یان (كابۆ) یان (جبه)..؟!
كۆڤان حسێن
بازنێ هه‌ژمۆنا ئیرانێ و ئه‌مریكا رۆژانه ژێك ڤاڤێر و زه‌لال دبیت، تازه سنۆره‌ك ل ناڤبه‌ینا ڤان هه‌ردو هێزێن خودان كاریگه‌رى ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دیار دبن، ئاسان نینه د تێگه‌هێ سیاسه‌تێ دا دۆستینیا به‌رده‌وام یان دوژمنیا درێژخایه‌ن، د ناڤبه‌را هه‌ر دویان دا لێهاتیا سیاسى و شیانا و گونجاندنێ دبیته ئه‌ركه‌ك رۆژانه بۆ هه‌ر وه‌لاته‌كى بۆ ده‌مه‌ك درێژ مانا خوه مه‌به‌ست بیت. ب حوكمێ جوگرافیا یێ ئیران نێزیكترین جیرانێ كوردستانێ یه و ب حوكمێ مێژوویێ ژی ئه‌مریكا كوردستانه‌ك ئافراندیه هه‌ر چو نه‌بیت ژ 1991 هێرڤه سنۆره‌ك ب قه‌باركێ ب سه‌نگ بۆ جارا ئێكێ بوو كوردسانێ ئاڤاكریه، سه‌خمه‌راتى هه‌مى تێبینى و قووناغێن كوردستان تێدا ده‌رباز بوو، ب كێمى ڤه پشتى 25 چه‌رخان ژ نه‌مانا میدیان هه‌تا نوكه تاكه كیانێ كوردیه نێزیك 30 ساله به‌رده‌وام ب ته‌مه‌ت شۆره‌شێن ئیلۆن و گولانێ عه‌مر هه‌یه. هه‌لبژارتنا دۆست و دوژمنان هه‌مى گاڤان ب ده‌ستێ كه‌سى نینه و جاران ژی دۆست و دوژمن یه‌نه‌كێ پالدده‌ن هه‌لبژارتنه‌ك قورس. ئیرانێ ته‌ماحكارایا ئیمپراتۆرى هه‌یه و ئه‌مریكا د لۆتكه‌یا ئیمپراتۆریه‌كا جیهانى دایه، ل ڤێ ده‌ڤه‌را پڕى قه‌رقه‌شه و پڕى پاوانخوازى دوور نینه یێن لاواز زیانێ بینن ل ده‌مه‌كێ شه‌ڕێ راسته‌وخوه بیته ئه‌گه‌ره‌ك بێگومان. گه‌ر ئه‌ڤ هێزه ب شه‌ر بچن راسته‌وخوه، بێگومان نه‌خشێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ یێ سیاسى ب كێمى ڤه بۆ 100 سالێن دى دێ هێته گوهارتن و هه‌كه وه‌كیل شه‌ڕى بكه‌ن، ب تنێ ئاریشه بۆ ده‌مه‌كێ دى، دێ هێنه گیرۆكرن، ل هه‌ردو حاله‌تان دا كوردستانێ پێدڤى ب سیاسه‌ته‌ك هوشیار هه‌یه هشیارى ب رامانه‌كا زۆر نازك و هه‌ستیار، مێژوو دیار دكه‌ت، بیزه‌نتى و فارس ب شه‌رچوونه ل سه‌ر ئاخا كوردستانێ سه‌رئه‌نجام كوردان قوربانى داینه یان ب تاگیریا ئێكێ ژ وان ژ نه‌چارى یان ب حوكمێ مه‌یدانا شه‌ڕى بووینه قوربانى، كا چاوا شه‌ڕێ ئوسمانى و سه‌فه‌ویان شه‌ڕێ كوردان نه‌بوویه و شه‌ڕێ بیزه‌نتى و فارسان ژی شه‌ڕێ كوردان نه‌بوویه. رك نوكه ژى شه‌ڕێ ئه‌مریكا و ئیرانێ ژی شه‌ڕێ كوردستانێ نینه، هه‌كه ئه‌م بێ لایه‌نیه‌كا ئه‌رێنى بپارێزین. راگرتنا به‌لانسێ ئاسان نینه و لێ دیا لایه‌نێن شه‌ڕكه‌ر ژی كوردستانێ و خه‌لكێ دى راستى دو بژارده‌یان ب تنێ نه‌كن یان ئیران یان ئه‌مریكا. ل ڤى سه‌رده‌مێ تێكهه‌لیێن پڕى به‌رژه‌وه‌ندى و ئالوگۆرا بازرگانى و كلتوورى وه‌ك چه‌رخێن ناڤین نینه. نوكه هه‌مى ئالى د به‌رژه‌وه‌ندیان دا تێرا هندێ سه‌ده‌م هه‌نه ل ناڤچه‌كا ناڤین كوردستان خوه ببینیت. هه‌لبژارتنا لایه‌نه‌كێ ب تنێ باجه‌كا دژوارا هه‌ى. ئیران بۆ كوردستانێ گرنگه ل درێژخانیا دیتنێ دا و ئه‌مریكا گرنگتره ژ پرسێن جیۆسیاسى دا. دبیت هه‌لۆیستێ كوردستانێ گه‌له‌ك باندرر نه‌بیت، چونكو ده‌وله‌ت نینه، لێ بێگومان هه‌ر هه‌لویسته‌ك سیاسى دهێته خواندن هه‌كه چه‌ند بچووك و سڤك ژی بیت. ئه‌مریكا ده‌مێ په‌یوه‌ندیێ ب سه‌ركردێن رۆژهه‌لاتا ناڤین دكه‌ت، ب كوردان ژی دكه‌ت، ئانكو د ڤێ گێله‌شۆكێ دا كورد ژی ژماره‌كا بچووك نینن. دبیت شه‌ڕ نه‌بیت ب رامانا شه‌ڕێ كلاسیكى، لێ ئالۆزى دێ دۆم ده‌ن هه‌تا هه‌ر ئالیه‌ك هه‌لویستێ وه بهێز بكه‌ت، بۆ گه‌ره‌ك دانوستاندنێ و هه‌ر چه‌نده تشته‌ك نینه نه‌بیت و دبیت ژی شه‌ڕ ببیت، به‌لێ ب سیناریۆیێن جودا. ئێكرێزیا كوردستانێ و خوه دوور راگرتن ژ تاگیریان ئاشكرا سیاسه‌ته‌ك باشه بۆ ڤێ قووناغێ.
*كابۆ… ئه‌مریكا
*جبه..مه‌ره‌م ژێ عه‌بایێ سیاسیێن ئیرانێ
