چەكدانانا پەكەكێ تەسلیمبوونە یان سەركەفتنە؟
مووسا خالد
پرۆسەیا ئاشتییێ د دەمەكێ دایە كو رۆژهەلاتا ناڤین د قۆناغەكا هەستیار دا دەربازدبیت، هەبوونا شەرێ 12 رۆژی د ناڤبەرا وەلاتێ ئێسرائیل و ئێرانێ دا، رۆژهەلاتا ناڤین د گوهۆڕینان دایە و هەلبەت تركیا ژی پارچەكە ژ ڤێ پرۆسەیێ تایبەت ل بەرانبەری كوردێن باكور و تركیا ژ هەمی ئالییان ڤە دخوازیت هەمی بزاڤان بۆ سەرخستنا ئاشتییێ بكەت. ئەڤ و سەركەڤتنا ئاشتییێ دێ خزمەتا توركیا و هەمی دەڤەرێ و ئالییان بكەت.
ل دووڤ بانگەوازا عەبدوللا ئۆجالانی و بجهئینانا بڕیارێن كۆنگرەیێ 12 یێ پارتییا كاركەرێن كوردستانێ ( پەكەكە)، پرۆسەیا چەكدانانا ئێكەم گرۆپێ پەكەكێ ل شكەفتا جاسەنە ل سنۆرێ پارێزگەها سلێمانییێ كو، جۆرێ چەكێ وان ژ كلاشنیكۆف، بی كەی سی، ئارپێچی و نیشانشكێنان پێكدهات، سۆتن وەك نیازپاقژیەك بۆ پرۆسەیا ئاشتییێ بەرامبەر تركیا، ئەڤ چەكدانانە گاڤەكا دیرۆكییە بۆ دەستپێكرنا قویناغەكا نوو ل باكورێ كوردستانێ و توركیا.
فەرە ئەڤ پێنگاڤە ببیتە دەستپێكا قۆناغەكا نوو ژ بۆ ئاساییكرنا پەیوەندییێن د ناڤبەرا هەمی ئالییان دا و ژ روویێ ئەمنی و ئابۆری ڤە كارتێكرنەكا ئێكسەر ل سەر بهێزكرنا سەقامگیرییا دەڤەرێ هەبیت بۆ ئاسویەكێ نوو و كێمكرنا شەڕ و ئالۆزییان و ڤەكرنا لاپەرەیەكێ نوو. چەكدانانا پەكەكێ پێشهاتەكا گرنگە و پشكداربوون د دویماهیئینانا توندوتیژی و ڤەكرنا ئاسۆیەكێ نوو بۆ گیانێ لێكتێگەهشتن و پێكڤەژیانا ئاشتییانە ل دەڤەرێ و تركیا بەرقەرار كەت.
ئەز وەسا نابینم پەكەكە ب دانانا 30 كلاشنیكۆفان سەردا بچیت، ئێكەم مەرجێ پەكەكێ ئازادكرنا رێبەرێ وێ عەبدوللا ئۆجەلانە و پەكەكێ بڕیاردایە ب رێكا سیاسەتێ و دیالۆگێ پڕسا كورد ل تركیا چارەسەر بكەت ل دووڤ دا پەكەكە دێ پێنگاڤێن دی جێبەجێكەت. ئۆجەلان دێ شێت بڕیارا چارەنڤێسێ پەكەكێ بدەت چونكو ژ هەمی كەسێن دی زێدەتر گەلێ تركیا ناسدكەت و گەلەك ب عەقلانە پێنگاڤان بۆ ڤێ پرۆسەیا ئاشتییێ دگەل تركیا دهاڤێژیت.
ژ بۆنا كو پرسا كوردی ب ڕێكێن ئاشتییێ بەرەڤ پێشڤە بچیت باشترین رێك بۆ وەلاتێ تركیا سیاسەتەكا دیموكراسی بەرامبەری كوردان جێبەجێ بكەت، وەك:
1-تركیا یا دەستپێشخەر بت و بەرسڤا ئۆجەلان بدەت و ب ئاشكرایی وی ژ زیندانێ ئازاد بكەت و دانوستاندنان ل گەل دەستپێبكەت.
2- تركیا لێبۆرینا گشتی بۆ پەكەكێ دەربخیت و لایەنێن سیاسی یێن كورد و غەیری كورد، دیالۆگا نیشتیمانی فراوانتر دەستپێبكەت و دانپێدانێ ب مافێ گەلی كورد بكەت و نەتەوەیێ كورد ل تركیا وەك دوەم نەتەوە بهێتە قەبوولكرن.
3- چەسپاندنا ئاشتییێ و بنەمایێن دیموكراتیێ ل تركیا، پێدڤیە تركیا ب رێكا پەرلەمانی و ب دانوستاندن ل گەل لایەنێن سیاسی یێن ئۆپۆزسیۆنێ و لایەنێ سیاسی یێ كوردی، بۆ گوهۆڕینا دەستووری و پرۆژەی چارەسەریێ و دەستەڤەئینانا مافێن مەدەنی و سیاسی ل تركیا پێنگاڤین ژدل بهاڤێژیت.
4-ئەڤ پێنگاڤە ژ روویێ سیاسی، ئابووری، جڤاكی، سەربازی و ئەمنی ڤە دێ مفایی گەهینینتە تركیا و دێ بیتە ئەگەرێ سەقامگیریا ناڤچەیێ و ئاشتیا هەرێمی.
جارێ ئەڤە دەستپێكە ئەگەر ئەنجام نەبوون و تركیا پێشێلكاری كر ئەڤە دێ بۆ پەكەكێ بیتە جۆرە دەستكەفتەك و رەنگە ناڤێ وێ ژ لیستا تیرۆرێ بهێتە دەرخستن و دێ تركیا بەرامبەری وەلاتێن ناڤدەولەتی و جیهانێ شەرمزار بیت و ئاڵۆزیێن وێ دێ زێدەتر بن.
تایبەتی سەرۆك بارزانی ژ بۆنا دەستپێكرنا پروسەیا ئاشتییێ ل تركیا و باكورێ كوردستانێ رۆلەك مەزن گێرایە. پەكەكە و ئالییێن پەیوندیدار رۆلا سەرۆك بارزانی بۆ چارەسەركرنا پرسا كوردی ل باكورێ كوردستانێ ب باشی دنرخینن كو خزمەتەكا مەزن یا ئەنجام دای، ئۆجەلان ژی گەهشتیە ئەوێ باوەڕەیێ كو شەڕێ چەكداری یێ چەند سالانە د ناڤبەرا پەكەكێ و تركیا دا هەیە مفا بۆ هیچ لایەكێ نەبوویە و نابیت.
چاڤێ جیهانێ هەمیێ ل ئەردۆگانی یە و ” تەپە” د مەیدانا توركیا دایە. د سیاسەتێ دا هەر تشتەك قابلی گوهۆرینێ یە، هێڤیدارین پرسا كوردی ل توركیا ب ڕێكا دیالۆگێ بهێتە چارەسەكرن و هەردولا ب مافێن خوە شاد ببن. ئەڤا چەند رۆژان ڕوودایی پێنگەڤەكا مەزن بوو، لێ ئاشتی ب تنێ ئێك لایەنێ ناهێتە ئاڤاكرن بەلكۆ یا پێدڤیە هەردو لایەن كاری ل سەر بكەن.