راستییا پێكڤەژیانێ ل كوردستان
دلڤین خەلەف
دێ د چەند تەوەرێن جودا دا راستی و خەملاندنا پێكڤەژیانێ ل وەلاتێ خۆ دەینە دیاركرن؛ ژبەر كو د ناڤ هەر تەوەرەكی دا گرنگیەكا تایبەت هەیە و ل سەر بنەمایێن پێكڤەژیانەكا ئارام پێدڤیە راستی ب رۆهنی بهێنە دیاركرن و گۆتن و رەنگەكی ئاشكرا بهێنە زمان.
(تـەوەرێ ئێكێ)
– هەبوونا پێكهاتەیان ل كوردستانێ. بێگومان كوردستان ژ ئەزەل دا وەلاتەكی فەرەپێكهاتە بوویە و جهەكی ئارام یێ فەرەنەتەوەیان بوویە، لەوا هەر ژ دەستپێكێ گرنگە بهێتە خۆیاكرن كو هەبوونا پێكهاتەیێن جودا ل كوردستانێ و دەربازبوونا ژیانا وان د چەند قۆناغێن جودا یێن سەردەمی دا بۆرین ب چ رەنگی بوویە و كا ئەنجامێن كارتێكرنا بەردەوامیا پێكڤەژیانا وان پێكهاتەیان، جڤاكا مە یا كوردەواریی بەر ب چ ئاقاری ڤە بریە و كا پێكڤەژیان هەتا ب چ رادەیی د ناڤبەرا وان دا یا سەركەڤتی بوویە و ئەوان پێكهاتەیێن فرەئایین و فەرەنەتوەیی چاوا ژیانا خۆ ل گەل ئێك د ئەڤی پارچێ ئەردێ پیرۆز دا دەربازكرینە:
1- هەبوونا پێكهاتەیان ل كوردستانێ هەر ژ پێگیریا بیروباوەرێن ئۆلی یێن تایبەت و هەر وەها نەتەوەیێن جودا ب ڤی رەنگێ ل خوارێ: ئۆل و بیروباوەرێن ل كوردستانێ ژیانا خۆ دبەنە سەر (موسلمان، ئێزدی، مەسیحی، فەیلی، كاكایی، شەبەك) و یێن دی ژی هەر ژ كەڤن دا هەبووینە، هەردیسا وەكو نەتەوە ژی (كورد، عەرەب، توركمان) د ئەڤی وەلاتی دا جێگربووینە و ژیانا خۆ دگەل ئێك ب خۆشی دەربازكرینە و دگەل ئێك د بۆراندنا ژیانێ دە هەڤ پشكێن خەمێن ئێك بووینە.
2- هەر ژ كەڤن دا كوردستان جهێ پێكڤەژیانا پێكهاتەیێن جودایە بوویە و هەر پێكهاتەیەكی تایبەتمەندیا خۆ یا جڤاكی هەبوویە و دابونەریتێن خۆ یێن ئۆلی و جڤاكی ب رەنگەكی سروشتی و ب ئازادی گێراینە و هەتا رادەیەكی بەرچاڤ دگەل ئێك هەڤپشكێن ئێش و ئازارێن نەهامەتا ژلایێ رژێمێن زۆردار بووینە و سەرەرایێ وێ چەندێ ژی پشكداریی د خۆشی و نەخۆشیێن ژیارا رۆژانە یا ئێك دا كرینە و خۆ ژێك دویر و بیانی نەدیتینە.
3- د هەموو شۆرەش و سەرهەلدان و داستان و كاودانێن مەزن یێن گەلێ كوردستانێ دا بێ فەرق و جوداهی پێكهاتەیێن وەلاتی مە ب ئێك هەلوەست پشكداریی د بەرگریێ و بەرخۆدانیێ دا كرینە و قوربانی داینە و هەولێن رزگاركرنا ئەڤێ ئاخێ ژ بندەستیێ كرینە و ل دەمێ ئازادیا كوردستانێ بزاڤ ژبۆ ئاڤەدانیا وەلاتەكی ئارام كرینە و د ناڤ هەموو دامودەزگەهێن حوكمرانیا دەستهەلاتی دا پشكدار بووینە و ئەڤ چەندە ژی ب مافێ خۆ یێ رەوا زانینە.
(تـەوەرێ دوویێ)
– رزگاریا ئیراقێ ژ بندەستێ رژێمێن زۆردار. پشتی هەولێن رزگاركرنا گەلێن ئیراقێ ژ زۆرداریا رژێمێن سەپێنەر ل درێژیا چەندین سالێن دژوار و نالینا ژ ناخ یا هەموو پێكهاتەیان ژ ئەگرێ ئەوان كاودانێن سەخت و ئەوێ رەوشا خراب یا كو دناڤ رە دەربازدبوون و تێكچۆنا وێ سەقامگیریا جڤاكی یا كو ل ئیراقێ ب گشتی پەیدابووی و دگەل دا رەوشا پێكهاتەیان ژی بەر ب ئاقارەكی ئالۆز ڤە چۆیی و دگەل دا نەئارامیەكا بەرچاڤ هاتیە پێش و باوەریا وان هاتیە شلقاندن و ترس و بێ باوەریەكا مەزن د ناخێ وان دە هاتە پەیداكرن و هەر دیسا ژ ئەنجامێن ئەوێ دۆرپێچیا ئابۆری و رەوشا سیاسی یا خراب كو ب سەر دەڤەرێ دا هاتی، هەموو گەلێن ئیراقێ ناچاربوون روو ب رووی نەهامەتەكا مەزن و قەیرانەكا سەخت و دژوار ببن و دگەل دا پەیدابوونا لایەنێن سیاسی یێن نەشەرعی و دروستبوونا هێزێن چەكدار و بەرزبوونا دەنگێ گرۆپێن ئۆلی یێن توندكار ل سەرانسەریی دەڤەرێ، ئەڤ چەندە بوو ئەگەرێ كارتێكرنەكا نەرێنی و خراب لسەر رەوشا پێكهاتەیان ب رەنگەكی تایبەت و زۆربەیا ئەنجامێن وێ د ئەڤان هەردو خالێن ل خوارێ دا دهێنە دیاركرن:
1- پڕانیا پێكهاتەیێن كێمینە (الاقلیات) و ژ وان ژی (جڤاكا ئێزدی) هەولێن ب جێهێلانا ئیراقێ ب گشتی دان، هەروەسا ژ كوردستانێ ژی دەركەڤتن و قەستا وەلاتێن بیانی كرن پێخەمەت باشتركرن و شادبوونا ژیارا خۆ یا رۆژانە و پاراستتا ژیانا خۆ ژ ئەوان گرۆپێن توندكار كو ژ نشكەكێ ڤە پەیدابووین، هەر د ڤی واری دا گەلەكا ژ وان مال و مولكێ خۆ ژی فرۆتن و هزر د كۆچبەریەكا ئێكجاری دا كرن و ئەڤێ چەندێ ژی سستیەكا پەیوەندیان پەیداكر و بوو ئەگەرێ تێكدانا رەوشا پێكڤەژیانێ ل دەڤەرێ ب گشتی و ل كوردستانێ ژی و هەتا نها ژی رێژەكا ئێكجار زۆر ژ ئەوی خەلكی ل دەرڤەی وەلاتی پەنابەرن و ئاكنجینە و هزر د ڤەگەریانێ دا نەكرینە و بەلكو ب ژیانا كۆچبەریێ د قایلن و دویریاتیا ژ ئاخا خۆ قەبوول كرینە، ئەڤە و سەرەرایی كو هەموو دەما هزرەتا وان دیتنا جه و وارێ باب و كالێ وان بوویە، لێ ئەو ترسا كو د ناڤرە دەربازبووین بوویە ئەگەرێ ئەوێ چەندێ هەتا نها ڤەنەگەریاینە، لەوا فەرە حوكمەتا كوردستانێ رێكخۆشكرنەكا گونجایی ژبۆ هەر كەسەكی بڤێت ڤەگەرێتە وەلاتێ خۆ پەیدابكەت پێخەمەت پاراستنا براتیا پێكهاتەیان و بهێزكرنا رەهوریشالێن پێكڤەژیانەكا ئارام ژبۆ هەبوونا وەلاتەكی ئازاد و ژیانەكا بەختەوەر.
2- وەكو راستیەكا نە ڤەشارتی و سەرەرایی هەر كاودانەكا هاتیە پێش ل دەڤەرێ حوكمەت و خەلكێ كوردستانێ ل سەر راسپاردەیێن جەنابێ سەرۆك بارزانی و سەركردایەتیا پارتی دیموكراتی كوردستان هەموو دەما جەخت ل خۆرتكرنا بنەمایێن پێكڤەژیانەكا موكم كرینە و ل ژێر سیبەرا سیاسەتا وان هەموو پێكهاتەیێن كوردستانێ د پاراستی بووینە و د ناڤ وەلاتەكی ئازاد دا ژیانا خۆ ب ئارامی دەربازكرینە و هەردەم رێز ل هەبوونا وان هاتیە گرتن و بێ جوداهی پشكداری د رێورسمێن وان یێن ئاینی و جڤاكی دا هاتیە كرن و بەردەوام رێز ل بیرورایی و تایبەتمەندیا وان یا جڤاكی هاتیە گرتن لێ فەرە ل ئەڤی سەردەمی رێكخۆشكرنەكا ب هێز ژبۆ لێكخرڤەكرنا هەموو پێكهاتەیێن گەلێ كوردستانێ بهێتە دیتن و لسەر بنەمایێن براتیێ و رێزلێكگرتنێ پێكڤەژیان بەرقرار و بەردەوام بیت.
(تـەوەرێ سیێ)
– هەبوونا ئازادیێ و ئارامیا رەوشا دەڤەرێ ب گشتی. پشتی رزگاربوونا دەڤەرێ بگشتی ژ زۆرداریا رژێمێن تەپەسەر و ئارامیا رەوشا ژیانێ ل كوردستانەكا ئازاد هەموو پێكهاتەیێن جڤاكی د رەوشەكا سەقامگیر دا ژیانا خۆ دبەنەسەر و هەست ب پێكڤەژیانەكا برایانە دگەل ئێك دا دكەن و هەولێن دەربازكرنا ژیارەكا ئاسایی و خۆش و وەكهەڤیەكا تەبایی د ئاڤەدانیا وەلاتەكی یەكسان و بێ جوداهی دا دكەن و نەخاسمە پشتی ئەوێ هێرشا دژوار و نەمرۆڤایەتی كو ژلایێ رێكخراوا تیرۆرستی یا داعش ڤە هاتیە سەر دەڤەرا شنگال كو پترییا خەلكێ وێ ژ جڤاكێ ئێزدی بوون و هەموو دەربەدەربووین و كوردستان هەلبژارتین پێخەمەت ژیارا خۆ لێ دەربازبكەن، ئەڤە و سەرەرایی زەحمەتی و ئاستەنگیێن پەیدابووین ل درێژیا چەندین سالێن دژوار كو لژێر خیڤەتگەهان دەڤ دەربازدكەن، لێ دیسا ژی هەستێ نەتەوەیی بسەر هەر ئاستەنگیەكێ دا زالبوو و د ناڤ رێزێن مللەتێ خۆ دا جڤاكێ ئێزدی وەكو هەر پێكهاتەیەكی دی یێ كوردستانێ باوەری ب پێكڤەژیانێ ئینا و د ناڤ خەلكێ خۆ دا ژیان هەلبژارتن و زۆر نمونە ژی ل سەر ئەڤێ چەندێ هەنە، ئەوژی د ئەڤان خالێن ل خوارێ دیار دا دهێنە دیتن:
1- كوردستان هەر وەكو لاندكا پێكڤەژیانێ جهێ جڤاكێ ئێزدی ژی بوویە ژ كەڤن دا شانازی ب ئەڤێ چەندێ كرینە و ب سەربەستی خۆ ب خەلكێ ئەڤی وەلاتی دیتینە ژبەر كو هەموو پیرۆزیێن وان یێن ئۆلی و جڤاكی ل ئەڤی پارچێ ئەردێ پیرۆز بووینە و ل هەر دەڤەرەكا ئەو ژیانا خۆ لێ دبەنەسەر پەنجێن گەڤناریا نیشانگەهـێن ئۆلی و مەزارگەه و پیرۆزیێن وان لێ دخویانە و ژ هەموویێ گرنگتر هەبوونا پەرستگەها لالش یا نووڕانی ل كوردستانێ.
2- هەموو دەما پەیوەندیێن د ناڤبەرا ئێزدیا و پێكهاتەیێن دی یێن دگەل ئێك دژین ل كوردستانێ دا لسەر بنەمایێ پێكڤەژیانەكا ئارام و راست و دروست بووینە و رێز ل هەبوونا ئێكتر گرتینە و براتی د پێكڤەژیانێ دا دگەل ئێك پاراستینە و خۆ ژئێك دویر نەدیتینە و هەموو دەما پشكداری د رێورسمێن جڤاكی و ئۆلی یێن ئێك دا كرینە و زمانێ ئاشتیێ كرینە پەیاما مرۆڤایەتیێ و وەلاتێ خۆ پێ نەخشاندینە و بەردەوامی داینە ئەڤێ رێبازێ و پێ دلخۆش بووینە و هەر ئەڤەیە بنەمایێ پێكڤەژیانا دروست لناڤ پێكهاتەیێن گەلێ كوردستانێ دا.
3- هەر وەكو ئاشكرا دگەل هەلاتنا تیشكێن ئازادیێ ل كوردستانێ هەموو پێكهاتەیێن وەلاتێ مە جهێ خۆ ل ئێكرێزیا گەلێ كوردستانێ دا گرتینە و ژیانا خۆ ب رەنگەكی سروشتی دگەل ئێك دەربازكرینە و لسەر بەردەوامیا هەبوونا پێكڤەژیانەكا ئارام دا د روژد بووینە و خەملا ژیانێ ب وەلاتەكی فەرەپێكهاتە نەخشاندینە، هەر ئاڤەدانبێ كوردستان.
* ئەنداما سكرتاریەتا ئێكەتیا ئافرەتێن كوردستانێ.
