NO IORG
نووترين نووچه
نوچێن گرنگ

میشا خالدیان پەرلەمانتارێ‌ باژیڕێ‌ یۆرسلاڤا رووسیا دبێژیت، مەلا موستەفا بارزانی كێشا كوردان ئینایە هەبوونێ‌، و نوكە سەرۆك مەسعود بارزانی رێبەراتیا وێ‌ كێشێ‌ ل جیهانێ‌ دكەت، و هەرێما كوردستانێ‌ كریە نموونەكا جوان ل هەموو جیهانی.
میشا خالدیان، دهەڤپەیڤینەكێ‌ دا بۆ مالپەرێ‌ پارتی دیموكراتی كوردستان ڕاگەهاند، نوكە سەرۆك بارزانی ل دلێ‌ هەموو كوردەكی و وەلاتپارێز دایە، ئەو بۆ كێشا وەلاتی و نەوەیی و سەربخوەیی كار دكەن، سەرۆك بارزانی شیایە ئەشقا كوردستانێ‌ د دلێ‌ هەموویاندا ب چینیت و شیایە كێشا كوردان ب هێز بێخیت ل سەر رێبازا بارزانی یێ‌ باب و بەردەوامیێ‌ پێ‌ بدەت.
پەرلەمانتارێ‌ رووسی هەروەسا گۆت: دەمێ‌ بارزانی یێ‌ نەمر هاتیە سۆڤیەتا بەرێ‌ خەلكی هێشتا ب هەمان ئەشقێ‌ دڤێت كورد كوردستانێ‌ و سەرۆك مەسعود بارزانی ببینن، و پڕانیا خەلكی ناڤێن زارۆكێن خوە ل سەر ناڤێ‌ بارزانی یێ‌ باب بناڤ كرینە.
میشا خالدیان دیاركر، نوكە هەرێما كوردستانێ‌ پەرلەمان ، سنۆر، سەرۆكاتی ، و شەرعیەتا خوە هەیە، و هەولێر ژی پێشكەفتنەكا مەزن بخوڤە دیتیە و یا بوویە بنگەهەكێ‌ مەزنێ‌ دپلۆماسی، بەلێ‌ ئیراق د هەموو ئالیان دا بەر ب خرابیێ‌ ڤە چوویە، هەموو دپلۆماتكار و قونسولخانە هەولێرێ‌ ب جهێ‌ خوە دزانن، نوكە ولاتێن جیهانێ‌ هەموو هولێرێ‌ دنیاسن.
خالدیان هەروەسا دووپاتكر، دەمێ‌ چەند سالایە ئەم كاری دكەین، بۆ هندێ‌ باژێرێ‌ یاروسلاڤ و هەولێرێ‌ یان ژی دهوك بكەینە دەستەبرایێن ئێك، بۆ هندێ‌ خەلكێ‌ كوردستانێ‌ و رووسیا شارەزایی كەلتوور و رەوشەنبیریا ئێك ودوببن.
پەرلەمانتارێ‌ رووسی ئاماژەدا هندێ‌ ، نوكە یا دلێ‌ مە خۆش دكەت كوردستان مالا هەموو پێكهاتایە و ئایینێن جودا جودا لێ‌ هەنە، ئێزدی ب دلێ‌ خوە ڕێ‌ورەسمێن خوە دكەن، ل رووسیا دەمێ‌ دبینن پیرۆزترین جەژنێن ئێزدیان ل هەرێما كوردستانێ‌ بێهنڤەدانا فەرمی یە، تەمەت دونیایەكێ‌ ئێزدیان دلخۆش دكەت، و دزانن كوردستان مالا ئێزدیانە و رێزەكا تایبەت ل ئێزدیان دگرن.
ناڤبری هەروەسا ڕاگەهاند، خوزی ئەم هەموو ل وەلاتێ‌ خوە كوردستانێ‌ باین، داكو مە خزمەتا مللەتێ‌ خوە كربا، چونكە چەند ئەم ژ دەرڤە بین هەر خزمەتكارێن وەلاتێن بیانیاینە ، هیڤیا منا هەر مەزن دژیانا مندا كوردستان پتر پێشبكەڤیت، و خوەشتر دەم بۆ من ئەوە یێن ئەز ل هەولێرێ‌ دبەم، دەمێ‌ دبێژنە من بخێر هاتی بۆ ولاتێ‌ خوە كوردستانێ‌، ئەڤە بۆ من خوەشترین هەستە، چونكە پیرۆزترین پەرستگەها مە كو پەرستەگەها لالشە ل ئاخا كوردستانێ‌ یە.
میشا خالدیان ل دووماهی گۆت: ئێزدیێن رووسیا بۆی چەندێ‌ دلخوەشن دەمێ‌ دزانن سەرۆك بارزانی پەرستگەها لالش نۆژن كریە، هەموو ئێزدیێن جهیانێ‌ دزانن سەرۆك بارزانێ‌ بتنێ‌ پشتەڤان و هاریكارێ‌ ئێزدیانە، نوكە نێزیكی 100 هەزار ئێزدێ‌ ل رووسیا هەنە، هەموو ئێزدیێن رووسیا دخوازن ڤەگەرن و بهێنە كوردستانێ‌ و كوردستانێ‌ ب وەلاتێ‌ خوەیێ‌ ئێكێ‌ دزانن.

پەیڤدارێ‌ بناڤێ‌ سەرۆكاتیا هەرێما كوردستانێ‌ دلشاد شەهاب دوپاتكر، سەرۆكاتی و هەموو سەركردێن ئیراقێ‌ پێگیریا خوە بۆ بجهئینانا دستوری و رێكەفتنا پێكئینانا حكومەتا نوكە ب سەرۆكاتیا مەحمەد شەیاع سۆدانی دوپاتكرن.
دلشاد شەهاب پەیڤدارێ‌ بناڤێ‌ سەرۆكاتیا هەرێما كوردستانێ‌ ئاماژەدا وێ‌ چەندێ‌ ژی، سەرەدانا سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ نێچیرڤان بارزانی بۆ بەغدا دووماهێ‌ ئەنجاێن سەرەدانا سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ‌ بۆ مریكا و سەرەدانا سەرۆككۆمارێ‌ توركیا رەجەب تەیب ئەردوگان بۆ بەغدا و هەولێری هاتنە گەنگەشەكرن.
زێدەباری وێ‌ دلشاد شەهابی گۆت: كۆمبوونێن سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ ل گەل ئالیێن سیاسی و حكموەتا بەغدا داكوكی ل سەر
مافێ‌ شایستەیێن داریێن هەریمێ‌ و هەلبژارتنێن پەرلەمانێ‌ كوردستانێ‌ هاتیە كرن، ب تایبەتی بابەتێ‌ ئێمناهیێ‌ و كەفكرنا رووبروویێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ دبیت، بتایبەتی ئەو هێرشا ل سەر كێلگەها كۆرمۆر كو بوویە جهێ‌ زیانەكا مەزنا ئابوورییا ئیراقێ‌ و هەرێما كوردستانێ‌.
پەیڤدارێ‌ سەرۆكاتیا هەرێمێ‌ دوپاتكر، ب خوەشحالی ڤە لێك تێگەهشتنەكا هەڤپشك یا باش د هەموو بیاڤاندا هەیە، و دهەموو كۆمبووناندا ل گەل ئالیێن سیاسی هەموویان پێگیریا خوە دیاركر، بۆ بجهئینانا وان رێكەفتنێن هاتینە كرن، سەبارت ب پێكئینانا حكومەتا مەحمەد شیاع سۆدانی و ب جهئینانا دستووری.
ژ ئالیەكێ‌ دیڤە دلشاد شەهاب ئاشكراكر، كۆمبوونێن شاندێ‌ حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ ل بەغدا، پێنگاڤێن باش بۆ گەهشتنا تێكگەهشتنەكا هەڤپشك سەبارەت هووربینیێن وان رێككەفتنان هاتینە هاڤێتن، و ئەو پێنگاڤ دێ‌ دبەردەوام بن.
سەبارەت پرۆژەیی (هژمارا من )، دلشاد شهاب دیاركر، ئارمانجا هەرێما كوردستانێ‌ پشتراستكرنا فەرمانبەر و خودان مووچایە و تێگەهشتنەكا باش دناڤبەرا هەولێر و بەغدا هەیە، بێ‌ گۆمان هەردو ئالی دێ‌ گەهنە رێككەفتنەكێ‌ كو د بەرژوەندیا فەرمانبەر و خودان مووچەیان دا بیتن.
وسەبارەت هەلبژارتنێن پەرلەمانێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ پەیڤدارێ‌ سەرۆكاتیا هەریمێ‌ خوەیاكر، هەموو ئالیێن سیاسی یێن ئیراقێ‌ هەمان هزر و بوچوونێن سەرۆكاتیا هەرێما كوردستانێ‌ كو هەلبژارتن ب پشكداریا هەموو ئالیێن سیاسی و پێكهاتێن كوردستانێ‌ بهێنە ئەنجامدان.
و ژبۆ بەرهەڤكرنا رەوشەكا گونجایی بۆ پشكداریا هەموو ئالیێن سیاسی ل گەل هەموو پێكهاتێن كوردستانێ‌ دهەلبژارتناندا، و هەكە یا پێدڤی بوو سەرۆكاتیا هەرێمێ‌ دێ‌ كۆمبوونێن بەرفرەه ب ئامادەبوونا هەموو ئالیان سیاسی ل هەرێما كوردستانێ‌ ئەنجامدەتن، هەموو بزاڤان دێ‌ كەت بۆ هندێ‌ هەموو ئالیێن سیاسی بگەهنە رێككەفتنەكا هەڤپشك، ئاماژەدا بۆ ڤێ‌ ئارمانجێ‌ ژی هنارتیا نەتەوەیێن ئێكگرتی بەردەوام ل گەل مەدایە.

ئەندامێ‌ بەرێ‌ یێ‌ پەرلەمانێ‌ ئیراقێ‌ (دانا شەهید جەزا) تایبەت بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ڕاگەهاند، هێرشكرنا ل سەر كێلگەها كۆرمۆر ب ئاقلێ‌ وان لایەنان نینە یێن بجه دئینن بەلكو ب ئاقلێ‌ وێ‌ دەولەتێ‌ یە یا پلانێ‌ بۆ دادرێژیتن، و میلیشات هێرشان بۆ سەر هەرێما كوردستانێ‌ بجه دئینن، بجهئینانا ئەجیندایێن دەرڤەیی ئیراقێ‌ نە، وان دەولەتان نەڤێت ئیراق ژ ئالیێ‌ ئابووری و سیاسی و جڤاكی ڤە دەولەتەكا ب هێز بیت.
دانا شەهید جەزای گۆت: هەكە ئیراق یا ب هێز بیت، و خودانا سەروەری و ئابوورێ‌ خوە بیت، ناكەڤیتە ژێر گڤاشتنا دەولەتێن هەڤسنۆر، كو دەستێوەردان تێدا بكەن، و برێڤەبرنا ئیراقێ‌ ل گۆرەی بەرژوەندیا وان دەولەتان بیت، هەكە ئیراق خودانا وزەیا خوە بیت ئیراقێ‌ پیدڤی بوانا نابیت، كو هەتا نوكە ژی گاز و كارەبایێ‌ ژ وەلاتێ‌ ئیرانێ‌ دكڕیت، لەوما ئەو وەلات دوێ‌ باوەریێدایە كو دڤێت ئیراقێ‌ پێدڤی ب وزەیا وان هەبیت و نابیت د ڤی بیاڤی دا پێشبكەڤیت.
پەرلەمانتارێ‌ بەرێ‌ یێ‌ ئیراقێ‌ هەروەسا دبێژیت، هەرێما كوردستانێ‌ ولاتەكە بۆ هەموو كوردان دروست بوویە، دەمێ‌ وەزارەتا كارەبێ‌ ڕاگەهاندی رۆژانە (19) دەمژمێر كارەبایێ‌ دێ‌ دەینە وەلاتیان، دەملدەست هێرشكرنە سەر كێلگەها كۆمۆر، چونكی نابیت كوردستانێ‌ گەشەپێدان و ژێرخانا ئابووریا ب هێز هەبیت، وانا نەڤێت كوردستانێ‌ پێگەهەكێ‌ ب هێزێ‌ ئابووری هەبیت، ئەڤە هەمی ئەو فاكتەرن كو ئەو دەولەت دژاتیا كوردستانێ‌ بكەت، ب مخابنی ڤە بەرژەوەندیا وێ‌ دەولەتێ‌ بێهزكرن و لاوازكرنا كوردستانێ‌ دا دهێتە دیتن.
دانا شەهید جەزای ئاماژەدا وێ‌ چەندێ‌ ژی، هێرشكرن چوویە د قۆناغەكا نوودا كو ب درۆنان ئەو هێرش هاتیە ئەنجامدان، هەموو دزانن درۆن ل كیش وەلاتی دهێنە دروستكرن، و ب كێش میلیشیاتان دهێنە دان بۆ لێدانا هەرێما كوردستانێ‌، هەكە ئەم دزانین درۆن ل عیراقێ‌ ناهێنە دروستكرن.
پەرلەمانتارێ‌ ناڤهاتی دوپاتكر، بهانەیێن هێرشكرنا سەر هەرێما كوردستانێ‌ ژ ئالیێ‌ نەیارێن مە ڤە گەلەكن، دادگەها بلندا فیدرال دژی هەرێما كوردستانێ‌ هاتیە بكارئینان، و بڕێیا میلیشیاتان پێگەهێ‌ ئابووری و سیاسی ژی دهێنە تۆپبارانكرن، پەرلەمان بۆ بڕینا قوتێ‌ خەلكی مە دهێتە بكارئینان، ئەڤە هەمی ب مخابنی ڤە ژ ئالیێ‌ هێزێن نەدیموكراسی و خودانێن هزرێن بەرتەسك دهێنە بكارئینان.
ل دووماهیێ‌ پەرلەمانتارێ‌ بەرێ‌ یێ‌ پەرلەمانێ‌ ئیراقێ‌ ئاشكركر، رێككەفتنا دناڤبەرا حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ و ئیراقێ‌ دێ‌ بیتە ئەگەرێ‌ پەیدابوونا سەقامگیرییا سیاسی و ئابووری د كەرتێ‌ پەترۆل و گازێ‌ و كارەبێ‌ دا، ئەڤە دێ‌ بیتە فاكتەرێ‌ گەشەكرنا ژێرخانا ئابووری و خزمەتگۆزاریان، ئەڤە ژی ب دلێ‌ وان دەولەتان نینە و گەلەك وانا پێ‌ نەخۆشە خەلكێ‌ ئیراقێ‌ و كوردستانێ‌ ب ئێمناهێ‌ و تەناهی بژین، لەوما وێ‌ دەولەتێ‌ میلیشیات ل ئیراقێ‌ دروستكرینە دكو هەردەم ئیراق و كوردستان ل ژێر كۆنترۆلا وانا بیت.

سەرۆكێ‌ هەڤپەیمانیا (نەبنی ) هادی عامری ڕاگەهاند، پشكداریا سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ نێچیرڤان بارزانی د كۆمبوونا هەڤپەیمانیا برێڤەبرنا دەولەتێ‌ كو حكومەتا سودانێ‌ پێ‌ هاتیە پێكئینان، پشكداریەكا گەلەكا گرنگە.
هادی عامری هەروەسا پشتی كۆمبوونا ل گەل نێچیرڤان بارزانی د كونگرەكێ‌ رۆژنامەڤانێ‌ دا ڕاگەهاند، سەبارەت كۆمبوون و هەڤدیتنێن سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ نێچیرڤان بارزانی ل بەغدا ئارمانج ژێ‌ ب هێزكرنا پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ‌ و حكومەتا فیدرالییە بۆ دیتن چارەسەری و نەهێلانا كێشێن هەلاویستی، هەروەسا دوپاتكر ئەو كێشە هەموو بەر ب چارەسەریێ‌ دچن.
دیسان ل دۆر بابەتێ‌ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ‌ كوردستانێ‌ هادی عامری گۆت: بڕیارا بنبڕكرنا ڤی بابەتی و دەستنیشاكرنا دەمێ‌ هەلبژارتنان د دەستێن سەرۆكێ‌ هەرێمێ‌ دایە، هەڤدەم ئاماژەدا هندێ‌ نێچیرڤان بارزانی هزر د دەمەكی دا دكەت، كو بۆ هەموو ئالیێن سیاسی یێ‌ گونجایێ‌ بیت.

وەزارەتا گەنجینەیا ئەمریكا گۆتیە تێما پرۆژەیێ‌ هەژماری من، هەكە بەلاڤكرنا مووچەی ب ڕێیا بانكێن رەشید و رافیدەین بیت، ئێدی ئەم نەشێین پارەیی هاریكاریا پێشمەرگەی بۆ هەرێما كوردستانێ‌ ڕەوانە بكەین.
ئەمریكا هەڤیانە 15 ملیون دۆلاران وەك هاریكاری بۆ مووچەیێ‌ پێشمەرگەی دهنێریت، بەری نوكە كوژمێ‌ وی پارەیێ‌ دهاتە هنارتن 25 ملیۆن دۆلاران بوون، بەلێ‌ ئەمریكا ل دووماهیا سالا بووری و دەستپێكا ڤێ‌ سالێ‌ ئەو هاریكاری كێمكرن.
تێما پرۆژەیێ‌ هەژمارا من یا حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ بڕاگەهاند، ئەگەرێ‌ ڤی بابەتی ئەوە ئەمریكا ب ڕێیا بانكێن رەشید و رافیدەین هاریكاریا پێشمەرگەی ناكەت، چونكی هەردو بانكێن رەشید و رافیدەین د سیستەمێ‌ بانكیێ‌ جیهانێ‌ دا نینن، ئانكو ئەو نەشێن دۆلاران بۆ ڤان هەردو بانكان ڤەگوهێزن و دۆلار بۆ بهێت.
سەبارەت ب بنەجهكرنا مووچەی وەزارەتا گەنجینەیا ئەمریكا گۆتیە تێما (هژمارا من) چەند بانك د لیستا رەشا ئەمریكا دا هەنە، نابیت دۆلار بۆ وان بناكان بهێتە هنارتن، وان بانكان پێدڤی ب چوار بۆ پێنچ سالا هەیە كار بكەن، هەتا كو بشێن د لیستا رەشا ئەمریكا دا بهێنە دەرێ‌ و دۆلار بۆ وان بانكان بهێتە هنارتن.

سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ پشتە كۆمبوونا ل گەل سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ‌، پشكداری د كۆمبوونا هەڤپەیمانیا برێڤەبرنا دەولەتێ‌ كر، هەروەسا ل گەل مەحمەد حەلبۆسی سەرۆكێ‌ بەرێ‌ یێ‌ پەرلەمانێ‌ ئیراقێ‌ كۆمبوو.
پشتی سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ بێچیرڤان بارزانی گەهشتیە بەغدا، ئێكەم كۆمبوونا خوە ل گەل سەرۆك وزیرێن ئیراقێ‌ مەحمەد شەیاع سۆدانی كر، كو نێزیكی دەمژمێرەكێ‌ وێ‌ كۆمبوونی ڤەكێشا، پاشی نڤیسینگەها سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ‌ ڕاگەهاندنەك بەلاڤكر وتێدا دوپاتكر.
دكۆمبوونێ دا‌ رەوشا ئیراقێ‌ ب گشتی و پێنگاڤێن حكومەتا ئیراقێ‌ دبیاڤێن خزمەتكرنێ‌ و پێشڤەبرنێدا ل گۆر كارناما حكومەتێ‌ بۆ باشكرنا رەوشا ژیانا وەلاتیان ل هەموو ئیراقێ‌ هاتنە بەحس كرن.
هەر دو ئالیان گرنگیا بەردەوامیا دانوستاندنێن بنەجهـ یێن تابیەت ب كێشەیێن هەڤپشك دناڤبەرا حكومەتا ئیراقا فیدرال و هەرێما كوردستانێ‌ دوپاتكرن.
سەرۆكاتیا هەرێما كوردستانێ‌ دبێژیت: رۆناهی بەردانە سەر دووماهی پێشهاتێن سیاسی یێن وەلاتی و داكۆكی ل سەر گرنگیا بەردەوامیا پشتەڤانیكرنا پێنگاڤێن حكومەتێ‌ ل سەر ئاستێ‌ ناڤخوەیی و دەرڤە، هەروەسا مۆكم كرنا پەیوەندیێن دناڤبەرا هەولێرێ‌ و بەغدا هاتنە كرن، بۆ ڤێ‌ پشتەڤانیێ‌ ژی ئالیێن سیاسی یێن ئیراقێ‌ ب پێدڤی زانین.
ڕاگەهاندنا نڤیسینگەها سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ‌، سەرەدانا سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ نێچیرڤان بارزانی بۆ بەغدا بۆ چارەسەركرنا هەموو كێشەیێن هەڤپشك ب گرنگی ل قەلەمدان.
ژئالیێ‌ خوە سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ نێچیرڤان بارزانی خوەشحالیا خوە بۆ پێنگاڤێن سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ‌ و پێداگیریا وی ل سەر دانوستاندنێ‌ د ناڤبەرا هەموو ئالیان دا ب مەبەستا ساقامگیرییا سیاسییا وەلاتێ‌ دەربڕی.
تەوەرێ‌ سەرەكیێ‌ كۆمبوونا برێڤەبرنا دەولەتێ‌ ل دۆر بابەتێ‌ هەلبژارتنا سەرۆكێ‌ پەرلەمانێ‌ ئیراقێ‌ بوو، كو دبیتە پشكا سونەیان، هەر دڤی بیاڤی دا كۆمبوونا پەرلەمانێ‌ ئیراقێ‌ ب پڕانیا دەنگان هەلبژارتنا سەرۆكێ‌ پەرلەمانێ‌ ئیراقێ‌ ئێخستنە د ناڤا كارناما روونشتنا پەرلەمانێ‌ ئیراقێ‌ دا، بەلێ‌ پاشی ئەو بابەت هاتە پاشخستن بۆ دەمەكێ‌ نەدیار .
هەژی گۆتنێ‌ یە ئەڤە جارا دویێ‌ یە سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ پشكداری كۆمبوونێن برێڤەبرنا دەولەتێ‌ ل بەغدا كەت، كۆمبوونا ئیكێ‌ ل رۆژا 6/ 4/ 2024 هاتبوو ئەنجامدان.

ل رۆژا دویێ‌ یا سەردانا سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ بۆ بەغدا، بەرێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ ل گەل سەرۆك كۆمارێ‌ ئیراقا فیدرال د. لەتیف رەشید كۆمبوو.
دڤێ‌ كۆمبوونێ‌ دا رەوشا ئیراقێ‌ ب گشتی و گرنگیا پاراستنا تەناهی و سەقامگیری، وپێشڤەبرنا كەرتێ‌ ئابووری و خزمەتگۆزاری، وپشتەڤانی ل حكومەتا فیدرال بۆ بجهئینانا كارناما وێ‌، و دانوستاندنێن دناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ‌ بۆ چارەسەركرنا كێشەیان ل گۆر دستووری و هاریكاری و هەماهەنگیا دناڤبەرا حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ و حكومەتا ئیراقێ‌ د هەموو بیاڤاندا هاتنە بەحسكرن.
هەردو ئالیان مۆكمكرنا پەیوەندیان دناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ‌ دا دوپاتكر، زێدەباری سەركەفتنا دانوستاندنان و چارەسەركرنا كێشێن د ناڤبەرا وانا دا، هەروەسا بەحسێ‌ سەرەدانا سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ‌ بۆ ئەمریكا و سەرەدانا سەرۆك كۆمارێ‌ توركیا بۆ ئیراقێ‌ و هەرێما كوردستانێ‌ و ئەنجامێن هەر دو سەرەدانان تەوەرەكێ‌ دیێ‌ وێ‌ كۆمبوونێ‌ بوو، دیسا مۆكمكرنا پەیوەندیێن دناڤبەرا توركیا و ئیراقێ‌ ب تایبەتی دبیاڤێ‌ ئابوری و بازرگانی دا هاتنە بەحسكرن، ل گەل هاریكاریا هەڤپشكا بەرهنگاریا تیرۆرێ‌.
سەرۆك نێیرڤان بارزانی دوپاتكر، كو هەرێما كوردستانێ‌ بۆ چارسەركرنا كێشێن ل گەل بەغدا ب ڕێیا دانوستاندنێ‌ و لێك تێگەهشتنا ل سەر بنەمایێ‌ دستووری یا ئامادەیە، ل بەراهیا وان هەموو كێشان ئەو پەیوەندی ب رەوشا ژیانا وەلاتیان ڤە هەین.
هەر ژئالیێ‌ خوە سەرۆك كۆمارێ‌ ئیراقێ‌ بەحسێ‌ گرنگی و بەردەوامیا وان سەردان و كۆمبوونێن دوقولی كر، بۆ چارەسەكرنا كێشێن د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ‌ دا، زێدەباری شەمزاركرنا وێ‌ هێرشا درۆنی یا ل سەر كێلگەها گازا كۆرمۆر هاتیە كرن، سەرۆك كۆمارێ‌ ئیراقێ‌ ئەو هێرش ب دەست درێژیا ل سەر سەروەریا ئاخا ئیراقێ‌ و تێكدانا تەناهی و سەقامگیرییا ئیراقێ‌ ل قەلەمدا.

سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ نێچیرڤان بارزانی د بەردەوامیا سەرەدانێن خوەدا بۆ بەغدا، ل گەل سەرۆكێ‌ جڤاتا بلندا دادوەریا ئیراقێ‌ كۆمبوو، و سوپاسیا بزاڤ و رۆلێ‌ وی یێ كاریگەر و ئەرێنی بۆ چارەسەركرنا كێشێن وەلاتی‌ كر.
رێزدار نێچیرڤان بارزانی سەروكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ ل بەغدا ل گەل دادوەر د. فایق زێدان سەرۆكێ‌ جڤاتا بلندا دادوەرێن ئیراقا فیدرال كۆمبوو ، ل گۆر ڕاگەهاندنا سەرۆكاتیا هەرێما كوردستانێ‌ هەر دو ئالیان دەربارەیی پرۆسا سیاسی و دووماهی پێشهاتێن رەوشا ئیراقێ‌ ب گشتی و بزاڤ و دانوستاندنێن چارەسەكرنا كێشێن ئیراقێ‌ و حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ ل سەر بنەمایێن دستووری بەحسكرن.
هەروەسا هەر دو ئالیان بەحسێ‌ گرنگیا هاریكاری و هەماهەنگیا زێدەتر دناڤبەرا دەستهەلاتێ و دادوەریێ‌ دا ل ئیراقێ‌ و هەرێما كوردستانێ‌ كر، و مفا وەرگرتنا ئالیێن پەیوەندیدار د بیاڤێ‌ دادوەریا هەرێما كوردستانێ‌ ژ دەلیڤە و شیانێن دەستهەلاتا دادوەریا ئیراقێ‌، و دادكوكی ل سەر پاراستنا ئێمناهی و سەقامگیریا سیاسییا وەلاتی كرن.
سەرۆكێ‌ هەرێما كوردستانێ‌ سۆپاسی و خۆشحالی بۆ بزاڤ و رۆلێ‌ ئەرێنیێ‌ دادوەر د. فایق زێدان سەرۆكێ‌ جڤاتا بلندا دادوەریا ئیراقێ‌ بۆ چارەسەركرنا كێشێن وەلاتێ‌ دەربڕی و هیڤیا سەركەفتنێ‌ بۆ خواست.
هەروەسا سەربخوەیا دەستهەلاتا دادوەری و پاراستنا مافێ‌ هەموو پێكهاتێن ئیراقێ‌ و چەندین بابەتێن جهێ‌ گرنگیا هەڤپشك، تەوەرێن دیێن كۆمبوونا هەر دو ئالیان بوون.

بەرانبەری هێرشا سەر كێلگەها گازا كۆرمۆر، وەلاتێ‌ فەرەنسا هەڤسۆزی و پشتەڤانیا خوە بۆ هەرێما كوردستانێ‌ دەربڕی.
بالێوزخانەیا فەرەنسا ل ئیراقێ‌ ڕاگەهاندەك بەلاڤكر، وتێدا گۆت: فەرەنسا ب توندی وێ‌ هێرشا ل رۆژا ئەینیا بۆری ل سەر كێلگەها گازا كۆرمۆر ل هەرێما كوردستانێ‌ شەرمزار دكەت، كو چەندین قوربانیێن سڤیل و زیانێن مەزن یێن ماددی گەهاندینە وێ‌ كێلگەهێ‌.
ئەو هێرشا ب فرۆكێن بێ‌ فڕوكەڤان هاتیە ئەنجامدان، هەتا نوكە چو لایەنەكی بەرپرسیا خوە دوێ‌ هێرشی دا نە ڕاگەهاندیە، حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ ئەو هێرش ب هێرشەكا تیرۆرستی ب ناڤبریە، و حكومەتا فیدرالا ئیراقێ‌ لیژنەیەكا ڤەكۆلینێ‌ بۆ ڤی بابەتێ‌ هاتیە راسپاردن.
بالێوزخانەیا فەرەنسا دبێژیت، فەرەنسا هەڤسۆزییا خوە بۆ حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ دەردبڕیت، و داكوكیێ‌ ل رێزگرتنا و ل سەلامەتیا ژێرخانا وزا هەرێما كوردستانێ‌ دكەت، كو هەموو خەلكێ‌ ئیراقێ‌ یێ مفادارە ژ بەرهەمێ‌ وێ‌ كێلگەهێ‌.
هەروەسا وەلاتێن ئەورۆپا ژی پشتەڤانیا خوە بۆ بزاڤێن حكومەتا ئیراقێ‌ و حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ سەبارەت سەقامگیری و سەربخوەیا سەروەریا ئیراقێ‌ دووپاتكر.
پرۆژێ‌ گازا كوردستانێ‌ ل سالا 2007 هاتیە دروستكرن، وی دەمی كۆمپانیا دانەگاز یا ئیماراتی گرێبەستێن وەبەرهێنانێ‌ ل گەل حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ ئیمزا كرن، داكو كاری ل هەر دو ویستگەهێن كۆرمۆر و چەچمەمال ل هەرێما كوردستانێ‌ دا بكەت، پشتی بۆرینا 15 هەیڤان ل سەر پرۆژەیێ‌ ناڤبری و ل چریا ئێكێ‌ یا سالا 2008 بەرهەمێ‌ گازا كۆرمۆر دەستپێكر د ویستگەهەكێ‌ دا كو هشنی هاتیە دروستكرن، ل گۆڕ گۆتنێن كۆمپانیا دانەگاز یا ئیمارتی نوكە رۆژنە (452) ملیۆن پێ‌ سێ‌ جار گازێ‌ بەرهەم دئینیتن.

ب/ عەدنان رێكانی:

شرۆڤەكارەكا سیاسی دبێژیت، هێرشا ل سەر كێلگەها كۆرمۆر بزاڤەكە بۆ تێكدانا ئێمناهی و سەقامگیرییا هەرێما كوردستانێ‌، هەڤدەم گڤاشتنەكا نێڤدەولی ژی هەیە بۆ هندێ‌ رێككەفتنا نوویا د ناڤبەرا حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ و حكومەتا ئیراقێ‌ ل دۆر كەرتێ‌ پەترۆلێ و گازێ‌ نەهێتە ئەنجامدان.
شرۆڤەكارا سیاسی (نەوال مووسەوی ) راگەهاند، هێرشا ل سەر كێلگەها گازا كۆرمۆر یا جودایە ژ هێرشێن سالێن بەرێ‌، چونكی نوكە پێشهاتێن نوو ل مەیدانا سیاسی هەنە، رێككەفتنا دناڤبەرا حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ و ئیراقێ‌ پشككە ژ وێ‌ ئارمانجگرتنێ دا‌، ئەو كەسێن هێرشكرین ئارمانجانا وانا تێكدان و ژناڤبرنا وێ‌ رێككەفتنێ‌ یە.
نەوال مووسەوی هەروەسا گۆت: هێرشا ل سەر كێلگەها كۆرمۆر بزاڤەكە بۆ تێكدانا رەوشا ئێمناهی و سەقامگیرییا هەرێما كوردستانێ‌، زێدەباری وێ‌ چەندێ‌ ڕێگری ل هەمبەری وبەرهەمئینانا گازا كۆرمۆر بهێتە كرن، ئەڤە ژی گونەهباریەكا راستەوخۆیە بۆ وەلاتێ‌ ئیرانێ‌ و رووسیا.
شرۆڤەكارا سیاسییا ئیراقی ئەو چەندە ژی نەڤەشارت ، كو هێرشكرنا ل سەر كێلگەها كۆرمۆر لێدانا سەروەریا ئاخا ئیراقێ‌ یە، هەروەسا گڤاشتنەكا ل سەر هەرێما كوردستانێ‌ دهێتە كرن، گڤاشتنەكا نێڤدەولەتێ‌ هەیە بۆ هندێ‌ چو رێككەفتنێن نوو د ناڤبەرا حكومەتا ئیراقێ‌ و هەرێما كوردستانێ‌ سەبارەت بابەتێن پەترۆل و گازێ‌ نەهێنە ئەنجامدان.
نەوال مووسەوی دووپاتكر، ئیرانێ‌ دڤێت دەست ب سەر بازارێ‌ ئیراقێ‌ دا بگریت، چونكە پشكا هەرە زوور یا غازا ئیراقێ‌ ژ وەلاتێ‌ ئیرانێ‌ دهێت، لەوما ئیرانێ‌ نەڤێتن ئیراق پشت بەستنا خوە ب ژێدەرەكێ‌ دیتر یێ‌ گازێ‌ ژ بلی گازا ئیرانێ‌ بكەت، پێدڤیە حكومەتا فیدرالا ئیراقێ‌ ڕێكارێن توند ل بەرانبەری ڤێ‌ روودانێ‌ بگریت، كو دجودابن ژ ڕێكارێن بەری نوكە، ئەو لیژنەیا هاتیە پێكئینان بۆ ڤەكۆلینان پێدڤیە كارێن خوە ب ڕێك و پێكی ئەنجام بدەن.
نەوال مووسەوی ل دووماهیێ‌ دووپاتكر، پێدڤیە حكومەتا فیدرالا ئیراقێ‌ رێگریێ‌ ل هەمبەری چالاكی و بزاڤێن گرۆپێن چەكدارێن دەرڤەیی قانوونی بگریت، ئەو هەردەم ئەگەرێ‌ هێرشێن تێكدرن و دژی ئارامی و تەناهیا ئیراقێ‌ نە.

 

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com