سێ بێژەرێن وار.. کەنالێ وار دڤیا ئەم ب سەرشوری ب مەرجێن وان رازی بین
ئەڤرو نیوز :
پشتی کو نوچەیێ دەرئێخستنا سێ بێژەرێن وار ژلایێ وی کەنالی ڤە د تورێن جڤاکی بەلاڤبوی ، دوڤدا کەنالێ وار رونکرنەک بەلاڤکر و تێدا دیارکر کو ئەوان ئەو دەرنەئێخستینە و ئەو ب حەزا خوە نەھاتینە دەوامێ ، دەمەک بەریا نھا سێ بێژەرێن وار رونکرنا کەنالێ وار رەدکر و دیارکر کو کەنالێ وار دڤیا ئەو کەراسمەتا خوە ژ دەست بدەن و ب سەرشوری ب مەرجێن وان درازی بن.
ئەڤا ل خوارێ دەقا رونکرنا وایە.
پشتی کو د تۆڕێن جڤاکی دا ھاتیە بەلاڤکرن کو کەنالێ وار دەستبەرداری مە بوویە و پشتڕا کەنالێ وار ژی ڕوونکرنەک بەلاڤ کری، ئەم ب تەمامی ناڤەڕۆکا وێ ڕوونکرنێ رەت دکن، و ل سەر داخوازا ھەڤال و ھەڤپیشەیێن خوە و داکو ئێدی خواندنێن جودا بۆ بابەتی نەھێنە کرن و ڕاستیا مژارێ بۆ ھەمی کەس و لایەنان زەلال بت، ئەم ڤێ ڕوونکرنێ ب پێدڤی دبینن:
١- ل دەستپێکا ڤەکرنا کەنالێ وار، ئەم ل کەنالی ھاتن وەرگرتن و ل گۆری رێکەتنا مە یا دوو سالی دگەل رێڤەبەرێ کەنالی:
*پەیمان خەواجە: وەک بێژەر و د حەفتیێ دا دوو ڕۆژان دێ دەوامێ کت.
*دلژار عەدنان: وەک بێژەر و د حەفتیێ دا سێ ڕۆژان دێ دەوامێ کت.
*شڤان عەبدی: وەک بێژەر و نووچەسازێ ئابووری د حەفتیێ دا پێنج ڕۆژان دێ دەوامێ کت.
ئەڤە د دەمەکێ دا بوو کو مووچەیێ مە ژ یێ ھەمی بێژەر و پێشکێشکاران کێمتر بوو( ژبەر کو وان ژ مە زێدەتر دەوام دکر، ئەڤە مافێ وان بوو)، لێ ژ بەر کو رێکەفتن ل گۆڕی خواستا مە بوو، مە ھیچ گازندە و ئاریشەیەک دگەل کێمیا مووچەیی نەبوو، ئانکو ئەڤ رێکەفتنە د دەمەکێ دابوو کو چ شوینوارێن قەیرانان نە ل وار و نە ل ھەرێمێ نەبوون، ئەڤە ژی ب تمامی بەرۆڤاژی ناڤەڕۆکا کەنالێ وارە کو دبێژت” ل دەمێ قەیران دژوار بوووی، ژبەر کو ژ زاخۆ دھاتن، کارگێریا کەنالی کاودانێ وان ل بەر چاڤ گرت”.
پشتی بەشێ ئابووری لاداین،شڤان عەبدی بۆ بەشێ سیاسی ھاتە ڤەگۆھاستن و پارێن حەفت ھەیڤان یێن نووچەسازیا وی ژ لایێ کارگێریا کەنالی ڤە نەھاتن دان.
٢- پشتی بابەتێ قەیرانا دارایی ھاتیە ئازراندن، ھەر زوی کەنالێ وار ژی خوە ژ قەیرانێ ڤەدەر نەکر و کارگێریا وار بەرھەڤ نەبوو، گرێبەستێن مە ب یاسایی نوی بکت، مووچەیێ مە ژی ھەر وەکی یێ فەرمانبەرێن میری ھاتە گیرۆکرن و پاشخستن و ١٠ ژ سەدێ بیێ ڕەزامەندی و ھایداریا مە ژ مووچەیێ مە ھاتە بڕین، لێ دیسان مە وار ب مالا خوە دزانی و بێ مووچە و ل سەر حسابا خوە مە ھاتن و چوونا دھۆکێ دکر، ئانکو ئەم ل سەر خواستا خوە ل کەنالی مابوون و ژبەر ڤیان و دلسۆزیێ، ب کۆمەکا رەخنە و کێمیاسیان ڤە ژی، ئەم ل سەر کارێ خوە بەردەوام بوون و تا ڕادەیەکێ ئەم ژ ڕەوشێ ڕازی بوون، لێ جار جار ب ھێجەتێن جودا و ب زانەبوون ھندەک بڕیارێن ژ نشکەکێ ڤە دەردئێخستن وەک:
*بڕیار ھاتە دان، بێژەر نووچەسازیێ بکن، ئەم ڕازی بووین، ئەو بڕیار ھاتە ڕاگرتن.
*داخواز ژ مە ھاتە کرن، پرۆدیۆسەریێ ژی بکن، ئەم ب وێ ژی ڕازی بووین، لێ ئەو ژی ھاتە ڕاگرتن.
٣- دگەل وەرگرتنا بەرپەرسیارەتیا بەشێ بێژەران ژ لایێ بەڕێز (کەریم چۆلی) ڤە، ئارێشەیێن مە دەستپێکرن و ئەم د وێ باوەریێ دا نە، ب زانەبوون ئاریشە بۆ مە دھاتن چێکرن، ئەڤە ژی بەشەک ژ وان ئاریشەیانە:
*ژلایێ بەرپرسێ بەشی ڤە، ب زانەبوون بڕیار ھاتە دان، ل دەمێ وەرگرتنا مۆلەتا ئێک ژ بێژەرێن زاخۆ، ناچێ بت، ھێچ بێژەرەک دی ل جھێ وی/وێ بخوینت، ئەو تێ نەبت، ھەر بێژەرەک زاخۆیی ل شوینا وی/وێ بخوینت.
* دلژار عەدنان د ڕۆژەکێ دا ھاتبوو پێبژارتن-غرامەکرن- کو د وێ ڕۆژێ دا، نە دەواما وی بوو، پشتی کارگێری و رێڤەبەرێ کەنالی ھاتینە ئاگەھدارکرن، ب تنێ بەرسڤا وان ئەو بوو کو ب بڕیارا بەرپرسێ بەشی بوویە و نەشێن چ پێڕابوونان ل ھەمبەر وەرگرن.
*پەیمان خەواجە، د ڕۆژەکێ دا ھاتبوو پێبژارتن-غرامەکرن- کو د وێ ڕۆژێ دا، مۆلەتا فەرمی وەرگرتبوو، پشتی کارگێری و ڕێڤەبەر ھاتینە ئاگەھدارکرن، دیسان ھەمان بەرسڤا جاران بوو.
*شڤان عەبدی ب ھێجەتا شاشیەکێ (د ھەمان دەم دا ڕاستڤەکر بوو ژی) ھاتبوو پێبژارتن-غرامەکرن- کو ل وێ رۆژێ بەرپرسێ بەشی ب خوە ئامادەبوو و کارێ پێداچوونێ کربوو، و نووچە ب شاشی ھاتبوو دارشتن، پشتی کارگێری و ڕێڤەبەر ھاتینە ئاگەھدارکرن، ھەمان بەرسڤا جاران بوو.
* ل سەر داخوازا بەرپرسێ بەشی، داخواز ژ مە ھاتە کرن، د حەفتیێ دا چوار ڕۆژان دەوامێ بکین، ب ھەر حال ئەم ڕازی بووین( ئەڤە د دەمەکێ دابوو بێژەرێن ناڤخوەی دھۆکێ، د حەفتیەکێ دا ب تنێ رۆژەکێ یان دوو ڕۆژان نووچە دخواندن)، ئەڤە د گەرما بابەتێ قەیرانێ دابوو، ئەڤە ژی ب تەمامی بەرۆڤاژی ناڤەڕۆکا ڕوونکرنا وارە کو دبێژت” پشتی قەیران پیچەک سڤکبوویی، ئاگەھداریا وان ھاتیە کرن کو ھەر چ نەبت چوار تا پێنج ڕۆژان دەوامێ بکن”، ئانکو نێزیکی حەفت ھەیڤانە ئەم د حەفتیێ دا چوار ڕۆژان دەوامێ دکن.
٤- پاداشت و مەزاختنێن (پەیمان خەواجە) یێن بەرنامێ (خانم)، نەھاتنە دان، ئەڤە د دەمەکێ دایە ھەمی ستافێ بەرنامەی، پاداشتێن خوە وەرگرتنە، ب تنێ پەیمان تێ نەبت کو بەرنامە یێ وێ بوویە و کاراکتەرا سەرەکی بوویە، ب ھێجەتا ھنداکرنا نڤیسارا پەیمانێ ژ لایێ کارگێریا کەنالی ڤە، رێڤەبەرێ کەنالی بەرھەڤ نینە پاداشتێن وێ بدتێ، دیسان پاداشتێن بەرنامێ (ئارەنگ) ژی کو بۆ ماوێ سێ ھەیڤان و د حەفتیێ دا دوو ڕۆژان پێشکێش دکر، نەھاتنە دان.
٥ – ژبەری ھەیڤەکێ، ژ لایێ رێڤەبەرێ کەنالی و بەرپرسێ بەشی ڤە، داخواز ژ مە ھاتە کرن، کو د حەفتیێ دا پێدڤیە ئەم شەش ڕۆژان دەوامێ بکن، ئەڤە ژی بەرۆڤاژی ڕوونکرنا کەنالێ وارە، ھیچ لۆژیک تێدا نینە، د دەمەکێ دا چ قەیران نەبوون، مە دوو بۆ سێ ڕۆژان دەوام دکر، د قەیرانێ دا داخواز ژ مە دھێتە کرن شەش ڕۆژان دەوامێ بکن( ئەگەر قەیران بۆ وار پیچەک سڤک ژی ببت، بۆ مە چ گۆڕانکاری چێ نەبوونە، مووچێ مە ھەر وەرکی بەرێ یە و بگرە ھاتیە بڕین و گیرۆکرن).
پشتی ھەمی ئەو کار و ڕەفتارێن کو مە بەحس کرین ژ لایێ رێڤەبەر و بەرپرسێ بەشی ڤە دگەل مە ھاتینەکرن، مە ژی ب فەرمی ئەڤ داخوازە ھەبوون.
* ب ڕەسمی و ب یاسایی، گرێبەستێن مە بھێنە ئیمزاکرن.
*پارێن پەیمان خەواجە و شڤان عەبدی ئەوێن ھاتینە خوارن، بھێنە دان.
*ژ کێمی ڤە مووچەیێ مە وەکو یێن بێژەر و پێشکێشکارێن دی بت ئەوێن کو د حەفتیێ دا شەش ڕۆژان دەوامێ دکن.
*ئەگەر قەیران ل سەر کەنالێ پیچەک سڤک ببت ژی، مە چ جوداھی نەدیتیە، و رەوش و کاودانێن مە ھەر وەک جارانن، لەوڕا ئەگەر کەنال رژد بت کو ئەم شەش ڕۆژان دەوامێ بکن، ب کێمی ڤە، کریا ھاتن و چوونا مە بھێتە مەزاختن.
پشتی مە داخوازیێن خوە ئاراستەی وان کرین، ئێدی ئەم ھەر سێ ڤەگەڕیان زاخۆ و ل بەندا بەرسڤێ ماین، لێ ٢٠ ڕۆژ دەربازبوون و ھیچ بەرسڤەک نەھاتە دان، ل گۆڕی زانیاریێن مە، بەشێ نووچەیان ب فەرمانا رێڤەبەرێ کەنالی، ھەولا تژیکرنا جھێن مە ددان و بەرھەڤیا خوە نیشان دانە کو دەستبەرداری مە ببن.
لەوڕا ئەم بۆ ھەمی کەس و لایەنان ڕاگەدھینن، کەنالێ وار ئەم ل ھەمبەری دوو بژاردەیان سەرپشککرن، ئەو ژی یان ئەم کەڕامەتا خوە ژ دەست بدن و ب سەرشۆڕی ڤە ب شەرت و مەرجێن وان ڕازی بن، یان ژی ل ھەمبەری ڕەفتارێن وان خودان ھەلویست بن و ھەتا کو مەرجێن مە نە یێن قەبولکرن ئەم دەوامێ نەکن. کەڕامەتا مە بۆ مە گرنگترە و ئەم ل ھەمبەری مافێ خوە بێ دەنگ نابن و ئەو کەنالێ ئەم ب چاڤەکێ نەڤێن، مە ژی ب ھەردوو چاڤان نەڤێت.
پەیمان خەواجە
شڤان عەبدی
دلژار عەدنان
١٤/٥/٢٠١٧
