خودێ ناسین د میتۆلۆژیا ئێزدیان دا
هۆگر حەیدۆ
د میتۆلۆژیا ئێزدیان دا هاتیە : كەسی خودێ نە دیتی یە، نە وی دەنگە و نەرەنگە، نەخوارن و نەخەوە، یێ ل گەل هەموو دەم و هەیوان و بەدیلە، بێ دۆست و هەڤالە. دەمێ مرۆڤان خۆ جودا دیتی ژ هەموو گیاندارێ دی كو خودان عەقلە وی دەمی هزرا هەبوونا خودێ كر و ئاقلێ باش كرە وەكیلێ خودێ ل ئەردی، ل ڤر مەبەست ژ وەكیلی ئەوە كو مرۆڤی ب ئەقلی خودێ وی ناسی:
خەلكۆ ب فكرن ل ڤی عەزمانی
پادشایێ من قانون چێكر و ئاساس دانی
ئاقل هدایەتا وی سلتانی
ل دەسپێكێ مرۆڤی خۆ ناسكریە و پاشی هزرا هەبوونا چێكەرێ خۆكریە، قەولێ تاووسی مەلك دبێژت ئەم چێكەرێن خودایی نە : تو خودایی ئەز خودێدا ما (توخالقی ئەز مخلوقم). ئێزدیان باوەری ب خودێ یەكتاپەرست هەیە نەك خودا پەرستیێ، چونكی جوداهی یە ناڤبەرا یەكتاپەرست و خودا پەرستیێ، یەكتاپەرست هێزا خێر و شەری یەكە ( خێرو شەر ژ با خودێ نە)،خوداپەرستی واتە هەبوونا چەند خودایەكە،خودانێ خێرێ و خودانێ شەری.
چاوا ئێزدیان ب سرۆشتی خودێ ناسكر:
میتۆلۆژیا ئێزدیان دبێژن مە خودێ ب دیاردێن سروشتی ناسكریە مینا خودانێ بروسی یە (بروسیێ یە) عبروسە، خودانێ بارانێ مەهمەد رەشان، خودانێ رۆژێ شێشمە… هتد، ئەڤە وێ چەندێ دگەهینت كو ژێدەرێ پەیدابوونا ئۆلا ئێزدیان سرۆشتە نەك مرۆڤە.
باوەری ب خودێ بوون:
خوێندن و دیتنا دیرۆكا كەڤن ب عەقلیەت و پیڤەرێ نها بۆ ناسكرنا سڕ و كەرامەتێ ئێكە ژ وان هەرەشەیا بۆ سەر ئایینان.لەورا من دڤێت نموونەكا زێندی بینم بۆ پێكڤە گرێدانا باوەریەكا كەڤن وعەقلیەتا نهو:
دەمێ كەسەك خانیەكی درووست دكەت وئێكی دی تەماشەی خانی دكەت دێ بێژت نەخشێ ڤی خانی گەلەك جوانە بەلێ نەخشە دانانێ خانی
(ئەندازیاری) نە دیتی یە و ناس ناكەت بتنێ كارێ وی دیتی پەسنا كارێ وی دكەت یان دێ بێژت دیوارێ ڤی خانی باش (رێك و پێك)یێ هاتی یە دروست كرن، بەلێ هۆستایی دیوران نە دیتی یە و ناس ناكەت؛ ب تنێ كارێ وی یێ دیتی و پەسنا كاری وی یا كری، ب كورتی دەمێ كارێ كەسەكی دبینی بەس وی كەسی نەبینی بەس كارێ وی دبینی پەسنا كارێ وی دكەی.
ئێزدی دبێژن كەسی خودێ نە دیتی یە، بەلێ پەسنا كارێ وی دكەن كوچێكەرێ ئەرد و ئەسمانی یە، چێكەرێ چیا و دەشتایە، نەقشێ هەموو نەخشایە.
رامانا ناڤێ خودێ:
د ئیزدیاتیێ دا خۆدێ ب سێ هەزار و ئێك ناڤا هاتی یە : 1001 ناڤ ل عەردانە، 1001 ناڤ ل بەحرانە و1001 ناڤ ل ئەسمانانە. وەك سەبەقا قەولی خۆیا دكەت:
پەدشا د ناڤ دورێ دا بوو
ب گرانی سێ هەزار و سێ ناڤ ل خۆ دانا بوو
ناڤەك ژێ باوری پێ ئینا بوو
ل عەردا خودێ ب هەزار و ئێك ناڤایە و ناڤێ مەزن هەر خودێ یە وەك سەبەقا قەولی خۆیا دكەت:
سلتان ئێزی ب خۆ پەدشایە
هەزار و ئێك ناڤ ل خودانایە
ناڤێ مەزن هەر خودایە
دمیتۆلۆژیا دئێزدیاندا هاتی یە بەری خودێ چ نەبوویە، رامانا خودا واتە خودێ ژ هەبوونێ یە (ئەزەل)ە.وەك دوعایا سفرێ خۆیا دكەت:
یا خودێ توی دایمی
تووی كەریمی
تووی رەحیمی
تو مەلكێ عەرشێ عەزیمی
یا خودێ ژ ئەزەلدا توی قەدیمی
