NO IORG
Authors Posts by هه‌يفا دوسكي

هه‌يفا دوسكي

هه‌يفا دوسكي
32 POSTS 0 COMMENTS

69

ده‌نگێ تلیلى و ده‌ستقوتان و هیمه‌تا نه‌ته‌وه‌یى یا ژنێ مل ب ملێ زه‌لامان پشكدارى د سه‌رهلدانێن كوردستانێ دا كرن.

یا ئاشكه‌را كو هه‌ر قووناغه‌كا ژیانێ و كاودانه‌كێ كوردستان تێدا بۆرى ژنێ ئه‌و رۆلێ ئه‌كتێف هه‌بوویه‌ و شیایه‌ ب رۆحه‌كا نه‌ته‌وه‌یى و مه‌عنه‌وى و سیاسى پشكدارى تێدا كریه‌ زێده‌بارى هه‌ر باژێر و گۆنده‌كێ هاتیه‌ ئازادكرن ده‌نگێ ژنێ لێ دیار بو پێخه‌مه‌ت خزمه‌تا گه‌ل و ملله‌تى كریه‌، ژ به‌ر هندێ ژى د سه‌رهلدانێن گۆند و باژیرێن كوردستانێ دا ژنان مل ب ملێ زه‌لامان ب هیمه‌ته‌كا نه‌ته‌وه‌یى كو ژ لایێ پشته‌ڤانیا پێشمه‌رگه‌ى و خه‌بات و هاندان ل گه‌ل پێشمه‌رگه‌ى ئه‌نجام دایه‌، تایبه‌ت ئه‌و كولان و گه‌ره‌كێن هه‌مى كوردستانێ و قولاچ نه‌بوو ده‌نگێ تلیلیێن ژنێ ب كراس و لاوه‌ندى و ب چۆش و خرۆشه‌كا مه‌زن ده‌نگڤه‌دان ئه‌و رۆندكێن ژنێ داكو پێشمه‌رگه‌ى سه‌ركه‌فتنێ د سه‌رهلدانێ بینن و ملله‌تێ كورد ژى زرگاریا خوه‌ وه‌رگرن و ببنه‌ خودان سه‌ربه‌خویى وه‌لاته‌كێ ئازاد، هه‌ناسا ئازادیێ ب كێشن و ئه‌و زولم و سته‌م و شه‌هیدبوونا كور لاو تاكێن ڤى ملله‌تى ل پێش چاڤێن دایك و خویشكا دهاتنه‌ سێداره‌دان ئه‌و خۆراگریا ئافره‌تان ل به‌رانبه‌ر هه‌ر ئه‌زیه‌ته‌كا ب چاڤ دیتى و ل ناڤ ژیایى ئێدى هه‌دار نه‌مایى و هه‌میان ب هه‌ڤرا تلیلیێن سه‌رهدلانێ راهێلاین و وه‌لات تێكدا ب ئازاد بوویى ژ ده‌ستێ رژێما به‌عس، چۆنكو هه‌ر شۆره‌شه‌كا بیت ژ ئیلۆن و گۆلانێ ژى ئافره‌تێ ئه‌و پشكدارى كریه‌ و ئه‌سته‌مه‌ هه‌ر شۆره‌شه‌كا بیت بێ ئافره‌ت ده‌رباز ببیت، ژ به‌ر كو ئه‌و ژنێن ئه‌و زه‌لام و كه‌سێن پشكدارى د شۆره‌شێ دا كرین هه‌ر پشته‌ڤانیا ژنان ئه‌و كاركریه‌ و شیایه‌نه‌ ببنه‌ دایك هه‌ڤژین خویشك و هتد… ئانكو خه‌ونا هه‌ره‌ مه‌زن یا ژنا كورد یا گرێدایى سه‌ربه‌خویا كوردستانێ یه‌ چنكى بزاڤا ژنێ چ یا كێمتر نینه‌ ژ یا زه‌لامى و هه‌ر كار و ره‌فتاره‌كا دكه‌ت د قادا خه‌باتێ دا مه‌ره‌م ژێ هه‌ر بزاڤه‌كا سیاسى و پَى گه‌هشتى مه‌ره‌م پێ كاركرنه‌ مل ب ملێ خه‌باتا سیاسى ژبه‌ر سه‌ربه‌خویا كوردستانێ بوویه‌ ئه‌ڤه‌ ژى وێ چه‌ندێ رادگه‌هینیت كو سه‌ر به‌خوه‌یا هه‌ره‌ مه‌زن یا ژنا كورد سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ یه‌ بوویه‌ و دێ بیت ژى، به‌لكو ژن واته‌ دایك واته‌ كوردستان ژ به‌ر هندێ یێ كه‌سانێن سه‌ركره‌ ئاڤا دكه‌ت دایكه‌ و ژنه‌، له‌ورا ژى پێ خه‌مه‌ت هه‌ر ئاوایه‌كێ بیت دكه‌ڤن دا نوكه‌ ژى ژنا كورد سمبۆل بوویه‌ ژ بۆ خه‌بات و دیرۆكا كوردى د یرۆكا جیهانێ دا، چونكى ل كوردستانێ كار و بزاڤ جودایه‌ ل وه‌لاتێن دى یێن دونیایێ ژبه‌ركو ئه‌ز دبینم خه‌بات دره‌وشه‌كا وه‌كو یا نها كوردستان د ڤێ و قووناغێ دا دبۆریت ب زه‌حمه‌ترین قووناغه‌ و باشترین قووناغه‌ ژى ژنێ رۆل ژى وه‌كو كریار هه‌بیت وه‌كو یا بۆرى ژنێ كرى كو نه‌ ب تنێ وه‌كو ده‌نگ چونكى هه‌كه‌ رێژه‌یا ژنان یا زوور بیت ده‌نگ و بزاڤا ژنێ ژى زووره‌ كاریگه‌رى هه‌یه‌ د هه‌ر بیاڤه‌كێ كوردستان ل سه‌ر ده‌رباز دبیت، ئه‌ڤه‌ لایه‌نه‌ك، لایه‌نێ دى یێ بزاڤا ژنێ كو ل وێ باوه‌ریێ نه‌ ئه‌ركێ هه‌ره‌ مه‌زن یێ ل سه‌ر ملێن ژنێ به‌لێ مه‌رجه‌كى ئه‌و رێكا كارێ سیاسى بو ژنێ ژى هه‌بیت نه‌ ب تنێ گۆتن بیت و خوشكرنا ده‌ڤى بیت چۆنكى جاران ئه‌م بێ ئومید دبین ژ ره‌فتارێن زه‌لامان دسه‌ركردایه‌تیێن سیاسى دا ژ هه‌مى لایه‌نا و ئه‌و ئه‌ركێ ژنێ بتنێ سه‌روسیما و جوانیا رۆیێ سیاسى نینه‌ ئه‌گه‌ر نێرینه‌كێ ل شۆره‌شێن چویى بكه‌ین هزر ل جوانیا ژنێ و سه‌روسیمایێ چ تشتا نه‌كریه‌ ب تنێ دلسۆزى و وه‌فاداریا ژنێ ل به‌رانبه‌ر ئاخا كوردستانێ ب رێژا ئیكێ هاتیه‌ و شیایه‌ كارى ژبۆ كوردستانێ بكه‌ت و وه‌لاتێ مه‌ ژى ئه‌ڤرۆ ژى پێدڤى ب شیانێن ژنێ كا چاوا د شۆره‌شێن كوردى و سه‌رهلدانێن كوردى دا كریه‌. به‌لێ هه‌كه‌ ئه‌م پێڤه‌ر بكه‌ین ل به‌رانبه‌ر وه‌لاتێن دى به‌لكو بزاڤ و ئه‌ركێ ژنێ یه‌عنى لڤینا هه‌مى ملله‌تى یه‌ ژن یه‌عنى ملله‌ت په‌روه‌رده‌كرنا تاكێ كورد ژ ده‌ڤ ژنێ یه‌ و ژبه‌ر هندێ ئه‌ركێ ژنێ د هه‌مى بیاڤێن ژیانێ هیڤى و ئومێد ئه‌ن كو سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ بوویه‌.

95

ئه‌و روودانا ل جێهانێ رووداى كو ل (هه‌شتى مارس) ل ویلایه‌تا نیویۆرك ل ئه‌مریكا كو پشتى ژنێن د كارگه‌هه‌كا درینێ دا كاردكر مافێن وان دهاتنه‌ بنپێكرن و كار ب زارۆیان دهاته‌ كرن، دیسا ل سالا 1908 ژنان خۆنیشادانه‌ك كر ل جاده‌یێن نیویۆرك ل ئه‌مریكا و هه‌ر پۆسته‌كێ بلند كرى داخوازا مافێ ژنێ و پشتگیریا وێ دكرن، ژ به‌ر هندێ ده‌مێ ئه‌ڤ روودانه‌ په‌یدا بوویى و ل سالا 1977 ب فه‌رمى ل وه‌كو رۆژا جیهانى یا ژنان هاته‌ راگه‌هاندن و هه‌ژى ئاماژێ یه‌ كو ل كوردستانێ ژى هه‌تا راده‌یه‌كێ باش ئه‌و بیره‌وه‌ریه‌ دهێته‌ ساخكرن و ب هه‌مى ئاوایان گرنگى ب پرسا ژنێ دهێته‌ دان، به‌لێ یا دبیته‌ جهێ حێبه‌تیێ ئه‌وه‌ فه‌ره‌ رێخستنێن ژنان ل هه‌مى رێكخراوێن ژنان پێداچوون ل خه‌بات و پرسا ژنێ بهێته‌ كرن، چونكى ب ئاهه‌نگ و كه‌یف و خۆشیێ ده‌ربرینێ ژ وان ئێش و ئازارێن ژنێ ناهێته‌ كرن یا كو ئه‌ڤرۆ د كاودانێن نوكه‌ دا ژن تێدا دبۆریت، چونكى هشیاریا ژنێ بۆ ئه‌رك و ماف و ئاڤاكرن و پێگه‌هاندنا ژنێ ژ خه‌لاته‌كى و دیسا گرنگى ب كه‌یسا ژنێ و دیسا خالا سه‌ره‌كى زارۆ چونكى هه‌شتێ مارس، ئانكو هه‌شتێ ئادارێ، ده‌ربرینه‌ ژ وان كه‌سێن بێ ده‌ستهه‌لات یێن مافێن وان هاتینه‌ خوارن و بن ده‌ستكرن و دیسا دژوارى به‌رانبه‌ر وان ژنێن كرێكار یێن كو د ناڤ بیاڤێ كاری دا كار دكه‌ن و دكه‌ڤیته‌ به‌ر دژواریا دره‌ونى و ژ ئالیێ ئابورى و مافێن یاسایى و ره‌وشه‌نبیرى گرنگى پێ بهێته‌دان.
گرنگه‌ ژن بخوه‌ خوه‌دى ل ماف و ئازادیێن خوه‌ ده‌ركه‌ڤیت و ل هه‌مى ده‌رگه‌هان بده‌ت یێن كو تا نوكه‌ رێ لێ هاتیه‌گرتن و وێ ب خوه‌ژى وێره‌كى نه‌دابوو ڤه‌كه‌ت، سه‌ر ژنوو خوه‌ رێخستى بكه‌ت د ناڤا خێزان و عه‌شیره‌ت و جڤاكى و د بیاڤێ سیاسى و ره‌وشه‌نبیرى دا گاڤێن باشتر پاڤێژیت و ل سه‌ر بنه‌مایێن هزرى و خوه‌ نیاسین و په‌روه‌رده‌كرنه‌كا نه‌ته‌وى كه‌سایه‌تیا خوه‌ ده‌ست پێبكه‌ت ئاڤا بكه‌ت.
ژبه‌ركو د قادا خه‌باتێ دا ژنێ قووناغێن باش ده‌رباز كرینه‌ و شیایه‌ ببیته‌ سه‌ركێشه‌كا ب هێز د ناڤ جڤاكى دا و رۆله‌كێ ئه‌كتێف ببینیت لێ بۆ كاودانێ نوكه‌ و ساخكرنا هه‌شتى ئادارێ تایبه‌تمه‌ندیا خوه‌ هه‌یه‌ ژبۆ پتر ئێكرێزیا ژنێ د بیاڤێ نه‌ته‌وه‌یى و سیاسى دا، یا فه‌ره‌ ژن پتر خوه‌ هشیار بكه‌ت و دیسا بهێته‌ هشیاركرن و بزانیت كا د كیڤه‌دا له‌نگى كه‌فتیه‌ د مافێن وێ دا و خوه‌ لێ بكه‌ته‌ خودان و به‌ره‌ڤانیێ ژ وان مافان بكه‌ت و گڤاشتنێ بێخیته‌ سه‌ر وان ئالیان یێن كو مافێن وێ بن پێ دكه‌ن.
دیسان د رۆژه‌كا وه‌ك ئه‌ڤرۆ دا كو هه‌ڤده‌مه‌ ل گه‌ل سه‌رهلدانێن باژێر و باژێركێن كوردستانى، ئه‌م پێداچوونه‌كێ دره‌وشا ژن و زارۆیان دا بكه‌ین، ئه‌رێ د ڤان 26 سالێن بۆرى دا ئه‌م شیاینه‌ مافێن وان دابین بكه‌ین و به‌رسینگا توندوتیژیێ بگرین ئه‌وا ل هه‌مبه‌رى وان دا دهێته‌كرنێ و هه‌ر وه‌كو من ل ده‌سپێكێ گۆتى دڤێت ئه‌ڤ رۆژه‌ ب تنێ ب پیرۆزكرن و خه‌لاتكرنا چه‌ند ژنان ڤه‌ ده‌رباز نابیت، به‌لكو روونشتن و كۆمبوون بۆ باشتكرنا ڤێ ره‌وشێ بهێته‌ كرنێ.

64

پتریا جاران ده‌مێ گۆتار و بابه‌ت ل سه‌ر ره‌گه‌زان دهاتنه‌ نڤیسین ره‌خنه‌ دهێنه‌ گرتن ئه‌رێ رۆلێ زه‌لامان د ناڤ ده‌ستهه‌لاتێ دا ل كیڤه‌یه‌، چونكى هه‌كه‌ نێرینێ ل وه‌لاتێ خوه‌ بكه‌ین دێ بینین، هه‌كه‌ عه‌شیره‌ت و مرۆڤكانێ زه‌لامى نه‌ راگرن ئه‌و ل ئاستێ پێدڤى رۆلێ خوه‌ ناگێریت و نه‌شێت بگه‌هیته‌ ئه‌وا وه‌لاتیان و ملله‌تى ژێ دڤێت، ژ به‌ر هندێ میناك ژى ل هه‌لبژارتێن دهێنه‌كرن دى بینى هه‌مى زه‌لام پێكڤه‌ دێ گرۆپان دروست كه‌ن و چنه‌ د ناڤ رهوریشالێن عه‌شیره‌تێ دا و ژنوو شیانێن خوه‌ ده‌نه‌ به‌رچاڤ كرن، كو ئه‌زێ هه‌یم داكو ئه‌و عه‌شیره‌ته‌ پشتگیریا وى بكه‌ن بۆ هیڤیێن وى، یان داكو بگه‌هیته‌ ده‌ستهه‌لاتێ، به‌لێ هه‌كه‌ ب كورتى به‌حسا ژنێ بكه‌ین بۆ هه‌ر هیڤیه‌كا بگه‌هیتێ د ناڤ داموده‌زگه‌هه‌كى دا بیت شیانه‌ك هه‌بیت دێ خوه‌ بنه‌جه كه‌ت و بۆ هه‌میان ئاشكه‌را كه‌ت كو بزاڤ و شیانێن من ئه‌ڤه‌، ژ به‌ركو هه‌كه‌ ژن هزر ل پشتگیریا عه‌شیره‌تێ بكه‌ت، یا بێ هیڤی یه‌، چونكى عه‌شیره‌تێ و كه‌لتۆرێ جڤاكێ مه‌ ئه‌و باوه‌ریا زێده‌ ب شیانێن ژنێ نه‌بوویه‌، هه‌كه‌ چه‌ندا ب شیان و خودان به‌گره‌وه‌نده‌كێ هزرى و ره‌وشه‌نهزرى ژى بیت، له‌ورا ئه‌و خوه‌ ب كه‌سێ ڤه‌ گرێ ناده‌ت، لێ زه‌لام د هه‌ر تیگه‌هێ جڤاكى دا تا نوكه‌ ژێ نه‌یا به‌رئاقله‌ بشێت ب شیانێن خوه‌ ب تنێ بگه‌هیته‌ ده‌ستهه‌لاتێ و بینته‌ڤه‌ پێش، نموونه‌ ژى ل په‌رله‌مان و وه‌زاره‌ت و رێڤه‌به‌ریان ژى دا هه‌كه‌ ئه‌و گرێدایى چ كه‌سێن عه‌شائیر نه‌بن دێ د نه‌لڤ بن مینا د ڤى قه‌یرانێ دا مینا وه‌لاتیان كه‌فتینه‌ و ره‌وشا وان یا ئابوورى یا به‌رته‌نگ و باش نینه‌ و هه‌كه‌ چ نه‌بیت كا میناكا ده‌نگ و وێنه‌ و بزاڤ و چالاكى و گازى و ئارامكرنا وه‌لاتیان و خه‌لكى، لێ رۆلێ زه‌لامان وه‌كو پێدڤى ده‌ستهه‌لاتێ یێ لاوازه‌ و فه‌ره‌ خوه‌ بینن سه‌ر خه‌ت و ئێدى ده‌نگ و چالاكى و بزاڤێن وان هه‌بن و ئه‌ڤه‌ باشترین باوه‌ریه‌ بو وه‌لاتیان نه‌ بتنێ د بێده‌نگ بن و بێژن مه‌ په‌رله‌مان و حكومه‌ت و وه‌زاره‌ت دبێده‌نگن چۆنكى بزاڤ كرن ل سه‌ر ڤان شاشه‌ و میدیان دا و ئینانا رێكخراوێن بیانى و قونسله‌ و گه‌هاندنا ده‌نگێ ڤى ملله‌تى و دیاركرنا ئازارێن ملله‌تى بزاڤه‌كا مرۆڤایه‌تى و مرۆڤ دشێت بێژیت رۆلێ زه‌لامى ژى هه‌یه‌ و ئه‌وان ژى بزاڤێن باش هه‌نه‌ و مه‌رجه‌كى به‌هانه‌ نه‌بیته‌ نه‌بوونا پاره‌یى و په‌یدابوونا قه‌یرانێ چۆنكى ئاخفتنێ پاره‌ و داهات و نه‌سریه‌ نه‌ڤێن بۆ ئارامیا وه‌لاتیان.

به‌لێ چ بكه‌ین و چ ببێژین، جڤاكێ مه‌ جڤاكه‌كه‌، هه‌ر ده‌م زه‌لام ته‌خا سه‌رده‌سته‌ و بێگومان ئه‌ڤه‌ ئێشا گه‌له‌ك جڤاكێت رۆژهه‌لاتیه‌، به‌لێ پشتى ده‌ربازبوونا نێزیكى بیست و پێنج سالان ژ نیڤ سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ وحوكمێ خوه‌ ب خویى، گه‌له‌كا فه‌ربوو، جڤاكا مه‌ هنده‌ك پێنگاڤێن دیتر رانابان و هاڤێتبان و ئه‌و قه‌ید و زنجیرێن ل خوه‌ گرێداى پڕچاندبان.

85

بۆچى پۆست وه‌ك پێدڤى ب ئافره‌تێ ناهێنه‌دان
د جڤاكێن مه‌ده‌نى و دیمۆكراسى دا، ئافره‌تێ رۆله‌كێ گرنگ هه‌یه‌، هه‌كه‌ مه‌ بڤێت ئه‌م گوهۆرینان بكه‌ین و وێ ڤالاتیێ پر بكه‌ین، ئه‌ڤا ئه‌م ژێ گازندان دكه‌ین، كو كێماسى و خه‌مسارى ل هه‌مى جومگه‌یێن كه‌رتێ ئه‌هلى و حكومى یێن هه‌یین و دڤێت نه‌مینین، دڤێت گرنگیێ ب ئینانا ژنان بده‌ین بۆ تژیكرنا ڤێ ڤالاتیێ، خۆیایه‌ ژى، ل ڤێ دووماهیێ و پشتى سه‌رۆكاتیا حوكمه‌تا كوردستانێ پێنگاڤ ژبوو چاكسازیێن هاڤێتین، پێدڤى یه‌ وه‌كو مافه‌كێ هه‌ر كه‌سه‌كى یێ جڤاكى و ئه‌ڤى وه‌لاتى هزر ل زێده‌بوونا ژنێ د كه‌رتێن میرى و پارتى دا بهێته‌كرن، ژبه‌ر كو مه‌ ئافره‌ت هه‌نه‌ خودان شیان و به‌گراوه‌نه‌ده‌كێ هزرى و ره‌وشه‌نبیرى یێ ب هێز هه‌یه‌ و خودان كار و خزمه‌ته‌ د ناڤ كوردستانێ دا، نه‌خاسمه‌ ژی ل ده‌ڤه‌را بادینان، ژ به‌ر كو تا نوكه‌ ب تنێ مه‌ ئێك وه‌زیرا ژن هه‌بوویه‌ و ئه‌ڤه‌ نابیته‌ پیڤه‌رێ هندێ كو مه‌ ژن هه‌نه‌ و رێژا وان یا باشه‌ یان دگه‌ل هندێ ژى باوه‌رى ب شیانێن ژنێ هندن، ئانكو ئه‌ڤه‌ مه‌ رازى ناكه‌ت و ئه‌م پێشنیارا هندێ دكه‌ین ژى ژنێن خۆدان شیان، ئه‌گه‌ر وه‌سا بیت كو رێژا ژنێ پتربیت، ئه‌رێ بۆچى بۆ وه‌رگرتنا پۆستان رێژا ژنێ 1%یه‌، لێ تشتێ سه‌یر ئه‌وه‌ د گه‌نگه‌شه‌كرنا ئه‌ڤان بابه‌تان دا، دبێژن مه‌ 25 تا 30% رێژا ژنێ د په‌رله‌مانى دا هه‌یه‌، یان د كه‌رتێ میرى دا رێژا ژنێ پتره‌، ئه‌رێ ئه‌ڤه‌ دێ بیته‌ پیڤه‌ر، كو ژن پترن ژ زه‌لامان د جهێن بریاردانێ دا، گرنگه‌ و كه‌سا ئێكێ بیت، یان سه‌رۆك پشك ژى نه‌ پیڤه‌رن بۆ رێژا پشكداریا ژنێ د هه‌ر داموده‌زگه‌هه‌كى دا، به‌لكو خالا گرنگ ئه‌وه‌ رێژا ژنێ د وه‌زاره‌ت و رێڤه‌به‌ریێن گشتى ل ناڤ داموده‌زگه‌هێن گشتى دا پتر لێ بهێن، مینا پێنگاڤ ژ بۆ قایمقام و رێڤه‌به‌رێن گشتى و جێگر و هتد…. هه‌بن. خالا دى یا گرنگ ئه‌وه‌ ل ئاستێ دهۆكێ ئه‌و ده‌ستپێشخه‌رى هه‌بوویه‌ و دو جهێن به‌رچاڤ پركرینه‌ و ئه‌وان هه‌ر دو ژنان رۆله‌كێ به‌رچاڤ دیتیه‌ د ناڤ حوكمه‌تێ دا ل دهۆكێ و بۆ میناك مه‌ ژن هه‌بوون سه‌رۆكاتیا سه‌ندیكا رۆژنامه‌ڤانان و دیسا سه‌رۆكاتیا سه‌ندیكا هونه‌رمه‌ندان و بووینه‌ ئه‌ندامێن سه‌ركردایه‌تى و په‌رله‌مان و جهێن باش دشێن رۆلێ خوه‌ بۆ خزمه‌تكرنا ملله‌تى ب گێرن و ئه‌ڤه‌ ئومێدا ژنانه‌ ل كوردستانێ، چونكى ب چالاكى و خزمه‌ت و كار و چالاكیێن باش ل ناڤ هه‌ر ده‌ڤه‌ره‌كێ ئه‌نجام بده‌ن و دیسا شوونتبل دیارن و ئه‌ڤ جۆره‌ بزاڤه‌ ئه‌نجام ژى داینه‌، لێ گه‌له‌ك ژنێن دى هه‌بووینه‌ دناڤ دام و ده‌زگه‌هێن میرى دا كار و پیشه‌یێن باش كرینه‌ و خزمه‌ته‌كا ئاشكه‌را نه‌ وه‌سا كریه‌ كو مرۆڤ دشێت بێژیت باوه‌رى ب شیانێن ژنان بهێته‌ دان ل رێژه‌كا باشتر دهێت ئه‌ڤا هزر ب تنێ ل جه و كار و پۆستێن دى، ژبه‌ر هندێ ژى رێژا ژنان و پركرنا جهێن بلند و حازریا ژنێ یا هه‌ى كو بڤێت خزمه‌تێ بكه‌ت مل ب ملێ زه‌لامى ڤه‌ وه‌كو ژنه‌كا خودان شیان ل ناڤ كابینا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا و به‌رۆڤاژى ئه‌ڤ رێژا هه‌ى دنوكه‌ دا كێمه‌ و دخوازین ل ڤان چاكسازیێن نوكه‌ دا هزر ل زێده‌بووونا ژنێ د ناڤ حوكمه‌تێ و پارتێ دا هه‌بیت و ئه‌و بارێ به‌رپرساتیا كارى ژى وه‌كو مافه‌كێ ژنێ بۆ هه‌بیت و نه‌ بیته‌ منه‌ت ل سه‌ر ژنان و بێژن مه‌ پۆست داینه‌ لێ مافێ ژنانه‌ و پێدڤى پتر پۆستانه‌.
ل داویێ خالا دى یا گرنگ ئه‌وه‌ هه‌كه‌ هزر ل بایلۆجیا ژنێ و سایكۆلۆژیا كه‌ساتیا ژنێ بكه‌ین و ئه‌وه‌ كو ژن وه‌سا هاتیه‌ ئافراندن هیمایێ باوه‌رى و دلسۆزى و وه‌فادارى و پیرۆزیى و دلپاكیا ژنێ زێده‌بارى ده‌ست پاكیا وێ د هه‌ر كاودانه‌كێ ژیانێ و دیسا خوه‌ راگرتنا ژنێ تایبه‌ت، كو برێڤه‌برنا كاران دا ئه‌ڤه‌ دێ بیته‌ به‌رهه‌مداریه‌كا سه‌رده‌م و پێشكه‌فتى پێشكێشى ملله‌تى كه‌ت، چونكى سالوخێن دژنێ دا ب هێزن و هیمایێ سه‌ركه‌فتنێ لێ دیارن و تویژ بیر پاشه‌رۆژا هه‌ر كاره‌كى دكه‌ت و نموونێن د جڤاكا كوردى دا دیار و ئاشكه‌را نه‌ كو هه‌ر ژنه‌كا گه‌هشتیه‌ ده‌ستهه‌لاتێ پتریا وان كارێن باش ئه‌نجام داینه‌ و بۆینه‌ سومبولا پێشكه‌فتن و به‌رخودانێ.

60

گۆتنا په‌یڤا گوهۆرینا هزرى و شۆره‌شا وێ یا مه‌زن و گرانه‌، یا بوویه‌ گۆتنه‌كا گران و دبیت ل ده‌مێ گۆتنا وێ گه‌له‌ك سه‌ر بئێشن، گه‌له‌ك ژى دبن لیڤان ڤه‌ پسته‌ پستێ بكه‌ن و بێژن هوون ئه‌ڤێ بۆ كێ دبێژن، له‌ورا ژى ئه‌م هه‌مى ل گه‌ل هندێ نه‌ گوهۆرینه‌كا هزرى د مێشكێ پتریا تاكان دا دروست بیت داكو ئه‌ڤ توندره‌وى و دیسا هه‌ڤدژیا ره‌گه‌زى و بنه‌مایا تۆزكه‌ویى ژ مێشكێ مه‌ ڤالا بیت، نموونا هه‌ره‌ به‌رچاڤ ئه‌وه‌ ده‌مێ به‌حس ل ڤان جۆره‌ گوهۆرینان دهێته‌ كرن و ژ لایه‌كى ڤه‌ ده‌ستقوتان هه‌بیت، ژ لایه‌كێ دیڤه‌ ئه‌و كه‌سێ هزروبیرێن سه‌رده‌م هه‌بن د چاڤێ گه‌له‌ك كه‌سان دا مرۆڤه‌كێ جودایه‌، دبیت گه‌له‌ك جاران د سیسته‌مێ مرۆڤان دانایى د ناڤ جڤاكى دا بریارا كوشتنا وى كه‌سى بده‌ن، لێ د جڤاكى دا پتر به‌حس ل سه‌ر هندێ دهێته‌ كرن كو ئه‌م پێدڤى گوهۆرینا جڤاكى و هزرى یا سه‌رده‌مین و دوه‌خت ژى دا كاریگه‌رى دكه‌ڤیته‌ سه‌ر هنده‌ك كه‌سێن دڤێن یه‌كسانیێ په‌یدا بكه‌ن و هنده‌ك نموونێن به‌رچاڤ بن ئه‌و پترى هه‌ر كه‌سێ دى دبیته‌ قوربانى بۆ هه‌ر گوهۆرینه‌كا جڤاكى. كو ئه‌ڤ گۆهرینه‌ بنه‌مایه‌كێ هزرى كو ل سه‌ر ئاستێ تاكان بهێته‌ كرن و هه‌ر كه‌سه‌ ژبۆ كه‌سێ بهێته‌كرن، له‌ورا ژى ئه‌ڤ گۆرینا نها ژئالیێ ڤێ له‌زاتیا ژیان تێدا ده‌رباز دبیت هه‌ر ژبه‌ر هندێ ژى ئه‌ڤێ له‌زاتیا ژیانێ ناهێلیت ئه‌م له‌زێ ل گۆهۆرینان ژى بكه‌ین، هه‌تا ژ به‌ر ڤێ مژوولیا مه‌ ب گه‌له‌ك قووناغێن دى یێن ژیانێ بوویه‌ ئه‌گه‌ر كو ده‌ستبه‌ردارى گه‌له‌ك بیاڤێن دى یێن هزرى كرینه‌ و كو ده‌م ل ده‌ست نه‌ یا سروشتى یه‌، چۆنكى ئه‌م پترى ئاڤاكرنا هزرى و مێشكى و ئه‌م گرنگیێ ب لایه‌نێ سه‌روسیمایا دده‌ین و گه‌له‌ك جاران ئه‌م گوهێن خوه‌ ژ گه‌له‌ك ده‌نگێن دى یێن هوشیاركرنێ دگرین و پتر لایه‌نێ بێ ئومێدى و گازندێ و دیسا هه‌ست به‌رپرساتیا ژیانێ بۆ ژیارا خوه‌ ناكه‌ین، ئانكو د بنه‌ره‌ت دا پتر ئه‌م گرنگیێ ب چاڤلێكرن و دیسا گوهدارى و ڤه‌گۆهاستنا پێزانینان دا دكه‌ین بێ هزر كرن و كار پێ كرن و ئه‌ڤه‌ دێ مه‌ گه‌له‌ك به‌ره‌ڤ رێكێن به‌رزه‌ و پتر قوربانى دانى ڤه‌َ به‌ت، هه‌ر چه‌نده‌ دبیت ئه‌ڤ گۆهرینه‌ بو هه‌ر قووناغه‌كا ژیانێ ده‌مێ تاك د جڤاكێ مه‌دا دڤێت ژلایێ هزرى ڤه‌ گۆهرینه‌كێ دئااكرنا خوه‌ دا بكه‌ت ئه‌و شیانێن راسته‌وخوه‌ نینن به‌لكو دبن گه‌له‌ك فشارێن ده‌روونى و جڤاكى و ئابوورى ڤه‌ ده‌رباز بیت، ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژى دزڤریته‌ ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كى یێ لاوازیا كێم باوه‌ریا ب خوه‌ چۆنكى دێ هه‌ر زڤرینه‌ خالا سه‌ره‌كى یا مایتێكرنێن جڤاكى و یاسا عه‌شائیرى و بیرورایێن تۆندێن جڤاكى.

61

گه‌له‌ك جاران ئه‌م به‌حسا رۆلێ ژنێ و سیسته‌مێ حوكمرانى و دیمۆكراسى دكه‌ین د ناڤ هه‌ر بیاڤه‌كى دا دكه‌ین، ل وى ده‌مى مرۆڤ دمینته‌ حێبه‌تى ژ به‌ر ئه‌وا پێدڤى، نه‌ك ژنێ كریه‌ و نه‌ك ژى ده‌ستهه‌لاتێ ئه‌و رێ و بها و رۆل دایه‌ ژنێ بشێت ئه‌وا پێدڤى بو هه‌ر بیاڤه‌كێ ئه‌نجامبده‌ت، ئه‌م گه‌له‌ك جاران به‌حس ل گه‌له‌ك پۆستێن سیاسى ئابوورى جڤاكى دكه‌ین، تایبه‌ت ژى پۆستێن لۆجستى و كارگێرى و دارایى دكه‌ین ئێكسه‌ر ره‌خنه‌ دهێته‌ دگرتن و هندى ئه‌م گازیا راهێلین دێ بێژن دڤێت ژن ل ئاستێ پێدڤى بیت، به‌لێ ل گه‌ل هندێ ژى پشكداریا ژنێ دچێكرن و د دانا بریارێ دا، مژاره‌كا جیهانیه‌ و هه‌تا نوكه‌ ل هه‌مى دونیایێ ژن نه‌گه‌هشتیه‌ وێ رێژێ یا كو مرۆڤ بشێت بێژیت ژن ژی یا پشكداره‌ دچێكرن و دانا بریاران دا د هه‌مى بیاڤێن سیاسى و ئابوورى و جڤاكی دا، هه‌ر بۆ میناك ل سالا 1997 رێژا چوونا ژنان د ناڤ په‌رله‌مانى دا ل سه‌ر ئاستێ نیشتیمانى، ژ 11،7% ده‌رباز نه‌ دبوو و ل سالا 2014 ئه‌ڤ رێژه‌ پیچه‌ك بلند بوو و گه‌هشته‌ 21% و پشكداریا ژنان د وه‌زاره‌تان دا ژ 17% ده‌رباز نه‌بوو و ئه‌و وه‌زاره‌تێن ژنان وه‌رگرتین ژی ئه‌و وه‌زاره‌تبوون یێن گه‌له‌ك گرنگیا خوه‌ یا مه‌عنه‌وى نه‌یى، وه‌كى وه‌زاره‌تێن مالبات و جڤاك و فێركرن و وه‌كهه‌ڤى ل ناڤبه‌را هه‌ردو توخمان و ئه‌ڤه‌ شه‌ره‌كێ به‌رده‌وامه‌ ل ناڤبه‌را ژن و زه‌لامان دا دهێته‌ كرن و ئه‌ڤ هه‌ڤڕكیه‌ دێ یا به‌رده‌وام بیت هه‌تاكو ژن ڤى مافێ خوه‌ ب ده‌ستڤه‌دئینن و ئه‌م د وێ باوه‌ریێ داینه‌، كو زه‌لام ژی دێ به‌ره‌ڤانیێ ژ خوه‌ كه‌ن و دێ بزاڤێن مه‌زن كه‌ن بۆ هندێ كو ژن ب چ ره‌نگان نه‌ گه‌هیته‌ وێ رێژێ و نه‌بیته‌ جهێ بریارێ و هه‌ر جاره‌كێ ژی دێ بهانه‌یه‌كێ بۆ ڤێ مه‌ره‌ما خو ئینن و كه‌نه‌ رێگر ل به‌ر سینگێ ژنێ..
ل دۆر ڤێ مژارێ ل كوردستانێ ژی، جڤاكێ كوردستانێ رێ نه‌دایه‌ ژنێ كو ئه‌و ژی وه‌كى زه‌لامى ببیته‌ خودانا خوه‌ یا بریارێ و پشكداریێ د دان و چێكرنا بریاران دا د هه‌مى بیاڤان دا بكه‌ت و دیسا د گه‌له‌ك ده‌لیڤان دا هنده‌ك رێدارێت دینى ژی بووینه‌ رێگر كو ژن نه‌ گه‌هیته‌ ڤێ ئارمانجا خوه‌ و هێز و حزبێن سیاسى ل كوردستانێ ژی د ڤه‌ده‌ر نینن ژ ڤێ چه‌ندێ و وان ژی ده‌سته‌كێ ب هێز و درێژ د ڤێ هه‌ڤكێشێ دا هه‌یه‌ و زه‌لامێ كورد ژی وه‌كى زه‌لامێن جڤاكێن دیتر، رێگر بوویه‌ ل هه‌مبه‌ر ژنێ و نه‌ پشكداریا وێ د بریاردانێ دا و هه‌كه‌ جاره‌كێ ژنه‌ك دا بیته‌ به‌راهیا خوه‌ ژى هه‌ر تنێ بۆ رویسپیكرن و رێكلامێ بوویه‌ و وى قه‌ت باوه‌رى ب وێ چه‌ندێ نه‌ بوویه‌.
ل ڤێره‌ پێدڤیه‌ ژن قوربانیێن مه‌زن بده‌ت داكو بگه‌هیته‌ ڤێ ئارمانجا خوه‌ و جڤاكى ب ته‌ڤایى و نه‌خاسمه‌ زه‌لامى نه‌چار بكه‌ت كو خوه‌ ژ رێكا وێ ڤه‌ده‌ن و ژن بۆ هه‌میان دیار بكه‌ت و ب دكرینیت كو ئه‌و دشێت پشكداریێ د دان و چێكرنا بریارێ دا بكه‌ت و ببیته‌ توخمه‌كێ ب هێز د ڤێ هه‌ڤكێشێ دا و دڤێت ژن خوه‌ گه‌له‌ك پێشبێخیت د بیاڤێن سیاسى و زانستیدا و ئێكا وه‌سا بكه‌ت كو زه‌لام ب چاڤه‌كێ كێم نه‌ سه‌حكه‌ته‌ ژنێ و ده‌مێ هزرا ژنێ ژی دكه‌ت نه‌ هزرا وى ل له‌شێ وێ بیت بۆ تێركرنا حه‌زێن خوه‌، به‌لكو به‌روڤاژى دڤێت وه‌ل زه‌لامى بكه‌ت كو هزر د شیان و پێچێبوونێن وێ دا بكه‌ت و ژن نه‌بیته‌ ئالاڤێ ب ده‌ستڤه‌ئینانا هنده‌ك حه‌زێن وى یێن پیس و چ بهایێ خوه‌ نه‌ و دڤێت ژن بۆ زه‌لامى، كو ئه‌و نوونه‌ریا جڤاكێن پاشڤه‌ماى دكه‌ت، دیار بكه‌ت كو ئه‌ز ژ ته‌ كێمتر نینم و یا تو دكه‌ى ئه‌ز ژی دشێم بكه‌م و بێ كێماسى و خوه‌ نه‌ هێلیته‌ ب هیڤیا خێركرنێن زه‌لامى.

85

خالا گرنك یا ئاماژێ پێ بكه‌ین ئه‌وه‌ چه‌ند وه‌لات بكه‌ڤنه‌ د ده‌قیرانان دا ژن وه‌كو ره‌گه‌زا هه‌ره‌ زۆر د ناڤ هه‌ر جڤاكه‌كى دا پتر هزرا كاركرنێ د بیاڤێ ئابوورى دا دكه‌ت، ژبه‌ر كاركرنا ئافره‌تێ د بیاڤێ ئابوورى دا ئه‌ڤرۆ ره‌واج و بزاڤه‌كا دى ب خوه‌ڤه‌ گرتیه‌ و پتر ئافره‌ت ئه‌ڤرۆ هه‌ول ده‌ت كارێ ئابوورى بكه‌ت و بزاڤێن ژنێ ئه‌ڤرۆ ژبۆ بیاڤێن جڤاكى و ده‌روونى و سیاسى زێده‌بارى ئابوورى بهێزتر كه‌فتیه‌، به‌لكو پتر ئه‌ڤرۆ گرنگیێ ده‌نه‌ كار و ئه‌كیتێڤیا هه‌ولێن ئابوورى ژبه‌ر دكه‌ڤن و دا نوكه‌ ژن خودان بریار بوویه‌ د جڤاكێ كوردى دا و خودان ده‌ستهه‌لات و كار بوویه‌، به‌لێ دگه‌ل گهۆرینێن جڤاكى ئه‌ڤرۆ ژن ژى ئێدى هه‌ست به‌رپرساتیا ئابوورى دكه‌ت، ئانكو دخوازیت رۆل به‌رانبه‌ر خێزانێ و جڤاكى هه‌بیت، له‌ورا ئێدى دڤێت ئه‌و ژى ژێده‌رێ ئابوورى بیت بۆ زارۆیێن خوه‌ دیسا چاڤێ وێ ل پارێ هه‌ڤژینێ وێ نه‌بیت، به‌لكو نه‌ ب شێوه‌كێ نێگه‌تیڤ لێ ئێدى ژنێ دڤێت ببیته‌ هێمایێ ژیانا ئابوورى ل مێژویێ و نه‌ ب تنێ داخازكه‌را پارا بیت، به‌لكو ئه‌و ژى خوه‌ ژ زه‌لامى كێمتر نابینیت و دڤێت كارى بۆ دابینكرنا ژیانا سه‌رده‌م بكه‌ت و ژ ئالیێ ئابوورى ڤه‌ دڤێت سه‌رده‌میانه‌ بژیت و نه‌ ل به‌ر دلۆڤانیا پارێ زه‌لامى بیت و دیسا دگه‌ل هندێ ب زارۆڤه‌ ب تنێ ل هیڤیا كه‌دا ده‌ستێ سه‌میانێ مالێ نه‌بن، رامانا وێ نه‌ ئه‌وه‌ كاركرنا ژنێ د بیاڤێ ئابووریێ خێزانێ و وه‌لاتى دا نه‌ك هۆكارێ زالبوونا زه‌لامى یه‌، به‌لكو پشت به‌ستنا ژنێ بۆ ئابوورى پێشكه‌فتنا ئابوورى وه‌لاتى یه‌، یا ئاشكرایه‌ ژى ده‌مێ ژن ده‌ست ب كاربوونا پرۆژێن بچووك ژى دكه‌ت د ناڤ جڤاكى دا و ملله‌ت پێ ب كار دكه‌ڤیت و بزاڤه‌كا باش دكه‌ڤیته‌ ژین و ژیارا وه‌لاتیان، دگه‌ل ڤێ یه‌كێ ژى هه‌ر ژنه‌كا خودان داهات بیت ژ ئالیێ ده‌روونى ڤه‌ ئارامتره‌، چونكى هه‌ستا وێ زێده‌تره‌ به‌لكو دشێت هه‌مى پێدڤیێن خوه‌ دابین بكه‌ت و ل هیڤیا به‌رده‌ستێ زه‌لامى نه‌بیت داكو پاره‌كى بده‌تێ بۆ پێدڤیێن وێ، بۆ نموونه‌ هه‌كه‌ مرۆڤ تێبینیا كچێن خودان مووچه‌ بكه‌ت دێ دیار بیت كو هه‌تا ئه‌و كچێن خودان داهات شووكرنا وێ ئاسانتره‌ ژ یا بێ كار و بێ پاره‌، ئانكو پاره‌ پتریا جاران دبیته‌ هۆكارێ په‌یداكرنا كه‌سایه‌تیێ بۆ ژنێ د چاڤێ ده‌وروبه‌ران دا و پتر هزر بۆ ژنا خودان داهات دهێته‌ كرن، نێرینا جڤاكى هه‌میێ بۆ ژنا خودان داهات گه‌له‌ك ب شێوه‌كێ جوداتر ژ ژنێن دى پتره‌ و رێزگرتنا بیر و بۆچوونێن وێ ژى به‌رچاڤتره‌، چونكى داهات ئه‌ڤرۆ سه‌رچاوه‌یه‌كێ ب هێزه‌ بۆ پرێڤه‌برنا ژیانێ، نه‌خاسمه‌ ژى داهات گه‌له‌ك هزرا ژنێ بۆ هه‌ر پێنگاڤه‌كێ به‌رفره‌هتر لێ دكه‌ت و ئارمانجێن وێ بۆ ژیانێ نێزیكتر دكه‌ت ژ هه‌ر قووناغه‌كێ بۆ ئێكا دى، به‌لكو ئه‌ڤرۆ ب رێژه‌كا پتر ژ به‌رێ ئافره‌تێ هه‌ولێن كارى و ڤه‌كرنا پرۆژێن ئابوورى بۆ وه‌لاتى به‌رفره‌ه بووینه‌ و ئاستێ هه‌ر بیاڤه‌كى پتر دكه‌ڤیته‌ كارى و هێزا شیانێن ژنێ به‌رچاڤتر دبن و پتر گرنگى ب شیان و پارێ وێ دهێته‌ دان.

155

گه‌له‌ك گۆتوبێژ ل سه‌ر پێدڤیا ژنێ د ناڤا ده‌ستهه‌لاتێ و سیاسه‌تێ دا هه‌نه‌، لێ تشتێ گرنگ ئه‌وه‌ ئه‌رێ ئه‌ڤ پشكداریكرنه‌ ل سه‌ر چ بنیاته‌؟، ئه‌ڤرۆ پشكداریا ژنێ د سیاسه‌تێ دا ژ هه‌ر قووناغه‌كا دى گرنگتره‌ و تا راده‌كێ باش بیاڤ خوشتره‌ كو ژن بشێت جهێ پێ خوه‌ بكه‌ت، هه‌تا د ناڤه‌ندێن بریارێ ژی دا دشێت جهێ باوه‌ریا ملله‌تى بیت، ئه‌ڤه‌ ژى ب مه‌رجه‌كى لایه‌نێن سیاسى پشتگریا وێ بكه‌ن، چونكى مه‌یدانا سیاسى ب ئاوایه‌كێ به‌رچاڤتر به‌رێ خوه‌ ده‌ته‌ هه‌ر دو ره‌گه‌زان و مه‌ بڤێـت و نه‌ڤێت ئه‌و سیسته‌مێ له‌نگێ كو دڤێت زه‌لام ب تنێ سیاسى و جهێ بریارێ بیت نه‌مایه‌، لێ دسه‌ر ڤێ چه‌ندێ را ئه‌م ل گه‌له‌ك ده‌زگه‌هێن راگاهاندنێ و جهێن په‌یوه‌ندیدار دبینین رۆلێ وێ نه‌هندێ به‌رچاڤه‌، ل ده‌مه‌كی ژن خوه‌ دكێشته‌ كاری و مه‌زنترین ده‌ستكه‌فته‌ ژن خوه‌ بكێشته‌ د ناڤ هه‌ڤكێشا سیاسى دا و ببیته‌ ده‌رگه‌هێ چاره‌كرن و پشكداركرنا گله‌ و گازندێن ته‌خێن جڤاكی، له‌ورا پێدڤیه‌ ب هه‌مى ره‌نگان سه‌ره‌ده‌ریا دیمۆكراتى دگه‌ل ژنێ ژى بهێته‌كرن وه‌ك هه‌ر كه‌سه‌كێ خودان مافێن ئازادیا هه‌بیت و ب بیروبۆچوونێن خوه‌ڤه‌ نه‌هێته‌ دوورپێچكرن د ناڤا هنده‌ك هزرێن به‌رته‌نگ دا، ب تایبه‌تى د ناڤ لایه‌نێ خوه‌ یێ سیاسى دا، هه‌روه‌سا چونكی ژن د هه‌ر واره‌كى دا هێمایێ پێكڤه‌ژیانێ یه‌ و وه‌كو كوتره‌كا ئاشتیێ به‌رێ خوه‌ ده‌ته‌ هه‌ر ئالۆزیه‌كا سیاسى و د هه‌ر گۆتوبێژه‌كێ دا ده‌نگێ وێ یێ ئاشكرایه‌، به‌لێ یا گرنگ ئه‌وه‌ چه‌ند پشته‌ڤانیا وێ دهێته‌كرن.
و ب ئاوایه‌كێ پراكتیك ژنێ رۆله‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن د هه‌مى بیاڤێن ژیانێ دا گێرایه‌ و ب درێژیا چه‌ندین چه‌رخان ژنێ سه‌ركێشیا جڤاكى كریه‌ و هه‌مى كار و بار و شولێن وه‌لاتى و هوز و عه‌شیره‌تێ د ده‌ستى دا بووینه‌، ئه‌ڤه‌ هه‌م د ناڤ جڤاكێن جۆتكارى و چاندنێ دا و هه‌م ژى د ناڤ جڤاكێن باژێرى و ئاڤه‌دانیێ دا بوویه‌ و ب ره‌نگه‌كێ سیسته‌ماتیكى و بۆ وى سه‌رده‌مى ب كێرهاتیه‌ و حوكمدارى دكر و زه‌لام وه‌كى هه‌ر كه‌س و ته‌خه‌كا جڤاكى یێ مل پان بوو ژبۆ ئه‌مر و بریارێن ژنێ، هه‌ر چه‌نده‌ ڤێ قووناغێ گه‌له‌ك ڤه‌كێشا، به‌لێ پشتى هینگێ زه‌لامى ب هێزا زه‌ند و باسكێن خوه‌، ژن دا ره‌خه‌كى و ئه‌و بوو سه‌ردار و سه‌روه‌رێ جڤاكى و ژ هینگێ وه‌ره‌ هه‌تا نوكه‌ زه‌لام ب چاڤه‌كێ كێم دنێریته‌ رۆلێ ژنى و بزاڤێ دكه‌ت ئه‌و جاره‌كا دى وه‌كى به‌رێ رۆلێ خوه‌ نه‌بینیت و ئه‌ڤه‌ ب ڤى ره‌نگى ما هه‌تا چاخێ رینیسانسێ ئانكو رابوونێ و ل هینگێ بزاڤا ژنا ب ره‌نگه‌كێ نوو و هزر و تێگه‌هێن نوو سه‌رێ خوه‌ هه‌ل دا و كه‌فته‌ د ناڤ هه‌ڤركى و ململانا سیاسى و جڤاكی دا و هه‌ڤركیا زه‌لامى كر، د ڤێ قووناغێ دا ژى و نه‌خاسمه‌ ل ئورۆپا كۆمه‌كا مه‌زن یا رێكخستى یا ژنان هاته‌ چێكرن و كه‌فتنه‌ د ناڤ مه‌یدانا خه‌باتا ژنان دا، كو ئه‌ڤه‌ ژی ڤه‌ژه‌نینه‌كا خوزاى بووـ ئه‌و ژی ژ ئه‌گه‌رێ دوورخستنا ژنێ بوو ژ كارێ سیاسى و بزاڤ و لڤینێن جڤاكى كو ئه‌و هه‌یامه‌كا درێژ بوو ژن ژێ هاتیه‌ دوورخستن، ژ به‌ر وێ هزر و بێ فامى و تیتالێن كه‌ڤنێن پیسێن جڤاكى بوو یێن كو ژن هه‌ڤڕویش دبوو و ب كوته‌كى ژ هه‌مى مافێن خوه‌ هاتبوو دوورخستن و ژ هه‌مى تشتا دهاته‌ دانه‌پاش.
ماف و ئازادى و پشكداریا ژنا د هه‌مى گه‌هـ و ژین و ژیارا جڤاكی دا، بوو میتود و ناڤه‌رۆكا به‌رنامه‌ و رێكا خه‌بات و به‌رخودانا وان و كه‌فتنه‌ د هه‌ڤركیه‌كا به‌رده‌وام و دژوار دا و ئه‌ڤه‌ بوو ئه‌گه‌رێ هندێ كو ره‌ئی و دیتن و داخوازیێن ژنێ بگه‌هنه‌ هه‌مى ناڤه‌ند و سازیێن جڤاكى و ده‌وله‌تێ و حسابه‌ك بۆ بزاڤ و لڤینێن وان بهێته‌ كرن، له‌ورا هزرا ڤه‌كرنا هنده‌ك ناڤه‌ند و سازیا بۆ گه‌شكرنا رۆلێ ژنێ د ژیانا جڤاكی دا هاته‌كرن، دا كو رولێ ژنێ بهێته‌ پێشخستن و ره‌وشا وێ باشتر لێ بهێت و ب رێكا ڤان ناڤه‌ندا بشێت شیان و كارینێن خوه‌ نوو بكه‌ته‌ڤه‌ و بێخیته‌ د خزمه‌تا جڤاكێ خوه‌ و مرۆڤانیێ دا، له‌ورا هه‌ر د قووناغا ده‌ستپێكا چێبوونا رینیسانسێ دا، ژنێ بزاڤێن مه‌زن كرن بۆ راستڤه‌كرن و سه‌روبه‌ركرنا قانوونێن گرێدایى مالێ و ژنێ و نه‌هێلانا وان ئاسته‌نگ و گرێیان یێن بووینه‌ رێگر ل هه‌مبه‌رى پێشكه‌فتنا ژنێ، دیسان داكو ب رێكا وان ناڤه‌ندان بشێن بنیاتێ سیسته‌مێ دیمۆكراسى ئاڤا بكه‌ن و د وێ په‌نجه‌رێرا رۆناهیا ئازادیا خوه‌ وه‌رگرن و ئێدى نه‌مینن كوله‌یێن سه‌رده‌ستیا زه‌لامى.
ئه‌ڤ بزاڤێن ژنان بوونه‌ ئه‌گه‌رێ هندێ ناڤه‌ندێن جیهانى بهێنه‌ نه‌چاركرن كو پێداچوونێ د سیسته‌م و میتودێن خوه‌ یێن ده‌م ب سه‌رڤه‌ چوویی دا بكه‌ن و رێكێ ل به‌ر ژنێ ژى ڤه‌كه‌ن وه‌كى زه‌لامى رۆلێ خوه‌ یێ دروست ب گێرن و بزاڤ هاتنه‌ كرن كو وه‌كهه‌ڤى بكه‌ڤیته‌ د ناڤ ڤان ناڤه‌ندا دا و پشتى وێ پێنگاڤێ بزاڤ هاتنه‌ كرن كو ئه‌ڤ تێگه‌هه‌ شوور ببیته‌ د ناڤ هه‌مى گه‌ل و وه‌لات و سیسته‌م و جڤاكان دا، ئه‌ڤه‌ بوو ده‌لیڤه‌كا به‌رفره‌هـ كو ژن ب هژمارێن مه‌زن خوه‌ بهاڤێنه‌ كارێن سیاسى و ئابوورى و جڤاكى و بكه‌ڤنه‌ د ناڤ خه‌بات و تێكوشینه‌كا بێ میناك دا و گه‌له‌ك زوو شیان رۆلێ خوه‌ ب سه‌ركه‌فتیانه‌ بگێرن و ببنه‌ كه‌سێن ئه‌كتیڤ و پر بزاڤ و ئه‌و قه‌ستكرنا وان بۆ ڤان گوپیتكێن ده‌ستهه‌لاتێ و ناڤه‌ندێن بریارێ و بزاڤكرن ژبۆ گه‌هشتنا وان ب ڤان ئارمانجێن خوه‌، بوو ئه‌گه‌رێ هندێ كو هنده‌ك ئارمانجێن خوه‌یێن دوور و نێزیك ب ده‌ستڤه‌ بینن.
دیسا رێكخستیێن جیهانى ژی پشتى ڤێ ب چاڤه‌كێ مه‌زنتر سه‌حكره‌ شیان و پێچێبوونێن ژنێ و پشكداریا وێ د بریارا سیاسی دا، دبیته‌ پالده‌ره‌كێ ب هێز بۆ پێشڤه‌چوونا تێگه‌هـ و دیتنێن جڤاكى ل دۆر رۆل و شیانێن ژنێ و باوه‌رى ئینان ب ڤان شیان و كارێن وێ و ژ هینگێ وه‌ره‌ هه‌تا نوكه‌ ژن ب هێز شیایه‌ جهێ خوه‌ د ناڤ ژیانا سیاسى یا دونیایێ دا ببینیت.

70

پتریا ئه‌ڤ گوهۆرینێن ب سه‌ر رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دا دهێن ب هه‌ر شێوه‌كێ شه‌ڕه‌ توندوتیژیی كۆشتن و لێدان خونیشادان و خرابكرنا خانیان و ژ ده‌ستدانا زه‌لامان ل هه‌می رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست قوربانیێن وێ هه‌ر ژنه‌، چونكی یا ئاشكه‌را د هه‌ر كۆچكرنه‌كێ دا بارێ گران یێ ژنێ خوارن و په‌یداكرنا نانی به‌هرا ژنێ و ئه‌و دروست خه‌م و نه‌خۆشی هه‌ر به‌هرا ژنێ یه‌، ئانكو هه‌كه‌ ژ ئالیه‌كێ دیڤه‌ به‌حس بكه‌ین كو نها گوهۆرین و بارسڤكی و خۆشیا ژیانێ و به‌ره‌ڤانیكرن ژ ئاخ و به‌رژه‌وه‌ندیان هه‌ر وه‌لاته‌كی ئه‌گه‌ر زه‌لام بیت دشێت هه‌ر تشتی ل گۆری بریاره‌كێ بكه‌ت به‌لێ ژن ب شێوه‌كێ به‌رفره‌هتر به‌رێ خوه‌ بده‌ته‌ هه‌می لایێن ژیانێ، د سه‌ر ڤێ چه‌ندێ هه‌میێ را قوربانیا هه‌ر تشتی و كاره‌كی ژنه‌ ژ به‌ر كو هندی ماندیبوون و نه‌خۆشی و بارگرانی به‌س یێن ژنێ نه‌ د هه‌ر جڤاكه‌كی و ژیانێ دا ئانكو مرۆڤ دشێت بێژیت د ڤان هه‌می شه‌ره‌نیخێن ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست ژن یا هه‌ول ده‌ت كاربكه‌ت بزاڤێ بكه‌ت و گوهۆرینێ بكه‌ت سه‌رهلدانا بكه‌ت هه‌كه‌ ب شێوه‌ بیت د سه‌ر ڤێ چه‌ندێ را راسته‌ كه‌سێ دهێته‌ كوشتن د هه‌ر شه‌ره‌كی دا زه‌لامه‌ شه‌هید دبیت و گیانێ خوه‌ ژ ده‌ست ده‌ت به‌لێ راكرنا وێ خێزانێ و په‌یداكرنا نانێ وێ خێزانێ ژنه‌ و سینگێ خوه‌ بۆ هه‌ر كڤانه‌كی دهێته‌ زارۆ و خێزانا وێ و دیسا گه‌له‌ك ژ كه‌ساتیا خوه‌ ژی دكه‌ته‌ قوربان بۆ هندێ بشێت خێزانا خوه‌ د جڤاكی دا پارێزیت، به‌لێ هه‌كه‌ به‌رێ خوه‌ بده‌ینه‌ لایه‌نێ دی ده‌مێ شه‌ر و ئالۆزی و قه‌یران و ئاریشه‌ و شه‌ڕ سه‌رهلدده‌ن ژن پتر هزر ل ئاشتیێ و پێكڤه‌ژیانێ دكه‌ن چونكی كه‌سایه‌تیا وێ كه‌سه‌كا نه‌رمه‌ و هزر ل زارۆ و ئاڤاكرنا هنده‌ك زارۆیێن دی، بگره‌ ژ كچێن سه‌ركرده‌ و زه‌لامێن خودان جه‌رگ په‌یدا بكه‌ت و زێده‌ بكه‌ت د جڤاكی دا.
ژ لایه‌كێ دیڤه‌ ژی دڤێت ژن ترس و شه‌رم دو تشتێن ژێكجودانه‌ ب ئیراده‌یه‌كا بلند و باوه‌ری ب خوه‌بوون قه‌ید و به‌ندێن جڤاكی بشكێنیت و ئازاد ببیت، ژ به‌ر كو پێدڤیه‌ ژن ب خوه‌ خوه‌ بنیاسیت و جڤاكێ خوه‌ بنیاسیت هینگێ ئه‌و ده‌رگه‌هێن ئه‌و لێ دگه‌ریت دێ بینیت و لێ ده‌رباز بیت، چوكی پتریا ژنان هزره‌ك خوه‌ ل مێشكێ وان دهه‌لاڤیت و دبێژن بۆچی ئه‌و ژنا من دڤێت ئه‌و بم ئه‌ز ئه‌و نینم چونكی ژیان نه‌ ب تنێ جنسه‌ و حه‌زه‌ نه‌ ب تنێ زارۆبوون و هه‌ڤژینی یه‌، نه‌ ب تنێ ژیانه‌كا به‌خته‌وه‌ره‌ به‌لكو یه‌كسانیا ره‌گه‌زی د ناڤبه‌را ژن و زه‌لامان دا (جێنده‌ری)، به‌لكو ژن بوونه‌وه‌ره‌كێ خودایی یه‌ یا هاتیه‌ ئافراندن ژ بۆ ته‌مامكه‌را ژیانا ره‌گه‌زێ ل به‌رانبه‌ری خوه‌یه‌ له‌ورا دڤێت خوه‌ ئازاد ببینیت د هه‌ر بیاڤه‌كی دا بینگاڤان پاڤێت دوان ده‌ستكه‌فتێن دڤێن، ئانكو هێز د هه‌ر ژ نه‌كێ دا هه‌یه‌ بشێت بگه‌هیته‌ ئه‌و ئالاڤ و هیڤی و شه‌نگستێن ژیانێ یێن وێ دڤێن لێ د ئیرادا ژنێ دا ئه‌گه‌ره‌ ژن سه‌ركه‌فتنێ نه‌ ئینیت و ئه‌گه‌ر د هه‌ر ژنه‌كێ دا هێز و مێشكه‌كێ تایبه‌ت هه‌یه‌، به‌لێ ئه‌ڤێ چه‌ندێ مرۆڤ نه‌ شێت د خێزانه‌كا ل سه‌ر شه‌نگسته‌كێ نه‌ دروست و تژی نه‌وه‌یی و نه‌ ل سه‌ر بنیاتێ ڤیانێ و باوه‌ریێ و و هزرا ئاڤاكرنا خێزانێ كه‌سێن ئه‌كتێڤ و ژنێن خودان شیان و ئه‌ندامێن جڤاكی یێن پر بزاڤ ئاڤا بكه‌ت، ژن پێدڤی هندێ یه‌ خوه‌ زانا بكه‌ت و بیاڤێ د فه‌لسه‌فی هزری جڤاكی سیاسی و ئابووری و بابه‌تێن ژیانێ خوه‌ زانا بكه‌ت و ره‌وشه‌نبیری بكه‌ت دا بشێت ده‌ربازی هه‌ر پرسه‌كێ بیت، ئه‌ڤه‌ ژی دزڤریته‌ وێ خێزان و ژینگه‌ها ژن تێدا رابووی و مه‌زن بووی، چونكی هه‌كه‌ ل به‌ر ده‌ستێ ژنه‌كا زانا و و دایك و بابه‌كێ وێره‌ك نه‌ رابیت و مه‌زن بیت دێ چاوا كه‌سه‌كا وێره‌ك و زیره‌ك مه‌زن بیت و ل گه‌ل هندێ بیته‌ كه‌سه‌كا پر بزاڤ و ئه‌و بشێت هنده‌ك ژنێن دی چێكه‌ت، هه‌كه‌ نه‌ بێژین چێكه‌ت ببیته‌ هانده‌ره‌ك ئه‌وان ل سه‌ر هنده‌ك خالێن گرنگ هوشیار بكه‌ت، به‌لێ خالا ژ هه‌ر یا دی گرنگتر ئه‌وه‌ هه‌كه‌ ئه‌ڤه‌ هه‌می نه‌بن دێ چاوا خێزانه‌كا دروست ساخله‌م و قیادی ئاڤا كه‌ت د جڤاكی دا.
ل داویێ ژی د هه‌ر جڤاكه‌كی دا ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست و تایبه‌ت جڤاكێ كوردی ئه‌ڤرۆ یا پتر هه‌ولا ده‌ت رێیێن ئارامیا ژیانێ و بۆ خاترا پاراستنا جڤاكی بزاڤا دكه‌ت هه‌ول ده‌ت ده‌نگێ وێ هه‌بیت د جهێن بریارێ دا ئاشتی و ئارامی په‌یدا بیت.

156

بێگومان د هه‌ر ره‌وشه‌كا نه‌ دروست و نه‌خاسمه‌ دره‌وشا شه‌ر و ئالوَزیان دا، ژن و زاروَك دبنه‌ قوربانیێن ئێكێ و ژن د هه‌موو قوَناغ و ده‌لیڤان دا یا بوویه‌ سه‌ر كێش بوَ ده‌رباز بوون ژ وێ قوناغێ و هه‌ر زوو ژنا كورد و بێ كو ژ تشته‌كی بترسیت كو ببیته‌ رێگری ل هه‌مبه‌ر وێ، ئه‌وێ مل ب ملێ زه‌لامێ خوه‌ ملێن خوه‌ یێن داینه‌ به‌ر كاری ژبوَ ده‌ربازبوونێ ژ وێ ته‌نگاڤیێ و دیسا ل وه‌ختێن ته‌ناهیا ژی ژن هه‌ر ب وی ره‌نگی بوویه‌ و چ جارا وێ خوه‌ ژ كارێن گران و ژبوَ ب ده‌ستڤه‌ ئینانا پاریێ ژیانا خوه‌ و ب هێز كرنا ئابوورا مالا خوه‌، خوه‌ نه‌دایه‌ پاش. ئه‌و دیتنا گه‌له‌ك نه‌گه‌تیڤ كو دبێژیت: شیانێن ژنێ د تخویبكرینه‌ و ئه‌و نه‌شێت ب هه‌موو كاران راببیت، دیتنه‌كا شاشه‌ و ژن ژی وه‌كو هه‌ر زه‌لامه‌كی دشێت د هه‌موو كاران دا یا سه‌ركه‌ڤتی بیت، ژ به‌ركو چ زانست و تیورێن فه‌لسه‌فی و جڤاكی نه‌ سه‌لماندیه‌ كو شیانێن ژنێ ژ یێن زه‌لامی دكێمترن. یان نه‌شێت وان شولا بكه‌ت یێت زه‌لام دكه‌ت، به‌لێ ژلایێ هزری و تێگه‌هشتن و رێڤه‌برنا هه‌ر شوله‌كی چ جوداهی ل ناڤبه‌را ژن و زه‌لامادا نینه‌ و ددیروَكێدا ب سه‌دان ژن یێن شیاین سه‌ركێشیا وه‌لاتێ خوه‌ بكه‌ن و نوكه‌ ژی دگه‌لدا بیت. ل جڤاكێن روَژئاڤا كو پتر ژ جڤاكێن روَژهه‌لاتی رێ ل به‌ر ژنكا هاتیه‌ ڤه‌كرن، نوكه‌ ئه‌و د هه‌موو گه‌هێن جڤاكی دا رۆلێ خوه‌ بباشی دگێرن وسه‌ركێشیا وه‌لاتێن خوه‌ دكه‌ن.
ژنا كورد ژی هه‌ر ب وی ره‌نگی بوویه‌ و وێ ژی هه‌ر ئه‌ڤ رۆله‌ د دیروكا كوردان دا دیتیه‌ و نه‌خاسمه‌ د بوارێ ئابووری دا ژنا كورد سه‌ركێش بوویه‌ و ل سه‌ر ده‌مێن شوَڕه‌شێن كوردان ژنك ب كومه‌كا رۆلان رابوویه‌، وێ ب سه‌ر فه‌رازی بچویكێن خوه‌ ب خودانكرینه‌ و نان بوَ شوَڕه‌شگێران په‌یدا كریه‌ و شه‌ڤ و روَژێن خوه‌ دكرنه‌ ئێك داكو زه‌لامێ وێ بشێت ل ئه‌نیێن شه‌ری یێ دل ره‌حه‌ت بیت و هزرا وی ل مالا وی نه‌بیت؛ كانێ ئه‌و چاوا دژین. له‌وا ژی ئه‌و گوتن گه‌له‌كا راست و دروسته‌ ئه‌وا دبێژیت:” شێر شێره‌ چ ژنه‌ ژ مێره‌” و جڤاكا كوردی ژ ڤان شێره‌ ژنان نه‌ یاڤالا بوویه‌.
نوكه‌ ژی كو ره‌وشه‌كا خراب و نه‌ چاڤه‌رێكری ب سه‌ر وه‌لاتێ مه‌دا هاتیه‌ كو ژ لایێ نه‌یار و نه‌حه‌زێن كوردستانێ ڤه‌ هاتیه‌ دروست كرن و چه‌ند كورد نێزیكی ئارمانجا خوه‌ یا نه‌ته‌وی ببن، به‌ر پێن مه‌ ژلایێ سیاسی و ئابووری ڤه‌ پتر دێ هێنه‌ به‌رته‌نگ كرن و ئه‌ڤه‌ شه‌ره‌كێ مه‌زنه‌ دگه‌ل كوردستانێ دهێته‌ كرن و یا دشیانێن وان دابیت ئه‌و دێ كه‌ن، ئه‌ڤجا دڤان ره‌نگه‌ ده‌لیڤان دا دڤێت ژنكا كورد نوكه‌ ده‌ستێن خوه‌ نه‌ داهێلن و گه‌له‌ك یا فه‌ره‌ ئه‌و رۆله‌كێ مه‌زن د پێشڤه‌برنا ئابووریا وه‌لاتێ خوه‌ دا ببینن و چ كه‌س ژی هندی ژنكێ نه‌شێت ئه‌ڤی كاری بكه‌ت.
هه‌كه‌ ئه‌م پیچه‌ك دیروَكا وان وه‌لاتان بخوینین یێن وه‌كی مه‌ توشی ڤان ره‌نگه‌ ئالوَزی و ئاریشا بووین دێ باش بوَ مه‌ دیاربیت كانێ ژنێ د وان وه‌لاتان دا چ رۆله‌كێ مه‌زن گێرایه‌ بوَ ئابووریا وه‌لاتێ خوه‌ و پێنگاڤا وێ یا ئێكێ ژی ژ مالا وێ ده‌ست پێكریه‌ و پاشی ئه‌ڤ كه‌دا خووه‌ بلندكریه‌ و چوویه‌ د ناڤ گه‌هێن هه‌موو جڤاكی و وه‌لاتی دا، میناكا گه‌له‌ك به‌ر چاڤ ده‌مێ ل شه‌رێ دونیایێ یێ ئێكێ (1939-1945) ده‌مێ هێزێن هێتله‌ری پتریا ئاخا روسیا ڤه‌گرتی و موسكو و چه‌ند باژێره‌كێن دیتر كه‌ڤتینه‌ دبن دورپێچا له‌شكه‌رێ نازیا ئه‌لمانی ڤه‌، برسه‌كا مه‌زن كه‌ڤته‌ د ناڤ ڤی وه‌لاتی دا و چ تشته‌كێ خارنێ نه‌ما دناڤدا كو خه‌لكێ وێ پێ بژیت هه‌تا كو وه‌لێ هاتی مروَڤا مروَڤ دخارن و خوه‌ نه‌دا ده‌ستێ دوژمنێ خوه‌ و د ڤێ ره‌وشا هوسا یا دژوار دا ژنكێن روَسا ب هێزا خوه‌ شیان به‌ر سینگا مه‌زنترین دوژمن بگرن و ب ملیوَنان ژنێن سوڤیه‌تی قه‌ستا كارگه‌هێن به‌رهه‌مئینانێ كرن و هه‌تا كارگه‌هێن چێكرنا چه‌كی ژی شول تێدا دكرن، ژبه‌ركو هه‌موو زه‌لام ل ئه‌نیێن شه‌ری بوون و ژنا جهێ وان نه‌ هێلا ڤالا؛ له‌وا نوكه‌ ژی ده‌مێ ژنكێن روَسی دبینن كه‌سه‌ك ب كێركێ پتاتا سپی دكه‌ت كه‌ربێن وان ژێڤه‌ دبن.
ئه‌ڤرۆ ژی یا فه‌ره‌ ژنا كور رۆلێ خوه‌ دڤان ره‌نگه‌ ئالوَزی و قه‌یرانان دا ببینیت و ببیته‌ سه‌ركێش و ئه‌و تشتێن فه‌ر یێن پێدڤیه‌ ژن بكه‌ت ئه‌ڤه‌نه‌ داكو ببیته‌ هاریكار بوَ ده‌ربازبوونا مالباتێ ژ ته‌نگاڤیا:
*به‌ری هه‌ر تشته‌كی یا فه‌ره‌ ژنا به‌ر مالێ ده‌ستگرتنه‌كا مه‌زن دمه‌زاختنادا بكه‌ت و به‌رنامه‌كێ رێك و پێك بۆ خوه‌ دانیت و بزانیت كانێ چه‌ند داهات دهێته‌ به‌ر ده‌ستێ وێ ل دووڤ وی داهاتی دراڤێ خوه‌ خه‌رج بكه‌ت ژبلی حاله‌ته‌كێ نه‌ نورمال.
*یا فه‌ره‌ هه‌موو كه‌سێن مالێ هان بده‌ت بۆ په‌یدا كرنا شولی و ئینانا پاره‌یی و دانانا وی ل به‌ر ده‌ستێ وێ و دڤێت ژن وێ نه‌فسیه‌تێ بۆ كه‌سێن مالێ چێكه‌ت كو شولكرن و هه‌ر شوله‌كێ بیت نه‌ شه‌رمه‌، به‌لكو شول سه‌رفرازیا مروَڤیه‌.
* گه‌له‌ك یا فه‌ر كو هه‌موو ژنێت مالێ بزاڤێ بكه‌ن خوه‌ فێری كارێت ده‌ستی بكه‌ن و ڤی كارێ خوه‌ یێ ده‌ستی ببه‌نه‌ دبازاریدا بكه‌نه‌ داهاته‌ك بوَ مالێ.
*حوكمه‌ت ده‌لیڤێن شولی بوَ ژنا په‌یدا بكه‌ت، نه‌خاسمه‌ كارگه‌هێن به‌رهه‌مئینانێ بینیت و ژنا تێدا بده‌ته‌ شولی.
ئه‌ڤه‌ و گه‌له‌ك تشتێن ب ڤی ره‌نگی.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com