NO IORG
Authors Posts by عزه‌ت يوسف

عزه‌ت يوسف

عزه‌ت يوسف
23 POSTS 0 COMMENTS

75

عزه‌ت یوسف

ئه‌ڤرۆ(30/09/2018)، وه‌كو ئێك ژ مافێن سه‌ره‌تایى من (مه‌) ده‌نگێ خوه‌ دا، هیڤیدارم شه‌پۆلێن ئه‌ڤێ ده‌نگدانێ ب خێر و خۆشى بۆ سه‌ر گه‌لێ مه‌ بزڤریت، د هه‌ڤده‌مدا دخوازم ئالى و كاندیدێن مه‌ ژى وه‌فادارى ده‌نگده‌رێن خوه‌ بن و نه‌ ئه‌و بچنه‌ لاته‌كێ و ده‌نگده‌رێَن خوه‌ ژى ل لاته‌كى دى به‌ره‌لڵا و موفته‌لا كه‌ن.
پرۆسا هه‌لبژارتنان براوه‌ و و نه‌ براوه‌ بخۆڤه‌ دگریت، هه‌كه‌ر ژ جان دل بخوازین براوه‌ بین، دڤێت به‌رى هه‌میێ برا بین. هه‌كه‌ر نیشتمان ئارمانجا مه‌ بیت، دڤێت برا بین، لێ هه‌كه‌ر به‌س حزبایه‌تى و كه‌ساتى ل به‌روكا مه‌ بیت، دێ وه‌كى به‌رانا ب قۆچانێ ڤه‌بین. هه‌كه‌ر یه‌ك كه‌لواش و یه‌ك گیان بین و ئازارا هه‌ر تبله‌كێ ئازارا هه‌میان بیت دڤێت برا بین، لێ هه‌كه‌ر هه‌مى بۆ من و چ بۆ ته‌نه‌ بیت، دێ هه‌رده‌م ب سه‌ر و ستۆیێن یه‌ك ڤه‌بین.
باش ل بیریا مه‌یه‌ ده‌مێ شه‌رێ خوه‌خۆرى، كو سه‌د خۆزى ئه‌و بیردانك مه‌ نه‌مابا، ده‌مێ لایه‌كى مله‌ك یان گره‌گ دگرت، یان ئالیێ به‌رامبه‌ر گونده‌ك یان به‌ر گونده‌ك دگرت.. دابێژن ئه‌م سه‌ركه‌تین، لێ ئه‌و نه‌ سه‌ركه‌تن بوو، داكه‌تن بوو.
ب هه‌مان ئاوایى ژى، نها ژى گه‌رما گه‌رما هه‌لبژارتنانه‌، بێگومان هه‌مى ئالى وه‌كهه‌ڤ نابن.. زێده‌، كێم، كێمتر.. وه‌سا ده‌نگ دێ هه‌بن، ئه‌ڤه‌ پرۆسه‌یه‌، قه‌بوولكرنا ئه‌نجامان براوه‌یه‌، په‌نابرنا به‌ر په‌یڤ و ده‌سته‌واژه‌یێن مینا (هاك، زه‌غه‌لى، ساخته‌كارى، به‌یاننامه‌..) لاوازى و كه‌تنه‌. ده‌مێ تۆ بخۆشى دچیه‌ هه‌لبژارتنان دڤێت ئه‌نجامان ژى بخۆشى وه‌رگرى، ب رێكێن شارستانى و سه‌رده‌م و هه‌ژى نه‌ ب رێكێن هه‌ش و ره‌ژى سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل بكه‌ى. شوونا تانقوتانێ پیرۆزباهى لێككرن جوانتره‌.. وه‌سا دانه‌ سه‌ركه‌فتنا هه‌ر لایه‌كى سه‌ركه‌فتنا وه‌لاته‌كیه‌، ئه‌و وه‌لات ژى وه‌لاتێ ته‌یه‌، ئه‌ڤرۆ ئه‌و سوباهى تو. د خه‌بتینا خه‌باتا شارستانی دا، ڕانه‌وه‌سته‌، هه‌سپێ خوه‌ ڕانه‌گره‌ د پێشبركێ و غاردانێ دا هه‌رێ خورت به‌، زۆر ده‌نگیا ئالیه‌كى و كێم ده‌نگیا ئالیه‌كێ دیتر نه‌دووماهیا دونیایى یه‌، لێ ئه‌نجام هه‌ر وه‌سایه‌.
پیرۆزباهیا ئالیێ سه‌ركه‌فتى بكه‌ و داخوازا سه‌ركه‌فتنێ بۆ بخوازه‌.. خوه‌ پاشڤه‌ نه‌كێشه‌ و نه‌بێژه‌ من كه‌ر نه‌ڤێت بلا هه‌سپ ژى بۆ هه‌ڤڕكێ من نه‌بیت، هه‌كه‌ هین هه‌ردو دێ په‌یا مینن. بزانه‌ ئالیێ براوه‌ ئه‌ڤرۆكه‌ دكه‌ڤیت همبه‌رى به‌رپرسیاره‌تیه‌كا مه‌زن و ب ده‌هان و سه‌دان كێشه‌ وه‌كى چیا ل به‌ر سینگى چه‌قیاینه‌.
برا بن و مه‌ردانه‌ پیرۆزباهیێ ل ئێكدو بكه‌ن، دا براوه‌بن. برا بن و ته‌ڤبن و پێكڤه‌ چاره‌یێ ل بێچاره‌یان بكه‌ن، ئه‌ڤرۆ ب هه‌زاران و ده‌هان هه‌زاران گه‌نج ب تبلا مور كرى ل سه‌ر جادان بێكار و سه‌ركردان ل به‌ندا هه‌وه‌نه‌ و ل هیڤیا سۆزێن وه‌نه‌. به‌ند و هیڤیێن وان سه‌روبن نه‌كه‌ن، هه‌كه‌ دێ دفنكا هه‌وه‌ چن و عه‌رشێ هه‌وه‌ شه‌وتینن، ل داویێ ژى كو داوى پێ ناهێت، نابیته‌ سه‌ركه‌فتن و بلند فڕین، دێ بیته‌ كه‌تن و بران و قڕین.
پێكڤه‌ برابن دا براوه‌بن.

58

 

ئاڤا سیر و گه‌نى ژ بۆریێن ئاڤا به‌سرا دهێته‌خوار: ئه‌و باژێرێ تژى بێكارى، و بێچارى ژ سسته‌مێ په‌روه‌ردێ و چاڤدێریا ساخله‌میێ و قه‌چاخچیاتیا مادێن بێهوشكه‌ر ل سه‌ر سنوورى و به‌رهه‌ڤكرن و ئاماده‌كرنا وان ل مال ب كه‌ره‌ستێن خاڤێن ئیرانى. ملیۆنه‌ها مایین و ته‌قه‌مه‌نى ژ به‌رمایێن شه‌رێن به‌رێ، لێ ماینه‌، هه‌تا ملیشیایێن ـ چه‌كدارێن بالێن سیاسیێن پارتێن شیعى، كو روحه‌كا نوى دابوو شه‌رى دژى داعش ـ خه‌لكێ خوه‌ كوله‌ژار دكه‌ن. هه‌تا ئاڤا پاك و زه‌لالا رویبارى یا من و برایێ خوه‌ ماسى تێدا دگرتن یا پیس و شێلى و تژى ئاڤا به‌لۆعا و نه‌ساخى بووى.
ئه‌ڤێ هه‌میێ و هێشتا پتر پێكڤه‌ تۆڕه‌یى ل به‌سرا ل هه‌فتیا چوویى په‌قاند. ب هه‌زاران خه‌لك داڕژیانه‌ سه‌ر جادان و داخوازا مافێن خوه‌ كرن. دبیت ئه‌ڤ گرژى و تێكهه‌لچوونه‌ گه‌له‌كان ل رۆژئاڤا حێبه‌تى بكه‌ت، ده‌مێ پتریا جاران شه‌رێ ده‌ڤه‌رێ ب چاڤك و لانسێن فیتنا تائیفه‌گه‌رى ته‌ماشه‌ دكرن. نها گه‌له‌ك عیراقى ژ ئیرانێ دلگران و واستیاینه‌ كو وه‌كى باخچێ خوه‌یێ پشتێ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل عیراقێ دكه‌ن ـ باوه‌رداریا هه‌ڤپشكا شیعه‌گه‌ریێ ـ بكاردئینیت بۆ كه‌یس وه‌رگرتن ژ سامانێ عیراقێ شوونا ئاڤاكرنا گه‌لێ خوه‌. پڕانیا خۆنیشانده‌ران گه‌نجن، ژ 30 سالیێ كێمترن. ئه‌و زارۆك بوون ده‌مێ ئه‌مه‌ریكا و به‌ریتانیا ل سالا 2003 به‌سرا داگیر كرى و رژێما سه‌دام حسێنى ژناڤبرى, و ڕێ ڤه‌كرى بۆ به‌رفره‌هكرنا كارتێكرنا ئیرانى ب ڕێیا پارتێن شیعى كو ده‌ستهه‌لات ل به‌غدا وه‌رگرتین.
خۆنیشادان ب ئاشتیانه‌ ده‌سپێكر، ئه‌ز گه‌هشتمه‌ حه‌شامه‌تا ئێكێ ئه‌وێن ل ده‌ردورێن ئوفیسا حوكمه‌تا خوه‌جهى ل شعێس ل سێنترالێ به‌سرا كۆمڤه‌بووین. پاشى ئاراسته‌یێ هنده‌ك ژ نه‌رازیبوونێ بۆ كارێن تێكده‌رى هاته‌ گوهارتن، هه‌رچه‌نده‌ زێده‌تر نه‌بوو ژ ئه‌وان كارێن تێكده‌رى یێن ل هه‌ر سه‌رهلدانه‌كا میللى بخۆڤه‌ دگریت. هه‌ر به‌ز پارتێن ئالیكارێن ئیرانێ و ئیرانێ بخۆژى ده‌ست بسه‌ر كێشێ دا گرت.
ده‌مێ ئیرانیان هێرشكریه‌ سه‌ر سه‌فاره‌تا سعوودیێ ل ته‌هراتێ پاش سێداره‌دانا (شێخ نه‌مر ئه‌لنه‌مر)، حوكمه‌تا ئیرانێ دا خۆیاكرن كو ئه‌و (وه‌لاتیێن تۆڕه‌بوون). لێ نها دبێژن شه‌لاندنا بالیۆزخانا ئیرانێ ل به‌سرا هێرشه‌كا هۆڤانه‌ و دڕندانه‌یه‌. ژ نه‌رازیبوونا و خۆنیشانده‌رێن همبه‌رى شوقا من ل به‌سرا، من دیت هه‌ر توندوتیژه‌ك ژ ئالیێ خۆنیشانده‌ران، به‌رسڤه‌كا زڤرتر ژ ئالیێ ده‌ستهه‌لاتێن حكومى ڤه‌ هه‌بوو. به‌ردانا گولله‌یێن زیندى ژ ئالیێ سۆپاى و پۆلیسان، كوشتن و برینداركرنا گه‌له‌كان، كێشه‌ ئالۆزتر لێكر. له‌وا تۆڕه‌یا میللى بوو گه‌فه‌ك ل سه‌ر باژێرى بۆ شه‌ره‌كێ ناڤخۆیێ ئاشكرا وه‌ربگێریت.
لێ حوكمه‌تێ ڕامانا راسته‌قینه‌یا ئه‌ڤێ حه‌شامه‌تا ب كۆم حه‌تا ڕادده‌یێ ده‌به‌نگى پشتگوهكر. به‌رسڤدانا سه‌ره‌تایى یا سه‌رۆكێ وه‌زیران ڕاگه‌هاند كو ئه‌و دێ چه‌ندین تانكه‌رێن ئاڤا شرین بۆ خه‌لكێ باژێرى ره‌وانه‌ كه‌ت، هه‌ر وه‌كى ئاریشه‌ ب تنێ كێم ئاڤى بیت. ئه‌ڤێ ب تنێ وه‌سا دیاركر كو حوكمه‌ت چه‌ند ده‌ست ڤالابوو همبه‌رى ئه‌ڤێ تراژیدیێ و چه‌ند حوكمه‌ته‌كا كێم فامه‌. هه‌روه‌كى سه‌رۆكى وه‌زیران ب ته‌مامى به‌حسى ده‌وله‌ته‌كا دى دكه‌ت، نه‌ پارێزگه‌هه‌كا عیراقى، تایبه‌ت نه‌ ئێك یا گاز و په‌ترۆلێ هنارده‌ دكه‌ت و پشته‌ڤانیا 18 پارێزگه‌هێن دى دكه‌ت.
خزمه‌تگوزاریێ ل كێمیێ دایه‌ ب بلندبوونا به‌رتیلێ. به‌رپرسێن خوه‌جهى، وه‌زیر یان به‌رپرسێن حزبان همبه‌رى واژووكرنا هه‌ر سه‌فه‌قه‌كێ داخوازا رێژه‌كا سه‌دى دكه‌ن. به‌رتیلێ هه‌مى بیاڤ خه‌ندقاندینه‌ ژبلى هنده‌ك كارێن ساكارێن پیشه‌سازى ل به‌سرا، وه‌به‌رهێنه‌ر همبه‌رى داخوازێن ته‌عه‌سوفى ئازارێ دبه‌ن و واز ژ پرۆژه‌یان دئینن. ئالى كه‌تینه‌ بن گڤاشتنێ داكو پتر كه‌ره‌ست و خزمه‌تگوزاریان هاورده‌ بكه‌ن تایبه‌ت یێن ئیرانى. كۆمپانیێن ئاڤاكرنا ئیرانى، بانك و هه‌تا سالۆنێن پرچێ هه‌ڤركیێ دگه‌ل كۆمپانیێن عیراقى دكه‌ن. پڕانیا به‌رهه‌مێن ل به‌سرا ژ ئیرانێ دهێن، هه‌تا كۆمارا ئیسلامى بزاڤێ دكه‌ت هنارده‌یێن خوه‌ بۆ عیراقێ ژ$10bn بۆ $15bn زێده‌ بكه‌ت. هه‌تا عیراق گازا سروشتى بۆ بكارخستنا ئێزگه‌هین ووزه‌یا خوه‌ هاورده‌ دكه‌ت، هه‌رچه‌نده‌ك یه‌ده‌كا زۆرا مه‌زن ژ گازێ ل زه‌ڤیێن په‌ترۆلا به‌سرا هه‌یه‌. وه‌زاره‌تا په‌ترۆلێ هه‌ر گازه‌كا ژ ده‌رێخستنا په‌ترۆلێ به‌رهه‌م دئینیت دسۆژیت، و ژینگه‌هێ پتر و پتر پیس دكه‌ت.
هنده‌ك ژ مه‌زنه‌ كۆمپانیێن په‌ترۆلێ وه‌به‌رهێنان ل زه‌ڤیێن په‌ترۆلا به‌سرا ئه‌نجامداینه‌، لێ ئاستێ به‌رتیلێ تێدا به‌راورد ل گه‌ل هه‌مى جیهانێ بێ وێنه‌یه‌. سه‌ربارى هه‌مى پرۆژه‌یێن ناڤخۆیى یێن سه‌رخستنێ ئه‌وێن ژڤاندار ل كۆنتراكتێن ئه‌سلى و هه‌مى گۆتنێن ژ ئالیێ مه‌زنه‌ دانوستاندكار و وه‌زیرێ به‌رێ یێ په‌ترۆلێ (حسێن ئه‌لشه‌هرستانى)، لێ هه‌تا ئه‌م كارى بۆ نه‌هێلانا هه‌لم و دوكێلێ ژى نابینین ئه‌وێن ژ بیرێن په‌ترۆلێ بلند دبن. ئه‌ڤرۆ، به‌سرا ژ مرنا هێدى دنالیت ژ پیسبوون و ژه‌هراوى بوونێ ئه‌وا ژ وێ پیشه‌سازیێ ده‌ردكه‌ڤیت كو دڤیابا رزگاركه‌رێ وێ با.
زه‌لكاو و رویبار یێن حه‌جاج و رۆژهه‌لاتناسا چاره‌كێ ب ڤیانى ل گه‌شتێن خوه‌دا وه‌سف دكرن نها ب سه‌ر گلێشى كه‌تینه‌، و ل هه‌مى سه‌پته‌مبه‌ر و ئوكتوبه‌را په‌قیشكێن كۆلیرایێ بۆ رویێ ئه‌ردى ژێ بلند دبن. هێشتا كومباختر، راوه‌ستانا چاندنێ و پیساتى و ئاڤرێژیا ژ زه‌ڤیێن ئیرانێ دهێته‌ سه‌رشه‌ت ئه‌للعره‌ب، ئاڤا سیر پتر و پتر پالده‌ته‌ سه‌ر دیجله‌ و فوراتى، دبیته‌ كاره‌ساتا ژینگه‌هێ و ته‌رش و ته‌والى و سامانێ ماسیا ناهێلیت.
حوكمه‌تا عیراقێ ب پشتبه‌ستن بسه‌ركه‌فتنا خوه‌ ل سه‌ر داعشێ نكاریت هه‌تا هه‌تایێ شه‌عبیه‌تا خوه‌ موكوم بكه‌ت. راستى ژى به‌سرا رۆله‌كێ مه‌زن دڤێ سه‌ركه‌فتنێ دا گێرا بوو، ژ كوڕێن خوه‌ ئه‌وێن بۆینه‌ قوربانى و سامانێ خوه‌یێ سروشتى بوو كۆمه‌ك و سه‌ركه‌تن د ئه‌ڤێ ئۆپه‌راسیۆنێ دا. نها به‌سرا دبینیت هه‌مان سامان بۆ دوباره‌ ئاڤاكرنا ده‌ڤه‌رێن ئازادكرى دچیت، هه‌رچه‌نده‌ ئاستێ ژیارا وان یا نزمه‌. بۆ دووركه‌تن ژ ڤان خۆنیشاندانان و مێتنا تۆره‌یا عیراقیان ل به‌سرا و ده‌ڤه‌رێن دیتر، دڤێت حوكمه‌ت ده‌ست ژ چاره‌سه‌ریێن كاتى به‌رده‌ت و بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا چاره‌سه‌كرنا ئه‌گه‌رێن بنه‌ره‌تیا ئه‌ڤان كێشه‌یان. دڤێت بسه‌لمینیت كو ئه‌وان ره‌وشا ساخله‌میێ و ئاسایشا عیراقێ ل پێشیێ و به‌رى هه‌ر تشته‌كێ دى دانایه‌.
نڤێسین:
Diaa Jubaili
بۆ ئنگلیزى: Andrew Leber
بۆ كوردى: عزه‌ت یوسف
ژێده‌ر: The Guardian 13/09/2016

104

كوردو ب وه‌ریسێ كه‌سێ نه‌چه‌ كه‌ڤرى، نه‌خاسمه‌ یێن دوژمنا و بنڤه‌ بنڤه‌یێن دوژمنان. وانه‌ و سه‌ربورێن ته‌ د مشه‌نه‌ و حه‌فت تێرى ته‌ هه‌نه‌ په‌یره‌و بكه‌ و بكه‌ به‌رده‌بازو ب سلامه‌تى سه‌ررا ده‌رباز ببه‌.. دوژمنێ باب و كالا نه‌بوویه‌ و نابیته‌ دوستێ هه‌ڤالا، تو ب جوامێریا خو و كورد پاقژیا خۆ چ ژ به‌غدا وه‌رناگرى، هه‌كه‌ به‌غدا ژ ته‌ نه‌خۆت قه‌ت تو ژ به‌غدا ناخۆى، دڤێت تو بستینى.. ئه‌ڤه‌ تۆ هه‌ى كوردو ته‌ چ خێر ژ به‌غدا نه‌دیتى یه‌ ژبلى مرنێ و خولیسه‌ریێ كاڤلكاریێ.. به‌غدا نه‌شێت چ ل كه‌چه‌لێ خۆ بكه‌ت هه‌تا چاره‌سه‌ریا سه‌رێ ته‌ بكه‌ت، به‌غدا بخۆ خودانێ حێشترا پێ شگه‌ستیه‌ دێ چه‌وا مراهه‌نێ لسه‌ر حێشترا وان كه‌ى و خو پێ كێشكه‌یه‌ غاردانێ و چوارگاڤێ. گه‌ر تو ل به‌ندا به‌غدابى خێر و خوشى بۆ ته‌ بڤێت سه‌ر وى بالگه‌هى نه‌نڤه‌ و خه‌ون رۆژكا پێڤه‌ نه‌بینه‌.. كوردو هه‌تا به‌غدا دانپێدانێ ب ته‌ ناكه‌ت و گه‌ر بكاریت دێ ته‌ بنئاڤ كه‌ت.
كوردو.. چه‌ند جاران ته‌ ده‌ستێ خۆ ب نیازه‌كا سازگار كریه‌ د ده‌ستێ به‌غدادا لێ تۆ ب ده‌ست ساخى نه‌هاتیه‌ڤه‌. پاش 2003 ته‌ به‌غدا ڕاگرت، ته‌ هوڤێن داعش لسه‌ر گوهێن وان قولپدان و ب هه‌زاران شه‌هید و بریندار بۆ دان و ل داویێ ژى د سه‌رێ ته‌ڕا شكه‌ست. شه‌رێ داعش نه‌یێ ته‌بوو ته‌ خۆ لێكره‌ خۆدان.. ته‌ چ مێش و ئاش ل موسل نه‌بوو ته‌ خۆ لێكره‌ خودان و ته‌ باجه‌كا گران بۆ دا.. به‌سه‌ كوردو قیبله‌نوما ته‌ نه‌به‌ره‌ڤ به‌غدایه‌، نه‌ژى به‌ره‌ڤ دیمه‌شق و ئه‌نقه‌ره‌ و ته‌هرانه‌.. به‌غدا بۆ ته‌ به‌لایه‌، ل هیڤیێ نه‌به‌ یێ ده‌ستهه‌لاتێ ل به‌غدا بگێریت كه‌س ژ كه‌سێ دى باشتر بیت، هه‌مى فڕكه‌رێن هه‌مان ماك و ب ئێك شیر هاتینه‌ فرشك كرن.. هه‌مى فێركه‌رێن قوتابخانا نه‌مانا كوردانه‌.. كوردو نه‌وه‌بیت گوهبده‌یه‌ ئه‌و نوكتا زكئێش كو به‌غدا دێ مووچه‌ى سه‌ر له‌گه‌نه‌كا زێرى بۆ ته‌ پێشكه‌شكه‌ت.. به‌روڤاژى هه‌كه‌ ژ ته‌ نه‌خۆت چ ناده‌ته‌ ته‌.. هه‌كه‌ دونیایه‌ هه‌یهایه‌ مووچه‌ك یان دوو یان چه‌ند مووچه‌ك ژى بۆ ته‌ ره‌وانه‌كرن هه‌ر هه‌مان دونێ ته‌یه‌ د سه‌رێ ته‌ دده‌ت.. كوردو جاره‌كێ وانێ و سه‌ربوڕێ وه‌رگره‌ و ده‌ستێ خۆیێ شكه‌ستى ڤه‌گره‌ و ژ گه‌مارا به‌غدا بشۆ.. گوهنه‌ده‌ به‌غدا ددلێ به‌غدا دا ناچیت هه‌تا ناڤێ ته‌ ژى بینیت، نه‌ ته‌ به‌س ب پلا دوو و سێ دزانیت لێ هه‌ر ته‌ ب مرۆڤ نزانیت.. گوهنه‌ده‌ دوژمنا ل هه‌ر قولاچكه‌كێ بن گوهنه‌ده‌ ئه‌نقه‌ره‌ هه‌تا نها نزا یاریا ب ته‌ دكه‌ت یان بخۆ دكه‌ت و دبێژته‌ ته‌ كوردستان لكیڤه‌یه‌..ئه‌و كوردستانا د دلێ خۆشمێرێ بایده‌میر و دلێ مه‌ هه‌میادا گه‌ش و زیندى.. گوهنه‌ده‌ ته‌هران رۆژانه‌ گه‌نجێن ته‌ ب سلنگاڤه‌ د هه‌لاویسیت و وارێ ته‌ دده‌ته‌ به‌ر تۆپ و بومبان.. دیمه‌شق برا بابێ ته‌ نینه‌ نه‌شێت باژێرێن خۆ ب پارێزیت دێ چه‌وا چاره‌سه‌ریا ته‌ كه‌ت؟
كوردو ئه‌وێن ئاشى دئالیسن وان نه‌ ئالیسه‌ خۆ په‌یت و ئاماده‌كه‌ ئه‌و هه‌ر دێ كه‌ڤن، ده‌ست بهه‌لینه‌ و برینا خۆ بكه‌وینه‌، وه‌ریسێ خۆ موكوم ب رێسه‌ و ب وه‌ریسێ خه‌لكى نه‌چه‌ كه‌ڤرى دانه‌كه‌ڤى.. كوردو ژ مێژه‌ ته‌یا گۆتى دونیا دبیته‌ بهۆست دوژمن نابیته‌ دوست، خۆ ب هێز ڕاگره‌ هه‌مى ته‌نگاڤى دێ ب سلامه‌تى لسه‌ر ته‌ بوورن بتنێ تۆ پێتڤى بچیه‌ سه‌ر گۆرێ ره‌حمه‌تى كاویز ئاغاى و پشتى خواندنا فاتیحێ بێژیێ ره‌حمه‌تا خۆدێ لته‌ بیت و گیانێ ته‌شاد و ته‌نا بنڤه‌ ئێدى كورد نه‌خائینه‌ مامۆ.
كوردو گوهنه‌ده‌ دره‌و و بهارێن دوژمنان.. گوهێ خۆ بده‌ ره‌شۆى هێشتا ئاڤێ تۆ نه‌برى، به‌س پتپتێ و داله‌هیا بكه‌ و بێژى به‌ختێ مه‌یه‌ ره‌شه‌ و ئه‌م دبێ سه‌میان و دبێ خودانین و هه‌ڤالێن مه‌ به‌س چیانه‌.. ب سه‌رێ ته‌ كوردو هه‌كه‌ تۆ بخۆ هه‌ڤالینیا خۆ نه‌كه‌ى چیا ژى دێ ژ كیستێ ته‌ چیت و هه‌ڤالینیا ته‌ ناكه‌ت.
عزه‌ت یوسف

85

ئه‌ڤ مانشێتى سه‌رى یێ نڤیسه‌رێ عه‌ره‌بێ عیراقى (فارس الخگاب) یێ ل له‌نده‌ن پالدایه‌، د چاپه‌مه‌نیا (العربی الجدید)، ل هه‌شتى سێپته‌مبه‌را 2017 دا وه‌شاندیه‌. نڤیسه‌رى كۆله‌ژاریا خوه‌ دیاركریه‌ كا بۆچى سه‌روبنێن جیهانێ د هه‌وارا كوردان هاتن و خوه‌ همبه‌رى كوشتن و ڕاته‌قاندنا بسرمانێن رۆهینگا ل میانمار بێده‌نگ كرن، ب گۆتنا وى ده‌رده‌سه‌ریا ب سه‌رێ كوردان هاتى ناگه‌هیته‌ هه‌مان ده‌رده‌سه‌ریا بسرمانێن روهینگا كه‌تینێ.
ل ده‌ستپێكێ، ب راستى یا ب سه‌رێ خه‌لكێ رۆهینگا ل هه‌رێما (راخان) ل میامار ژ كوشتن و گرتن و وارسوتن و ده‌به‌ده‌رى دهێت مه‌ پترى خه‌لكه‌كێ دى دئیشینیت، چونكى مه‌ كوردان ئه‌و هه‌مى ئێش و ئازار و گه‌له‌ك خرابتر ژى ب چاڤێ سه‌رێ خوه‌ ب درێژاهیا چاخه‌كى دیتنه‌ و ل سه‌ر ده‌ستێ ده‌ستهه‌لاتێن حوكمه‌تێن به‌غدا ب سه‌رێ مه‌ هاتینه‌ ، له‌وا ئه‌م پتر هه‌ست ب ده‌رده‌سه‌ریا وان دكه‌ین ژ كه‌سه‌كێ مه‌رتاح ل له‌نده‌ن پالڤه‌داى.
ره‌نگه‌ ئه‌ڤ نڤیسه‌ره‌ و نڤیسه‌رێن چه‌شنا وى ژ عه‌ره‌بێن عیراقى وه‌سا ب له‌ز و ساده‌ ده‌رده‌سه‌ریا كیمیا باران و ئه‌نفال و زیندان و سێداره‌دانێن ئیناینه‌ سه‌رێ كوردان ژ سه‌ر و هزرێن خوه‌ دلیت كربیت، له‌وا دبێژمێ ئه‌وا نها ب سه‌رێ گه‌لێ رۆهینگا دهێت به‌رى وان ب ده‌هان سالان ب سه‌رێ كوردان هاتیه‌. راسته‌ بسرمانێن رۆهینگا كه‌تینه‌ به‌ر هه‌وه‌كا مه‌زنا كوشتارێ، لێ كوردان د ئێك هه‌وا ب ناڤێ ئه‌نفال پترى ژ سه‌د هه‌زار قوربانى داینه‌ و ل كیمیا بارانێ ژى ب هه‌زاران شه‌هید داینه‌، بسرمانێن روهینگا مالێن وان هاتینه‌ سوتن، لێ پتر ژ چار هه‌زار گوندێن كوردان ب مزگه‌فت و قوتابخانه‌ڤه‌ هاتیه‌ سۆتن و كاڤل كرن. پترى ژ سه‌د هه‌زار ژ بسرمانێن روۆینگا به‌ر ب سنۆرێن تایله‌ند و به‌نگلادش ده‌ربه‌ده‌ر بۆینه‌، لێ پترى دو ملیۆنان ژ كوردان ڕێیا مرنێ بڕین و ده‌ربه‌ده‌رى سنۆرێن توركیا و ئیرانێ بوون. ئانكو یا ب سه‌رێ كوردان هاتى ل سه‌ر ده‌ستێ ده‌ستهه‌لاتدارێن به‌غدا هه‌وه‌كا رێخستى بۆ قوتبركرنا كوردان بوو. یا ژ وێ ژى كومباختر هه‌كه‌ یا ل میانمار رووداى ژ ئالیێ گرۆپێن بۆزى یێن هشكباوه‌ر همبه‌رى بسرمانێن رۆهینگا بۆ بیت واته‌ دو ئوولێن جودا، لێ هه‌وه‌ عه‌ره‌بان ب ناڤێ ئایه‌ته‌كا قورئانێ ب سه‌رێ كوردان ئینا بسرمان دژى بسرمانى بوو، یا هه‌وه‌ ب ناڤێ نه‌ژادى و قه‌ومیاتى و ته‌عریبكرنێ بوو بۆ ناهێلا ناڤێ كوردان و نه‌خشه‌یێ كوردستان.
كورد مه‌زنترین نه‌ته‌وه‌یه‌ كه‌تیه‌ بن زولما داگیركه‌ران و هه‌تا نها دبێ ده‌وله‌تن، ئه‌و تاوانێن ب سه‌رێ وان هاتین ژ پلا (تاوانێن دژى مرۆڤاتیێ) ده‌رباز دبیت، نه‌ مێژوو و نه‌ هیچ دوكیومێنت نكاریت حاشاتیێ ژ دیرۆكا تژى خوین و قوربانیدانا كوردان بكه‌ت، یا ب سه‌رى ژى دهات دوژمنان ب كێشه‌كا ناڤخۆیى ددانه‌ زانین.
هه‌كه‌ ئه‌ڤه‌ هزرا كه‌سه‌كێ ب ناڤ نڤیسه‌ر و ره‌وشه‌نبیرێ عه‌ره‌ب بیت، وه‌سا هزر بكه‌ت و خوه‌ تێبگه‌هیت كو یا ب سه‌رێ كوردان هاتى ب تنێ هه‌وانته‌ بوو، ئه‌رێ هزر و هه‌لوێستێ ئه‌و عه‌ره‌بێن هێشتا میزا حێشترێ ب ده‌رمان دزانن دێ چه‌وا بیت؟. ئه‌ڤ توخمه‌ عه‌ره‌به‌ وه‌سا د خۆ دگه‌هن كو د دین و دونیادا بتنێ ئه‌و دراستن و هه‌مى ماف و راستى ل جه‌م وانه‌. سه‌یره‌ گه‌له‌ك هه‌بیت بكاریت ل گه‌ل وان بژیت، یان هه‌تا جیرانیا وان ژى ببه‌ته‌سه‌ر.
نڤیسه‌رێ عه‌ره‌ب یێ خه‌مبار بوو كو دوزا كوردان بوویه‌ دوزه‌كا ناڤده‌وله‌تى و دبێژیت ئه‌و تیرۆرا ب سه‌ر بسرمانێن رۆهینگادا دباریت هیچ ده‌ربرین بۆ نینن، لێ نه‌گۆت ده‌مێ ناپالم و تۆپ و بومب و ژه‌هر و گاز ب سه‌ر زارویێن كورد ل چیا و شكه‌فت و گوند و باژێركێن كوردستانێ دا دبارین تیرۆر و تاوانه‌كا بێ ده‌ربرین بوو، لێ كوردان كولنه‌دا و دوزا خۆ ب خوینا خوه‌ پاراست و نها ژى ب سه‌رفه‌رازى دۆزا خوه‌ به‌ر ب رۆژا بلندا ده‌وله‌تبوونێ كارخۆش ده‌كه‌ن.
سه‌ركه‌فتن بۆ هه‌مى گه‌لێن بن ده‌ست و بێ ده‌وله‌ت ل هه‌ر كوژیه‌كا جوگرافیا جیهانێ دابیت.

78

25 ێ ئیلونێ وه‌كى ژڤان بۆ ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ ل هه‌رێما كوردستانێ و ده‌ڤه‌رێن دیترێن ده‌رڤه‌ى هه‌رێمێ هاتیه‌ ده‌ستنیشانكرن، دێ رۆژا به‌لێ یان نه‌خێر بیت، دێ رۆژا خێرێ یان نه‌یا خێرێ بیت، ئۆمێده‌وارین د ڕاستهاتنا خه‌ونا كوردى دا بیت و د خێرا هه‌مى خه‌لكى كوردستانێ دابیت تایبه‌ت ته‌خا هه‌ژاران و نه‌داران، خه‌لكێ زه‌حمه‌ت دیتى و خوینا خۆ كریه‌ قوربان.
چه‌نده‌ها ساله‌ خه‌لكێ كوردستانێ چاڤ ل بانگه‌وازیا سه‌ربه‌خۆ بوونا كوردستانێ یه‌، ده‌م و رۆژ هاته‌ دیاركرن، یا ماى ژى دیاركرنا ئیرادا گه‌لێ كوردستانێ یه‌.
25 ى ئیلۆنێ، رۆژا دیاركریه‌ بو به‌لێ یان نه‌خێر، هه‌كه‌ر نه‌كه‌فته‌ به‌ر ئیشكێن ناڤخۆیى و كوریشكێن ده‌ره‌كى و قۆچێن ناحه‌زان. هه‌نه‌ ژى بۆ بجهئینانا ئه‌ڤێ ئیرادێ ده‌م و كاودانێ گونجاى نابینن، لێ ئێك تشت بتنێ ب دیارى سه‌رئاڤ دكه‌ڤیت، ئه‌و ژى هه‌مى ده‌م بۆ بانگه‌وازیى ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ دڤێت یێ گونجاى بیت، بێ گومان ژى هه‌مى ده‌م و كاودان ل جه‌م نه‌حه‌ز و دوژمنان ژى نه‌یێ گونجایه‌. یا خۆیایه‌ ژى كه‌س مافێن گه‌لێ كورد ل سه‌ر له‌گه‌نه‌كا زێرى پیشكه‌شى كوردان ناكه‌ت، له‌وا دڤێت ئیراده‌ باخڤیت.
دووماهی جار كوردستانێ ریفراندۆمه‌كا نافه‌رمى بۆ سه‌ربخوه‌بوونێ ئه‌نجامداى سالا 2005 بوو، ده‌مێ 98% ژ ده‌نگده‌ران ب به‌لێ بۆ سه‌ربخوه‌بوونێ ده‌نگدان. لێ ئه‌ڤ جاره‌ ژ ڤه‌رێژا دوبه‌ره‌كیێ و به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت و حزبایه‌تیێ و ره‌وشا خرابا كوردستان تێدا ده‌رباز دبیت ئه‌نجام دێ یا جودابیت. به‌لێ ئه‌نجام مینا سالا 2005 ێ نابیت، یا دیاره‌ خیساره‌ك ل سه‌ر ریفراندۆمێ دباریت.
ریفراندۆم ل كه‌ته‌لۆنیا، كیۆبیك و سكوتله‌ندا وه‌كو نموونه‌ دهێنه‌ به‌رچاڤ، كو دژى حه‌زا حوكمه‌تا مه‌ركه‌زیا ده‌وله‌تێن وان هاتینه‌ ئه‌نجامدان. لێ هیچ كه‌س و ئالى ب ئاوایه‌كێ كاریگه‌ر و نێگه‌تیڤ دژ رانه‌وه‌ستان و یان ب هێزێ قه‌ده‌غه‌ نه‌كرن. هه‌روه‌سا حوكمه‌تێن بیانى ژى هیچ نه‌رازیبوون بۆ تێگه‌هێ ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ ل ئه‌ڤان ده‌ڤه‌ران ده‌رنه‌برین. دبیت نموونا ریفراندۆما كۆسۆڤۆ جهێ پویته‌پێدانێ بیت. ل سالا 1991، پتر ژ ئێك ملیۆن ئه‌لبانێن كۆسۆڤۆ د ریفراندۆما سه‌ربه‌خۆبوونا كۆسۆڤۆ ژ یۆگوسلافیا ده‌نگدان. هه‌ر چه‌نده‌ نڤشێ سڕبێ بایكۆتا ده‌نگدانێ كر، لێ 99% ژ پشكداران گۆتن، به‌لێ بۆ سه‌ربخوه‌بوونێ. پشتى كۆسۆڤۆ سه‌ربخوه‌بوونا خوه‌ ل سالا 2008 ێ ڕاگه‌هاندى، 112 ده‌وله‌تان دانپێداى, ده‌ه سال پاش ده‌ربازبوونا مایتێكرنا ب پشته‌ڤانیا ئه‌مه‌ریكا بۆ كرنه‌ده‌را هێزێن سڕبى ژ هه‌رێمێ، سڕبیێن كۆسۆڤۆ ل سالا 2012 دژى قه‌بوولكرنا رێڤه‌به‌ریا كۆسۆڤۆ ده‌نگدان. نه‌ تشته‌كێ سه‌یربوو، پتر ژ 99% ژ سه‌رجه‌مێ 26 هه‌زار كه‌سێن دژى رێڤه‌به‌ریا كوسوڤو ده‌نگێ خوه‌ داین.
گه‌له‌ك سامپلێن دیتر ل سه‌ر ریفراندۆمان هه‌نه‌، وه‌كو ریفراند‌وما مونتینیگرۆ ژ سڕبیا ب رێیا ته‌نا و ئاشتیانه‌. ریفراندۆما كرامیا (نیمچه‌ گزیرتا قورم)، كو دبێژن 96% ده‌نگداینه‌ ب سه‌ر رۆسیاڤه‌ بیت، لێ دهێته‌ دیتین كو راستیا خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌ و ب گرۆڤا چوونه‌ ناڤ و داگیركرنا گزیرتێ ژ ئالێ سوپایى رۆسى ڤه‌.
فشارێن ناڤخۆیى و ده‌رڤه‌یى كوردان دئێخته‌ همبه‌رى هه‌ڤڕكیێن دژوار د ناڤبه‌را ئه‌ڤرۆ و رۆژا ریفراندۆمێ دا، ئه‌ڤه‌ ژى كوردستانێ دهێلیته‌ د ره‌وشه‌كا گه‌وردا. دبێژن یا تیر یا دبنى دا ماى، لێ هه‌روه‌كى ژنه‌كا كه‌ته‌لۆنى پشتى ده‌نگێ خوه‌ داى گۆت مه‌ ده‌نگێ خوه‌ دا و چ دبیت بلا ببیت و یا تیر ژى ب حه‌مدێ خوه‌ رۆهن دبیت.

136

(دونالد ترامپ)، به‌ربژارێ كۆمارى بۆ سه‌رۆكاتیا ئه‌مریكا ل سه‌ر ره‌وشا ره‌شا رۆژهه‌لاتا ناڤین و تایبه‌ت بلندبوونا كریارێن تیرورێ ل عیراقێ د گه‌رمه‌ گه‌رما هه‌وا هه‌لبژارتنان دا وه‌سا ده‌ربرینێ ژ دكتاتۆرێ سێداره‌دایێ عیراقێ سه‌دام حسێنى دكه‌ت: (سه‌دام حسێن مرۆڤه‌كێ خراب بوو، به‌لێ یێ خراب بوو، راستى زێده‌ یێ خراب بوو. به‌س تو دزانى ئه‌وى چ باشى هه‌بوو؟ ئه‌وى تیرۆرست دكوشتن. ئه‌وى ئه‌ڤ كاره‌ ب باشى دكر). ئه‌ز وه‌كو كورده‌ك كو ب قه‌دا و به‌لاڤه‌ ناڤێ عیراقێ ل سه‌ر ناسنا منه‌ دبێژمه‌ دونالدى ئه‌وێن سه‌دام حسێنى دكوشتن نه‌ تیرۆرست بوون، سه‌دام حسێنى ب خوه‌ و داروده‌سته‌ك و ره‌شه‌كێن وى تیرۆرست بوون، ئه‌وێن نها ژى كارێ تیرۆرى ل عیراقێ دكه‌ن و نیڤه‌كا عیراقێ كریه‌ خرابه‌ به‌رمایك و ژ نڤشێ وى نه‌.
ده‌ربرینا ترامپى زێده‌ یا هه‌روه‌ و بێ بها بوو. هنده‌ك ژ پره‌نسیب و باوه‌رى و بهایێن ئه‌مریكا ل ئه‌ردى دان، وه‌كى رێزلێنانا مافێن مرۆڤى و دیموكراسیه‌ت و پێكڤه‌ژیان و مافێ گه‌لان. تشتێ راست د گوتارا ترامپى دا ب تنێ ئه‌وه‌ راسته‌ سه‌دام حسێنى گه‌له‌ك مرۆڤ كوشتن، لێ ئه‌و مرۆڤێن وى دكوشتن نه‌تیرۆرست بوون. هه‌ر كه‌س و ئالى و ئول و نه‌ته‌وا ل به‌رسینگێ سه‌دام حسێنى راوه‌ستیابان دكوشتن، ژن و زه‌لام و زارۆ دكوشتن، خه‌لك ل هه‌ر چار كوژیێن عیراقێ دكوشتن، ژیان دكوشت، هه‌بوون دكوشت. ترامپ، عیراقێ دانه‌ ئالیه‌كى بلا عیراقچیه‌ك به‌حسێ تاوانێن سه‌دام حسێنى بكه‌ت، لێ ئه‌م وه‌كو كورد؛ سه‌دام حسێنى ئه‌م دكوشتین ئه‌م نه‌ تیرۆرست بووین، به‌رۆڤاژى ئه‌م ژ هه‌مى خه‌لكێ دى به‌رێ و نها پتر دژى تیرۆرێ بووین، ئه‌م ژ ده‌ستێ تیرورێ به‌رێ و نها دنالین، ئه‌م یێن كه‌تینه‌ د جه‌رگێ تیرورێ دا، سه‌دام حسێنى تیرۆرست نه‌دكوشتن ئه‌و ب خوه‌ تیرۆرسته‌ك بوو مینا وى نه‌بوون، سه‌دام حسێنى تیرۆر ب سه‌رێ مه‌دا دباراند.
ل ده‌مه‌كێ دیارده‌یا تیرورێ یا كز و لاواز بوو سه‌دام حسێنى ب ئاشكرایى ئه‌م كورد ب كۆم تیرۆر دكرین، ئه‌م نه‌ تیرۆرست بووین، ب هزاران كورد ژه‌هر بارانكرن ئه‌ڤه‌ هه‌له‌بجه‌، ب سه‌دان زارۆكێن مه‌ ب ناپالمان د خاندنگه‌هان دا پارچه‌ پارچه‌ كرن خوین بوو مه‌ره‌كه‌ب پرسیار ژ قه‌لادزێ بكه‌، ب سه‌دان هزار مه‌زن و تفال كرنه‌ ئه‌نفال و بوونه‌ ناسناما كوردستانێ، گه‌نجێن مه‌ ل زیندانێن تارى ئه‌شكه‌نجه‌ و سێداره‌ ددان، هێشتا ئه‌ڤه‌ ئه‌بو غرێب یا ساخه‌.
ترامپ كوردێن ب ده‌ستێ سه‌دام حسێنى هاتینه‌ تیرۆر كرن نه‌ تیرۆرست بوون و تیرۆرێ ناحه‌وینن، كوردان ژیانا ب رومه‌ت دڤێت (لێ ئه‌و قبوول ناكه‌ن). ل داویێ مامێ ترامپ ئه‌ز دبێژم تایبه‌ت تو یێ د هه‌وا هه‌لبژارتنان دا دڤیابا پترێ هشیار باى د گۆتنا خوه‌ دا، چونكى ره‌فتارێن تیرۆرستیێن سه‌دام حسێنى چیرۆكه‌كا بێ دووماهیه‌.

111

دبێژن جاره‌كێ ڕۆژنامه‌ڤانه‌ك ژ ئالیێ ئێك ژ رۆژنامێن ناڤدارڤه‌ هاته‌ داخازكرن و ستوونه‌كێ ل سه‌ر قه‌سرا سه‌رۆكێ ده‌وله‌ته‌كا ئه‌فریكی ئاماده‌ بكه‌ت. ده‌مێ راپۆرتا ڕۆژنامه‌ڤانی گه‌هشتی، سه‌رنڤیسه‌ری ده‌ست ب خواندنا وێ كر و هێشتا رێزا ئێكی ته‌واو نه‌كری هه‌ر ئێكسه‌ر ره‌تكر و قه‌بیل نه‌كر بهێته‌ خوار. رێزا ئێكێ ژی وه‌سا هاتبوو به‌رهه‌ڤكرن: (قه‌سرا سه‌رۆكی سه‌دان ده‌ره‌جك دچنێ و شوورهه‌كا بلند یا ل دور پێچایه‌) سه‌رنڤێسه‌ری بێ گیروبوون نامه‌یه‌ك بۆ ڕۆژنامه‌ڤانێ خوه‌ ره‌وانه‌ كر و داخاز ژێكر كو بزانیت كا ب دروستی چه‌ند ده‌ره‌جك دگه‌هنه‌ قه‌سرا سه‌رۆكی و شیرهه‌ ژی چه‌ندا بلنده‌.
ڕۆژنامه‌ڤان ئێكسه‌ر به‌ره‌ڤ قه‌سرا سه‌رۆكی ب ڕێ كه‌ت داكو راستیا په‌یامێ بزانیت، پاش بورینا هه‌فتیه‌كێ، نامه‌یه‌ك ژ لایێ ڕۆژنامه‌ڤانی گه‌هشته‌ سه‌رنڤێسه‌ری، كو ده‌مێ سه‌رقالی خواندنا ده‌ره‌جكان هاتبوو ده‌سته‌سه‌ركرن و پاشی بۆ زیندانێ هاتبوو ره‌وانه‌ كرن، ده‌ره‌جك ژی 1084 بوون و بلنداهیا شویرهێ ژی 15 متر بوون.
مه‌ره‌م ژ ڤێ نموونه‌یێ راٍستیا پیشه‌یی و هووریا بابه‌تی یه‌ نه‌كو ژ هه‌وانته‌ و هه‌روه‌یی یه‌.
هه‌رچه‌نده‌ ب ئاوایه‌كێ سه‌رتاسه‌ری رۆژنامه‌ و كارێ رۆژنامه‌گه‌ری هه‌تا رادده‌كێ هاتیه‌ سنووردان پشتی پێشكه‌فتنا ته‌كنه‌لوَژی و ئه‌لیكترونی گه‌له‌ك ڕێ كورت كرین و گه‌هشتنا پێزانینان ئاسان كری، لێ رۆژنامه‌ و رۆژنامه‌ڤانی هه‌رده‌م دكاریت كارتێكرنا خۆیا ئه‌رێنی بكه‌ت.
داكو كارێ رۆژنامه‌ڤانی یێ پیشه‌یی و سه‌ركه‌فتی بیت دڤێت ده‌رگه‌هێن ئاسێ بقوتیت و كوژی و پاشالێن تاری روناهیێ به‌رده‌ سه‌ر و راستیا راستی پیشان بده‌ت و خوه‌ ژ شاشیان نه‌ده‌ته‌ پاش.
تبل دانانه‌ سه‌ربرینێ و پێشنیارێن چاره‌سه‌ریان، ب ڕامانه‌كا دی دیاركرنا كار و ره‌فتارێن شاش و راستكرنا وان و سه‌رخستنا كارێن ره‌وا و راست ژ به‌راهیا كارێن رۆژنامه‌ڤانی دهێت.
راستگۆییا په‌یامی بێ كێم و زێده‌ و كاره‌كێ گرنگه‌، هه‌ر شاشیه‌ك د په‌یامی و راپۆرتێ دا بلا چه‌ندێ لاواز و بێخێر ژی بیت به‌هایێ پیشه‌یی ژ ده‌ست دده‌ت و راستی و شه‌عبیه‌تا رۆژنامه‌ڤانی ژ كیس دچیت و كه‌س پووته‌ی ب په‌یامێن وی ناده‌ت.
نها ل كوردستانێ ژ ئاڤ ڤه‌خوارنێ گرنگتره‌ رۆژنامه‌ڤان بێ ده‌ستبه‌ردان بزاڤێ بكه‌ت و راستیا سه‌روبه‌ری شه‌پرزه‌ سه‌رئاڤ بێخیت و هه‌موو شیانا بمه‌زێخیت ڕێ نیشانده‌ر بیت بۆ ده‌ربازكرنا ئه‌ڤی كاودانێ حوكمه‌ت و ملله‌ت ب هه‌ڤڕا كه‌تیێ ژ گه‌نده‌لیێ و قه‌یران و هه‌تا رادده‌كێ بێ باوه‌ریێ و بێژیت به‌لێ بۆ راستیێ و زێده‌تر خه‌لك سه‌وداسه‌ر نه‌بیت.
بیره‌وه‌ریا 118 سالیا رۆژنامه‌گه‌ریا كوردی پیرۆز بیت ل راسته‌ڤانێن ژبلی راستیێ هیچ رێبازێن دی په‌یره‌و ناكه‌ن، رۆژنامه‌گه‌ریه‌كا ئاڤاكه‌ر و كوردستانا ئاڤا.

104

شاندێن پشكدار بۆ (جنێڤ)، خوه‌ بۆ گه‌ڕه‌كا دیترا دانوستاندنان به‌رهه‌ڤ دكه‌ن، ب هه‌ڤده‌م ل گه‌ل كریارێن له‌شكه‌ریێن مه‌ترسیدار ژ ئالیێ گروَپێن چه‌كدارێن پشته‌ڤان ژ ئالیێ سعودیێ و توركیا ڤه‌ ل (حه‌له‌ب)، كو به‌ری هه‌یامه‌كێ پێگیریا خوه‌ بۆ شه‌ر راگرتنێ ڕاگه‌هاندبوو، وه‌كو پێكوله‌ك بۆ سه‌روبنكرنا پێوه‌رێن هێزێن له‌شكه‌ری به‌ری چوون بۆ جنێفێ، و كوده‌تاكرن ل سه‌ر سه‌ركه‌فتنێن سوپایێ سووری ل مه‌یدانێ، تایبه‌ت سه‌ركه‌فتنێن ل سه‌ر داعش و ئازادكرنا (ته‌دمر) باژێركێ (قه‌رێتین).
ئازادكرنا باژێركێ (قه‌رێتین)، وه‌كو ته‌دمر گه‌له‌ك گرنگیا ڕاگه‌هاندنێ نه‌دایێ، كو بهایه‌كێ جیهانی هه‌یه‌ و پشكه‌كه‌ ژ كه‌لتورێ هه‌ڤبه‌شێ مرۆڤاتیێ، واته‌ شكه‌ستنا پلانا داعش بۆ سه‌رداگرتن و كونتروَلكرنا كاكلا ده‌ڤه‌را ناڤه‌راستا سووریێ، كو داعش ل وێرێ هه‌ولددا بۆ (حمص) به‌رفره‌هبیت و بگه‌هیته‌ زه‌ڤیێن نه‌فت و گازێ ل ده‌ڤه‌رێ و پاشی بگه‌هیته‌ ده‌ڤه‌رێن (قه‌له‌مونا رۆژهه‌لات) و دزه‌ و ئاراسته‌ بكه‌ته‌ (جرود) و (به‌عله‌به‌ك)ا لوبنانێ.
همبه‌ری ئه‌ڤێ پێشداچوونا مه‌یدانی، وه‌سا دیاره‌ كو سه‌رۆكێ توركیا (ره‌جه‌ب ته‌ییب ئه‌ردوگان) پتر حه‌ز و رژدی هه‌یه‌ كاغه‌ز و په‌ڕكا تێكهه‌لی ئێك بكه‌ت، پشتی زانی كو دیمه‌نێ سووریێ و توركیێ د به‌رژه‌وه‌ندا وی دا ناله‌یزیت، و پشتی ده‌ڤه‌رێن توركیا بۆ قادا ته‌واوا شه‌ری هاتیه‌ گوهوَڕین، و پشتی ئاماژه‌یێن جوراوجور ژ ئه‌مه‌ریكا ده‌ركه‌تین كو سوپایی توركیا ب نیازه‌ كوده‌تایێ ل سه‌ر ئه‌ردوگانی بكه‌ت، و دووماهی ژی پشتی هه‌بوونا ده‌نگان كو شكه‌ستنا داعش ب هه‌بوونا ئه‌ردوگانی ل ده‌ستهه‌لاتیێ نابیت.
دبیت پالدانا توركیا بۆ تێكهه‌لكرنا په‌ڕكان نه‌به‌س تێكدانا شه‌ر ڕاگرتنێ ل سووریێ بیت، لێ ب به‌رپابوونا شه‌رێ ده‌ملده‌ست ل هه‌رێما (ناگورنوَ – كاراباخ) دناڤبه‌را ئازربایجان و ئه‌رمینیادا ژی بیت، و ب ئاشكه‌را دیتنا شوونپێ یێن ئه‌ردوگانی د هه‌لخستنا شه‌ری دا دیاره‌، كو كێم مابوو ببیته‌ شه‌ره‌كێ هه‌رێمایه‌تی ل ده‌ڤه‌رێ.
سه‌رۆكێ به‌رێ یێ ئازه‌ری (حه‌یده‌ر عه‌لییف)، كو دبیته‌ سه‌رۆكێ نها یێ وی وه‌لاتی، په‌یوه‌ندیێن توركی – ئازه‌ری ب (ئێك نه‌ته‌وه‌ ل دوو ده‌وله‌تان) وه‌سفدكه‌ت. سه‌رباری توركیا ئێكه‌مین ده‌وله‌ت بوو دان ب سه‌ربه‌خۆیا ئازربایجان كری پشتی ئێكه‌تیا سوڤیه‌تی هه‌لوه‌شیای. هه‌روه‌سا ئازربایجان روله‌كێ مه‌زن د فروَتنا گازا روسی بۆ ئوروپا دگێریت كو د ڕێیا بوریادا ژ ئازربایجان بۆ توركیا و ژ وێرێ ژی بۆ ئوروپا دهێته‌ ڤه‌گوهاستن، كو ژبه‌ر چه‌ند ئه‌گه‌ره‌كان هه‌تا نها سه‌ركه‌فتن نه‌ئینایه‌.
هه‌رێما كاراباخا ناكوكی ل سه‌ر د ناڤبه‌را ئازربایجان و ئه‌رمینیا دا د سه‌روبه‌ره‌كێ شه‌ر ڕاگرتنا پێتی دا دژیت هه‌ر ژ رێكه‌فتێ ئیمزاكرنا رێكه‌فتنێ د ناڤبه‌را هه‌ردوو ئالیان دا ل سالا 1994. هیچ تشتێ نوو ژی ب سه‌ر ره‌وشێ دا نه‌هاتیه‌، داكو وه‌سا شه‌ر ب خافله‌تیڤه‌ به‌رپا ببیت، بتنێ هه‌كه‌ر چاڤخشاندنه‌كێ ل سه‌ر ئارمانجێن ئه‌ردوگانی بگێرین:
1. شه‌ر و لێكدان به‌ره‌یه‌كی نوو بۆ روسیا ڤه‌دكه‌ت، كو په‌یوه‌ندیێن باش ل گه‌ل هه‌ردوو ده‌وله‌تان هه‌یه‌، و رولێ به‌ره‌ڤانیێ دگێریت، لێ هه‌كه‌ر شه‌ری ڤه‌كێشا بێگومان دێ خوه‌ ناچار بینیت به‌رگریێ ژ ئازربایجان بكه‌ت چنكو په‌یمانا به‌رگرییا هه‌ڤپشك دگه‌لدا هه‌یه‌، ئه‌ڤه‌ژی ب بۆچوونا ئه‌ردوگانی دێ روسیا ب شه‌ره‌كێ دیتر دوور ژ سووریا ڤه‌ مژویل كه‌ت و دبیت سوپایێ خوه‌ ژی ژێ ڤه‌كێشیت، ئه‌و ژی ب به‌رچاڤ وه‌رگرتنا شه‌رێ نوو كو ئێكسه‌ر ل سه‌ر سنوورێ وێ دقه‌ومیت و بایه‌خه‌كا پتر هه‌یه‌.
2. توركیا بزاڤێ دكه‌ت شكه‌ستنێ ب ئێك ژ هه‌ڤپه‌یمانێن روسیا وه‌كو تۆلڤه‌كرن بینیت، بۆ ڤێ ژی هه‌رێما كاراباخ هه‌لبژارت، هه‌رچه‌نده‌ ئازربایجان ناچاره‌ بوَدجا به‌رگریێ ژبه‌ر دابه‌زینا بهایێ په‌ترولێ كێم بكه‌ت، لێ سه‌ركردێن ئه‌ڤێ ده‌وله‌تێ شانازیێ ب خه‌رجیێن سوپایی دبه‌ن وه‌كو شه‌ره‌كێ – سایكولوژی – گه‌فێ دكه‌ن كو بوَدجا سوپایی ل جه‌م وان همبه‌ری هه‌موو بوَدجا ئه‌رمینیایه‌، هه‌رچه‌نده‌ هێزێن سوپایی روسی ئه‌وێن ل ئه‌رمینیا به‌لاڤ ئه‌ڤێ هاوكێشێ بێ بها وه‌ردگرن، تایبه‌ت پشتی روسیا روكێتێن ژ جورێ (S400) ل بنگه‌هێن خوه‌ یێن ئاسمانی ل ئه‌رمینیا ڤه‌داین، ل گه‌ل هه‌بوونا هه‌مان جورێ روكێتان ل بنگه‌هێ (حه‌میمیم) ل سووریێ دكارن نێزیكی 70% ژ بیاڤێ شه‌رێ ئاسمانی ل توركیا ڤه‌گرن.
3. هندی ئیرانه‌ په‌یوه‌ندیێن بژاره‌یێن مێژوویی ل گه‌ل ئه‌رمینیا هه‌یه‌، و سه‌رۆكێ ئیرانێ (حه‌سه‌ن روحانی) هه‌ولدا به‌رپه‌ره‌كێ نوو ل گه‌ل ئازربایجانێ ڤه‌كه‌ت و په‌یوه‌ندیێن ئابووری ڤه‌گژگژینیت، لێ ب به‌رپابوونا شه‌ری د ناڤبه‌را ئازربایجان و ئه‌رمینیا دا دێ نیگه‌رانی و نائارامی د ناڤا ئیرانێ ب خووه‌ دا سه‌رهلده‌ت تایبه‌ت ل پارێزگه‌هێن ئازربایجانا رۆژهه‌لات؛ باكورێ رۆژئاڤایێ ئیرانێ، كو خه‌لكێ وێ داخازا مافێن نه‌ته‌وه‌یی بۆ گه‌لێ توركیێ ئازه‌ری ل ئیرانێ و نه‌هێلانا جوداتیێ و ڕاكرنا چه‌وسه‌ندنا كه‌لتوری ل سه‌ر دكه‌ن.
4. توركیا پێدڤی شه‌ره‌كێ نوویه‌ داكو تیرورستێن ئه‌لقاعیده‌ و داعش ئه‌وێن ڕه‌ڤیای ژ شه‌رێ ل گه‌ل سوپایێ سووریێ ڕابكێشتێ، داكو ئه‌و بخۆ دناڤا سووریێ یان ژی دناڤا توكیادا شه‌رێ ئێكتر نه‌كه‌ن.
ده‌ره‌نجام، دبیت پلانه‌كا دوزه‌خی بیت ئه‌ردوگان پێڕابووی، لێ هه‌ژمارێن مێژوویی و جوگرافی و ئابووری ل (قوقاز) ێ هێشتا د به‌رژه‌وه‌ندا روسیا دایه‌. راوه‌ستاندنا شه‌ری ل هه‌رێما كاراباخ ب فه‌رمانا روسیا باشترین گروَڤه‌یه‌ كو (شێتاتیا مه‌زناتیێ) و ڕه‌ڤین بۆ پێشیێ ره‌نگه‌ ببیته‌ ئه‌گه‌رێ هه‌لبوونا ئاگرێ شه‌ری، لێ هه‌رده‌م نه‌ دبه‌رژه‌وه‌ندا ئاگر هه‌لكه‌ری دایه‌.
ژێده‌ر:
http://www. tayyar. org/News

119

ره‌ڤه‌ندا جوویێن كوردستانێ ئێكه‌ ژ ره‌ڤه‌ندێن كه‌ڤن د ناڤ ره‌ڤه‌ندێن گه‌لێ جوویا دا، هه‌نه‌ دبێژن كو سه‌ركاروانێن جوویانه‌ هاتین هه‌ر ل سه‌رده‌مێ (هه‌یكه‌لێ ئێكێ) و وه‌كی خوه‌ ماینه‌ هه‌تا سالا 586 ێ به‌ری زایینی. لێ پڕانیا جوویان ل سه‌رده‌مێ (نه‌فی كرنا بابلیا مه‌زن) گه‌هشتینه‌ وێرێ، و كه‌ڤنترین ره‌ڤه‌ندا جوویا ل جیهانێ ل عێراق نها دایه‌.
ژیانێ ل ده‌ڤه‌رێن چیایی و مه‌ترسیدار دووراتی و ڤه‌ده‌ری ل سه‌ر جوویێن كوردستانێ ل گه‌ل ره‌ڤه‌ندێن دیتر سه‌پاندیه‌، هه‌تا ل گه‌ل ره‌ڤه‌ندا جوویێن بابل ژی. ئیمپراتۆریه‌ت ل ده‌ردوور ڕابۆن و كه‌تن، لێ ره‌ڤه‌ندا جوویا ل كوردستانێ كولتوَرێ خوه‌ پاراست. سه‌رهندێ ڕا، كو بۆ ده‌مه‌كێ درێژ ژ دیرۆكێ ره‌ڤه‌ندێن كورد ژبه‌ر كاودانێن دژوارێن جوگرافی ژ یه‌ك ڤه‌قه‌تیای بوون، كو ل سه‌ر هه‌ر ره‌ڤه‌نده‌كی سه‌پاند بوو ب ته‌نیایی و ڤه‌ده‌ری بژیت.

ب ئاوایه‌كێ گشتی، ئه‌و ئاریشه‌یێن ب سه‌رێ نڤشێ جوویێن كورد هاتین هه‌ڤپشك بوون د ناڤبه‌را هه‌موو كوردان دا. بۆ نموونه‌: وه‌كو كێشا جوداتیا زمانی. زمانێ جوویێن كوردستانێ وه‌كو زمانێ كرستیانێن كورد سه‌ر ب ئارامی بوو، نه‌وه‌كو زمانێ بسرمانێن كورد كو سه‌ر ب دیالیكتا هندو ئیرانی بوو. هه‌رچه‌نده‌ هه‌موو جوویێن كوردستانێ ب چه‌شنه‌كی یان ئێكێ دی ب زمانی ئارامی د په‌یڤین، لێ ل جه‌م هه‌ر ره‌ڤه‌نده‌كی دیالێكته‌كا تایبه‌ت سه‌رهلدا كو نیشان و ره‌نگڤه‌دانا به‌ره‌بابێن ژینگه‌ه و ئه‌سلێ دانیشتوانێن ده‌ڤه‌ری دیار دكر؛ عێراقی، تورك، سووری یان فارس.
ئێك ژ كه‌ساتیێن گه‌له‌ك ناڤدار د دیرۆكا گه‌لێ جوویێن كورد دا زانایه‌كا ئوولی بوو ب ناڤێ (ئاسنات بارزانی). د مێژوویا گه‌لێ جوویا دا كه‌سه‌كی ب ژیری و زیره‌كی ده‌ستێ وێ نه‌ده‌گرت، ل چاخێ هه‌ڤدێ ل موسلا نها ل عێراقێ ژیایه‌. (ئه‌سنات)ێ رێڤه‌به‌ریا قوتابخانه‌كا جوویا دكر كو بابێ وێ (شموئیل بارزانی) دانابوو.
هه‌تا ده‌ستپێكا چاخێ بیستی خاندن د ناڤا جوویێن كوردستانێ دا یا بێسه‌روبه‌ر بوو، پڕانیا وان سه‌رقالی كارێ جوتكاری بوون. جوویێن كورد گه‌له‌ك گرێدایی كارێ ئه‌ردی بوون، كو گه‌له‌ك ژ جوویێن ده‌ڤه‌رێن دیتر ئه‌ڤ كاره‌ نه‌دزانین. سه‌رۆكێ دوێ یێ ده‌وله‌تا ئسرائیل (ئیسحاق تسیڤی) دبێژیت: (جوویێن كوردستانێ تاكه‌ جووی بوون ل ئیسرائیلێ دكارێ چاندنێ دا د شاره‌زا و سه‌ركه‌فتی بوون).
كوَچا ب كوَما جوویێن كوردستانێ بۆ ئسرائیلێ ده‌مێ هێشتا زایونیزم ل ده‌ستپێكا خوه‌ ده‌ستپێكر، به‌ری شه‌رێ جیهانی و به‌ری سوزا (به‌لفور)ی. ژ ئورمیێ، ته‌بریزی و دیاربه‌كرێ ڕێیا خوه‌ بۆ ئسرائیلێ بڕین. و ل سالێن سیهان ل چاخێ بیستێ جوویا گوندێن كامل ل كوردستانێ هێلان و قه‌ستا ئسرائیلێ كرن.
پاش ڕابوونا ده‌وله‌تا ئسرائیل ل سالا 1948، ل گه‌ل پروَسا كوَچكرنێ (عزرا و نحمیا) ل سالا 1952، تێدا 125000 جوویێن عێراقی و هه‌موو جوویێن كوردستانا عێراقێ بۆ ئسرائیلێ كوَچكرن. پاشی گه‌له‌ك ژ جوویێن ئیرانی و توركیا ژی هه‌مان ڕێ گرتنه‌به‌ر.
هه‌رچه‌نده‌ كوردێن عیراقی خوه‌ د هه‌موو بیاڤێن ژیانا ده‌وله‌تا ئسرائیلی دا دگونجاند، لێ تائیفا كوردی هێشتا گه‌له‌ك یا ب كولتورێ خوه‌ڤه‌ په‌یوه‌سته‌. هێشتا ئاهه‌نگا بیره‌وه‌ریا (سهرنا) ل بوهارێ دگێرن كو مینا ئاهه‌نگا جه‌ژنا نه‌وروزه‌ ل ئسرائیل دبێژن په‌یوه‌ندیێن وان ب ئاكنجیێن جووی ل ئاخا ئیسرائیلێ هه‌رده‌م د بهێزن.
یا هه‌ژی گۆتنێ یه‌، كو گه‌له‌ك ژ كوردێن ل ئسرائیلێ دلسوزیا خوه‌ بۆ كوردستانێ پاراستیه‌، ژ دل دخازن ئه‌و رۆژ بهێت گه‌لێ كورد بگه‌هته‌ ده‌وله‌تا خوه‌ یا سه‌ربه‌خۆ پشتی سالێن درێژ ل بن ده‌ستیێ.

ژێده‌ر:

 الأكراد اليهود: طائفة صغيرة تحافظ على كنز ثقافي كبير – المصدر

219

هه‌كه‌ر راست، به‌لێ راست ئه‌م دخازین چاكسازیێ بكه‌ین، بلا په‌یڤا سه‌رۆك بارزانی بكه‌ڤته‌ كاری (یاسا سه‌روه‌ره‌). هه‌كه‌ر راست ئه‌م چاكسازیێ دكه‌ین فه‌رموون هرچا دیاره‌ و ده‌وسا به‌تاله‌، فه‌رموون چاڤ ل چاكسازان بكه‌ن ئه‌وێن دلێ وان ب وه‌لاتی و نیشتمان و مالێ ده‌وله‌تێ دسۆژیت و ژ پێخه‌مه‌ت خواست و حه‌زێن گه‌لێ خوه‌ شه‌ڤێ دكه‌نه‌ رۆژ و رۆژێ دكه‌نه‌ شه‌ڤ. فه‌رموون چاڤ ل ئیسرائیلێ بكه‌ن كو تێدا كه‌س ژ یاسایێ وێڤه‌تر نینه‌ و تێدا یاسا ب دروستی سه‌روه‌ره‌ نه‌كو بێسه‌روبه‌ره‌. ئه‌و ئیسرائیلا هه‌موو ده‌ردور دوژمن و عه‌ره‌ب حه‌زدكه‌ن بن ئاڤ بكه‌ڤیت. فه‌رموون كار بكه‌ن نه‌كو مه‌ژیێ مه‌ ب گوتن و كومبوونا ره‌شبكه‌ن. فه‌رموون ده‌قێ ئه‌و بابه‌تێ د رۆژناما ئه‌لكترونیا (ئه‌لمه‌صده‌ر) كو ئه‌ڤرۆ به‌رواری 15/2/2016 هاتیه‌ خوارێ و دبێژیت سه‌رۆكێ حوكمه‌ته‌كا ئسرائیلێ كه‌ته‌ زیندانێ.
بۆ جارا ئێكێ سه‌رۆكه‌كێ حوكمه‌تا ئیسرائیلێ د كه‌ڤیته‌ گرتیخانێ دا
(ئیهود ئولمرێت)، ئه‌ڤرۆ 15/2/2016 ب تومه‌تا گه‌نده‌لیێ دێ حوكمێ خوه‌ د زیندانێ ڤه‌ بورینیت. (ئولمرێت) ئه‌ڤ تومه‌ته‌ ره‌تكر و گوت: (ئه‌ز رێزێ ل بڕیارا دادگه‌هێ دگرم، لێ ئه‌زێ خه‌مگینم).
سه‌رۆكێ حوكمه‌تا پێشوترا ئیسرائیلێ، (ئیهود ئولمرێت) هه‌ر ل به‌رواری 15/2/2016 دێ 19 مه‌هان د گرتیخانێ ڤه‌ حوكمێ خوه‌ به‌ته‌سه‌ر، پشتی ب تومه‌تا وه‌رگرتنا به‌رتیلا و ئاسته‌نگ دانان د ڕێیا عه‌داله‌تێ دا هاتیه‌ حكومكرن، ئه‌ڤه‌ ژی پشتی 7 سالان ژ دووماهیك هاتنا ویلایه‌تا وی وه‌كو سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ دهێت. (ئولمرێت)، دێ حوكمێ خوه‌ د گرتیخانا (معه‌سیاهو) باله‌خانا ژماره‌ 10 ل گه‌ل گرتیێن دیتر یێن ل گه‌ل هاتینه‌ تومه‌تباركرن قه‌تینیت.
به‌ری بكه‌نه‌ د گرتیخانێ ڤه‌، (ئولمرێت) ی كاسیته‌كا ڤیدیوَیی ب سه‌ر ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ دا به‌لاڤه‌كر، تێدا گۆتبوو ئه‌ز كێشا گه‌نده‌لیا وه‌رگرتنا به‌رتیلان ره‌تدكه‌م. ئه‌ز دێ چمه‌ پشت شڤشێن گرتیخانێ و ئه‌ڤه‌ ژی گوهوَڕینه‌كا ب ئازار و سه‌یره‌ بۆ من. نوها یا گرنگه‌ ئه‌ز جاره‌كا دی بێژم، هه‌ر وه‌كی من ل دادگه‌هێ و ده‌رڤه‌ی داد گه‌هێ ژی گوتی ئه‌ز كێشا هه‌بوونا به‌رتیلا ب ته‌واوی ره‌تدكه‌م.
سه‌رهندێ ڕا، (ئولمرێت) ی دانپێدا كو ل سه‌رده‌مێ وه‌گرتنا پۆسته‌كی سیاسی شاشیێن كرین و گوت: (به‌لێ من شاشیێن كرین، لێ ب دیتنا من ئه‌و شاشی تاوان نه‌بوون، همبه‌ری هنده‌ك ژ وان شاشیان ئه‌ڤرۆ من باجه‌كا گه‌له‌ك گران دا، ئه‌ز ئه‌ڤی حوكمی قه‌بیل دكه‌م و ئه‌زێ خه‌مگینم.. . یا گرنگ ئه‌وه‌ كه‌س ل سه‌ر یاسایێ دا نینه‌).
هه‌روه‌سا (ئولمرێت) ی ئاماژه‌ كره‌ ده‌مێ دانوستاندنان ل گه‌ل سه‌رۆكێ فه‌له‌ستینێ (مه‌حمود عه‌باس)ی و گوت: (هیڤیدارم گه‌له‌ك دانپێدانێ بكه‌ن، كو ل سه‌رده‌مێ ده‌ستهه‌لاتیا من وه‌كو سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ، هه‌ولدانێن راسته‌قینه‌ بۆ ئایینده‌كێ گه‌ش و ته‌نا و خوه‌شی هه‌بوون).
ل ده‌ستپێكا واده‌یێ بوَراندنا زیندانكرنا (ئولمرێت)ی دێ به‌رده‌رگه‌هێن تایبه‌تێن زیندانێ بۆ هه‌بن، ئه‌و باله‌خانا (ئولمرێت) تێڤه‌ دهێته‌ زیندانكرن یا بچووكه‌ و تایبه‌تمه‌نده‌ بۆمه‌زنه‌ به‌رپرسێن تاوانچی تیابه‌ت به‌رتیل خوه‌را.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com