پشتی هەڤالەكێ مە خیانەتكری ئەز دانەكێ رۆژێ ب پانكێ ڤە هلاویستم
دیدار: سالار محەمەد دۆسكی
7 – 7
ل سەر ڤێ چەندێ دەمێ ل مەها شواتا 1986 ێ ئەز و هەڤالێن د گەل من دا برینە ئەبۆغرێب و پشتی ل پشكا پێشوازیێ كاروبارێن مە دورستكرین، ئەم برینە (جەمەلۆنا ئیكێ) و د بەردا (ساحا جەمەلۆنا ئێكێ)بوو. ئەم برینە وێرێ و پشتی پۆلیسی دەرگەه ڤەكری، زیندانیەكی ئەم برین و جهێن مە نیشا مەدان. ئێك ل وێرێ هەبوو، خەلكێ دهۆكێ بوو، دگۆتنێ (نەورۆز). وی جامێری وەكو زانی ئەم دهۆكینە، خوە نێزیك مەكر و پشتی مە خوە دایە نیاسین، وی، هندەك شیرەتێن باش ل مە كرن. ئێكەم پەیڤ ژی گۆت:(ل ڤێرە باوەر ژ كەسێ نەكەن. چ تشتەكێ خوە بۆ كەسێ نەبێژن كو دبت هندەك بهێن پرسیارا ژ هەوە بكەن. بەلێ چ تشتەكی بۆ كەسێ نەبێژن، خوە بپارێزن. دا هوون دپاراستی بن.).
وەسا چێبوو، ئێكی دگۆتنێ (وەلید دلێمی)، خوە نێزیك مە كر و پرسیار ژ مە كرن. جار ب كوردیەكا شكەستی. جار ب ئەرەبی دگۆت:(هوون (خالد بانی) دنیاسن؟ یان (خالد كۆچەر) و گەلەك ناڤێن دی كو یێن پیشمەرگەیان بوون و وی دگۆتە مە:(پا هوون چەوا خەلكێ دهۆكێنە و هوون ڤا كەسان نانیاسن؟) و دگۆت:(ئەڤە یێن دەڤەران هەوەنە، پێشمەرگەنە). پشتی هینگێ مە زانی كو ئەو (وەلید) موعتەمەدێ كارگێریا زیندانێ بوو و دەنگ و باسێن زیندانیان دگەهاندنە كارگێریێ.
ل ڤی جهێ مالمیرات، سەرشووتنا تە ب گەڕ بوو. چوونا دەستئاڤێ ب گەڕبوو. نڤستنا تە ل جهەكێ نە پاك بوو. دبت یێ ڤی پەرەگرافی بخوینت، كۆمێنت بكەت و بێژیت، ما خوەنە هۆتێلە.! ڕاستە زیندانە و زیندان ژی ئانكو ژێستاندنا هەمی ماف و ئازادیانە، لێ دەمێ ئەڤێ دبێژنێ مرۆڤ، خوە یێ زیندانكری ژی بت، هەر تاكەكێ جڤاكیە و پێدڤیە كێمترین مافێن وی ل بەر چاڤ بهێنە وەرگرتن. ئەو كاودانێن بووینە ئەگەرێ زیندانكرنا وی، نەبنە ڕێگر همبەر كێمەك ژ مافێن وی. وەكی جهێ نڤستنێ، خوارن و ڤەخوارنێ. چونكو زیندان ب تێگەهێ خوە ژی هەر بۆ وێ چەندێیە كو ئەو كەسێن ب دیتنا دەستهەلاتێ ڤارێبووین، چاكسازیێ د ڕەفتار و هەلسوكەوتێ وان دا بكەن دا كو ببنە كەسێن باش و دوبارە و ب ڕەوشتەك پاكتر بهێنە دناڤ جڤاكی دا و وان ڕەفتارێن ڤارێ یێن سەرا وان زیندانبووین ژبیر بكەن.
ل ئەبۆغرێب، دەمێ دبوو سات هەشتێ ئێڤاری و دبوو دەمێ پێشكێشكرنا دەنگوباسان ژ تەلەڤزیۆنا فەرمی یا ئیراقێ. ل وێرێ تەلەڤزیۆنەك ل هنداڤ دەرگەهی دانابوون. د دەمێ پێشكێشكرنا دەنگ و باسان دا، بۆ كەسێ چێنەدبوو كو، خوە درێژكەت، یان بنڤت، یان بچتە دەستئاڤێ، یان نانی بخوت، ڤیابا هەموو زیندانی دهشیار بان و چاڤێن وان ڕك و ڕك ل تەلەفزیۆنێ بان هەتا دەنگوباس ب داوی هاتبان. ل وێ ساتێ ئەو هۆلا بەرفرەها پتری(500) كەسان تێڤە، بێدەنگ دبوو. بێ لڤین دبوو. تنێ دەنگێ تەلەڤزیۆنێ دهات.
جارەك ژ جاران ژ سالا 1986ێ هۆل یا بێدەنگ بوو، چاڤێ هەموویان ل تەلەڤزیۆنێ بوو، هەر ئێك كوور د هزرێن خوە دا چۆ بوو. دبیت د وێ دەلیڤێ دا هندەكان ب چاڤ ل شاشا تەلەڤزیۆنێ تەماشەدكر، لێ هزرا وان ل جهەكا دی بوو. ژ نشكاڤە بێژەرێ دەنگوباسان، كو (روشدی عەبدولساحب)بوو، ب دەنگێ خوە یێ ستوور و قەلەو كو ئەو هۆلا مەزن و فرەه پڕكر و گۆت، جڤاتا سەركردایەتیا شۆرەشێ بریارا لێبۆرینا گشتی بۆ هەمی زیندانیان دا. تنێ هندەك هەبوون كو ئەڤ بریارە ژێ نەدگرت. ئەو ژی ئەو بوون یێن ب تومەتا خیانەتا نیشتیمانی و جاسوسیێ هاتینە دادڕەسكرن نەهاتنە بەردان.
ل ئەبۆغرێب، مە گەلەك خەلكێ دهۆكێ دیتن ژ وان(نەورۆز، صدیق، ئەحمەد، لەزگین ملحم، حازم محمود، عەلی زاخۆیی، عەلی ڕەشید، عەزیز، ویسامێ بەغدایی، عەبدلجەبار، رەمەزان، ئەرشەد) و گەلەكێن دی كو ناڤێن وان هەمیان ناهێنە بیرا من. چونكو ئەندامێن پارتی دیمۆكراتی كوردستان، ئێكەتی نیشتیمانی كوردستان، حزبا دەعوە و حزبا شیوعی و… هتد، هەتا بێ لایەن ژی ب تومەتێن سیاسی هاتبوونە گرتن و حوكمكرن و ئینابوونە (ئەبۆغرێب) ڤێجا ئەو زیندان تژی ببوو.
زیندانیان خوە ب چ ڤە مژوول دكر؟ هندەكا خوە ب بیزا و چێكرنا ڕستك و مۆركان و چێكرنا پێلاڤێن بەندكا و جزدانكان ڤە خوە مژوول دكر. هندەكان ژی خوە ب نڤێژ و خواندنا قورئانێ دەمێ خوە دبۆراند. پتریا وان ژی جار ل دۆرا سەرشووشتنێ بوون. جارژی ل دۆرا چوونا دەستئاڤێ بوون كو، دۆر درێژ دبوو و جاران بۆ سەر شووشتنێ حەفتیەكێ پتر دۆر نەدگەهشتە مرۆڤی.
(ئەبۆغرێب)، ب هۆل و ژوورێن خوە یێن فرەه، ب ژوور و كونجێن خوە یێن تاك و بێهنتەنگ ڤە، چركە دكرنە سات و سات دكرنە سال و سال ژی دكرنە چاخ.
نوكە، دەمێ ئەم ڤان چیڕۆك و سوحبەتان ڤەدگێڕین، هندەك، ژ بەرپرسێن حزبی و میری، دكەنە تڕانە و وەسا دیار دكەن كو قەت د وێ باوەرێ دا نینن ئەڤ ژمارا مەزن یا كەسێن كورد سەرا كوردینیێ هاتبنە حوكمكرن و زیندانكرن. لێ ئەم وەكو دیدەڤانەك و ئێك ژ گرتیێن سیاسی، ڤان سەرهاتیان ڤەدگێڕین. ل دووماهیێ داخواز دكەم هەموو زیندانی بیرەوەریێن خوە بنڤیسن دا پتر ڕاستی دیار بن. و ل ڤێرە دبێژم ژی د سەر هندێ را كو ئەز زیندانی مە و ل ( محكمة الثورە) ب (10) سالان سەرا پارتی هاتیمە حوكمكرن، لێ هێشتا وان سلاڤەكا خێرێ ژی ب ڤی ناڤی ل من نەكرینە و بهایێ زلكەكێ شخاتێ ژی من ژ وان نەدیتیە و ئەز یێ دانایمە گەل وەجبێ 12 و من قەت باوەری ژی نینە ب ڤی دەست و داری ئەو بشێن بهایێ وی زلكی بدەنە من ژ بەر كو من واستە و واستەكاریی نەگرتینە و من ب بهایێ وی زلكێ شخاتێ ژی هیچ قەرەبۆیەك وەرنەگرتیە. مخابن ژی مرۆڤ وەبێژیت لێ ئەڤە راستیەكە و ب دەهان زیندانیێن سیاسی نوكە د ئیهمال كرینە.