كرێكارێن بیانی و ئێمناهی. .. راوه‌ستیانه‌ك!!
دیاردا ڤه‌گوهاستنا كرێكارێن بیانی یا كه‌ڤنه و د هه‌می جڤاكێن مرۆڤاتیێ دا هاتیه نیاسین و چه‌ندین ڤه‌گوهاستنێن ب كۆمه یێن كرێكاران دروستبووینه و ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كی بووینه بۆ ئاڤاكرنێ و ئه‌ڤ بزاڤه یا به‌رده‌وامه تا نوكه، ئه‌ڤێ دیاردێ ژماره‌كا هۆكارا هه‌نه وه‌ك (زێده‌بوونا رێژا ئاكنجیا ل ده‌وله‌تا پێدڤیا ده‌وله‌تێن ژمارا ئاكنجیان یا كێم بۆ ئه‌ڤان كرێكارا ـ پێشكه‌فتنا ته‌كنۆلۆجی د رێیێن په‌یوه‌ندكرنێ دا ـ جوداهیێن ئابووری و جڤاكی و سیاسی د ناڤبه‌را وه‌لاتیان دا چ ل ئاستێ ناڤخوه یان ده‌رڤه ـ نه ئارامیا ره‌وشا وی وه‌لاتی ـ گوهداریا كرێكارێ بیانی زێده‌تره ژ كرێكارێ ناڤخوه و یێ ئاماده‌یه ده‌مه‌كێ درێژ كار بكه‌ت . .. هتد و هه‌بوونا كرێكارێن بیانی ل جیهانێ بوویه بابه‌تێن چه‌ندین ڤه‌كۆلینان ژ لایێ كه‌سێن بسپۆر و شاره‌زا و كۆمبوون و كۆنفرانسێن نێڤده‌وله‌تی، ژ به‌ر كو كێشه‌كا ئالۆزه و كارتیكرنا خوه هه‌یه د به‌رنامه و وه‌رارا ئابووری دا و مفا ژێ دهێته وه‌رگرتن بۆ بجهئینانا ئارمانجێن پلانا گه‌شه‌پێدانێ ل وه‌لاتی.
بێگومان ئه‌ڤی كرێكاری چه‌ند مفا هه‌نه كارتیكرنێن خراب ژی هه‌نه ژ لایێ جڤاكی و سیاسی و ره‌وشه‌نبیر و مێژووی و ته‌نانه‌ت ژ لایێ ئێمناهیێ ژی و كرێكارێ بیانی ئه‌و كه‌سه یێ ناسناما وه‌لاته‌كی هه‌بیت و ل وه‌لاته‌كێ دی كار بكه‌ت وپێشوازی ل ئه‌وی وه‌لاتی لێ دهێته كرن بۆ كاری ژبه‌ر پێدڤیا ئه‌وی وه‌لاتی بۆ خزمه‌ت و شاره‌زایا وان و كێمیا بهایێ كاركرنێ و ئاماده‌یا ئه‌وان بۆ كاری دبارودۆخێن سه‌خت و دژوار دا.
ته‌نها دێ كارتیكرنێن كرێكارێن بیانی د وارێ ئێمناهیێ دا ئێنه به‌حسكرن د ئه‌ڤان خالێن ل خارێ دیار دا:
– هاتنا كرێكارێن بیانی ب رێژه‌كا زۆر دبیته ئه‌گه‌رێ دروستبوونا ره‌ڤه‌ندان و لۆبیا كو ببنه كارتێن فشارێ ل سه‌ر وی وه‌لاتی و سروشتێ دیمۆگرافیێ ئه‌وی وه‌لاتی دگوهۆریت و ره‌وشتوتیتالێن خوه به‌لاڤدكه‌ن ب رێیا په‌یوه‌ندیێن هه‌ڤالینی و هه‌ڤژینیێ دا و ئه‌ڤ ره‌ڤه‌نده داخوازا مافێن خوه دكه‌ن و بنپێكرنا مافێن ئه‌وان زۆر جاران ده‌وله‌تا ئه‌وان كرێكارا گه‌فێن مایتێكرنێ دكه‌ت بۆ پاراستنا وه‌لاتیێن خوه و دابینكرنا ئێمناهیا ئه‌وان تایبه‌ت ده‌مێ ژ مارا ئه‌وان یا زێده‌بیت.
– ئینانا كرێكارێن بیانی دبیته ئه‌گه‌ره‌كێ سه‌ره‌كی بۆ په‌یدابوونا جۆرێن نوو یێن تاوانا كو ئه‌وان كرێكارا ل وه‌لاتێ خوه ئه‌نجام دا بن یان پێزانین ل سه‌ر چاوانیا ئه‌نجامدانێ هه‌بن و ئه‌ڤ رێیه د نوو نه بوو ده‌زگه‌هێن ئێمناهیێ و كونترولكرن یا ئاسان نینه، هه‌ر وه‌سا زۆربه جاران كرێكارێن بیانی هۆكارێن هاریكارن بۆ تاوانێن سنۆربه‌ز وه‌ك (تاوانا رێكخستی ـ بازرگانیا كه‌ره‌ستێن بێ هۆشكه‌ر ـ ڤه‌گوهاستنا پاره‌ی ـ كارێن تیرۆری.. ) كو بارودۆخێ ڤان كرێكاران دێته (استغلال) كرن ژ لایێ گرۆپێن تاوانبار و تیرۆری، هه‌ر وه‌سا ژماره‌كا زۆر ژ ئه‌ڤان كرێكارا و ژ ئه‌نجامێ زۆریا هاتن و چوونێ ل سنۆرا شاره‌زای ڤه‌گوهاستنا كه‌لوپه‌لێن قه‌ده‌غه‌كری دبن ل خالێن سنۆری و ژ لایه‌كێ دیڤه جاران كرێكارێن بیانی رادبن تاوانان ئه‌نجامده‌ن وه‌ك (كوشتن و دزی و فێلبازی. . ) ب مه‌ره‌ما
– بده‌ستڤه‌ئینانا پاره‌ی ب شێوه‌یێن نه سرنجراكێش بۆ ده‌زگه‌هێن پاراستنا ئێمناهیێ.
– ب مه‌ره‌ما ب ده‌س ڤه‌ئینانا مافێن خوه و باشكرنا ره‌وشا كاری و بلندكرنا بهایێ كاركرنێ، كرێكارێن بیانی په‌نایێ دبه‌نه خونیشاندان و مانگرتنا و كارێن توندوتیژی ژێ په‌یدا دبن و زیانێن مه‌زن ل دووڤ خوه دهێلن د گیان و سامانێ وه‌لاتیان دا و دبنه ئه‌گه‌ره‌كێ سه‌ره‌كی بۆ تێكدانا ره‌وشا ئێمناهیێ ل ئه‌وه‌ی وه‌لاتی و ل رێكخراو و سازیێن جیهانی ناڤێ وی وه‌لاتی ب خرابی دهێته ل قه‌له‌مدان تایبه‌ت ده‌مێ دوور ژ پره‌نسیپێن مافێن مرۆڤی ره‌فتار بێته‌كرن و دبیته جهێ ره‌خنێ و تووشی سزایێن یاسای و ئابووری و له‌شكری دبیت.
– زۆربه‌ی جاران كرێكارێن بیانی دبنه نێچیره‌كا ب ساناهی بۆ ده‌زگه‌هێن ئه‌منی كو ڤان كه‌سان ب كاربینن بۆ كارێن خوه‌ی یێن تایبه‌ت وه‌ك (كۆمكرنا پێزانینان ل سه‌ر جهێن گرنگ و هه‌ستیار له‌شكری و ئه‌منی و سیاسی ـ ئه‌نجامدانا كارێن تێكده‌ر و كوشتن و ژناڤبرن) و بارودۆخێ ژیارا ڤان كرێكاران كه‌یس لێ دهێته گرتن.
– كرێكارێن بیانی رێكه‌كا ئاسان و سه‌ره‌كینه بۆ ڤه‌گوهاستنا ئێش و نه‌خۆشیێن ڤه‌گر ل جیهانێ تایبه‌ت ده‌مێ ئه‌ڤ كرێكاره د ناڤ مالان دا كار بكه‌ن، هه‌ر چه‌نده ل خالێن سنۆری پێرابوونێن ساخله‌میێ دهێنه ئه‌نجامدان، به‌لێ كونترۆلكرن ب ساناهی نینه و دبیته ئه‌گه‌رێ به‌لاڤبوونا ئه‌ڤان نه‌خۆشیان و دبیته مه‌ترسی ل سه‌ر ئێمناهیاوه‌لاتیان.
