عه‌بدولحه‌كیم خسرۆ:بۆ ریفراندۆمێ و سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ مه پێدڤى ب دامه‌زراندنا لیژنێن ته‌كنیكى هه‌یه
ئه‌ڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤى:
ماموستایێ زانستێن سیاسى ل زانكۆیا سه‌لاحه‌دین عه‌بدولحه‌كیم خسرۆ د دیداره‌كێدا بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز دیاركر:به‌رى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ سه‌ره‌دانا ئێكه‌تیا ئورۆپى بكه‌ت،تێگه‌هشتنه‌ك ل ده‌ف وه‌لاتێن ئێكه‌تیا ئورۆپا دروست ببوو ده‌رباره‌ى هه‌رێما كوردستانێ،لێ وان ترسه‌ك هه‌بوو،كو ئه‌ڤ قه‌یران و ئاریشێن ل رۆژهه‌لاتا ناڤین هه‌ین،دێ كوورتر بن،چونكى گه‌له‌ك ژ خه‌لكێ سووریێ و عێراقێ ژ ئه‌گه‌رێ شه‌رى ئاواره بووینه و قه‌ستا ژ ده‌رڤه كریه،دیسا وان هزر دكر كو هه‌كه ریفراندۆم ل كوردستانێ بهێته ئه‌نجامدان و كوردان سه‌ربه‌خۆیى راگه‌هاند،دبیت قه‌یرانه‌كا دژى ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دروست ببیت و شه‌ره‌كێ هه‌رێمى ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ روو بده‌ت و ئه‌ڤه تێگه‌هشتنا ئێكه‌تیا ئورۆپا بوو،له‌ورا پێدڤى بۆ ئه‌ڤ تێگه‌هشتنه بهێته چاره‌سه‌ركرن،ژبه‌ر هندێ په‌یاما سه‌رۆك بارزانى ل ئێكه‌تیا ئورۆپا به‌رۆڤاژى تێگه‌هشتنا وان بوو،هه‌روه‌سا بۆ وان دیاركر هه‌كه كوردستان نه‌بیته ده‌وله‌ت،هنگێ دێ شه‌ره‌كێ خوینا وى دروست بیت،هه‌روه‌سا سه‌رۆك بارزانى ئه‌ڤ په‌یامه وه‌كى خوه و زۆر ب كورتى گه‌هانده وان،چونكى ئه‌م دزانین ل عێراقێ ده‌وله‌ت یا شیعانه،هه‌روه‌سا نوكه كۆمه‌لگه‌هێ نێڤده‌وله‌تى ژى هه‌موو هاریكاریا دده‌ته عێراقێ و پرچه‌ك دكه‌ت ژى،له‌ورا ده‌مێ پشتگیریا عێراقێ دهێته‌كرن،بتنێ شیعه بهێز دكه‌ڤن،له‌ورا كوردستان نه‌شێت دچارچۆڤێ عێراقێ دا چ رێككه‌فتن و گرێبه‌ستان ل گه‌ل وه‌لاتێن جیهانى ئیمزا بكه‌ت،هه‌روه‌سا نوكه مه چه‌ندین كێشه ل گه‌ل عێراقێ هه‌نه و رۆژانه سه‌ركردێن عێراقێ هێرشا ل مه دكه‌ن،دیسا نوكه ده‌ڤه‌رێن سوننه‌یان ژناڤچووینه و وان چ ده‌ستهه‌لات ل عێراقێ نه‌مایه و نوكه بتنێ كوردستان مایه.
ناڤهاتى دیاركر ژى:بارزانى بۆ ئێكه‌تیا ئورۆپا دیاركریه كو هه‌كه هه‌وه بڤێت چ ئاریشه دروست نه‌بن،پێدڤیه هوون پشتگیریا ده‌وله‌تا سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ بكه‌ن،یان ژى هه‌ڤكاریا مه بكه‌ن بۆ دانوستاندنه‌كا ئاڤاكه‌ر ل گه‌ل به‌غدا و دڤێت هوون رۆلێ خوه ژى ببینن،هه‌روه‌سا ئه‌مریكا ژى دشێت ل ده‌مێ دانوستاندنا دا هاریكاریا مه بكه‌ت،هه‌ر چه‌نده ئه‌مریكا و ئورۆپا گۆتیه،نوكه ده‌مێ سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ نینه،ئه‌رێ پا كه‌نگى ده‌مه؟،لێ وان به‌رسڤا ڤێ پرسیارێ نینه،له‌ورا ئه‌م دێ بۆ خوه ده‌مى دانین،چونكى هه‌بوونا ده‌وله‌تا كوردستانێ دێ بیته هوكاره‌ك كو كێشه‌یا كوردان ل پارچێن دى ژى ب رێكێن ئاشتیانه بهێته چاره‌سه‌ركرن،ژبه‌ركو نوكه ره‌وشا كوردا ل باكۆر و رۆژهه‌لات یا باش نینه و ل رۆژئاڤا ژى چاره‌نڤیسێ وان نه‌یێ دیاره،له‌ورا نابیت باشۆرێ كوردستانێ ژى دوێ ره‌وشێ دابیت و دڤێت په‌ناگه‌هه‌كێ ئارام وه‌كو ده‌وله‌ت بۆ كوردان هه‌بیت،سه‌رۆك بارزانى ئه‌ڤ په‌یامه گه‌هاندیه جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى،هه‌روه‌سا گۆتیه وان ئه‌م ملله‌ته‌كین ئه‌م دشێن خوه بخودان بكه‌ین،هه‌كه هێرش ل سه‌ر مه نه‌بن،دیسا ئێكه‌تیا ئورۆپى ژى دڤێت چاڤدێریه‌كا هوور ل پرۆسا ریفراندۆما كوردستانێ بكه‌ت،چونكى هه‌كه ئه‌م نه‌بینه ده‌وله‌ت دێ ئایینده‌یێ كوردستانێ و پێكهاتێن وێ به‌ره‌ف چاره‌نڤیسه‌كێ نه‌دیار ڤه‌چیت،ئه‌و ژى گۆت: هه‌تاكو نوكه چ دپلۆماتكاران راستوخۆ نه‌گۆتیه ئه‌م پشتگیریا سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ دكه‌ین،چونكى هه‌ر ده‌وله‌ته‌كا په‌یوه‌ندیه‌كا دبلۆماسى ل گه‌ل ده‌وله‌ته‌كا دیتر هه‌بیت،دڤێت رێزێ ل ئێكپارچه‌یا ئاخا وێ ده‌وله‌تێ بگریت،ئه‌م چاڤه‌رێى هندێ ژى نابین كو پشتگیریه‌كا راسته‌خۆ بۆ مه بهێته‌كرن،لێ د دۆرهێلى دا تشته‌كێ دیتر هه‌یه.
ناڤهاتى خویاكر ژى:تێگه‌هشتنا سه‌ركردێن عێراقێ بۆ بابه‌تێ سه‌ربه‌خۆیێ د جۆدانه،هنده‌ك دبێژن كورد نه‌شێن سه‌ربه‌خۆیێ وه‌ربگرن،ژبه‌ر دو ئه‌گه‌را و ئه‌گه‌رێ ئێكێ په‌یوه‌ندى ب ده‌وله‌تێن هه‌رێمى ڤه هه‌یه،كو ده‌وله‌تێن هه‌رێمى ناهێلن كورد ببنه ده‌وله‌ت،ئه‌گه‌رێ دویێ ژى ئه‌وه دبێژیت،كوردستان ژلایێ پێگه‌هێ جۆگرافى و لایه‌نێ ئابوورى و فاكته‌رێ سیاسى،یێ هاریكار نینه وه‌كو ده‌وله‌ت ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تى مامه‌له ل گه‌ل بهێته‌كرن،له‌ورا ئه‌و ژى پشت راستن كو كوردستان نابیته ده‌وله‌ت،لێ هنده‌ك سه‌ركردێن عێراقى ب جددى به‌رێ خوه دده‌نه ڤى بابه‌تى،ئه‌ڤه لایه‌نه‌كێ عه‌قلانیه ل به‌غدا ژلایێ سیاسى ڤه،هه‌روه‌سا ئه‌ڤ لایه‌نه دبێژن،هه‌كه ئه‌م رێككه‌فتنێ ل سه‌ر ئاڤێ و نه‌فتێ و سنۆرێن كوردستانێ و ده‌ڤه‌رێن ده‌رڤه‌ى ئیدارا هه‌رێمێ بكه‌ین،دڤێت رێككه‌فتنه‌كا ئاشتیانه هه‌بیت،بێى كو ل داهاتى ئه‌گه‌ره‌كێ بهێلین بۆ ململانا سیاسى و شه‌ر و پێكدانان،چونكى نه جڤاكێ عێراقێ و نه ژى جڤاكێ كوردستانێ یێ به‌رهه‌ڤه هنده‌ك زیانێن دى بده‌ت،له‌ورا دڤێت په‌یوه‌ندیه‌كا عه‌قلانه دناڤبه‌را كوردستانێ و به‌غدا دا هه‌بیت،پێدڤیه به‌غدا رازى بیت ل سه‌ر سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ و دڤێت پشتگیریا مه ژى بكه‌ت،لێ دڤێت به‌رژه‌وه‌ندێن عێراقێ ژى بهێنه پاراستن،هه‌روه‌سا ئه‌ڤ ده‌نگێ عه‌قلانى رۆژ ب رۆژ یێ زێده دبیت،دیسا لایه‌نێ ته‌كنۆكرات ژ هه‌موو لایه‌نان پتر گرنگیێ ب ڤى بابه‌تى دده‌ن،دیسا ئه‌و شاندێ به‌غدا یێ سه‌ره‌دانا هه‌رێمێ ژى كرى ته‌كنۆكرات بووینه،هه‌روه‌سا دیاركر:ژبه‌ركو مه رێككه‌فتنێن ته‌كنیكى هه‌نه ل سه‌ر بابه‌تێ نه‌فتێ و غازێ و ئاسایشێ ل گه‌ل عێراقێ،هه‌روه‌سا هه‌كه مه دانوستاندن ل گه‌ل به‌غدا كرن بۆ بابه‌تێ سه‌ربه‌خۆیێ،ل وى ده‌مى دێ كه‌سانێن ته‌كنیكى پتر شێن چاره‌سه‌ریا بابه‌تان كه‌ن،نه‌كو كه‌سانێن سیاسى،هه‌روه‌سا به‌رى نوكه ژى ئێك ژ بابه‌تێن سه‌رنه‌كه‌فتنا رێككه‌فتنان ل گه‌ل عێراقێ ئه‌و بوو،كو سیاسى رێكدكه‌فتن ل سه‌ر بابه‌تان،لێ ژلایێ ته‌كنیكى ڤه ل گه‌ل ئێك رێكنه‌دكه‌فتن،له‌ورا پێدڤى بوو،به‌رى هنگێ لایه‌نێن ته‌كنیكى دیراسه‌تا بابه‌تان كربا و چاره‌سه‌رى بۆ كربا،ژنوو لایه‌نێن سیاسى بریارا خوه ل سه‌ر دابا،له‌ورا چێبوونا ڤان په‌یوه‌ندیێن ته‌كنیكى دناڤبه‌را به‌غدا و هه‌رێما كوردستانێ دا گه‌له‌ك یا گرنگه،ئه‌ڤه دێ بیته ئه‌گه‌ر كو مه دانوستاندنه‌كا سه‌ركه‌فتى ل گه‌ل به‌غدا هه‌بیت.
ماموستایێ زانستێن سیاسى زێده‌تر گۆت:دیمستۆراى راپۆرته‌ك ل سه‌ر عێراقێ چێكریه،كو هه‌موو وار ب خوه‌ڤه گرتینه و راپۆرته‌كا تێروته‌سه‌ل بوویه،هه‌ر چه‌نده مه چه‌ندین تێبینى ل سه‌ر هه‌نه و ئه‌م دشێن وان تێبینیان بۆ وان بده‌ینه دیاركرن و راستڤه‌كه‌ین،هه‌ر چه‌نده عێراق ده‌وله‌ته و ژى ئه‌م دێ بینه ده‌وله‌ت،لێ كیشێن سنۆرى دێ میننه هه‌لاویستى،دێ بیته پشكه‌ك ژ دانوستاندنا،لێ هه‌كه مه بڤێت ئه‌م نوكه چاره‌سه‌ركه‌ین،دڤێت ژلایێ ته‌كنیكى ڤه دیراسه‌ته‌كا هوور ل سه‌ر بهێته‌كرن،داكو ئه‌ڤ كێشه زوو بهێنه چاره‌سه‌كرن،هه‌روه‌سا ئه‌ڤ راپۆرته دبنه بناغه‌یه‌كێ قانوونى د داهاتى دا،هه‌كه هات و سنۆر دناڤبه‌را مه و به‌غدا دا هاته دانان.
هێشتا دبێژیت:پێدڤیه نوكه هنده‌ك لیژنه بهێنه دانان،هه‌ر چه‌نده لیژنا بلندا ریفراندۆمێ هاتیه دانان،لێ پێدڤیه مه دامه‌زراوه‌ك بۆ سه‌ربه‌خۆیێ هه‌بیت و ئه‌ڤ دامه‌زراوه د چارچۆڤێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ دابیت،حوكمه‌ت وه‌كو لیژنه كار بكه‌ت،پشكه‌كێ ژ وێ دامه‌زراوێ په‌یوه‌ندى ب سنۆرى ڤه هه‌بیت و ئێكێ په‌یوه‌ندى ب رێككه‌فتنێن نێڤده‌وله‌تى ڤه هه‌بیت،چونكى نوكه ب ده‌هان رێككه‌فتنێن نێڤده‌وله‌تى دناڤبه‌را عێراقێ و توركیا دا هه‌نه و ئه‌م دێ بینه وارسێن وان رێككه‌فتنان،له‌ورا پێدڤیه لژنه‌یه‌ك هه‌بیت بۆ دیراسه‌تكرنا ڤان رێككه‌فتنان،هه‌روه‌سا چه‌ندین رێككه‌فتن دناڤبه‌را ئیرانێ و عێراقێ ژى هاتینه ئه‌نجامدان و ئه‌و رێككه‌فتنێن بۆ مه باش ئه‌م دشێین هه‌لبگرین و ئه‌وێن مه تێبینى ل سه‌ر هه‌ین،ئه‌م دشێین راستڤه‌كه‌ین،هه‌ر چه‌نده كارێن باش هاتینه‌كرن ژلایێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ ڤه،هه‌روه‌سا مه وه‌زاره‌ت هه‌نه و ئه‌و وه‌زاره‌تێن مه‌عنى دشێن ڤان كاران بكه‌ن،له‌ورا مه پێدڤى ب لژنێن نوو نینه،چونكى ئه‌م خودان دامه‌زراوه و ده‌ستهه‌لاتین،مه هه‌موو بنه‌مایێن ده‌وله‌تێ هه‌نه،لێ دڤێت ژلایێ ته‌كنیكى ڤه ئه‌م خوه باشتر به‌رهه‌ڤ بكه‌ین،عه‌بدولحه‌كیم خسرۆ زێده‌تر دبێژیت:چ پارتێن سیاسى ل كوردستانێ دژى سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ نینن،بتنێ خیلافه‌ك هه‌یه ل سه‌ر شێوه‌یێ ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ،لێ ئه‌و خیلافه ژى دێ هێته چاره‌سه‌ركرن،چونكى ئه‌نجامدانا رێفراندۆمێ مه‌زنتره ژ ده‌ستكه‌فتێن حزبایه‌تى،هه‌ر چه‌نده ریفراندۆم دێ زۆرینه‌یا ده‌نگان ب ده‌ست خۆڤه ئینیت،لێ باشتره هه‌موو پارت و لایه‌ن پشكداریێ تێدا بكه‌ن،چونكى ل داهاتى دێ مه دانوستاندنه‌كا چروپر ل گه‌ل به‌غدا هه‌بیت.
هه‌روه‌سا دیاركر ژى:هه‌موو پێكهاتێن كوردستانێ دناڤ لیژنا بالا یا ریفراندۆمێ دا هه‌نه،له‌ورا پێدڤیه لیژنا ریفراندۆمێ ل گه‌ل هه‌موو پێكهاتێن هه‌رێما كوردستانێ كۆمبیت سه‌باره‌ت ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ،هه‌روه‌سا چوونا سه‌رۆك بارزانى بۆ كه‌ركوكێ ژى دێ گه‌له‌كا گرنگ بیت،ژ پێخه‌مه‌ت په‌یاما ریفراندۆمێ بگه‌هینیته هه‌موو پیكهاتێن كه‌ركوكێ ب كورد و عه‌ره‌ب و توركومان و مه‌سیحیان ڤه،هه‌روه‌سا دێ بۆ وان دیاردكه‌ت كو ئه‌و ده‌وله‌تا دروست دبیت،دێ ناڤێ وێ ده‌وله‌تا كوردستانێ بیت،نه‌كو ده‌وله‌تا كوردى،دێ ل سه‌ر بناغێ ده‌وله‌تا هه‌ڤپشكیێ هێته دانان و كه‌ركوكێ ژى دێ تایبه‌تمه‌ندیا خوه هه‌بیت،له‌ورا پێدڤیه ئه‌و بهێنه پشتراستكرن ل سه‌ر چارنڤیسێ خوه،یا دویێ ژى دڤێت ئه‌و گرنتیه‌كا زێده‌تر بۆ پاراستنا خوه وه‌ربگرن،هه‌روه‌سا وان چ داخوازى هه‌بن ژى دێ سه‌ركردایه‌تیا كوردستانێ بۆ وان بجه ئینیت.
ده‌رباره‌ى كوردێن فه‌یلى ژى گۆت:هه‌كه كوردستان ببیته ده‌وله‌ت،ئه‌و كوردێن فه‌یلى یێن ل به‌غدا دژین،چ هێرش و مه‌ترسى ناكه‌ڤنه سه‌ر ژیانا وان،چونكى هه‌مبه‌رى هندێ گه‌له‌ك عه‌ره‌ب ژى نوكه ل كوردستانێ و ده‌ڤه‌رێن كوردان دژین،هه‌روه‌سا گه‌له‌ك ژ وان عه‌ره‌بان دێ میننه ل كوردستانێ و نه‌ڤێت ڤه‌گه‌رن،هه‌ر چه‌نده پشكه‌كا وان ئاواره‌نه و دێ ڤه‌گه‌رن،لێ عه‌ره‌بێن ئه‌سلى هه‌نه و دێ میننه ل سه رجه و وارێن خوه،له‌ورا چ كریارێن نه‌رێنى هه‌مبه‌رى فه‌یلیان ل به‌غدا ناهێنه ئه‌نجامدان،لێ هه‌كه كاره‌كێ هوسا بهێته ئه‌نجامدان ژى بتنێ دێ بۆ فتنه‌یه‌كێ بیت،دێ بۆ هندێ بیت كو كوردان ژى هه‌مان هه‌لویست هه‌بیت،ژ پێخه‌مه‌ت هندێ كو پرۆسا ریفراندۆمێ و سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ برێڤه نه‌چیت،لێ دڤێت مه هشیارى ل سه‌ر ڤێ پیلانێ هه‌بیت،هه‌ر چه‌نده ئه‌ڤ چه‌نده چو جاران رووناده‌ت،عێراق ژى چو جاران نه‌شێت كوردێن فه‌یلى ژ به‌غدا ده‌ربێخیت.
