دادگه‌ها فیدرالى یان دادگه‌ها ئیراقى؟
خالد ئه‌حمد بادى
گه‌ر ئه‌م ل مانشێتێ گوتارا خوه بزڤرین و هزركرنه‌كا كویر د دادگه‌ها ناڤبرى دا بكه‌ین و ئه‌و مانشێتێ مه نڤێسى؛ دێ هزركه‌ى كو مه ب شاشى مانشێت یێ نڤێسایى، چونكو د سیسته‌م و قانوون و نڤێسارێن فه‌رمى و هه‌مى ناڤه‌ند و رێنمایى و كاروبارێن ده‌وله‌تا ئیراقى دا ناڤێ دادگه‌هێ دادگه‌ها فیدرالى یه كو دادگه‌هه‌كا ده‌وله‌ت و كۆمارا ئیراقا فیدرالى یه, لێ ئه‌گه‌ر مه كێمه‌كێ ژى ل ده‌نگوباسان نێریبیت یان ژى گوه ل ده‌نگوباسان كربیت، بێگومان ئیك خال یان په‌یڤ یان دادگه‌ه یان هه‌ر پێنگاڤه‌ك دژى چ عه‌ره‌بێن شیعه نه‌هاڤێتى یه یان چ حوكم دژى عه‌ره‌بێن شیعه نه‌هاڤێتى یه ب تنێ دژى كوردان كار دكه‌ت وحوكمان دده‌ت. زۆر بریارێن ل دژى كوردان و هه‌رێما كوردستانێ دادگه‌ها فیدرالى یێن ده‌ركرین، ژ وان بریاران دادگه‌ها فیدرالى ل دژى باده‌كا نه‌فتا هه‌رێما كوردستانێ, هه‌روه‌سا بریار دژى كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنێن كوردستانێ, هه‌روه‌سا بریارا دادگه‌ها فیدرالى دژى بودجا هه‌ریما كوردستانێ وهه‌ر دیسان دژى مووچه‌یێن فه‌رمانبه‌رێن سڤیل و بێ گونه‌هێن هه‌رێما كوردستانێ, دیسا بریارێن دادگه‌ها فیدرالى یا ئیراقى دژى كه‌ركووكێ و كوردایه‌تى یا كه‌ركووكێ، هه‌روه‌سا دژى هه‌مى به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ و حوكمه‌تا وێ كو هه‌ر تشته‌ك یان پرسه‌ك یان به‌ژه‌وه‌ندیه‌ك بۆ گه‌ل و وه‌لاتى و ملله‌تێن هه‌رێما كوردستانێ دادگه‌ها فیدرالى بریاره‌كێ دژى وان دده‌ت. دوماهیك بریارا ددادگه‌ها شیعى كو بناڤێ دادگه‌ها فیدراله ئه‌و ژى بریارا لادانا سه‌روكێ په‌رله‌مانێ ئیراقێ بوو كو ئه‌و ژى لادانا محه‌مه‌د حه‌لبۆسى بوو ژ پۆستێ سه‌رۆكاتیا په‌رله‌مانێ ئیراقا فیدرال, ل ڤێره ئه‌م باسێ چ قانوون و خال و سیسته‌مان ناكه‌ین، لێ زۆر یا ئاشكه‌را یه كو ب تنێ دادگه‌ها فیدرالى ل دژى هه‌رێما كوردستانێ و ملله‌تێ كورد یێ جوامێر بریاران دده‌ت ئه‌گه‌ر نه بلا ب تنێ بریاره‌كێ ل دژى شیعه‌یان بده‌ت یان دژى لایه‌نه‌كێ شیعى بده‌ت, پرسیارا مه ئه‌وه ئه‌رێ گه‌لۆ ما چ جاران چ كه‌س و پارت و لایه‌نێن شیعى چ شاشیان ناكه‌ن چ كێماسییان ناكه‌ن ما بتنێ كورد وهه‌رێما كوردستانێ شاشییان دكه‌ن. وێنه‌یێ سیاسى یێ ئیراقێ وێ چه‌ندێ دیاردكه‌ت كو چ كۆنترۆل لسه‌ر چ داموده‌زگه‌هان نینه وب تنێ هنده‌ك وه‌لاتێن هه‌رێمى و ده‌ره‌كى بریارێ دده‌ت و دادگه‌ها فیدرالى جێبه‌جێ دكه‌ت و مخابن ده‌ستكارى د هه‌مى كاران دا هاتیه‌كرن، لێ زۆرا خرابه كو ده‌ستكارى و مایتێكرن د دادگه‌هان ژى دا بهێته‌كرن و هه‌ر ده‌مێ مایتێكرن د دادگه‌هان دا هاته‌كرن، بێگومان ئه‌و وه‌لات دێ به‌ر ب نه‌هاله‌كا كویر و چاره‌نڤێسه‌كێ خراب و شاش ڤه چیت, چونكى لسه‌ر سه‌رێ هۆلێن هه‌مى دادگه‌هان ل جیهانێ ب خه‌ته‌كێ مه‌زن و دیار نڤیسى یه ( واژا حكمتكم بین الناس ان تحكموا بالعدل) .
