ندیل، دروست دگه‌هشتن یا ده‌وله‌ت و حوكمه‌تا توركیا دڤیا، سه‌ربگریت، نه‌شیان د وێ خالێ دا، سه‌ركه‌ڤن. كو سه‌رۆكێ (PKK) پڕۆژه‌ك هه‌یه، یێ كو دۆزا كوردی، نه‌خشه‌ڕێكا چاره‌سه‌ریێ بۆ بێته دیاركرن. (PKK) ده‌ست ژ چه‌كان به‌رده‌ت، و ب ته‌ڤایی، د كه‌ساتیا (PKK) دا، داوی ب دۆزا كورد و كورستانێ بێت.
پشتی توركان و ب تایبه‌تی (AKP) و سه‌رۆك كومارێ توركیا، ڕه‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغانی، هه‌ست ب هندێ كر، كو وه‌كو ئه‌و دخوازن كارێن وان بڕێڤه ناچن. د ڤی واری دا، هنده‌ك دیتنێن جودا د ناڤ پارتیا وی دا و ب تایبه‌تی، كه‌سێن وه‌كو، ده‌نگیر میڕ فراتێ نه‌ژاد كورد. و ئه‌حمه‌د داود ئۆغلۆ، عه‌لی بابه‌جان، ئارنج و هتد، ده‌نگێ وان ژ بۆ چاره‌سه‌ریا ڤێ دۆزێ، دیتنا وان جودا بوو،هه‌موو ژ ناڤ ڕێزێن، (AKP) هاتنه بێ باندۆركرن و دوورئێخستن. پێگه‌هێ سه‌رۆك كۆمار و پارتیا وی مه‌زن بوون، هنده‌ك، ڕێفۆرمێن ده‌ستووری، ژی ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا كه‌ساتیا خوه دا كرن.
سیسته‌مێ په‌رله‌مانی گوهارت و كره، سیسته‌مێ سه‌رۆكایه‌تی و ب ته‌ڤایی ڕكێفا وه‌لاتی كره د ده‌ستێ خوه دا.
هه‌لبه‌ت یا چاره‌سه‌ڕیه‌كا دی و ده‌رگه‌هێ دیالۆگ و ئاشتیێ دوباره ڤه‌كه‌ت، دێ پشتی هه‌لبژارتنێن داهاتی واته یێن سالا (2023) و ب تایبه‌تی ئه‌گه‌ڕ ئه‌ڤ پارتیێن شونی هاتینه دامه‌زراندن، ده‌نگێ وان، د په‌رله‌مانێ، توركیا دا، مه‌زن بیت، و خودان هێزه‌كا په‌رله‌مانی بن، كو باندۆرێ ل گوهارتنێن ده‌ستووری بكه‌ن. ئه‌ڤه لایه‌نه‌ك لایه‌نێ دی، دێ ده‌نگێن (AKP) كێم بن و دێ بێ باندۆر مینیت، كو پڕسا كوردی ل توركیا جاره‌كا دی ب بیته ڕۆژه‌ڤا وه‌لاتێ وان.چونكوو ئه‌و لایه‌ن و كه‌ساتیێن مه ئاماژه پێكرین، دیتنا وان یا جودا یه بۆ چاره‌سه‌ركرنا دۆزا كوردی ژ لایه‌نێ (AKP) دیتن و ئیستراتیژیه‌تا وان، ژی ل گۆڕه‌یی، نه‌خشه ڕێك و ئه‌ژندایێن وان، بۆ چاره‌سه‌ركرنا دۆزا كوردی، ل ڤی وه‌لاتی جودا یه.
پێدڤیه كورد ل باكۆر و توركیا دگه‌ل وێ هێز و پارتیێ پشته‌ڤان بن، یێن باوه‌ری ب دۆز و مافێن كوردان هه‌یین، كو وان چاره‌سه‌ریا هه‌یی بۆ دۆزا كوردستانێ.
دبیت پشتی ڤێ چه‌ندێ قۆناغ قۆناغ، پڕسا چه‌كان ژ ڕۆژه‌ڤێ بێته ڕاكرن و سیسته‌مێ ب ڕێڤه‌بڕنا باكۆرێ كوردستانێ، بێته گوهارتن و د چارچۆڤێ ده‌وله‌تا توركیا دا، ل باژارێ ئامه‌دێ ڕێڤه‌به‌ری، سۆدێ ژ ڕێڤه‌برنا هه‌رێما كوردستانێ وه‌ربگریت.
