بارزانی و بزاڤا رزگاریخوازا کوردی 1975 – 1990
مەسعوود بارزانی
پشكا چاردێ
جینۆسایدكرنا بارزانییان
158
بابەتێ گرنگ و جهێ پویتەدانێ د وێ ئێكێ دا بوو كو ئەڤ گوهۆڕینە بەری ژ ناڤچوون و هەلوەشیانا ئێكەتییا سۆڤێتا بەرێ و دەستهەلاتا حزبا شیوعی ل وی وەلاتی بوو، كو ڤێ ئێكێ ژی خواندن و پێشبینییا دروست یا پارتی بۆ گۆرانكاری و پێشهاتێن نوو نیشا دا. هەروەسا دەستكاری و گوهۆڕین د دەستهەلاتا سەرۆكێ پارتی دا هاتنە كرن، ژ بەر كو پێشتر دەستهەلاتا سەرۆكی ل گۆرەی پەیرەوی د گەل سكرتێری دا هاتبوو بارڤەكرن، لێ د كۆنگرەیێ دەهێ دا پۆستێ سكرتێری نەما و ل جهێ سكرتێری، جێگرێ سەرۆكی هاتە هەلبژارتن كو دەستهەلاتێن وی دێ ژ ئالیێ سەرۆكی ڤە هێنە دیاركرن. ئەو گۆرانكاریێن ژ ئالیێ كۆمیتا ناڤەندی یا پێشتر هاتینە پێشنیازكرن پێشكێشی كۆنگرەی كرن و كۆنگرەی ژی پەسەندكرن.
ل گۆرەی رەوشا سەردەم و خەباتا سەردەمیانە، كۆمەكا گۆرانكارییان د پەیرەو و پرۆگرامی دا هاتنە كرن، ب شێوەكی د گەل قۆناغا نوو یا خەباتا گەلێ كورد و دەڤەرێ و جیهانێ بگونجیت، ژ بەر كو كۆنگرە د رەوشەكێ دا هاتە بەستن كو دەڤەر و كوردستان و گەلێ كورد د قۆناغەكا هەستیار و مەترسیدار دا دەرباز دبوون، كارەساتا ئەنفالان ب سەر گەلێ كورد دا هاتبوو، هەژمارەكا مەزن یا وەلاتیێن كوردستانێ ئاوارەی ئیرانێ و توركیا و دەرڤە ببوون، شەرێ ئیراقێ و ئیرانێ ب دوماهی هاتبوو و… هتد.
دو كەسایەتیێن نوو هاتنە د ناڤا سەركردایەتیا پارتی دا كو پێكهاتی بوون ژ هەڤالان نێچیرڤان بارزانی و جەوهەر نامق سالم كو ب ئێكجاری ڤەگەریا بوو.
چەندین ئەندامێن سەركردایەتیا پێشتر یا پارتی وەكو محەمەد مەلا قادر و رەشید عارف و خۆرشید شێرە و نادر هەورامی و عەریف حەمید و دكتۆر سەعید ئەحمەد بارزانی خوە بەربژار نەكر، هەر ئێك ژ وان ژی ژبەر ئەگەرەكێ تایبەتێ خوە.
ل دوماهییا كۆنگرەی ب دەنگێ كۆما پشكداربوویان و ب شێوەكێ راستەوخۆ، ئەز ب سەرۆكێ پارتییا دیمۆكراتا كوردستانێ هاتمە هەلبژارتن. عەلی عەبدوللا ژی وەكو جێگرێ سەرۆكێ پارتی هاتە هەلبژارتن.
ل دوماهییا كۆنگرەی و د پرۆسەیەكا دیمۆكراتی دا هەڤالێن كۆمیتەیا ناڤەندی هاتنە هەلبژارتن كو پێكهاتی بوون ژ هەڤالان: (نێچیرڤان بارزانی، فەلەكەددین كاكەیی، د. رۆژ نووری شاوەیس، فازل میرانی، جەوهەر نامق سالم، هشیار زێباری، د. جەرجیس حەسەن، عەبدولموهەیمەن بارزانی، حەمید ئەفەندی، مەسعوود سالەیی، رێبوار یەلدا، عزەددین بەرواری، ئازاد قەرەداغی، زەعیم عەلی، د. پیرۆت ئەحمەد، قادر قادر، قادر عەبدولعەزیز (قەچاخ)، د.عەلی بابا شاوەیس (1)، د. محەمەد سالح جومعە، عومەر عوسمان مێرگەسۆری، كەمال كەركووكی).
پشتی هینگێ د كۆمبوونا كۆمیتەیا ناڤەندی دا ئەندامێن مەكتەبا سیاسی هاتنە هەلبژارتن كو پێكهاتی بوو ژ ڤان هەڤالان:
1- نێچیرڤان بارزانی.
2- فازل میرانی.
3- د. رۆژ نووری شاوەیس.
4- د. جەرجیس حەسەن.
5- جەوهەر نامق سالم.
6- هشیار زێباری.
7- زەعیم عەلی.
ژ بەر كو وەغەرا دوماهییێ یا كاك ئدریسی، ڤالاتیەكا مەزن دروست كربوو، مە بزاڤكرن وەكو وەفایەك بۆ كاك ئدریس بارزانی و پركرنا وێ ڤالاتییێ، پویتە و گرنگییەكا زێدەتر ب نێچیرڤانی بدەین و زوو بێخنە ئەرك و بەرپرسایەتیان، لەورا د كۆنگرەیێ دەهێ دا دەلیڤە بۆ دروست بوو كو بەرپرسایەتیێ ب ستۆیێ خوەڤە بگریت.
پشتی ب دوماهی هاتنا كۆنگرەی و د كۆمبوونا كۆمیتەیا ناڤەندی دا پێداچوون ب شێوازێ كارێ پارتایەتی و پێكهاتێن لقان هاتە كرن و پێكهاتە و ستافێن نوو بۆ هاتنە دانان، هەروەسا پێداچوونەكا هوور ب پێكهاتا لەشكری و پێشمەرگەیاتیێ دا هاتە كرن و سەرژنوو و ب شێوەیەكێ سەردەمیانە هاتنە رێكخستن، كو د گەل رەوشا نوو و پێشهاتان بگونجیت.
هەرچەندە مەفرەزێن پێشمەرگەی ل كوردستانێ مابوون و هەڤال سمكۆ ئامێدی و چەند هەڤالێن دی ل سنۆرێ لقێ ئێك شەهید ببوون و كارەكێ بساناهی نەبوو، لێ بریار هاتە دان كو مەفرەزێن دی یێن پێشمەرگەی بۆ ناڤخوەیا وەلاتی بهێنە رەوانەكرن.
ل دوماهییا كۆنگرەی چەندین بریارێن گرنگ و پێدڤی ل سەر بابەت و وارێن جودا هاتنە دان و راسپاردێن پێدڤی و گونجای بۆ هاتنە دەركرن وەكو:
ئێك: د وارێ ناڤخوەیا كوردستانێ دا:
1- بریار بۆ بیروەرییا سەرۆكێ نشتیمانپەروەرێ مەزن و نەمر، مستەفا بارزانی.
2- بریار بۆ بیروەرییا كاك ئدریس بارزانی یێ هەردەم ساخ.
3- بریار ل دۆر بەردەوامبوونا بەرهنگاربوونێ و جۆراوجۆركرنا شێوەیێن خەباتێ.
4- بریار ل دۆر راوەستیانا شەرێ ئیراقێ و ئیرانێ.
5- بریار ل دۆر چەكێ كێمیایی.
6- بریار ل دۆر نەتەوەیا پارچەكری یا كورد.
7- بریار ل دۆر بێسەروشوونبوویان.
8- بریار ل دۆر گرتیێن سیاسی.
9- بریار ل دۆر دەرخستنا رەتكەرێن شەری.
– بریار ل دۆر پەنابەران:
1- بریار ل دۆر پەنابەران ب گشتی.
2- بریار ل دۆر پەنابەرێن ل ئیرانێ.
3- بریار ل دۆر پەنابەرێن ل توركیا.
4- بریار ل دۆر پەنابەرێن مە ل پاكستانێ.
5- بریار ل دۆر رەڤەندا كورد ل وەلاتێن دی.
– بریار ل دۆر كارێ بەرەیی:
1- پرسا بابەتێ نشتیمانی.
2- ئێكخستن.
3- بریار ل دۆر بەلاڤكرنا دیمۆكراتییەتێ د ناڤا بزاڤا رزگاریخوازا كوردی دا.
– بریار ل دۆر رێكخراوێن كوردستانی:
1- بریار ل دۆر ئێكەتییا زانایێن ئایینێ ئیسلامێ ل كوردستانێ.
2- بریار ل دۆر ئەدیب و نڤیسەر و هونەرمەندێن كورد.
3- بریار ل دۆر رێكخراوێن جەماوەری و پیشەیی یێن كوردستانێ.
دو: د وارێ ناڤدەولەتی دا:
1- بریار ل دۆر وەغەرا دوماهیێ یا ئیمام خومەینی.
2- بریار ل دۆر هنارتنا نامەیێن پییرۆزباهیێ بۆ وان وەلاتێن پشتەڤانییا كێشەیا گەلێ مە كری.
سێ: ل سەر ئاستێ عەرەبی:
نامەیا پشتەڤانییێ بۆ شۆرەشا رزگاریخوازا فەلەستینی و حزب و ئالیێن دۆست و هەڤپەیمان هاتنە هنارتن.
– بریار ل دۆر هنارتنا ڤان سلاڤنامان:
1- سلاڤنامە بۆ هەڤالێن بارزانییێ نەمر.
2- سلاڤ بۆ كەسوكارێن شەهیدێن كوردستانێ و ئیراقێ.
3- سلاڤ بۆ پێشمەرگەیێن ئازا و بەرگری مللی و نرخاندنا قوربانی و قەهرەمانی و خۆراگرییا وان.
4- سلاڤ بۆ ئەندام و ئالیگرێن خۆراگرێن پارتی.
5- سلاڤ بۆ راگوهاستییان و جەماوەرێ ئۆردیگایێن ب زۆری.
6- سلاڤ بۆ گشت حزب و ئالیێن كوردستانی یێن برا و بەرەیێ كوردستانیێ یێ ئیراقێ.
7- سلاڤ بۆ حزبێن نشتیمانی یێن ئیراقێ.
8- سلاڤ بۆ بەرخودانا جەماوەرێ گەلێن ئیراقێ چ ل كوردستانێ بن و چ ل بەغدا و ناڤەراست و ژێرییا وەلاتی بن، بۆ خەباتا وان پێخەمەت دیمۆكراتییەتێ بۆ ئیراقێ و ئۆتۆنۆمییا راستەقینە بۆ كوردستانێ.
9- نامەیا سوپاسی و رێزگرتنێ بۆ گشت حزب و رێكخستن و كەسایەتیێن جڤاكی و سیاسی و رەوشەنبیری كو سلاڤنامە بۆ كۆنگرەی هنارت بوون.
10- نامەیەكا سلاڤەكا تایبەت بۆ گۆرباچۆڤی ل دۆر سیاسەتا نوو كو خزمەتا كێشەیا ئاشتییێ و ئازادیێ ل جیهانێ دكەت.
