بۆ پشته‌ڤانیكرنا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ

بۆ پشته‌ڤانیكرنا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ

30

به‌رده‌وامیكرنا من بۆ نڤیسینێ ژ به‌ر وى ئه‌گه‌رى بوویه‌ ئه‌و به‌رسڤدانێن زۆر یێن هنده‌ك ژ هه‌ڤالان كو ئه‌م به‌رده‌وام ببین ل سه‌ر وان نامێن مه‌، یێن كو ژ به‌رهه‌مێ هه‌ر چاڤدێریه‌كێ یه‌ ژ ره‌وشا نها، دیسا ژى ئه‌ڤ نامێن من ژ وان ئاماژه‌یانه‌ یێن نیشانا سه‌ركه‌فتنا كارێ حكۆمى دده‌ن… ئه‌ڤ به‌رفره‌هبوونه‌ ژى یا سرنجراكێش ژ تێبینیان، ده‌رباره‌ى كێشه‌یێن ژیوارى و ره‌وشه‌نبیریا گشتى یا كارێ ئۆرگانسازى ب رێیا گه‌له‌ك پرسیاران یێن چاڤه‌رێ به‌رسڤدانێ ل سه‌ر ب ره‌نگه‌كێ ئه‌شكه‌را و هووراتیه‌كا زانستى و برایانه‌، ئه‌و ژى ئه‌و خاله‌ یا تایبه‌تمه‌ندى دایه‌ مه‌ د نڤیسینێ د، كو ئه‌و ژى د بنیات دا پرۆژه‌كه‌ بۆ دانوستاندنێ و گه‌نگه‌شێ و پشكداریێ و دانا مه‌زنترین هه‌ژمارا بۆچوونان ده‌رباره‌ى هه‌مان مژارێ كو تشتێ باشتر ژێ وه‌ربگرین و پاشى دێ بیته‌ پرۆژك بۆ به‌لاڤكرن و وه‌شانێ دا بخوینن و سه‌حكه‌نێ و مه‌زنترین هه‌ژمارا هه‌ڤال و هه‌ڤكار و خه‌لكى من مفادی ژێ وه‌ربگرن. خه‌لكێ وه‌لاتێ من یێ شرین كوردستانا خوشتڤى ب تایبه‌تى.. له‌ورا نم بزاڤ كر كو ب زمانێ چه‌رخى بنڤیسم، ب ساناهى و ئاشكه‌را و تێگه‌هشتى و ساده‌، هه‌مى تێبگه‌هن، یێ ره‌وشه‌نبیر و یێ خوه‌دى ره‌وشه‌نبیریه‌كا ناڤنجى، مرۆڤێ ئاسایى، زمانه‌كێ ساخ نه‌ك زمانێ فه‌صیح مری دكارئینانێن وێ دا بۆ ئه‌ڤرۆ و مه‌ره‌ما من زمانێ به‌رده‌وامیێ بۆ كارێ هه‌ر حوكمه‌ته‌كێ .. و ل ڤێره‌ داخوازیا حوكمه‌تێ دكه‌م ـ ب حه‌زژێكرنا من بۆ وێ و حه‌زا من یا مه‌زن بۆ سه‌رخستن و جوداكرنا وێ چونكو حوكمه‌تا گه‌له‌كێ مه‌ردینه‌ و خوه‌دى هه‌دار و مه‌زلۆمه‌، ئه‌و ژى ژ مه‌یه‌ دلسۆز و پاكه‌ ـ به‌ر ب سه‌حكرن و پشكنینا هه‌موو باده‌كان ب كێمى تشتێ بۆ مه‌ گرنگ وه‌ك هه‌ڤوه‌لاتى ب ئارمانجا ده‌ستنیشانكرنا نێرینه‌كا ئاشكرا ب ئارمانجا راستڤه‌كرنا پلانێن ته‌ڤایى و گشتى كو بگونجیت ل گه‌ل هزرا مرۆڤى و پێدڤى و پێداویستیێن فه‌ر و یێن كه‌مالى بۆ مرۆڤێ كوردستانى د هه‌مى سه‌كته‌ر و سازیان دا پێخه‌مه‌ت بلندكرنا گه‌له‌ك ژ گومان و لبه‌ركرنان یێن د هزار هه‌ر تاكه‌كى دا ژ تاكێن جڤاكى یان گه‌له‌ك ژ وان.. دمینیت ئاسۆیێ حوكمه‌تێ ڤه‌كرى و دلێ وێ یێ به‌رفره‌ه و دا كو حوكمه‌ت پشتبه‌ستیێ ل سه‌ر وى تشتى بكه‌ت یێ پێدڤى و پێشخستنا كاروبارێن فه‌ر نه‌ یێن بله‌ز یان نه‌ یێن فه‌ر و بله‌ز نه‌یین فه‌ر و نه‌ بله‌ز .. پێدڤیه‌ خالا ل سه‌رراگرتنێ یا لاواز و فه‌شۆش نه‌بیت.. قابلى گوهۆرینێ و فره‌هكرنێ و راستڤه‌كرنێن باشتر ل ده‌مێ دخوازیت..به‌لكو گرنگه‌ خالا راگرتنێ ل سه‌ر كۆمكرنا (ره‌وشه‌نبیریا جڤاكی) بیت ب گشتى و كو دابرینێ ل گه‌ل كریارێن وێ نه‌كه‌ت ل گه‌ل وى تشتێ دخوازیت كار پێ بهێته‌ كرن ژ لایێ هه‌وه‌ ڤه‌ بۆ هه‌موو هه‌ڤوه‌لاتیان و نه‌ ل سه‌ر هه‌وه‌، ب تنێ ب ته‌وه‌كل ل سه‌ر خودایێ مه‌زن و پاشى ل سه‌ر گه‌لێ هه‌وه‌ فه‌ره‌ كار بهێته‌ كرن ژ پێخه‌مه‌ت كو ببیه‌ به‌ریكانێ ئێكێ د بیاڤێ له‌زاتیێ و كوالتیێ دا د هه‌موو بیاڤێن كارێ حكۆمى دا، پیشه‌كا بسپۆرى و دانپێدانیه‌كا نیڤده‌ولى.. و ئه‌م ل ڤێره‌ ناخوازین ژڤان نامه‌یان كو هه‌موو بارى و گرانیێ یان گله‌یى بدانینه‌ سه‌ر ملیێن حوكمه‌تێ ب تنێ.. به‌لێ دبینن كو ئه‌ركێ مه‌زن دكه‌ڤیته‌ سه‌ر ملێن حوكمه‌تێ و كارێ مه‌ ژى ئه‌و چاوانیا دانانا په‌یوه‌ندیێن باش و راسته‌وخوه‌ ل گه‌ل حوكمه‌تێ و وه‌رگرى كو ئه‌و ژى هه‌ڤوه‌لاتى یه‌.. و دانانا ته‌خمینان و دیالۆگان ل سه‌ر گشتیێ ل گه‌ل هندێ كو داكۆكیێ ل سه‌ر ئازادیا سه‌ربۆریكرنێ بهێته‌ لبه‌رچاڤووه‌رگرتن و ره‌تكرنا مژوولبوونێ ب ئاسته‌نگێن كارێ حكۆمى.. و ئه‌م ژى ب چاڤدێریكرنا كریارێن هه‌وه‌ ب مه‌ره‌ما پشتراستبوونێ و شادیێ ب هه‌ر تشتێ ئه‌كتیڤ وهاریكاریكرن ب دانا بۆچوونا دروست یان یا باشتر بۆ چاڤدێریكرنا تشتێ هاتیه‌ بده‌ستخستن ل ژێر رۆناهیا بریار و كریاران ب بۆرینا ده‌ستپێشخه‌ریان د ناڤ بیردۆزێ دا و جێبه‌جێكرنا تشتێ بۆ دچین ل سه‌ر ژیوارى… ئه‌ز ژى ل ڤێره‌ ب هیڤی مه‌ كو بازنه‌ی پتر به‌رفره‌ه بكه‌ین، دا كو ئه‌م هه‌مى گرنگیێ بحه‌بینین ژ پێخه‌مه‌ت كارى ب شه‌ڤ و رۆژ بۆ قورتال بوون ژ پاشمایێن نه‌رێنى یێن پێشین وكاركرن ب تشتێ ئه‌رێنى پشتى هینگى ب گۆر رێككارێن قانوونى و ئسۆلى و ل گۆر نێرینا ته‌ڤایى بۆ كه‌سێن د حوكمه‌تێ دا كار كه‌ن، كو هه‌موو بریار ب پاشگۆ بن ب ئیمزایێن هه‌میان ب كێمترین تشت د ناڤ به‌رهه‌ڤیێن كۆمبوونان دا… ‌و ئه‌ز پشتراستم و ب هه‌مى باوه‌رى كو هوون ژ ڤێ باوه‌ریێ د خافل نابن ژ ڤێ خالێ.
هه‌روه‌سا په‌یوه‌ندیا مه‌ وه‌كو هه‌ڤوه‌لاتیان و ب هه‌وه‌ وه‌كو حوكمه‌ت په‌یوه‌ندیا لاوكى یه‌ ب ئه‌سلێ خوه‌ و كه‌سى ب خه‌لكێ وى… هه‌روه‌سا مژار بهێته‌ ڤه‌كێشان بۆ تشتێ د ناڤ نڤیسینێن مه‌ دا یا ئه‌م بكاردئینین ژ په‌یڤ و بڕگه‌یێن ب هێزه‌كا ئه‌كتیڤ و هاندای د گشتى دا و پتریێ بۆ زانینا كاروبارێن نایاب و باش بۆ به‌رده‌وام بوون تێدا و پێشخستنا وێ یان ب كێمی پاراستن، چونكو ده‌ستكه‌فتن و ئاماژه‌ ب كارێن نه‌رێنى یان به‌زه‌ و كێم یان پێزانینێن ڤه‌شارتى و نه‌ یێن هوور و نه‌ راستگۆ یێن هنده‌ك دخوازن بگه‌هینن وه‌كو بۆ وان خۆش بیت و به‌رژه‌وه‌ندیێن وان یێن كه‌سۆكى بخوازن یان هونه‌رێ پاراستنا كورسیا خوه‌ د ناڤبه‌را ده‌ستێن جه‌نابێ هه‌وه‌ یێ مه‌ردینه‌.. و كورسى د راستى دا مولكێ گه‌له‌ كو ئێك ژ كورێن وه‌لاتى بۆ منه‌ت كریه‌ پشتى كو گه‌ل باوه‌ری دایێ و هه‌ر وه‌سا سه‌ركرداتیا مه‌ردینه‌ كو نوونه‌ریا پرانیێ دكه‌ن و لایه‌نێ دلسۆزتر بۆ پاراستن ل سه‌ر ئه‌من و ئاشتیا وه‌لاتى یه‌ و دابینكرنا ژیانا مه‌ردینه‌ و خزمه‌تگوزاریێن باش بۆ وان ل گه‌ل قه‌بارێ مه‌زن ژ ئاسته‌نگ و ئالۆزیان و ئاریشه‌یان، چو د راست بن یان ده‌ستكرد، بداهێنیت و ئه‌ندازه‌ دكه‌ت و ده‌بله‌جه‌ بكه‌ت ل گه‌ل فۆتۆشۆپێن لایه‌نه‌كێ ده‌ره‌كى ژیر و ب هێز یان ناڤخوه‌ بۆ خوه‌ ده‌روونا خوه‌ یا لاواز رازى ببیت كو ببیته‌ دووڤه‌لانك و تابع و كۆله‌كێ ره‌زیل خائین بۆ ئارامیا مه‌ یا كوردستانا خۆشتڤى و برایێن وى و خه‌لكێ وى و كه‌سوكارێن وى و هه‌ڤسوویێن وى و دۆستێن وى و مرۆڤێن وى، گرێداى لایه‌نه‌كێ ده‌ره‌كى یه‌ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ نزانیت خوه‌ هه‌كه‌ چاره‌نڤیسێ ته‌ و خه‌لكێ ته‌ هه‌مى و وه‌لاتێ ته‌ وێرانى بیت و پاشمایى یان… له‌ورا داخواز هه‌موو ره‌وشه‌نبیران و دلسۆزان ژ كورێن ڤى وه‌لاتێ ئازاد دیمۆكراسى و په‌ناگه‌ها ئێمن بۆ هه‌میان حوكمه‌تا مه‌ یا خوشتڤى بۆ چوونا بله‌ز و ب هێز و زانین ژ پێخه‌مه‌ت بجهئینانا قانوونێ ل سه‌ر هه‌میان و دادیێ ل گه‌ل هه‌میان بۆ رحه‌تیا گه‌ل و بۆرینا ده‌لیڤێ ل به‌رامبه‌ر كه‌سێن خۆڤه‌نیس یێن دره‌وین و سه‌خته‌.. و ده‌ربرینێ ژ گرنگرتین و هوورترین پرسیاران دكه‌ین یێن پێدڤى بهێنه‌ پێشنیازكرن ب رێیا كارئینانا نیشادانا وان هزران بۆ مفاوه‌رگرتن و به‌راوردكرن ب هنده‌كێن دیتر بۆ هه‌لبژارتننا یێ باشتر و گونجایتر و ته‌ڤایتر و زانینا یێ دروست ژ یێ شاش و سه‌رده‌م و هه‌ڤچه‌رج ژ یێ كه‌ڤن كو ده‌م بسه‌رڤه‌چوویه‌. و هاتیه‌ ڤه‌خوازتن و ئێدى وه‌لێهاتیه‌ كو ل گه‌ل ره‌وشا نها ناهێته‌ گونجاندن ب ده‌م و جهان و پاشى دیاركرنا چاره‌سه‌ریان ته‌مه‌ت تشتێ مه‌ باوه‌رى پێ هه‌یى ژ هزرێن گه‌هشتى یێن زۆر، بۆ زانین كو هنده‌ك ئاسته‌نگ هه‌نه‌ تووشبووینێ ب ڤه‌گوهاستنا هزران بۆ هه‌وه‌ ب رێیا هزران چونكو هزر پێدڤى زانینه‌كا مه‌زن دبن و ته‌ڤای یان نیمچه‌ ته‌ڤایى یان یا باش بیت ب پێكهاته‌ و قالبێن زمانى، به‌لكو خوه‌ درووار و نه‌خشكرن و جوانكاریكرن و ته‌ڤلیكرنا چاككرنان داكو كاریگه‌ر ببن و ئارمانجێن خووه‌ بجهبینن ژ په‌یڤ و رسته‌ و ده‌ربرینان… دا كو د نیشانێن خوه‌ یێن گشت دا نیازپاكیا خوه‌ ده‌رببریت د نه‌مایشكرن و پێشكێشكرنێ دا… یا گرنگه‌ بیرا خوه‌ بینین ب وه‌رگێرانا هزرێن نایا بیان ژى هه‌ما ب كێمى نه‌ تشته‌كێ ساناهى یه‌، به‌لێ ئیداره‌كرن و حه‌زا مه‌ د پێشخستنا وێ دا باشتره‌ ژ مانا هزرێن مه‌ و هزرێن خه‌لكێ دن، ل ڤێره‌ و وێراهه‌نێ و ل وێرا دیتر دهێنه‌ پێشكێشكرن و دمرن!! و پشتى هینگى مه‌ بۆچوون دا كو پێشكێش بكه‌ین و نه‌مایش بكه‌ین ل سه‌ر هه‌ڤالان و خه‌لكى و هه‌ڤالان ل سه‌ر ئێك ژ سایتێن په‌یوه‌ندیا جڤاكى دێ بابه‌تى پتر گرنگیێ ده‌تێ و پتر زه‌نگین كه‌ت و بپر به‌ربه‌لاڤ كه‌ت دڤان نامه‌یان دا ب كێماتى وه‌كوپاراستنا دیرۆكێ و دیده‌ڤانه‌ ل سه‌ر تشتێ ئه‌م د دلێن خوه‌ دا هه‌لدگرین و وژدانێن خوه‌ ژ دلسۆزیێ د نشتیمانبوونێ دا.. و ل ڤێره‌ ژى من خواست ره‌وشه‌نبیریا په‌روه‌ردێ بكاربینم بۆ خواندن و سه‌حكرن و نڤیسینا تشتێ باشتر بۆ ره‌وشه‌نبیریا په‌ره‌رده‌ و فێركرنێ وئه‌ز دچه‌ندین سه‌ربۆران را بۆریمه‌ ئێكه‌ ئێكه‌.. و هه‌ر گوهۆرینه‌ك دهێت پشتى دیالۆگێ یان دانوستاندنێن ب به‌رهه‌م.. و هه‌ر هه‌ڤركیه‌ك ژ پێخه‌مه‌ت نه‌خشه‌دانان بۆ گوهۆرینه‌كا گه‌وهه‌رى ل ده‌مێ پێش یێ داهاتى. و سه‌ركێشێ مه‌ د ڤێ پێشنیازێ دا و پتریا گرنگیدانا مه‌ حوكمه‌ته‌ و پاشى حوكمه‌ت و پاشى حوكمه‌ت..
نڤیسین ژى هه‌رده‌م ره‌وشه‌نبیریێ به‌رهه‌مدئینیت و ره‌وشه‌نبیریى جڤاكه‌كێ ساخله‌م و دروست و لۆژیكى به‌رهه‌مدئینیت.. هه‌ر وه‌سا ژى نڤیسین ب وى تشتێ من باوه‌رى پێ هه‌یى دیمه‌نه‌كێ گونجاى بۆ وێ ده‌ربرینێ پێكدئینینت یا وێ كاریگه‌ریێ د ناڤبه‌را رۆلێ حكۆمى یێ پێدڤى ل سه‌ر و ئه‌ركێ دكه‌ڤیته‌ سه‌ر هه‌ڤوه‌لاتی یێ كو ئه‌و بخوه‌ د بنیات دا پارچه‌كه‌ ژ حوكمه‌تێ.. ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیه‌ ئه‌م د ناڤا نامه‌یێن خوه‌ دا ب كارێ هه‌ڤپشك بناڤ دكه‌ین، ئه‌ڤ گه‌ها په‌یوه‌ندیێ ژ هزرا مه‌ دهێت یا ڤان نڤیسینان.
ژ پیخه‌مه‌ت گه‌شه‌كرنا ئۆتۆمى بۆ هه‌ستا ل ده‌ف هه‌ڤوه‌لاتى یه‌ و هه‌ر تشتێ دنڤیسم تیدا، دوبه‌ره‌كیێ ره‌ت دكه‌م د كارێ حوكمه‌تێ دا كو بێژیت ب تنێ و نه‌پێژیت.. و گۆتن ل گه‌ل كریاران یان كریار ب تنێ خوه‌ بێى گۆتنان ژى ئه‌ون گه‌ره‌نتى بۆ سه‌رخستنا حوكمه‌تا هه‌وه‌ و به‌خته‌وه‌ریا هه‌ڤوه‌لاتیێن هه‌وه‌ زێده‌بارى حه‌زژێكرن و یێن دلنه‌رم ل گه‌ل هه‌وه‌ ل ده‌رڤه‌… هه‌ر وه‌سا بنیاتێن یاریێ د هه‌ر یاریه‌كێ دا یان هه‌ر ئاسته‌كى كو سروشتێ خوه‌ ژده‌ست بده‌ت وه‌ك بنیاتێن بێى بجهئینانا قانوونێ و بجهئینانا دادیێ.. و هه‌ر خه‌مساریه‌ك د ڤان هه‌ردو لایه‌نان دا ب هه‌ڤرا یان ئێك ژ وان، دێ ب ره‌نگه‌كێ نه‌رێنى ره‌نگڤه‌دته‌ سه‌ر باوه‌ریا خه‌لكى د حوكمه‌تا وى دا و رێژه‌یا مه‌زنتر ژى دێ كه‌ڤیته‌ سه‌ر یێ مه‌زنترین و بلندترین پله‌، هه‌ر ژ ده‌ستپێكا رێزداران سه‌رۆكێ هه‌رێمێ وسه‌رۆك وه‌زیران و حوكمه‌تێ و وه‌زیران و بریكارێن وان و رێڤه‌به‌رێن گشتى و سه‌رۆكێن یه‌كه‌یێن ئیدارى هه‌میان.. و ب ڤى ره‌نگى خوه‌ نڤیسنیێن مه‌ رامان و بهایێ خوه‌ ژده‌ستدده‌ن هه‌كه‌ ئارمانجا وان به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى نه‌بیت، ئه‌ڤه‌ ژى وێ رامانێ ناده‌ت كو هه‌وه‌ چو بزاڤ نینن ب تنێ ب وان بنیاتان نه‌بیت، چونكو تشتێ پێدڤى تشتێ قه‌ده‌غه‌كری ره‌وا دكه‌ت ل گه‌له‌ك جاران و بارودۆخان.. هه‌ر دیسا دووڤداچوونا مه‌ بۆ بنیاتان ئه‌وه‌ ژ پێخه‌مه‌تى هندێ كو ئاژاو نه‌هێته‌ بژاندن ل وه‌لاتى.. به‌لێ ئه‌ڤ ئێكه‌ به‌رهه‌مێ تاكه‌كێ ب تنێ یێ تایبه‌ت نینن، ته‌مه‌تى هندێ كو به‌رهه‌مێ كاره‌كاَ ته‌ڤایى یه‌ یێ هه‌ڤكار ب گۆر پلانێن خواندى… ل ده‌ف مه‌ ژى مه‌ره‌ما مه‌ ب كارێ ته‌ڤایى یێ ته‌شریعى یه‌، واه‌ په‌رله‌مان و ئه‌ز ب رێیا ته‌ماشه‌كرنا من یا ساده‌ و متوازوع، دبینم هه‌تا نها ئه‌و هه‌ما هه‌نگیا ب هێز د ناڤبه‌را حوكمه‌تا هه‌وه‌ و ده‌ستهه‌لاتا ته‌شریعى ـ نوونه‌را گه‌ل ـ كو ئه‌و ژى زامه‌نا راسته‌ یا سه‌ركه‌فتنا هه‌وه‌ .. بۆ زانین حوكمه‌تا هه‌وه‌ پێئاگه‌هیا وێ ئێكێ دكه‌ت ب بۆراندنا هه‌مى دوربه‌ره‌كیان و قورتالبوون ژ نه‌رێنیان و بریارێن خوه‌ د گه‌شه‌كرنێ دا خرڤه‌ دكه‌ت… و ناڤه‌شێرم كو جۆره‌كێ چاڤدێریێ هه‌یه‌ و خوه‌ هوشداریێ ژى، هه‌ر ئه‌ڤه‌یه‌ ژى هاتى د هه‌لویستێن كارێ شۆره‌شگێرى دا ژ پێخه‌مه‌ت گوهۆرینا ریشالى بۆ هه‌ر تشتێ به‌ره‌ڤاژى و بۆ هه‌ر تشتێ نه‌مه‌قبوول به‌رى ده‌مى ب ده‌مى و شیان و ژێهاتنێ به‌لكو مسۆگه‌رى د رێڤه‌برنێ دا ژ پێخه‌مه‌ت سه‌رخوه‌بوونێ ب به‌رقه‌راریێ و پشتراستیێ كو هه‌ردو تونه‌ نه‌ بۆ دووركه‌فتن ژ باده‌كێن شاش.. ئه‌ون یین ب دیتنا من ئه‌گه‌رێ پتریا وان ره‌وشا سیاسى و ئیدارى بوویه‌ و گوهۆرینێن ب له‌ز و سه‌رداچوونێن ب هێز د هه‌لویستێن هه‌مبه‌رى وه‌لاتان ل ده‌ڤه‌رێ.
م/ ئه‌ڤرۆ

کۆمێنتا تە