رەڤاندنا ئەڤیندارێ د کەلتوورێ ئێزديان دا نۆرمالە
ئەڤرۆ نیوز:
ل دووڤ گۆتنێن رەوشەنبیرێن ئێزدیان، ئاینێ ئێزدیان چو رێ ل بەر کچ و کوران نەگرتینە ئەڤینیێ نەکەن و ھەموو رێ بۆ وان ھاتینە خۆشکرن، ب مەرجەکی ئەڤینیەکا پاقژ و ل سەر بونیاتەکێ پێکئینانا خێزانێ بیت و ئێک ژ وان رەوشەنبیران ھوسا دبینیت کو ھەردەمێ کچ ژ ١٨ سالیێ بۆری مافێ ھەی ئەڤینیێ بکەت و خێزانێ ل دووڤ دلێ خوە پێکبینیت و رەوشەنبیرەکێ ئێزدیان ژی دبێژیت: ھەردەمێ کچ و کۆری حەز ژ ئێک و دو کر و چەند جارەکان چوونە خوازبینیان و پێک نەھاتن، گەنج کچێ درەڤینیت و پشتی رەڤاندنێ ئێکسەر ھەردو دگەھنە ئێک.
شڤان خێری، گەنجەکێ ئێزدیە و ماموستایێ زانکۆیێ یە بۆ ئەڤرۆ دیار کر، د کەلتوورێ ئێزدیان دا، ھەر دەمێ گەھشتە قوناغا ھەڤژینیێ و ژ ١٨ سالیێ بۆری، گونەھەکا مەزنە ھەکە رێ لێ بھێتە گرتن و گەنجەکی ب دلێ خوە نە ھەلبژێریت، ھەکە دایک و باب مایتێکرنێ ژی تێدا بکەن، ب تنێ رێیا راست نیشا وێ ددەن و گۆت: چو بەلگە نینن کو ئاینێ ئێزدی ئەڤینی حەرام کربیت، بەروڤاژی ھەکە خێزانەک ب ئەڤینیێ بھێتە پێکئینان دێ ژیانەکا سەرکەفەتی و بەختەوەر بیت.
عومران سلێمان رەوشەنبیرەکێ ئێزدیە و خەلکێ کۆمەلگەھا شاریا یە خویا کر، د ناڤ ئێزدیان دا عەشیرەت و تەخ و چین ھەنە، ھندەک عەشیر ھەنە تەقەبوولا ئەڤینیا کچ و کوران دکەن و ھندەک عەشیر ژی ھەنە ب چو رەنگان تەقەبوولێ ناکەن، ب تایبەت د مەسەلا رەڤاندنێ دا و گۆت: د مەسەلا ئەڤینیێ دا نھا پتریا خێزانێن ئێزدی تەقەبولەکا زێدە بۆ ڤێ یەکێ دکەن.
ئاماژە ب وێ یەکێ کر، ھەکە ئەڤینیی یا پاقژ بیت و ھەردو لا سومعەتا ئێک و دو بپارێزن و چو زیان پەیدا نەبن، دایک و بابێن کچێ رێیێ ل ئەڤینیا وێ ناگرن و ب شێوەیەکێ گشتی ئەڤینی د ئێزدیاتیێ دا وەکو ھەموو جڤاکێن دی یە و چو تشتێ جیاواز نینە، بەلێ نھا د حالێ حازر دا ھەکە گەنجەک کچەکێ بخوازیت ب تنێ دووڤچوونا رەوشتی دھێتە کرن.
خدر عەبدی رەشو دانعەمرەکێ ٥١ سالیە ئاکنجیێ کۆمەلگەھا شاریا دیار کر، ھەکە ب نەخۆشی کچەک بھێتە رەڤاندن، بێگومان دێ نەخۆشی د ناڤبەرا دو خێزانان دا پەیدا بیت و گۆت: ھەکە کەسەک کچەکێ بخوازیت و خێزانا کچێ رازی نەبیت، بێگومان ئەو ژ وی گەنجی د رازی نینن لەوما نادەنێ، بەلێ ھەکە نەخوازیت و برەڤینیت، دێ باشتر بیت و گۆت: ھندەک جاران رەڤاندن پەیدا بوویە و رەنگە ئەڤە ١٠ سالە ژی ئەو خێزان ھێشتا پێکنەھاتینە.
شڤان نە ڤەشارت کو ھندەک خێزان و عەشیرەت ھەنە ب چو رەنگان دو ژنی قەبوول نەکریە و ژن رەڤاندن ژی مەحالە، بەلێ حالەت ھەنە، ھەکە ژنا کەسەک وەغەرکربیت یان ژی زارۆ نەبن کرینە دو ژن، بەلێ کێم زەلامێن ئێزدی ھەنە بۆ خۆشیا خوە دکەنە دو ژن و سێ ژن.
ئاشکرا کر کو ئەڤینیی د ئاینێ ئێزدی دا تشتەکێ نۆرمالە و دکەڤن دا ژی ب ئاسایی بەرێ خوە ددانێ، ئەڤینیێ وەکریە گەلەک جاران رەڤاندنا کچان پەیدا ببیت، ھەر دەمێ کچ و کۆری حەز ژ ئێک و دو کر و چەند جارەکان چوونە خوازبینیان و پێک نەھاتن، گەنج کچێ درەڤینیت و پشتی رەڤاندنێ ئێکسەر ھەردو دگەھنە ئێک، زەلامێن ئاینی یێن ئێزدیان ھەردویان پێک دئینن و ئاشتبوون پەیدا دبیت و گۆت: (چو جاران چێنەبوویە رەڤاندن ببیتە ئەگەرێ کوشتن و خوونداریێ).
خدر عەبدی رەشو نە ڤەشارت کو دو جۆرێن ئەڤینیێ ھەنە و نابیت گەنج جۆرێ دویێ بکاربینیت و بۆ خۆشیا خوە حەزژێکرنێ بکەت و خیانەتێ لێ بکەت و گۆت: ئەم وەکو دانعەمرێن ئێزدیان ھوسا دبینین ئەڤینی تشتەکێ نۆرمالە و مافێ وان ب ئەڤینی خێزانەکا بەختەوەر پێکبینن.
بۆ مەسەلا رەڤاندنا کچێن ئێزدی ژی خێری دیار کر، مەسەلا رەڤاندنێ ل سەرانسەری کوردستانێ ب سەدان گەنج و کچ دھێنە کوشتن و ناگەھنە ئێک، ئەڤجا بۆچی دێ رێ ل گەنجی ھێتە گرتن ھەتا ببیتە ئەگەرێ خۆ سۆتن و کوشتنا کچێ و گۆت: د ھندەک حالەتان دا، رەڤاندن گەلەک باشترە کو ئاریشەکا مەزنتر پەیدا ببیت، ھەکە گەنجەکێ ئێزدی دو سێ جاران خۆشتڤیا خوە بخوازیت و نە دەنێ و چو ھۆکارێن مەزن نەبن، بێ دو دلی ئەو گەنجە دێ خۆشتڤیا خۆ رەڤینیت و ھەتا دایک و بابێن کچێ ژی پەشیمان دبن دبێژن کا بۆچی مە ب خۆشی نە دا شوو و جڤاتا ئێزدیا ئاشتبوونێ دناڤبەرا ھەردو خێزانان دا دروست دکەت.
نە ڤەشارت کو رەڤاندن د ناڤ ھەر خێزانەک و کەلتوورەکی دا نەیا جوانە، بەلێ پتریا جاران رەڤاندن قورتالکرنا مرۆڤی و گیانەکی یە، چونکو گەلەک جاران ھەکە رەڤاندن چێنەبیت کوشتن و سۆتن پەیدا دبیت.
عومرا ئاشکرا کر کو قەیرەبوونا کچان د ناڤ ئێزدیان ژی دا پەیدابوویە و نھا گەلەک کچێن ئێزدی یێن قەیرە ھەنە و گۆت: بەردانا ژنان ل دووڤ ئاریشا خێزانی و مەسەلێن نامووسێ دمینن و ھەکە ھات و ژن و زەلامی پێک نەکرن، ل وی دەمی بەردان تشتەکێ نۆرمالە. دەربارەی فرەژنیێ خویا کر، د ئاینێ ئێزدی دا ئەڤ چەند یا ڤەکریە و نەھاتینە نیشانکرن کا ھەر ئێکی چەند ژن ھەبن.
شڤان دیار کر کو ئێزدی سێ چینن، پیر و مرید و شێخ. ھەر ھەڤژینیەکا چێبیت د ناڤ چینێ ب خوە دایە و ب چو رەنگەکی نابیت ھەڤژینێ د ناڤبەرا چینان دا چێبیت. ئانکو نابیت گەنجەک ژ چینا شێخا بیت و کچەکێ ژ چینا مریدا بخوازیت. ئەڤە نەیا شەرعی یە و گۆت: بەری نوکە ژنئینان د ناڤ گەنجێن ئێزدی دا گەلەک کێم ببوو، ژ بەر کو نەخت یێ گران بوو، ھەما پتریا گەنجێن ئێزدی ژنئینان ژ سەرێ خوە ئینابوونە دەر. لەوما جڤاتا رۆحانیا ئێزدیان بریارەک دەرێخست کو نەخت ب تنێ ببنە ٧٥ گۆرامێن زێری و تەمەت ڤی زیرێ نەخت ژی بیت، لەوما نھا ژنئینان بەرەڤ زێدەبوونێ یە.
