ھندەک راستی ل دۆر نەخۆشیا ئایدزێ
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ب ملیونان مرۆڤ ل سەرانسەری جیھانێ تووشی نەخۆشیا ئایدزێ دبن، ئەو نەخۆشیا کۆئەندامێ بەرگریا لەشی دگریت و ب لەز دھێتە ڤەگوھاستن ب رێیا کریارێن سێکسی، ژبەر نەبوونا ڤاکسینان و دەرمانان دژی نەخۆشیێ ب ملیونان کەس دبنە قۆربانیێن نەخۆشیێ.
سەرەرای ھەولدانێن نوشدار و حوکمەتێن لاوان وەلاتێن گەلەک تووشبووی لێ ھەین، بەلێ ھەر زوو بەلاڤ دبیت و پێدڤیە بھێتە کونترۆلکرن. ئەڤێن ل خارێ دەە راستینە ل دۆر نەخۆشیا ئایدزێ:
1- ھژمارا تووشبۆیێن ئیدزێ نوکە ل جیھانێ یا گەھشتیە 35 ملیون کەسان، سێتکەک ژوان ل ئەفریقیا دژین، باکورێ ئەفریقیا مەزنترین وەلاتن کو ھژمارێن بلند لێ ھاتینە تومارکرن و ھەر ئێک ژ شەش کەسان ھەلگرێ ڤایرۆسێ نەخوشیێ یە کو دھێتە ڤەگوھاستن ژ کەسەکی بۆ ئێکێ دیتر.
2- ڤایرۆسێ ئایدزێ ب رێیا پەیوەندیێن سێکسی ل گەل تووشبۆیەکێ نەخوشیێ دھێنە ڤەگوھاستن، دشیایندایە سۆنەتکرن ب رێژا 60% نەخۆشیێ کێم بکەت ل دووڤ گۆتنێن ھندەک رێکخراوان.
3- نەخۆشیا ئایدزێ چ چارەسەریێن تەمام نینن، بەلێ دشیایندایە ب رێیا لاھندەک ڤاکسینان کێم ببیت.
4- ب رێیا وەرگرتنا ڤاکسینان ژیێ نەخوشان پیچەک درێژتر لێ دھێت، ل سالا 2005ێ ژیێ نەخوشان ل باکورێ ئەفریقیا 54 سالبوون و ل سالا 2011 گەھشتە 60 سالان.
5- دەرمان و ڤاکسینێن دژی نەخۆشیێ گەلەک د بھا گرانن، لەورا یا ب زەحمەتە بگەھنە ھەموو کەسان و ل دووڤ زانیاریێن رێکخراوا ساخلەمیا جیھانی 19 ملیون تووشبۆیێن نەخۆشیێ شیان نینن ڤاکسین و دەرمانان ب دەستخوبینن.
6- زانا شیان ل سالا 2009ێ ڤاکسینەکی دژی نەخۆشیێ پێشبێخن و ل دووڤ گۆتنێن وان مەترسیا نەخۆشیێ چارێکەکێ کێمتر لێ ھاتیە ژبەری ھینگی.
