د.هاوژین عومهر: ڤهكۆلینێن دهرچوونا زانكۆیێ د ئاستێ پێدڤی دا نینه
ئهڤرۆ،رهمهزان زهكهریا:
پشتی چار سالێن خواندنێ یان ژی سالا دووماهیا زانكۆیێ قوتابی ب دروستكرنا ڤهكولینهكێ دووماهیێ ب خواندنێ دئینن، بهرامبهردا باوهرناما زانكۆیێ ب وان دهێته بهخشین بهلێ سالانه ل دهمێ دروستكرنا ڤهكۆلینا قوتابی گازندهیا ژ نهبوونا ژێدهرێن زانستی ب زمانێ كوردی دكهن، و دكتۆرهكێ زانكۆیێ ب روونی بهحسێ ژێدهرێن دروستكرنا ڤهكۆلینا كر.
دكتور هاوژین عومهر مامۆستایێ پشكا راگههاندنێ ل زانكۆیێ تایبهت بۆ رۆژناما ئهڤرۆ راگههاند، بابهتێ ژێدهرێن زانستی بۆ بهرههڤكرنا ڤهكۆلینێن دهرچوونێ ، جوداهی ل گهل دههـ سالێن بووری كو تهكنولوژیا بڤی رهنگی بهرفرههـ نهبوو ههمبهر نوكه گوهۆرینێن مهزن ههنه ل چهوانیا بهرههڤكرنا ڤهكۆلینێن زانستی یێن دهرچوونێ ژلایێ زۆریا ژێدهرێن زانستی و چهوانیا پهیداكرنا وان، سهردهمێ بهرێ قوتابی پێدڤی ب گهلهك گهریانێ بوو چهندین باژێرو پهرتووكخانانهیا بوو پهیداكرنا ژێدهرێن زانستی، بهلێ نوكه ژبهر بهفرهبوونا تهكنولۆژیایێ و پهیدابوونا پهرتووكخانێن ئهلیكترۆنی قوتابی بۆ بهرههڤكرنا ڤهكۆلینا دهرچوونێ ب ساناهی تر ژ جاران ژێدهر ب دهست دكهڤن بێی كو چو ئاستهنگ بۆ دروست ببن، نوكه پڕانیا ژێدهران و پهیداكرنا وان گهلهك ب ساناهی تره ب رهنگێ ئهلیكترۆنی بوویه ئهگهر كو بهرههڤكرنا ڤهكۆلینا دهرچوونێ بلهز تر بیت.
د.هاوژین گوت: ب ئهگهرێ ههبوونا تهكنولۆژیایێ رێژه و هژمارا ژێدهرا گهلهك زێدهبوویه بهلێ ئهو ژێدهر ب چو زمان هاتینه نڤیسین ب رهنگهكێ گشتی ژێدهرێن زمانێ كوردی بكهین پڕانیا بپسۆریا كێمن ل چاڤ زمانێن عهرهبی و ئینگلیزی و بیانی ، ل هندهك بسپۆریا ژێدهرێن زمانێ كوردی گهلهك دكێمن وهك بسپۆریا یاسا و سیاسهتا نێڤدهولهتی، بهلێ ژێدهرێن میدیایێ ب زمانێ كوردی ههتا رادهیهكێ باشترن ، زمانێ عهرهبی وهك زمانێ دووێ كو خهلكێ كوردستانێ رێژهكا زۆر دزانن ل ههموو بوارهكێ ژێدهر نینه، ل ههموو بسپۆریهكی لهورا ژی دهمێ قوتابی بۆ دهرچوونێ ڤهكۆلینێ بهرههڤ دكهت، ئاریشا كێمیا ژێدهرێن زانستی ب زمانی كوردی بو قوتابیان دبنه ئاستهنگ یان ئهو بهرههمێن، كو نڤیسهرێن كورد ژی نڤیسی ب زمانێن بیانی نڤیسینه تایبهت زمانێ عهرهبی كو ئهڤه ژی بۆ وان قوتابیێن زمانێ عهرهبی نزانن دبیته ئاستهنگ، كو ڤهكۆلینهكا ئاست بلند دروست بكهت و بشێت پڕانیا هوركاریێن ڤهكولینێ كۆمبكهت.
ناڤبری ههروهسا ئاشكراكر، كێمیا ژێدهرێن زمانێ كوردی بۆ بهرههڤكرنا ڤهكۆلینێن دهرچوونێ چهندین هۆكارێن تایبهت ههنه، بۆ نموونه پهیوهندیدارن ب وان كهسێن ژێدهرا دروست دكهن، وهك پهرتووك ل بوارێن یاسا و سیاسهت و ههتا رادهیهكێ ژی میدیا دهما ژێدهرا دنڤیسن ب زمانێن بیانی دنڤیسن وهك زمانێ عهرهبی نهك ب زمانێ كوردی ، زمانێ كوردی نوكه ههمبهر پازده سالێن بووری بزاڤهكا باشتر ههیه، بۆ نموونه هندهك بسپۆریا وهك گۆتارا میدیایی ژێدهرێن ڤان جۆره بابهتا ب زمانێ عهرهبی ژی كێم لبهر دهستن ب نمره ئێك ب زمانێ فهرهنسی و ئینگلیزی بهردهستن ئهڤێ چهندێ پهیوهندی ب نڤیسهریێ ژێدهری ڤه ههیه كو ب زمانێ كوردی نانڤیسن ههمبهر ولاتێن ههرێمی كوردستان دوورێ سیه سالایه كهفتیه سهر رێكێ كو بوویه خودان حوكمهتا ههرێمێ كو گرنگیێ ب ڤان پرسا بدهن سهرهرای كو سیه سال كێم نینه بهلێ ل بوارێ رۆشنبیری و ئهدهبی و وهرگێرانێ كێمه ئهگهر ب رهنگێ زانستی وهرگێرانێ ببینین وهك ژێدهرێن زانستی ههتا رادهكێ مامۆستایێن زانكۆیان ژی دكێم خهمن كو كێمتر دنڤیسن ب زمانێ كوردی یان ئهوێن وهرگێرانێ دكهن كێم خهمن ل وهرگێرانێ بۆ زمانێ كوردی .
د.هاوژین خوهیاكر: جوداهی د ناڤبهرا ئاستێ قوتابیان و زانكۆیان دا ل بهرههڤكرنا ڤهكۆلینا دهرچوونا زانكۆیێ دا ههیه، ههموو د لاواز نینه ، هندهك ڤهكۆلین ههنه كو هندهك قوتابی ب تنی پشت بهستنێ لسهر خۆ دكهن، و ب تنێ ڤهكولینێ بهرههڤ دكهن، یان دوو قوتابی یێن خۆدان شیان دهست ب بهرههڤكرنا پرۆژێن دهرچوونێ دكهن ، بهلێ ب رهنگهكێ گشتێ ڤهكولینێن دهرچوونا زانكۆیێ د ئاستیێ پێدڤێ دا نینه ، ئهگهرێ وێ چهندێ ژی ئهوه كو پڕانیا ناڤ و نیشانێن ڤهكۆلینا وهكی ئێكن و نزیك ئێكن یان دووبارهنه دناڤبهرا زانكۆیان دا ئهڤه ئهگهرێ سهرهكییه، مهرجێ باشیا ڤهكولینێ نوویا تییه، پێدڤیه قوتابی ل دهمێ بهرههڤكرنا ڤهكۆلینا چارهسهریا ئاریشهكێ بكهت، نویاتی تێدا بیت و زێدههیهكێ ب گههینیت جڤاكی ل بوارێ میدیایێ و زانستی و سیاسهت و گشتی ، بهلێ ئهوا دهێته دیتن ب تنی وهك وانهیهك دهێته دیتن كو ئهركه قوتابی بهرههڤ بكهت، و مخابن قوتابی گهلهك خۆ ب ڤهكۆلینا ڤه زهحمهت نادهت و ل دووڤ نویاتیا ناگهرن، د ههمان دهمدا ل دهمێ بهرههڤكرنا ڤهكۆلینێ قوتابی پێدڤی ب ئهنجامدانا راپرسیێ ههیه، كو لسهر تهخێن جودا یێن جڤاكی بهلاڤ بكهت، و بۆچوونا وان ژی بهێته وهرگرتن لسهر وی بابهتێ بۆ بهرههڤكرنا ڤهكۆلینی دهێته دهستنیشانكرن ، ههموو كێم خهمی ژ قوتابی نینه هندهك مامۆستایان و هندهك زانكۆیان ژی پشكهكا كێم خهمیێ دكهڤیته سهر ملێن وان كو گرنگیێ نادهنه ڤهكۆلینێ كو ل دووڤ ستاندهرێن جیهانی بیت ئهكادیمی بیت ڤهكۆلینا قوناغا دووماهیا زانكۆیێ.
بهررپسێ پشكا راگههاندنا زاكۆیێ گوت : گرنگه قوتابی ل دهمێ بهرههڤكرنا ڤهكۆولینا دهرچوونێ گرنگیهكا باشتر ب وان ژێدهران بدهت كو پێدڤینه بۆ ڤهكۆلینێ و ژلایهكێ دیڤه بابهتهكێ نوو بۆ ڤهكۆلینی ههلبژێریت، و خوه ل بابهتێن دووباره و یێن دروستكری دوور بگریت ڤهكۆلینێ وهك وانهیهكا رۆژانه نهبینیت و باشترین ژێدهرا پهیدا بكهت، بۆچوونێن جۆدا وهرگریت و ئاستهكێ بلند دا ڤهكۆلینا خۆدا دروست بكهت، و بتنێ ئهو نهبیت كو زانكۆ دووماهیك ئینایه پێدڤیه ڤهكۆلینهكێ دروستبكهت باشتره قوتابی راپرسیا بكهت و فۆرما بهلاڤكهت ههتا كو ل دووماهیێ ئاستێ ڤهكۆلینا وی گهلهك باش بیت .