موندیالا ژمارە ٢١ دێ شەرەکێ دژوار دناڤبەرا ھەلبژارتیێن ئورۆپی و ئەمریکا دا ھێتەکرن
بەرازیل دخوازیت پشتی بورینا ١٦ سالان ناسناڤی ژ ئورۆپا ڤەگەرینتە ئەمریکا باشور
شەش ھەلبژارتیی بەربژارێن ب ھێزێن بۆ برنا ناسناڤی ئەلمانیا بەرازیل کونترولا موندیالێ یا کری
ئەڤرۆ،ھەژار مەعروف:
چاڤەرێ دھێتەکرن سوباھی ل وەلاتێ روسیا ھەڤرکیێن موندیالا جیھانێ ب پشکداریا ٣٢ ھەلبژارتیان دەستپێبکەن پشتی ل ھەموو کێشوارێن جیھانی ڤاڤارتن ھاتینە ئەنجامدان و ل دووماھیێ ٣١ ھەلبژارتیێ شیان پلێتێن دەربازبوونێ ب دەستخوڤە بینن ھەردیسان ل گەل ھەلبژارتیێ روسیا مێڤاندارا قارەمانیێ .
قارەمانیا کاسا جیھانی یان ژی موندیالا جیھانی دھێتە ھژمارتن ئێک ژ بەرنیاسترین و ب ھێزترین قارەمانی ل سەر ئاستێ جیھانی کو ئێکەتیا تەپا پێ یا نیڤدەولی فیفا سەرپەرشتیا ڤێ قارەمانیێ دکەت کو ل ماوێ بوری ٢٠ قارەمانی ھاتینە ئەنجامدان و ئێکەم قارەمانی ھاتیە ل سالا ١٩٣٠ ھاتبوو ئەنجامدان و ھەلبژارتیێ ئورگوای شیابوو ناسناڤێ ئێکێ ب دەستخوڤە بینت کو شێوازێ ئەنجامدانا قارەمانیێ بو ھەر چار سالان جارەکێ دھێتە ئەنجامدان کو ھەر ژ سالا ١٩٣٠ وەرە بیست جاران قارەمانی ھاتیە ئەنجامدان بتنێ دو جاران ھەڤرکیێن قارەمانیێ نە ھاتبوونەکرن ئەوژی ھەردو موندیالێن ١٩٤٢ و ١٩٤٦ ژبەر شەرێ جیھانی کو رەوشا زوربەیا وەلاتێن جیھانێ نە یێ ئارام بوو لەورا ھەردو موندیال نەھاتبوونە کرن و ل سالا ١٩٥٠ جارەکا دی دەست ب ھەڤرکیێن موندیالێ ھاتەکرن و ھەلبژارتیێ ئورگوای ب ناسناڤێ پشتی شەرێ جیھانێ ھاتە خەلاتکرن .
موندیالا ٢٠١٨ ل روسیا موندیالا
ئەڤ سالە بریارە سوباھی ھەڤرکیێن وێ ب یاریا دناڤبەرا ھەلبژارتیێ روسیا مێڤاندارا قارەمانیێ و ھەلبژارتیێ عەرەبستانا سعودی بھێتەکرن کو ل موندیالا ئەڤ سالە ٣٢ ھەلبژارتیی پشکدارن ھاتینە بەلاڤەکرن ل سەر ھەشت کومان ھەر کومەکێ دو ھەلبژارتی دەربازی قوناغا ١٦ دبن، رێژەیا ھەرە مەزن یا ھەلبژارتیێن پشکدار بوو کێشوارێ ئورۆپا ڤەدگەریت ئەوژی ١٤ ھەلبژارتی نە و ژ کێشوارێ ئەمریکا باشور و ئەفریقیا و ئاسیا بۆ ھەر کێشوارەکی پێنج ھەلبژارتیی دەربازبووینە و ژ ئەمریکا باکور سێ ھەلبژارتیی .
ھەلبژارتیێن بەربژار بۆ ناسناڤی
د قارەمانیا ئەڤ سالە دا پێشبینیەکا مەزن بۆ ھەر ئێک ژ ھەلبژارتیێن ئەلمانیا ھەلگرا ناسناڤێ قارەمانیا بوری و ئیسپانیا و بەرازیل و فرەنسا و ئنگلتەرا ئەرژەنتین دھێتەکرن بۆ برنا ناسناڤێ موندیالا ژمارە ٢١ و پتریا پێشبینی بۆ ھەرسێ ھەلبژارتیێن برازیل و ئیسپانیا و ئەلمانیا دچن .
بەرازیل خودانا مەزنترین پشکداری یە
موندیالا ئەڤ سالە یا روسی د بیتە موندیالا ھژمارە ٢١ کو ھەلبژارتیێ بەرازیل ھەلبژارتیێ ئێکێ یە پشکداری د ھەموو قارەمانیان دا کربیت کو ٢١ قارەمانیا دا پشکداری کریە و ھەلبژاتیێ ئەلمانیا ل رێزا دوێ دھێت ب ١٩ پشکداریا و ل رێزا سیێ ھەلبژارتیێ ئیتالیا ئەوا د قارەمانیا ئەڤ سالە دا نەشیای پشکداری بکەت پشتی نەشیا پلێتا دەربازبوونێ ب دەستخوڤە بینت ١٨ موندیالا دا پشکداری کریە و ئەرژەنتین ١٧ پشکداری ھەنە، مەکسیک ١٦ جاران پشکداری د موندیالێ دا کریە و ھەر ئێک ژ ھەلبژارتیێن ئیسپانیا و ئنگلتەرا و فرەنسا پازدە پشکداری ھەنە و ئورگوای و بەلجیکا ١٣ پشکداری ھەنە، ل سەر ئاستێ کێشوارێ ئاسیا ھەلبژارتیێ کوریا باشور ل رێزا ئێکێ دھێت کو ١٠ پشکداری ھەنە و ل سەر ئاستێ ھەلبژارتیێن عەرەبان ھەلبژارتیێ سعودی و مەغرەب و تونس ھەر ئێک ژ ئەوان پێنج جاران پشکداری د موندیالێ دا کریە.
ھەشت ھەلبژارتی قارەمانێن موندیالێ نە
ھەر ژ سالا ١٩٣٠ وەرە ھەتا دووماھیی موندیال ئەوژی یا ٢٠١٤ بوو بتنێ ھەشت ھەلبژارتیا شیا ناسناڤێن موندیالێ ب دەستخوڤە توماربکەن ئەوژی ئەمریکا باشور و ئورۆپا بوون کو ژ ٢٠ قارەمانیا سێ ھەلبژارتی یێن ئەمریکا باشور بوون ئەوژی بەرازیل پێنج جاران و ئەرژەنتین دو جاران و ئوروگوای دو جاران و ژ ئورۆپا پێنج ھەلبژارتیێن ژێک جودا ناسناڤێ موندیالێ ب دەستخوڤە بریە ئەوژی ھەر ئێک ژ ئەلمانیا و ئیتالیا چار جاران بۆ ھەر ھەلبژارتیەکی و ھەر ئێک ژ ھەلبژارتیێن ئیسپانیا و فرەنسا و ئنگلتەرا جارەکێ ناسناڤ ب دەستخوڤە بریە. ئورۆپا کونترولا قارەمانیێ کریە ل دووماھیی سێ قارەمانی کێشوارێ ئورۆپا شیا کونترولا ھەرسێ ناسناڤێن موندیالێ بکەت کو ھەر ژ سالا ٢٠٠٦ وەرە ھەلبژارتیێن ئورۆپی شیاینە کونترولا موندیالێ بکەن کو ل سالا ٢٠٠٦ ھەلبژارتیێ ئیتالیا شیا ناسناڤی ب دەستخوڤە بینت و ھەردیسان ل موندیالا ٢٠١٠ ھەلبژارتیێ ئیسپانیا و ٢٠١٤ ھەلبژارتیێ ئەلمانیا کو ل قارەمانیا ئەڤ سالە کێشوارێ ئەمریکا باشور ب ھێز ھاتیە دناڤ ھەڤرکیێن برنا ناسناڤی دا ئەوژی ھەلبژارتیێ بەرازیل دخوازیت پشتی بورینا ١٦ سالێن دورکەڤتنێ ژ موندیالێ جارەکا دی ڤەگەرینتە بەرازیل تایبەت پشتی وی پێکھاتیێ باش ھاتیە دروستکرن کو چاڤدێرێن وەرزشی ل ئورۆپا و جیھانێ وەسا دبینن بەرازیل ئێک ژ ب ھێزترین بەربژارایە بۆ موندیالێ ھەردیسان ھەلبژارتیێ ئەرژەنتین ژی ب سەرکێشیا میسی دخوازیت پشتی بورینا ٣٢ سالان ناسناڤێ موندیالێ ڤەگەرینە وەلاتێ تانگو ب سەرکێشیا ستێرا خوە میسی .
ھولەندا سێ جاران گەھشتیا دووماھیا موندیالێ !
ھەلبژارتیێ ھولەندا ئێک ژ ھەلبژارتیێن بەرنیاس ل سەر ئاستێ جیھانی کو د مێژویا خوە دا سێ جاران گەھشتی یە یاریا دووماھیا موندیالێ و نەشیا ناسناڤی ب دەستخوڤە بینت کو ل دو موندیالا ل دویڤ گەھشتە یاریا دووماھیێ نەشیا ناسناڤی ب دەستخوڤە بینت پشتی ل یا ئێکێ ل گەل ھەلبژارتیێ ئەلمانیا خوسارەت بووی و ل یا دوێ ل گەل ھەلبژارتیێ ئەرژەنتین خوسارەت بوو ل موندیالا ٢٠١٠ ژی ل سەر دەستێ ھەلبژارتیێ ئیسپانیا خوسارەت بوو ، ھەردیسان ھەلبژارتیێ تشیکوسلوڤاکیا دو جاران گەھشتی یە دووماھیی نەشیا ناسناڤی ب دەستخوڤە بینت و ھەلبژارتیێ مەجر ژی دو جاران گەھشتی یە دووماھیێ و نەشیا ناسناڤی ب دەستخوڤە بینت ئەوژی ل موندیالا ١٩٣٨ ل سەر دەستێ ئیتالیا خوسارەت بوو ل ١٩٥٤ ئەلمانیا بۆ رێگر د رێیا ئەوان دا بۆ ناسناڤی، ھەلبژارتیێ ئەلمانیا .
چار ھەلبژارتیا کونترولا موندیالێ یا کری
ھەر ئێک ژ ھەلبژارتیێن بەرازیل و ئەلمانیا و ئیتالیا و ئەرژەنتین کونترولا ھەر چار رێزێن پێشیی د موندیالێ دا یا کری ھەر ژ دەستپێکا ڤێ قارەمانیێ و ھەتا نوکە کو ھەلبژارتیێ بەرازیل پێنج ناسناڤ ب دەستخوڤە برینە ئەوژی ١٩٥٨ /١٩٦٢/١٩٧٠/١٩٩٤/ ٢٠٠٢ ھەرسێ رێزێن دوێ و سیێ و چارێ ھەلبژارتیێ بەرازیلی بۆ ھەر رێزبەندەکێ دو جاران ب دەستخوڤە بریە ئەوژی رێزا دوێ ١٩٥٠/١٩٩٨ و رێزا سیێ ١٩٣٨ / ١٩٧٨ و رێزا چارێ ١٩٧٤ / ٢٠١٤، ھەلبژارتیێ ئەلمانیا خودانا چار ناسناڤانە ئەوژی ل ١٩٥٤ / ١٩٧٤/١٩٩٠ / ٢٠١٤ ھەردیسان ئەلمانیا چار جاران گەھشی یە یاریا دووماھیێ نەشیا ناسناڤی ب دەستخوڤە بینت ئەوژی ل سالێن ١٩٦٦/١٩٨٢/١٩٨٦ / ٢٠٠٢ و چار جاران رێزا سیێ ھاتیە ئەوژی ١٩٣٤/١٩٧٠/٢٠٠٦/٢٠١٠ و رێزا چارێ جارەکێ ھاتیە ئەوژی ١٩٥٨، ھەلبژارتیێ ئیتالیا ل سالێن ١٩٣٤/١٩٣٨ /١٩٨٢ / ٢٠٠٦ شیا ناسناڤێ موندیالێ ب دەستخوڤە بینت و ھەردو موندیالێن ١٩٧٠ / ١٩٩٤ گەھشتی یە دووماھیا موندیالێ نەشیا ناسناڤی ب دەستخوڤە بنیت و موندیالا ١٩٩٠ رێزا سیێ و ١٩٧٨ رێزا چارێ ھاتیە، ھەلبژارتیێ ئەرژەنتین خودانا دو ناسناڤێن موندیالێ یە ئەوژی ١٩٧٨ / ١٩٨٦ و سێ جاران گەھشتی یە یاریا دووماھیێ نەشیا سەرکەفتنێ توماربکەت ئەوژی ل موندیالێن ١٩٣٠/١٩٩٠/٢٠١٤