شوونوارێن گوندێ شوشێ دناڤبه‌را مان و نه‌مانێ دانه
ئەڤرۆ نیۆز،رەمەزان هەرنی:
گوندێ شوشێ دكه‌ڤیته رۆژئاڤایێ قه‌زا ئاكرێ (20 كم) ژ ئاكرێ دووره و ئێك ژوان جهێن پری دیمه‌ن و شوونوارێن سه‌رده‌مێن به‌رێ دهێته نیاسین،ب تایبه‌تی كه‌لا دێرینا شوشێ و چه‌ندین جهێن دى ل ڤى گوندى هه‌نه كو مێژوویا وان ڤه‌دگه‌رێته ڤه بو به‌رى چه‌ندین سه‌ده‌یان نها ب تنێ ئه‌ڤ شوونواره وه‌ك ناڤ ماینه و گه‌له‌ك بێ سه‌روبه‌ر بووینه هند ژ وان دیمه‌نان ژى نێزیكێ ژناڤ چوونێ نه.
نادر زاهر موختارێ گوندێ شوشێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز دیاركر:شوونوارێن گوندێ شوشێ چه‌ند جهه‌كن وه‌ك كه‌لا شوشێ،كنیشتا جوهیا،گرێ قه‌سروك، گورستا قوپى حەجى،لێ شوونوارێن شوشێ پێدڤى ب چاڤدێریه‌كا باش هه‌یه هه‌روه‌سا دانانا زێره‌ڤان بۆ وێ چه‌ندێ ئه‌وێن ماى ژناڤ نه‌چن،كه‌س گرنگى ب شوونوارێن گوندێ شوشێ نه‌دایه، نه ژلایێ نووژه‌نكرنێ نه ژلایێ ناساندنێ ڤه،لێ مە رێك نه‌دایه چو پارچه بهێنه ڤه‌گوهاستن ب تنێ شوونه‌وارناسێن ئاكرێ هنده‌ك پارچه برینه ل گورى زانیاریێن من بۆ پاراستنێ بوویه،هه‌یا نها ژى چو ڤه‌كولین نه‌هاتینه كرن ژبلى كو به‌ریا نها تیمه‌كا ئیتالى بۆ هه‌یاما حه‌فتیه‌كێ كار ل سه‌ر كر و وان گوت مه پێدڤى ب ساله‌كێ هه‌یه،ڤان جهێن شوونوارى پێدڤى ب سه‌خبێریه‌گا باش هه‌یه تایبه‌ت برنا جاده‌یه‌كێ بۆ وان جهان،داکو خه‌لك پتر قه‌ست بكه‌نێ و ببینن،هەروەسا خه‌لكى گوندى چو مفا ژڤان شوونه‌واران نه‌دیتیه به‌لێ شانازیێ ژى پێ دكه‌ن،لێ ئه‌م ژى دخوازین چاڤدانه‌كا باش ل سه‌ر ڤان شوونواران بهێنەکرن.
رۆژنامه‌ڤان عه‌بدولا مه‌هدى خه‌لكى گوندێ شوشێ یە ل قه‌زا ئاكرێ و بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز خویاكر:گۆندێ شوشێ ل ده‌ڤه‌ره‌كا چیایى و ده‌وله‌مه‌نده ب به‌روبۆمێن سرۆشتى یێن خوارنێ و ب كه‌ڤنترین گوند ل ده‌ڤه‌رێ دهێته نیاسین،چه‌ندین ساله بوویه جهێ ژیارا خه‌لكى و گه‌له‌ك جهێن شوونه‌وارى د ناڤ و ده‌وروبه‌رێن گوندى یێن هه‌ین،هژماره‌كا به‌رچاڤا جوهیان ل گوندێ شوشێ ئاكنجى بووینه هه‌تا نها ژى ناڤێ گه‌له‌ك ژ جهێن گوندى ب ناڤێ جوهیان دهێته گوتن، بۆ په‌رستنێ جوهیان (كنیشتە) دروستكربوو، ئه‌ڤه وێ چه‌ندێ دگه‌هینیت پێكڤه‌ژیان و برایه‌تى دناڤ گوندى دا هه،به‌لێ ب مخابنى ڤه هه‌مى جهێن شوونوارى یێن هاتینه پشت گۆهـ هاڤێتن، هه‌م ژ لایێ خه‌لكێ گۆندى و هه‌م ژ بال حكومه‌تێ، ئه‌م خه‌لكێ گۆندى وه‌ك پێدڤى ل هه‌مبه‌ر شوونه‌وارێن گوندێ خۆ نه‌هاتینه مه كێم ته‌رخه‌مى یه‌كا زۆر یا كرى د ده‌رهه‌ق جهێن شوونه‌وارى یێن گۆندى.
هیوا شه‌مال رێڤه‌به‌رێ شوونواران ل ئاكرێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز ئاشكراكر:ل سه‌ر جهێن شوونوارى ل ده‌ڤه‌را ئاكرێ و به‌رده‌ره‌ش مه چه‌ندین جاران ب نڤیسارێن فه‌رمى داخواز ژ رێڤه‌به‌ریا گشتیا شوونوارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ و جهێن شوله‌ژێ كریه بو پتر خزمه‌تكرنا جهێن شوونوارى ل ده‌ڤه‌رى كو پتر بهێنه پاراستن و دووركرن ل سه‌ر وان ده‌ست درێژیین ل سه‌ر دهێنه كرن.
هه‌روه‌سا هێشتا ب دروستى دیار نینه کو مێژویا ڤان جهێن شوونوارى بۆ كه‌نگى و چو سه‌رده‌م دزڤریته‌ڤه ژبه‌ركو هه‌یا نها چو دیراسه‌یێن دروست ل سه‌ر نه‌هاتینه كرن،ده‌ڤه‌را ئاكرێ و گوندێ شوشێ گه‌له‌ك جه و پارچه شوونه‌وارێن كه‌ڤنار لێ هه‌نه و چه‌ندین گورستان هەنە،بەلێ چو تشت نه‌هاتیه كرن بۆ پتر ناساندنا ڤان شوونه‌واران ل كوردستانێ كو خه‌لك مفاى ژێ بینن یان بناسن.
هیواى خویاكر ژى:ل سه‌ر ده‌مێ جوهیان ده‌مێ كه‌سه‌كێ وان دمر، هه‌رتشتێ هەبا ل گه‌ل وى ڤه‌دشارت و ڤان جهان پتر پێدڤى ب چاڤدانێ و پاراستنێ هه‌یه،مه گه‌له‌ك جاران ژى داخوازكریه كو كاره‌ك بهێته كرن بۆ وێ چه‌ندێ پتر ئه‌ڤ جهه بهێنه ناسین و پاراستن و نووژه‌كرن، به‌لێ هه‌یا نها چو لایه‌نان به‌رسڤا مه نه‌دایه،ئه‌م چاڤه‌رێ نه پشتى دوماهیا قه‌یرانا دارایى جارەکا دی داخوازیێن خوه بلند بكه‌ینه‌ڤه مه پاسه‌وان هه‌نه زێره‌ڤانیا به‌رده‌واما شوونه‌وارێن گوندێ شوشێ و گوندێن دی دكه‌ن،لێ هنده‌ك جاران ده‌ستكارى ل سه‌ر جهێن شوونوارى دهێنه كرن.
