كورد, ل به‌ر گه‌فێن كۆمكوژى و ڤه‌گه‌را ژیانێ

كورد, ل به‌ر گه‌فێن كۆمكوژى و ڤه‌گه‌را ژیانێ

18

جوان عزه‌ت/ پشكا چارێ

گه‌لێن رۆژئاڤا ناسیاره‌ ب هزرێن لبیرالیزمى و دڤێت گه‌لێن رۆژهه‌لاتێ باش بزانن، كو ئه‌ڤ ده‌وله‌ته‌ ل سه‌ر دو چه‌مكێن جودا هاتینه‌ هه‌بوونێ ئێك د لێكدانا خوه‌ دا راسته‌ هزرێن وان ساناهینه‌، دو به‌لێ د پراكیتك یان ژى كریارێن خوه‌ دا هزرێن وان دژوارن، چونكو ئه‌ڤ هزرێن وان یێن ئازاد ل سه‌ر تیۆرێ فه‌لسه‌فێ ستراتیژیا وان یا دیمۆكراسیێ پێكهاتى یه‌ و دیمۆكراسى د ناڤبه‌را ئازادیێ یا هه‌ڤسه‌نگ كریى، داكو ئه‌ڤ چه‌مكێ دیمۆكراسیێ ببیته‌ په‌ناگه‌ه بۆ ده‌ستبه‌ركرنا مافێن تاك و جڤاكى د ده‌وله‌تێ دا. ب ڤى ره‌نگى ده‌ستهه‌لاتا ده‌وله‌تێ چه‌مكێ لیبرالیزمێ وه‌ك جه‌وهه‌ره‌كێ قانوونى بۆ ژێرخانا ئابوورى ل به‌رمبه‌ر هزر و تایبه‌تمه‌ندیا گه‌ل و تاكێن خوه‌ بكارئینایه‌، داكۆكى پترل سه‌ر ئاڤابوونا ئه‌قله‌كێ ئازاد كریه‌، ئانكو ل جهێ ئه‌قلێ داگیركه‌ر ئه‌قلێ ئازاد ب دابینكه‌رێ شیانێن تاكه‌كه‌سى زانییه‌، له‌ورا ئه‌ڤ گه‌له‌ ل ژێر ڤى تیۆرى ئه‌ڤرۆ ل به‌رامبه‌ر دونیایێ بووینه‌ سه‌نته‌رێن برێڤه‌برنێ.
ب هه‌ر حال گه‌لێن رۆژهه‌لاتێ ژى دبیت پێكۆلا وێ چه‌ندێ كربیت، گومان تێدا نینه‌ ب تایبه‌تى تێكۆشینا ملله‌تێ كورد ل سه‌ر خه‌باتا ئازادیێ به‌رامبه‌ر زولم و زۆرداریێ هه‌تا ئه‌ڤرۆ ژى یا به‌رده‌وامه‌ به‌س داكو ئازادیا تاكه‌كه‌سى و مافێن وى یێن مرۆڤى ل ژێر پره‌نسپێن لیبرالیزمى بینته‌ هه‌بوونێ، به‌لێ مخابن ئه‌ڤ ده‌ستوه‌ردانا ده‌وله‌تان ل سه‌ر گه‌لێ كورد ب سیاسه‌ته‌كا ململانێ راوه‌ستیایه‌، چونكو ملله‌تێ كورد خودان جوگرافیه‌كا زێرینه‌ و تژى ئابوور و سروشتێن كانزایى یه‌، له‌ورا ئه‌ڤ ده‌وله‌ته‌ دو جۆرێن لیبرالیزمێ بكاردئینین، “لیبرالیزما ئابوورى ب واتایا پاراستانا بازرێن ئازاد و ركه‌به‌ر، بۆ زانین ئه‌ڤ جۆرێ ئازادیێ پتر ده‌وله‌تێن دكتاتور و فاشیزم بكاردئینن، دوو لیبرالیزما كه‌لتوورى ب واتایا ئازادیا هزر و راده‌برینێ ئه‌ڤه‌ ژى د سیسته‌مێن ده‌وله‌تێن خودان ئابوور دا هه‌یه‌/د. حوسێن به‌شیرى”
ئه‌ڤێ وه‌كر ده‌وله‌ت ل سه‌ر حسابا قوربانیدانا ده‌وله‌ته‌كا دى بژیت، چونكو زانستێ ئازادیێ د سه‌دێ بیستێ دا هه‌مى كه‌ڤیته‌ ل سه‌ر سیسته‌مێ به‌رژوه‌ندیا سیاسى و ئابوورى، ژ به‌رهندێ ئه‌ڤ نه‌ته‌وه‌یێن بچووك ل سه‌رئاستێ جیهانى پتر دكه‌ڤن ناڤبه‌را بارێ قه‌یرانێن ئابوورى و نه‌سه‌قامگیریێ دا، بێگومان كورد ژى د ڤى ملى دا بێبه‌هر نینن، چونكو كورد ل ژێرناڤێ ئایدویولۆژیا خوه‌ یا سیاسى نه‌شیاینه‌ د وارێ جڤاكى و تایبه‌تى ئابوورى دا ببن خودان هه‌ولویستێن خوه‌ یێن ئازاد. ئه‌نجام: چ كار و چ مه‌رجێن دیرۆكێ ب زۆرى ناهێنه‌ كرن، داكو نوویاتى په‌یدا ببیت، ئانكو ئاریشه‌ نه‌ كه‌ڤنخوازى و نووخوازى یه‌، به‌لكو ئاریشه‌ ئه‌وه‌ ئه‌رێ گه‌لێ كورد چه‌ند دشێت به‌رهه‌مان د سیاسه‌تا خوه‌ دا بئافرینیت و رابه‌رتیا پێنجى ملیۆنان ل سه‌ر بنگه‌هێ چاره‌سه‌رى و رێكخستێ بكه‌ت! د ده‌مه‌كێ دا دڤێت ئه‌م هنده‌ك هزركرنێ ل سه‌ر هشیاریا چه‌رخێ جیهانگریێ بكه‌ین و بزانین ده‌ردێن مه‌ پرۆژه‌یێن بیركرنا مه‌یه‌ و هه‌كه‌ مه‌ پیڤه‌رێن خوه‌ یێن تایبه‌ت بۆ كێشان و پیڤانا ڤان كاره‌ساتان نه‌ بیت، هینگێ ئه‌م نه‌شێن ببینه‌ خودان كیانه‌كێ به‌رپرسیار كو بشێن به‌ر سینگرتنا ئاریشه‌یێن خوه‌ ژ روویێ جوگرافى، ئه‌قلى، مافێن مرۆڤى و مرۆڤایه‌تى بكه‌ین و دێ ل سه‌ر بێ ئه‌ختوباریا گه‌لێن نه‌ته‌وه‌ ده‌وله‌ت و سه‌رده‌ستان رۆژ بۆ رۆژێ ب بازار و بازرگانیێ د ناڤبه‌را په‌یوه‌ندیێن وان سیاسى دا بینه‌ ئالاڤ و میتایه‌كێ ئه‌رزان، له‌ورا ل جهێ كو خوه‌ ب ئه‌قلێن گوهدار په‌روه‌رده‌ بكه‌ین، گرنگه‌ په‌نایێ بۆ گوهداریا ئه‌قلى ببه‌ین.

کۆمێنتا تە