هزره‌ك بۆ ئاڤاكرن و پێشكه‌فتنا خانیێن زارۆیێن ئێتیم ل كوردستانێ
حاجى ره‌مه‌زان بێسكى
ژیانا خێزانێ:
پشتى دادۆك هنده‌ك شیره‌تان وه‌ردگریت، دێ خانیه‌كى ژى وه‌رگریت، یێ هه‌موو پێدڤیێن ژیانێ لێ هه‌بن و دێ زارۆیه‌كى یان دو زارۆیان وه‌رگریت ل ده‌ستپێكێ، هه‌تا ئه‌و ئێك و دو باش بنیاسن و هاریكاریا وان دێ هێته‌كرن هه‌تا فێرى ژیارا وێرێ ببن یا تازه، پشتى هینگێ دێ هنده زارۆیێن دى وه‌رگریت، لێ ئێك ئێك دا هه‌ر ئێك بشێت بهێته د خێزانێ دا، بێى مه‌ترسى پشتى هینگێ زارۆیه‌كێ دى دێ وه‌رگریت، هه‌تا خێزان دروست دبیت وه‌كو هه‌ر خێزانه‌كا دی، ئه‌ڤ خێزانه هه‌روه‌كو خێزانێن دى نابیت، پتر لێ بهێت یا باش ئه‌وه ئه‌و نه‌ه زارۆیان وه‌رگرن دا دادۆك بشێت وان خودان بكه‌ت، و دا په‌یوه‌ندى د ناڤبه‌را وان دا موكوم بن و ئاسان بن.
هه‌روه‌سا پێدڤیه ئه‌ڤ زارۆیه كچ و كور بن، هه‌روه‌كى مه دیاركرى، به‌لێ دڤێت ل هه‌ر ژۆره‌كێ كچ بن یان كوڕ نابیت هه‌ردو ل گه‌ل ئێك دا بن.
هه‌روه‌سا پێدڤیه جوداهى هه‌بیت د ناڤبه‌را ژیێ وان دا، هه‌روه‌كو خێزانه‌كا دی، زارۆیه‌ك ل پۆلا شه‌شێ سه‌ره‌تایى بیت و ئێك ل ساڤاخانێ بیت و ئێكێ دى هێشتا یێ بچووكتر بیت.
هه‌روه‌سا خوارن و ڤه‌خوارنێن وان ل سه‌ر سفره‌یه‌كێ بن، و حازركرنا خوارنێ ل ژۆرا خوارنێ بهێته چێكرن، هه‌روه‌كو خێزانا دی، چونكى خوارن و ڤه‌خوارنا زادى د گه‌ل ئێكدا دێ پتر په‌یوه‌ندیێن وان موكمتر لێ كه‌ن.
ئه‌ڤه و ئه‌ڤ زارۆیه دێ به‌رده‌وام بن ل گه‌ل دادۆكا خوه، هه‌تا مه‌زن دبن و ژیێ وان دگه‌هته ژنئێنانێ، پشتى هینگێ دێ جودا بن و ده‌ركه‌ڤن ژ گوندی، به‌لێ په‌یوه‌ندیێن وان دێ به‌رده‌وام بن دگه‌ل خێزانا وان، ده‌ما كورێن گوندى ژیێ وان گه‌هشته ژنئینانێ دێ ژگوندى ڤه‌گوهێزن بۆ خێزانه‌كا دی، كو دبێژنێ خێزانا گه‌نجان و ده‌ما كو كچ مه‌زن دبن و دهێنه ژێێ شووكرنێ، دێ میننه ل وێرێ هه‌تا شوو دكه‌ن یان خواندنا خوه بدووماهی دئینن، هه‌كه هات و چوو كار بۆ خوه نه‌دیتن و شوو نه‌كر، ئه‌وان ماف هه‌یه بمیننه ل گوندى و كاره‌كى ل وێرێ وه‌رگرن.
خه‌رجیا خێزانێ:
داكو ژیارا خێزانێ ب دروستى برێڤه بچیت پێدڤیه هاریكاریا وان هه‌بیت ژلایێ ئابوورى ڤه، یانكو (مادی) داكو ئه‌و بشێن پێدڤیێن خوه یێن رۆژانه برێڤه ببه‌ن، ئه‌ڤ هاریكاریه ئه‌ینیه‌كێ یان دو ئه‌ینیان بهێنه‌دان بۆ خێزانێ، و زۆر پێدڤیه ئه‌و بهێنه تێگه‌هاندن كا دێ چاوا ڤان پاران مه‌زێخن و خه‌رجكه‌ن و ب رێیێن دروست هه‌روه‌سا دێ دووڤچوون هه‌بیت ژ لایێ ئیدارى ڤه و هه‌كه پاریه‌كى زێده‌كر ژ خێزانێ ئه‌و سه‌ربه‌ستن بۆ خه‌رجكرنا ڤى پاره‌ى بۆ تشتێ وان بڤێت.
سه‌رپه‌رشتا دادۆكان:
ل هه‌ر گونده‌كى ژ ڤان گوندان ئافره‌ته‌ك هه‌یه دبێژنێ (سه‌رپه‌رشتا دادۆكا) پێدڤیه ئه‌وێ شه‌هره‌زایه‌كا باش هه‌بیت د ڤى وارى دا، داكو بشێت شیره‌ت و رێیێن باش نیشا ڤان دادۆكان بده‌ت، چونكى رۆلێ وێ هه‌ر وه‌كو رۆلێ رێڤه‌به‌رى یه، ئه‌وێ ماف هه‌یه هه‌ر گرفتاریه‌كا هه‌بیت دگه‌ل رێڤه‌به‌رێ گوندى روونیت و گفتوگۆیان ل سه‌ر بكه‌ن، هه‌روه‌سا رێڤه‌به‌رێ گۆندى پێدڤیه شیره‌تێن باش نیشا بده‌ت ل سه‌ر ژیانا گوندى و یا خێزانێ و پێدڤى نینه ل سه‌ر وێ ئه‌و د گوندى دا بمینیت پشتى كارێ خوه، چونكى ئه‌وێ خێزانا خۆیا جودا هه‌یه ژ ده‌رڤه‌ى گوندی.
چاڤدێریا جڤاكى و ده‌روونی:
پێدڤیه ڤه‌كۆله‌رێن جڤاكى و ده‌روونى ل گوندێ زارۆیان هه‌بن، بۆ وه‌رگرتنا وان و سه‌خبێریا وان نه‌خاسمه رۆژێن سه‌ره‌تایى و دیتنا جهه‌كێ باش بۆ وان و هاریكاریا وان بهێته كرن برێكا كارێن جڤاكى و ده‌روونى و بۆ وان هه‌یه ئه‌و ل گه‌ل دادۆكان روونن و شیره‌تان لێ بكه‌ن ژبۆ نه‌هێلانا ئاریشا د ناڤ زارۆیان دا ژ هه‌مى لایاڤه، ئه‌ڤه‌ژی ب رێیا رێڤه‌به‌رێ گوندی، چونكى ئه‌و باش سه‌روبه‌رێ زارۆیان دزانیت.
ساڤاخانه:
هه‌روه‌سا ل ڤى گوندى ساڤاخانه هه‌یه، دو ده‌وامان دكه‌ت ئێك سپێدێ و ئێك ئێڤاری، ده‌واما سپێدێ ئه‌وا زارۆ دهێنه وێرێ ئه‌ڤێن (2) سالى هه‌تا دگه‌هنه (6) سالی، ل وێرێ دهێنه ژێكجوداكرن ل دووڤ ژیێ وان، و كچ جودا و كور جودا، ئه‌ڤه رادبن ب یاریێن جۆراوجۆر هه‌ر ئێك ل دووڤ ژیێ وی، هه‌روه‌سا مامۆستا خواندنێ نیشا دده‌ت وه‌كو ده‌ستپێكه‌ك بۆ وان به‌رى بچنه قوتابخانێ، هه‌ر ل وێرێ هنده‌ك خوارن و ڤه‌خوارنێ دده‌نه وان و هه‌ر زارۆیه‌كى باده‌كا خوه یا تایبه‌ت هه‌یه دهێته هه‌لگرتن و هه‌مى كارێن وى تێدا هه‌نه كو ل پاشه‌رۆژێ مفا ژێ بهێته وه‌رگرتن.
كرێكاران:
ژبه‌ر پێدڤیا گوندێ زارۆیان گه‌له‌ك كرێار لێ كار دكه‌ن دا ژیارا وان برێڤه بچیت وه‌كو هه‌ر جهه‌كێ دی، و زێده‌بارى ئه‌ڤێن مه دیاركرین، دادۆك، خاله‌ت، سه‌رپه‌رشتا دادۆكا، لێكۆله‌رێن جڤاكی، لێكۆله‌رێن ده‌روونی، سه‌رپه‌رشتێن ساڤاخانێ، مامۆستا، سه‌رپه‌رشتى یاریان، بیستانچی، زێره‌ڤان، چاڤدێرێن كاری، چاڤدێرێن شووشتنێ، دكاندار، برینپێنج.. هه‌روه‌سا نۆشدار هه‌یه جارجار سه‌را وان دده‌ت، ئه‌ڤه هه‌موو كاردكه‌ن ژبۆ خزمه‌تا ڤى گوندى و ژیاره‌كا زۆر خۆش پێكڤه دبۆرینن.
داپیر:
هه‌روه‌سا ل ڤى گوندى هنده‌ك داپیر هه‌نه، ئه‌ڤێن كارى خێرێ دكه‌ن، گه‌له‌ك جاران دێ بینى هنده‌كا ژوان دڤێن بۆ ماوه‌یه‌كى كار بكه‌ن بۆ خێر و ژبه‌ر پێزانینێن وان یێن به‌رفره‌ه گه‌له‌ك مفاى دگه‌هیننه گوندی، یا گرنگه ئه‌م بێژین كو ل ده‌وله‌تا سودانێ دبێژنێ خۆشتڤی، چونكى دلێ وان تژى ڤیان و خۆشتڤى یه.
بابێن روحانی:
هه‌ر ل گوندێ زارۆیان سیسته‌مێ دى هه‌یه، ئه‌وژى یێ تایبه‌ته ب بابێن روحانى ڤه، ئه‌ڤێن به‌ربه‌لاڤ ل هه‌موو جیهانێ ئه‌ڤه ژى زارۆیان دنیاسن ب رێیا كۆمه‌لا دایك. ئه‌گه‌ر زارۆیه‌ك بهێته وه‌رگرتن ل گوندێ زارۆیان، دێ فرێكه‌نه كۆمه‌لا دایك ژبۆ وه‌رگرتنا هه‌موو پێزانینان ل سه‌ر وی، وه‌كو ژیێ وى ئاینێ وی، نه‌خۆشیێن وی…هتد.
ئه‌ڤ كۆمه‌له دێ سه‌حكه‌تێ كانێ كیژ بابێ روحانى دڤێت ڤى زارۆى وه‌رگریت و هاریكاریا وى بكه‌ت پشتى هه‌موو پێزانینان ل سه‌ر زارۆى وه‌ردگریت.
ئه‌ڤ بابێ روحى دێ كه‌فاله‌تا ڤى زارۆى كه‌ت كو هه‌یڤانه خه‌رجیه‌كێ لێ بكه‌ت و ئه‌و دشێت گه‌له‌ك زارۆیان وه‌رگریت و جار جار بهێته سه‌ره‌دانا وان و بۆ وان دیاریا فرێكه‌ت، هه‌روه‌سا دبیت ئه‌و گازى بكه‌ت بۆ لایێ خوه چ ل ناڤخوه بیت یان ژ ده‌رڤه بیت ل دووڤ كاودانێن هه‌ردویان.
ل كۆمه‌لا دایك نڤیسینگه‌هه‌كا تایبه‌ت هه‌یه بۆ بابێن روحی و هنده‌ك زمانناس لێ كار دكه‌ن، بۆ كارێ زارۆیان و ڤه‌گوهاستنا كاغه‌زێن زارۆیان ژ زمانه‌كى بۆ زمانه‌كى دی، یان هنده‌ك زارۆ نه‌شێن بنڤیسن دێ هاریكاریا وان كه‌ن و زێده‌بارى گه‌له‌ك كارین دى گه‌له‌ك ژ ڤان گوندا هه‌موو زارۆیان بابێن روحى هه‌نه و هاریكاریه‌كا باش بۆ دهێته كرن.
هزره‌ك بۆ ئاڤاكرن و پێشكه‌فتنا خانیێن زارۆیێن ئێتیم ل كوردستانێ
حاجى ره‌مه‌زان بێسكى
هنده‌ك بنگه‌هێن دى ل گوندێ زارۆیان:
ژ پێدڤیێن دى یێن گوندێ زارۆیان ئه‌ڤێن گه‌له‌ك پێدڤى پێ هه‌ى ئه‌ڤه‌نه:
1- بنگه‌هێ ساخله‌میێ: برینپێچه‌كا بسپۆر و شه‌هره‌زا لێ كار بكه‌ت، هه‌روه‌سا ئێك ژ حاله‌تان، زێده‌بارى هنده‌ك نۆشداران ئه‌ڤێن سه‌ره‌دانا وان دكه‌ن، هنده‌ك جاران ژبۆ چاره‌سه‌ركرنا نه‌خۆشیێن زارۆیان. هه‌كه حاله‌ته‌ك نه‌باش هه‌بیت، دێ ڤه‌گوهێزنه لایێ نۆشدارى ل جهێ وى یێ تایبه‌ت بۆ چاره‌سه‌ركرنێ، یان ئه‌و نۆشدارێن كاردكه‌ن بۆ خێر، یان هه‌ر نه‌خۆشخانه‌كا دى هه‌بیت ل دووڤ نه‌خۆشیا زارۆی.
2- ئامیرێ شووشتنێ: هه‌روه‌سا ل گوندێ زارۆیان ئامیرێ شووشتنێ هه‌یه بۆ جلوبه‌رگێن زارۆیان بشوون وه‌ك هاریكاریه‌ك بۆ جلكشوویان. ئه‌ڤه‌ژى هه‌رناڤبه‌ین دێ جل و به‌رگێن خێزانێ پێ شوون.
3- جهێ درستكرنا ئامیرێن گوندى ئه‌ڤێن ژكاركه‌فتین: ئه‌ڤێ ژى رۆله‌كێ باش هه‌یه د ناڤ گوندى دا. زێده‌بارى درستكرنا ئامیرا، مفایه‌كێ دی ژى هه‌یه بۆ فێركرنا زارۆیان، ده‌مێ بێهن ڤه‌دانا وان، یان بۆ وان زارۆیان، ئه‌ڤێن نه‌شیاین خواندنا خوه ببه‌نه سه‌رى ژبه‌ر هه‌ر ئه‌گه‌ركا هه‌بیت.
4- بازار: هه‌ر ل گوندێ زارۆیان بازارێن تایبه‌ت هه‌نه بۆ فرۆتنا هه‌مى پێدڤیێن زارۆیان، یێن خوارنێ و ڤه‌خوارنێ، هه‌روه‌سا یاریێن زارۆیان و هه‌ر تشته‌كێ ب زارۆیاڤه گرێدایی، ئه‌ڤه‌ژى بارا پتر خاله‌ته‌ك پێ رادبیت ئه‌ڤێن ل گوندی.
5- باخچه: ل گوندێ زارۆیان باخچێن زارۆیان هه‌نه هه‌مى جۆرێن یاریان د ناڤ دا هه‌نه، هه‌روه‌سا هه‌ر خێزانه‌كێ باخچێ خوه هه‌یه د ناڤ مالێدا، هه‌روه‌سا هنده‌ك عه‌رد هه‌یه بۆ چاندنا هه‌ر تشته‌كێ هه‌بیت بچینن، ل دووڤ كه‌یفا وان، یان هنده‌ك گیانه‌وه‌ران لێ خودان كه‌ن.
6- جهێن یاریان: هه‌ر گونده‌كى جهێن یاریان لێ هه‌نه بۆ زارۆیان هه‌مى جۆرێن یاریان لێ هه‌نه، ئه‌ڤه‌ژى ب هاریكاریا خاله‌تان یان ئه‌ڤێن ل گوندى كاردكه‌ن، گه‌له‌ك جاران خه‌لك ژ ده‌رڤه‌ى گوندى پشكداریێ دگه‌ل وان دا دكه‌ن.
7- ئامیرێن درویاران: هه‌ر ل گوندێ زارۆیان جهه‌كى تایبه‌ت هه‌یه بۆ درینا جلوبه‌رگان بۆ زارۆیان، هه‌روه‌سا بۆ فێركرنا كچان بۆ كارێ دریارێ، چونكى هه‌ر كچه‌ك دڤێت دریارا بزانیت.
8- جهێ فرۆتنا جلكان: ل گوندێ زارۆیان جهێ فرۆتنا جلكێن زارۆیان هه‌یه، گه‌له‌ك جاران ئه‌ڤ جلكه بۆ وان ژ جهێن خێرخوازى دهێن چ ژناڤخوه یان ژ ده‌رڤه بۆ زارۆیان، هه‌روه‌سا بۆ وان كه‌سێن دى ئه‌ڤێن كار دكه‌ن.
قوتابخانه و بنگه‌هێن فێركرنێ:
گوندێ زارۆیان قوتابخانه‌یه‌ك تایبه‌ت نینه د ناڤ گوندی دا، به‌لێ زارۆیێن گوندى دچنه قوتابخانێن تاخێ خوه هه‌كه نێزیك بن ئه‌و بخو دچن، هه‌كه ددوور بن ترومبێل وان دئینن و دبه‌ن. رێڤه‌به‌رێ گوندى به‌رپرسه ژ هه‌مى زارۆیان ل قوتابخانێ و زۆر جاران دبیته ئه‌ندامه‌كێ جڤاتا بابان (مجلس الاباْ) و فه‌رمانێ دده‌ته ڤه‌كۆله‌رێن جڤاكى و ده‌روونى ل دووڤ چوونا زارۆیان بكه‌ن ل قوتابخانێ، هه‌روه‌سا دادۆك هنده‌ك جاران دووڤچوونا قوتابیان دكه‌ت ل قوتابخانێ.
هه‌كه زارۆیه‌ك نه‌شێت به‌رده‌وامیێ ب خواندنا خوه بكه‌ت دێ داننه به‌ر ده‌ستێ فیته‌ره‌كێ نێزیكى گوندى كو ئه‌و كاره ل دووڤ شیانێن وى بیت و زه‌وقێ وى بیت و ده‌مێ كارێ وى خلاس ببیت بزڤریته‌ڤه مالا خوه ل گوندی.
ئاهه‌نگ:
ل گوندێ زارۆیان رادبن ب سازكرنا هه‌مى ئاهه‌نگێن ئاینى و نه‌ته‌وه‌یى و جیهانى و هه‌مى پشكداریێ تێدا دكه‌ن دا هنده‌ك وه‌ختێ خوه ب كه‌یف و خۆشى ببۆرینن، هه‌روه‌سا هه‌ر خێزانه‌كێ ئاهه‌نگێن خوه یێن تایبه‌ت هه‌نه وه‌كى بیرهاتنا زارۆیان.
هه‌روه‌سا رێڤه‌به‌رێ گوندى پشكداریێ تێدا دكه‌ت دگه‌ل هه‌میان د ڤان ئاهه‌نگان دا و دیاریان پێشكێش دكه‌ت بۆ ئه‌ڤێن سه‌ركه‌فتى و رۆله‌كێ باش یێ هه‌ى د ئاهه‌نگێ دا ئه‌ڤه هه‌مى دا كه‌یف و خۆشى د ناڤ گوندی دا به‌رده‌وام بیت.
تێكهه‌لى د گه‌ل جڤاكى دا:
نابیت گوندێ زارۆیان، بهێته‌گرتن ژ جڤاكی، گه‌له‌ك جاران هه‌ر دیوار نینن و زێره‌ڤانێن گوندى ئه‌ڤێن ل به‌ر ده‌رۆكا دراوستن دا نه‌هێلن كه‌سه‌ك بهێته ژۆر یان ده‌ركه‌ڤیت و ب تایبه‌ت ئه‌ڤێن مه‌زن، به‌لێ دا هاریكاریا ئه‌وان كه‌سان بكه‌ن ئه‌ڤێن تشتان دفرۆشن، یان ئه‌ڤێن كاره‌ك هه‌بیت یان هه‌ر تشته‌ك بڤێت و ب تایبه‌ت ده‌مێ رۆژێ چ دادۆك بن یان خاله‌ت یان هه‌ر كه‌سكێ دى بیت.
گوندێ زارۆیان زۆر حه‌ز دكه‌ت خه‌لكێ باژێرى تێكه‌لى یێ دگه‌ل وان بكه‌ت و هاریكاریا وان بكه‌ن ب هه‌ر شێوه‌یه‌كێ هه‌بیت پێخه‌مه‌ت پێشڤه‌برنا ئه‌ڤى كارێ پیرۆز.
هه‌روه‌سا بۆ هه‌ر دادۆكه‌كێ هه‌یه ئه‌و زارۆیه‌كى یان گه‌له‌ك زارۆیان ل گه‌ل خوه بینیته بازارى یان مالا خوه ده‌مێ ده‌ستیردانێ یا هه‌یڤانه یان یا سالانه.
هاڤینگه‌ها سالانه:
هه‌ر سال گوندێ زارۆیان رادبیت ب ڤه‌كرنا هاڤینگه‌هه‌كا سالانه و زارۆیێن ژیێ وان گه‌هشتیه شه‌ش سالان و مه‌زنتر پشكداریێ تێدا دكه‌ن و ئه‌ڤ هاڤینگه‌هه دهێنه ڤه‌كرن ل جهه‌كێ خوش یان چ هاڤینگه‌ه هه‌نه ل وى باژێری.
ده‌مێ ڤێ هاڤینگه‌هێ بارا پتر هه‌یڤه‌كه بۆ دادۆكان ژى هه‌یه ئه‌و ده‌مێ خوه ل گه‌ل وان ببۆرینن و هنده‌ك زارۆیێن بچووك دگه‌ل خوه بینن و ئه‌و زارۆیێن دی ژى دگه‌ل دادۆكا دێ میننه ل گوندى و ئه‌و كارمه‌ندێن دى دێ ده‌ستیریێ وه‌رگرن یا سالانه، هه‌چى یێ بڤێت دێ به‌رده‌وام مینیته ل گوندی.
خانیێ گه‌نجان:
خانیێ گه‌نجان ئێكه ژ خانیێن گوندی، باشتر ئه‌وه ئه‌ڤ خانیه بهێته ئاڤاكرن دوورى گوندی، بۆ وان زارۆیان ئه‌ڤێن ژیێ وان دگه‌هیته سنێلى یێ، دا جوداكه‌ن ژ كچان، ئه‌ڤه دێ مینن ل بن چاڤدێریا هنده‌ك بسپۆرێن زه‌لام.
و ل خانیێ گه‌نجان دهێنه فێركرن ل سه‌ر زۆر كاران ئه‌ڤێن پێدڤى بۆ پاشه‌رۆژێ بۆ وان هه‌ر ل خانیێ گه‌نجان كارگه‌ه هه‌نه، هه‌روه‌سا هۆلێن به‌رفره‌ه ۆ یاریێن وان یێن تایبه‌ت.
ئه‌ڤ گه‌نجه په‌یوه‌ندیا وان دێ به‌رده‌وام بیت دگه‌ل زارۆیێن گوندى و ل گه‌ل دادۆكا وان. به‌رده‌وام دێ هێنه سه‌ره‌دانا وان و پشكداریا وان دكه‌ن ل هه‌ر بیرهاتنه‌كا هه‌بیت، هه‌روه‌سا هنده‌ك كار و كریارێن دى یێن تایبه‌ت دكه‌ڤنه سه‌ر ملێن وان وه‌كى هه‌ر خێزانه‌كا دی.
خانى یێ پیران:
نیشانا وه‌فاداریێ یه ل گوندێ زارۆیان، ل هه‌ر گونده‌كى خانیه‌كى ئاڤا دكه‌ن بۆ ئه‌وان دادوكا ئه‌ڤێن خزمه‌تا خوه ب دووماهی دئینن یان نه‌شێن كار بكه‌ن، ژبه‌ر كارێ وان ئه‌وێ پێ رابووین و ژیانا خوه هه‌مى د وى كارێ پیرۆز دا بۆراندی، ئه‌ڤجا نابیت ئه‌ڤه بهێنه ژبیركرن و پێدڤیه چاڤدێریه‌كا باش بۆ بهێته‌كرن.
بۆ وێ هه‌یه ئه‌و وى كارى بكه‌ت ئه‌ڤێ ل دووڤ شیانێن وێ، هه‌روه‌سا دێ مفایه‌كێ باش ژ زانینێن وێ هه‌بیت بۆ ئه‌وان كه‌سان ئه‌وێن تازه كاردكه‌ن.
پاره‌دان:
هاریكاریا گوندێ زارۆیان ژلایێ پاران ڤه گه‌له‌ك رێ هه‌نه ئه‌وژى ئه‌ڤه‌نه:
1- ژێده‌رێن ژده‌رڤه وه‌ك:
اـ ئه‌و پارێن بابێن روحى فرێ دكه‌ن.
ب- ئه‌و پارێن خه‌لكه‌ك بۆ خێر فرێ دكه‌ن ب رێیا كۆمه‌لا دایك.
جـ- ئه‌و پارێن دئێن ژ پرۆژێن ئه‌و پێ رادبن.
2- ژێده‌رێن ناڤخوه‌یى وه‌ك:
ْ- ئه‌و پارێن بابێت روحى فرێ دكه‌ن.
ب- ئه‌و پارێن خیرخواز فرێ دكه‌ن.
جـ- پرۆژێن ناڤخوه‌یى ئه‌ڤێن دووڤچوونا گوندان دكه‌ن.
د- هاریكاریێن حكومی.
ئه‌ڤه هه‌ر ب رێیا كۆمه‌لا دایك دهێنه‌دابه‌شكرن.
نڤیسینگه‌ها نێڤدوه‌لى یا گوندێ زارۆیان:
نڤیسینگه‌ها نێڤدوه‌لى هه‌یه دووڤچوونا گوندان دكه‌ت ل رۆژهه‌لاتا ناڤین، هنده‌ك فه‌رمانبه‌ر لێ كاردكه‌ن ئه‌ڤێن ب سه‌ر كۆمه‌لا دایك ڤه، بۆ ئه‌وان كارێن پێدڤى بۆ گوندێ زارۆیان
