تونـدوتیژیـا ل دژی ئافرەتـان

دویر ژ دوورشمێن نازك و پەیڤێن نەرم و حەلیم كو ل دەربارەیی رەوشا ژیانا ئافرەتان دا دهێنە گۆتن یانژی ئەو جۆرێ سەرەدەریا شاش د گەل دا دهێتەكرن و ئەو كارتێكرنا نەرێنی كو هەستێ وان بریندار دكەت و دبیتە ئەگەرێ توندوتیژیێ و كێشەیێن مەزن بۆ وان پەیدا دكەن، لەوا ئەم دێ هەولدەین د ناڤەرۆكا ئەڤی بابەتی دا شرۆڤەكا دۆرهێل و ئاشكرا د چەند خالێن گرێدایی ب یەكسانیا د ناڤبەرا هەردو رەگەزان دا ژلایەكی ڤە و د ناڤبەرا خیزانێ دا ب گشتی و ئافرەتێ ڤە ئەگەرێن ئێشاندن و ئازاردانا و بێدەستهەلاتیا وان د چارچووڤێ جڤاكێ دا بدەینە خۆیاكرن و دەرگەهێن چارەسەركرنا ئاریشەیێن ژیانا وان لسەر بنەمایێ دلۆڤانیەكا مرۆڤایەتیێ و دلنازكیا كەسایەتی یا جڤاكی د ناڤەرۆكا ئەڤی بابەتێ گرنگ و هەستیار دا دەڤا بدەینە رۆهنی كرن كو هەردەم دیاردەیەكا خراب و ئافرەتێن گەلێ مە پێدهێنە ئێشاندن، لەوا دێ ل چەند تەوەرێن جودا دا خالێن گرنگ یێن ئەڤی بابەتی ئازرینین و ئەگەرێن شاشیێن پەیدا دبن و رێكێن گونجایی بۆ چارەسەریێ دەینە دیاركرن.
توندوتیژیا ژ لایێ خیزانێ‌ و مالباتێ ڤە.
1- بابەتێن عێل و عشیرەتگەریێ و ناڤودەنگ و سیهانەتا د ناڤ جڤاكێن رۆژهەلاتا ناڤەراست دا ب گشتی و ژ وان ژی جڤاكێ مە یێ كوردەواریی رۆلەكی بەرچاڤ هەبوویە و زۆر جاران ژ ئەگەرێن شاشیەكا بچویك ئافرەت روو ب رووی توندوتیژیێ بووینە و هاتینە ئێشاندن و نموونە لسەر ئەڤێ چەندێ گەلەكن بەلێ یا هەرە گرنگ پێگیرینەكرنا ب دابونەریتێن جڤاكی بوویە و ئەوێ چەندێ سەرئێشیەكا مەزن بۆ ئافرەتێ پەیداكریە و بوویە قوربانی، لەوا باشترین چارەسەری ژبۆ ئەڤێ خالێ خۆراگرتنا ئافرەتێ و پاراستنا كەسایەتیا وێ یە د ناڤ جڤاكێ دا و فەرە ئەو دانوستاندنەكا ژیرمەندانە دگەل خیزانێ دا بكەت پێخەمەت دویرخستنا خۆ ژ ئازارێن ئەڤی بابەتی و ئەو تووشی بكارئینانا توندوتیژیێ د ناڤ مالباتێ دا نەبیت و هشیاری هەستیاریا ئەڤێ خالێ بیت ب هەر رەنگەكی.
2- بابەتێ نەخوندەواریا ئافرەتێ د ناڤ جڤاكێ دا بوویە ئەگرێ دروستبوونا كێشە و ئاریشەیەكا مەزن د ناڤبەرا پتریا ژن و مێران دا و بوویە رێك خۆشكرنەك ژبۆ بكارئینانا توندوتیژیێ ل دژی وان، لەوا باشترین چارەسەریی بۆ ئەڤێ چەندێ هەولێن وەرگرتنا بریارەكا گونجایی ل دەمێ پێدڤیە پێخەمەت پاراستنا كەسایەتیا وان و بدەستڤەهاتنا مافێ وان یێ رەوا بابەتێ فێركرن و خواندن و زانینا وان یە دا كو ئەوان شیانێن بەرگریكرنێ ژ كەسایەتیا خۆ ل پاشەرۆژێ دا هەبن.
3- بابەتێن نەگونجاندنا هزرو بیر و بۆچوونێن كەسایەتی د ناڤبەرا ئەندامێن خێزانێ دا گەلەك جاران بووینە ئەگەرێ ناكۆكی و دووبەرەكیێ و كێشەیێن جڤاكی یێن مەزن ژ ئەڤێ چەندێ پەیدابووینە و توندوتیژیا ل دژی ئافرەتان هاتیە پێش و ئێشاندنا وان بوویە ئەنجام، لەوا باشترین چارەسەریی بۆ ئەزێ خالێ ئەوە هەموو دەما ئافرەتێن كوردستانی خۆ ب جهێ بەرپرسیارەتیێ بزانن و ببنە پێشەنگ ژبۆ گونجاندنا هزر و بیران د ناڤ مالباتێ دا پێخەمەت پەیداكرنا خیزانەكا بەختەوەر و بۆراندنا ژیانەكا خۆش و گەش.
توندوتیژیا ژلایێ هەڤژینی ڤە دهێتە بكارئینان.
1- هەڤژینیا بێ دل و دویریاتیا هزروبیران د ناڤبەرا هەڤژینان دا ئێك ژ ئەگەرێن دروستبوونا توندوتیژیێ یە ل دژی ئافرەتان و كارتێكرنا وێ ئەنجامێن خراب ب سەر ئاڤاكرنا خێزانێ دا دهێنن، لەوا فەرە هندەك ژ دابونەریتێن كەڤنار بهێنە راستڤەكرن نەخاسمە بابەتێ دروستكرنا خێزانێ و ناچاركرنا كچێ ب دانا ب زۆری بێ كو هزر د دەربازكرنا ژیانا وێ دە بهێتە كرن ل پاشەرۆژێ دا، دیسان فەرە پێشوەخت ناسبوونەك زانیبون لسەر كەسایەتی و دیتنا هزرو بیران دناڤبەرا كچ و كوران دا ل ئەڤی سەردەمێ پێشكەڤتی دا هەبێ ژبۆ ئاڤاكرنا خیزانەكا بەختەوەر و جڤاكەكی ساخلەم.
2- جوداهیا دابونەریتێن جڤاكی (العادات والتقالید) و هەبوونا گومانێ ژ هزرێن بەرامبەر و شەرم ژێك كرنا دناڤبەرا هەڤژینان دا و كارتێكرنا چاوانیا پێكڤەژیانێ دگەل ئێك و ترسا نە گونجاندنا بیرورایان دگەل ئێك گەلەك جارا بووینە ئەگرێن تێكچونا پەیوەندیان دناڤبەرا وان دا و ئاریشەیێن مەزن ل دویڤ خۆڤە ئیناینە، لەوا باشترین چارەسەریی ژبۆ ئەڤێ چەندێ ژێك نێزیكیا هزر و بیرێن كەسایەتیە دناڤبەرا هەردو ئالیان دا پێشوەخت پێخەمەت پێكئینانا خیزانەكا سەركەڤتی.
3- بكارئینانا سوشیال میدیا و ئامیرێن پەیوەندیێن سەردەمی ب رەنگەكی شاش و خراب و دەركەڤتنا ژ سنوورێ پێدڤی كارتێكرنەكا خراب لسەر پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەڤژینان دا دروست دكەت و دبیتە ئەگەرێ توندوتیژیێ ل دژی ئافرەتێ د ناڤ جڤاكێ دا، لەوا پێشوەخت هەموو كچ و ئافرەتێن جڤاكێ مە لسەر چاوانیا بكارئینانا سۆشیال میدیا یان ژی ئامیرێن پەیوەندیا بهێنە ئاگەهداركرن و رێكێن دروست ژبۆ خۆپاراستنا وان ژ ئەڤان جۆرێ كێشەیان بهێنە دیتن و ببنە بنەمایەكی دروست ژبۆ بكارئینانەكا گونجایی پێخەمەت هەبوونا خیزانەكا سەرفەراز د ناڤ جڤاكەكا ئارام دا.
توندوتیژیا ژلایێ ئافرەتان ب خۆ ڤە پەیدادبيت.
1- هەر ئافرەتەكا ژیر و خودان شیان ژ هەموو ئالیان ڤە یا پاراستیە و رۆلەكی ئەرێنی د ژیانا خۆ دا گێرایە و نەبوویە ئێخسیرا دابونەریتێن كەڤنار و خۆ ژ كێشە و ئاریشەیێن جڤاكی دویرئێخستیە، لەوا ئەو نەبوویە ئارمانجا توندوتیژیێ و ژین و ژیارا خۆ ب ئازادی و بەختەوەریی دەربازكریە.
2- هەر ئافرەتەكا ژێهاتی دەلیڤە نەدابیتە كەسێن دەوروبەرێ خۆ كارتێكرنێ لسەر ژیانا وێ بكەن و ئەوێ ئێشینن و بكەنە قوربانیا هزرێن خاڤ و كەسایەتیەكا لاواز و شكەستی د ناڤ جڤاكێ دا هەردەم ئەو د سەركەڤتی بووینە، لەوا فەرە هەر ئافرەتەك خۆ ب خودان شیان بزانێ و باوەریێ ب كەسایەتیا خۆ بینە و بهێزەكا مەزن شیانێن خۆ بكاربینە و كەسایەتیا خۆ یا دروست بدە خویاكرن دناڤ جڤاكا خۆ دا.
3- توندوتیژیا ل دژی ئافرەتێ هنگی دیار دبە دەمێ ئەو خۆ دناڤ جڤاكێ دا كێم دبینە و لبەرخۆ نەسەكنە و خۆ ژ خیزانا خۆ بیانی دبینە و برێكا كریارێن خۆ یێن نە رەوا رەوشا خۆ ئالۆز بكە، ئەوی دەمی وێ روو ب روویی كێشە و ئاریشا و توندوتیژیێ بە و هێتە ئێشاندن، لەوا باشترین چارەسەریی ئەوە هەموو ئافرەتێن مە یێن سەرفەراو پێگیریێ ب ئەڤان خالێن لسەری دیار بكەن و خۆ ژ توندوتیژیا هیزانێ و جڤاكێ دویر بدەن و كەسایەتیا خۆ یا ب هێز بدەنە خویاكرن و خۆ ژ هەر ئاریشەكا جڤاكی بپارێزن و هەر ئەڤەیە سەركەڤتنا دروستی ژبۆ ئافرەتێن جڤاكا مە یا كوردەواریی.
* ئەنداما سكرتاریەتا ئێكەتیا ئافرەتێن كوردستانێ

کۆمێنتا تە